Lögberg - 07.10.1909, Blaðsíða 4

4
7- OKTÓBER 1909.
JdQbcig
er gefiC ú: bvern fimtudag af The iLögberg
Prioting & Publishing Ce.. (löggilt), a8 Cor.
William Ave. og Nena St.. Winnipeg. Man. —
Kostar fa.oo um árið (á Islanditó kr.l.. Borg-
ist fyrirfram.J. Einstök nr. 5 cents.
EPublished every Thursday by The Lögberg
Printing & Publishing Ce.. (Incorporated). at
Cor. William Ave. & Nena St.. Winnipeg.
Man. — Subscriptjon price f2.oo oer year. pay-
aHe in advance Single copies 5 cents.
3 BJÖRNSSON, Edltor.l
J .A. BLÖNDAL. Bus. Manager
Auglýsin a«ar. — Smáauglýsingar eitt
skifti 25cent fvrir 1 bml. k stærri auglvsing-
um um leneri tíma. afsláttur eftir samningi.
Btistana»kifti kauuenda verður að til-
kynna skriflega og geta um fyrverandi bústað
jafnframt.
Utanáskrift til afgreiðslustofu blaðsins er :
Th« LÖGBERG PRTG. A PI BL. Co.
Wlnnlpeg, Man.
P. O Box 3084.
TELEPHONE 22 I .
Utanáskrift til ritstjórans er :
Editor LOglierg,
P. O Box 8(164. WlMNIPEO, Man.’J
Samkvyemt landslögum er uppsógn kaupanda
á’blaði ógild nema hann sé skuldlaus þegar
hann segir upp. — Ef kaupandi, sem er í skuld
við> blaðið. ttytur vistferlum án þess að til-
kynnaí heimilisskiftir. þá er það fyrir dóm’
stólunum álitin sýnileg sönnun fyrir prettvís-
legum tilgangi
Vöxtur vesturfylkjanna
nýju.
Vesturfylkin nýju, Alberta og
Saskatchewan, eru ung fylki —
lahgyngst allra fylkjanna í Canada
og voru stofnuð síSari hluta sum-
arsins 1905. En þó að þau séu
ekki eldri en þetta, eru allar horf-
ur á, að þau verði bœði auðug og
fólksmörg áður langt um líður.
Margar mikilvægar umbætur
hafa verið gerðar í þessum nýju
fylkjum næstliðin fjögur ár og
stórfengileg framfara fyrirtæki
eru þar með höndum höfð. í báð-
um fylkjunum er verið að koma
upp veglegum stjómarbyggingum
og hefir Grey landstjóri, sem er
staddur þar vestra, lagt hornsteina
að báðum þessum byggingum í
höfuðstöðum fylkjanna, Edmon-
ton og Regina.
í sambandi við þá athöfn hafa
stórblöðin hér minst ítarlega á
framfarir og uppgang þessara
ungu fylkja og þykir oss rétt að
birta ofurlítinn útdrátt úr skýrsl-
uan þeirra, því að þær eru merki
legar og frfclegar. Landar vorir
eiga þar aðsetur fjölmargir og
snerta skýrslur þessar þá, — af-
komu þeirra og framtíðarhorfur—
eigi siður en aðra íbúa fylkjanna.
an næst á öndverðu næsta ári, þá
verða þingmenn af stjórnarflokki
38 en andstæðingar tveir eins og
áður.
Á því fjögra ára bili, sem Ruth-
erford stjórnin hefir verið við
völd, hefir hún reynst ötul og
framkvæmdarsöm, og liggja eftir
hana margskonar þarlleg lög.
Eitt hið mikilvægasta, sem eftir
stjórnina liggur eru Kaup talþráða
kerfis Bellfélagsins. Annað er
stofnum Alberta háskólans, sera
nú er á öðru árinu. Þriðja eru
verkamannalögin. Fjórða efling
samgöngumála. Stjórnin hefir nú
gengið í ábyrgð fyrir járnbrauta-
féiög til að flýta fyrir þvi að braut
ir yrðtf lagðar um afskekt héruð i
fylkinu, sem samgönguleysi stóð
fyrir þrifuni.
