Lögberg - 02.09.1909, Blaðsíða 2

%
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2, SEPTEMBER 1909.
„Saklaust gamanu.
Þjóöskáldiö íslenzka, Matthías
Jochumsson, er öllum íslendingum
kunnur austan hafs og vestan,
bæöi sem skáld og kennimaður.
lnnan lútersku kirkjunnar á Is-
lan<ú hefir hann verið prestur í
fjökla mörg ár eins og kunnugt
er, og flutt söfmvðum sinum fagn-
aöarlx.‘öska]) mannkynsfrelsarans.
Meöan hann var emnættismaöuT
þjóðkirkjunnar heima, var ekki
annað að heyra og sjá, en að skáld
íð væri strang lúterskur kenni-
ntaöur, og naut hann því eðlilega
verðugs lofs og heiðurs af flestum
sveitungum sínum og þeim mönn-
um, er ant var um að halda hlífi-
skikli fyrir trú vorri og þjóð. En
síðan M. J. sagði söfnuðum sjnum
u]ip prestsþjónustu sinni og fór að
hia a eftirlaunum, eins og lög á-
kveða á íslandi, þá breýtist hugar-
far skáldsins æði skyndilega og
honum finst hann ekki skilja neitt
í sjalfum sér. Alt annað hljóð er
nú komiö í strokkinn. Óskiljan-
legt hljóð fyrir flesta. Þegar mað-
ur í fullri alvöru hugsar um þá
breytingu, sem oröin er á prestm-
ium, verður manni a a» ímynda sér
margt og spyrja þannig: Er það
mogulegt, að M. J. hafi veriö ó-
trúr kennimaöur í víngarði drott-
ins nieðati liann var prestur þjóð-
kirkjunnar á Islandi? eða: talar
harn nú og ritar þvert utn huga
sinn? Það er full ástæða til að
spyrja þannig, þegar maöur les
hverja glósuna og ritgerðina eftir
aðra frá prestinum um trúmál,
kirkju og kristindóm, sent allar
ganga í þveröfuga átt viö kenn-
ingar Marteins Lúters og lútersku
ktrkjunnar í heild sinni. Nú þyk-
ist M. J. vera búinn að finna lykil-
inn að ölkrm sannleika kristinnar
trúar. Nú slær liann um sig með
kenningarírelsisglamri nýju guð-
fræðinnar á íslandi og læst ætla
að ‘.'bæta” kristindóminn meö
þessari nýmóðins trú, sem einstöku
hjátrúaríullir andatrúarjpostular á
ættjörðinni hafa skapað sér sjálf-
ir, cftir sínu cigin höfði! Óvið-
kunnanlegt og í alla staði óskiljan-
leg breyting er þetta á prestinum.
Maður freistast til að ímynda sér,
að hann sé ekki að jafnaöi með öll-
um mjalla. Þvi óhæfa væri að
hugsa til [>ess eða bera honum það
á brýn, að hann sé svona mikill
hringlandi: — lúterskur i dag,
únítari á morgun og andatrúarmað
ti-r þriðja daginn.
Að þessu sinni er ritgerðarstúf-
ur eítir M. J. i 30 tölubl. Þjóðólfs
þ. á., sem hann nefnir: ‘‘Saklaust
gaman.” Grein þes.u er rituð í
sambandi við kirkju og kristin-
dóm, en ekki er hún að neinu leyti
uppbyggileg fyrir lesarann, heldur
en aðrar ritgerðir höf. er fjalla
um trúmál. Aðallega er grein
þessi um yfirstandandi deilu í ís-
lenzka lútersku kirkjunni heima
og hér vestra. Segist höf. liafa á
borði stnu fyrir framan sig 9 blöð,
er öll 'éu hvert upp á móti öðru og
full af rifrildi um kristindóminn;
þrjú þeirra frá Winnipeg, en hin
komi út á íslandi. Ófriðinn héima
fyrir segist höf. láta alveg hlut-
lausan og ekki vilja leggja þar
neitt “orð í belg.” En leikurinn
vestræni segir hann að sé æði nær-
gungull og freistandi. Hér vestra
segist hann lengst af hafa verið
kallaður “vargur í véum” o. s. frv.
