Lögberg - 25.08.1904, Blaðsíða 1

Winnipeg minjagripir:
Tviblaðaðar érav á lOc, 2Cc. 23c og
50c; eldspitnstokk&r 85c og 50c; pipar-
og saltbaukar 25c; bjöllur 25c.
EAllir velkomnir.
Anderson & Thoma?,
P 538 Main Str. Hardware. Telepiione 339

Úrkeðjuskraut
Litlir skrúfulyklar. klaufbamtar, ket-
axir. sjátrarabrýni. tiésmíðatól, hníf-
ar af ýmsri gerð: alt silfrað og gylt.
Verð 35 cents.
Anderson & Thomas,
538 Main 8tr, Hardware. Telsphone 339,
Merki: svartnr Yale-lás.

17. AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 25. Ágúst 1904.
I
NR. 34.
Fréttir.
Úr öllum áttum.
Laugardaginn hinn 13. þ. m.
varö mikiö tjón aö hagli og eld-
íngum í vestur hluta Ontario-
fylkisins.
Svo er sagt að uppreist sé nú
hafin í einu af Congo-ríkjunum og
hermenn hafi veriö sendir þangaö
til þess aö skakka leikinn.
Fimm hundruö dollara viröi af
ræöum í handriti var nýlega stoliö
frá presti í Toronto. Heitir sá
Baldvvin, sem kæröur er um
þjófnaöinn.
Ný stjórn er komin til valda í
Ástralíu. Heitir sá Reid, sem nú
er stjórnarformaður og um leiö
ráögjafi utanríkismálanna.
Gas-lindir hafa fundist nálægt
Brantford, Ont., og veröur nú
gas notaö þar í bænum framvegis
til lýsingar og eldsneýtis.
í vikunni sem leiö varð ,,loop
tke loop" hjólreiö manni að bana
í Salt Lake, Utah. Hljóp hjóliö
meö manninn út af brautinni og
hálsbrotnaöi hann þegar hann
kom niöur.
ur í bænum. Tré slitnuöu upp
með rótumpgskemtigarðar bæjar-
ins voru gereyddir aö öllu blóma-
skrauti sínu er veörinu létti.
Franz Josef, Austurríkiskeis-
ari, hélt hátíðlegan sjötugasta og
fjórða afmælisdag sinn hinn iS.
þ. rh. Voru þá hátíðahöld mikil
víösvegar urn ríki hans og veitti
keisarinn uppgjöf saka miklum
fjölda sakamanna, er í fangelsi
sátu fyrir minniháttar afbrot.
Philip Weinseimer, foringi og
frömuður byggingamanna verk-
fallsins í New York, hefir nú ver-
ið tekinn fastur, og sakaöur urn
aö þyggja seytján hundruö og
fimtíu dollara í mútufé til þess aö
leiða verkfalliö til lykta.
Járnbrautarlt^st rakst á strætis-
vagnalest í Chicago á miöviku-
daginn var. Varð áreksturinn
fjórum mönnum aö bana, og tutt-
ugu og þrír menn uröu fyrir á-
verkum.sumir svo mikluin, að þeir
eru taldir af.
Óeiröir, í sambandi viö niöur-
suðumanna verkfalliö í Chicago,
Lestatala á skipum, sem heima
eiga í Canada, var við árslokin
1903 sex hundruö áttatíu og þrjú
þúsund eitt hundrað fjörutíu -og
sjö lestir, og haföi vaxið um fimm
fariö fjörutíu dollara, en þrjátíu
dollara á öörum skipum félagsins.
White Star línuskipafélagiö hefir
nú einnig fært niður fargjöld sín
að miklum mun.
Uppreistin í Kwangsi héraöinu
í Kína verður æ víötækari. Átta
hundruð konum og ungum stúlk-
um hafa uppreistarmennirnir nú
rænt og fiutt til fja.lla. Karl-
mennina drepa þeir, ef þeir ekki
eru svo ríkir aö það borgi sig fyr-
ir uppreistarmennina aö láta þá
lifa til þess að sleppa þeirn aftur
gegn nægilegu útlausnar^jaldi.