Mentamálum liefir verið allmik-
ill gaumur gefinn. Skólahéruðin
eru nú órðin um sex hundruð.
Stjórnardeild opinnerra verka
liefir annast um að rnikið af góð-
um vegum hefir verið lagt um
fylkið, brýr bygðar og ýmsar op-
inberar byggingar. Akuryrkju-
máladeildin hefir leitast við að
hlynna að búnaði með því að koma
á fót smjörbúum, fyrirmyndarbú-
um og búnaðarskólum. Dómsmála
stjórinn, Mr. Cross, hefir getið sér
góðan orðstír í málsókn gegn við-
arsala sambandinu og málinu við
C. P. R. félagið út af skattgjaldi
á eignum þess.
Meðal lielztu opinberra bygg-
inga, sem fylkisstjórnin er að
láta byggja eða eru þegar full-
gerðar, má telja stjórnarbygging-
arnar, nýja'Normal skólann í Cal-
gary og háskólann. Smærri bygg-
ingar, ráðhús, talsímastöðvar o. s.
frv., er nú sem óðast verið að
reisa í ýmsum bæjunn.
Þó að vöxtur og viðgangur fylk
isins hafi verið mjög svo mikiil á
síðustu fjórum árum, er fullvíst
talið, að framfarirnar verði til-
tölulega enn meiri síðar. Sam-
göngubæturnar nýju, járnbraut-
irnar, sem lagðar hafa verið um ó-
bygð eða lítt bygð svæði, hafa orð-
íðtil þess að fjöldi búenda hefir
þyrpst inn i fylkið og hver ný-
lendan sprottið upp af annari; og
þéttbýlla orðið i gömlu nýlendun-
um. Fólksstraumurinn til Alberta
liefir verið svo mikill t seinni tíð,
að sennilegt þykir að ibúar verði
orðnir þar nálega eln miljón eftir
fjögur til fimm ár.
ALBERTA.
Þar hefir öillu tleygt fram á
síðari árum. Þegar stjórn Norð-
vesturlandsins leið undir lok og
stjórnir nýju fylkjanna tóku við
.1. Sept. 1905, voru rbúar í Alberta
taldir 175,000. Á þeim fjórum
árum, sem síðan eru liðin, hefir
þeim fj-ölgað um xoo,ooo, svo að
nú erui þeir 275,000. Árið 1905
voru þar ræktaðar 415,917 ekrur
lands og var uppskeran af þeim
13,607,374 bushel af ýmsuin korn-
tegundum. Á áliðnu árinu 1908
voru í Alberta 837,640 ekrur rækt-
aðar og uppskeran af þeim 25,073,-
147 bushel. í ár er óhætt að segja
að akuryrkja í Alberta sé helmingi
umfangsmeiri heldur en hún var
1905. í öðrum efnum hafa fram-
íarirnar verið álíka stórstígar.
Eigi verður betur séð, en að vel
hafi tekist til er sú stjórn hlaut
völd, sem nú situr þar við stýri.
Rutherford stjómarformaður tók
við embætti 2. Sept 1905 og ráð-
gjafar hans litlu siðar. Kosning-
ar fóru fram sama haustið og
urðu liberalar í mjög miklum
imeiri hluta, 23 þingmenn kosnir
af þeirra flokki en 2 stjórnarand-
stæðingar. Rutherford stjórnin
■efndi til nýrra kosninga á síðast-
liðnu vori og hafði trauist hennar
og álit eigi þorrið á þeim þriggja
ára tima, er hún hafði haldið völd-
ivm. Hún vann nýjan og mikinn
sigur við þær kosningar Kjördæm
ununi hafði verið fjölgað nokkuð
og þegar fylkisþingið kemur sam-
SASKA T CtfE IVAN.
Saskatchevvan fylkið er jafn-
gamalt Alberta fylkinu svo -sem
kunnugt er. Scott-stjórnin hefir
lialdið sessi siðan fylkiö var mynd
að og hefir átt allmdklum vinsæld-
nm að fagna, og hefir hún eigi
legið á liði sínu i að greiða fyrir
veLferðarmálum fylkisbúa, og
stuðla að þvi, að notaðar yrðu
auðsuppsprettuir hins frjósama
latids, sem þar er.
