Lögberg - 03.11.1910, Blaðsíða 1

23. ÁR.
II
WINNIPEG, MAN., Fimtudaginn 3. Nóvember 1910.
Nr 44
Fréttir.
Fylkisþingið í Britisih Columbia
á aö koma saman ii. Janúar naest-
komandi.
ræðunni vottaði þingiS honum
traust sitt meö miklum atkvæöa-
mun. Briand hefir mjög vaxið af
þessum málum.
Einkennileg hjónavígsla fór
fram nýskeð i St. Josephs kirkju
i Ottawa. Þar var gefin saman í
hjónaband ungur maöur, sem heit-
ir Osais Millairie, og unnusta hans
á tvítugsaldri. Brúðguminn hafbi
áður verið dæmdur í ficnm ára
fangelsi fyrir þjófnað, og voru
höfö á honum handjám meSan á
hjónavígslunni stóS. BrúSurin
trúSi því staSfastlega, að brúSgum-
inn.væri saklaus, og ætlar aS á-
írýja dóminum.
C. P. R. félagiS sækir um leyfi
tii næsta Dominionþings til aS
byggja nokkrar nýjar jámbrautir,
og eru þær þessar: Braut frá Con-
quest. Sask., til Asquith eSa Dun-
pernline við Pleasant Hills braut-
ina; braut frá Wilkie 1 Sask. og
suður að Moose Jiaw brautinni;
braut frá Boissevain , Man., til
Lander, Man., og braut frá Crows
Nest um 55 mílur út meS Old Man
River. Um framlengingarleyfi er
og beSið á nokkrum brautum í
Manitoba og viðar, en á þeim öll-
um byrjað fyrir löngu.
Tyrkir ætla að sögn aS senda
herliS til Persiu, er jafnist viS
brezkan og rússneskan herafla þar,
til þess aS vernda tyrkneska þegna
og gæta hagsmuna Tyrklands.
Mjög mikill eldur kom upp i
bænum Victoria. B. C., 27. f. tn.,
svo aS horfur voru á, að allur
miShlutinn mundi brenna, en eftir
fjórar klukkustundir tókst aS yf-
irtbuga eldinn. Mörg verzlunarhús
brunnu, manntjón varS ekki, en
skaðinn er metinn tvær miljónir
dollara.
Sléttueldar gerSu allmikinn skaða
um seinustu helgi í nánd við Ind;an
Head og Yorkton í Sask.
Símskeyti frá Lundúnum segja,
aS Tyrkir vilji ólmir leggja í ófrið
viS Grikki, og eru til þess margar
orsakir, bæSi fom fjandskapur og
rígur út af Krítey. Tyrkir era
mjög félausir og fýsir þá aS auka
völd sín í Evrópu. Grikkir mega
heita varnarlausir, ef stórveldin
skerast ekki í leikinn. Tyrkir hafa
margfaldan liðsafla á við þá, og
biSa nú ef færi gæfist til aS hefja
ófriS.
Manúel, fyrverandi Portúgals-
konungur, unir illa hag sínum á
Englandi, þykir dauflegt í Wood
Norton hjá Orleans ættingjunum
og vill fyrir hvern mun komast
hið fyrsta til meginlandsins og ætl-
ar að setjast að í nánd viS Bruss-
el, þar sem hertoginn af Orleans
ætlar að leigja honum' bústað. Ef
til vill fer hann síSar til Ástraliu.
fleiri varnmgstegundir, og vilja
yfirleitt æð. mikla todlækkun úr
því sem er. Þá á sendinefndin og
aS skora á stjórnina aS koma á
íót og starfrækja kornhlöSur
helzt um alla Canada, láta byggja
Hudsonsflóabrautina sem fyrst og
aS þjóSin skuli eiga hana og starf-
rækja, og loks að stjórnin leitist
viS að bæta kjör bænda aS þvi er
kjötverzlun landsins viSvíkur, því
að hún sé þeim svo óhagstæS aS
vart sé viSunandi.
VísundaveiSar eiga að fara
fram fyrstu dagana í Desember
næstkomandi á vísunda afréttinni
í grend viS Calgary; þar eru rúm-
ir þrjátiu visundar sem sjálfsagt
þykir aS leggja aS velli af því aS
þeir eru orSnir svo gamlir og illir heSan vestur
aS öllu athuguSu fæ eg ekki betur
séS, en orSiS sé fyllilega réttmætt,
cg hæfileikum þessa “fréttaritara'’
Ingólfs sé bezt lýst meS orSinu I
“simplicitas”. v. H. j
Ur bænum.