En raunar sé hann nú fullsáttuT
við séra F. J. B., enda séu þeir
hættir að hlýða hvor öðrum yfir
greinarnar úr gamla “Ponta”.
Með öðrum orðum, nú geðjist sér
að Fr. presti, síðan hann hætti að
kenna hreina, ómengaða lúterska
trú.
Fremur þykir mönnum það bera
vott um lítilmensku og ósanngirni
hjá höf. greinarinnar, er liann ber
Vestur íslendingum það á brýn, að
þeir hafi lengst af kallað sig “varg
í véum”, og víst er ium það, að
engan hefi eg heyrt leggja honum
til last9yrði hér vestra, heldur
þvert á móti hið gagnstæða. Vest-
ur-Islendingar sýndu einna Ijósast
hversu mikið þeir virtiu skáldið
þegar þeir kostuðu hann hingað
vestur á heimssýninguna í Chicago
árið 1893, °S hversu vel þeir þá
ólu önn fyrir prestinum og bánt1
hann á höndum sér. Eða heldur
M. J., að V.-í. hefðu skotið saman
því fé er til þuitfti, ef þeir
hefðu álitið að hann væri “vargur
í véum” ? Slíkt væri fásinna að
hugsa það. Eg er fullviss um, að
Vestur-íslendingar mundu enn á
ný vera fúsir á að láta nokkrar
krónur af hendi rakna til styrktar
M. J. og það )>ó hann væri ekki í
miklum nauðum staddur. Þeir
hafa hingað til sýnt það, að þeir
eru tilfinningamenn og vilja rétta
öllum brjóstumkennanlegum aum-
ingjum hjálparhönd og sýna þeim
ótviræðilega velvild.
Þá minnist höf. greinarinnar í
j Þjóðólfi á það, hvað langt Canada
| menn séu á eftir timamun í trúar-
'og kirkjumálum: Það eru niður-
| lagsorðin i greininni, og eru þau
Iþannig:
Þetta kreddustapp skynsamra
! manna étrúmáladeilanj er, satt að
j segja, nær óskiljanlegt hér á voru
J landi, enda er almæli á Englandi
og í Bandarikjunum, að Canada-
menn séu 100 árum á eftir tíman-
jl,m í trúar- og kirkjiumálum.”
Svo mörg eru þessi “saklausu
iorö prestsins i garð Canadamanna.
I Höfundnr greinarinnar talar hér
| auðsjáanlega út í hött, að því er
: Canada-þjóðina. snertir, og er hon-
1 um að sumu leyti vorkun í þvi
efni, því maðurinn er með öllu ó-
j kunnugur báðum þjóðunum í
Bandaríkjunum og Canada bæði
j i trúmálum og öðru. En hefði M:
jj. kunnað að rita hleypidómalaiu'st
jog af þekkingu um þjóðirnar hér
1 ve- tra og um trúarskoðanir þeirra,
jþá hefði hann aklrei Játið sér um
I yunn fara, að Canadamenn væru
! '°o árum á eftir timanum í neinu,
jhvað þá heldur að hann hefði
smánaö nokkurt blað með annari
| e'ns fjarstæðu og vitleysu. Að
j l)aS sé almæli á Englandi og í
; Bandaríkjiunum, að Canadamenn
séu 100 árum á eftir timanum í
jkirkjumálum, er ósatt. Sannleik-
j urinn er sá, að Bandaríkjaþjóðin
jlítur trúar og vonaraugum til hinn
jar göfugu canadisku þjóðar og
jvildi fegin standa henni jafnfætis
t
Elísabet Guðmundsdóttir Kristjáns-
son.
('Ort til móður hinnar látnuj.
Ó, mætti jeg þérra þessi tár, er
falla
af þínum augum bæði nótt og dag.
Ó, fengi eg gleðja þig og þina alla
og þreytu lífsins breyta’ í gleði-
hag.
Mig hryggir þegar harmatárin
falla
því helzt eg vildi mega gleðja alla.