í Saskatchewan er ágætt akur-
yrkjuland, en akuryrkja má enn
heita í bernsku. Alt fylkið er
250,65a fermílur og þurlendi af
því 155,092,480 ekrur; en í fyrra
var kornyrkja á að eins 5,970,841
ekru.
Fjöldinn allur af innflytjendum
hefir sezt aö i Saskatchewan á síð-
astliðnum árum. Árið 1907 sett-
trst 31,409 af öllum innflytjendun-
um, sem komu til Canada, að í
Saskatehewan. í fyrra settust þar
að 22,082 innflytjendur og voru
hér um bil tveir þriðju þeirra inn-
flytjenda frá Bandarikjunum. Auk
þess flykkjast á ári hverju stórir
hópar austan úr fylkjum til Sask-
atchewan, og eru engar skýrslur
um þá. Af öllu þessu hafa íbúar
fylkisins fjölgað mjög svo ótt.
Árið 1901 voru ibúarnir 91,279,
cn þegar manntalið var tekið ár-
ið 1906 voru þeir orðnir 257,763,
og eftir áætlun stjórnarinnar voru
íbúarnir í Saskatchewan taldir að
vera um 350,000 í byrjun yfir-
standandi árs.
Svo telst til, að nær helmingivr
íbúanna séu bændur og er þvi
eigi að undra þó bændabýlunum
hafi drjúgum fjölgað i seinni tið
þar vestra. Árið 1901 voru 13.380
bændn*'; ’i i Saskatchewan nrift
1906 voru þau 55,970 og í fyrra
orðin 64,945. Meira en helming-
ur (60 prct) allra heimilisréttar- (
leyfa, sem veitt hafa veriö á síð^-,
astliðnum fjóruin árum hefir verið
veittur í Saskatchewan. Árið 1905
vorui þar veitt t. d. 23,321 heimilis-1
réttarleyfi og 26,984 árið eftir.
Árið 1907 voru þau 18,413 og í
fyrra 20,804.
Engum sem lítur á þessar tölur,
getur dulist það, að þær
ganga í augun á mönnuin bújarð-
irnar vestur i Saskatchewan. Veð-
uráttufar er þar milt eftir því sem
meginlandsloft getur verið og
jarðvegur vel fallinn til hveiti-
ræktar. Eins og fyr er um getið
má svo heita, að akuryrkja sé í
bernsku í Saskatchewan, en samt
hefir hún vaxið feikna mikið ,á
siðastliðnuim tiu arum. Þannig
var árið 1898 kornyrkja ýmiskon-
ar á 350,000 ekrum i Saskatche-
wan, en nú á 6,552,711 og í fyrra
var lu-ppskeran af 'korntegundum
þar 105,589,543 bushel. Vegna
þess að jarðræktin hefir aukist svo
ört, hefir þreskivélum og korn-
hlöðum hlotið að fjölga að sama
skapi t fylkinu. Laust eftir alda-
inótin og skömmu ábur en nýju
fylkin voru mynduð, var fremuir
fátt um þreskivélar 1 Norðvestur-
landinu til þess að gera, en í fyrra
voru í Saskatchewan fylki einu
nærri hálft fjórða þúsund þreski-
áhalda. Um aldamótin tóku korn-
lilöðurnar i Saskatchewan ekki
nema tæpar þrjár miljónir bushela,
en nú má geyma i kornhlöðum
fvlkisins um átján miljónir bush.
Það eru fleiri atvinnugreinir í
Saskatchewan en akuryrkja. Gripa
rækt var aðal atvinnuvegur ibú-
anna þangað til innflytjenda-
straumurinn mikli á sáðustu árum
barst þangað. Víða i fylkinu er
'and mjög vel fallið til griparækt-
ar, sérstaklega þar sem skógar og
sléttur skiftast á, t. d. norban við
Yorkton-braut C. P. R. félagsins
og aðalbraut C. N. R. félagsins.
