Lögberg - 24.11.1910, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. NÓVEMBER 1910.
3
m— - •
Tóbak- Vísindaleg Meðferð Þess
TILREIÐSLAN. Tóbakiö er jurt og eins og allar juitir þarf að tilreiöa I
"... það svo menn geti neytt þess. Það er alveg eins mik
ill munur á hæfilega tilreiddu tóbaki og ÓVEHKLÐU tóbaki KRYDDUÐU
eins og á vel soönum mat og hálf soðnum mat. Mulningaraðferðin, eða , ,til-
reiðslan" er jafn þýðingatmikil fyrir tóbakið og suðan er fyrir maticn eða ólg-
an fyrir vínið.
Tóbaksduft (neftóbak) er vísindalega tilreitt tó-
bak möuniiin til notkunar. Hvers vegna tóbaksmenn
vilja heldtir Kaupniannahafnar tóbaksduft eu
aórar tegundir niuiiiitóbaks.
Það er tilreitt tóbak í hreinustu mynd.—Það hefir betri keim.—Það held-
ur keimnum og styrkleikanum.—Það er sparnaður að því. því að það endist
lengur.—Það vekur enga efiirtekt, það er ekki tuggið, heldur einungis látið
liggja í munninum (milli neðri vaiarinnar og tanngarðsins).—Það skilur eftir
þægilegan, hreinan og svalandi keim. Það er tóbak vísindalega tilreitt mönn-
um til notkunar.
TRYGGING FYRIR GÆÐUM OG HREINLEIK.
Kaupmannahafnar munntóbaksduft et búið til úr hinum beztu tóbaksblöðum,
gömlum, sterkum og bragðgóðum, og þar við er einungis bætt slíkumefnum,
sem finnast í sjálfum tóbaksblöðunum, og öldungis hreinum ilmseyðum. Muln-
ingar-aðferðin varðveitir hið góða í tóbakinu, en skilur úr beiskjuna og sýruna,
sem er í hinum náttúrlegu tóbabsblöðum.
VIÐVÖRUN ’ ’aklð mjög lítinn skamt af Kaupmannahafnar tóbaksdufti,
-■ " -.- —— annars er hætt við, að þér haldið það sé of sterkt.
Kaupmannahafnar munntóbaksduít er litlar agnir af hreinu. sterku munn-
tóbakl; því gefur það frá sér auðveldar og í ríkulegri mæli styrkleik tóbaksins
heldur en tóbaksblöð eða illa skorið tóbak, alveg eins og vel raalað kaffi gefur
auðveldar og ríkulegar frá ér styrkleikann heldur en illa malað kaffi eða kaffi-
baunir.
KAUPMANNAHAFNAR TÓBAKSDUFT
er Bezta Munntóbak
í Heimi.
NATIONAL SNUFF COMPANY, LTD
900 St. Antoine Street, -:- Montreal.
M - ---- ---------------

Jafnaðarmenn á’Þýzka-
landi.
J. Keir Hardie, verkamanna-
fulltrúinn brezki, ritar í “Labor
Leader” i Lundúnum ■ Urn jafnaS-
armensku á Þýzkalandi. Þ.ar seg-
ir hann meSal annars:
Flestum lesenda minna mua
kunnugt um jafnaSarmanna-
hreyfinguna á Þýzkalandi. J.afn-
aSarmanna hreyfingin á Þýzka-
landi er beinlinis pprottin af
stjórnarbyltingunni 1848. Þegar
Ferdinand Lassalle gerSist for-
mælandi verkamanna varS liann
skjótt vinsæll mjög. Um sama
leyti hafSi jafnaöarmanna hreyf-
ing lifnaS undir forustu: Marx og
vina hans. ÁriS 1862 var nefnd
manna send til Lassalle af hendi
jafnaSarmanna og þess fariS ;t
leit, aS báSir flokkamir jafnaSar-
menn og verkamenn skyldu vinna
saman og fylgjast aS málum.
ÞaS er dálítiS eftirtektavert aS á
fundinum þeim í Magdeburg var
staddur maSur aS nafni Aulteicht.
