Lögberg - 05.11.1903, Blaðsíða 4

4
IjöttWBRG fi. NÓYEMBER 1903
>á>
ögbcrg
ái_ trrorn ömtndai^ «< TH» J^QHH
íafilmNG TpUÖLÍSHfaG Ca ÍÍSgíiWra
r<oi. VViluam Am of N«* St.,
*. WILUAM ATM. OC
fnifir Iton nm ^riB (á I te-' öorEÍrt
“ «ctai
PnbOttaMt «%jry Th«r*da? b? THB LÖGBERG
MUNTINQ * POBUMWGC*'I*wu»rat*|).
« Car, Wtluam A«m. aod Nkwa St., wmmpKO.
IÍAS. — BnbscHtictoo mrlc# Hoo pmr rmmr onjrmbln
Ie ed««ae«. Rtacto t
Verður Roosevelt i kjöri ?
wmj4« \9mm*ri
kÍAJpDUa
MUIWtW VAfiStt
JohD A. aioo<1iU
AUGL'ÍSINaA* —Smi-»<i<rlnioíi«r <
j c«>l fcr-» « «B WS«, i >oml -tá'kslengdar. T1
4ent om owírir.Sinn A «íerrt tailAtogma SD
tencH tlm gfitliUtw ettir lutininíi
BOSTABA-SKim k»npeed« wiln •»
KrniMt skiifiega H ««• *»• ■" ■
ijtaofiekHA tll bliBH— eti
mie LoBberg Prtg •» S*x»»». Oe
f, C. »« íií >
ftloecM w Wlumjali
UwBfiekrtA «t rlufcdraM <r-
Lo«t>erB
f O. Btn ISS Wtonipe» M«»
TVátmlræm; la- d*lrt«Tita er appsCgn kanpends
á blaN ígiid nems nsnn »é sknldlatM. þegw aann
«e«ir upp. -B; knupandt sam er ( sknld viö blaöia
tytur vistíet inm án þess að tilkynna hetmihaakifp
fc, þá er þaö fyrir dómsiólunnm íliua afmleg
sBnnun fmr prettvislecum tiigangi a
/■ imtt^daginn 5.N6aember 1903
Vestur-Canada.
■ Manitoba-fylki. Assiniboia, Sa
skatchrwan og Alberta er nálægt
250,000,000 ekrur af landi. Hér
um bil 20,000,000 ekrur hafa verið
gefnsr til þeesa t ma sem heimilis
réttarland; og óbyggilegt land að
meSt ldum ám og TÖtnum er undir
engum kringumstæðum yfir 50,000,-
000 ekra. þá er eftir 180 milj. ekrur
aö n eðt 'Ídu landi því. sem veitt
hefir verið til Cariadian Pacific járn
brautarinnnr og annarra iárnbrauta.
Auk þess eru 160,000,000 af bezta
akuryrkjulandi í Athabasca, þar
sem hið ágreta Pe ce River hérað
er. Alls eru þá 340,000,000 ekrur
af landi í Norðvesturlandinu og þvi
g'iðu, sem járnbrautir eiga eftir að
opna mönnum og plögurinn og
siáttuvélin enn ekki hafa farið yfir.
Mefi öðrum orðum. þar er enn þn
nog af gó^u landi í eitt hundrað og
8< xt u ekra bú jarðir handa 2,000,000
bær dum. þetta góða land opnast
mönnum til bygðar við lagDÍng
Griud Trunk Pacific j^rnbrautar-
innar og það án þess neitt af því
ga gi til jarnbrautarfélagsins.
Ekki þar með búið.
það er t'eikna mikið af óbygðu
landi í eldri fylkjunum, sem öll þörf
er á að cpnað verði til bygðar. í
Ný-Englanflsríkjunum er um ekk-
ert óbygt land að ræða, enda eykst
fólkstalan þar tiltölulega hægt. 1
Ontario, Quebec og New Brumwick
er ástandið að verða svipað, í Que-
bec-fylkinu helzt ekki við eðlileg
fólksfjölgun, og í hinum tveimur
fyikj unum stendur fólkstalan í atað.