Hg hryggist, Jægar göfug móðir
grætur,
að geta þá ei rétt fram vinaj hönd
að hjálpa þeirri’ er harmi bugast
Iætur,
°g huggun reyna að færa særðri
önd.
Eg átti móður, mig sem hryggan
kætti,
sem mér og öðrum sorgarundir
bætti.
Royal
Margir fallegir og nytsamir munir eru geínir fyrir
Crown UMB0B,R
sapu
og COUPONS
,Aire‘ gilt CLOCK
ókeypis fyrir 300 Royal
Crowu sápu umbúBir
eBa Si.ooog 25 umbúöir

Vönduð klukka, snotur og fagur-
lega skreytt. Umgerðin
er búin skíru
gu 11 i
og borin gljá-
hvoðu. Abyrgst að hún
gangi rétt. Hæð 6 þuml, breidd
5 þuml., úrskífan 2 þml.
í þvermál
Burðargjald 15 cent aukreitis.
Sendið eftir skrá yfir hlutina.
ADDRESS:
THOS, H, JOHNSON
íslenzkur lögfraeðingur
og málafærslumaöur.
Royal Crown Soaps, Ltd
premiudeildin Winnipeg, Man#
En huggast þú, er harminn þunga
geymir,
þvi heiðtir móti dagur brosir nýr,
og vor og æska alt hið bezta
dreymir,
og ástarblóm i hverjium reiti býr;
svo þú skalt eignast daga bjarta
og bliða.
Þeim bætist alt, er læra að sigra
og stríða. E. S. G.
Ishzlíir Flnlitr
G. L. STEPHENSON.
118 Nena Street. — — Winnpeg.
Norfan viö fyrstu lút kirkju
THE DOMINION BANK
á horninu á Notre Dame ogNena St.
Höfuðstóll $3,983,392.38
Varasjóöir $5,300,000
Sérstakur gaumur gefinn
SPARISJÓÐSDEILDINNI
ÆFIMINNING.
areldum í Ameriku heldur en í Ev-
Vextir af innlögum borgaðir tvisvar á ári.
A E. PIERCY, ráösni.
ropu.
Svarið er þetta: Þegar tré eru wr 1 * I •• 1
höggvin í skógum í Þýzkalandi, IVOStclbOO LÖffberffS
Frakklandi og Sviss, þá er aft efn-j 0 ®
ið sem felt er flutt burt til mark- Nýir kaupendur Lögbergs, sem
S«iRIkFST£FA;~uRoom 33 CaDada Life
Block, suðaustur horni Portage & Main.
UtanXskitift:—PABoxiase
TALSÍMI 423 _ WlNNIPEG
***m* I I I H-> HH-H-M M I H,
Ðr. B. J. BRANDSON
Office; 650 William Ave.
Telephone: 89.
Office-timar: 3—4 0g 7—8 e. h.
Heimili: 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
-M-H 1 J I I I-M-f I I I I I I 1 i | »
Dr. O. BJORNSON
Office: 650 William Ave.
Teleplione: 89.
Office-tímar; 1.30—3 og 7—8 e.h.
Heimili; 620 McDermot Ave.
Telephone: 4300.
Winnipeg, Man.
■H-M"! 1 I I I 'T I 1 I II 1 l 1 | p
I. M. CLEGHORN, M.D.
læknlr og j'flrsetnniaður.
Hefir sjálfur umsjón á öllutn
meðulum.
Ellzabeth St.,
BAI.DlIt, . MAN'.
P.S.—lslenzkur túlkur vlð hendlna
hvenœr sem þörf gerist.
■H-t' I I M I M-I-M-I-I' I t I M4-f'
trúar og kirkjumálum. Banda-
rfkjamenn virða og elska bræðar
j'ina og systur hinum megin landa-
mæranna og vita vel, að þeir eiga
1 fyrir sér að verða rnikil ,og voldug
jþjóð í álfu þessari; og þeir sam-
gleðjast C auadaþjóðinui við hvert
framfaraspor er hún stígur, eins í
jtrúar- og kirkjumálum sem öðru;
enda eru Bandaríkjamenn nú óð-
: fhiga að nema land í Canada.
