Lögberg - 24.09.1903, Blaðsíða 4

LÖGBEKG .24 SEPTÉMBER 1903

goccg
ódNTl
Í« hv»ra ^ THB £ÖGB*»G
Co. 'IftggiltJ.
.... Wnrwipito,Ma*
HuaJi • hr.) Uorgiw
JiTING & PUBLISHIMO
*-« Wilum Avh og N sha Hf .
«rutnr #«.ac nBB ánB á IstMi
wrb trtm ftinstðfc ar f e*n»
rubttstod stsrr Tttorsðsr &T THB LÖGBBRO
TfUNTUttG A POBLIftHIMO Cov .Inaorporatodi
H Qof Afi. aot'i Nns 8t.. VVmsiMio
H — Sobscriptlos jric* It ® p*f rwr PWtbU
1i whsou. Úogis oopin < c«o«
!XatfnvM Pntdaoo)
John
.ggpya ■Æíansar,
isot om atboðina A stasrrl •oglMflíŒB ■>
^zwri rfmo. Bfslátrar «ftir t^mningi
rf09TAÐA-BHFTI koap«»d* t0
o* «
liT?
Cmaánfcrlfl ú> ni»i «iíWt»*tnfs blaSdan «V1
Tb« Lotf>^rtf Pfttf b Ptth, OOt
í». C
? o.
tiá rUMJttruat W
Kdlu^ Logt>«rtfv
ftot fm Wtankom* M«
fVSiitnVvamt lar dslÖtfniB «r app«0g» _
i WaÖl dfild nema Oaim $é skoidlaoa. þbm __
tegir opp. — Bi kaupandi sein er * tkuld tío blaoia
'kytnr vistfoi lnm án þea* *ö tiíkjmna hoimiHaakirb
hx þá er þaÖ fyrir dóinstdlurmtn álitin týmjeg
sOomui fýrir prottvíalogum tilganeL ^
F’ifntucbtgÍMn 24. Stptember 1903.
Helztu málin.
Samkvæmt efililegfri ráa riB
burBanna hljrfta að fara fram al
mennar Dominion-kosningar liBur
en miHjj Knjrt líöur—sennilejja ein
hverntímn & næstkomandi árí; og þá
verðnr hverjum atkvæðisbærum
manni i Canada falið afl skera úr
þvi með atkvæfli sfnn, hvort Lanr
ier-stjómin á afl halda vðldanum
næsta kjörtfmabil efla ekki. þegar
nær kosninrjum þessum dregur og
kosningadagur hefir verifl ákveflinn,
ferðast menn um, sem láta sig úr-
slitin einhverjn skifta, og reyna afl
hafa áhrif á hugi manna. því afl
reynzlan hefir sýnt alt til þessa, afl
fjöldinn er óviðbúinn þegar afl ko-*n
ingum dregur, hefir ekki ákveMð
sig rruö neinum vissum flokki, álita
kosningarnar fremur vera um menn
en rnálefni og kærir sig kollóttan
hvernig þ»r falla. Og mörgnm er
illa vifl þessa svo kallafla „atkvæ^a
sinalasem stinga npp höfðinu hve-
nær sem kosningar ern á ferðlnni
enda er ckki ferill þeirra allra þeim
sj ilfnm eða bygðarlögunum sem þeir
leggja undir sig, til sórlegrar prýði;
slíkt kemnr einatt í ljós eftir á
frammi fyrir dómstólunum þegar
verið er að reyna að fá nýkosn"-
þingmenn dæmda úr sæti, því að þá
er alt hið ljótasta, sem upp kemst
af gjörðum manna þessara, dregið
fram í dagsbirtuna, og koma þar þö
sjaldnast öll knrl til grafar. En
t'yrir ósóma þann verður ekki bygt.