Mælir nú ekki alt með því, að úr
þessu verði bætt sé þess kositur?
Með lagning Grand Trunk Pacific
járnbrautarinnar er óhætt að full
yrða, að í þremur áminstum fylkj-
ura opnast nægilegt land í eitt
hundrað ekra bújarðir handa
1,000,000 bændum—segjum 5,000,-
000 manns—og það að frádregnu
öllu öbyggilegu eða lélegu landi.
Án járnbrauta hlyti alt þetta mikla
svæði að verða gagnslaus óbygð til
dsganna enda og fólkið að leita til
annarra landa jafnóðum og það
fjolgar.
Hver stefnan er nú viturlegri og
hagkvæmari, stefna Laurier stjórn-
arinnar, sem vill opna til bygðar
landið sem nú liggur ónotað og
þannig halda mönnum innanlands,
eöa stefna afturhaldsflokksins, sem
þegar hann sat að völdum enga á-
herzlu lagði á það aö byggja landið
og neyddi menn til þess árlega að
flytja í stórhópum suður til Banda-
ríkja, og sýnir það nú, að stefna
hans er í þvf efni óbreytt með því
að reyna á allan hátt að koma í veg
fyrir að Grand Trunk Pacifíc jám-
b: autin verði lögð?
F.inu sinni á hverjum fjórum ár-
um kemur það fyrir Bandaríkja-
þjóðina, að kjósa sér forseta. I>á
gengur oftast mikið á. Allir tala
um pólitik og kocningar. Blöðin
stór og 8má um þvert og eridilangt
landið, prédika sína pólitísku trú-
fræM fyrir lýðnmn. Stjórnm -la-
mennirnir a allri stærð, frá p >litísk-
um vikadrengjum og það alla leið
upp til risa og jötnn úr báðum mál-
stofom congressins, hafa þá svo mik-
ið að gera, aS þeir verða að vinca
næ'ur og daga. C>eir verða allir að
standa a þönum að ná- í atkvæði
fólksins. Hver befir sinn vissa tíokk
að vi'.na fyrir, og það er um að gera
fyrir flokkinn, sem að völdum situr,
að tapa þeim ekki, og jafn Aríðandí
fyrir hiria, sem ekki hafa þau, að ni
þeim. t>að er því meiia en 1 tið í
húti Og svo ganga þeir allir í fiðs
bón til lýðsins, því lýðurinn hefir
völdin-rétt um kosninuarnar.
Auðvitað er það ekki forsetakosn-
ingin ein sem um er að ræða. Fjt-ldi
annarra embættismanna er kosinn
um leið. En forsetakosningiu yfir-
skyggir þó alt annað; svo mikið
finst mönnum um kosning þess
manns, er á að skipa æðsta valda-
sess I jóðarinnar um næstu f jögur ár.
Og það er heldur ekki að undra.
Að vera forseti Bandaríkjanna er
ekki nein smáræðis staða. Til þess
að vera konungur eða keisari þarf
ekki annaö en vera kominn af vissri
ætt óg réttborinn til ríkiserfða í ein-
hverju landi. Vitsmunir, mannkost-
ir og aðrir hæfileikar koma þar ekk-
ert til greina. Óþokkar og heiinsk-
ingjar geta eins auðveldlega komist
þar í æðsta tignarsætið sem mestu
ágætismenn. En til þess að geta
orðið forseti Bandaríkjanna þarf
maður að hafa eittlivað til muna til
síns ágætis.J -.Kröfurnar sem gerðar
hafa verið til þess manns, sem girnt
ist að skipa þaðu tignarsæti, hafa
æfinlega verið háar, en fara þó jafnt
og stöðugt hækkandi, eftir því sem
tímar líða fram.