Sú sorgarfregn barst hingaS
meS simskeyti á laugardaginn, aS
Jóhann T. Paulson i Leslie, hefSi
látist þann dag, úr afleiSingum af
meiðsli sem hann varS nýlega fyr-
ir, eins cg skýrt var frá i seinasta
blaSi Lögbergs. Hann var ungur
maSur og hinn efnilegasti, hafSi
rekiS verkfæraverzlun í félagi viS
föSur sinn og var hér á ferS fyrir
skemstu. Séra R. Fjeldsted fór
laugardagskvöldið
Seinustu fréttir frá Lissabon
herma frá samsæri, sem uppvíst
hefir orSiS um þar til aS kollvarpa
lýðstjórninni. 32 herforingjar voru
hneptir. í fangelsi.
viSfangs, aS þeir eru til meins
hjörSinni. Tvö hundruS og fim-
tiu dollurum er lofaS> fyrir hvert
þessara dýra er felt verður. Munu
þetta aS líkindum verða síðustu
vísundaveiSar hér í Canada.
Afsökun.
Ekki
Ingólfs,
27. f. m. fór fram aukakosning
í South Shields kjördæminu á
Bretlandi, og sigraSi Right Hon.
Russel Rea, fylgismaSur stjórnar-
innar, meS 3,019 atkv. meiri hluta.
Kosning þessi var sótt af óvenju-
lega miklu kappi.
MikiS hefir veriS um dýrSir í
Suður Afríku undanfama daga.—
Þar er veriS aS minnast banda-
lagsins sem stofnaS hefir veriS
þar milli rikjanna. Hertoginn af
Connaught, föSutbróSir Bretakon-
ungs, er kominn þangað suSur til
aS setja fyrsta sambandsþing
bandaríkjanna þar. Búist er viS
aS hátíSahöld þessi verSi til þess
aS efla sambug Búa og Breta og
annara þjóSa þar sySra.
Uppreisn vofir yfir í Grikklandi.
og búist viS aS Georg konur.gur
segi af sér þá og þegar.
I. C. Christensen fyrram stjórn-
arformaður í Danmörkn, hefir
mjög veriS ofsóttur þar í blöSum
mótstöSumanna sinna, og hefir
hann nú loks gripiS til þeirra ráSa
aS höfða meiSyrSamál gegn fjölda
mörgum dönskum ritstjóram.
Þýzkalandskeisari fór til Belgiu
i fyrri viku og var tekiS þar með
kostum og kynjum. Hann hefir
ekki komiS þangaS áSur.
Þ'ess hefir veriS getið áður hér
í blaðinu aS Briand, stjómarfor-
maSur á Frakklandi, bældi niSur
meS harðri hendi víStækt iárnbraut
arverkfall þar í landi og lét hneppa
forsprakkana 1 fangelsi. Atþessu
sætti hann ámæli miklu frá jafnaS-
armönnum og gerSu þeir háreysti
i þinginu er hann vildi tala, svo
aS hann gat ekki lokiS máli sinu.
Á mánudaginn hélt hann mjög á-
hrifamikla ræSu, varSi gerSir sinar
meS ró en mikilli mælsku, ámælti
jafnaSarmönnum þunglega fyrir
lögleysur og uppreisnaranda og
skoraS á alla góSa Frakka aS fylkja
sér um friSarfánann. AS lokinni
t seinasta blaSi var sagt frá loft- j
fara samkepni, sem nýlega hófst í j
St. Louis, og þess þá getiS, aS |
loftfariS “America II” væri ekki
ekki fram komiS. Á miðvikudags-
kvöld í fyrri viku fréttist loks til
loftfarsins og mannanna tveggja,
sem á þvi voru, og heita Hawley
og Post. Þéir bárust 227 mílur
norSur fyrir Quebec og lentu þar
19. Okt. í óbygSum. Litlar höfSu
þeir vistir, en fundu veiSimenn, er
fluttu þá til mannabygSa. Þéir
höfðu alls fariS 1,350 enskar míhir
og er þaS mesta vegalengd1, sem
farin hefir veriS í einu á loftfari
og unnu þeir Gordon-Bennett verS
launin. Þeim var ágætlega fagnaS
er þeir komu til Quebec.