Menn þessir verða á ferðinni svo
lengi sem ferðalögin hafa nokkur
sjáanleg áhrif á atkvæðagreiðslu
uianna; og áhrifin halda áfram a’
verða sjáanleg nnz kjósendur fá
sjálfstæða pólitíska sannfæringu,
kynna 9Ór mál þan, sem um er bar
ist, og ákveða sig með þeim eða
móti eftir því sem þeir álíta sam-
vizkucamlega réttast og bezt. þeg-
ar svo er komið, þá er pólitíkin
komin í rétt horf, og þá legst at
kvæðasmölunar-ósóminn niður eins
og að sjálfsögðu, vegna þess slíkt
9tarf hættir þá að bera neinn ávöxt.
því að hafi menn sannfærst nm það
áður en til þeirra er koinið í at-
kvæðaleit, að þeir eigi að fylgja
vissum fiokki vegna vissra mála,
láta þeir naumlega leiðast til þess
fyrir nein loforð um járnbrautar-
stúf, eða skurð, eöa vegabót, eða
skoðun og stofnu í ýmsum málum; Og jafnvel þó ekki verði hjá því
ný mál koma upp og sumt er ekki komist að leggja toll á vörur til þess
bundið við nema vissan tíma og eins að mæta nauðsynlegum útgjöldum
og fellur úr sögunni. Naumast er landsins, þá verða þeir ætíð þung-
því sanngjarnt til þess að ætlast, að bær og ósanngjörn byrði fátækling-
allir kjósendur, upp og ofan, skilji
nnum og þá eftir því þungbærari,
annað ómerkilegra og verra, að
móti
sann-
greiða atkvæði þvert á
færingu sinni.
það er margt sem pólitísku
flokkunum ber á milli í landinu, og
það tekur langan tíma og talsverða
fyrirhöfn að kynnast því öllu til
blítar, og það er, meira að segja, ó-
nóg að kynnast þv( ( eitt skifti fyr-
ir öll; vegna margvíslegra kringum-
stæða hljóta flokkarnir að breyta
til fulls afstöðu pólitfsku flokkanna sem þeir eru hærri.
gagnvart öllum landsmálum—jafn- j Innflutningstollar eru ekkert
vel þó slíkfc væri einkar æskilegt—, annað en skattar í vissri mynd, sem
en vanalega era fleiri eða færri stör-1 lagðir eru á (búa landsins til þess að
mál a dagskrá, sem mest ber á ogjfá inn nauðsynlegar landstekjur, og
langmesta þýðing hafa fyrir fjöld- skattar í þeirri mynd leggjast ekk*
ann; um sl(k mál er vanalega barist á m#nn eftir efnum heldur eftir
þegar á kosninga-oru9tuvöllinn kem- þörfum. Fátsekur fjölskyldumaður
ur, og þau eröllum kjósendum skylt sem marga hetir að fæða og klæða,
að kynna sér og ákveðs sig með eða verður með þeesarí aðferð að leggja
móti; og menn eiga að líta of stört á meira í landssjóð en auðmaðurinn
sína eigin persónu, vera of ærukær- i sem um færri á að sjá. þetta er í
ir fyrir sjálfa sig, lata sig mrtlin of «j \lfu sér ósanngjarnt, og með þvi
miklu skifta til þess að leyfa óeMi ekki verður hjá slíku kotnist, þá er
legum ntanaðkomandi áhrifmn að sjalt'sagt, ekki einasta að halda inn
þoka sér um eina hársbreidd frá því,' flutningstollunum eins lágum og
sem þeir álíta réttast og hollast unt er, heldur láta þa fara stöðugt
það eru tvö störmnl, se>m báð- lækkandi eftir því sem kringum-
um pólit'sku flokknnnm ber saman stæður landsins leyfa. þeirri stefnu
nm, að aðallega verði barist um við fylgir Laurier-stjórnin. í mótsögn
næstu Dominion-kosniogamar: toll- við það, beldur andsfcæðingaflokkur-
málið og Gravd Trunk Facific inn þvi fran^, að tollarnir eigi »B
jámbrautarmálið Hver sá, sem hækka og haldast svo háir, að inn-
reynir að innprenta mönnum það, leudi markaðurinn verði fyrir inn-
að það hnfi engin áhrit á mál þessi, lenda vöru eingöngu.