I þeim héruðuim 1 Saskatchewan
eru hjarðmenn miklir og eiga stór
ar hjarðir sem ganga úti árið m
kring og þykir hjarðmenska þar
imj(>g gróðavænlegur atvinnuveg-
ur. Kvikfénaði hefir fjölgað
gríðarmikið í Saskatchewan á sið-
ustu átta árum. Árið 1901 voru
þar í fylki 83,460 hestar, en í fyrra
343,863. Nautpeningur 1901 var
talinn 217,053, en í fyrra 745,037.
Saulkindur 1901 taldar 73,097,
en i fyrra 144,370. Svín 1901
’voru 27,753, en í fyrra 426,529.
Eftir þessuin skýrslum að dæma
Iiafa alls verið í fylkinu 1901
401,364 höfuð kvikfénaðar, en
B559.849 áriö '908.
Þá má enn telja fleiri atvinnu-
vegi. Leirtekja o á mörgnm
stöSum í fylkinu og töluvert unnið
að tígulsteinagerð. 1 norðurhlut-
anum eru greniskógar allmiklir og
liafa sögunarmylnur verið reistar
til að hagnýta viðinn. í fylkinu
er árlega unnin milli sextíu og sjö
tiui miljónir feta trjáviðar og er
mikil atvinna við það starf.
Kolanámar eru miklir í Sask- (
atchewanfylki. í Estevan hérað-,
inu við Souris-ána eru kolanáinar:
er ná yfir 120 mílna svið og áætlað
að þar séu 1,000,000,000 tonn kola.
Við Wood Mountain, CypressHills (
og víðar í fylkinu hafa og fundist
kol, en þau hafa eXKi verið notuð
nema af bændum og hjarðeigend-
um í nágrenninu.
Fleiri málmar hafa fundist í
fylkinu þótt eigi sé fullkannað
enn, en margir hyggja mikinn auð
tnálma fólginn í fylkinu norðan-,
veröu. Gull hefir fundist við
Saskatchewan fljót, járn við Atha
baska og gas hefir tundist á ýms-
um stöðuin, mest við Maple Creek.
Samgöngur hafa drjúgum auk-,
ist síðan um aldamótin. Þá voru
ekki starfræktar í Saskatchewan
nema um eitt þúsund mílur járn-1
brauta, en nú eru þar starfsæktar
3,250 mílur og er þó áformaö að
bætt verði drjúgum við á næstu
tveimur árum.
Mentamáilafyrirkomulag í fylk- \
inu má heita gott og hagkvæmt
nýju landi, sem er í uppgangi.!
Skólalöggjöfinni og reglugerðinni
sem í gildi var í Norðvesturland-
inu þegar nýja stjórnin tók við, |
hefir verið haldið i sama horfi og
áður.
Af fyrstu þroskaárum beggja
nýju fylkjanna að dæma, má ætla,
að þau eigi mikla framtíð fyrir
höndum, og vist er um það, að
þau ásamt Manitoba verða korn-
forðábúr Canada, og alls heimsins
að öllum líkindum einhvem tíma.
Hið íslenzka bokmenta-
félag.
Heimflutningur Hafnardeild-
arinvur.
Herra ritstjóri!
Eg bið yður ljá eftirfarandi lín-
um rúm í lieiðr. blaði yðar.
Forseti Hafnardeildarinnar, próf.
Vorv. Thoroddsen, er nú á síðustu
árum ihefir barist gegn heimflutn-
ingi deildarinnar til Islands og
sameining hennar við Reykjavík-
uirdeildinia, hefir fundið sig knúð-
an til þess að senda félagsmönnum
erlendis ('áitan Kliafnarj fyrir-
spurn um vilja þeirra í þessu efni.
Enda þótt það séu félagsfundir,
sem einir skera úr þessu sam-
kvæmt lögum, ætlast hann þó víst
til, að atkvæði deildarmanna úti i
frá hafi að nokkru áhrif á úrslit-
in. En hvort sem hann nú, er til
kemur í alvöru, tekur nokkurt tillit
til þessa eðuir eigi, skiftir það þó
altaf mifclu máli, hvernig atkvæði
eru greidd.