Gullnámur hafa nýskeS fundist
viS Bullfinch í Ástralíu, og hafa
gullnemar streymt þangaS í þús-
undatali. Ekki verSur enn sagt,
hve auSugar þessar námur era, en
mjög hefir land stígiS þar í verði
síðan gulliS fanst.
Fallbyssubátur sem Haytistjórn
átti, sprakk í loft upp í fyrri viku,
og létust þar um 70 manns, þar af
•10 herforingjar, sem voru á leiS
til aS taka viS foringjastöðu í her-
liSinu. 20 varS bjargað.
Jose Relevas, fjármálaráSgjaf,-
inn í Portúgal, segir fjársvik og
sukk hafa átt sér staS hjá kon-
ungsstjórninni og kveðst hann ætla
aS gera alt sitt til að kippa því í
lag. Nýja stjórnin fær miklu
minni laun en konungur,, tollar á
nauSsynjavörum verða lækkaSir,
en munaSarvörur skattskyldar og
auðmenn látnir greiSa skatta.
Hann bjóst viS aS riki og kirkja
yrSu skilin innan mánaSar.
til aS jarðsyngja hann.
MiSvikudaginn 12. Okt. voru
gefin saman i hjónaband þau Mr.
Geirfinnur Pétursson og Miss Jó-
hanna Tbhnson, bæði til heimilis aS
Narrows. Hjónavígslan fór fram
á heimili föSur brúSgumans. Séra
Sig. S. Christipherson gaf þau
saman.
1 Regin er mjög kvillasamt um
þessar mundir. SjúkrahúsiS er al-
veg fult. Mest er þar um tauga-
veiki.
Hays, forseti G. T. P. félagsins,
segir aS eftir þrjú ár verSi G. T.
P. brautin fullger frá hafi til hafs.
nema þaS þó ! Ritstjóri
hr. Andrés Björnsson, er
fokvondur yfir því, aS Lögberg
gerSi meinlaust gys aS bjánaleg-
um fréttaburSi, sem hann birti í
blaSi sínu i sumar. Hann skrifar
skætingsgrein um Lögberg i 41.
tbl. Ingólfs, og kann þvi afarilla,
aS sjá sinnar “helgu einfeldni”
getiS hér í blaðinu, og skal þaS
játað, aS henni var ef til viU gert
of hátt undir höfBi, er hennar var
aS nokkru minst. ÞaS var sagt
hér í blaSinu, aS hiS “stórkostlega
jámbrautarverkfall í Canada”
fsem Ingólfur sagði fráj, hefSi
aldrei veriS til, en ritstjórinn færir
sér þaS til málsbóta, aS hann hafi
lesiS þetta í “dönskum bloSum”,
— alveg eins og stúlkan, sem
“las þaS 1 clanskri bók”—og þykir
honum, eins og stúlkunni, nokkuS
undarlegt, ef hann má þá ekki
trúa því. Jú! “Þvi skyldirSu ekki
mega þaS ”, segir i skáldsögu
eftir E. H. ÞaS er svo sem ekk-
ert tiltökumál, þó aS Andrés tryði
þessu. Hann “las þaS i dönskum
blöSum”, og er allra manna trú-
gjamastur. En viti menn! Hann
fór lika aS leita sér upplýsinga
um þetta í enskum blöSum, en
fann þá vitanlega ekki neitt, nema
frásögn um smáverkfall, sem
nokkrir verkamenn Grand Trunk
félagsins gerðu austur í fylkjum,
og alt fór í handaskolum, sem
kunnugt er. ÞaS var ekkert
“stórkostlegt” viS það, nema þá
þetta, hvaS litiS varS úr því. En
satt er það, sem A. B. segir, aS
Grand Trunk Pacific járnbrautin
er mikið mannvirki og stóS alger-
lega jafnrétt fyrir þessu verkfalli.
AnnaS atriði í þessu merkilega
stórmáli Andrésar, er um hitana
miklu, “einkum í Ameríku”, og
“upplýsist” þaS nú, að þær veður-
athiuganir áttu viS löngu liSna
tima. eins og vænta mátti og
Lögberg hafði gizkaS á.
