Lögberg - 17.03.1904, Blaðsíða 1

?:Œ^555EW^.fr?»
Undir bitinu
ei-alt komið, Bitlaus rak hnifar er ðnýt
eign. og enginn hnífur bítur nema hauu
séu úr góð stAli Bestu eggjárn af inn-
lendri og útlendri gerð fæst hjá okkur'
Anderson & Thomas,
538MainStr. Ilardware Tetephone 338.
Komið undir tvennu
— gæðum oc verði: Án þesst er járn
vöruvei zlunin ckki i réttu hoi fi Þeir
sen: hugsa um verðið en ekki vðrugæöin
faraekki rétt. a>\ .TárnvarH til bygginga,
sem við se'jum, er áieiðanlcga góð,
Anderson & Thomas,
t3S Main Str, Hardware. Telephone 339.
Merki: evartnr Yalo-lús.
17. AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 17. Marz 1904.
Fréttir.
Úr Olluni áttum.
Á ársfundi hluthafa Grand
Trunk járnbrautarfélagsins, sem
haldinn var í Lgndon á Englandi
hinn 8. þ. m., voru staöfestir
samningarnir milli Dominion-
stjórnarinnar og Grand Trunk
Pacific járnbrautarfélagsins um
hina fyrirhuguöu járnbraut frá
Moncton í New Brunswickj alla
leiö vestur aö Kyrrahafi, sem full-
gerö á aö veröa ekki síöar en 31*
Desember 1911. Allmiklar um-
ræöur uröu um samningana á
fundinum og vissir hluthafar þeim
mótfallnir, þóttu þeir magrir í
samanburöi viö gömlu C. P. R.
samningana. En málinu lauk
þannig, sem betur fór, aö samn-
ingarnir voru staöfestir, svo nú er
vissa fengin fyrir þvf, aö brautin
byggist. Raunar þurfa samning-
arnir á ný að fá staöfesting þings-
ins, vegna breytinganna sem gerö-
ar voru, og afturhaldsmenn heita
góöu um að taka þá þar í hnakk-
ann, og munu eftir föngum reyna
aö gera þá tortryggilega í augum
manna, en engum kemnr til hug-
ar aö efast um, aö þeir veröi staö-
festir. Mjög mikill fögnuöur
varö alment í Canada þegar frétt-
ist tim staðfesting sanminganna á
Grand Trunk ársfundinum.
Stórkostlegir vatnavextir hafa
veriö aö undanförnu í Pennsyl-
vania-ríkinu; Susquehanna-áin
hefir flóð yfir bakkasína og varö 28
fetum og 4 þumlungum hærri en
þegar hún er lægst. Stórtjón
hefir orðiö að flóöi þessu og enn
ekki séö fyrir endann á því.
Grand Trunk járnbrautarfélag-
ið hefir nú lagt fimm miljón
dollara inn f reikning Dominion-
stjórnarinnar í Montreal-bankann
í Montreal því til tryggingar, aö
Grand Trunk Pacific iárnbrautin
verði bygð og íullgerð fyrir 31.
Desember 1911.
Sagt er aö Atlanzhafs gufu-
skipasambandiö, sem að undan-
förnu hefir verið í hönduin gamla
Morgans, sé nú komið í hendur
Breta.
Þær fréttir berast nú í blöðun-
um, aö Austurríkismenn og Italir
séu að gera samtök uin aö taka
aö sér viss Balkanskaga fylki til
þess aö afstýra óeiröum. Það
fylgir og meö sögunni, aö Eng-
lendingar og Frakkar séu sam-
tökum þessum hlyntir.
Dominion-þingiÖ kom saman,
eins og ákveöiö var, hinn 10. þ. m.
Fyrsta verk þingsins var aö kjósa
forseta neörideildar og hlaut N.
A. Belconrt frá Ottawa kosningu.
AÖalmálið, sem fyrir þinginu ligg-
ur, er fjárlögin og stuðfesting
Grand Trunk Pacific samning-
anna irieö áorönum breytingum.
Fyrir nokkuru síöan var svert-
ingi drepinn án dóins og laga
(lynched) á mjög grimdarfullan
og villimannle; an hátt í Spring-
field, Ohio, og auk þess svert-
ingjaeignir skc.udar og eyöilagöar
meö eldi og á ýrnsan annan hátt.
Einhvern lit eru yfirvöldin að
sýna á því aö kalla þá, sem aö
manndrápinu Unnu, til reiknings-
skapar. Eylgi því nokkur alvara,
þá fá moröingjarnir makleg mála-
gjöld, því þeir gengu grímulatisir
að ódáöaverkinu og er því á vit-
und bæjarmanna hverjir þeir eru.