Merkur Bandaríkjamaður, sem
I dvalið hefir lángvistum i Canada.
; hefir sagt: “Það er gleðiefni að
i vita til jæss, að við Bandarikja-
j 'nenn erum smáms«man að tengj-
;ast trygða og vináttmböndum við
jCanadamenn. Við enga aðra þjóð
getur oss verið eins hlýtt til, enda
jliggja þeir oss næstir. Það væri
því eðlilegt, að þessar tvær þjóðir
tækju )>átt hver í annars kjörum.
Þótt Canadamenn hafi enn sem
komið er ekki eins margar miljón-
ir af mönnum á að skipa og við
Bandaríkjamenn, þá er þáð þó eitt
sem vekur eftirtekt manna á cana-
disku þjóðinni, og það er það,
hvað -Iangt þeir ev-vt a undan oss
hér í siðmenningu, kirkju- og trú-
málum, sönnum kristindómi; encla
líkist Canadaþj(')ðin mjög mikið
Englendingum, sem eru annálaðir
fyrir staðfestm1 i öllum þeim mál-
um, er umheiminn varðar, ))ví í
trúmálum hafa Brentlandseyja-
menn staðið hvað föstustum fótum
allra E vrópuþjóðanna, og eiga þvi
mestan þátt f útbreiðslu kristin-
dómsins í löndum heiðingjanna.”
Þetta ætla eg að nægi i bráð til
að sýna M. J. fram á það, að vér
hér vestra getum ekki samþykt
það með prestinum, að það sé
“saklaust gaman” að kasta trú
sinni eða breyta henni eftir lians \
geði. að minsta kosti meðan bann j
getur ekki sannað íslendingum að |
l þeir standi á röngum grundvelíi í
trúar ng kirkjumálum.
Þann n. Agúst síðastl. lézt að
heimili sínu á Woodworth ave. i
Fort Rouge hér i bænum, Halldór
Halldórsson, Þorvaldssonar frá
Gauksmýri í Húnavatnssýslu eftir
4 mánaða legu í innvortis sjúk-
dómi. Hann var jarðsunginn þ.
T5- ^g. s. 1. f Brookside grafreit af
séra Jóni Bjarnasyni. Við jarð-
arförina voru flestir íslendingar,
, sem búa i Fort Rouge ásamt ýms-
|iim öðrum vinum og kunningjium
jhins látna. Ilalldór sál. var 77 ára
gamall; fæddur á Múla á Vatns- j
nesi í HúnavatnssýsJu 16. Janúar|
1832; ólst upp að mestu leyti hjá
Þorvaldi sál. afa sínum. Þann 23.
|Julí 1864 giftist hann Steinunni
| Björnsdóttur frá Húki í Miðfirði.
Þar byrjuðu þau hjón búskap.
Eftir 3 ár fluttu þau þaðan að Dal
geirsstöðum í Miðfirði, og eftir 2
ár aftur að Kollafossi i sömu sveit
(til föður Steinunnar. Þar bjuggu
þau í 6 ár og"fIuttu þaðan hingað
vestur árið 1876. Fyrstu tvö árin
voru þa«' í N. íslandi og fluttu sið-
an hingað til Winnipeg og liafa
dvalið liér síðan. længst af tím-
anum hafa þau buið í Fort Rouge.
Fyrstu árin, sem Halldór sál. var
hér í bænum vann hann hjá Hud-J
I son Bay félagi-nu. Svo byrjaði!