Menn krefjast þess, að forsetinn
sé vitsmunamaður, framsýnn og
hygginn í stjórnmálum ogsýni rögg-
sen i og skörungsskap þegar það á
við. Og það má segja Bandaríkja-
þjóðinDÍ tiljlofs, að hún gerir nú orð
ið stranga kröfu til, að forsetinn sé
vandaður maður um leið. í fám
oröum sagt:|forsetinn á að vera svo
miklum hæfileikum og mannkostum
búinn, að hann beri af öðrum mönn-
um.—Hnnn þarf að vera einhver á-
gætasti maðurinn sem þjóðin á til.
Svona vill Bandaríkjaþjóðin, yfir-
leitt, að forsetinn sé. En auðvitað
eru til smærri og stærri klikkur,
hingað og þangað, sem vildu gjarn-
an að hann væri töluvert öðrnvísi.
og sumar þessar klikkur eru svo
stórar og voldugar, að það má óhætt
taka þær með í reikninginn, þegar
gera 3kal íætlun um það, hver lík-
legastur só að setjast í forsetastól-
inn að kosningum afstöðnum.
það er enn fult ár til kosninga.
þó er kosningarimman byrjuð fyrir
löngu. Blöðin með flokkana að baki
sér eru tekin til óspiltra málanna.
8amt er orustan enn ekki farin að
harðna til muna. Næsta sumar má
búast við, að bardaginn verði hafinn
fyrir alvöru, og rerður þá hvíldar-
laus stóroiusta úr þvf, og þar til
fyrsta þriðjudag í Nóvember aö
konningum verður lokið.
Kosningastríðið er tvöfalt. Fyrst
deila flokkarnir um það innbyrðis
bvaða mann þeir eigi að nefna til
sóknar um forseta embættið; og svo
berjast fiokkarnir um atkvæðin
hverjir við aðra. Hver flokkur
reynir náttúrlega af fremsta megni
að koma sínum merkisberafi forseta-
stólinn.
það er fyrri hluti kosningastríðs-
ins sem þegar er byrjaður. Flokks-
bræður eru komnir í háa-rifrildí
hverivið annan nm það, hver sé þess
verður öðrnm fremur, að vera af
h dfu flokksins i kjöri um forseta
stöðnna. þessum hlnta kosninga-
stríðsins verður ekki lokið fvrri en
næsta sumar, að flokkarnir hafa
haldið sína allsherjar tilnefningar-
fnndi og hafa loks komið sér saman
nm, hvaða mann, hver um sig, eigi
að bjóða fram til sóknar um þetta
virðulega embætti.
Naumast g-:tur það komið til
mála, að bardaginn í næstu kosn-
ingum verði .milli annarra en þess-
arra tveggja gömlu og stóru póli-
' tfsku flokka, republikana og demo-
krata. þeirra fors'taefni verða
^ menn’-rnir sem alt snýst um. Auð-
^ vitað verða samt fleiri í k jöri. Ýms-
ir smáflokkar, svo sem verkamanna-
|flnkkurinn, bindindismannaflokkur-
. inn, sós-'alistarnir o. fl., hafa sjálf-
‘sagt hver sitt forsetaefni á bo*stól-
um Og þó að pessir flokkar verði
kanske einhverntíma voldugir, þa
eru þeir enn sem komið er svo veik-
ir og kraftlitlir, að þeirra forseta-
efni verða varla nefnd á nafn f kosn-
ingastríðinu. Forsetaefni gömlu
flokkanna verða inennirnir sem að-
allega ver'ur barist um.
Og hver verður þá f kjöri sem
merkisberi republikana flokksins?
Verður það Roosevelt, eða einhver
annar?
Sumir hafa Alitið það slæman fyr-
irboða fyrir Roosevelt, að enginn af
þeim sem komist hafa í forsetasætið
með sama móti og hann, hafa feng-
ið að vera í kjöri um forseta em-
bættið, hvorki við næstu kosningar
á eftir né sfðar. En upp úr því er
ekki mikið leggjandi. Ástæðurnar
verða að likindutn töluvert öðruvísi,
næsta sumar, en þær voru þegar um
tilnefiiing hinna forset»nna var að
ræða. Samt sem áður er það engan
veginn vist, að Roosevelt beri sigur
úr býtum á tilnefningarþingi repu-
blikana, næsta sumnr, þó ýmislegt
mæli með að svo verði.