Hinn 10. þ. m. höföu kóngs-
hjónin Edward VII. og Alexandra
verið fjörutfu og eitt ár í hjóna-
bandi.
Berlínarblööin halda því fram,
aö stríöið á milli Rússa og Jap-
ansmanna hljóti að leiöa til stríös
á milli Englendinga og Rússa og
geta þess því til stuönings, aö
Rússar hafi mikinn viöbúnaö
heima fyrir, sem í engu sambandi
geti staöiö viö Austurlandastríöiö.
Aftur koma fréttir um þaö frá
Frakklandi, aö Edward konungur
og Nikulás keisari skiftist stööugt
á bréfum og alls ekki sé vonlaust
um, aö þeim takist aö varna ó-
friöi í Noröurálfunni og jafnvel
koma friöi A í Austurlöndum fyrri
en áhorfist.
Rússar búast viö óspektum á
Finnlandi ef til vill. Eru þeir
nú aö efla og styrkja víggiröingar
kastalans Sveaborg, og fjölskyld-
um setuliösins þar veriö boöiö aö
hafa sig á burtu.
M. J. O’Neil kviödórnsniaöur á
dómþingi í Toronto hefir verið
fundinn sekur um að þiggja rnútu-
fé. ITann var formaöur kviö-
dómsnefndar er sett var til þess
aö rannsaka hvernig dauöa manns
nokkurs, er John Dillan hét, heföi
aö borið, en hann varö fyrir einni
af lestuin Can. Pac. járnbrautqr-
félagsins. Haföi dónmefndar-
maöur þessi boöiö málsfærzlu-
manni járnbrautarfélagsins aö sjá
um, aö dómurinn félli félaginu í
vil ef horítlni væri borgaöir þrjú
hundruð dollarar í þóknun.
Hraparlegt slys vildi til fjörutíu
og fimin mílur fyrir noröan York-^
ton á fimtudaginn var. Maöur'
nokkur, Ove C. I.ee aö nafni, var
þar á dýraveiöum rneö bróöur sín-
um. Ove kom auga á dýr og
skaut á þaö, en rétt um leiö og
skotiö reiö af reis bróðir hans upp
á milli skotmannsins og dýrsins.
Kúlan fór gegnum höfuöiö á
manninuin og dó hann á svip-
stundu.
Til þess aö fullnægja óskum al-
mennings heíir lögreglustjórinn í
Johannesburg bannaö svertingj-
um af lægri stétturn oginnfluttum
kfnverzkum verkalýö aö ganga
eftir gangstéttunum þar í borg-
inni. Veröa þeir aö láta sér
nægja akbrautina. , Allir æðri-
stéttarmenn, þó ekki séu hvítir,
eru undanþegnir hanni þessu.
Af óeiröunum í Somalilandi er
þaö seinast aö frétta, aö Mad
Mullah, sem hefir veriö aö gera
brezka hernum þar ýmsan ó-
skunda nndanfariö, er nú kominn
aö raun urn, aö hann sé ekki fær
um að halda óspektum lengur á-
fram. Hefir hann nú boöist til
að ganga stjórn Ítalíu á vald, meö
þeim skilmálum þó, að hann ekki
vröi seldur Englendingum í hend-
nr. ítalska stjórnin hefir neitaö
aö ganga að því boði.
Þýzk blöö láta sér nú mjög ant
uin aö útbreiða það, sem áreiöan-
legar fréttir, aö Rússum og Eng-
lendingum muni lenda saman í
ófriöi áöur langt um líöur.
Hvaö heppilega Japansinönn-
um hefir tekist aö standa vel að
vfgi í sjóorustunum nú undanfar-
iö, í viöskiftunum viö Rússa, eiga
þeir mikiö því aö þakka, hvaö
vel á veg þeir eru komnir meö
að hagnýta sér þráölausar skeyta-
sendingar. Eru þeir þegar orön-
ir mikið á undan öörum þjóöum í
þeirri grein. Jafnskjótt og þaö
varö kunnugt, aö slík skeytasend-
fng væri möguleg og framkvæm-
leg, tók japanskar vfsindamaöur
Dr. S. Kimura aö nafni, sér fyrir
hendur, aö leggja stund á þessa
nýju fræðigrein. Stjórnin, sem
fljótt lét sér þaö skiljast, aö hvaö
ómetanlegu gagni þessi nýja aö-
ferö gæti komið á ófriöartímurn,
hefir ekkert sparaö til þess, að
efla og fullkomna þekkinguna á
henni sem mest og bezt, án þess
að láta inikið á því bera. Allar
fréttir um vopnaviðskiftin viö
Port Arthur voru sendar til Tokio,
höfuöborgarinnar í Japan meö
vírlausum skeyturn, enda voru
menn þar búnir að fá vitneskju
um þau löngu áður en aðrir.
