Lögberg - 25.04.1907, Blaðsíða 4

LOGBERG FIMTUDAGINN 25. APRÍL 1907

•r KlfltS flt hvern flmtud&g af The
Lögberx Prlntlng & PubUahlng Co.,
(löggllt), aS Cor. WilUam Ave og
Nena 9t„ Wlnnipeg, Man. — Kostar
12.00 um &riS (á, lelandi 6 kr.) —
Borglst fyrirfram. Einetök nr. 0 cte.
Publlihed every Thureday by The
Lögberg Prlntlng and Publlshing Co.
(Incorporated). at Cor.Willlam Ave.
A Nena St., Wlnnlpe*. Man. — Sub-
eoiiptlon prlce »2.00 per year, pay-
able in advance. Slngle coples 5 cts.
8. BJÖRNSSON, Edltor.
M. PAULSON, Bus. Manager.
Auglýsiugar. — Smáauglýslngar I
eltt skifti 25 cent fyrir 1 þml.. A
stærri auglýsingum um lengri tlma,
afsláttur eftir samningi.
Bústaðaskifti kaupenda verSur aS
tllkynna skrlflega og geta um fyr-
verandl bústaS Jafnframt.
Utanáskrift UI afgreiösiust. blaSs-
tns er:
The LÖGBERG PRTG. & PUBL. Co.
p. O. Box. 136, Wlnnlpeg, Man.
Telephone 221.
Utanáskrift til ritstjórans er:
Editor Lögberg,
P. O. Box 136. Wlnnlpeg, Man.
Samkvæmt landsiögum er uppsogn
kaupanda á blaöi öglld nema hann
8é skuldlaus j>egar hann segir upp.—
Ef kaupandl, sem er 1 skuld viS
blaClÖ, flytur vistferium án þess að
tllkynna helmillssklftin, þá er það
fyrir dömstölunum álitln sýnlleg
sönnun fyrir prettvislegum tilgangi.
Samtök trjáviðarsala.
Eins og menn vita, hefir trjá-
viöarverð hér i Vestur-Canda
hækkaö mjög á seinni árum, og er
nú oröiö svo hátt á öllum bygg-
ingarvið aö ýmsum byggingafróð-
um mönnum telst svo til, að litlu
sé nú dýrara að reisa hús úr múr-
steini en úr tré eingöngu.
Ýmsar getur hafa verið leiddar
aö Jivi, af hverju þetta háa trjá-
viðarverð stafaði, og grunuöu
ýmsir trjúviðarsölu-félögin um
græzku. Gátu þess til aö þau
heföu gert samtök til að halda
viðnum í þessu oíverði. Hafa
þær raddir orðið æ liáværari, og
síðast svo langt rekiö að trjávið-
arsölumáliö hefir veriö tekið til
athugunar af sambandsstjórninni
og þinginu. Afleiöingin af því
varð sú, að nefnd valinkunnra
manna var skipuð til þess að
rannsaka viðarsölu i Norðvestur-
landinu, og til að komast að því,
af hverju þetta feikiháa viðarverö
væri sprottiö. Nefnd þessi hefir
nú kynt sér trjáviðarverzlun lands
ins mjog nákvæmlega og orðið
þess vísari, að samtök hafa átt
sér staö til þess að halda viönum
í því geipiverði, sem hann er nú í,
og að bæði smásalar fRetailersý
og heiidSalar f M’anu facturers J
hafa verið riðnir við þessi samtök.
Formaður þessarar nefndar er
Hon. Thomas Greenway, og kvað
hann manna bezt hafa gengið
fram í því aö kornast að hinu
sanna í þessu máli, enda er yfir-
lýsing nefndarinnar studd með
framburði fjölda vitna.
Milli þrjátíu og fjörutíu vitni
voru yfirheyrð alls víösvegar aö
úr Norðvesturlandinu. Bæöi smá-
salar, heildsalar og þeir, er trjá-
við keyptu af þeim, voru prófað-
ir, og er mælt að sumir af þeim,
sem stefnt var til aö mæta fyrir
nefndinni, hafi komið lítt fúsir til
þess fundar. En þrátt fyrir það
tókst nefndinni aö færa gild gögn
að því, að tvöföld samtök hafi átt
sér stað til aö sprengja upp verðið
á byggingarvið áður en landnem-
ar næðu kaupum á honum.
