Lögberg - 04.04.1907, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 4. APRÍL 1907
DENVER og HELGA
e6a
VID RÚSSNESKU 'IIRÐINA.
SKALDSAGA
eftir
ARTHUR W. MARCHMONT.
“Þ.etta eru mikil tíSindi,” sagöi eg.
Þ.ví næst þögnuöum vi« öll um stund og Helga
fór inn í næsta herbergi.
“Þ.áö var sorglegt aö þér skylduö ekki vita þetta
í gær,” sagöi eg loksins. “Þ.aö var illa gert af yöur
aö vekja þær vonir í brjósti konunnar minnar, sem
þér upprætið aftur í dag.”
“Hvaö ætlið þér aö gera?” spuröi prinzinn.
“Þaö er bágt að segja. Auövitaö veröur ekkert
úr Síberiuferöinni.”
“Mér datt þaö líka í hug. Þess vegna kom eg
ekki meö vegabréfin.”
Eg lét eins og eg væri alveg ráöalaus.
“Aumingja Helga,” sagöi eg.
“Ætliö þér að hverfa aftur til Bandaríkjanna?”
spuröi hann. J áí í
“Já, ef eg get fengiö konuna til aö fara, en-
sagöi eg og þagnaði.
“Þér gerðuö lang-réttast í að fara.”
“Vissulega, en—” eg þagnaöi eins og eg væri í
stökustu vandræðum.
“Þér hafiö nú tvisvar þagnað á sama oröinu,”
sagöi hann stygglega.
“Þér sjáiö sjálfur að þessar fréttir *setja alt í
sama horfið og áöur var, og konan mín er mjög á-
fram um að draga skuggann af minningu fööur síns
og sama ætla eg mér að gera.”
“Þér gerið samt réttast í að fara, segi eg aftur.”
“Eg ímynda mér að hún fáist ekki til að fara fyr
en þetta er búiö. Eg mundi ekki fara fyr og eg mun
ekki ráða henni til aö gera það heldur.”
“Eg er ekki vanur aö segja annað, en þaö sem eg
meina, monsieur, og eg ræö yður enn þá einu sinni til
að fara burt af Rússlandi.”
“Og ef við förum ekki að ráðum yðar?”
Hann svaraði meö einkennilegu látbragöi, sem
útþýöa mátti hvernig sem manni sýndist. Viö vörö-
um báöir mál okkar svo vel og náttúrlega eins og
fregn þessi heföi komið flatt upp á okkur báöa.
Hann þóktist hafa komið ár sinni svo vel fyrir borö,
aö hann hefði skjölin nú á valdi sínu. Hann hélt aö
hann gæti neytt okkur til þess að afhenda sér þau, eöa
láta taka þau af okkur með valdi, og fara svo meö
okkur eins og honum sýndist. Hann hefir aö líkind-
um ímyndað sér að eg væri.að hugleiöa málið og væri
órótt yfir því tangarhaldi, sem eg sæi nú aö hann
hefði náö á okkur. Eg lét því sem mér færi ekki
.aö veröa um sel.
“F.g vildi gjarnan vera vinur yðar,” sagði hann
að lokum.
“Eg efa það ekki. Þér hafið gefið mér órækan
vott um þaö — eg á viö að því er giftingu mína
snertir. Við vorum engir sérlegir vinir áöur,” bætti
eg viö og hló uppgerðar-kuldahlátur, “en eg er samt
í hálfgerðum vandræöum.”
“Það er skylda konunnar að hlýöa bónda sínum.”
"Vissulega. En til hjónahands okkar var stofn-[
aö í sérstökum tilgangi, og um hann höfðum við orð- ast
riö ásátt.”
“Ef yöur er nokkuö ant um örygð konu yöar, að
æg ekki tali um yður sjálfan, þá skuluð þér fara að
xáöum mínum og yfirgefa Rússland ásamt henni.”
“Þ’etta er alt svo óvænt,” svaraði eg og lét sem
þetta kæmi flatt upp á mig. “Eg þarf aö fá svo sem
eins dags uodirbúningstima.”
“Eg gef engan frest. Þér veröiö að ráða ann-
aðhvort af undir eins,” svaraði hann með áherzlu, og
bjóst hann auðvitað við, eins og eg hafði ætlast til, aö
eg ætlaði aö nota frestinn til þess að koma af mér
skjölunum.