Próf hafa aö undanförnu staðíö
yfir i máli þeirra, sem einna
mestan þátt áttu opinberlega í
Gyöingadrápinu í Kishineff á J
Rússlandi í síöalt liönum Apríl- j
mánuöi. Eftir hálfsmánaöar!
rannsókn voru tveir dærndir fyrir I
Gyðingamorö — annar í fjögra1
ára fangelsi og hinn tuttugu; fimt-1
án voru dæmdir í eins árs fangelsi
og þrír í fjögra tnánaða fangelsi. i
Þrjátíu og sex hinna ákæröu voru
látnir sleppa.
Balfour-stjórnin áEngiandi beiö
ósigur við atkvæðagreiðslu í þing-
inrí þann 15. þ. m. Atkvæða-
greiösla féll þannig.að meö stjórn-
inni greiddu 130 þingmenn at-
kvæöi, en 141 á móti.' Varö af
þessu fögnuöur mikill á andstæð-
ingabekkjunum.
Landorustur hafa litlar sem engar
oröið,- en þaö lítiö þaö er, þvkj-
ast báöar hliöar hafa oröið ofan á.
Jadansmenn, hvar í heirni sem
þeir eru niöur komnir, taka inni-
legan þátt ( stríðinu meö fjár-
framlögum til þjóðar sinnar.
Aftur á inóti eru Rússar að flýja
úr landi til þess aö veröa ekki
neyddir út í herþjónustu.
Björn Jónsson, ritstjóri ísafold-
ar, skrifar hingaö til bæjarins frá
Þórshöfn í Færeyjum, 21. Febr.
1904:
,,Er hér skipbrotsmaöur og
tuttugu og tveir farþegar aörir,
auk skipshafnar frá ,,Scotland“,
sem strandaöi hér viö Sandey,
þrjár vikur sjávar héöan, aöfara-
nótt mánudags 15. þ. m. — nú
er sunnudagur — í blindbyl á
austan. Einn rnaöur druknaöi.
fyrri stýrimaöur, af jiillu í brim-
lendingu, en ólag skaut henni á
land meö þremur hásetum, sem
höföu hangið viö hana. þegar
henni hvolfdi. Skipið rak sig á
um kl. 5. Urn hálf sjö fór aö
birta af degi. Um þrjátíu faðm-
ar voru til lands. Þá varö þess
vart, en fyr ekki vegna myrkurs
ins, aö fyrnefndir hásetar þrír
höföu komist á land meö streng
þaun, er þeir höföu rneöferöis, og
komust skipsmenn allir tneö trossu
efst úr reiöa í bjarghring upp í
stórgrýtis fjöru. Annar stýrimaö-
ur komst á undan til lands á sundi
í briminu, en gat ekki fótað sig
þar né haldið sér, af því grjótiö
var svo hált, og var dreginn út
aftur í löörinu. Komumst til
bygöa í eynni um kl. 2 yfir allhátt
fjall-lendi (7—800 fet yfir sjávar-
mál) og í öfærð, þrjá fjórðu hluta
mílu vegar. Stormur og brim
síöan alla tíð. Mjög litlu bjargaö
úr skipinu, sem er algert ,,Vrag“
(r^kald). Komumst héöan vænt-
anlega 5. Marz. meö Ceres. “
Skandinaviskt Þandalag.
Síðan stríöiö hófst milli Rússa
Japansmanna og nokkurar líkurjum.
þóttu benda á, aö friður í Norö- aö fé þetta fáist, því aö frá sjón
Fólkstala Sv(a og Norðmanna til
samans er sögö aö vera nálægt
7,500.000, og Dantnerkur 2,200,-
000. Hvaö vel sem þjóöir þess-
ar væru saineinaðar, þá yröi liös-
munurinn óttalegur á rnóti Rúss-
um meö 130,000,000 eöa þjóö-
verjum ineö 56,000,000. En
ekki er alt undir fjöldanum kom-
iö, og þeir, sem bezt ættu aö hafa
vit á, segja, aö kænnist góö sam-
tök á, þá mundu. stórveldin
hugsa sig tvisvar uín áöur þau
réöust á þetta litla bandalag.
