Lögberg - 30.04.1903, Blaðsíða 4

4
LÖGtfERG 30. APElL 1903
m refið tít bvem ftmtndav tf THB LÖGBERG
fRINTING & PUBLISHING Co. OakííUJ. að
tor. Wiuuv Ant ot NituSr.. WniaiPBO, Ma».
— Kostar H.oo nm AnB (á ulandi t krJ Borgúl
Irrii tram. Eiaatðk ar. « out
PnbJíshed vvjrr Thomdar bf THB LÖGBERG
PKINTING & PUBLISHING Co lniorporated).
n Cor. WaxiAn *»«- and Nnta St.. Wikmipbo.
Maa. — SokactriTKÍoa vrict OnMt mr, payabU
b adrvne*. Sioala sosíot l oaata.
BTBTjdM liair)
Ifacnaa Paoiaon.
I umki
John A, Blondal.
AUGLÝ3INGA* t—Smámacifaiiui
oi dáiksleovdar rv
*er í e(tt
nrir «o orfi eSe I þumJ dáiksieneder
Kt nm mannSinn A aupvri «nalyiúnvtim BO
rri Oma. atBláunr eftir eamninai.
BOSTAÐA^UCIFTI kaapvoda verfior efi ttt
kynna (kriflaga ot aeta ga trmreadi bdatal
Úotramt.
—w?
SJlanáakrdl til atarsifia)«led« blefietna er I
jTlte Logbera Prtg •> Pub Oo,
P. a Bot 1282,
TelOTkoew á#*
P o
WMo»
Boi 1282,
Logb«r0
'A'iutupdw

•♦^-Saoikvaeui: >«; deiogTiCD «: apoftCou kaop*ntía
l blaði 6gitd oemtk ftann %é skoiuldue pect»: ian»
•etjir upp. - Et kaupaudi neni er i skuld v-'ð blaði&
Íytur vistfeilum án þesr ið tiikynna hcimilisskift
tn. þá er þafi fyrir tíiims»'51unmu álitin týuileg
•önnun fyrir prettvíslegmu tiigangi. Q
FIMTUDAGUNN, !Q Apríl 1908.
Vorvísur.
Vorsíns blíÖa, varma hönd
vetrardrémann kalda leysir,
nýjum skrýöir skrúða lönd,
skarann blóma endurreisir.
f
Um hæö og lautir liljur senn
lífs í gengi unun veita;
sama skrautiö sendir enn
sá, er engu þarf að breyta.
Í3Íómúm vaggar tíærinh léHj
blika’ og anga kollar ljósir;
kristalls-daggir drjúpa þétt,
drekka langa teyga rósir.
Geisla flæðir flóöið dátt,
fyrir því rofna klakabondin;
græna klæðiö breiðist brátt
blómum ofna um frjófguð löndin.
—H.S.B.
Dominion-hinífið.
FjtrmálarftPgjatinn lagði fyrir
skömmu fram fyrir þingið reikning
ana fyrir síðasta fjftrbagsár, og
sýndu þeir—öllum vinum stjórnar
innar tii mestu ónægju en andstæð-
ingum hennar til giemju—að tekju-
afgangurinn á ftrinu er hólf fjórtánda
miljón dollars og að þjhðskuldin
hefir minkað um hótt á sjöttu miljón.
í fjórmálaræðu sinni lýsti ráðgjaf-
inn yfir því — andstæðingunum
þingi til mikillar égleði—að toll-
lögunum yrði ekki breytt í neinu
verulegu á órinu. Frá einni breyt
ing skýrfi hann, sem gekk í gildi
næsta dag (17. April); það er auka
tollur s* m lagður er á allar innflutt
ar vörui frá þýzkalandi. Tollur í
vörum þaðan er nú einum þriðja
hærri en frá öðrum löndum. þetta
er gert til að ná sér niðri á þjóðverj-
um fyrir það ranglæti þeirra gagn
vart Canada mönnum að láta þa
ekki njóta séimu veizluuarhlunnindn
og aðrar eignir Breta. þjóðverjar
kenna Canada-mönnum um þaK, aA
8anmingarnir við Breta voru upp
hafnir 1098 og þess hafa Canada
menno gldið 3Íðan. Vilji þjóðverj-
ar snúa við blaðinu og gera Canada
jafnt unóir höfði og öðrum löndum
þá verður aukatollur þessi tekinn
af, en annars ekki. þetta verður
þjóðverjum all tilfinnanlegt, því að
þaðan hafa verið miklir vöruflutn-
ingar til Canada að undanförnu.