Eg geri satt að segja ráð um, að
Vestur-Islendingar allir, er í Bók-
mentafél. eru, séu heimflulnings-
mcnn. Þeir lnafa sýnt það, að því
er “sambandsmálið” snertir, að
þeir hafa rétta og ljósa hugmynd
um, hvað Islendingum iber að gera
ef þeir ætla sér að ná fullu stjórn-
legu sjálfstæði. Heimflutnings-
málið er einn þáttur sjálfstæðis-
málsins, þótt ekki sé hann á því
stjórnlega sviði. I hvívetna ber
okkur að losa okkur sem mest við
Dani og undan hinum einhliða
dönsku áhrifum, unz okkur verður
auðið að skilja við þá að fullu og
öllu. Heima í landinu sjálfu,
á stjórn okkar að vera, í landinu
sjálfu, og eiga bókmentir okkar að
hafa samastað; i landinu sjálfu
eiga bókmentir okkar að blómgast
n,ú sem fyr, í íslenzkum jarðvegi.
En það er ekki að eins þjóðlega
hliðin á þessu máli, er gerir það
sýnt, að hið isienzka Bókmentafé-
lag á ekki að hafast við að hálfu í
Danmörku, heldur óklofið heima
á íslandi. Bókmentalegs og fjár-
hagslegs liagnaðar má líka vænta
af heimflutningnum. Félagið
starfar betur, öruggar og öflugar
sem ein heild, getuir sett sér á-
kveðnara mark og færst meira í
fang, er það er í einu lagi, en þvi
væri kleift meðan það er tvískift.
Og því verður meira úr fjármun-
um sínum með þeim hætti. Fram-
kvæmdir félagsins yrðu að m. k.
ekki dýrari, þótt það alt hefði setu
heima. Ef það sökum heimflutn-
ings missir lítilfjörlegan styrk, er
það nú fjer úr ríkissjóði Dana —
sem að öðru leyti er mjög óvið-
eigandi að það taki við—, mun því
vafalaust brátt, ef nauösyn ber til,
bætast hann með fjártillagi frá
hálfu landssjóðs; en því að eins
mun alþingi hækka það tillag, að
Hafnardeildin sé flutt heim til ís-
lands.
Þetta mál þarf i sjálfu sér ekki
skýringa við. Það mælir með sér
sjálft. Hugsandi íslendingar þurfa
ekki lengi að vera í vaía um það,
hvorum megin þeir eigi að skipa
sér. Eg vona, að landar vestra láti
vilja sinn í Ijós, með því að svara
skilvíslega fyrirspurn þeirri, er Þ.
Th. — að vísu án þess að heim-
flutningsmenn væru með í ráðum
— hefir sent “vestur um ver.”
Og eg efast ekki um, að þeir
svari henni á réttan hátt!
Viröin|;arfylst,
Khöfn þ. 22. Sept.brmán. 19CX).
Gísli Sveinsson
* +
Ath. — Hið islenzka bókmenta-
félag hefir frá upphafi verið í
tveimur deildum og hefir önnur
verið i Reykjavík en hin í Kaup-
mannahöfn.
Það hefir komið til tals á síð-
ustu árum, að sameina bókmenta-
félagið og flytja Kaupmannahafn-
ardeildina til Reykjavíkur. Gisli
Sveinsson, stud. jur., hefir mau ta
bezt barist fyrir því máli á fund-
um félagsins, bæði i Kaupmann
höfn og Reykjavík, og ritað urti
það nokkrar blaöagreinir.
Reykjavíkurdeild télagsins hef-
ir verið með heimflutningnum, en
til þess að liann geti orðið þurtta
báðar deildirnar að samþykkja
hann. En í Hafnardeildinni eru
menn, sem barist hafa mjög á móti
þessu, þar á meðal forseti félags-
ins, prófessor Þorvaldur Thorodd-
sen. Ef oss minnir rétt, þá hefir
hann ekki viljaö bera málið undir
atkvæði fundarmanna, svo að
Hafnardeildin hefir aldrei átt kost
á að greiða atkvæði um málið.
Hafnardeildin er miklu fámenn-
ari en Reykjavíkurdeildin, en hef-
ir að tiltölu meiri völd.
