Lögberg - 16.05.1901, Blaðsíða 4

4
LÖtSBEKG, FIMTUDAGINN 1G. MAÍ 1901.
er p’efid út hvem flmtndae af THE LÖGBERG
RINTING & PUBLISHING CO-. (lr)pgm), aó 309
IAve , Winoipeg, Man.— Koetar um ário
á lalandi 6 kr.]. Borgiat fyrirfram, Uinstöknr 6c.
PnblÍHlted every Thursday by THE LÖGBKRG
PKINTING k PIJBLISHING CO., (lncorporated j. at
309 Elgin Ave., Winnipefr,Man. — Subscription price
fií.oo per year, payable in aclvance. Singíecopies 5c
Ritstjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
BusÍDess Manager: M. Paulson.
.aUGIA SINGAR: Smá-ftuglýftingar i eltt skifti26c
fyrir 30 ord eda 1 J»ml. dálkslengdar, 75 cts um
mánudinn. A stærri auglýsiugum um leugri
tima, afsláttur eflir namuingi.
BUSTAD4-SKIFTI kaupenda veróur ad tilkynna
skriflega og geta um fyrverandi bústad jalníVam
Utanáskripttil afgreidslustofublaðsinser:
The Logberg Pnnting & Publishing Co.
P.O.Box 1292
Winnipeg.Man.
Utanáskripfttn ritstjórans er:
Etlitor LAgberg,
P -O. Box 1 292,
Winnipeg, Man.
---- Samkvæmt landstögnm er uppsögn kanpanda á
bladi ''glld, nema hann sé skuldlaus, þegar hann seg
c urp.—Kf kaupandi,sem er í skuld vid blaðid flytu
vlstferlum, án þess að tilkynna helmilaskiptin,þá er
ftd fyrir dómstólnDum álitin sýnileg sönnumfyrir
prettvísum tilgpngi.
— FIMTUDAGINN, 16. MAI 1901. —
Járnbr.-samningar Roblin-
stjórnarinnar.
Eins og getið er um í fréttum á
öðrum stað í þes.su blaði, liafa frum-
vörpin viðvíkjandi járnbrauta-samn-
ingum Roblin-stjórnarinnar nú al-
veg komist í gegnum neðri deild
þirrgsins í Ottawa. það eru allar
líkur til, að efri deild þingsins sam-
þykki frumvörpin breytingalaust,
sem bendir til, að Can. Pacific-j&rn-
brautarfélagið sé ekki andstætt þvf
að sarnningarnir nái gildi og komist
í framkvæmd; því eins og flestir vita,
befur Can. Pacifle-íelagið mestöll á-
hrif sín í sambandsþinginu hjá aft-
urhaldsmönnum í efri deild þings-
ins, sem eru þar í meirihulta. £f
því svo fer, sem oss grunar.að frum-
vörpin mæti engri mótspyrnu í elri
deild þingsins, þá er ómögulegt að
<lraga aðra ályktun af því en þá, að
Can. Paciflc-félagið standi að ein-
livern hatt á bakvið járnbrauta-
sarnninga Koblin-stjórnarinnar og
búist við að ná tangarhaldi á Can-
adian Nortbern-járnbrautakerfinu—
þar á rneðal á brautum Northern
Pftcific félagsius bcr í fylkinu. Og
fari svo, verður „síðari villan argari
hinni fyrri.“ Kf þessu er þannig
varið, er auðséð, að alt hjal aftur-
halds-flokksins hér í fylkinu um,
að brjóta íjötra Can. Pacific félags-
ius af fylkiuu, hcfur verið tóm
liræsni, til að kasta ryki í augu unum. Samkvæmt yfirlýsingu Mr.
kjósendanna. Enda var ekki við Roblins eru samuingarnir þá illir
öðru að búast, því það er vel kunn-jog skaðlegir, með því fylkið fær
ugt, að afturhalds-flokkurinn og ekki umráð yfir flutningsgjaldinu.
Can. Pacific félagið bafa ætíð unnið Hvað skyldi Mr. Roblin gera þegar
samsn og „magnað“ hvort annað.