Greipar láta þeir sópa, uppreist-
armennirnir, hvervetna þar sem
þeir koma, og neyöa karlmenn-
ina, í þorpum þeim sem rænd eru,
aö bera á baki sér alt sem fémætt
er, til fylgsna sinna í fjöllunum.
Mr. Raymond Prefontaine sigl-
inga og fiskiveiöaráögjafi Laurier-
stjórnarinnar gladdi British Co-
lumbia-menn meö þeirri yfrrlýsing
þúsund þrjú hundruö og fjörutíu j nú rétt nýlega, aö Grand Trunk
frá því áriö áöur. Skipin voru J Pacific járnbrautarfélagiö ætlaöi
þá sjö þúsund og þrjátíu að tölu að byrja á lagning brautarinnar
og virt á tuttugu miljónir, fjögur aö vestan frá Kyrrahafinu og aö
hundruð níutíu og fjögur þúsund,
fjögur hundruö og tíu dollarar.
austan frá Winnipeg á sama tíma
og aö verkinu yrði hraðaö sem
allra mest. Bæöi frá Moncton
vestur og frá Winnipeg austur
veröur einnig byrjaö á sama tíma
Maöur nokkur í Vancouver,
Kappler aö nafni, er dó í vikunni
sem leið, var svo hræddur um aö ■ á lagning austurhluta brautarinn
ske kynni að hann yröi grafinn | ar. þag er tilgangur stjórnarinn-
lifandi, aö hann let ættingja sína ar aö hafa sjálf eftirlit meö lagn-
lofa sér því hátíölega aö hjartaö j ing þess hlutans, og veröur á-
yröi skoriö burtu úr brjósti sér, herzla á þaö lögð að hann veröi
þegar þeir álitu að hann væri1 sem allra fyrst fullgeröur.
skilinn viö. Loforö sitt fram- , _ _______
kvæmdu ættingjarnir
samlega.
samvizku-
Flóttamenn frá Asuncion, höf-
Askorun Armeníu-
manna,
Séu sögurnar sannar um
meö-
feröina á hinum kristnu Armeníu-
eru nú injög tíöar. Eitt slíkt' uöborginni í Paraguay í Suður-
upphlaup varö þar á miðvikudags- j Ameríku, segja þaöan ástand hiö
kveldiö í vikunni sem leið, og var versta og uppreistir, mannvíg og' Tyrkja^.um eignarán ......
þá bæði beitt skambyssum og bar-, Jagaleysi gangi fjöllunum hærra. J ne{ndu ógud manndrápin
.. íl .. rv nrNii ri r 1 TT,___ J. * L _ SC /.i.1 .X’ 1
í mönnum frá hendi
Rússa og
hinna fyr-
efium svo margir uröu sárir.
UPPreistin segja þeir að útbreið- h,nna síöarnefndu„
Nefnd þá, sem ferðast á um
landið til þess aö grenslast eftir
hverjar breytingar heppilegt muni
vera aö gera á tolllöggjöfinni, er
búist viö aö skipi þeir ráögjafarnir
Fielding, Paterson, Sifton og
Brodeyr.
( -þá eru
stjorn vissufega aumkvunarveröir.
þeir
Sá
hluti Armeníu-manna, sem Rúss-
ar ráða yfir, er gersamlega varn-
ist óöum og hin núverandi
sé ekki fær um að bæla hana nið-
ur. Telja þeir óefað aö foringi
uppreistarliösins, Ferreira hers-i„ t , •
! arlaus, en þar eru þeir einungis
höföingi, veröi geröur aö forseta rændir> en ekki bæ8i rændJr
ínnan skamms.