Þessi tvískifting er algerlega ó-
þörf, hefir óþarfa kostnað i för
með sér og tefuc fyrir fram-
kvæmdum félagsins.
Vér erum algerlega sammála hr.
Gísla Sveinssyni um þetta efni, og
vonum að Vestur-íslendingar
verði með heimfhitningí bókmenta
félagsins, ef það mál verður borið
undir atkvæði þeirra. — Ritstj.
Thc ÐOMINION BANH
SELKIRK CTIBUID.
Atls konar bankastörf af hendi leyst.
Rússakeisari heima fyrir.
I ensku timariti einui skýrir höf-
undur ritgerðar langrar og ítar-
legrar frá því liversu Rússakeisari
sé heima fyrir. Höfundurinn er
nákunnugur rússnesku hirðinni og
kveðst hafa aflað sér áreiðanlegr-
ar vitneskju um það, hversu Nik-
uilás keisari sé sem ýnVafmaður.
Þess verður maður fyrst var um
lyndiseinkunnir Rússakeisara, sem
nú er, að hann er geðprúður og
gæflyndur, og augnatillit hans er
aðlaðandi en röddin ljúfmannleg.
Sérhver sá, sem kynnist keisaran-
um, kemst að raun um, að hann er
vel gefinn maður og býsna djarf-
hugaður.
Bæði keisarinn og keisarafrúin
eru mjög alþýðleg og lyúfmannleg
við gesti sína. Þau tala að jafn-
aði ensku.
Keisarinn' er mjög söngelskur
maður. Hann er tónlagasmiður
Isjálfur, og leikur afburða vel á
fiðlu. I>ó leikur hann jafnaðar-
legast á rússneskt strengja hljóð-
j færi, þrístrengjað, sem nefnt er
^bala/aika. Keisarinn hefir fallega
, söngrödd og finnur töluvert til
þess. Einui sinni er hann var að
skemta gestuin síhum — sem voru
ættingjar hans og nokkrir vinir —
með því að syngja rússneskar þjóð
visur, sagði hann hlæjandi að lokn
um söngnum: “Já vinir mínir!
Ykkur er það kunnugt, að óvinir
mínir eru fjölorðir um það, að eg
sé alls engum gáfum gæddur, en
eg dirfist þó að halda því fram, að
eg að minsta kosti syngi eins vel
og flestir óvitiir mínir.”
Keisarafrúin er mjög náttúruð
fyrir söng og því hefir oft verið
haldiö fram, að hún mundi hafa
orðið heimsfræg sö.ngkona ef hún
hefði ekki orðið keisarafrú á
Russlandi.
Keisarinn hefir mikið gaman af
jarðyrkju, sérstaklega garðrækt og
á mörguni myndum má sjá ein-
áaldshölfðingya allra Rússa vera'
að stýra plógi.
Hann er mjög gefinn fyrir bæk-
ur, og les mikið og sjálfur segist
hann mundi hafa orðið grúskari,
ef hann hefði eigi komist í Lásæti
á Rússlandi. Keisarinn kvað láta
sér mjög ant um að safna frí-
merkjum og fuglaeggjum.
Spurisjóðsdeildin.
TekiP viO ÍBBlögum, frá $1.00 að upphaO
og þar yfir Hæstu vextir borgaOir tvisvar
sinnumáári. Viðskiftum bæuda og ano-
arra sveitamanna sérstakur gaumur gefint.
Bréfleg innleggog úttektir afgreiddar. ósk-
aO eftir bréfaviöskiftum.
Nótur innkallaöar fyrir bseudur fyrit
sanngjörn umboöslaun.
Við skifti við kaupmenn, sveitarfélög,
skólahéruð og einstaklinga með hagfeldum
kjórum.
J. GRISDALE,
bankastjörl.
um að þakka, að þeir hafa getað
varðveitt sjálfstæði sitt. Þeir eru
harðir í horn að taka Svartfelling-
ar, og fýsist nú engin þjóð að leitu
á J>á, enda eigi enir miklu fað
sækjast.