í nefndarálitinu, sem lagt var
en eigi alls fyrir löngu hefði það
klofnað sundur og annaö sams-
konar félag verið myndaö i Al-
berta-fylkinu og nefnst “The Al-
berta Retail Lumber Associtaion”.
Samkvæmt yfirlýsingu mefndhr-
innar hafa bæði þessi félög haft
samtök að því að hækka trjávið-
arverð að miklum mun, og vitnar
nefndin meðal annars í verðlista
þeirra og aðrar skýrslur því til
sönnunar.
Enn fremur getur nefndin þess
að hún hafi fengið vissu fyrir því,
að meðlimir þess félagsskapar, er
ari uppfundningu, ef hún reynist
eins vel og menn nú þykjast hafa
ástæðu til að ætla, nær til allra
jafnt, æðri sem lægri, og verður
þeim til hagsmuna.
Eitt af dagblöðunum í Chicago,
‘Record-Herald’, skýrir all-ná-
kvæmlega frá þessum undravökva
og manninum sem hefir fundið
upp samsetningu hans, jafnframt
öllu því, sem mál þetta snertir,
enn sem komið er. Sú frásaga er
þannig:
“John Ellmore er ekki, að því
er ytri ástæður snertir, sá maður,
er vænta hefði mátt frá jafn stór-
kostlegrar uppfundningar og þess
arar, sem líklegt er aö hafa muni
nefnist “ 1 he British Columbia þjna mestu þýðingu i framtíöinni.
Lumber and Shingle Manufactur-
ers’ Asscciation“, og allir eru á
sarna bandi, hafi samtök við félög-
in áðurnefndu að þvi er verðið á
trjáviði snerti. Og 'þó að viðar-
verðið sé eigi afskaplega hátt hjá
ýmsum meðlimum þessa aöur-
nefnda félags, þá ræður nefndin
fastlega til þess, að hafa nákvæmt
eftirlit með því í framtíðinni.
I>á hefir nefndin og látiö þess
við getið, aö þýðingarmikið atriði
að því er hið háa viðarverð hér
s'nerti, sé flutningskostnaöurinn,
Alla æfi sína, síöan hann
fór að geta unnið fyrir sér, feng-
ist við skósmíði og orðið að leggja
hart á sig til þess að geta fætt og
klætt sig og fjölskyldu sína.
Aldrei hefir hann notið neinnar
sérstakrar mentunar og hefir ekki
minstu þekkingu á efnafræði. En
maðurinn er vel skynsamur og
gæddur óvanalegu viljaþreki, og
það, sem sérstaklega hefir komið
honum að góðu haldi, er, að hann
í siðastliðin tuttugu ár hefir liaft
óbifanlega trú á því, að á einn
eða annan hátt ætti að vera mögu-
i • . ' .,.-2 'x,lr | legt að nota ösku til eldsneytis.
sem leggist a trjaviðinn, aður en , .. , /, .
Gi kL. Þeirn hu&sun heflr hann aldrei
hann kemst til þess markaðar, þar
er almenningur geti keypt hann.
Hvað stjórnin gerir í þessu máli,
er enn eigi full Ijóst orðið, en víst
er um það, að hún mun hafa í
hyggju að hamla því eftirleiðis,
svo sem kostur er á, að samtökum
þeim, sem minst hefir verið á,
haldi áfram.
Starf þessarar nefndar hefir
vitanlega nokkra þýðingu í þá átt
að draga úr samtökunum. Er mælt
að þegar sé sýnn árangur af því,
þar eð ýmsir meðlimir þessara
félaga hafi þegar gert ráðstafanir
til að slíta þessum samtökum. Sú
hefir og reyndin á orðiö bæði hér
í álfu og annars staðar þar, sem
venzlunar-einokunarsrambönd hafa
mist sjónar á og með tilraunum
sínum er hann nú kominn svo
langt á leið, að hann virðist vera
búinn að leysa úr því vandamáli.
Ellmore hefir farið sér hægt í
öll þessi ár. Hann hefir verið
þess fullviss, að sá tími mundi
koma, að honum tækist að koma
hugmynd sinni í framkvæmd.