Hvað frumvörpin, sem sam-
svona er komið? Ef hann heldur á-
fram með samningana eftir þetta,
þykt hafa verið í neðri deildinni,! þá er hann að gera samninga scm
snertir, þá eru þau ekkert annað en eru illir og skaðlegir samkvæmt
leyfi fyrir hlutaðeigandi járnbrauta-
félög, sem eru báð valdi sambands-
þingsins, að mega gera samninga þá,
sem bér er um að ræða, við stjórn
Manitoba-fylkis. Fylkið þurfti
ekki að biðja um vald til þess að
hans eigin dómi! Hann er þá sann-
ur að sök, samkvæmt hans eigin
vitnisburði, að gera iila og skað-
lega samninga fyrir fylkið.
Og þá rís sú spurning: Hafa
kjósendurl Manitoba fengið Iloblin-
gera þvílika samninga, því það liafði ^ stjórninni völdin í hendur til að
það áður samkvæmt grundvallar- J gera illa og skaðlega samninga fyrir
lögum sínum, Og það er skírt tekið \ fylkið? Ef svarið er neitandi, sem
fram í frumvörpunum, að sambands-1 vér efumst ekki um, þá er Roblin
þiugið afsalar sér engu af þeim stjórnin að svíkja fjUcisbúa i trygff-
rétti, sem það áður hafði, að ráða1 um tfhún held-u/r áfram með'namn-
flutningsgjaldi á brautum þeim, sem ^ingana, eftir að svona er komið.
hér er um að ræða, og að sambands-, Ilvað segja fylkisbúar um þetta?
stjórnin og sambands-þingið beri Og hvað segja þeir þingmenn, sem
settu traust sitt á vit og ráðvendni
Roblin-stjórnarinnar og hjálpuðu
lienni til að berja þá í gegnum þing-
ötíugu mótmæli
frjálslynda flokksins, um þetta?
Kitstj. atliugascniclir.
enga ábyrgð af og taki cuga ábyrgð^
upp á sig hvað snertir hina fjár-
munalegu hlið samninganna. Mani-
toba-fylki getur því með engu móti ið, þrátt fyrir hin
velt neinni ábyrgð af sér yfir á sam-
bands-stjórnina hvað samninga þessa
snertir, og Manitoba ein verður að
bera byrðina, hversu þung sem hún
kann að verða.
Neðri deild þingsins hefur kom- Á öðrum stað í þessu númen
ist að þeiiri uiðurstöðu, að hún geti ^blaðs vors birtum vér grein frá Mr.
ekki samkvæmt lögum og rétti Guðna Tómassyni, frá Austurey í
blandað sér inn í það, hvafa samn- j Árnessýslu (einum af hinum Isl. inn
inga fylkin geri í svona efnuin. flytjendum er komu hingað í síðastl.
hversu illir og óhagkvæmir sem, mánuði), um viðskifti hans og séra
samningarnir kunni að vera, en að St. Stephensens, og ættu lesendur
fylkin sjálf verði að bera afleiðing-1 vorir að athuga greinina nákvæm-
arnar. Og í öðru lagi lýsir neðri,lega, því það, sem sagt er i henni, er
deild yfir því í frumvarpi þessu, að dágott sýnishorn af meðferðinni, er
sambands stjórnin og þingið afsali sumir vesturfarar hafa orðið fyrir á
sér engu af rétti sínum til að ráða íslandi þegar þeir voru að flytja burt
yfir flutningsgjaldi á brautum þeim, þaðan. Yér getum auðvitað ekki
sem hór cr um að ræða. Af þessu um þaðsagt, livort greinarhöf. skýr
leiðir, að Manitoba-fylki fær ekki ir rétt frá málavöxtum eða ekki, en
með frumvörpum þessum, þó þau liafi bann gcrt það, þá er sagan ljót.
verði að lögum, rétt til að ráða yfir —„þjóðólfur" var fyrir nokkru að
flutningsgjaldi á járnbrautum þeim,; burðast með giæin frá Klemens
er samningarnir snerta.