hvor pólitíski flokkurinn sitnr fram-i Kyrnri menn sér stórtnál þessi í
vegis við Töldin ( Ottawa, hann fer uæði aður en atkvæðasmalarnir
með ósannindi vísvitandi eða óaf-
vitandi. Og það sfcendor svo ein-
kennilega á, að bæði mál þessi snerta
Ve«tur Canada svo mjög. að margir
telja þan mál vesfcnrlandsins. Und-
ir árslitum mála þessara er framtíð
Vestur-Canada komin að heita ná.
Framgangnr annars málsins yrði
vesturlandinu til mesto bölvanar,
framgangnr hins yrði því til mestu
blessunar. Við þennan sannletka
kannasfc allir, jafnvel þö kringnm-
stssfnrnar knýi vissa menn til að
vinna að hinu gagnstíeða og fá á
sína sveif sem flesfca þeirra, sem ekki
reyna að gera sér málin skiljanleg
og lata sér liggja í léttu rúmi hvern-
ig alfc veltur.
Um jámbrautarmálin hefir að
undanfömu verið talsvert rætt í
Lögbergi, og vonum vér, að það }mal
hafi skýrst fyrir öllum þeim, sem
um það hafa lesið með eftirteki
Uin tollmálið hefir áður verið skrif-
og gerð nokkura veginn ljós
grein fyrir afstöðu stjóraarinnar og
andstæðinga hennar i þvi máli. það
sem aftnrhalds flokknrinn heldnr
fram í tollmálinu og skuldbindur
sig til að koma í framkvæmd, kom-
isfc hann til valda, er almenn toll
hækkun á öllurn samskonar vörum
og framleiddar eru í Canada.til þess
innflutningur útlendu vörannar
hætti og verksmiðjumenn austur-
fylkjanna sitji einirað allri verzlun
inni án útlendrar samkepni bæði
hvað snertir yörugæði og verð.
það sem aðskilur pólitísku
flokkana í tollmálinu, er ( fám orð-
um þetta: Frjálslyndi flokkurinn
vill sníða tollana á innfluttum vör-
um eftir tekjuþörf landsins, og hafa
iá svo^lága, að útlendar vörurkom-
isfc^að tilj heilsusarolegrar samkepni
við innlendu vörurnar; en jafnframt
vill hann hlynna svo að innlendum
iðnaði, að hann ekki leggist niður
og verzlunin fyrir þá sök komist (
höndur útlendra „trusts." þessari
stefnu hefir Laurier-stjórnin fylgt í
tollmálunum síðan hún kom til
valda,
Hátollamennirnir halda því
fram, að|þó hækkaðir verði tollarnir,
?á leiði það ekki nauðsynlega þar
af, að varan stigi ( verði. þeir hafa
jafnvel’reynt að fá menn til að trúa
)v(, að toll-lækkun leiddi til verð-
íækkunar, og hafa máli því til
styrktar bent á hveitiband og girð-
ingavir, ,sem JLaurier-stjórnin létti
tollinum af, en fyrir eðlileg atvik
lefir verið i háu verði á síðustn ár-
ara; en það eru eintómar missýning-
ar, sem enginn hugsandi maður með
opin angun lætur glepjast á. það
er ófrávikjanleg regla, að innflutn-
ingstollurinn hækkar vöruna í verði.
leggja út af örkinni, þá verða menn
undir kosningarnar búnir þegar þar
að kemur, og þá þarf Veatur-CaDada
nlls ekki að kviða úrslitunum.
Baldvin og Sveinn.
Herra ritstjóri „Lögbergs".
Eg finn mig knúðan til að biðja
nm rúm ( yðar heiðraða blaði fcil að
gvara mað fáum orðum greinnm
þeim, sem að undanförnu hafa sfcað-
ið ( „Hkr.“ út af ræðuágripi þing-
mannsins fyrir Qirnli-kjördæmið.