Árið sem leið fluttnst vöi ur þaðan
fyrir alt að ellefu miljón dollara.
Tollmáliff.
Uvcrnlg Prank OHver plncmaOur Alberta-
manna litnr á pan mál.
Umræðurnar um fjárlög Dom-
inion-stjórnarinnar og ræðu fjár
málaráðgjafans hafa staðið yfir nú
að undanfömu og hefir þar margt
borið á gónia um tollmólin. Aftur-
halds þingmeDn hafa fylgt leiðtoga
sinum í því að mæla fram með toll-
hækkun eins og verksmiðjumanna
felagið fer fram á. Vér ólíturo vel
til fallið ftð benda hér á aðalatriðin
f ræðu Frank Olivers þingmanns
Alberta-roanna 1 mali þessu og vita
hvort tillögur hans falla ekki betur
í smekk manna hér vestra en orð
Roblins í veizlunni í Montreal, þeg
ar til ræstu Dominion-kosninga
kemur mft búast við að tollmálið
verði aðalmálið sem um verður bar-
ist. Á aðra hlið sú skoðun Roblins,
að tollarnir eigi að hækka verk
smiðjumönnunum eystra í vil og
brezku verzlunarhlunnindin að nem
ast í gildi; á hina hliðina álíka skoð-
un og sú, sem 'Frank Oliver setur
fram í ræðu sinni.
Fr»nk Qliver hrósaði fjármála-
ráíyfjrjr hafa alls ekki
tekið vérksmiðjumanhS fcföfurnar
til greina. Kröfur þeirra í'í þí.op8'
ins hefði verið ósanngjarnar og'
svífriar. þegar verksmiðjumenn
hófu baráttu sína óttuðust menn, að
rtjórnin sæi sér ekki annað fært en
slaka til. Verksmiðjumennimir
böfðu að baki sér 400 miljónir doll-
ara og voru því ægilegir. Hann var
sérlega Anægður yfir þvf, að kröfur
þeirra böfðu alls ekki verið teknar
til greina. Hann sagði, að auðvitað
útheimtu breyttar kringumstæður
breytÍDg á toll löggjöfinni á visaum
tímum, en að stjórnin hefði gert rétt
að eÍDskisvírða allar ógnanir verk-
Smibjumanna. Hefði nokkur toll
hækkuii veriö gerð nú á árinu þó
hefði verið litið þannig & í sveitun-
um, að stjórnin hefði beygt sig fyrir
verksmiðjumönnunum og með því
móti hefði hún fyrirgert trausti
jafnvel hennar eigin vina. Tollmál
ið og hvað mikið þar er í húfi sagði
hann a5 ekki væri mönnum nægi-
lagt alvörumál. Hann sagðist ekki
halda fram algerðu verzlunarfrelsi^
en verksmiðjumennirnir gæti ekki
sanngjarnlega krafist þess að ráða
einir toll-löggjöfinni. Hann vildi
Irtta alþýðuna fá vemd ekki sfður.
öll vernd fæst ekki með hátollum.
Verksmiðju iðnaður Canada vaeri
smóatriði borið saman við allan
annan iðnað. Hann sagðist ekkert
hafa ó móti verksmiðjumönnunum í
Canada; hann vildi helzt óska, að
þeim farnaíist sem bezt. En sá
galli væri ó, að þeir vildi verða rík-
ir með hagkvæmri toll-löggjöf án
þess að verða sjálfir neitt fyrir að
hafa. HaDn spurði, hvaða vernd
jarðyrk ju-iðnaðurinn hefði á yfir-
standandi tíma, og sagðist ekki sjá
hvers vegna ekki væri lagðurtekju-
tollur á innflutta bændavöru. Kröf-
ur verksmiðjumanuanna nú sagöi
hann að væri að alt aðrar en árið
1878. N ú vildu þeir algerlega fyr-
irbyggja vöruflutning til Canada.
Með þessu væri öflugur iðnaður að
biðja um vernd gegn samkepni.