Lesendur vorir muna vafalaust
sýslumanni, er átti vafalaust aðvera
sýriisborn af óskilseini Vestur-ís-
eftir, að Mr Roblin ly'sti af- lendinga viðvíkjandi fé scm á að
dráttarlaust yfir því, bæði í fylkis- fara til íslands, en vór álítum, að ef
þinginu og í verzlunar-samkundunni farið væri út í þau mál til hlítar, þá
hér í bænum, að aðal-hlunnindin—í * sé skilsemin á íslandi, að því er
sannleika einu hlunnindin — sem 1 snertir fé manna hér vestra, ekki
fylkið fengi í aðra hönd gegn hinni 'meiri en skilsemi Vestur-íslendinga,
feikilegu ábyrgð, er það tekur upp hvað snertir fé sem á að fara héðan
á sig með samningunum, væri þau, |til íslands.
að fá umrúff yfir flutningsgjaldinu
á hlutaðeigandi brautum, og að cf
Vór prentum upp í þcssu blaði
fylkið fongi þctta ekki, þá vœri sérlega fróðlega skýrslu úr „Fjallk",
samningamir illir og skaðlegir.' eftir Sæmund lækni Bjarnhéðins-
Nú er afdráttarlaust lýst yfir því son, um starf lioldsveikra-spítalans
í frumvörpum sambands-þingsins, í Laugarnesi árið sem leið. Skýrsl-
að það (þingið) veiti fylkinu ekki an sýnir, meðal annars, að íleira
umráð y(ir flutningsgjaldi á braut- holdsvcikt fúlk hcfur vcrið á lslandi
en skýrslur þær, sem safnað var ár-
ið 1896 um tölu þess á öllu landinu,
bera með sér. Og samkvæmt áliti
læknisins útheimtast mörg ár til að
uppræta þenna hræðilega sjúkdóm
úr landinu, en tekst vonandi með
timanum.
,,Hkr.“ ósanaindi.
1 „óumræðilega“ íslenzka Rob-
lin-málgagninu, er út kom 25. f. m.,
birtist ritstjórnargrciu með einni af
þessum „kringlóttu" fyrirsögnum,
sem maður á svo oft að venjast í
nefndu málgagni. Fyrirsögnin var
sem sé: „$165,000 stuldur“, og er
blaðið að reyna að telja lesendum
sínum trú um, að nefndri upphæð
hafi verið stoliff af landsjóði Canada,
þannig, að járnbrautamála-ráðgjaf-
inn liafi borgað félagi Mr. Clergue’s,
í Sault Ste.Marie (við ána sem renn-
ur milli Superior og Huron vatna)
$6.50 rreira á tonnið af 25,000 tons
af járnbrautateinum, en markaðs-
vcrð hafi þá verið á samkyns teinum.
þó þessi ákæra blaðsins só liel-
ber ósannindi og rugl, þá kippir eng-
inn sér að líkindum upp við það, því
hið „óumræðilega" málgagn ber
meira og ininna af ósannindum og
rugli á borð fyrir lesendur sína í
hér um bil hverju einasta máli, sem
blaðið liefur eitthvað að segja um.
Sumt af ósannindunum og ruglinu
orsakast vafalaust of£ af hinu dæma-
lausa kæringarleysi blaðsins um
hvað það segir, cn oft af fáfræði og
skilningsleysi. En svo bætist þar
ofan á, að blaðið segir lesendum sín-
um margoft ósatt vísvitandi og af
ásettu ráffi, og gengur það glæpum
næst, en sú blaðamenska verðskuld-
ar að kallast svívirðileg blaða-
menska.
Hvað sncrtir þcnna „stuld“,
sem „Hkr.“ er að rugla um, þá ef-
umst vér ekki um að blaðið segi
vísvitandi ósatt i því máli. Um-
ræðurnar í sambandsþinginu um
samning stjórnarinnar við Mr.
Clergue voru svo ljósar, að það er
ekki hægt að hugsa sór að nokkur
blaðamaður sé þvilíkur auli, að liaun
liafi misskilið j?ær og málefnið í
heild sinni.
