Lögberg - 25.02.1909, Side 1

A TRYGT LÖGLEYFT
| HEYRIÐ BÆNDUR
S Talsvert rnargir bændur hafa keypt hluti í Home fíank
A sem vér sögðum yður frá fyrir skemstu. Viljið þér ekkj
# leggja lé GOTT OG ÓHULT FYRIRTÆKI. SEM GEF-
S UR STÓKA RENTU? Skrifið eftir upplýsingu
A um það.—Gleymið ekki að vér verzlum með korn í vagn*
# hleðslum og að þér komist að betri kjörura hjá oss eu-
2 nokkrum öðrum. Skrifið eftir upplýsingum til
| Tlie (irain firowers firain Company, Ltd.
WINNIPEG. MAN.
——WOMWMW«mi—^
D. E. Adanis Coal Co.
KOL og VIÐUR
Vér seljum kol og’viö í smákaapum frá
5 kolabyrgjum í bænum.
S. ifstofa : 224.; BANNATYNE AVE. I
WINNIPEG.
8ft€tC«<6€6tCC€fiCCCCCCCCCCCC«Ce/
FRÉTTIR.
'Þess var stuttlega minst í síð-
asta blaöi a8 konur hefbu fengiö
atkvæCisrétt og kjörgengi í Sví-
þjóö nýveriö. BÍáöar þingdeild-
irnar samþyktu þetta meö nokkr-
um meiri hluta. 1 neCri deild fóru
atkvæöin þannig, aC 120 atkvæöi
voru greidd meS, en 98 á móti, en
í efri deild 134 meC en 94 móti.
Nú hafa konur því fengiö atkvæö-
isrótt um landsmál og kjörgengi
til þings í Skandínava löndun-
um þremur: Noregi, SvíþjóC og
Finnlandi. Enn fremur í brezku
nýlendunum í Ástralíu og Nýja
Sjálandi og í Bandaríkjunum:
Wyoming, Colorado, Idaho og
Utah.
Ársskýrsla jámbrautamáladeild-
arinnar sýnir, aS útgjöld til járn-
brauta á árinu hafa veriiS $35,495,-
196. Af því hefir $18,910,449
veriö variö til meginlandsbrautar-
innar nýju.
Nú er nýbúiö að fella frumvörp,
sem borin voru upp í California-
þinginu til skeröingar á réttindum
Japana, sem búa í þvi ríki. Helzta
frumvarpiö var um aö útiloka
Japana frá almennu skólunum.
Þaö frumvarp var felt meS 41 at-
lcv. gegn 37, og þykir nú líklegt aö
hætt veröi aS minnast á þessi mál
í bili.
AlþjótSa friöarþing á aö halda i
Chicago snemma í Maímánuöi.
Þetta er annaö friöarþingiö í röö-
inni, sem haldiö veröur í Banda-
ríkjunum. Hitt, þaö fyrra var
haldiö í New York fyrir tveimur
árum. Á því þingi voru 11,000
fultlrúar frá ýmsum löndum, og
er haldiö, aC enn meira fjölmenni
komi saman á þessu næsta þingi t
Chicago.
Luristan er eitt af smærri fylkjun-
unum í Persíu vestanveröri og
liggur aö löndum Tyrkja í Asíu.
Frá Buenos Ayros berast þær
fréttir, aö nýlega hafi kviknað 1
stóru skipi, “President Roca”, þar
viö austurströnd Suður-Ameríku,
og aö skipiö hafi sokkiö á liti'.li
stundu. Um fimtíu manns kváöu
hafa farist þar.
Upphlaup mikiö varö í bænum
South Omaha í Nebraska ríkinu á
sunnudagSnóttina var. Borgar-
menn veittust aö Grikkjum, sem
fyrir voru í bænum. Svo stóö a
því, aö Grikki einn haföi orSiö lög
regluþjóni aö bana á föstudaginn
var og árás þessi á alla Grikki i
bænum átti aö vera hefnd fyrir
þaö. Upphlaupsmenn böröu Grikki
og skutu á þá, særöut marga og
spiltu eignum Jæirra. Á fimm
stööum var kveikt í húsumGrikkja
í bænum. Grikkir hafa skotiö
máli sínu til sendiherra síns i
Washington og skoraö á hann aö
krefjast verndar Roosevelts for-
seta sér til handa. Eignatjóniö,
sem Grikkir i South Omaha hafa
oröiö fyrir í þessum skærum, er
taliö $50,000.