Bæði hann og hinir, sem ritað áafa,
nunu lika ætlast fcil, að eg svari.
Mr. Baldwinson sagði sjálfnr
,.Hkr.“, að < þessu nmtalaða samsæfci
hefði sefcið 70 fcil 80 manns. það er
mjög slæmt fyrir hann, að af öllum
þeim fjölda skuli að eina fást einir
níu til að skrífa nndir votfcorð það,
sem birt er í blaði hans. Og þó
mun hafa verið reynt að ná nöfnum
allra, sem nokkur líkindi voru til að
vildi Ijá nöfn s(n til að staðfesta
slíkt Og það er enn leiðinlegra
fyrir hann, að þeir, sem mest hafa
orðið aðnjótandi kosningabifclinga
han9, sknli fúsasfcir til að staðfesta
vottorðið. þeir hafa, sumir hverjir,
þózt þurfa að launa honum kosn-
ingaskurðina með einhverjn. Fyrst
lýsa þeir yfir þvf, að grein mín í
„Lögb.“ sé „eintómur útúr-
snúningu r“, en rétt á eftir segja
þeir, að hún sé ,,h e 1 b e r ó s a n n-
i n d i. það þýðir ekki að skifta
orðum við naenn, sem verða tvísaga
með einnar línu millibili. Allir sjá,
að orð þeirra eru einskisvirði.
Eg hefi sjálfur haldið spurnum
fyrir um þetta, og eftir því, sem eg
i eit bezt, þá sé eg ekki ástæðu til að
taka neitt til baka af því, sem eg
ritaði. þeir mega fara með það
hvert á land sem þeir vilja.
Sannleikurirn er sá, að eg gekk
fram hjá mörgu, sem hefði mátt
minnast á, í sambandi við samsætið,
af því eg vildi gera þeim — og B. L.
B. sérstaklega — sem minsta hneisn.
Eg mintist t. d. ekkert á fylliríið.
því þó óregla og drykkjuskapur hafi
aukist til muna á samkomum síðan
vinir þingmannsins náðu hér fót-
festu, þá var þó þessi samkoma vafa-
laust af verra taginu. AB minsta
kosti hefir því fólki fundisfc það,
sem ekki gat haft ró f húsnm sínum
fyr en síðari hluta nætur vegna ó-
hljóðanna í vinum B. L. B.
það er engin þörf fyrir mig,
hr. ritstjóri. að biðja nokkurn mann
um vottorð máli mínu til stnðnings.
Bezta sönnun mín er Mr. Baldwin-
son sjálfur, og hann er betri en níu
aðrir. Ef eg hefði sagt, að einhver
annar af leiðandi mönnnm Vestur-
Islendinga hefði tatað þannig, þá
hefði fáir trúað því. En einmitfc
vegna þess, að það er Mr. Baldwin-
son, þá veit eg með vissn, að öllum,
sem þekkja vorn heiðraða þingmann
og líta á þetta án hlutdrægni, mnni
þykja það mjög sennilegfc og honum
líkt að tala þannig. Eða heldnr
Mr. Baldwinson, að það geri engan
mismun, hvort sá, sem hlut á að
msli, er stráknr eða heiðvirðnr mað-
ur ? Heldur hann máske, að fólk
þekki ekki fullvel orðalag hans og
karakter ? Eða vill hann, að eg
birti á prenti meira af orðum hans
og háttalagi hér neðra, — t. d. sög-
una, sem hann var að segja þegar eg
kom að honum úti fyrir búð S. Th.?
Eg skal gera það, ef hann gefnr
mér bending.