| hann á mjólkursöltt og hafði þann
[atvinnuveg þar tii fyrir 3 áruin að
I hann jvarð að hætta þeim starfa
i sökum lasleika. TTalIór sál. v^ar
|hinn mesti iðju og doignaðarmað-
|iir, vandaður i allri framgöngu og
l viðskiftum. Þau hjónin Halldór og
Steinunn, sem nú lifir hann, áttu
,i? börn, sem öll eru dáin. Síðasta
1 harnið. sem þau mistu, var Sigríð-
111 r sál. kona TTalIs Sigurðssnar
I Pálssonar, sem nú býr á Wood-
, worth ave. í Fort Rouge. Sigríð-
1 ur sal. og TTallur áttu 2 dætur sem
I nú Iifa, þær hafa að nokkru leyti
! alist upp hjá Halldóri sál. afa sín-
aðar, og verður þá ekkert eldfimt borga fyrir fram ($2.00) fyrir
efni úr trjánum eftir þar sem þau einn árgang blaðsins fá ókeypis
voru höggvin. Hér í Ameríku er hverjar tvær af neðangreindum
alt öðru máli að gegna. Limið ogi sögum, sem þeir kjósa sér;
smærri greinarnar allar eru höggn 1
ar af trjánum úti í skógunum og
skilið þar eftir vegna þess að ekki
er markaður fyrir það. Þarna
liggur það og þornar og verður i
afbragðs eldsneyti skógareklunum. i
í Evrópu er hægt að selja trén eins '
°g Þau koma fyrir, jafnvel smæstu 1
kvistina. Og það sem fæst fyrir
þessi aukaatriði er meira en helm-
ingur verðsins á trjábolnum sjálf-j
um. Þegar viðarhöggsmenn í Ev-'
rópu liafa lokið trjáviðarhöggi á j
einhverjum bletti, er ekkert eftir j
skilið sem eldfimt er. Ef viðar I
höggsmenn hér í landi gætu selt
lim og greinár af trjánum, sem !
þeir höggva, í stað þess aö láta
það liggja eftir og skrælna úti í
Sáðmennimir
Hefndin ....
Ránið .. ..
Rudolf greifi
Svikamylnan
Gulleyjan ..
Denver og Helga
Lífs eða liöinn.. .
Fanginn í Zenda ,
Allan Quatermain
50C. virði
40C. “
30C.
50C.
50C.
40C.
50C.
50C.
40C.
5oc.
Dr. Raymond Brown,
sérfræðingur í augna-eyra-nef- og
hálssjúkdómum.
326 Sonierset Bldg. Tals.7262.
Cor, Donald & Portage
Heima kl. io-i 3-6
J. C. Snædal
tannlœknir.
Laekningistofa: Main & BanDatyne
DUFFIN BLOCK. Tel. 5302
The Labourers
Empicyment Office
Vér útvegum verkamenn handa voldug-
ustu verkstjórum júrnbrautarfélaga og við-
, —- , => -- — * arfélaga í Canada — Atvinna handa ol’-
skogum, þa mtindu þeir ekki skilja um séiicm manoa, konum og körlum,
þetta eftir, heldur koma þvi í lóg,! Talsínii 6102.
og þá mundi miklu minna kveða! bújarðir og eæjarlóbir
Ef iSTta’" r t ^ ^,í^’,'j.sloan'í l.'aT t h ala'n'de r
Lf nienn lita a myndir af skogar-) 665-Main Streei ivinnipeg.
iioggi a Þyzkalandi, sjá menn að Einnig r Fort william,
þár er svipaðast um að litast eins 1 Cor- and Simpson ?t
og i skemtigarði; en rusliö alt sem ’ ---------------------
Iiggur óhirt þar sem skógar eruj
höggnir i Amerfku,
A. S. Bardal
121 NENA STREET,
selur líkkistur og annast
am útfarir. Allur útbún-
aður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann allskonar
minnisvaröa og legsteina
Telejjlione 3o6
skýrir öðru
hetur frá orsökum skógareldanna
hér. — Outing Magazine.
Miklar birgðir af
LABOR DAY
um og Steinunni.
f sambandi við ofanritaða dán-
arfregn vil eg hér með votta öllum
vinum og kunningjum mitt inni-
legasta hj-artans þakklæti, sem á
einn og annan hátt hjálpuðai mér
meðau maðurinn minn sál. lá veik-
ur. Enn fremur vil eg af hjarta
þakka Öllutn þeim, sem heiðniðu
útför hans með nærvenui sinni.
Winnipeg, 1. Sept. 1909.
Steinunn Halldórsson.
