Lögberg - 05.11.1908, Qupperneq 2

I
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. NÓVEMBER 1908.
Rödd frá Danmörku.
Breytingar á frutnvarpinu. ‘Dreng
skapur og þjóðrœkni.”
Svofelt sím&keyti barst frá
Khöfn á mánudagskveldiS til
blaðaskeytafélagsins i Reykjavik:
. “Khöfn. 5. Okt.
Matsen segir á hœgrimannafundi
breytingar á frumvarpinu fáanleg-
^FinnurJ^nsson^rceður^Dönumfrá j grýtishraun hafa runniö þar oftar
minstu breytingum.” en eiuu/L,nm’ °g allra n<fí a6*
Matzen prófessor er einna mest a emum Sta*' Á
metinn hægriman)na í Danmörku.
klettur, Heimakletbur og Klifiö,
sem risavaxnir múrar móti norbri.
Heimaklettur er hæstuir og er aö
mestu leyti úr móbergi, en efst er
•hanin þó þakinn blágéýti'shettu.
Sunnan viö kaupstaöinn er eldfjall
iö Helgafell. Allstórt svæöi á
Heimaeynni er þakið nýju blágrýt-
ishrauni, í því eru hellrar allvíöa
og er hundrað manna hellir þeirra
einna nafnkendastur. Á vestur-
strönd eyjarinnar má sjá aö blá-
a einum
Heymaey er mjög lítiö um vatn og
stendur þaö auövitaö í sambandi
viö jarðbyggingu eyjarinnar. í
Heimakletti kemur upp ofurlitil
Hann hefir verið rammasti Stór-
dani gegn íslandi. Hann var í
millilandanefndinni og grét þar , . f
framan í íslenzku nefndarmenn- vatnsæs og 1 Herjolfsdal er ofur-
na af bvi hve þeir heföu leikið á '>t.l lmd og tjorn, en 1 nand v.ö
' .1 P ’ 1 i kaupstaöinn er hvergi vatn. Eyj-
^Þessa atviks gat Stefán kennari' arskeggjarverða þvi aö nota regn-
p 1 • cín sinna! vatmö. Við hvert hus eru muraö-
sem dæmis um afrek sin og sinna,
, , ,• • T ,,,r* ir brunnar og er vatmð leitt þang-
samliöa í nefndinm. Iængra varö , & , . , .... f
... ; aö í pipum af 'husþokunum. I
í 1 omls ■ . j þurkatið getur því oröiö vatns-
En ísl. nefndarmenmrmr e.ga ‘kortur Qg vergur þ4
að ná vatni
ekki úr aö aka. Nu-þegar ís end j . r Herjólfsdal
ingar hafa reynst °íaan.,efir 1,1 *8 Gróðrarríki eyjanna svipar all-
\ata leec a við sig ínnhmunarmul-1 . . ,/j, , ,
inn — þá kemur Matzen ,gamli, *™kl« Eyja:fjallanna, þo eru
fram og telur engar hömlu/á ríf-jÞær tegundafæm en megmland.ö,
iram og icmi s | elns tltt er a 0num eyjum.
legum breytingum, þo ^P'^ Starartegundir eru mjög fáar eins
persónusambandi einu , en tekuri .„ s L ,_ „ _A:____________xi:
þó alls ekki þvert fyrir það held
ur!
: og viö er aö búast eftir eöli jarö-
j vegsins. Tvær suðurlandstegund-
ir, selgresið og stúfan eru algeng-
Þarna fá íslendingar ^ þa ennjar 4 ]leimaeynni. Engin hrisla
eina sönnunina fyrir því, hverju I flnst 4 eyjunum> 0g ekki eru
það varðar að láta ekki flekast 1 þaj. agrar trjákendar plöntur, en
fyrsta áhlaupi. 1 geldingalauf, krækiberjalyng og
Þarna er fyrsti árangurinn af j beitilyng. Graslendi er allvíða, en
neitun Islendinga á innlimuninni. fremur eru grastegundirnar lág-
Og þessi árangur er einkar- vaxnar Túnin ]>óttu mér ekki vel
eölilegur.
sprottin. Sumsfaöar kennir upp-
Danir mega sannarlega betur viö blásturs, en blásnu svæðin eru> þó
ööru, núna ofan á Albertíhneyksl
iö, heldur en að afla sér ámælis
annara þjóða út af viðskiftunum
viö Islendinga. Þ.eim kemur bet-
ur aö afla sér sæmdar af því máli.