Þaö er í almælum og hefir lengi
verið, aö Þjóöverjum leiki hugur
á aö ná í Danmörku, og þaö er
enn fremur sagt, að Rússar séu
ákveönir í því aö ná undir sig
Noregi og Svíaríki, og aö yfir-
gangur þairra á Finnlandi sé ekki
annaö en spor í áttina til þess.
Því er meira aö segja haldiö fram,
aö Rússastjórn hafi menn á laun
inn á meðal Svía og Norðmanna
til aö tala máli hennar og undir-
búa fólkiö svo, aö þaö gangi meö
góöu — af fúsum og frjálsum vilja
undir hiö rússneska ánauöarok,
Færi svo, aö Noröurlanda þjóö-
ir þessar mistu frelsi sitt aö meira
eöa minna leyti, þá mundi slíkt
alment veröa talinn stórskaöi og
illa farið, segja Vesturheimsblöö-
in, því aö þær hafa, þótt srnáar
séu, lagt þýöingarmikinn skerf tll
heimsmeuningarinnar, hver á sinn
hátt. Maöur getur vel íelt sig
viö þaö, aö Rússar sameini allar
slafnesku þjóöirnar undir stjórn
keisarans, en að vita Svía og
Norömenn lenda í höndum þeirra,
þaö væri sorglegt.
lirezka otr erlenda biblíti-
félagiO.
Hinn 7. þ. m. var brezka og
erlenda biblíufélagið eitt hundraö
ára gamalt og á því hundrað ára
afmæli sínu fer þaö fram á að fá
1 yA Hiiljón dollara styrk frá hin-
um kristnu vinum þess.oger von-
ast eftir flmtíu þúsund dollurum
af upphæöinni frá Canada-mönn-
Lítill vafi er á því talinn,
urálfunni stæöi á völtum fæti,
hefir allmikiö veriö lætt um af-
stööu og líkleg afdrif skandinav-
Dr. Thomas Robert Mcínnes,
fyrrum fylkisstjóri í British Col-
uinbia, dó úr hjartveiki ( Vancou-
ver, B. C., þann 15. þ. m.
P. J. Skjöld þingrnaöur frá
Hallson, N. D., hefir nú, í félagi
með E. Grandy, byrjaö matvöru-
verzlun í Ballard, Wash.
Stríðið.
Ekkert sérlega sögulegt hefir
gerst í viöureign Rússa og Jap-
ansmanna, sem hægt sé að kalla
áreiöanlegar fréttir, því aö jafn-
óöum og §inhver stórtíöindi heyr-
ast eru þau borin til baka. Ann-
aöhvort hefir lítiö boriö til tíöinda
eöa þá, aö því er kappsamlega
haldiö leyndu af einhverjum á-
stæðum. Það eitt er óhætt aö
segja, aö Japansmenn láta ekki
annaö á sér heyra en þeir séu á-
nægöir yfir hvernig gengur, og
hiö sama er um Rússa aö segja.
armiöi kristinna manna er engurn
fremur til þess trúandi aö verja
því mannkyninu til blessunar en
isku landanna, Svíaríkis, Noregs einmitt Brezka og erlenda biblíu-
og Danmerkur ef til ófriöar drgi. félaginu. Þaö hefir nú gefiö út
Alt bendir til þess, aö ef þjóöverj- eitt hundrað^ og áttatíu miljón
ar grípa til vopna, þá mundi það biblíur á fjögur hundruö tungu-
veröa með Rússum; og ef til þess rnálum, og hjá ýmsum villiþjóö-
kæmi, þótti þess ekki ólíklega til um oröið til þess jafnframt aö
getiö, að sjálfstæöi skandinavísku leggja fyrstu undirstööuna til bók-
landanna yröi í hættu: Rússar rnáls. En þrátt fyrir hiö rnikils-
mundu ef til vill sjá einhvern veg verða hundrað ára starf félagsins
til aö svæla undir sig Ávíþjóö og er enn eftir aö koma biblíunni á
Noreg og Þjóöverjar ekki setja | inargar tungur og þaö veröur ekki
sig upp á móti því ef þeir gætu gert án peninga. Það er ætlun-
haft þaö upp úr krafsinu aö eign- J arverk félagsins aö hætta ekki
ast Danmörk. Og þaö lítur út fyr en allar þjóðir heimsins geta
fyrir, aö þaö séu ekki bara vinir átt kost á aö lesa bibliuna á sinni
og vandamenn skandinavísku j eigin tungu. Maöur, sem nýlega
þjóöanna hér vestra, sem þannig . feröaðist um C.anada fyrir biblíu-
hugsa, því aö nú fréttist, aö lönd \ félagiö, ber Canada-mönnum scr-
þessi séu aö mynda nokkurskon-! lega vel söguna fyrir örlæti jæirra,
ar bandalag til þess að halda uppi' göfuglyndi og lifandi kristindóm
samejginlegri vörn ef á þá veröur; og segir, aö þaöan muni koma aö
leitaö. Án samtaka mundu lönd' minsta kosti tvisvarsinnum fimtfu
þessi sama sern enga viöstööu * þúsund dollarar.