“Þegar um jafn-mikilvægt efni er að ræöa og
þetta, þá verður maður að fá nægan umhugsunar-
tíma,” sagöi eg gremjulega. “Þaö sýnist víst ekki
neitt ósannsýnilegt þó aö eg heirrrti að fá eina dag-
stund til þess.” Eg lézt verða æ æstari eftir því sem
á léið og sagöi síðast: “Eg heimta aö fá frestinn —
mér er það öldtingis bráönauðsynlegt.”
“Það er bráönauösynlegt fyrir ykkur hjónin
bæöi að fara, ef þið búist við aö njóta nokkurrar á-
jiægju eftirleiöis.”
“Eg krefst aö fá frestinn,” sagöi eg aftur og fór
aö ganga hratt um gólf.
“Eg get ekki veitt yður hann.”
“En þér hafið hvorki rétt til að neita mér utn
liann eða veita hann,” hreytti eg út úr mér reiðulega.
“Viö skulum sjá til.”
Þ'aö var auöséð aö liann þóttist viss í sinni sök;
þaö bæði heyrðist á rödd hans og sást á látbragSi
hans, og mér duldist ekki aö hann skemti sér vel viö
aö sjá óróann í mér, og hann haföi ekki af mér aug-
un þar sem eg stikaði fram og aftur um gólfið.
“Komið aftur seinna í kvöld og þá skal eg hafa
svar mitt á reiðum höndum.”
“Eg verö aö fá aö heyra svar yðar undir eins.”
“Það er ósanngjarnt, ranglátt, ómögulegt,” hróp-
aöi eg uppvægur. “Eg ætla ejcki aö láta yöur skipa
og skikka mér þannig. Eg get ekkert ráöið af aö
■ svo stöddu og vil þaö heldur ekki.”
“Eg fer ekki héöan bur^ úr herberginu fyr en
þér hafið sagt annaðhvort.”
“Þá ætla eg aö fara,” og þvinæst gekk eg til
dyranna. ,
“Þér komist ekki héöan, monsieur,” sagði hann.
Eg sneri mér að honum og sá ískyggilegan á-
kefðar- og græðgisglampa tindra i augum hans.
Hann gat sér þess auösjáanlega til, að eg heföi skjöl-
ifi á mér, og langaði til að sleppa burtu og losa mig
við þau. Eg styrktijiann viljandi í þeirri trú, því
eg sagöi:
“Yðttr skal ekki líðast aö móöga mig. Langi
yöur til að taka konuna mina fasta, þá skuluð þér
gera þaö. Hún getur orðiö hér eftir, en þér hafið
engan rétt til að halda í mig. Slíkt ofbeldi nær engri
átt.”
“Yður verður ekki slept héöan, Mr. Denver.
Hermenn minir gæta dyranna.”
Þegar eg heyrði þetta, lézt eg verða ákaflega
skelkaöur. Eg hrökk saman svo hann tók eftir því.
“Ætlið þér að dirfast að taka mig, Bandarikja-
borgarann, fastan i herbergjum minum? Þér skuluð
svei mér fá það borgað,” hrópaöi eg með miklum
ofsa og reif opna hurðina.
Hann hafði sagt satt. Það stóðu sex hermenn
utan viö dyrnar. Eg skelti aftur hurðinni reiöulega.
“Eg ætla að skjóta máli mínu til Bandaríkja
sendiherrans.”
* “Er nú ekki nóg komið af þessum vífilengjum?”
spurði liann háðslega. “Nú hljótum við báðir aö vera
komnir að sömu niðurstöðu í þessu efni, nefnilega,
aö eigi sé um annað að gera fyrir yður, en að ganga
að skilyrðunt þeim, sem eg set.”
Eg lézt hugsa mig um stundarkorn. Svo kallaöi
eg á Helgu og sagði:
“Helga! Kalkov prinz skipar okkur að fara
þegar í stað burt af Rússlandi, og vegna þess aö eg
vil ekki hlýðnast þeim skipunum hans aö vörmu spori
og ekki ráða þér frá því aö draga skuggann af minn-
ingtt föður þíns, hótar hann aö taka okkur bæöi föst.”
“Það er ekki nema rétt eftir Hans Hátign,”
svaraði Helga fyrirlitlega.
“Hvernig eigum við að svara honum ”
“Við skulum láta hann gera það, sem honum
þóknast.”
“Mr. Denver hefir ekki skýrt rétt frá ákvæðum
mmum. Eg leyfi ykkur ekki að fara burt af Rúss-
landi til Bandarikjanna, nema þið afhendiíS mér
skjölin, sem þið hafið komist yfir.”