Nógu eru þeir báglega settir samt.
Fregnina um Finn er heldur
“engin sem helzt ástæöa til aö
rengja”. Hann er ávalt samur viö
sig þegar Danir og íslendingar eig
ast viö. — Þaö er afar-skoplegt,
þegar Lögrétta fer aö afsaka Finn
'og segir, aö þeir “sem þekkja
drengskap og þjóðrækniflj dr.
Finns” geti ekki trúað því sem
skeytið hermir. Finni er hér ekki
borið annað á brýn en það, aö
hann ráði Dönum frá öllum breyt-
ingum á frumvarpinu. Lögrétta
og stjórnarliðar allir hafa nú í
heilt missiri ráðiö íslendingum frá
öllum breytingum á því! Hver er
þá munurinn?
En kannske hvorttveggja beri
vitni um einhvern skort á “dreng-
skap og þjóörækni”? — Ingólfur.
farin að gróa til muna. Þar sem
uppblástur er aö byrja, er fyrir-
hafnarlitiö aö stööva hann.
Gróöur hafsins er afarmikill viö
Vestmanneyj'ar, og þar vaxa ýms-
ar Atlanzhafstegundir, er ekki
finnast annarstaðar hér á landi.
Sjávardýr eru þar mörg og merki-
leg.
Af Ianddýrum ber einkum aö
nefna fuglana. Móbergshamrarn-
ir eru íullir af fugli, enda eru
bjargfuglaveiðar þar miklar og
Vestmanneyingar eru mestu fjalla
kettir og ganga i björgin eða síga
til þess aö ná fuglinum. Fuglarn-
ir eru veiddir í háf, rotaðir eöa
snaraöir. Lundann veiöa þeir aö
eins í háf, en draga ekki óíleyga
ungana út úr holunum á kofna-
göngum eins og víða gerist annar-
staðar, enda er sú veiðiaðferö all-
harðneskjuleg. Æðarfugl er viö
eyjarnar en lítið um æöarvarp.
Rjúpur koma þar á vetrum og
eru veiddar óspart.
Húsdýr eru þar, kýr, hestar,
sauðfé, hundar, kettir. Mýs eru á
eyjunni en rottur engar.
Vestmanneyjar eru í hinum
mesta uppgarígi 'sem stendur.
Fólksfjöldi mun vera í kring um
1,000 og hefir hann tvöfaldast á
fáum árum. Húsum hefir fjölgaö
mikiö og mörg hús eru nú í smíö-
um. Skipastóll hefir algerlega
breyzt á skömmum tíma. Gömlu
er móberg og blágrýti. Jarðfræöi j Vestmanneyjaskipin ero nálega
eyjanna er enn lítt kunn; eg mun horfin með öllu, nokkur skip eru
því ekki f jölyrða um hana, en j þar með færeyzku lagi, en fiski-
verð þó að geta um ýmislegt, er j veiðarnar eru bðallega stundaðar
.nér þykir n.áli skifta. Svo lítur ar á mótorbátum. Sem stendur
út, sem eyjarnar séu að eins rúst- eiga eyjaskeggjar^ 40 mótorbáta,
ir af eldbrunnu landi, allvíðáttu- j er gengið hafa til fiskjar og fisk-
miklu suður af Eyjafjöllunum og að mjög vel í vetur. Þaö er al-
vel getur verið áö það hafi ein-! kunnugt, aö Vestmanneyingar eru
hverntíma verið áfast viö megin- hinir mestu sjómenn og sumir
landiö. I fljótu bragði lítur jafn- hverjir ef til vill fulldjarfir og efa
vel svo út, sem litla og stóra Dim- laust má búast við aö fiskiveiöun
V estmannaeyjar.
