Lögberg - 09.01.1913, Page 4

i
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 9. JANÚAR 1913

LÖGBERG
GefiS út hvern fimtodag af Thí
Columbia Prbss Limited
Coroer Wiiliam Ave. &
Snerbrooke Street
WtNMtPEO, — Mantopa.
stefán björnsson,
P.DITOR
A. BLÖNDAL,
BUSINESS MANAGER
í
I
i
1 tir um bræ5:nginn. En þó fór
svo a5 • lyktum, aö fle’ri ur5u
móti frumvarpinu en me5, svo a5
þaö sálaðist i höndum fundar-
ranna, og veröur ckki boriö undir
ln ennings atkvæö’.
Um sama leyti bofmöu inargir
%
j kjósen.ittr til almenns fundar í
i ' lárubúð i i Reykjavík, eftir að
j b!að ð Ingólfttr hafð: gefið út
. fresrnmiða utn tíðinJi þau, er
utanXskrifttil BLAÐSINS:
TKeColumbiaPress.Ltd. ((*!
P. O. Bok 3084, Winnipeg. Man. /i
UTANÍSKRirT RITST/ÓRANS:
EDirOR LÖGBERG,
P. O. Box 3084, Winnipeg.
Manitoba.
TALSÍMI: GARKY 2156
VerÖ Klaðsins $2.00 um árið.
| vrni aíS gerast í sambandsmálinu.
! Fundur sá var afar tjölsóttur a5
atp er. Tölttðu þar bæði sjálf-
.tæðismenn og stjórnarmenn. Á
hetn fundi talaði tneöal annara
$
j af stjórnarliði próf. lArus Bjarna-
I son: lét hann í Ijósi ótrú sína á