Hann var einn í sendinefndinni,
en hafSi lengi veriS búsettur i
Ameríku og var þá aS ctn; stadd-
ur í Þýzkalandi lá snöggri ferS.,
Sá varS árangur af funJi þess-
um, aS báSir flokkarnir runnu
saman í einn og varS úr ÞjóBræS-
isflokkurinn á Þýzkalandi.
Flofkkur sá óx tmeSi feikna-
hraSa, og leizt stjóminni svo illa
á þaS, aS Bismark gamli gerSi
ráSstafanir til aS' linekkja viS-
gangi hans, og svo langt gekk ó-
vild'in gegn þessum flokki, aS
um eitt skeiS var þaS taliS ólög-
legt og lar.dráSum næst aS vera
jafnaSarmaSur á Þýzkalandi. For-
kólfar þeirrar hreyfingar voru
annaS hvort fangelsaSir eSa rekn-
ir í útlegS, og varS eigi unniS aS
eflingu félagsskapar þessa nema
i laumi. En á þeim tímum efldist
félagsskapur þessi samt sem áBur
og varS bundinn föstum reglum,
sem fylgt hefir veriS síSan.
Mestu frömuSir jafnaSarmanna
á Þýzkalandi voru þá þeir Auer„
Liebknecht og Bebel. Sú þrenn-
ing varS afkastamikil og vel til
formensku fallin.. Auer var vit-
maSur mikill og stjórnmálamaSur.
Liebknecht var hygginn 'og for-
sjáll, en Bebel ræSumaSur meS
afbrigSum og manna bezt fallinn
til aS útbreiSa sko’Sanir þeirra
félaga, og nú er hann einn eftir
þessará þriggja mikilmenna.
Á sunnanverSu Þýzkalandi
hafa frelsis og réttindakröfur átt
tryggara friSIand, þegar um
stjórnmál hefir veriS aS ræSa.
ÞingræSi hefir fengiS þar aS
njóta sín miklu betur, og kosningr
arrétturinn töluvert rýmri heldur
en á Prússlandi eSa í NorBur-
Þýzkalandi. Um síSastliSin 15—
16 ár hefir veriS nokkur munur á
skoSunum jafnaSarmanna í SuSur
Þýzkalandi og NorSurÞýzkalandi., -
JafnaSannenn í N.-Þýzkalandi
halda því fram, aS flokkur þeirra
eigi aS standa algerlega út af
fyrir sig og óJiáSur öllumi flokk-
um, gera ekkert bandalag viS þá,
taka engan þátt í löggjöf ásamt
meS þeim, en vinna aS því ávalt
| og af öllu megni aS efla flokk
sinn og bíSa þess aS sá tími komi
1 aS auSveldiS hrynji til grunna,
vegna þess aS þaS sé í sjálfu sér
á sandi bygt og rangindum, og
aS jafnaSarmenn komist til valda,
| nái stjórnartaumunum og myndi
J jafnaSarmanna ríki.
I SkoSanir bræSra þeirra á SuSur
Þýzkalandi eru aS því leyti fiá-
brugSnar, aS þar er litiS svo á,
aS jafnaSarmanna ríkiS geti ekki
orSiS til alt i einu, heldur verSi aS
myndást eSa eflast smámsaman,
og met5an á þeim vexti stendur sé
þaS skylda jafnaSarmanna aS
taka svo öflugan þátt í stjornmál-
um og löggjöf landsins, sem þeir
frékast megni, og freista aS greiSa !
fyrir hugmyndum jafnaSarmanna,
breyta þannig smátt og smátt auSi-
vald'sríkinu sem nú er í ríki jafnaS-
annanna.