“Eg ætla mér ekki aö gera neina samninga viö
yöur, Kalkov prinz,” svaraði Helga meö ódulinni lít-
ilsvirðing.
Rétt er það, Mrs. Denver. Það er lika eg, sem
geri samningana, en þið hjónin, sem verðið að hlýðn-
hrópaði hann og stóð á fætur. Röddin
skalf í lionum af reiði yfir þessari siðustu móðgun.
Eg ætla ekki að eiga í neinu þrefi við ykkur leng-
ur. Þolinmæði min er á þrotum. Ætlið þér, mon-
sieur, aö láta skjölin af hendi og fara—eöa ekki?”
Hann var ekki prúðmannlegur ásýndum í reiði
sinni. En eg gat ekki stilt mig um að stríða honum
dálítið meira, og rak upp hlátur og sagöi:
“Nei, eru það skjölin, sem yður langar svona
tnikiö til að ná i? Hvers vegna sögöuö þér mér það
ekki undir eins? En nú hefi eg þau ekki, svo eg get
ekki afhent yöur þau.”
“Það er ósatt, ósatt! Þér eruð lygari!” hrópaöi
hann sótsvartur af reiði meö tindrandi augnaráöi.
Ilskan liafði lengi ólgaö í honum, og nú brauzt hún
út, eins og ógnandi hraunflóö úr sjóöandi eldgýg.
“Eg hefi fengið fregnir frá skrifstofu Bandarikja-
sendiherrans. Eg veit aö yöur voru afhent skjölin
þar í dag. Eg veit alt urn feröir yöar mðan. Eg hefi
rneira að segja séð það berlega á látbragði yðar hér,
aö þér hafið skjölin á yöur nú.” Eg hrökk aftur á
bak, og bar hendina eins og ósjálfrátt upp aö brjóst-
vasa minum. Hann kýmdi hæönislega. “Já, eg get
skilið þaö, aö yður finnist ekki vanþörf á aö grípa
tim brjóstvasann. Svona, monsieur, eg hefi komist
fyrir allar brellur yöar. Komiö strax meö skjölin—
og jafnvel eftir alt þetta skal eg lofa ykkur aö fara
burt héðan.”
“Eg vildi ráöleggja yöur, Kalkov prinz, aö stofna
yöar veila hjarta ekki aftur í hættu meö því aö hleypa
\ður í jafnmikinn æsing og þér hafiö gert núna.”
“Þegiö þér!” hrópaði hann illilega. “Komiö
með skjölin! Komið með þau undir eins!” Um leiö
og hann sagöi þetta, stikaði hann yfir gólfiö til mín,
með útréttar hendurnar, líkastur holdlegri ímynd
sigrihrósandi heiftarreiði.
“Eg hefi sagt Yðar Hátign það, að eg hefi þau
ekki,” svaraði eg og hörfaöi aftur á bak. — En þaö
var eins og að eg væri að tala viö stokk eða stein.
Hann svaraöi mér meö óbóta skömmum, kallaöi
mig þorpara og lygara og öörum illum nöfnum, og
hótaði okkur öllu illu.
“Skilið mér skjölunum,” grenjaði hann síðast.
“Farið hvert á land sem yður sýnist með konuna yð-
ar. Jafnvel í fangelsunum hér höfum viö ekki hús-
rúm fyrir Bandarikjaafhrök yöur lík, eða níhilista-
djöfla eins og hana. Skilið mér skjölunum, segi eg.
Eg hefi lengi beðiö eftir þeim sigri og lagt itarleg
drög fyrir hann. Haldið þið að eg láti ykkur svifta
mig honum? Skilið mér skjölunum — strax — strax
— heyrið þið þaö?”
Hann lét svo dólgslega, að eg fór aö halda aö
hann mundi ætla að ráðast á mig, til að reyna að rifa
af mér skjölin.
“Þér eruð ekki með sjálfum yöur. Eg held að
þér ættuö að kalla á liösmennina yður til aðstoðar.”
Helga hörfaöi aftur fyrir mig, hálf hrædd við
hinn ofboðslega ofsa prinzins.