Hann sá enga ástæðu til að hækka
tollana nú vegna erfiðra ára sem
koma kynni síðar meir. Árið 1878
báðu verksmiðjumenn um vernd
vegna þess þeir þurftu hennar við
Nú biðja þeir um vernd vegna þes3
vellíðan er í laDdinu og fólkið stend-
ur við að leggja hana á sig. það var
reynt að koma á vellíðan í landinu
með hátollum og það mishepnaðist
hraparlega. Verndartollar tak-
mörkuðu viðskiftin. Takmörkun
sú var aftekin fyrir sjö árum og þá
jukust viðskiftin. Frjalslyndi tíokk-
urinn barðist fyrir framförum, og
hann heldur fast við meginreglur
sínar, Kæmist sá orðrómur á, að
frjálslyndi flokkurinn hallaðist að
hentistefnu (opportunism) þá misti
hann fylgi og trBust upplýstrar
framfaraþjóðar. Hann sagðist ekki
einasta vera tollverndarmaður í viss-
um skilningi heldur vera hlyntur
endurgjaldsstefnunni sérstaklega
tegar andstæðingpripn verður fyrir
skakkafalli. Hann var eamt ekki
'•áOfifærðsír urú, »ð endurgjaldsstefn-
an gag*riVarfc þjóðverjum meiddi þá
meirft eu v??i Hánn míntist á syk-
urtollinö, ög sagði, að ef jafn mikið
yrði flutt af sykri frá þýzkalandi á
árinu eins og síðastliðið ár þá yrð-
um vér að borga $449,000 í aöka-
skatt. Slíkur tollur yrði tilfinnan-
legastur fyrir fátæklinga a. Syk-
urtollinn ætti að lækka til að
bæta upp þessar auknu álögur.Hann
var ekki samþykkur tolli á járn-
brautarteinum, vegna þess hang
gerði járnbrautarlagningar örðugri.
Hann sagðist engin ráð sjá til a"'
láta hvern og einn fá það, sem hann
helzt vildi, og ódýrir járnbraUtar-
teinar kærai fjöldanum bezh Hann
áleit, að járngerðarverksmiðjurnar
fengi nægileg hlunnindi éins ög hú
stendur. Hann áleit irétt að veita
öllum iðnaði í landibö Vernd þá sem
tekjutollar geta veitt. En hann
sagBi, að það væri eitt atriði í toll
lögunum, steinolíu-tollurinn, sem
væri algerð vernd. Fimm centa
tollur á gallónuna væri ekki tekju
tollur; hann ætti að færast niður f
tvö cent. Hann sagði, að bændum
hefði verið veitt hlunnindi með því
að taka algerlega tollinn af gadda-
vír, skilvindum og hveitibandi.
Vetnd gegn samtökum.
það lægi í orðum andstæðinga
stjórnarinnar í þinginu, sagði hann,
að það, sem verksmiðjumennirnir
færi fram á væri alls ekki of mikið
handa þeim. þótt hann ekki væri
samþykkur öllum gjörðum stjórnar-
innar, þá væri hann engu samþykk-
ur sem andstæðingar hennar hefði
að bjóða. þá vék hann tali sfnu að
verzlunarsamtökunum sem upp eru
að koma. það, sem land þetta þarfn-
aðist, sagði hann, vseri vernd gegn
samtökum. Á slíku væri nú þörf.
Stjórnin yrði að fóst við bygginga
viðar-samtökin. það hefði verið
sarntök í pipp'rsverzlun og þó hefði
tollur verið lækkaður á pappír.
Hann sagðist vera brezku verzlun-
arhlunnindunum hlyntur vegnaþess
hvað mikið þau lækkuðu tollana.
Baðmullar og ullar-verksmiðjur
hefði aldrei staðið með jafnmiklum
blöma og nú. Kröfum þeirra gæti
ekki orðið fullnægt. þýddi liberaf-
isinus nokkuð, þá þýddi hann það
að leggja ekki almenningshag í söl-
urnar f hagsmunaskyni fyrir ein-
staka menn eða flokka.