Fimm forsetar Bandaríkjanna
hafa náð sætinu þannig, að komast í
það fyrirhafnarlaust úr vara-forseta-
stöðurmi. Fyrstur þeirra var John
Tyler (tlundi forsetinn) sem var
kosinn van-forseti um leið og Wil-
liam Henry Harrson var kosinn
forseti, en varð forseti við fráfull
Harrisons, sem ekki lifði nema mán-
uð eftir að hann tók við embætti.
Annar var Millard Fillmore (þrett-
ándi forsetinn) Hann komst í sæt-
ið þegar Taylor forseti dó. Si
þriðji var AndreW Johnson, (seytj-
ándi forsetinn) sem náði sætinu
þegar Abraham Lincoln var myrtur.
Sá fjórði var Chester A. Arthur
(tuttugasti og fyrsti forsetinD) og
varð haDn forseti þegar Garfield var
myrtur. Og sá fimti er Roosevelt,
sem varð forseti þegar McKinley
var myrtur.
Allir voru menn þessir töluvert
miklir menn; en lítill vafi mun þó
vera á því, að Roosevelb sé lang
mestur garpur af þeim öllum. Ef
til vill mætti telja hann með allra
atkvæðamestu mönnuDum sem
hea‘
SendlO hveltiO yOar tll»
THOMPSON, SONS & CO ,
Grain Commtsslon Merehants, WINNIPEG
og látið þá selja
t það fyrir yður. I>að mun hafa góóan árangur.
SkriiiÖ eftir upplýsingum.
nokkurntíma hafa setið í forseta-
sætinu.
Og svo stendur hanr að ýmsu
öðru leyti betur að vígi, að fá út-
nefniog, en þeir Tyler, Fillmore,
Johnson og Arthur. Tyler komst á
kant við sinn flokk, eftir að hann
var orðinn forseti, svo það var hreint
ómögulegt að hann fengi útnefning;
Fillmore, þó hann væri frá New
York, þótti vera óþarflega hlyntur
Suðurríkjunum, en Norðurríkin
hafa æfinlega haft yfirhöndina í
stjórnmálum. Andrew Johnson
varð óvinsæll ( forsetasætinu, lenti í
snörpustu deilum við congressinn,
var kærður um stjómmálaleg af-
glöp og þó hann væri sýknaður af
þeirri kæru, þá varð hann samt svo
illa þokkaður meðal þeirra sem ráð-
in höfðu í pólitíklmji, að ekki gat
koraiö til mála að hann gæti orðið í
kjöri.
Af öllnm þessum þótfci Arfchur for-
seti reynast bezt, Hann hafði líka
töluvert fylgi á flokksþingi repu-
blikana 1884, en þó ekki svo mikið,
að hann fengi tilnefninguna. Jt«laine
varð hlutskarpari; enda var hann þá
mestur stjórnmslsgarpur fiokksins
og hafði tvívegis áður kept um að
fá tilnefning til forseta-enibættisins.
En svo beið hann ósigur í sjálfum
kosningunum, fyrir Cleveland, eins
og kunnugt er.
En þó nú að Roosevelt sé garpur
mikill og standi að ýmsu leyti vel
að vígi að fá tilnefning, þá er hann
engan veginn svo viss, að hann geti
ekki beðiö ósigur. Ber til þess
margt sem fólk gerir sér ekki grein
fyrir í fljótu bragði. Hann hefir
ýms öfl á móti sér og þau eru eum
svo umfangsnnikil og 'sterk, að það
þarf meira en smáræðis &tak til að
víkja þeim úr vegi.