“Hvað hevri eg? Þorið þér enn þá að ljúga
upp í opið geðið á mér?” hrópaði hann og þaut til
dyrnar og kom að vörmu spori aftur meö tvo her-
mennina. “Nú ætla eg aö gefa yöur síöasta tæki-
færi til að ráða annaðhvort af,” mælti hann ennfrem-
ur. “Ætlið þér að skila mér skjölunum, eða þrjósk-
ast enn þá viö ”
“Eg er búinn aö segja yður, aö eg er ekki nteð
tiein skjöl, sem yður varöa,” svaraöi eg.
Þetta var eins og aö hella olíu í eldinn.
„Leitið á hundinum," hreytti hann út sér æfur af
heipt, “og ef hann sýnir mótþróa, skuluö þiö beita
valdi.”
' Hann aðgætti mig vandlega þegar hermennirnir
nálguðust mig; bræðin skein úr augum hans og hend-
urnar iðuðu óaflátanlega—af taumlausri eftirlangan
til að handleika skjölin, margþráöu.”
“Eg ætla engan mótþróa aö sýna,” svaraði eg;
“en eg mótmæli aö eins þessari svívirðilegu og rétt-
lausu aðferð yðar.”
“Leitið á hundinum,” grenjaði prinzinn aftur
með óstjórnlegri ákefö.
Eins og gefur aö skilja, veitti eg enga mótstööu.
Eg heföi ekkert unnið meö því; en þegar mennirnir
drógu stóru umslögin upp úr brjóstvasa mínum, þaut
prinzinn með sigrihrósandi bros á vörunum aö mann-
inum sem hélt á þeim, hrifsaöi þau af honum og hné
síöan eins og örmagna niður á stólinn, sem næstur
honum var.
Hann leit á utanáskriftina, og siðan til mín og
sagöi:
“Lygari! Eg vissi það.” Með dýrslegu hlakki
handlék hann skjölin, en á meðan stóðu mennirnir
sinn til hvorrar handar við mig og biöu frekari skip-
ana.
Það leið góð stund áður en hann hafði safnað
nægum kröftum og bælt svo niður reiði sina, aö hann
gæti tekið til máls.
“Enn þá get eg verið miskunnsamur,” sagði
hann loksins. “Viljiö þiö fara til Ameríku?” Hann
horföi á okkur á vixl og lét fingurgómana leika um
annað umslagið, sem lá á hné hans.
“Nei,” svaraöi eg meö áherzlu.
“Kjósið þér,” sagöi hann og benti á Helgu meö
skjálfandi hendi— “um námana og aö afsala yöur
öllum rétti til aö rekast i því, er þessi skjöl fjalla
um.”
“Eg ætla að fara til námanna, ef þér getiö sent
mig þangað,” svaraði hún óhikað. Hve hún var
skjót til svars virtist reita hann til reiði á ný.
“Þessi maöur og þessi kona eru fangar,” sagöi
hann viö hermennina, sem hjá mér stóðu. “Nú getiö
þiö aftur farið fram í ganginn.” Meðan mennirnir
voru aö fara út, einblíndi hann á okkur og handlék
skjalaböglana.
“Jæja, hvers er þá næst von?” spurði eg.
“Þér skuluð fá að svara til saka fyrir glæp yö-
ar, og megið þakka yöar sæla fyrir, aö eg sendi yður
ekki tneð konu yöar rakleiöis til námanna.”
“Eg þakka mér og konunni þó fyrst og fremst,
og varúð þeirri sem við höfum viðhaft í viöureign-
inni viö yður.”
“Dirfist þér enn þá aö gorta frammi fyrir mér,
jafnve! þótt þér sjáiö, hve hrapallega allar brellur yö-
ar hafa farið, og eg hefi vafið yöur um fingur mér,”
hrópaöi hann og veifaði framan í mig skjalaböglun-
um.
^ “Það sem þér haldiö þarna á, er sönnun fyrir
hrakförum yðar, en ekki mínum,” svaraði eg. “Eg
held þaö væri eins rétt fyrir yöur aö gæta aö hvaö
innan í þessum umslögum er.”
Hann hafði veriö svo fulltrúa um sigur sinn, aö
hann fór fyrst að skellihlæja. En þegar hann sá
alvörusvipinn á andliti mínu, fór aö vakna hjá hon-
um nokkur efi.
“Skjölin, sem yður langar mest til að ná í, eru
ekki hér. Þau eru nú komin út yfir landamærin. Þ'aö
sem innan í þessum umslögum er, er ekkert nema
tómur óskrifaöur pappír,” sagði eg rólega.
“Þetta er lýgi, skammarleg lýgi! Eg var sjálf-
ur á skrifstofu Bandarikja sendiherrans í dag.”