Þessar tvær stefnur á Þýzkalandi
I hafa veriS nefndar gerbreytingar-
) stefna og umbótastefna. Vert er
I að geta þess Prússum til sóma. aS
j í reyndinni liafa þeir haldiS þvi
I nær hinu sama fram eins og bræSW
ur þeirra á SuSur Þýzkalandi. En
aS því er eitt atriSi snertír hafia
þeir veriS óbifanlegir. Þeir hafa
| litiS svo á, aS' fjárhagsfruiuvarpiS
j væri jarteikn auSveldisins og hafa
því ávalt gert sér aS skyldu aS;
greiSa atkvæSi gegn því. En
jafnaSarmenn á SuSur Þýzkalandi
hafa aftur á móti litiS svo á, aSi
fjárlögin gætu komiS til álita eins
og hver önnur lög, og engin á-
stæSa aS greiSa atkvæSi gegn
þeim, nema þVí aS eins aS þau
virtust ranglát eftir nána athug-
un. Þeir segja aS vísu, að sjálf-
sagt sé fyrir jafnaSarmenn aS
greiSa atkvæSi gegn fjárveitingr
um rikisdagsins til herflota og
landhers, en alt öSru máli sé aS
gegna um aSrar fjárveitingar til
rikisþarfa. Þeir hafa því oftar
en einu sinni greitt atkvæSi meh
fjárlagafrumvarpi stjómarin'ar
c>g fengiS ámæli af félagsb :i ðr-
um sínum í NorSur Þýzkaland’. I
ár gerbu þeir slikt hiS sama, þeir
greiddu atkvæSi meS fjárlaga-
f 1 umvarpinu.
Nýja lýðveldið.
Portúgalsmenn hafa nýskeS
rekiS konung sinn af höndum sér
og myndaS lýSveldi, og á nú vel
viS aS rifja stuttlega upp sögu
þeirrar þjóSar.
Saga Portúgalsmanna hefst á
tólftu öldinni, þegar rómantíkin
og riddaraskapurinn stóS í mest-
um blóma á Pyrenea skaga, þegar
þeim lenti saman á vígvellinum
1143 spánsku hetjunum og vösk-
ustu riddarasveitum Portúgals-
manna. Fagureygar meyjar horfSu
á þann hrikalei'k, sem lauk svo, aS
riddaraskarar Portúgals gengu af
hólmi sigrihrósandi og sigurlaun-
in svo sjálfstæSi til handa Portú-
galsmönnum, sem þá gengu und-
an Spánverjum. Alfons prinz varS
fyrstur konungur Portúgalsmanna
af Burgundy ættinni, er sat meir
er því stríSi var lokiS. Hann var
en fjórar aldir a5 ríkjum í Portú-
gal og lét eftir sig mikla frægSar-
sögu.
Um þær mundir voru Arabar
voldugir á Pyrenea skaga, og áttu
þeir í stöSugum óeirSum viS Al-
fons I. og eftirkomendur hans.
Márar voru harðir í horn aS taka
og hjá þeim stóS Austurlanda-
menningin meB miklum blóma, og
forkólfar þeirra, bæSi í Portúgal
og á Spáni voru bæöi göfugir og
hugdjarfir. ÞaS var einkum kross
farendum aS þakka aS Lissaljon
varS unnin af Márum og valdi
þeirra hnekt þar í landi. En þrátt
fyrir þaS þó aS fjöldá margir í-
búar féllu fyrir sverðseggjum á
Spáni og væru flæmdir af landi
burtu, urSu samt allmargir eftir
og blönduSu blóSi viS sigurvegh
arana svo að þann dag í dag flýt-
ur MárablóS í æSum margra Por-
túgalsmanna.
ÞaS var ekki fyr en á dögum
Alfons konungs IV, aS Portúgal
fór aS verða atkvæða ríki í Norð-
urálfu. Alfons IV. liefir veriS
kallaSur hinn ihujgdjarfi, og var
aS mörgu leyti mfcrkur koryung-
ur. Þó var þag fult svo mikiS aö
þakka vinsamlegu sambandi viö
Englendinga aö vegur Portúgals
óx, eins og stjómaraöferö Alfons
konung-s. Frá því aS enskir
krossfarendur veittu Portúgals-
mönnum liö í stfyrjöldinni viö
Mára og alt til þessa dags, hafa
vináttubönd milli Englendinga og
Portúgalsmanna veriö óslitin
Þessar þjóðir gerðu sín á milli
mjög hagkvæma verzlunar samn-
inga, svo aö báðar auðguöust af.