_____________ myrtir. Og því miður eru sogurn-
í bænum Statesboro, Ga. í ar af hryöjuverkunum—mörgum
Bandaríkjunum hafa mörg hermd- ja^ ^ninsta kosti—sannar.
' arverlo veriö framin á svertingjum | 1 síöastliönum mánuöi brytjuðu
félagiö komi á skipaferöum umínú „ndanMi Hafa þeir bæði' Tyrkir niöur fólk Þetta svo aö
Kyrrahafið í sambandi viö Grand J yeriö skotnir til bana og mÍ5þyrmt ’ óttalegt er um þaö aö lesa. En
Trunk Pacific járnbrautina, og aö 1 ajjra saka af hv{tum samborg- ‘ stórveldin kristnu virðast leifa
félagiö hafi skipin til þegar lagn- 1
Búist er viö, að Allanlínu-
ing brautarinnar er lokiö.
urum sinum.
í Georgia ríkinu ulgerlega hjá sei og látast
viröist sem hinn hvíti kynflokkur hvorki heyra það né sjá. Sk'ku
ö f hafi sett sér fyrir mark og miö *ö ( er sannarlega ekki bót nyslandi.
md® öllu I Eonur og börn hafa þúsundum
Brezkar skýrslur sýna, ( K
hverjum þúsund brauöum, sem útfýma svertinS3*num öllu- ° Ur
neytt var á Bretlandi hinu mikla,sV° la»gt §anSa Þar nfi ofsókmrn- j saman Ver’0 kv^in og óg’
áriö 1903. voru eitt hundrað og ar gegn þeim. Eru þar nú tekin nrle8a gnnufarfullan hatt.
nítján búin til úr canadísku hveiti. fyrir viss svæðl f einu og svert>ngj- j 1 yrkir færa ra’n °dáöa;
____________________ ! arnir ýrnist skotnir eöa baröir til veikum þessum til afsokunar, aö
Skógareldar á Vancouver-eynni óbóta An nokkurra saka. Búisí j Armeníume'nn han gert sig seka í
vaída nú miklu tjóni. Auk skóg- jer viö aö frekari óeiröir muni af! stjórnbyltinga og uppreistar
ofsótti flokkur manna að knýja á
náöir stórveldanna enn þá einu
sinni, hvort sem það ber nokkurn
ávöxt eöa ekki. Þriggja manna
nefnd hefir lagt á staö til þess aö
flytja mál Armeníumanna; íhenni
eru H. Sarajian erkibiskup Ar-
meníu-kirkjunnar í Ameríku, Sa-
hak Ayvadianerkibiskup fráPersa-
landi og Indlandi, og dr. Jean
Loris Melikow fyrir hönd Armen-
tumanna í Kákasus. Menn þess-
ri hafa fyrir skömmu átt tal viö
Landsdowne lávarð á Englandi;
og þaöan fara þeir til Berlín,
Rómaborgar, París og Washing-
ton. Þeir fara ekki annars á leit
en þess, aö reynt sé aö vinna
soldáninn til þess aö bæta kjör
hinna armenísku þegna hans.
Álit þeirra er, aö væri þess leitað
af stjórnum kristinna þjóöa, þá
mundi soldáninn ekki sjá sér fært
aö skella viö því skolleyrunum.
Enn fremur halda þeir þvf fram,
að hann geti meö einu oröi bund-
ið enda á öllum þeim háska, sem
yfir Armeníumönnum vofir og þeg-
ar minst varir getur náö til út-
lenda kristniboösins og allra krist-
inna manna í Armeníu.
Tilraun f þessa átt var gerö
fyrir tíu árum síðan, en varð aö
engu, og er endurminningin um
þaö ekki sérlega hughreystandi
fyrir nefndina. Þá fylgdi Rúss-
land og Þýzkaland soldáninurn,
r rakkland fylgdi .auövitaö Rúss-
landi, og England, sem ekki ein-
asta stóö eitt uppi í Noröurálfunni
heldur átti einmitt um það leyti í
vök að verjast fyrir Bandaríkja-
mönnum út af Venezuela-málinu,
gat ekkert aö gert.