Hann hefir haldið áfram að vinna
að skósmíðunum, hvíldarlaust dag
eftir dag,—en á kveldin hafa ná-
búar hans oft orðið varir við að
hann stóð yfir öskuhrúgu bak viö
húsið, sem hann hefir átt heima í,
og verið þar að bauka við að hella
yfir hana ýmislega samsettum
legi. Menn hafa álitið hann ráð-
.... , x , . , . . „ vandan og iðjusaman mann, en
att ser staö i emhvern grein að um leiö hefir þag ekki leynt sér,
þl8*L Þu.rLer.Samtokuní að nábúar hans hafa litið svo á,
að hann væri ekki alveg meö öll-
standa, hafa orðið þess varir, að
farið hefir verið að gera alvarlega
gangskör að því að rannsaka
framferði þeirra, þá hafa þeir
eigi þorað annað en að gera ein-
hverja bragarbót
um mjalla. Eu nú, síðan nokkurn
vegin fttllkomin vissa er fengin
fyrir því, hvílíkt stórvirki Ell-
more hefir leyst af hendi, er nafn
hans á vörum allra samborgara
Af serhvern goðr, stjorn er hans og þeir þre tast ekki á ag
hægt að^ heimta þaö a hun hti dast aS ht>num og teIja sér þag
efttr þvi, svo grandgæftlega sem til gildis> að þeir þekki hann ^
fong eru a, að verzlunar-etnokun ÞaS var fyrst „ú i síðastliðnum
eigt hvergt griðastaö t landtnu. Janúarmánuði að Ellmore
Sambandsstjórnin hefir í þesstt *
efni gert þarft verk með skipun
nefndarinnar, sem þegar hefir
verið minzt á, og vonandi að hún
láti verða framhald á því að
sporna við trjáviðarverzlunar-
samtökunum og hverskonar ein
var
kontinn svo langt, að hann gat
lýst því yfir, að sér hefði tekist
að ráða gátuna. Þá var nú að eins
eftir að gera enn víðtækari til-
raunir en áður,og fá peningahjálp
til þess að koma uppfundningunni
í framkvæmd. En þá kom heim-
fylkjunum hér í Norðvesturland-
inu, hefði undanfarið verið félag
það, er nefnst hefði “Western
Retail Lumbermen’s Association”,
okunar-samtökum t viðskiftalífinu j ilislæknirinn hans tir sogunnar og
er leggja bond a almenna sam- j hjálpaöi honum
kepm því að verzlunar samkepnin Ifyrstuvar læknirinn mjö
er e.tt af aðal-und,rstoðuatr,ðum vantruaður á að nokkurt vit ^
velmegunar alþyðu manna. í tilraunum Ellmore’s, en brátt
komst hann þó á aðra skoðun og
rétti nú fúslega hinum fátæka
skósmið hjálparhönd.
Frá því var sagt í Lögbergi, I V.?!“S °g máHð ,.n* horíi,r viö
hinn ii. þ. m., að skóari einn í! t n en^n’1 Va ' eika. a J?V1
bænum Altoona í Pennsylvania,1 • ' Upp. un(inin& Fll-
John Ellmore að nafni.hefði fund- j ° " gera hani1 storauð-
ið upp að búa til vökva nokkurn, I g ” , JVin’ ?g a uPPfundningin
„er hann teldi hafa þær verkanir °r Ser &ersam-
viðarösku hefir duftið sömu áhrif
á og kolaöskuna.
í byrjuninni voru menn hrædd-
ir um, að tvær óvinnandi torfær-
ttm mundu verða í vegi fyrir því,
að uppfundning Ellmores kæmi
að notum. Fyrst það, að eitraðar
gastegundir mundu myndast við
brenzlu duftsins, svo frágangssök
yrði að nota það, og í öðru lagi
geröu menn sér hugmynd um að
svo mikið gjall mundi safnast
fyrir úr öskunni, að kostnaðurinn
við að koma því í burtu yrði mjög
mikill. En hvorug þessi spá hef-
ir ræzt.
Þá er og sá mikli kostur við
þessa uppfundningu, að af ösk-
unni, sem brent er, kemur enginn
reykur.