Um “Panama-hneyksliS” kveSst
Ingólfur ekki “sekari en önnur
blöS”, og var sú athugasemd ó-
þörf, því aS þess var getiS í Lög-
'bergi. En að öSru leyti er rit-
stjórinn alls ófróSur um Panama-
skurðinn eins og áður, og vill ekki
“aS svo stöddu” fræðast neitt um
þaS mál, en vonar samt, aS skurð-
urinn verði “opnaSur” í vetur, og
væri öllum heimi happ aS þvi, ef
honum yrði aS trú sinni, en þess
eru því miSur litlar líkur.
Hr. A. B- átelur harSlega orðiS
“simplicitas”, sem haft var um
ofangreindar fréttir hans. Ætlar
hann aS þaS sé úr einhverju tungu
máli, sem hann kennir viS Lög-
Þær konurnar Mrs. Vligdís G.
Hjaltalín og Mrs. Sigurlaug G.
Jóhannsson, á Maryland Str., hér
i bæ, fóru um siikustu helgi í
skemtiferS suður til Upham, N.D.
til aS sitja þar brúSkaupsveizlu,
og ætla að dvelja iþar um þriggja
vikna tíma hjá ættingjum og vin-
ýl
bátur fengiS 260 skippund af fiski
frá þvi seint í Maí fram i síðari
hluta Septembermán. Alls hafa 11
vélarbátar geng’S til fiskjar frá
NorSfirSi í sumar og enginn
fengiS und'r 170 skippund. RóSr-
arbátar hafa fengiS 80—100 skip-
pund hver.
Ritstjóri Austra átti tal við
Færeyinga, er róiS höfðu til fiskj-
ar á BakkafirSi í sumar. Þeir
vonu átta saman, voru aS veiSum
tvo mánuði og fengu 5,500 króna
virði í fiáki.
1 SeySisfirSi fengu vélarbátar
rnest 180 til 200 skippund.
I BorgarfirSi eystra var og á-
gætur afli. Þar hafSi einn róðrar-
bátur ('Árna Steinssonar hreppstj.J
fengiS 100 skippund.
í Húsavik hefir afli veriS meS
langbezta móti sem gerzt hefir um
mörg ár.
SnjórMlnrkill hefir komiS á jörS
víða um land síSastliðna viku. í j tiunda
SeySisfirSi var snjór 1 mjóalegg eldri.
um miSja vikuna. — Hér i Rvík
gránaði fyrst í fyrri nótt.
..—Fjallkonan.
aS fleyta sér og falla niSur aftur
jafnharSan.
Nú segja skýrslur flugmanna-
félagsins franska, aS til séu þar í
landi um 200 flugmenn, en flug-
menn kallar þaS ekki aðra en þá
er flogiS hafa þrisvar sinnum á-
kveSna vegalengd og lent á til-
teknmn stað. Af þessum tvö hundr
uS eru fimm konur.
Alls er nú sagt aS séu frá 300—
350 flugmenn í .heimi, en flugvél-
arnar nokkru fleiri. Þetta hefir
flugmönnum fjölgaS á einum tveim
ur árum.
Eg get ekki skrökvað.
Valdsmönnum rænt.
í “Fjallkonunni” frá 11. Októ-
ber er sagt frá þeim atburði á
þessa leiS: ,
“Flóabátur BreiSfirSinga fór úr
Flatey, áleiSis til Stykkishólms á
föstudaginn var. Tóku þeir sér
far úr Flatey subur yfir flóann
Samkoma sú, sem stofnað hafði
veriS til af kvenfélagi Fyrsta lút.
safnaSar og auglýst hafði veriS aS
fram færi á þakklætisdaginn 31.
Okt. (siðastl. mánudagskvöld) var
mjög myndarleg og fjölmenn.