Vesmannaeyjar liggja viö suö-
urströnd íslands undan Landeyja-
sandi. Þær eru eigi aJlfá%r og
flestar sæbrattar; margar eru lukt
ar þverhnýptum hömrum á alla
vegu. Heimaey er stærst, hinar
allar smáar. Aöalefniö í eyjunum
on viö Markarfljót séu nátengdar
Vestmanneyjum, aö minsta kosti er
óhætt að fullyrða að Dimonirnar
um fari fram með dímanum og
eyjarnar blómgist meir og meir.
Landbúnaöur er ekki með jafn-
hafa fyrrum veriö eyjar, áöur en í miklum blóma sem sjávarútvegur-
Markarfljót l.efir fylt upp fjörð-jinn. Á eyjunum munu vera um
inn, sem þar hefir skorist inn. Eigi! 70 kýr, 40 hestar ok 1,100 sauð-
hefi eg séð þess merki að jökull fjár. Eftir því sem fólksfjöldi
hafi verið á Vestmannaeyjum, en Áex má telja líklegt að kúm fjölgi,
hins vegar má greinilega sjá að, enda er þar nóg af góöu landi til
hafið hefir staðið þar miklu hærra1 að rækta. Hestar hafa veriö mest
fyrrum, aö minsta kosti hér um bil | til skemtunar fyrrum, en nú er
150 metrurn hærra en nú. | farið að brúka þá til aksturs og
Sumar eyjarnar eru bersýnilega ^ eflaust mun þaö ryðja sér til rúms
gýgir, t. d. EHiðaey, Bjarnarey, j meir og meir og reiðhestum eöa
Suðurey o. fl. Þ'ær eru þverhnýpt- skemtihestum fækka.
ar á alla vegu, grænar að ofan
Áburður er vel hirtur og honum
með Iaut í toppinn. Heimaey er safnaö í stórar lokaöar forir, en á-
þó markverðust. Þar standa Yzti-burö má drýgja með ýmsu móti og
nóg er þar til af þaranum sé hann
hirtur. Kamar er þar á hverjum
bæ.
Mótak er ekkert á eyjunum eins
og jarðlagið ber meö sér, þar er
meira aö segja engin mýri; þó er
ofurlítið svæöi í Herjólfsdal vest-
ur viö sjóinn kallað Torfmýri.
Eftir gróöri aö dæma og rakaá-
standi jarövegsins er þetta svæöi
í raun og veru engin mýri, því þjr
var tómur valllendisgróður. Fyrr-
um var þangskurður í eyjum og
þang brent, en nú mun því vera
hætt.
Eyjarnar munu eflaust eiga
glæsilega framtíð fyrir höndum og
líklegt er að fólksfjöldi aukist þar
meir og meir og færi svo að þar
kæmi upp góð höfn mundi gildi
eyjanna vaxa ósegjanlega mikið.
Þaö mun vera sökum hafnleysis
að feröamannastraumurinn fer
fram hjá Vestmanneyjum, eöa
hafa útlendingarnir ekki veitt því
eftirtékt, hve eyjarnar ero ein-
kennilega fagrar? Eflaust rnundi
þeim þó þykja gaman að fara á
mótorbát fram meö fuglabjörgun-
um og kringum eyna og róa inn í
hellrana, fara upp á Helgafell,
Heimakletti, inn í Herjólfsdal o. s.
frv. Útsýni er og hið fegursta
þegar bjart er veður. Eyjafjöllin
og Eyjafjallajökull blasa beint við.