Forráðamenn ýmsra hinna stóru
iðnaðarfyrirtækja eru farnir að
gefa nákvæman gaum að upp-
fundningu Ellmore’s, og boðin
hefir honum verið hér í Canada
nú þegar ein miljón dollara fyrir
einkaleyfi, en bæði hann og lækn-
irinn, hjálparmaður hans, sem áð-
ur er um getið, fara sér hægt
hvað það snertir að taka neinum
tilboðum, enn sem komið er.
Hvað þessa mikilvægu upp-
fundning snertir, þá er það ekki
hægt, nú sem stendur, að fara
nokkurn hlut nærri um þaö,
hversu stórkostlega þýðingu hún
kann að liafa fyrir heiminn í
framtíðinni. Á hverju einasta
heimili um allan heim, þar sem
eldur er kveiktur,er hægt að konta
henni við og spara með henni
peningaútlát að mikluni mun.
á hverju einasta gufuskipi, verk-
smiðju, járnbraut og á hverju
einasta heimili heimsendanna á
milli, veröur hún notuð alls
staðar til hins mest sparnaðar og
stórþæginda.
Þá hlýtur og þetta að hafa í för
með sér verðlækkun á öllum
verksmiðju-iðnaði, ferðakostnaði
og flutningskostnaöi með járn-,
brautum og gufuskipum. Á sölu-
verð óteljandi hluta, sem menn
þarfnast í daglegu lífi, hlýtur
hún aö hafa lækkandi áhrif.
Þess verður ekki langt að bíða,
að fullar sannanir fást fyrir því,
hvers menn mega vænta af þess-
ari merkilegu uppfundningu. Að
þvi er nú unnið af kappi að reyna
hana til þrautar.
Nýlega höfttm vér séð í blöðun-
um frásögn um það, ,að einhverj-
ir efnafræðingar í Bandaríkjun-
um hafi rannsakað samsetninguna
á dufti Ellmore’s, þeim hafi hepn-
ast að komast að leyndardómnum
á þann hátt, og muni því Ell-
more engan fjármunalegan hag
hafa af uppfundningu sinni. En
sjálfur er Ellmore hughraustur og
segir að einkaleyfi þau, er hann
þegar hafi verið sér úti um,
verndi og tryggi svo uppfundn-
ingu hans, að honum sé engin
hætta búin af þeim árásum.
til þess íslenzkt verzlunarfélag, oröið á fætur, rjúka á stað, áður
þar sem geta má nærri að um en Þeir hafa áttað sig og hrópa,
fjölda mörg önnur tilboð hefir að ísland sé hið bezta land undir
verið að ræöa, og hins vegar er sólinni. Það er ekki nema ærlegt
það myndarlegt af landanum að hafa mikla trú á landinu sínu,
geta tekið það að sér að birgja en samt getur oftrú verið vara-
jafn-stóra stofnun með nefndar | sc>m. Eg er t. d. mjög á því, að
matvælategundir ("auk annarar ■ miklu frjóvari sé jarðvegur t
verzlunarj á því verði, er nefnd- J Mmiitoba enn hér á íslandi, og
inni hefir þótt aðgengilegast. • fleiri hlýir og sólskinsbjartir dag-
Er þetta í annað sinn, að því,ar renni Upp yfir ykkur þar vestra
er vér höfum frekast til spurt, að en okkur hér heima á íslandi. En
tilboði frá Islendingum hefir ver-1 þaS er gott að hafa þá trú að
ið-sint af sjúkrahússnefndinni, en • maöur sé vel settur, þar sem njað-
aldrei hafa Islendingar tekið að ur er> hvar sem maður er í heim-
sér að birgja sjúkrahúsið með lnum, og að óhagstæði náttúrunn-'
þessa umfangsmiklu Varningsteg- ar hamli ekki frantför sinni.
und fgroceriesj. Fyrir nokkrum I Margir hér eiga erfitt með að
árurn síðan hlaut Mr. Albert|unna Ameríku sannmælis og kem-
Johnson kjötsali kjötverzlunarvið-1ur þa® víst til af vesturíiutningi
skiftin við sjúkrahúsið og hafði íslendinga. En fólksleysið í sveit-
hann þau eitt sumar frá i. Mat unum er ekki alt að kenna fólks-
þar til um haustið að Vopna-fé- flutningi til Ameríku, sízt á Suð-
lagið keypti verzlun hans og hélt urlandi. Á Suðurlandi streymir
þeim viðskiftum áfram.