GóSur kveldverður var framreidd-
ur í sd.sk-sal kirkjunnar en skemti-
skrá fór fram i kirkjunni sjálfri á
eftir máltið. Dr. Jón Bjarnason
stýrði samkomunni og flutti mjög
hugnæmt erindi tun þakklætis-
skylduna, sem öllum bœri ávalt aS
votta guSi fyrir alla hluti og 4 öll-
um tímum. Þá fhitti og séra Rún-
ólfur Marteinsson ágæta ræðu um
þakklætisdaginn, uppruna hans og
þýSingu. Séra Bjöm B. Jónsson
talaSi og um helgihald þetta og
skýrði mjög greinilega frá því
hversu almenna viðurkenningu og
mikiB hald þakklætisdagurinn hefSi
náS yfir hugum fóUcs í Bandaríkj-
unum, og bar saman helgihaldiS
{ ar syðra og hér 1 Canada. Skemt
var og meS söng og hljóSfæraslætti
fram eftir kvöldinu. íslands var
minst mjög hlýlega af forseta sam
komunnr og skoraði hann aS síB-
ustu á samkomugesti aS syngja
allir “Eldgamla ísafold”, sem og
var gert af miklum innileik.
Tveir drengir voru í snjókasti
úti á götu, og alt i einu lenti einn
snjóköggullinn í gluggann á kaup-
mannshúsinu og rúðan brotnaSi.
Magnús hét sá, sem þeim kögl-
inum hafSi kastaSi Hann var á
árinu ert félagi hans ári
Magnúsi varS bih viS og
fölnaöi mjög.
“Kondu, vis skulum flýta oklcur
burtu,” sagöi Pétur.
‘ÉgT get þaS ekki,” sagði Magn-
ús litli.
“Þjú ert álfur,” sagöi Pétur.
“Bíddu, og þá færðu þakklæti.”
í þeim svifum kom mannsandlit
út ‘ gluggann og nú var hrópaS
meö reiöulegri röddu:
“Hver geröi þetta?”
“Eg geröi þaö, kaupmaöur gó^-
ur,” svaraöi Magnús stúrinn á
svipinn.
“Og þú þorir aö segja mér
GuSmundur Björnsson sýslumað-
ur. BarSstrendinga og Snæbjörn þetta?’ mælti kaupmaSur'
hreppstjóri Kristjánsson í Her- j “Já, eg get ekki skrökvaS,” svar.
Her-
gilsey og enn fleiri menn. Þegar
kom suður um Bjarneyjaii, var
þar enskt botnvörpuskip aS veiS-
um í landhelgi. VarS þaS aS ráði
aS sýslumaður freistaSi aS koma
lögum yfir sökudólginn. Var
skotiS út báti, gengu þar í nokkr-
ir menn, reru aS botnvörpungnum j ekki borgun fyrir hana af mömmu
og leituðu þegar til uppgöngu. minni.”
aSi Magnús.
“ÞaS er svo,” sagöi kaupma&ur.
“Komdu hingaS og lofaðu mér að
tala viö þig. HvaS heitirðu?”
“Magnús,” svaraöi drengurinn.
“Eg skal gera alt sem eg get, til
aS borga rúðuna, ef þér heimtiö
Á mánudaginn var kom eldur
upp í vöruhúsi A. McDonald fé-
lagsins á Market Str. hér í bæ.
ÞaS var mikið steinhús f jórlyft og
brunnu innviðir allir, en veggirnir
standa. Ekki læstist eldurinn í
önnur hús. TjóniS metiS um 250
þús. dollara. Vátrygt var fyrir
125 þúsund dollara.
Þ’egar þing kemur saman í Ott-
awa næst ætla bændur aS senda
fimm til sex hundruð fulltrúa til
aS bera fram kröfur sinar og
óskir fyrir þingiði og stjórnina.
Fyrst og fremst á aS biðja um af-
nám alls tolls á akuryrkjuverk- berg, og hef:r þetta eina orS æst
færum frá Bandaríkjum, tollhlunn hann og móðgaS svo afskaplega
indin brezku vilja bændur aS verS' aS bvi er 'ikast sem veriS sé að
ío prct. Stemlim vilja þeir o<r fá “ve:fa r,uiu framan i raufian taH”.
flutt inn tollfritt og nokkrar fAndrés þekkir bann ta’sbátt). Fn
Kaupendur Lögbergs sem skifta
um bústaði, verSa jafnan 'aS láta
þess getiS, hver var þeirrá fyrri
bústaður, annars veröur utaná
skriftinni ekki breytt.
Fréttir frá fslandi.
Reykjavík, 4. Okt. 1910.