Fremur ægilegt hlýtur þó aö vera
í eyjunum í vetrarstormunum i
stórbrimum, þegar særokiö þeytist
yfir eyna.
Vestmanneyjar eru ein sýsla,
eitt prestakall, og eitt læknishéraö.
Hér um bil allir eyjarskeggjar búa
í kaupstaönum. Hann er allstór
um sig en húsum fremur óreglu-
lega skipað og götur of mjóar.
Hvert hús hefir eigið nafn. Sýslu-
maöurinn býr t. a. m aö Hofi. Sum
bæjanöfnin ('húsanéjfnin) eru út-
lend t. a. m. Frydendal, Landlyst,
París, London o. s. frv., en sá ó-
siður aö kalla bæina útlendum
nöfnum, er þó aö leggjast niður
og ætti að hverfa með öllu.
Helgi Jónsson.
—Sumargjöf. ,
Íslandsvísur.
Sólargull um fell og fjöll,
fögur nótt og heiður dagur,
geislabros viö blómavöll,
björt og öflug straumaföll:
svo er títt vor ættjörö öll
unaðsblettur vonarfagur,
sólargull um fell og fjöll,
fögur nótt og heiður dagur.
Fossahreim og ástaróm
eins og harpa í sumarvindi,
draumsins mildi, málmsins
hljóm,
móöur hlýleik, brimsins óm
á vor tunga, og á þann dóm;
allra vekur hún í lyndi
fossahreim og ástaróm
eins og harpa í sumarvindi.
Því skal helguö ást vor öll
ættarjörö og feðratungu.
Vor skal hreysti hasla völl
harmi lands og verja öll
sund og grund og sólarfjöll,
sjá við böli slysaþungu.
Nú skal helguð ást vor öll
ættarjörð og feðratungu.
Bjarni Jónsson
—Sumargjöf. frá Vogi.
„Syngi, syngi, svanir mínir.“
—Brot.—
"Einu sinni var kóngur og
drotning”.
Hringur kóngur í höllu sat
— hafið í fjarska söng —
fagur var svipur en fölvað hár,
— fræg var æfin og löng.
Hringur kóngur hlustaði rór
— hafið í fjarska söng —
-Unað hafði’ ’ann í æsku bezt
viö ægis fangbrögð ströng.
Hugurinn bar hann um hundr-
að djúp
—hafið um afrek söng —
alstaðar fékk hann sigur og
sæmd
í syngjandi spjótaþröng.
Kóngsdóttur hann í hlekkjum
fann
— hafið um miskunn söng —
gaf henni frelsi, föðurland
og feðranna merki á stöng.
Hringur þaðan meö hetjum
bjóst
— hafið . fjarska söng —
höllin austræn meö vori varð
víkingum leiö og þröng.
Drotningin sat i hásal hljóð
— hafið um skilnað söng —
Hringur gekk inn á hennar
fund,
hlumdu við bogagöng.
(
Drotningin lyfti höndum hátt:
— hafið í fjarska söng —
“Víkingur! með þér vil eg brott
“og varpa tignarspöng”.
Hringur sigldi við hægan byr,
— hafið um ástir söng —
bar hann að feðranna björtu
strönd
með brúöi og dýrmæt föng. 1
Reisti sér höll á heimlands -
grund
— hafið í fjarska söng —
Dalir brostu á hægri hlið
með hljómandi skógar göng.
Hringur undi við heill og frið
— hafið um unað söng —
drotningin fæddi ’onum fagran
svein,
en, farsældin varð ei löng.
Harmaskuggi í höllu reis
— hafið um trega söng —
drotningin sveif á dauðans haf
dundi við líkaböng.
Hringur kóngur í höllu sat
— hafiö í fjarska söng —
vitni bar öldungsins enni um
__ stjórn
sem aldrei var grimm né röng.
Oft að því liðna hugur hné
— hafiö um trygðir söng —
og hamingju-daginn, sem heim
þau bar,
meö heiðblæ um segl og röng.