Sannleikuriun í þessu máli, eins
°g þingtíðindin sýna hann, er sá, að
Laurier-stjórninni var ant um að
styrkja að því, að öllug verksmiðja
sem byggi til járnbrauta-teina kæm-
ist upp í Canada í nánd við hina
miklu járnnáma við efri stórvötnin,
svo að atvinnan og arðurinn af
æssum iðnaði færi ckki út úr land-
inu, og til þess að Canada væri ekki
algcrlcga í klónum á járnbrauta-
teina einokunar-fólögúm í Banda-
rikjunum og á Englandi. í þessu
skyni gerði stjórnin leynnarráðs-
samþ. um, að járnbrautamála ráðgj.
mætti gera saraning við Mr. Clergue
um vissa tonnatölu af járnbrauta-
tcinum handa járnbrautum stjórnar-
innar, en eins og hver maður með
heilbrigðri skynsemi veit, blaut
þcssi sdmningur að leggjast fyrir
þingið til samþyktar, áður en hann
fengi gildi, enda var þetta gert, og
það var ekki svo mikið sem búið að
undirskrifa samninginn, þcgar hann
var lagður fyrir þingið. Eins og
gefur að skilja, liafði stjórnin því
elcki borgað Mr. Clergue einn ein-
asta dollar fyrir járnbrautateina,
enda er teina-verksmiðja hans ekki
komin í gang onn. „Hkr.“ lýgur
því blátt áfram þar scm Iiún segir,
að þetta fé hafi verið borgað og að
svo og svo miklu fó hafi verið stolið
í þessu sambandi. það væri alveg
jafn-sanngjarnt að segja, að Roblin-
stjórnin, húsbændur „Hkr.“, hefði
stolið þeim peninguuj, sem hún lof-
aði að borga járnbrautafélögunum
samkvæmt hinum alræmdu samn-
ingum sínum, er lagðir voru fyrir
fylkisþingið og sem afturhaldsmenn
í því staðfestu á eftir, þótt enginn
dollar af því fó hefði verið borgað-
ur út.
Að endingu skorum vór á
„Hkr.“ að sanna þessa þjófnaðar-
sögu sína með órækum gögnum úr
þingtíðindunum, því hvorki vór né
aðrir gerutn oss ánægða með órök-
stutt ritstjórnar-fleipur í þessu al-
ræmda ósanninda-málgagui, „Hkr.“.
Ef blaðið gerir það ekki, þá er það
enn einu sinni orðið uppvíst að því
að hafa farið með ósannindi og
rugl, og hefur fyrirgert ullri kröfu
til að því sé trúað.
Cook’s ósanuindin.
Fyrir hinar almennu kosningar
til sambandsþingsins, í haust cr leið,
fengu afturhaldsmenn mann að
nafni H. H. Cook, í Ontario, er áður
bafði fylgt frjálslynda flokknum, til
að útbreiða þá sögu, að Ottawa-
stjórnin hefði farið fram á við hann
að borga $10,000, ef hann ætti að
verða gerður að senator og fá sæti í
efri deild sambands-þingsins. Cook
rcyndi eiukum að bendla Sir Ricb-
ard Cartwright við þcssa tröllasögu
s'na, cn maðurinn, scm átti að hafa
farið fram á að Cook borgaði nefnda
upphæð, var Mr. Cameron, er var
lieut.-governor í Norðvesturlandinu
og var dáinn áður en farið var að
útbreiða þessa sögu. Svo margföld-
uðu nú afturhaldsmálgögnin, „stór
194
„Þctta ör alvég rétt!“ sagði Jim prédikari hik-
laust. nEf eg væri leynilögreglumaður. Það er
stórt e/, Mr. Bwnes, eða er eUki svo? En með J>ví
eg er einungis algeDgur glæpamaður, nú, f>& á possi
regla alls ekki við mig, eða finst yður pað ekki?“
„Þér voruð að leika leynilögreglumann, ef mað-
ur má trúa sögu sjálfs yðar“, sagði Barnes. „En pér
hefðuð átt að nota vit yðar—ef þér hafið uokkurt—
samkvæmt yðar eigin gortfullu kenningu“.
„Hvað v t mitt 8Qert;r, pá megið pér ekki búast
við sð eg sé jafn-snjall yður sjálfum“, sagði Jim
prédikari. „Og hvað viðvlkur njósnan minni—það
er alt annað mál. t>ið leynilögreglumenn hafið vist
or?tak:—,Látum þjóf veiða f>jóf‘. Við krókarefir
höfum annsð orðtak: ,Njósoa um njósnara og £>&,
njósnar hann ekki um J>ig‘. Við verðum að fylgja
sannmælum, J>vi aunars mundu bókmentir tungunnar
íýna ljóma síuua“.