Eins og kunnugt er, þá hafa re-
publikanar setið langtum oftar að
Viildum nú f seinni tið en demokrat-
þeir eru þann dag í dagí meiri-
ar.
hluta í nálega öllum helztu ríkjun-
um og hafa yfirhöndina í báðum
deildum congressins. þeirra menn
hafa þv( haft meiri stjórnmálalega
æfing en nokkurir a*rir; enda á nú
republikanafiokkurinn heilan skara
af þingskörurgum og öðrum þjóð-
kunnum stjórnmftlagörpum.
Og surnir af þessum stórmennum
hafa, að sögn, haft augastað á for
setastöðunni langa lengi og hafa
gert sér d.ilitlar vonir um að fá að
setjast þar einhverntíma. þ«ir eru
allir miklu eldri menn en Roose
velt, hafa staðið miklu lengur í stór-
ræðum en hann, og finst víst þeir
vera allra mauna bezt að þvf komn
ir og mest hafa til þess unnið, að
sitja í forsetasætinu.
það var heldur aldtei meiningin
að Roosevelt næði þessum völdum
sem hann hefir nú. þegar hann var
ríkisstjóri í New York, þ4 þótti
hann svo óleiðitamur við þessa stór-
bokka republikaflokksins, er öllu
vilja ráða í tiokksmálum, að þeir
komu sér saman um að „láta hann
upp á hillu", sem kallað er. Að láta
hann verða ríkisstjóra f New York
annað kjörtímabil var alvegófært;
en þnð var hann viss með að verða,
svo framarlega að ekki væri tekið
duglega ( taumana. En hér þurfti
að fara kæulega að. það mátti ekki
láta Roosevelt vita, að verið væri að
„láta hann upp á hillu,“ en þangað
varð að koma honum, hvað sem það
kostaði.
Og eina ráðið, sem sjáanlegt var,
var að gera hann að vara-forseta. —
Með minna en það mundi hann ekki
gera sig énægðan fyrir ríkisstjóra-
embættið ( New York. En ( vara-
forseta stöðunni yrði haDn samt til-
tölulega áhrifalítill, miklu áhrifa-
minni en í ríkisstjóra stöðunni.
Svo kom flokksþingið saman
sumarið 1900 og tilnefndi McKiuley
fyrir forseta ( annað sinn og Roose-
velt fyrir vara-forseta. Nú þóttust
stórbokkarnir góðir; nú var Roose-
velt „kominn á hilluna,“ og þar
skyldi hann meiga hírast fyrst um
sinn.
En svo fór alt öðruvísi, en ætlað
MoKinley féll úr sögunni, en
var.
Rosevelt varð forseti, og stórbokk-
arnir fengu þann versta skell, sem
þeir höfðu nokkuru sinni fengið. j
Sumir kunna nú að segja, að
þetta alt saman geri Roosevelt ekk-
ert fcil; hann sé svo vinsæll, að mót-
stöðumenn hans innan flokksins
þori ekki að láta neitt á óvild sinm
bera. Getur verið, að þefr þori það
ekki; en sjái þeir nokkurt minsta
tækifæri að geta skeytfc skapi sínu
á honnm, þá má búast við, að þeir
geri það.
Svo eru þetta ekki einu öfiin,
sem forsetinn hefir á móti sér. Hann
er óvinsæll meðal auðmanna, einok-
unarfélaga, járnbrautakónga og þess
háttar fólks. Allir þessir gera vænt-
anlega sitt ýtrusta til, að varna þv(,
að hann fái tilnefning. Svo er og
sagt, að hann hafi bakað sér óvild
viss hluta verkamannafélaganna, úfc
af afskiftum hans af ágreiningsmál-
um þeirra við utanfélagsmenn.
það er því áreiðanlegt, að for-
setinn getur átt töluverða mót-
spyrnu í vændum. En spursmáliS
er: Hvort má þá betur, þessi mót-
spyrna eða vinsældir hans?