Englendingar stóöu og meö Portú
galsmönnum í öllum styrjöldum;
þannig veittu þeir þeim drengilegt
liS á dögum Jóns Portúgalskon-
unigs 1385 og áttu drjúgan þátt í
því aS Portúgalsmenn unnu fræg-
an sigur við Aljubarotta á Kastal-
íumönnum er sífelt liöfðu herjaö
á ríki Portúgalsmanna. Arið
eftir, 9. Maí, voru samningar
geröir milli Bretlands og Portú-
galsstjórnar, sem tengdu þjóSirn-
ar enn þá nánara samart. Það
voru samningamir í W.indsor-
höllinni og þar á eftir kvæntist
Jón konungur dóttur John of
Gaunt liins stórmerka brezka aS-
alsmanns.
Þó liófst þar ný blómaöld. Þá
voru þar kapipar margir og fræg-
ir, þá sigldu portúgalskir sæfar-
endur um úthöfin, fundu ný lönd
ðg ný höf, og sviftu brott þeim
dularhjúpi, er faliS háfSi mikiö'
af hnetti vorum fyrir augum
fiins mentaða ‘heims. Sonur Jpns
konnngs var Hinrik sækonungur.
Hann var mjög vel viti borinn og
þaS var áhuga hans og þekking.
arþrá aS þakka, að lagt var af
Portúgalsmönrputn 5 marga og
merka leiSangra, er leiddu til þess
aS Portúgalsmenn eignuðust Az-
oreyjar, Cape de Verde eyjar,
Madeira og margar fleiri.
I Sagres lét Hinrik prinz gera
athugunarstöö, þar sem göfugra
manna sonum var kend sjómanna-
fræSi. Prinzinn sjálfur bar kostn,-
aBinn viS þessar sjóferöir, og
síðar voru mynduS sjálfstæS félög
aS tilhlutun hans, sem gengust
fyrir landaleitun, og fór svo loks,
aS þaS sem fyrmeir hafSi veriS
áhugamál göfugs prinz þeirrar
þjóSar, varS smámsaman aS áhuga
máli þess æfintýrafúsa fólks, gem
heima átti í gervöllu Portúgalríki.
Enginn tiltakanlegur siglingahug-
ur var vaknaSur hjá Englending-
um þegar skip Portúgalsmanna
tóku aS sigla um hin fjarlægustu
höf. ÁriS 1446 kornst Bartliolo-
meus Diaz fyrir GóSrarvonar-
höfSa, sySsta oddann á Afríku,
og Vasco da Gama sigldi alla
leiS til Indlands áriS 1497. ÁriS
1560 fanst Brazilia og þar var
portúgölsk nýlenda stofnuS. ÞaS
gerSi hinn nafnfrægi portúgalski
landaleitarmaður Albuquerque, sá
hinn sami er varS ‘iandstjóri á
Indlandi’ eftir aS hann hafði náS
undir sig Goa (sem hann gerSi aS
nnSstöS verzlunar í AsíuL Cey-
lon, Sundaeyjum, Malakka ' skaga
og eyjunum í Persaflóa.
Þegar Persakonungur kvacldi
Albequerque skattgjalds, hótaöi
síðamefndur sendiherra höröu, og
sýndi honum bæSi sverð og skarnrn
byssu og rnælti: “í þessari mynt
greiðir Portúgal skatta . sína.”
Hann gerði Portúgal glæsilegt
riki í augum Aivstu r 1 an dahöfö-
ingja, svo aö 'þeir sóttust efpir
vemd þess. Þetta var á stjórnar-
árum Manúels I., sem nefndur
liefir verið hinn hamingjusami, en
nafni lians Manúel II., sem nú.
var rekinn frá ríkjum, veröur aft-
ur á móti liklega kallaður hinn
“óhamingjusami”. Á dögum
EManúels I. eða um lok 15. aldar
voru Portúgalsmenn taldir ein-
hver auSugasta þjóS í Evrópu.
Bar margt til þess, þar á meSal
þrælaverzlunin, sem Englendingar
töku sinn þátt i, kryddverzlun viS
Austurlönd, og nýlenduverzlunin
yfir höfuS.