Margar breytingar hafa á oröiö
síðan. Rússland spilar minni
rullu nú en þá og bandalagiö með
því og Frakklandi er lausari bönd-
um bundið nú en þá. Og það
sem mest er um vert, samkomu-
lagið milli Englands og Banda-
rfkjanna er betra nú en þá.
Bandaríkin eru ekki heldur jafn
mikiö frá því bitin aö gefa sig
við utanríkismálum nú eins og þá,
og eru einmitt um þessar mundir
að sýna Tyrkjum í tvo heimana
út af máli ekki alls óskyldu því,
sem hér er um áð ræöa.
Fái nefndin nokkura verulega
áheyrn í þetta sinn, þá er ekki ó-
líklegt, að Bandaríkjunum veröi
það aö miklu leyti aö þakka. Þau
stenda öllum öörum betur að vígi
meö aö segja Tyrkjum til synd-
,anna, og þaö liggur þeim aö vissu
leyti öörum nær vegna trúboösins
þaðan í Tvrkjalöndunum.
anna sem leggjast í eyöi hefir
nokkuð af íbúöarhúsum ogbænda-
býlum brunnið, og víöa þar hefir
allur jaröargróöur og væntanleg
uppskera oröiö eldinum aö bráö.
Fellibylur gekk yfir St. Pawl á
laugardaginn var og gerði mikið
tjón í bænum. Yfír tuttugu manns
ipistu þar lífiö og eignatjón varö
þar á aðra miljón dollara. Storm-
urinn var svo ákafur.aö allir frétta-
þræöir og málþræðir slitnuöu niö-
þessu leiða.
samsærum. I augum Tyrkja
sjálfra getur afsökun sú veriö góö
og gild, og er það aö öllum líkind-
um. En í augum kristnu þjóö-
anna er þaö alls engin afsökun.
Cunard línuskipafélagiö hefir
enn fært niður fargjöld yfir hafiö
meö skipum sínum. Á stórskip-
um félagsins, er heita Campania 1 Meöferöin á þessum kristnu Ar-
og Lucania, kostar nú fariö á j meníumönnum hefir veriö svo af-
fyrstu káetu á austurleið sextíu skapleg aö undanförnu, aö sé
dollara en var áður eitt hundraö stjórnbylting nokkurn tíma afsak-
dollara. Á öörum skipum félags-1 anleg, þá er þaö afsakanlegt þó
lins kostar fariö fimtíu dollara á þeir reyni á þann hátt aö brjóta
fyrstu káetu. Á annarri káetu á i vald Tyrkjá.
Campania og Lucania kostar nú ! í vandræöum sínum er nú þessi
Bandaríkjamenn hafa margs-
konar fyrirtæki meö höndum í
öörum ríkjum, senda trúboöa
víösvegar og gera út menn til
vísindalegra rannsóknarferöa. Og
því er ekki hægt aö neita því, aö
nauösynlegt sé fyrir þá aö hafa
nægilega öflugan herskipastól til
þess aö geta veitt Bandaríkja-
borgurum utanlands vernd þegar
á þarf að halda og krafist þess, aö
Hfi þeirra og eignum ekki sé ógn-
að án saka. Sérstaklega er þetta
nauösynlegt þar sem landsstjórn-
in er svo veik, aö hún ekki getur
haldið verndarskildi yfir útlend-
ingum innan vébanda sinna.