Mokfiski hefir veriS á Aust-
fjörSum í sumar. Austri segir aS
aflinn hafi orSiS e:nna mestur í
NorSf’rSi. Þár hafi einn vélar-
Skipverjar brugðust illa viS og
reiddtt öxi aö sýslumanni. Þó
komst hann upp ásamt Snæbirni í
Hergilsey, en hinum var aftraS.
Nú Yókst þjark mikiS á þiljum
og kraföist skipstjóri aS þeir fé-
lagar færi þegar í bát sinn aftur,
en þeir synjuðu þverlega og skip-
uöu honum aS halda tafarlaust til
Flateyjar og skyldi þeir lög við
eigast. ÞaS lét hann sem vind um
eyru þjóta. KvaStst flytja þá til
Englands. Var skipinu þá beint
til hafs meS þá félaga. Fór þaS
meS fullum hraSa út flóa og hefir
ekki spurst til þess síSan.
Skipiö heitir Chieftain frá Hull,
Nr. 847. — Þess urSu bátsmenn
varir aS íslenzkur maSur var
meSal skipverja, en ekki vissu þeir
nafn hans.
Frásögu um atfarir þessar var
símuö stjórnarráöinu i gær. Var
því næst símaS til Hull og fær þá
skipstjóri makleg málagjöld er
hann kemur heim þangaS.”
Úr bréfi frá Kaupmannahöfn
hefir Lögberg fengiS fréttir um
þaö aö botnvörpungurinn sé fram
kominn í Hull og hafi haft sýslu
mann og hreppstjóra meöferSis.
Skipstjóri var settur í varShald,
en aS öSru leyti hefir ekkert frézt
um úrslit máls þessa.
Flugmenn.
Fyrir tveim árum voru aS eins
þrír menn í víðri veröld, sem
hægt var aS segja að gæti flogiS
svo aS orS væri á gerandi. ÞaS
voru Bandaríkjamenn tveir, þeir
Wright-bræSur, og Farmann í Ev-
rópu. Þessir gátu þ)á allir flogiS
stuttar vegalengdir. Hinir er báru
flug viö, gerSu aldrei annaS en
“Kannske þú viljir þá moka
snjó fyrir mig?”
Já, þaS vil eg feginn,” svaraði
Magnús.
“Jæja, eg ætla þá að sleppa þér,
af þvi aS þú sagöir eins cg var.
Eg vildi mikiö gefa til þess að
drengirnir rninir væra jafn sam-
vizkusamir etns og þú ert,” mælti
caupmaður. ^Þýtt.)
Konur steinsmiðir.
New York blaö eitt segir frá
þv*, aS mörgum þyki nýstárlegt að
fara fram hjá byggingu nokkurri
New Jersey þegar rökkva tekur.
Byging þessa er sem óöast ver-
ið aö reisa nú og er hún úr steini.
Fn steinsmiöimir eru alt konur í
dökkum klæöum; en efni flytja aö
þcim karlmenn í hvítum strigaföt-
i m.
Bygging þessi heitir “The wo-
men’s apostolic new church.” For-
stöðukona þess félags er Mrs.
Sarah Earle, litil kona vexti ,en
frábærlega atorkumikil, og er mælt
aS hún verði fyrsti prestur þessar-
ar nýju kirkju, og þykir henni mik
ils um bygginguna vert, er hún
telur reista i tvennum skilningi af
trúuðum. Kona nokkur, sem er
lærður byggingameistari, hefir
gert ókeyprs uppdrátt að kirkju
þessari, aS korlmaSur nokkur í
söfnuSinum hefir kent konunum
steinsmíði. Allar konur safnaöar-
ins vinna aS byggingunni 18—20 í
einu. En af því aö þær hafa öör-
um störfum aS gegna á daginn,
geta þær ekki unniS aB steinsmíð^
um nema á kveldin.
Konur þessar kváðu leysa verk
sitt svo vel af hendi, aö bygging-
arráS bæjarins finnur ekki að
neinu viS þær.
Alfatnaður, hattar og karlmanna klæönaður viö lægsta
veröi í bænum. Gæðin, tízkan og nytsemin fara sam-
an í öllum hlutum, sem vér seljum.
Gerlð vður að vant aB fara til
v HtTE MANAHAN, 500 Main St., Winnipeq.
HUÐIN, SEM
ALDREI BREGZTl