„Njósnið um mig eins mikið og yður póknast“,
sagði Barnes önugloya. „Og verði yður »ð góðu“.
„Þetta er ó{>arfa hjal“, greip Mr. Mi’chel fram I
fyrir peim, „og J>ið eyðið einungis tfmanum roeð J>ví.
£>ér spáðuð pví, Jim prédikari, að plaid-fötin, sein
álitið er að sá er rcyrti Mora liafi verið í, mundu
linnast“.
„Já, eg spáði J>ví, og eg er sömu skoðunar enn“,
sagði Jim prédikari.
Mr, Birnes gaf Mr. Mitchel teikn, til að vara
baua við að segja ekki það, seru hann J>óttiat vitft »ð
203
%
skyni. í>á hafa þeir lent í illdeilu liver við aunan,
og í þeirri rimmu hefur hann drepið öldunginn. Nei!
hann hlýtur að hafa farið inn I herbergið með þeim
ásetningi að fremja glæpinn, því hann hafði voproð
með sér. Eftir að hann hafði diýgt glæpinn, klæddi
Mora hinn yngri sig aftur og fór til herbergis síns í
húsinu I Essex-stræti, og þar hlýtur hann að-hafa
eyðilagt nærklæðnað sinn. Hann mundi ekki cftir
því fyr en i gær, að mögulegt væri, að blóðílekkir
váBri einnig í ut&nhafnarfötum þessum“.
„Er þetta einnig álit yðar, Jim prédikari?“ sagði
Mr. Mitchel, bar orðin fram mjög hægt og athugaði
mauninn nákvæmlega. „Er það álit yðar, að sonur
Mr. Mora hafi drepið hann?“
„Eyrst þér cruð svo áfjáður að fá filit mitt um
þetta“, sagði Jim prédikari og hoifði stöðugt og ró-
lega í augu Mr. Mitchels, „þá álít eg, að sonur Mr.
Mora hafi drepið ha in“.
„Jæja, þá erum við allir á sama máli í [>cssu
efni“, sagði Mr. Barnee.
„Erum við það?“ spurði Mitchel.
„t>að er satt, þér hafið ekki lfitið I ljósi álit yðar
um það“, sagði Barnes.
„Nei! Eg hef ekki enn þá látið í ljósi álit mitt“,
sagði Mr. Mitchel.
198
að hafa haft oinhvorja ákvcðna hugaun þessu viðvikj-
andi, og mig hálfgrunar áð eg geti gizkað á, hvað
J>ér meinið. En mér þætti vænt um of þér vilduö
segja mér það sjálfur“.
„Þetta er mjög einfalt atriði“, sagði Jim prédik-
ari. „Það hljóta að vera blóðblettir i þessum fötum,
þvl annars hefði Mora ekki fleygt þeim í fljótið.
Bléðblettirnir hafa hlotið að koma i fötin annaðhvort
á meðan verið var að fremja moiðið, eða á eftir. Ef
hið fyrra hefur átt sér stað, þá mundi blóðið einkum
vera utan á fötunum. Eq ef hið síðara átti sér stað,
þá mundi blóðið vera innan á þeim, af því að snerta
hin blóðugu föt, cr maðurinn var í, en klæddi sig f
þessi föt utan yfir.‘‘
„Þetta er nú gott, eins langt og það nær“, sagði
Mitchel. „En með þvi nýtt blóð drepur hæglega 1
gegnum klæði, þá mundu blettirnir sjást beggja
vegna, eða er ekki svo?“
„Þér gleymið fóðrinu undir vestinu og undir
efri parti buxnauna", sagði Jim piédikari. „Ef blóð
spýttist í fötin að utan, á meðan verið var að drepa
manninn, þá yrðu litlir, ef nokkrir, blóðblettir í föðr-
inu. Ef þar á móti farið var í þessi föt utan yfir
önnur föt, sem nýjar blóðslettur voru á, þfi mundi
vera mikið blóð á fóðrinu, og tiltölulcga litið mundi
hafa drepið I gegn um það út á yfirborð klæðisins.
Hvað snertir hinn fóðurlausa hluta fatanna, þá yrði
auövitað erfitt að skera úr, hvort blóðið hefði komið
I þau að utan eða innan, en sá maður hefði vissuleg^