Kæmi svona raddir fram í Dom-
inion-þinginu frá ölluin þingmönn-
um héðan að vestan þá þyrfti naum-
ast að kvíða auknutn álögum mefi
hækkuðum tollum; en slíku er ekki
að fctgna afturhaldsþingmennirnir
héðan að vestan eru allir tollhækk-
un hlyntir og veikja þannig stórum
afstoðu stjórnarinnar sem vegna
hagsmuna Vestur-Canada reynir að
halda við látolla stefnu sína. Með
hverjum afturhaldsþingmanni, sem
sendiir er íii Ottawa héðan að vest
an, fá hátoiiamennírnír aukinn
styrk og hættan fyrir þvf fer
andi, að þeir fái s!B\í Fr&mgengt.
Og með því Roblin hefir lýst
yfír því, að hann og flokkur hans
hér i fylkiftu sé með því að tollar
hækki, þá vérður því eðlilega haldið
fram við Ottawa-stjórnina að meiri
hluti Manitoba-manna vilji fá toll-
ana hækkaða verði Roblin-stjórnin
ofan á við næstu fylkiskosningar.
Dreyfus málið.
Flestir munu hafa verið orðnir
leiðir ft Dreyfus-málinu þegar því
loks é&r lokið að nafninu Wi og
blöðin hættu að hafft það Wéðferðis.
Og óhætt má fullyrða, að frá byrj
un máls þess ha'fi hávaði manna ut-
an Frakklan'ds ftlitið eins líklegt, að
Dreyfus væri sýkn saka; og eftir
rannsóknina sfðustu.þegar alt komst
öpp um Esterhazy og Henry, hefir
víst engum blandast hugur um að
hann væri algerlega saklaus. En
nú er því þannig varið, að jaínvel
þó Dreyfns sé saklaus og á því leiki
ekki framar neinn vafi 1 hugum
msnna, þá er hann sekur samkvæmt
ákvæði dómstólanna, og undir dómi.
Hann hefir mátt líða það mikla
ranglæti að vera dæmdur fyrir glæp
sem samvizkulausir menn drýgðu
og ákærðu hann sffian fyrir. En
vegna þess dómsmálastjórnin vissi,
eða þóttist vita, að hann væri sak-
iaus dæmdur þá var hann strax náð-
aður.
Ef til vill finnast þess hvergi
dæmi f nýju sögunni, að jafn sví-
virðilegt samsæri hafi verið gert
gegn neinum manni eins og þessir
frönsku hershöfðingjar gerðu gegn
Dreyfus vegna þess hann var Gyð-
ingur og hefir sjálfsagt ekki verið
vinsæll meðal hershöfðingjanna.
þrátt fyrir frábæran dugnaft Zola og
Jóhannes Bj örnsson.
I ndir nafni ekkjunnar (Uerdísar Jónsdóttur).
Minn Ijúfi vin, scm leiddur varst á braut og lagSur í hið þögla grafarskaut, eg anda pinn í anda fœ að sjá í unaðsgengi frelsaranum hjá. Hér minning þína margir blessað fá og muna þig þótt horfinn sért þeim frá, því mannelsku þig sannan sýndir vott, já, sýndir aldrei neinum utan gott.
pess góða hirðis hlýddi jafnan raust þitt hjarta sem var trútt og fölskvalaust. þín sála gædd var göfgum kærleiksmátt, 'viðguð og menn svo lifðir œ í sátt. þú börnum okkar ástkœr faðir varst og órjúfandi trygð í hjarta barst til mín og þeirra meban entist fér, þess minnast jafnan Ijúft og skylt oss cr c_j þótt beisk mér Itrynji hrygðartár af brá, ntig huggar vonin: þig eg muni sjá. hjá guði föður lífs í helgutn lund þá liðin er mín hinsta æfistund.
þú örugt treystir aðstoð frelsarans og ótrauður varst merkiséeri kans. þín framferð sýndi sannlifandi trú er sigurlaunin öðlast Jiefir nú.
Æ, glaður þú í guði þínum varst, með glaðvœrð ávalt hlutskifti þitt barst. Hvort blés þér heldur móti eða með þú mildi drottins fékst í öllu séð. Svo þig í anda, elsku vinur minn, með ástarþökkum kveð eg þetta sinn og ber þér kveðju börnum akkar frá; þín blessuð minning lifa skal oss hjá. -S.J.J.
annarra vina Dreyfusar tókst sam-
særismönnum að hamla því,að málið
yrði rannsakað að nýju frá rótam
I undir því ytírskyni, að heiðui franska
; hersins væri í veði.