Bréfkafli
úr Rangárvallasýslu á Islandi, eftir sama
mann og ,,Dýr ókurteisi" á 3. bls.
Mér finst það varla taka því, að
senda þér þennan miöa óskrifað
fólkið aðallega til Reykjavíkur.
-------o
Innanhúss-smíði t stórbyggingu
J. J. \'opna á Ellice ave. er nú
langt komið og þegar búið að
leigja fjórtán íbúðir fsuitesý þar
1 byggingunni, og fólk flutt í þær.
Ingólfur, blað landvarnarmanna
an, svona Ianga leið, en hefi samt á Islandi hefir nú verið stækkaður
ekkert að láta í hann. svo> að hann er ná meS stærstu
Mer þyktr Logberg vera einna blöðum þar. Hefir Dagfari, sem
bezt af íslenzkum blöðum, því það út var gefinn á Eskifirði, runnið
er næstum i hverju blaði einhver saman við Ingólf og eru ritstjórar
grein, sem er þess viröi aö lesa (hans nú tveir, þeir Ben. Sveinsson
oft og geyma. Allar þær greinar 0g Ari Jónsson, er áður stýrði
sem þið hafið þýtt úr “Success“ | Dagfara.
þykja mér ágætar. Þú
Eldnœm aska.
lega breytingu í öllum þeim iðn-
aðargreinunt, sem gufuafl er not-
að til þess aö reka.
Og Ellmore getur komið þessu
í kring. Hann getur búið til elds-
neyti úr öskunni. Honum hefir
hepnast að setja saman duft, sem
á kol, að þau brenni betur og hiti
nteira séu þau vætt í honum, en
ella.”
Síðan sú frétt var rituð, höfum
vér séð nýja frásögn um þessa
ttppfundningu, og er þar svo frá
skýrt að ekki séu það kolin. sem
vætt séu með vökvanum, heldur hann leysir upp eina teskeið af í
kolaaskan, og geri vökvunin þaö ! þremur gallónum af vatni. Þess-
að verkum, að askan verði að I ari blöndu er nú helt yfir öskuna
ýmsu leyti betra eldsneyti, en kol-|og veröur þá á henni sú efna-
m sjálf. i breyting, að hún brennur og hitar
Þetta virðist nú næsta ótrúlegt, | eins og kol. Duftið er búið til úr
ett nú á tímurn má maður á hverj- j svo ódýrum efnum, að ekki þarf
um degi vera við þ ví búinn að j að fráfælast kostnaðinn við notk-
lteyra eitthvað nýtt, heyra ttnt j un þess, og er það afarmikill og
einhverjar nýjar framfarir í hinni I áríðandi kostur. Duft það, sem
eða þessari iðnaðargrein. En hvað nægir til að breyta öskunni úr
fyrir sambandsþingið 19 þ.m. var þessari frásögn um uppfundning, einu tonni af kolum t brennanlegt
þannig lýst yfir því, að í þremur Ellmore s viðvíkur, þá virðist, cfni, kostar að einj tíu cent.
cftir þeirri reynslu, sent þegar er Afleiðingarnar af uppfuhdn-
fengin, alt benda á, að hún sé á ingu Ellmore’s verða þá þær, að
góðum rökum bygð, og vert sé að ! kostnaðurinn við eldsneyti minkar
veita henni nákvæmustu athygli. j um tvo þriðjunga. Og ekki er
Sú mikla umbót, er byggist á þess- það að eins hvaö kol snertir, þvi
Tekið tilboði.
Eins 0g ýmsum hér í bænum
mun kunnugt, er lysthafendum
geröur kostur á því, að gera til-
boð um það, fyrir hvaða verö
þeir sjái sér fært að birgja al-
menna sjúkrahúsið hér í bænum
með matvæli og aðrar nauðsynj-,
ar, er það þarfnast. Hefir ný-
lega verið skýrt frá því hvaða til-
boð hafi verið tekin til greina fyr-
ir næsta fjárhagsár, er byrjar 1.