Eða heldur hinn háttvirti þing-
maður, að það hati verið alveg að
ástæðulausu, að meiríhlutsi kjóseuda
í Gimli-sveifc stóðu reiðnbúnir að
kasta honnm ( sorpið ef þeim hefði
gefist tækifæri til þess ? Ekki
mundn þeir hafa gert það, ef hann
hefði ánnnið sér gott orð, og fram-
koma hans sem þingmanns verið
þeim og þjóðinni til sóma. En þvi
er ekki að heilsa. það er ekki að
eins hin óniSvandltQa meðferð, sem
hefir verið A fylkisfé hér ( sveitinni
nm síðastliðin fjögur ár og fáir efast
um að hafi verið með hans vilja og
vitnnd, heldnr er það einnig tiSftrð-
iespiUing bú. s«m fylgir honum og
flokk hans þar sem þeir ná að
magnast, sem hefir orðið fcil þess, að
fólk í Gimli-svelt er nó fullkornlega
vaknað og farið að sjá áhrífin af
starfi manna hans hér; og hann
hefði bezt séi, hver lann hans hefði
orðið ef til kosninga hefði komið.
Hrokinn i hinum heiðraða þing-
manni er farinn að ganga svo úr
hófi, að hana hlanfc að reka sig á
fyr eða síðar. Slíkfc hól, setn hann
ritar, hefir enginn íslendingnr rifcað
nm sjálfan sig, nema Sölvi Helgason
f hinnm fræga „reisnpassa", enda er
þar ekki leiðam að likjasfc. þegar
B. L. B. var hér neðra, neifcaði hann
stundum að fcala við menn ef þeir
voru ekki reiðubúnir að básúna hon-
nm og stjóm hans lof og dýrð. þeg-
ar Mr. Jóh. Signrðseon, fyrv. oddvifci.
brigzlaði bonnm á opinbernm fnndi
um óheiðarltga og óráðvandlega
meðferð á fylkisfé í sveitinni, þá
stökk hann upp og fór út, og kvaðst
ekki vera kominn til að ræða
sveifcarmál. En máske hann vilji
nú sýna það lítillæti að ræða það
opinberlega? Ef svo er, þá skal eg
taka orð þau, er Mr. Sigurðsson tal-
aði, og gera að mínnm orðum. Eg
get fullvissað hann um, að mörgum
þykir fróðlegt að heyra hann skýra
frá, hvemig fé því hefir verið varið,
sem sumir vinir hans hérneðra hafa
fengið til umráða.
þegar hann var hér neðra eftir
kosningarnar, þá var fögnuður hans
svo fullkominn yfir þeim mikla
kosningasigri, að hann gat trauðlega
stjórnað fótum sínum. Og vegna
þess mun hann bafa talað af meira
gáleysi en hann annars hefði gert.
Eg minnist á það vegna þess, að eg
vil færa alt á bezta veg fyrir hon-
ura eins og hann veit. En svo átti
hann að þegja nm það alt, og þá
hi-fði aðrir þagað. Hann ætti að vita,
að sá, sem er bæði ritstjóri og strák-
ur í einu, þarf að læra að sitja á
fleiru en ritstjórastólnum.
Ef hinn heiðraði þingmaður
íeldur, að „mér sviði“ það, að flokk-
ur hans komst að völdum, þá skal
eg segja honum það, að bæði mór og
bændum út um fylkið yfirleitt
stendur alveg á sama hvort flokkur
sá, sem völdin hefir, nefnist Con-
servatives eða Liberals. það, sem
eg og aðrir góðir menn berj^t fyrir,
er að fá sparsama ográðvanL^atjórn,
og af því um slíkt er ekki að tala
íjá núverandi stjórn, þá leizt okkur
einsætt að skifta um. það er hann
og hans líkar, sem eru svo smásálar-
legir að binda sig Við nöfn. óg eg
vil ípyrja Mr. Baldwinson: Hvað
mikla klæki og óráðvendni þarf
stjórn hans að sýna til þess að hann
finni að við hana? Eða álitur bann
öll verk hennar svo fullkomin, að
þau þurfi enga aðfinalu?
Síðan eóra Jón Bjarnason fiutti
fyrirlestur sinn „Að Helgafelli“ hef-
ir verið svo mikið hló á óþverra-
greinum í „Hkr.“,( að margir hafa
tekið til þess. En saurvöllnr „Hkr.“
er að þy( leyti líknr akri Víga-Glúms
„afc hann var aldrei úfrærr", hveraig
sem árar, því alfc af verða einhverjir
til að „bera á völl" fyrir rifcstjórann.