Hundraö ára minningarhátíö
Charles Robert Darwins, náttúru-
I fræöingsins heimsfræga, var hald-
. in víösvegar um England 17. þ.m.
Einkum gengust vísindamannafé-
lög fyrir þv. Darwin er fædd-
ur.í Shrewsburg 12. Febr. 1809 og
dó 19. Apríl 1882.
Jónas Pálsson söngfræöingur
heldur “Recital” í Y.M.C.A. saln-
um í kvöld ("fimtud. 25.J. Þar
veröur ágæt skemtun, og þar ætlar
Mr. Redhem aö syngja.
Úr bænum.
og grendinni.
Vilhjálmur Þorsteinsson, Hall-
son, N. D., kom til lækningar vik-
una síöustu og hefir veriö á spítala
siöan, en ekki búist viö aö hann
veröi þar nema nokkra daga, þvi
aö honum heilsast fremur vel.
Isl. liberal klúbburinn
heldur fund næstk. mánudags-
kvöld, kl. 8, í fundarstofum sín-
um á Sargent Ave. Embættis-
menn klúbbsins og félagsmenn
eru beðnir að fjölmenna, því að
áríðandi mál er til umrœðu.
í kvöld heldur Young Men’s
Liberal Club þingmönnum minni-
hlutans í fylkisþinginu samsæti á
fundarsal klúbbsins á Notre Dame
ave.
Benedikt Helgason frá Garöar,
N.D., sem dr. Brandson geröi upp-
skurö á vegna botnlangabólgu, er
nú farinn af spítalanum og frískur
oröinn.
Ráöaneytisskifti hafa nýskeö
oröiö á Tyrklandi. Þaö er fyrsta
ráöaneytiö undir nýju stjórnar-
skipuninni, sem fariö hefir nú frá
völdum. Orsakimar eru taldar
þær, aö stórvezirinn, Kiamil Pasha
ráöaneytisforseti, haföi óvingast
viö Ungu Tyrki. Hann veik úr
embættum tveimur ráögjöfum sem
töldust í flokki Ungu Tyrkja og
ýmislegt fleira geröi hann í ihalds-
áttina, svo aö mótstööumenn hans
báru upp vantrausts yfirlýsingu
gegn honum i þinginu og sagöi þá
Kiamil af sér, en soldán skipaöi í
staö hans Hilmi Pasha fyrir for-
sætisráöherra. Síöasta verk frá-
farandi ráöaneytis var aö sam-
þykkja tilboö Rússa til lúkningar
á deilumálum Tyrkja og Búlgara,
og ganga aö skaöabótunum, sem i
boöi vom.
Nú er Bandaríkjaflotinn kom-
inn heim aftur úr leiöangri sínum
umhverfis hnöttinn. Hann kom
til Hampton Roads um hádegi á
mánudaginn var. Roosevelt for-
seti var þar fyrir á snekkju sinni
Mayflower. Flotanum var tekiö
meö miklum fögnuöi og hátíöa-
brigöum.
Viö sprengingu á Grand Trunk
brautinni austur í Ontario, rúmum
hundraö mílum noröan viö Nipi-
gon, fórust sjö menn í vikunni
sem leiö.—Sex þeirra voru sænsk-
ir, einnl Norömaöur.
Fylkisþingiö í Nova Scotia var
var sett á fimtudaginn var.
Marokkó þrætumálinu kvaö nú
lokiö í bráð. Á síöastliönum fjór-
um árum hefir hvaö eftir annaö
legiö viö aö þaö yröi orsök ófriðar
milli Frakka og Þjóðverja. Nú er
mælt að þessi tvö stórveldi hafi
leitt alla misklíö sín á milli um
Marokkó til lykta meö samningi
fyrir skömmu gerðum.
Taft, næsti forseti Bandarikj-
anna hefir lýst því yfir, aö næsta
aukaþingið komi saman 15. Marz
næstkomandi.