Norðurhluti landsins er. ófrjór
og óbyggilegur. Og þó að Svart-
fellingar séu sparneytnir geta þfeit
varla fætt sig á því, sem landii
gefw nyrðra af ser. Því er það
venia, að ungir menn fari þaðaá
burt og leiti sér atvinnu. I>essi
hluti landisins ejr eigi heldur ve!
t'allínn til griparæktfar. Naut-
pening þar er alt af að hnigna,
Engar skepnur þrifast þar nvtðxa
nema svín.
Að sunnan verðu er landið miklu
frjósamara; en ekki gefur það
meira af sér en íibúarnir þurfa
sjálfum sér til lífsuppeldis. Þar
er þéttbýlla og allu.r jarðargróð-
urinn fer til að frammfleyta fólk-
inu, sem býr þar. Það má heita
svo, að enginn afgangur verði af
aíurðunum til að skifta á og er-
lendum vörum, þegar stjórnar-
kostnaður er reiknaður með.
Eigi eru heldur óunnin auðæti
i námtim og skógum i Montenegro
svo sem í Albaníu. Alt hafa menn
hagnýtt sér er að nokkrtt haldt
mátti koma, grjótiO ettt er eftir,
og á því er enginn hörgull.
Lengi vel hefir Evrópuþjóðun-
um verið lítt kunnugt t:m landið,
og er það reyndar enn, og síðustu
framfarasporin þykja því mikil
tíðindi, svo sem þjað, að íbúar séu
rnjög áfram um að koma sér upp
jámbrauturn, efla verzlun með þvt
að byggja mikla höfn og að furst-
inn ætli að skifta á fornu höfuð-
borginni Cetinje f Tjollunum og
gera hafnarbæinn Ný-Antivari að
höfuðborg.
Það er ekki ótítt i Ameríku, að
nýir og blómlegir bæir rísi upp á
auðri sléttti eða við skipgeng fljót.
En i gömlu Evrópu þykir það
mesta nýlunda ef bær rts upp á
grýttri sjávarströnd, þar sem áður
fyrri var ekkert hreysi, jafnvel
ekki skýli fyrir tollgæzlumenn.
En Nikulás fursti hefir þó orð-
ið frömuður þess að stofnsetja
slíkan nýmóðins bæ, er hann að
viðstöddum fjödda tiginna manna
og blaðstjóra lagði homsteininn
að höfuðstað Svartfjallalands og
aðseturstað sínum við Adríahafið.
Vænst er eftir, að þetta verði til
þess að glæða vöxt og viðgang
Svartfjallalands og ítalir hafa
ekki látið á sér standa að rétta
fjallaþjóðinni hinum megin Adría-
hafsins bróðurhönd sína.
Undir eins og Victor Emanúel
gekk að eiga Helenu af Monten-
egro, fóru ítalir að líta hýrum
augum yfir flóann til Antivari og
þótti þeim fýsilegt að flytja þang-
a ðvaming sinn til að koma hon-
um inn í Balkanslöndin.
Fyrst var Marconi skeytasam-
flyrtur
kóldu
Svartfjallalandið.
íbúar Svartfjallalandsins, Mon-
tenegro, eru fámennir, en þó hefir vér ætlum ekkl a8 “>yrða
þeim hepnast að vernda sjálfstæði v8ur e8a rama. e-> vér viljumilosa yOur v.8
^itt þratt fyrir a lar bylrfngar t kvöldum, me0 því aö láta y0ur í té
londunum umhverfis þa. En þratt
fyrir það hefir Svartfellingium áj,aetan, þlirran
ekki tekist að vera jafnhraðfeta í
framförum né jafnötulir að safna
fé eins og nágrannaþjóðirnaj á Panti8 til reyDslu og þér muni5 saanfærast
Balkanskaganum. Um það hafa
þeir staðið miklu ver að vígi vegna I. & L. GUNN
þess hve landið hggur illa við. „ . c. , ,, . .
K, , , Cor. Prmcess St. & Alexandra Ave.
Ohætt mun að fuWrða. að þeir
• • , _ , .. . . f... Tals. Main791
eigi það hreysti smni og samtok-
ELDIYIÐ
WIN NXPEG