En þegar komi fram á 16. öld-
ina var enginn ríkiserfingi af
Burgundy konungsættinni, er til
konungs væri borinn í beinan karl-
legg. VarS þaS til þess, aS einir
sex eða sjö menn tóku að keppa
um yfirráðin. Leiddi af þessu
innanlands flokkadrátt, sundrung
og þróttmissi fyrir þjóSina. I
NiSurlanda ófriSnum þustu spænsk
ir herskarar inn í Portúgal og ])á
í fyrsta sir.ni réðust Spánverjar á
nýlend'ur Portúgalsmanna .
Nokkru fyrir aldamótin 1600
voru Portúgalsmenn neyddir til
aS ganga í samt>and við Spán-
verja. En aS 60 árum liSnum
(1640) hófst mikil sjálfstæðisbar-
átta á ný í Portúgal. Forkólfar
hennar voru liinir göfugustu menn
þjóSarinnar, og fengu þeir fylgi
brezkra hermanna. Fór svo að
Portúgalsmenn náBu aftur frelsi
sínu . Nutu þeir þá öSru sinni að
hjálpar Englendinga, endK hefir
engin þjóS reynzt Portúgalsmönnr
um l>etur en þeir fyr og siöar.
Hertoginn af Braganza var kom
ir.n af Burgundy konungsættinni
og var hann krýndur til konungs
og nefndur Jón IV., en þó aö
Portúgalsmenn væru engri þjóö
undirgefnir hnignaöi ríkinu ár frá
ári, því aö þjóðin varö á eftir í
menningar og framfarabaráttunni,
en hetjufrægöin hvarf og gleymd-
ist.
Áriö 1799 var þar enn konungr
ur er Jón hét, sonur Mariu drotn-
ingar er vitskert var. Þá stóð
franska stjórnarbyltingin sem hæst
og áhrif hennar náöu til flestra
landa í Evrópu. Napoleon haföi
einsett sér aS ná Portúgal undir
sig og tókst þaS líka. Jjón kon-
ungur veltist úr völdum og flýSi
til Brazilíu. Frakkar lögðu Portú-
gal undir sig og réSu þar lögttm
og lofum þangaS til Englending-
ar enn á ný komu til sögunnar og
ráku Frakka brott frá Portúgal
eftir harða viðureign og miklar
blóSsúthellingar.
Miguel bróðir Pedro, sem að
réttu átti konungdóm, vildi þá
komast til valda, en Pedro kon-
ungur hafSi lagt niSur ríkisstjórn
í því skyni aS María dóttir hans
yrBi drotning. Miguel naut fylg-
is þingsins í Portúgal 1828, en
Pedro konungur, sem þá var í út-
legS, fékk safnaS her meS tilstyrk
Bretastjómar og steig á land í
Oporto. Áriö 1835 beiB Miguel
algerSan ósigur fyrir óvinum sin-
um og hin unga drotning Maria
hélt sigur innreiS í Lissabon.
SíSan um miðja 19. öld hefir
ekki gengiS á öSru en stjórnar-
byltingum, ýmiskonar óánægju og
stöSugum tilraunum lýðveldisfor-
ingjanna til aS koma á þingbund-
inni stjórn. Þetta virðist hafa
tekist meS stjómarskránni sem
fékst 1852, en þrátt fyrir þaS þó
aS konungar svo sem Pedro V. og
Luis I. stjórnuSu mildilega, fór
hagur almúgans síversnandi sakir
purkunarlauss gerræöis stiórnmála
flokkanna, ágimdar og óhófs aö-
alsins, mentunarskorts og fáfræSi
alþýðunnar og áhugaleysis og
The Stuart Machinery Co., Ltd.%
WTNriTIPEG,
“ .
MANITOBA.
764-766 Main Street.
TKe
Milwaukee
Concrete
Mixer.
BYCGINGAMENN!
Leitið upplýsinga um
verð á vélum af öll-
um teKundura sem
þér þarfnist.
Phones 3870, 3871.