Fyrir nokkru var minst á full-
trúaþing er veriö væri aö heyja í
borginni Cape á Suöur-Afríku i
því skyni að ræöa um væntanlegt
samband sex nýlendanna þar.
Þing þetta hefir nú lokið störfum
sínum. Fulltrúarnir höfðu heim
með sér af þinginu áætlanir og eft
irrit af þvi helzta, sem geröist i
ensku og hollenzku og veröa skjöl
þau lögð fyrir þingin í hverri ný-
lendu fyrir sig 30. næsta mánaðar.
Allar breytingar sem geröar kunna
aö verða, á síðan að leggja fyrir
annaö fultlrúaþing, sem á aö koma
saman einhvern tima í Maí, og þá
sikipa stjórnarformennirnir sendi-
nefnd, er fer meö sambandsfrum-
varpiö til Englands til samþyktar.
Kvenréttindakonur á Englandi
eru æfar yfir því, aö ekkert var
minst á áhugamál þeirra í hásætis-
ræöunni þegar þingiö kom saman
í vikunni sem leið. Þingsetningar
daginn, á fimtudaginn var, fundu
þær upp á nýrri aðferð til aö
reyna aö flytja mál sitt fyrir
þingmönnum. Þær útveguöu sér
lcftfar og einhver hin djarfasta
þeirra, Miss Muriel Mattels,
steig upp í þaö meö
karlmanni, sem stýröi. Tilætlunin
var aö sigla loftfarinu yfir þing-
húsgaröinn, og sáldra þar yfir
þingmennina ýmsum bænarskjöl-
um og hrópa upp réttarkröfur
k enna. En þetta mistókst. Vind-
urinn var nokkur svo aö loftfariö
komst aldrei aö þinghúsinu, og
Miss Mattels fékk eigi færi á
þingmönnunum í þaö skifti. En
I'mur kváöu ætla aö reyna þetta
aftur.
Fannkoma feykimikil og frost-
hörkur kváöu hafa verið í Suður-
Rússlandi síöustu viku. Lesta-
ferðir hafa stöövast meö járn-
brautum á tvö þúsund milna svæði
en 500 manns orðið úti aö sögn.
Nú kvaö fastákveðiö aö Roose-
velt forseti leggi af staö í ferð
sina til Afriku 15. Marz næstkom-
andi, sama daginn sem Taft send-
ir þinginu fyrsta boðskap sinn.
Ekki eru horfumar enn sagðar
friövænlegar milli Serbíu og Aust-
urríkismanna. Nýlega kváöu Aust-
urríkismenn hafa komist aö því, aö
herflokkar serbneskir hafi komist
inn í Bosniui, annaö fylkið, sem
Austurríkisstjóm innlimaöi fyrir
skemstu. Herflokkar þessir láta
samt litiö á sér bera, en Austurrik-
ismenn hafa liö sitt albúiö aö ráö-
ast á þá, ef þeir gera nokkurt spell
af sér. Rússastjóm hefir skorað á
stórveldin aö skerast í leikinn og
stilla til friðar, en því hefir eigi
verið sint neitt enn þá.
Björn Halldórsson frá Cypress
River, Man., hefir legiö hér í bæn-
um undanfarið; dr. B. J. Brandson
geröi uppskurö á honum vegna
áullaveiki og er hann nýskeö kom-
j inn á fætur. Hann fer aö likind-
um heimleiðis einhvem daginn í
þessari viku.
Sveinn Kristjánsson frá Wyny-
ard, Sask., var hér á ferö fyrir
helgina.
Stefán Johnson frá Argyle er
nýkominn vestan frá Kyrrahafs
strönd.
Kristján Benediktsson frá Bald-
ur, Man., kom til bæjarins i fyni
viku. Hann heldur heimleiðis í
dag.
Kvenfélag Tjaldbúöarsafnaöar
ætlar aö halda samkomu í Tjald-
búöarkirkju 10. Marz n. k.
Hann vildi ekki leyfa nefndinni
aö rannsaka aðrar kjörskár en þær
sem giltu fyrir næstliðiö ár. Þaö
iékk hann samþykt, en um le:5
feldar tillögur minna hluta manna
um ítarlega rannsókn kjörskránna.