Maí næstkomandi, og látum vér
oss nægja að geta um eitt þeirra
vegna þess, að þar á íslendingur
hlut að máli.
I þetta skifti hefir nefndin, sem
fjallar um þetta mál, fyrir sjúkra-
hússins hönd,tekið tilboði “Vopni-
Sigurdson Ltd.” og takast þeir á
hendur hð bírgja sjúkrahúsið
næsta ár með kaffi, sykur, hveiti,
ávexti og þess kyns vörur aðrar,
sem hér eru alment kallaðar
“groceries”. Geta má þess að
eigi mttn títt að sjúkrahúsnefndin
taki önnur tilboð til greina, en
þau sem koma frá þeim mönnum,
er hún ber fult traust til, að bæði
séu færir um, og muni uppfylla
þær kröfur, er hún gerir, og hafi
góðar og vandaðar vörur á boð-
stólum. Fyrir þá sök er . það
skemtilegt að hún skuli hafa valið
værtr
vænn, ef þú sendir mér adressu
að því blaði.
Um ekkert hefir verið eins mik-
ið talað hér um slóðir í vetur eins
og konungskomuna að sumri.
Nýjustu fréttir segja, að Þýzka- I-
lands keisari ætli líka að koma að
sumri.
Þessi vetur hefir verið með
harðari vetrum og verða margir
illa á vegi staddir ef að illa vorar.
Fólksekla í sveitum fer að verða
tilfinnanleg, alt vill verða lausa-
menn og lausakonur. Vinnu-
mannskaup 150 til 300 kr. Sveita-,
bændur standast ekki við að borga ‘
vinnumönnum eins hátt kaup eins '
og þeir hafa upp úr því með því
að vera lausamenn.
Yfirleitt búa bændur betur og
jafnar nú en fyrir 10—15 árum,
og menningarbragur heldur að
færast yfir landið. Menn eru farn-
ir að rumska við og farnir að
nudda stírurnar úr augunum á
sér eftir hinn langa vanans svefn.
Og sumir, sem seinir þykjast hafa
LESIÐ.
Eg hefi eftirfylgjandi hús og
lóðir, ásamt-fleirum, til sölu:
Stórhýsi No. 349 Simcoe, 10
herbergja hús, alt með ný-
tfzku sniði. Til sölu fyrir
$3,400, að eins í nokkra
daga.
2. Mjög vandað hús á Simcoe,
miíli Notre Dameog Welling-
ton, á $2,500. Vægir borgun-
ar skilmálar.
3. Góð lóð á Toronto st., rétt
hjá Sargent, nteð litlu húsi
á. Að eins $1,200.
4. Skoðið húsin Nr. 548 og 550
á Lipton st. Kotnið svo og
semjið um kaup á þeim. Þau
eru þess virð, sem beðið er
um fyrir þau.
EldsábyrgS og lífsábyrgS seld..
Lán útvegaö á fasteignir.
B. PÉTURSSON,
Phone 324. 704 Simcoe st.
i £ESS THE-
ÖUTTON
li

Thc S4niplcst—Srirest—Safest—
Handicst — ind onljr Perfect
óslf-filiing Pen. No glass filler
—no ink to apiii—no doeging
or shakíng.
You simply pres* the batton (m
i.\ the picture) and rh? pen 211*
ia a “flaah.”
Vrritea tne iostant it
touches the paper
EagSe$J50
Flash
PAINE’S
Ne.25 with 24 karat solid pold
pen point — finest vulcanized |
ruober and fully guaranteed.
I Eagie “Fla*h " No. 25
with ffold bands, $2.50
Eaarle “Flaah’* No. 26
iarge size, . . $3.00
with *old bands, $4.00
Sold by Staúonen
and Other Storee
Aek YOUR DEALER. If he
! d->esn*t eell you the Eagle
“KLASH” Fountain Pensthen
| send the retail price direct to
Eacb pen absoluteiy guar-
| anteed.
Eagle Pencil Co.
Manufacturers
! 377 Broadwajr, New York
CQMPOUND