Enginn efi er á þvi, að Roose-
ve!t er sérlega vinsæll. Hann þykir
hafa staðið prýðisvel í stöðu sinni,
sýnt hyggindi, skörungs.skap og ó-
hlutdrægni í einbætrisfærslu sinni-
Allur þorri manna viðurkennir hana
sem ágætismann. Og glati hana
ekki þeirri hylli, sem hann nú hefir,
þá má búast við, að hann beri gæftt
til að sig a fc á fjársjóðum auðmann-
anna, á öfund og undirróðri sinna
eigin flokksmanna, og verði í kjöri
við næstu forseta-kosningar.
Jóhann Bjarnason.
Kveisa.
,.Að mfnu &liti,“ segir Mrs. Philip
Coliins I Martindale, Que., „jafnast
ekkert tneðal við Bnby’s Own Tab-
lets. Aðnr en eg fór að nota þær var
barnið mitt slfeldlega þjáð af kveisu-
verkjum og fttti bftgt með að sofa.
Skömmu eftir að eg var farin að við-
hafa þessar Tablets hvarf þessi sjúk-
dómur algerlega og það fór að getft
s.fið rólega. Eg hefl einnig reytfc
þær við krampa og gefist vel. Um
tar.ntökutftnann eru þær ftgsett barna-
meðal. Eg gæti ekki verið óhrædd
ii m heilsu barnnnna minna ef eg ekki
hefði þessar Tnblets sffe'.t við hend-
imi.“ Allar mæður sem hafa notað
Baby’s Own Tablets tala eins vel um
þær og Mrs Collins. t>wr Iækna alla
hina smærri sjúkdóma, sem börn eru
vön að fft, og eéihver móðir getur
verið óhrædd um það að í þ<ssu með-
ali eru ekki innifalin nein skaðleg
efni. Seld hjft öllum lyfsölum eða
send frítt með pósti ft 25c. askjan ef
skrifað er til The Dr. Williaus’ Medi-
cine Co., Brockville, Ont.
Hillirinn í þingvalluhrauni.
(Eftir ,,ísafold“).
Rvfk 19. Sept. 1903.
Með því að ýmsum sögum fer un*
hinn nýfundna helli 1 hingvallahrauni
n&lægt 5 kógarkoti, og flestar þeirra
eru miður réttar, en hellirinn var
mældur n&kvæmlega I sfðastliðinni
viku af Mr. Hall Caine, Dr. Birni M-
Olsen og undirskrifuðum, þft set eg
hór fftein atriði um stærð hans.
Hellismunninn er 12 íet að þver-
m&li, en lftgur og sést ógreinilega*
þvl hrfslur byrgja hann að nokkuru
leyti. Stórgrýti ei í hellismunnanuni,
en þegar komið er nokkuð inn fyrir
það, vlkkar hellirinn og er hrufótt
hraungólf ( bonum öllum.
Aðalhellirinn er 178 feta langur og
55 fec á breidd, þar sem hann er breið-
astur. Út úr honum liggja tveir af-
hellar, sinn til hvorrar handar. Lengd
allra hellanna er 463 fet, svo að telja
má, ef minni rangalar eru reiknaðir
með, að göng I hellinum sóu að minsta
kosti 500 fet & lengd alls.
Hellirinn er víða 7 fet & hæð; en
meðalhæð frft gólfí til lofts mun þó
ekki vera nema 4—5 fet. Fullorðinn
maður getur þvf farið um hann allan,
en verður þó vfða að ganga boginn.
Fyrir innan hellismunnann er berg-
stðpull, mjög stór um sig, og liggja
frft honum & þrem stöðum hlaðnir
grjótgarðar tit að veggjunum; eru
það auðsjftanleg mannvirki. Lengsti
garðurinn er 33 fet á lengd, annar 26
og hinn þriðji 7 fet; hnð þeirra er
hórjum bil 3—4 fet.
Áð hellirinn hafi verið fj&rheJlir,
kemur ekki til mála, þvf hvorki fanst