Þannig er því variö, að Banda- lagi, til þess aö hafa á sjálfhreyfi-
rík’ja herskip hafa nú verið send vagn, er fara mætti á til noröur-
til Tyrkjalandanna. En því miö- skautsins, þegar honum datt þetta
ur lét Bandaríkjastjórnin ekkert vindbelgjar fangaráö í hug. Seg-
til sín taka í sambandi viö Arm- ir Nissen'að belgurinn muni eins
eníu-blóðbaðið um áriö. Og þó auðveldlega renna yfir húsháar
stóö henni þáö nærri, vegna þess mishæöir eins cg hjólgjöröin lyft-
að Bandaríkjamenn hafa að vissu ist yfi1, smásteina og ójöfnur á
leyti sett stimpil sinn á fólk þetta, ve&inum-
hvaö trúarbrögö þess og menta- Nissen hefir búiö sér til belg,
mál snertir. Ekki einasta létu þá °g T
, . f tuttugu og tvo fet að þvermáli.
Bandarikin Lngland standa eitt Stálöxull gengur í gegnum hann
uppi í því aö hjálpa hinum of- nriöjan, og út frá honum ganga
sótta og bágstadda kristna lýö, aftur mörg bönd til styrkingar.
heldur geröi því alla hjálp ómögu-' ^ öxulinn er festur bátur, sem
. * , ,. , , , .farmanninum er ætlaö aö sitia f.
lega með ógnunum ut af landa-i / ..„ , , , .
.. , „ „ . „ IA oörum enda belgsins er dálitill
merkjamálum . Suöur-Ameríku, !gluggi> og jitjar dyr á hinum end„
þar sem Bretar þó ekki fóru frarn anum, aö eins nægilega stórar til
á neitt annaö en þeim bar, eins þess aö fulloröinn maöur, full-
og bezt kom í íjós þegar gjöröar- klæddur, getur skriöiö þar út og
dómur féll í málinu. Það er því ,nn; Innan f belgnnm er sog-
, , ,, ■ dæla, sem ætluö er til þess aö
anægjulegtaösjánu Bandankja-'endurnýja meB andrúmsfoftis f
menn gefa sig fram og vera fram- belgnum og viöhaldá í honum svo
arlega í flokki til þess að bera nriklu lofti aö hann Iinist ekki né
blak af kristindóminum og nú- skrepjii saman.
tíöarmenning í austurlöndum. j Btfgurinn er búinn til úr þykk-
Herskip Bandaríkjamanna hafa 'jJm se^ld,lk’ míög þéttofnum.
, r Allir saumar eru vandlega gerðir
nu veriö send til Smyrna til þess meö siJkiþræöi, og aö utan er
aö láta Tyrki veita trúarbragöa belgurinn þakinn meö mörgum
og guösþakkastofnunum Banda- lögum af vatnsheldri gljákvoöu.
ríkjamanna f Tyrkjalöndunum Þessi belgur, sem hér er lýst,
sömu forréttindi, ' hlunnindi og var bmnn til eingöngu td Þess að
, . , , gera tilraumr meö og til að fara í
vemdems og samskonar stofn- ■ stuttar fer6ir. Aöalkosturinn v.ö
unum annarra þjóöa manna. |hann er sá, aö hann fer jafnt yfir
Fram á það er einnig fariö, aö láð og lög, rennur jafn mjúklega
vísindamenn frá Bandaríkjunum (ybr öldótt og óslétt land eins og
fái aö grafa í gömlum rústum til bann dÚur lett °g þægilega á yf-
vísindalegrar rannsoknar; og aö Bejgurinni sem hann ætjar sér
konum og börnum tyrkneskra ae hafa til noröurskautsfararinn-
manna, sem orðnir eru Banda- ar, á að veröa mikið stærri, eitt
ríkjaborgarar, sé veitt óhindraö hundraö og fimtán fet á lengd og
útflutningsleyfi. Jsjötíu og fiinm fet í þvermál.
Út á þessar kröfur Bandaríkja- Um þessa Íynrætlun sína far-
r J ast Nissen þanmg orö:
stjórnannnar er ekkert að setja. | >>Mest af tímanum, sem Dr.