1
Hringur kóngur í höllu sat
— hafið í fjarska söng —
Hlini sonur hans hlustaði sæll i
á hljóma frá skógar þröng.
Hulda.
— Sumargjöf.
Baby’s Own Tablets eru blessun
fyrir börnin.
Þaö meöal, sem heldur börnun-
um bústnum og í góöu skapi, aug-
unum hvössum og hörundinu rós-
rauðu er ekki eingöngu blessun
fyrir bömin litlu sjálf, heldur líka
mæðurnar. Baby’s Own Tablets
er einmitt þessháttar meöal. Þær
lækna alla minni háttar barnasjúk-
dóma og gefa börnunum matarlyst.
Þau sofa vært af þeim og leika
sér meö glööu geði. Þær eru brúk-
aðar eingöngu á þúsundum heim-
ila, þegar þarf á barna meðali aö
halda. Mrs. G. Collins, Kirkella,
Man., farast orð á þessa leið: —
“Baby’s Own Tablets er bezta meö
al sem eg hefi nokkru sinni brúkað
viö ungbarnaveiki. Þaö er eins
gott aö hafa þær á heimiliríu og
lækni — Fást hjá öllum lyfsöl-
um, eða með pósti á 25C. askjan,
frá Dr. ÍWiIliams’ Mjedicin’e Co.,
Brockville, Ont.
Ullarpeisur og
prjónajakkar.
Hjá oss er til sýnis sérstaklega
mikiö af þeim — þeir eru hand-
prjónaöir meö nýjustu litbrigðum.
Peisurnar eru háar í hálsinn,
hneptar eða eins og jakki í jag-
inu. Óvanalega góðar
frá $1.25 til $5 hver.
1
----------------------,
The CammanwEáith
__________Hoover & Co.
THE MANS STONErCITY JiALL SQtíARE.
• Auglýsing.
Hér með gerist kunnugt að auka
lög (By Lawý nr. 14, sem banna
Bifröst sveit að taka fé fyrir leyf-
isbréf til að selja áfengi, eins og
fyrir er mælt í “The Liquor Lic-
ense Act.” og breytingum þar við,
innan Jtakrrrarka ríveitarinjnlar, en
nefnd aukalög kallast By-Law for
Local Option, hafa verið lögð fyr-
ir sveitarráð tjeörar sveitar, og
voru þar til fyrstu og annarar um-
ræðu 24. dag Októbermán. 1908,
og að atkvæðagreiösla fer fram 15.
Desemb., sama dag og kosiö verð-
ur sveitarráðið fyrir téöa sveit, og
fer fram á sama stað og tíma og
sveitarráðskosnijngar, og sem til
frekari leiðbeiningar verða haldn-
ar milli kl. 9 um morguninn til kl.
5 að kveldinu á eftirfylgjandi
stöðum:
Kosningarstaður nr. 1 í kjör-
deild nr. 1, í húsi Finnb. Finnboga-
sonar sec. 32, 21, 4.
Kjörstaður nr. 2 í kjördeild nr.
2, í húsi Lárusar Th. Björnsson.
Kjörstaður nr. 3 í kjördeild nr.
3, í Framnes skólahúsi.
Kjörstaður nr. 4 í kjördeild nr.
4, aö Hecla pósthúsi, Mikley.
Og verður kjörstjóri og undir-
kjörstjóri þeir sömu og fyrir sveit-
arkosningarnar.
Aukalögin eöa eftirrit af þeim
er til sýnis þar til atkvæðagréiðsla
fer fram á skrifstofu skrifara sveit
arráðsins að Hnausa, Manitoba.
Hnausa, 27. Okt. 1908.
Bjarni Marteinsson.
skrifstofa sveitarráðsins í Bifröst.
TlL LEIGU gott hús meö þrem-
ur svefnherbergjum, rétt hjá spor-
braut, nú þegar með ágætis skil-
málum. Upplýsingar gefur rit-
stjóri Lögbergs.