Nú er kominn nýr maður, sem byrj-
ar starf sitt svo laglega, að áburður
hans þekur tvo reiti á saurvellinum.
þessi maður heitir Sveinn — Smjör-
sveinn svo nefndur — og er fulltrúi
afturhaldsmanna og únitara hér £
Gimli-sveifc. Haan er í beinan karl-
legg kominn frá Ananíasi lygara,
og í beinan kvenlegg frá ösnu Bile-
ams, og líkist í báðar ættir. Hann
er maður vænn í sjón, en úr aagum
hnn8 skín lymska, hrekkir og undir-
ferli. Hann er bllðar ( máli og
mjúkur A manninn, en reyniít fáum
trúr, og verst þeim, sem hann á mest
gott að launa. Hann gefnr aig mjög
raikið við pólitík, og þykist þar
fleatum mönnum færarí, en knnn-
ingjar hans «egja, að hentara sé
honum að standa við rjómaefuna en
vasasfc ( stjórnmálum, Mælskur er
hann í betra lagi, en þó mnn honum
að ðllu eðlilegra að snóa strokk en
halda ræður á mannfundum. Hon-
nm láta ritstörf *llvell, en betur
lætur honum að hnoða smjör. AB
undanekildum Mr. Baldwinson þá er
hann allra manna fróðasfcnr nm það,
hvar henfcngast sé að grafa skurði
fyrir kosningar, eða hvað marga
dollara þarf fcil að kanpa fyrir afc-
kvæði ósjálfstættra kjósenda. eða
hvað marga kassa af „whiskey“-
flóskum þarf tii að „renns ( gegn‘«
einum fylkiskosningum yfir Gimli-
sveifc. Um þetta veit hann af eigin
reynsln, en þá er lika fcalið það, sem
hann veit
Hann reynir að mótmæla fjór-
um atriðum í ræðuágripinu, en ferst
það svo böggnlslega, að allir sjá, að
þan eru sönn; og margt, sem hann
segir, er þingmanninnm til niðrunar.
Hann lætur hann segja, að landnám
( þessari nýlendu só þrjátin ára gam-
alfc; Baldvin er ekki svo einfaldur
að tala slfkt. Fyrstu (slenzkir
landnemar komn hingað hanstiö
1875 („tnttngu og átta ára“ menn-
irnir). svo það eru enn ekki liðin
fall 28 ár slðan nýl. bygðist. þessi
Bileams-ösna niðji er sá eini Ný-
IsL, sem ekki veit það. Ekki þarf
heldur þessi afkomandi Ananíasar
að hugsa, að nokkur trúi þv(, að B.
L. B. hafi sagt Jóh. P. Sólmundsson
vitrari en jFriðjóu Friðriksson.
Svo heimskur er Baldvin ekki.
það er bezt fyrir þá að minnast
ekkert á framkomn þingmannsins £
járnbrantarmáli sveifcarinnar, því
hann hefir engan sóma af því. það,
sem hann talaði hér á opnum fundi
í þá átt, var alt málinu i óhag, og
þannig hefir framkotna hans verið.
þrátt fyrir alfc, sem Sveinni og
hinir segja, þá stendur það óhrakið,
sem eg ritaði í „Lögb.“, þvf þeir mót-
mæla engu, og aaglýsa að eins
flokksofstæki sitt og heitt.
Sveinn þessi hefir getið sér ó-
fagran orðstír hór í bygð. Eg sleppi
því öllu nú, en hefi það alt á reiðum
höndam, hvenær sem þarf. það er
hann og hans líkar, sem þingmaður-
inn velur sér fyrir vini—og hann er
ekki öfundsverður af þeim. Eg vil
ráðleggja Sveini að fara ekki að
fást við afturgönga.því hann er eng-
inn maður til að mæta henni.
G. E.
Icel. River, 14. Sept. 1903.