Loks Varð þxá réttlætistilfinning-
in að því leyti ytirsterkari, að Drey-
fus var fluttur heim frá Djötla-ey,
dreginn fyrir rétt í Rennes, 4œ«iil-
ur sekur og cáfiaður. þannig hafa
dómstólarnir ft Frakkkndi gert lýgi
að sannleika vegna kringumstæð-
anna.
Eu nú eru enn fengnar nýjar
upplýsingar í máli þessu. Nú vita
menn það, eða þykjast vita, að ekki
einasta var Esterhazj’-skjalið falsafi,
heldur annað enn þá þýðingarmeira
skjal, sem þýzkalandskeisari átti afi
hata merkt með athugasemdum
það eru nú sagðar sannanir fyrir
hendi, sem sýna, að það skjal hafi
einnig verið falsað. A falsskjölum
þessum var domurDreyfusar bygður,
ogþegarnúeiu allar nauðsyulegar
sannanir fyrir hendi fer Dreyfus
fram á, setn honum er alls ekki lá-
5n<3i, a8 ný rannsókn s$ llftíiní mál-
inu og hann sýkhaóur að lögum.
Hvort þessí beiðni Dreyfusar fæst
eða ekki, er að líkindum algerlega á
valdi dómsmálaráðgjafa Frakka og
honum því talsverður vandi á hönd-
um. Dreyfus hefir orðið fyrir
grimmilegu ranglæti og fer hér
ekki fram á annað en það sem hann
á fulla heimting á,og þó sannleikur-
inn í málinu sé frÖnsku þjóðinni
beiskur og hetvaldinu til lítils sóma,
þá krefst sanngirni og réttlætistil-
finning þess, að beiðnin verði veitt,
enda mundi slíkt verða hervaldinu
mikilsverð lexia og fyrirbyggja
samskonar ósóma og þjóðarblett
framvegis eins og Dreyfusmálið hef-
ir verið.
Nýjar álögur á Manitoba-
menn.
Rétt nú kemur það upp úr dúrn-
um, að Roblin-stjórnin er að aug-
lýsa til 8ölu $509,000 virði af land-
þurkuuarskuldabréfum og hefir
aldrei áður verið gerð jafn mikil
samskonar verzlun í fylkinu, enda
rekur eðlilega alla hugsandi meDn í
rogastanz yfir þessu síðasta tiltæki
st.jómarinnar til að hafa inn handa
s sr peninga. þetta er $25,000 meira
en öll landþurkunarskuldabréf til
samans, sem hingað til hafa verið
seld í Manitoba að meðtöldu þvf sem
hað kostaði að ræsa fram stórflóana.
Mikið má það vera ef allir þeir,
sem fengnir hafa verið til að biðja
um þessa fyrirhuguðu landþurkun,
gerfiu sér grein fyrir því efia var
sagt satt um það fyrir fram, hvað
mikill kostnaðurinn yrfii á hverja
ekru sem þeir yrði að borga. Vit-
anlega er fylkið alt ábyrgðarfult
fyrir upphæðinni, sem borgast á öll
í einu eftir þrjátiu ár, en sjálfsagt
er það þó tilgangurÍDn að kostnað-
inum verfii jafnað nifiur á löndin
sem einhvern beinlínis efia óbeinlín-
línis hagnafi eiga að hafa af upp-
þurknninni.
Til þess að sýna hvað bændur
mega búast við afi horgafyrir þenn-
an „forstandshnykk" Roblin-stjórn-
arinnar skal þesH getið, að í sumum
uppþurkunarhérufiunum kemur
$112 og í surnum $1 50, efia því sem
næst, á hverja ekru þegar höfuð-
stólnum eða skuldabréfaupphæðinni
er jafnafi niður á löndin; og þar við
bætast þrjst u ára rentur, svo mjög
mikið vafamól getur verið, hvort
löndin mörg eru meira virði en
kostnað þessum nemur.
Eitt uppþurkunarhérað þetta er
meðfram Kinopotaveginum Á lönd-
in í því héraði leggjast $54,000 og
rentur.
Til leiðbeiningar.
K jósendum í Gimli-k jördæminu
til leiðbeiningar birtum vér hér