L NIÐURSETT FARGJÖLD I
. MEÐ “
A CANAD/AN A
n NOR THERN „
D D A II U/ * v B
RAILWAY
0 Largjöld til og fráeinn Q
D °g einn jDriðja verðs n
á* M i I 1 i stöBva í C a n a d a f\
byggingavöru.
Fáið aB vita verð hjá mér á
skrám og lömum, nöglum og pappa,
hitunarvélum og fleiru. "
D
Farbréf til sölu >. til 6. sept. í
ildi til heimferðar til 8. sept. '09
L
H. J. Eggerlson,
Harövöru-kaupmaöur.
Baldur, Man.
D
LeitiB nánari upplýsinga hjá öllum
AumboBsmönnum Canadian Northern *
Ry. eða skrifið
C. W. COOPER,
Gen. Pass. Agent-
Winnipeg. Man.
Chicago, 24. Ágúst 1909.
Arnór Arnason.
Orsakir skógarelda.
Menn hafa stundum furðað sig
á því hvernig á því stendur, að svo
miklu nieira skuli kveða að skóg-
ABOR D A Y
JAMES BIRCH
BLÓMSTURSALI
hefir úrval af blómum til líkkistu
skrauts.
Tals. 2638 442 Notre Dame
Agrip af reglugjörð
um
heimilisréttarlönd í Canada
Norðvesturlandinu.
♦ Mr ♦
♦ The Canadian Renovating J
♦ Company. 612 EHice Ave- *
Lltarar f>g Hrgin.sarar.
♦
♦
♦
♦
^ Loðföt hreinsuð og endurbætt. J
+ Fötin s<5tt og skiJað. +
Talsími: Main 7183.
LEITIÐ
beztra nýrra og brúkaðra
Húsgagna,
Járnvöru, synlegra
Leirvöru
— hjá—
THE WEST END
New and Second Hand
STORE
og annara nauð-
búsá-
halda
♦■♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Cor. Notre Dame & Nena
CÉRHVER manneskja, sem fjölskyldu
hefir fyrir að sjá, og sérhver karlmað-
ur, sem orðinn er 18 ára, hefir heimilisrétt
til fjórðungs úr ,,section" af óteknustjórn-
arlandi í Manitoba, Saskatchewan eða Al-
berta. Umsækjandinn verður sjálfur að
að koma á landskrifstofu stjórnarinnar eða
undirskrifstofu í því héraði. Samkvæmt
umboði og með sérstökum skilyrðum má
faðir, móðir, sonur, dóttir, bróðir eða syst-
ir umsækjandans, sækja um landið fyrir
hans hönd á hvaða skrifstofu sem er
Skyldur. — Sex mánaða ábúð á ári og
ræktun á landinu í þrjú ár. Landnemi
má þó búa á landi, innan 9 mílna fráheim-
ilisréttarlandinu, og ekki 'er minna en 80
ekrur og er eignar og ábúðarjörð hans eða
föður, móður, sonar, dóttur bróður eða
systur hans.
í vissum héruðum hefir landneminn, sem
fullnægt hefir landtöku skyldum sínum,
forkaupsrétt (pre-emtion) að sectionarfjórð-
ungi áföstum við land sitt. Verð $3 ekran.
Skyldur:—Verður að sitja 6 mánuði af ári
á landinu í 6 ár frá því er heimilisréttar-
landið var tekið (að þeim tfma meðtöldum
er til þess þarf að ná eignarbréfl á heimilis-
réttarlandinu, og 50 ekrur verður að yrkja
aukreitis.
Landtökumaður, sem hefir þegar notað
heimilisrétt sinn og getur ekki náð for-
kaupsrétti (pre-emption) á landi, getur
keypt heimilisréttarland í sérstökum hér-
uðum. Verð $3 ekran. Skyldur: Verður
að sitja 6 mánuði á landinu á ári í þrjú ár,
ræk*a 50 ekrur og reisa hús, *3oo.oo.vírði
W. W. CORY,
Deputy of the Minister of thelnterior.
N.B.—Þeir sem birta auglýsingu þessa
G IR, O 'W TsT L
VILJUM VÉR SERSTAKLEGA MÆLA MEÐ