Thos. H. Johnson.
tslenzkur löatræClngur og m&lc
tærslumaBur.
Skrifstota:— Room 33 Canada Utr
Block, suðaustur horni Portagt
aveuue og Maln st
Utanáskrift—P. O. Box 1656.
Telefón: 423. Winnlpeg, Man.
•H-M-H-H-H H-l-H-H-H 'I l-b
Dr. B. J. BRANDSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-tímar; 3—4 0g 7—8 e. h.
Heimili; 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•H-H-H I H-H-H-H I I I I H-Þ
Dr, O, BJORNSON
Office: 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-timar: 1.30—3 og 7—8 e.h.
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
•I-H-I-I 11M-M-M-M-1 I II I I-I-
i. W. Clepnpn. M D
læknlr og yflrsctnmaður.
Hefir keypt lyfjabúöina á Baldur,
og hefir Því sjálfur umsjón á öll-
um meðulum.
Elizabeth St.,
BAliDUR, . MAN.
P.S.—íslenzkur túlkur vi8 hendlna
hvenær sem þörf grerist.
•H-I-I-H ■!■ I-I-H-M-H-H-H-M-E
N, J. Maclean, M, D.
M. R. C. S. fEnb
Sérfræðingur í kven-sjúkdómum
og uppskurði.
326 Somerset Bldg. Talsimi 135
Móttöknstundir: 4—7 sííd. og
eftir samkomulagi. —
Heimatalsimi 112.
Lögmaöur á Gimli.
Mr. F. Heap, sem er í lög-
mannafélaginu Heap & Stratton
í Winnipeg og Heap & Heap í
Selkirk, hefir opnaö skrifstofu að
Gimli. Mr. F. Heap eða Björn
Benson verða á Gimli fyrsta og
þriðja laugatdag" hvers mánaðar
sve it arráðsskrifstofunni.
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur lfkkistur og annast
um útfarir. Allur útbún-
aöur sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina
Telephoue 3o8.
Stefán Guttormsson,
HUBBARI), HANNESSON &
ROSS
lögfræSingar og málafærslumenn
10 Bank of llamilton Chambers
. WINNIPÉO.
TALSÍMI 378
G. L. STEPHENSON.
118 Nena Street.-------Winnpeg.
Norðan við fyrstu lút kirkjti
MÆLINGAMAÐUR,
063 AGNES ST„ W’PEG.
S. K. HALL
P I A N I S T
with Winnipeg School of Music.
Kensla byrjar 1. September.
Studio TOl Vic-ro t St. og 30-4 MainSt.
WINNIPEO.
Vermiflöskur og pípur
ættu að vera á hverju heimili.
Þær eru til hjá oss alveg nýjar og
kosta minst $i.oq. Womið og
J. C. Snædal
tannlœknir.
Lækningastofa: Main & Bannatyne
DUFFIN BLOCK. Tel. 5302
lítið á þær.
E. Nesbitt
LYFSALI
Tals. 3218 Cor. Sargcnt & Sherbrookc
Bréfapantanir fljótt og vel afgreiddar.
Á V A L T,
ALLSTAÐAR 1 CANADA,
BIÐJIÐ UM
EDDY’S EIDSPÍTIR
Eddy’s eldspítur hafa verið búnar til í Hull síðan 1851.
Stööugar endurbætur á þeim í 57 ár hefir orðið til þess að
þær hafa náð meiri fullkomnun en nokkrar aðrar.
Seldar og brúk^ðar um alla Canada.
O ZEt O "W ZtsT Xj
VILJUM VÉR SÉRSTAKLEGA MÆLA MEÐ
LAGER.-------------------ÖL.------------------PORTER,
CBOWEr BEEWEEY CO., TALsfMr 3QQO
---------------LINDARVATN.
396 STELLA AVE., YAmsTTSridPdPCD-.