Þær eru mjög sanngjarnar, nema ■ Nansen var noröur í höfum, var
ef vera skyldi réttindin, sem vís-1 variö til þess aö mæla hæöina á
indamönnum eru áskilin. En í
viðskiftamálum eru viss atriöi,
sem Bandaríkjamenn fara fram á,
og ekki viröist sanngjarnt af þeim
ísröölunum þar noröur frá, klifr-
ast upp á þá og mæla aöra enn
hærri. Hann segir: ,,Hinn 19.
Maí komst eg upp á hæsta ísfjall-
iö, sem eg reyndi til viö í allri
aö neyöa Tyrki til aö ganga inn (feröinni, Eg mældi þaö lauslega
á. Einhverra orsaka1 vegna vilja, °8j skagaöi þaö um tuttugu og
Tyrkir ekki láta flytja inn í Iand-
iö svfnakjöt frá Bandaríkjunum;
fjögur fet upp yfir flata ísinn, en
sá ís var aftur um sex fet á þykt,
svo ísjakinn hefir veriö nálægt
en Bandaríkjastjórnin ætlar sér !.þrjátíu fetUm.
auösjáanlega að koma þar svína- j PZg ætla mér nú aö fylla belg-
kjötinn inn meö valdi. Slíkt,inn meb lofti. Fái eg svo vana-
viröist ekki sanngjarnt, og ætti le8an storm, sem fer kringum
M 1» , c, ... • , , , Sjötíu og fimm mílur á klukl«u-
ekki aö höast. Se eitt smn á þvi 1 ; ,■
, . „ _ ,, _ \ | stundinm, þá ætlast eg til að
b>rjaö ai lata aflsmun raöa viö>- • Jiristingurinn d mér veröi ekki
skiftamálum þjóöanna og láta J meiri, þó belgurinn þjóti yfir jfcssa
sináþjóöirnar eiga það undir náð ísjaka, en þó eg sæti inni í bezta
hinna stærri og öflugri hvaö þær járnbrautarvagni þjótandi yfir lá-
1,---- .x- ,:i „„ v,.,„K ! réttustu járnbraut í heimi. “
Allan kostnað, viðvíkjandi til-
mega kaupa sér til rnatar og hvað
ekki, þá er sízt að vita hvaö
langt slíkt gengur.
í vindbelg
til noröurskautsins.
Seinasta hugmyndin, sem franr
heíir komiö, urn hæfilegan far-
kost til þees aö komast á til
noröurskautsins er sú, aö fara
þangaö í nokkurs konar Hndbelg.
•Heitir sá Pétur Nissen, frá Chi-
cago, sem er höfundur þessarar
hugmyndar, og ætlar nú aö velta
sér noröur aö heimsskauti, — láta
vindinn bera sig þangaö bæöi yfir
ísbreiöur og opinn sjó, jafnt yfir
sléttlendi og íshrannir, eins létt
og þægilega og fokstrá berst fyrir
vindi yfir akur og engi.
Nissen þessi var aö berjast viö
að finna upp hjólgjaröir með nýju
raunum sínum, hefir Nissen borið
sjálfur. Hann er þegar búinn aö
eyöa til þess fjögur hundruö doll-
urutn, og býst viö aö þurfa aö
bæta viö þá upphæö, áöur en á-
form hans er btSiö að ná svo mik-
illi tiltrú j’g trausti hjá mönnum,
aö hann geti fengiö stvrk til aö
búa til hæfilegan belg til norður-
skautsfarar, og fá sér allan út-
búnaö, sen-# slíkt feröalag hefir í
för meö sér.
Dá i 11
hinn 21. þ. m. Ragn-
heiöur Thorgeirsson, 7 ára
gömul, dóttir þeirra hjóna
Ólafs S. Thorgeirssonar og
konu hans Jakobínu Jakobs-
dóttur, aö heimili þeirra, 644
William Ave., Winnipeg.