geta veitt gegn Rússum eöa Þjóö-I Ósk sú hefir komiö franr hjá
verjum; en sanieinuö mundu þau'sumum, aö á þ>*ssu hundraö ára
gera þeim sóknina torvelda. afmælr félagsms sæi þaö sér fært
NR. 11.
að breyta nafni sínu. ,, Brqzka og
erleiida“ lætur ekki vel í eyrum
sutnra inanna og þeir mundu
kunua því betur, að síöarihluti
naínsitis félli í burtu og þaö héti
framvegis,, Brezka biblíufélagiö ‘ *,
eins og þaö líka mjög alment er
nefnt í daglegu tali. í sjálfu sér
má nú þetta kallast óþörf hót-
fyndni og tilfinningarsemi, en þaö
veröur ekki aö því gert, aö þeir
eru margir, sem taka þetta þann-
ig, aö meö því sé alt kallaö út-
lent, sem ekki er brezkt, og því
miöur hættir Englendingurn of
mjög til þess. Vinir og velunn-
arar félagsins álíta starf þess alt
of göfugt og háleitt til þess neitt
þaö ætti aö vera viö nafn þess,
er dregið geti úr viöurkenningu
þeirri og hjálp, sem þaö marg-
faldlega verðskuldar. Og til þess
að enginn finni sig nreiddan, álíta
menn, aö réttast væri að leggja
algerlega niöur gamla nafnið og
kalla félagiö hér eftir ,, ínternatio-
iia/ biblíufélagiö“; mundi slíkt
fremur greiöa fyrir útbreiðslu
þess og starfi tneðal þjóðanna.
Misskilnin gur.
Herra ritstjóri Lögbergs !
Geriö svo vel aö ljá eftirfylgj-
andi línum rúm í blaði yöar.
Eg hefi komist aö því, aö suni
atriöi í grein þeirri, er eg reit um
Þorvald heitinn Þorvaldsson, og
birti í Lögbergi fyrir skömmu síö-
an, hafa valdið leiöum rnisskiln-
ingi, sem eg vil leiðrétta.
Sé greinin lesin beint eftir orö-
unum, og áherzla lögö á undir-
strikuöu orðin, munu allir góö-
gjarnir inenn sansast á, aö til-
gangur minn var ekki sá, að væna
Þorvald heitinn trúleysi, eða láta
í veöri vaka, að hann hafi horfið
frá únítaratrú.heldur, ífyrstalagi,
aö sýna fram á,aö hann hafi veriö
sannur trúma&ur samkvæmt trú-
arjátning þess flokks, er hann til-
heyrði, og, í öðru lagi. aö hin trú-
arlega hlið veru hans hafi veriö
aö koma fram í fullkomnara og
skýrara Ijósi eftir því sem hontim
óx aldur, og Iffsreynsla hans varö
meiri.
Stefán Guttormsson.
Úr bænum.
íslenzka Stúdentaféiagiö heid-
ur fund á Northwest Hall næsta
laugardagskveld.
Pósthús er nú komiö á Winni-
peg Beach. Póstflutningar veröa
meö C. P. R. lestinni: noröur á
mánudögurn, miövikudögum og
föstudögum; suöur á þriöjudögum,
fimtudögurn og laugardögum.
Rev. R. Machray, DTD. ,L.L. D.,
D.C.L., preláti St. Michael og
St. Georgs orðunnar, erkibiskup
yfir Rupertsland og æösti prestur
ensku kirkjunnar í Canada, lézt
hér í bænum þann 8. þ. m. þá 73
ára gamall. Hann var formaöur
nárnsgreinanefndar háskólajáös-
ins og forseti háskólans, lærdóms-
maöur mikill og annálaöur fyrir
dugnaö og elju í þjónustu kirkju
og kenslumála. Jaröarförin fór
fram rneö ínikílli viöhöfn undir
stjórn hins opinbera.