&
Loðfatnaður
mjög sterkur
Búinn til úr beztu skinnum; æfðir
klæöskerar, nýjustu soið. Hér eru
nefnd nokkur sýnishorn:
Pony yfirhafnir, satin-fóöraðar,
$105 00 viröi; aö eins....$85.00
Handskýlur úr Mink-skinni $85
viröi, fyrir aðeins.......$55.00
Síðar yfirhafnir, fóÖraðar með
Muskrat og bryddar meÖ mink-
skinni. $100 viiði, aö eins $69.00
Muskrat treyjur, síðar. . . $97.50
Handskýlur úr safalaskinni frá
Alaska, $20.00 virði, að eins $15 00
Selskinns-treyjur frá Hudsons
Bay, ¥200.00 virði, að eins $149.00
Nýmkðins yfirhafnir úr pers-
nesku lambskiuni, síðar, S375.00
virði. að eins...........$295.00
Fjölda margar aðrar tegundir.
----Gjafverð-----
KOMIÐ OG SKOÐIÐ
The Blue Store,
Chevrier & Son.
452 TÆ-A-TIST ST.
deyfðar þjóSarinnar yfirleitt tun
aS ráða bót á ástandinu.
Þánnig er saga Portúgals íram
aS konungsmorSinu fyrir tveim
árum, er Carlos konungur og
sonur hans voru ráSnir af dögum.
Sá atburSur var bein afleiðing af
margra ára óvild og óánægju al-
mennings, sem loks komst í ál-
gleyming nú nýskeð er Manúel
konungur var rekinn frá ríkjum
og lýSveldi stofnaS.
Af þessu stutta ágripi af sögu
Portúgalsmanna er eitt atriSi sér-
staklega er öSrum fremur hlýtur
aö verSa áberandi. Þaö er vináttu-
sambandið mill brezku þjóöarinn-
ar og Portúgalsmanna. Þær þjóö-
/-Vtw WAftHi’Z OiiHiM»-X, y ,1 ^ H i" !LY gJai'Wi.
Canadian Northern I
-ET,-
DESEMBER
SKEMTIFERÐIR
===TIL====-
A n «T n r-C a n a d a
Ontario, Quebec og
Austur Fylkjanna.
Mjög Lágt Fargjald
Fyrsta flokks farbréf. Stansanir
levfðar—gilda þrjá mánuði.
Farbréf seld á öllum stöðvum.
—Vcljið um Leiðir—
; Farbréf seld n. Nóv. til
31. Des. 1910, til
j Gamla Landsins
og Evrópu.
® Nánari upplýsingar fást hjá
ÍCANADIAN NOaTHERN RY
ÍCity Tidket Office
Horni Portage Ave. og Main St. ®
ir Iiafa tengst saman miklu traust-
ari vináttubönd en nokkrar þjóöir
í Evrópu, og aö þær hafa þplað
súrt og sætt saman, og þaö er al-
gerlega Englendingum aö þakka
aö Portúgalsmenn eru sjálfstæöir,
en ekki undirokaður lýður.
Hóstinn er algengastur í kulda-
stormum fyrri hluta vetrar. For-
eldrar ungra barna ættu aS vera
viS þvi búnir. Ekki þarf annað
en eina flösku af Chamberlain’s
bóstalyfi ('Chamberlain’s Cough
RemedyJ. Margar mæSur hafa
þaö alt af handbært, og þaS hefir
aldrei brugSist þeim. Selt hver-
vetna.
mm
S0Rtab
WIISTDSOE BOEDSALT-
N9V/ VJUJ'
,,Er þaö ekki elskulegt að
eiga salt, sem ekkiveröur þvalt
og hleypur í kögla?“
,,Jæja, eg hugsa aö þeim,
sem brúka slíkt salt f fyrsta
sinni, þyki þaö elskulegt.
En nú skal eg segja þér, aö
mamma brúkar alt af Windsor
salt heima, og þess vegna hefi
eg vanist þvf á heimili mínu.
Windsor salt hleypur aldrei
í kögla né harnar, svo aö eg þekki ekkert til salts, sem þaö
gerir.
Mér dytti ekki f hug aö bolloka nema því aö eins aö eg
brúkaöi Windsor salt.