“En þér gleymið þvi, að eg- var þar á undan yö-
ur, og eg náöi tali af Mr. Mervin — í gærkveld.”
“Guö hjálpi mér!”
Það var likast neyðarópi manns, sem staddur er
i dauöans hættu, og hann velti skjölunum lengi fyrir
sér áður en hann vogaði að opna þau, til að komast
að hinu sanna. Loksins braut hann þó innsiglin á
blaðaböglunum, með skjálfandi hendi.
Helga studdist upp við mig.
Það var seigur pappír í umslögunum og það
stóö dálitla stund á því aö hann gæti rifið þau upp.
En innan skamms var hann samt búinn að opna
þau, og starði höggdofa á óskrifuöu blööin, sem inn-
an i voru. Því næst stökk hann á fætur og æddi aö
mér með svo miklum heiftarofsa, aö annan eins hefi
eg aldrei séö á nokkrum lifandi manni fyr eöa síðar.
Hann reyndi að tala, en honum vafðist tunga
um tönn, og svo misti hann næst niður blöðin, og þau
þyrluöust sitt í hverja áttina út um alt gólfið. Þaö
var eins og hann espaöist viö þetta og rauk nú á móti
mér með reiddan hnefa og illilegu augnaráöi; en þeg-
ar hann átti eftir svo sem tvö eða þrjú skref til aö ná
í mig, rak hann upp angistaróp, tók báöum höndum
tim hjartað og féll á grúfu fram á fætur mér.
“Honum hefir oröið snögglega i!t,” sagði Helga
og beygði sig ofan að honum.
“Og ekki ólíkt aö hann deyji af þessu,” tautaöi
eS- Og þar sem eg sá hvers kyns var, opnaði eg
hurðina og kallaði á hermennina, þjóna hans og
sagöi:
“Prinzinum hefir alt í einu orðið mjög ilt. Það
er víst bezt fyrir ykkur að ná í læknishjálp, sem allra
fvrst.”
XXXI. KAPITULI.
Um clleftu stundu.
Það var sv'o sem fyrirsjáanlegt, að Þessi atburö-
ur gat orðið okkur til töluverðra óþæginda.
Fyrst og fremst vorum við hér fangar, samkvæmt
skipu/n prinzins, og hermennirnir drógu það vist alls
ekki í efa, að við mundum, að einhverju leyti, vera
orsök i þessum skyndilega sjúkleika hans.
Tveir hermennirnir skipuðu sér við dyrnar, til aö
sjá við því, að viö slyppum ekki burtu, en hinir lyftu
prinzinn upp af gólfinu og lögðu hann á legubekk.
Og einn þeirra manna, sá sem haföi leitað á mér, og
virtist vera fyrir hinum, sagöi mjög þuriega:
“Eg hefi sent eftir læknum og foringja mínum.
Þér sjálfur verðið auövitaö kyr hér.”
“Á eg að skilja þetta svo, að við séuin fangar?”
spuröi eg.
“Já, prinzinn skipaði svo fyrir—áður en þetta
kom fyrir.”
“Eg býst við að þér sjáið, aö það er hjartasjúk-
dómur sem gengur aö prinzinum. Á meðan læknir-
inn kemur ekki held eg aö þér geröuð réttast í aö
losa um fötin á honum og hleypa inn hreinu lofti og
reyna aö dreypa á sjúklinginn vini.”
“Má vera, að þegar sé búið að gefa honum inn-
töku,” svaraði maöurinn og leit á tóma glasið, sem
stóð á borðinu. Þaö var auöséð á honum aö hann
grunaöi okkur, og hann tók glasiö og færði þaö til,
svo að” eg skyldi ekki geta náö í þaö.
“Þér ættuö samt ekki aö gleyma því, að eg benti
yöur á að reyna aö lífga prinzinn viö, þó aö þér séuö
of mikið flón til aö taka tillit til þess,‘“ svaraöi eg fyr-
irlitlega. “Viniö var tekið úr flöskunni, sem stendut
þarna á skápnum,” mælti eg ennfremur. “Þaö væri
’íklegast réttast fyrir yöur að geyma hana lika.”
Innan skamms kom læknirinn, og meö honum
lögreglustjórinn. Skömmu siðar kom og Pierre, her-
bergisþjónn prinzins.
Lögreglustjórinn ræddi nokkur orö viö, læknana
í hljóöi, og sneri sér því næst aö mér.