Þrátt fyrir tekjuafganginn, sero
Þ’lkisstjómin þykist hafa í ár, til
viðbótar viö alla tekjuafgangs-
rrúguna frá fyrii ámm, hetir
stjórnin samt frumvarp á prjón-
um, um aö fá heimild til nýrrar
lántöku.
Mrs. og Mr. Chr. Johnson frá
Baldur, Man., héldu heimleiöis á
miðvikudaginn. John sonur þeirra
tók þátt í Bonspiel-leiknum, og
gat sér góöan orðstír, svo aö viö
| sjálft lá aö hann fengi verölaun.
j Menn ættu aö færa sér i nyt þau
kjörkaup, sem Vopni-Sigurðsson
bjóöa á skófatnaöi fram aö 15.
Apríl n. k,. Lesiö auglýsing þeirra
í þessu blaöi.
Séra Bjarni Thórarinsson, Wild
Oak, Man., var hér á ferö í fyrri
viku; hann sagöi alt tíöindalítiö úr
sínu bygðarlagi.
Fyrir siöustu helgi lézt hér í bæn-
um Walter Swan, íslenzkur maö-
ur, um 24 ára. Hann dó úr botn-
langabólgu.
Mrs. J. Julius, 668 Alverstone
stræti, fór í gær vestur til Argyle
i kynnisferð.
Mrs. og Mr. Th. Indriðason frá
Cypress River voru hér á ferö í
fyrri viku.
Á miðvikudaginn var lagöi
Roblin stjórnarformaöur fram til-
lögu til þingsályktunar um aö fá
fylkið stækkaö alla leið austur aö
Albany-fljóti og núverandi landa-
mærum Ontario-fylkis aö noröan.
D. A. Ross hefir meö höndum
fmmvarp um skólaskyldu, sem
hann hefir boriö upp. Þar er á-
kveðið aö skólaskyldutími bama
skuli vera frá því þaui eru átta ára
til fjórtán ára aldurs.
Fylkisstjórnin hefir boriö upp
tillögu til breytingar á vátrygging-
arlögunum.
í einum boöskapnum, sem Roose-
velt forseti hefir lagt fyrir þingiö
nýlega, leggur hann þaö til, aö ný
og ákveðnari lög veröi samin til aö
vemda böm í Bandarikjunum, sem
skorti nægilegt eftirlit af hálfu
foreldranna.
Töluvert frost hefir veriö hér
undanfama daga, en veður annars
bjart og hiö fegursta.
Flestir munu nú gestir þeir, sem
voru hér i bæ meðan stóö á bon-
spiel-leikjunum, famir heimleiöis.
Nýlega var samþykt i sambands
þingi Bandaríkjanna, aö taka Ari-
zona og New Mexico upp i.rikja-
sambandið.
Almennar kosningar eiga aö
fara fram á ítalíu snemma i næsta
mánuði. Mjög bágstatt kvaö
margt af jarðskjálftafólkinu enn
þá, þrátt fyrir þau miklu og ríku-
legu samskot, sem ítölum hafa
borist hvaöanæfa.
Þaö hefir komiö til oröa, aö ull-
arverksmiöja Mr. E. Kem hér i
bænum, yröi flutt til Gimli. Mr.
Kem fór nýskeö þangað noröur
eftir, bæöi til aö litast um og reyna
að komast aö góöum skilmálum
hjá bæjarstjórn Gimli, fá t. d. und-
anþágu frá skattgjaldi verksmiðj-
unnar fyrst í staö og fleiri nauö-
synlegar ívilnanir. Ef úr þessu
veröur, og verksmiðjan kemst á
fót býst Mr. Kern viö aö flestir FréttÍr af fylkÍsllÍngÍnU.
hluthafarmr veröi Islendmgar. J
I ----------
í umræðum um tylkisreikning-
ana lofaöi dr. McConnell þingmaö
ur fyrir Morden kjördæmi, aö
gefa $500 til sjúkrahúsa fylkisins,
ef Roblinstjórnin gæti sýnt tekju-
afgang meö ööra móti en því, aö
telja talþráðaleiguna til almennra
tekna. Þetta var á fimtudaginn
var. Stjómin tók þessu fálega,
og sýndi ekkert sniö á sér til aö
innvinna sjúkrahúsunum þetta fé.
Fyrsta sveitarstjórnar kosning i
| nýja sveitarfélaginu Sprague í
Pine Valley fór fram 12. þ. m.
Þessir íslendingar voru kosnir í
sveitarstjórnina: John Stephanson
oddviti,, en meðráðamenn Th. M.
I Halldórsson og Pétur Pálmason.
Vísindamaöur nokkur í Phila-
delphia, George E. Nitzsche lö
nafni, kvaö hafa í hyggju aö
leggja af staö í leiðangur til norö-
urheimskaufsins í loftbát. Förina
á aö hefja í Júlímánuði næstkom-
andi. Nitzsche ætlar aö flytja öll
tæki sín til Spitzbergen og halda
þaöan beina leið til heimskautsins.
Hann kvaö ætla aö hafa þrjú loft-
för, bæöi fyrir farþega og flutn-
ing.
Mentamálaáhugi viröist nú tölu
vert vera aö glæöast í Rússlandi.
Mentamálaráögjafinn hefir nýlega
borið upp frumvarp um fjárveit-
ingu af þingsins hálfu til aö
byggja 148,179 skóla víösvegar
í ríkinu á næstkomandi tíu árum.
Fé til byggingar og viðhalds skól-
anna eiga sveitarfélögin og lands-
sjóöur aö leggja til í sameiningu.
Frumvarp um skólaskyldu kvaö
og eiga aö Jeggja fyrir þingið
innan skamms.
Hon. W. S. Fielding fjármála-
ráðgjafi er nú kominn heim aftur
úr för sinni til Frakklands. Hann
haföi látiö vel yfir árangrinum
af feröinni og kvaöst gera ítarlega
grein fyrir honum í fjármálaræö-
unni næstu.
15. þ. m. uröu þau hjónin, Mrs.
og Mr. Paul Johnson, 676 McDer-
mot, fyrir þeirri sorg aö missa
dóttur sína liðlega tveggja ára,
sem hét Elin Marín. Hún var fædd
17. Jan. 1907. Hún var jarðsung-
in af séra Jóni Bjamasyni 17. þ.m.
Á þriðjudaginn var kom þrjú
hundrað manna sendinefnd á fund
fylkisstjórnarinnar. Sú nefnd var
andvig því, aö vinsala væri bönn-
uö á veitingastofum og •skoraöi á
stjómina að sjá um aö þaö yröi
eigi lögleyft. Nefndin haföi meö-
ferðis bænarskrá undirritaöa nöfn-
um tuttugu og sex þúsund manna,
er beiddust þess aö vínveitingastof
'urnar yröu ekki alfnumnðar. —<
Stjórnarformaöur lofaöi aö at-
huga kröfur nefndarinnar kost-
gæfilega.
Jaröskjálftar miklir kváöu hafa
orðið í Luristan í vestanverðri
Persiu i vikunni sem leið. Eitt-
hvaö sextíu eöa sjötiui þorp og
bæir kváöu hafa skemst meira og
minna og manntjón stórkostlegt,
sumir segja svo þúsundum skiftir.
Danir eru heldur aö færast i
aukana nú um þessar mundir.
Neergaard forsætisráðherra kvaö
hafa fylgt þvi fast fram í þinginu
fyrir skemstu, aö óhjákvæmilegt
væri aö auka hervarnir í rtkinu,
svo aö Danir gætu varíö sig, ef á
þá væri Ieitaö. Ekki þótti honum
samt gerlegt, aö færast meira í
fang í bili en aö víggiröa höfuö-
borgina, Kaupmannahöfn, sem
bezt, bæöi á sjó og landi. Þing-
menn geröu aö því mikinn róm, aö
sagt er.
Séra N. Steingr. Thorlákssoti
frá Selkirk kom til bæjarins á
fimtudaginn og fór suöur til Dak-
ota um helgina og messaöi á sunnu
daginn í Pembina og í Grafton á
mánudagskveldið. Hann kom aft-
ur á þriðjudag og hélt þá heim-
leiöis.
Gunnlaugur Pétursson, lögmaö-
ur i Pembina, N. D., fer vestur aö
Kyrrahafi i byrjun næsta mánaöar
sér til heilsubótar.
Valentine Winkler, þingmaöur
fyrir Rhineland kjördæmi, gagn-
r’'r>di fjármálaræðu Armstrong.s
ráögjafa og sýndi fram á aöfferö-
ina, sem stjórnin heföi til að svnr
sem mestan tekjuafgang. Hi.i
teldi tekjur af höfuðstólseignum
til almennra tekna, en teldi til höf-
uðstólsútgjalda ýmislegt, sem ó-
mögulegt væri aö telja aö eignir
fylkisins stæöu í, eins og í síðustu
fylkisreikningum þar sem t. d.
gjald fyrir gluggaþvott væri taliö
til höfuöstólsútgjalda! I
Dr. M. Halldórsson, Park Riv-
er, N. D., var hér á Þorrablótinu.
Hann fór snögga ferö til Selkirk,
en hélt heimleiöis á mánudaginn.
Meö honum fór til lækninga Miss
Rynning frá Selkirk, systir Mrs.
N. S. Thorláksson, Selkirk.

Um kjörskrárnar var mikið rætt
í þinginu vikuna sem leiö. Tillög-
ur vora gerðar um aö fá ítarlega
rannsókn á kjörskránum frá því
fyrsta aö skrásetjarar Roblin-
stjórnarinnar fóru aö ráöa mestu
um samningu þeirra. Liberalar
kröföust þess aö nefndin, sem skip
i ð haföi veriö tif þessarar rann-
sóknar, fengi va’d rí': aö haga rann
sókninni svo, sem lyr var sagt. En
því neitaði stjðrnarformaöurinu
Þorrablótið.
Miðsvetrar-samkvæmi Helga
magra var haldiö í Manitoba Hall
fyrra miövikudagskveld. Sam-
koman var vel sótt, gestir á fimta
hundraö. Forseti klúbbsins, Ólaf-
ur S. Thorgeirsson, stýröi sam-
I komunni.
Þrjár aðalræöur voru> fluttar.
: Fyrst talaði séra F. J. Bergmann
fyrir minni Islands og á eftir var
! sungiö kvæöi eftir Þorst. Þ. Þor-
steinsson. Þá talaöi Baldur Sveins
son, meðritstjóri Lögbergs, fyrir
minni Jóns Sigurðssonar. Á eftir
því minni voru sungnar tvær gaml
ar vísur um Jón Sigurösson eftir
Steingr. Thorsteinsson rector. —
i Síðustu ræöuna hélt dr. B. J.
Brandson, fyrir minni Winnipeg-
bæjar, og var á eftir sungið kvæöi
fyrir því minni eftir Þorst. Þ.
Þorsteinsson. Bæöi kvæöin eftir
Þorstein eru bjrt í þessu blaði á
öörum staö. Þessar ræöur voru
allar haldnar yfir boröum og var
gerður aö þeim hinn bezti rómur.
Síðar um nóttina vora stuttar
ræöur haldnar. Þeir W. H. Paul-
son, séra Runólfur Fjeldsted og
P. Th. Clemens og fl. töluöu. Mrs.
S.K.Hall söng sóló og J. A. John-
son og D. Jónasson tvísöng. Mest-
ur þorri gestanna skemti sér við
dans fram eftir nóttinni.
Þeir eru nýkomnir. Beint frá
NEW YORK,
Hafið þér séð nýju hattana brúnu?
--- Dökkbrúni blærinn og flötu böröin gera þá mjög ásjálega. -
WHITE £» HANAHAN, 500 Main St., Winnipeq.
^Hljóðfæri, einstök lög og nótnabækur.
)g alt sem lýtur aö músfk. Vér höfum stærsta og bezta úrval af
nirgöum í Canada, af því tagi, úr aö velja. Verölisti ókeypis.
Segiö oss hvaö þér eruö gefinn fyrir.
WHALEY, KOYCE & CO., Ltd., 356 Main St., WINNlPEG.