hinu nýja frumvarpi. kvað sig
ekki hafa langað t’l að vera flutn-
'ngsirtann |>ess og lýsti> yfir þvt, að
það yrði ekk: Ixirið ttnd’r þjóðina.
\'ar því tekið með íerföldu fagn-
aðarópi af fundarmiinnum og
fundi því næst slitið.
Samþykt hafði það verið á
]>:ngmannafundunum, er dauða
dsemdi frumvarjv'ð, að b’rta skyldi
]>að ]k'> þjóðinni sem fyrst. Við
]>vi kvaðst ráðherra ekki húinn að
svo st-ixidu. Kvaðst hann verða
áður að síma t’l Dantnerkur og
biðja dönsku ráðherrana um leyfi
til að sýna íslendingum sam-
bandslaga ákvæðin. Miklar vonir
kvað ráðherra þó hafa gert sár
um að ]>etta ,‘sýn’ngar”-leyfi
feugist. Er næsta sennilegt að
þeir dönsku meti svo mikils
hæversku ráðherra og varkámi.að
þc’r geri þetta fyrilr nann.
l'ari svo þá gefst Islenóingum
kostur á að sjá svart á hvítu, hvað
farið hefir verið fram á í þessu
•íðasta frumvarpi. V'ér viljum
engan dóm leggja á það fyr. Ekk
virðist það samt ólíklegt, að eitt-
hræðingar treystu sér
ganga að
að
þvi, og senn legast er.
uj>i
agnhöld danskrar ágengni.
Dr. Jón Bjarnason
;egir at seiv
!>au tiðindi gerðust við síðdeg s
guðs])jónustu á sunnuc’agnn var
að Dr. Jón Bjainason lýsti yf.r1
Nýtt uppkast sálað.
Ráðherra íslands koni heim úr
utanför sinni í éindverðum Des-
embermánuði, og hafði þá með-
t’erðis nýtt uppkast 11 sambands-
!aga milli íslands og Danmerkur.
Eigi hefir uppkast þetta verið
gert heyrin kurinugt x heild sinni,
cn þó nokkuð orðið hljóðbœrt
efni þess; hefir það orð;ð tilefni
iil mikilla fundarhalda þar í
Rcykjavík og augsýnilegrar ó-
anægju jaínvel í stjórnarflokidn-
um, eáis og síðar verður drepiðá.
Eina blaðið, sem oss hefir borist
með verulegum fregnum af þessu
nýja frumvarpi er Ingólfur. Fer
hann um það mjög hörðum orð-
tim. Frumvarpið er á íslenzku og
dönsku, samrð í Danmörku upp úr
hinum fyrri tveimur, því frá 1908,
og “bræðingnum”. Er í þessu
nýja frumvarpi >amvizkusamlega
lialdið göllum beggja fysrri frum-
varpanna segir Ingólfur, en þar
við Ixætt ýrnsum nýjtim og í tneira
lagi ískygg’legum.
í’annig er sagt að íslcnsk land-
licltji sé gerti aldönsk óuppsegjan-
lcga. í öðru lagi. kvað Dönum
cinum hemilaði ati vc ta þcgnrétt
á Islandi. En }>ó varðar mestu á-
kvæð.ð um aii flytja ráShcrravald-
if! út úr landmu tii Danmerkur.
Xy’ ráðherrann, hneningsráðherr-
ann, sern ætlað var að sitja 1.
Kaupmannahöfn, er sagt, að eigi
að hafa allsherjaruinboð, t’l að
fara rneð vald ráðherranna á ís
kindi. Slíkt ákvæði svikalaust
rothcgg á alla góða og gilda
heimastjómarmenn.
Riki kváðu þeir nefna Island í
i’rumvarp nu. en leyfa þvi þó
hvorki land eða þcgna.
Hér hafa nú verið talin helztu
atriðin í þeim íréttuin, er ean hafa
borist af þessp nýja fmmvarp:
hingað vestur, en nú skal frekar
-egja frá undirtektunum undir
]>að í Reykjavtk.
Jafnskjótt og
heim kallaði hann
nienn sína á fund
frumvarp ]>ettá. ásamt nokkram
hræðingsmönnum, i því skyni að
1 era frunivarjnð nndir þjévðina
meö almennri atkvæðagreiðslu á
ondverðu stmtr', ef ]>að fengi byr
hjá þingmönntaii. betta hefir
tiðindamaður Vustra eftir Ilannesi
líafstein, og. kemttr ]>að lteim v.'ð
uminæli Ingólfs.
Þessír þingmenn vortt kvaddir
til fundar’nsf: Jóhannes Jóhann-
esson á Seyðisfirði, Jéut Ólafsson, j
Jón Magnússon, þingmenn Rang
æ'nga, þingínenti Reykvíkinga, I
Björn Kristjfuisscx), Kristján
Jónsson, Magnú.s Andrésson <>g
konungkjörmt JilSnginiennírnir: j
x-ra Bjönt á Dvergaste ni, Eirik-;
ur Brieni, lúlíus Ilavsteen ogj
Ágúst Flygenring,
Þingmenn sjálfstæðisfbkksins: ingarannsóknina síðustu í Saskat-
Bjarai Jónsson, Ben. Svein,sson og chewanfylk’, svo að lesendum
Skúl 1 horoddset) voru ekki hlafishis er ekki ókunnugt um
vaddk á fandinn. , hana. Þótti stjóm fyklisins víkj-
Fundur jæssi stóð i stjómar-; asj röggsamlega við því tnáli, en
ráðshúsinu nærri því i tvo daga ,])jns vegar ltafa afskifti conserva-
frá 9.—10. í. ni. Urðu þar um- tiva flokksins af þv vakið
rannsóknanna, við að halda áfram *>
starfi símt.
Eins og tnenn inuna, báru þeir
conservativu ]>ar í Saskatchewan
fram ákærurnar og voru þær mjög
svo alvarlegar, og væntu mcnn, að
þeir létu ekki dragast úr hömlu
að sattna ]>essar gífttrlegu ákærur
sinar. En j>eir þögðu og neyddu
Scott stjóm’na til að krefjast itar-
legrar rannsóknar á því, við livaíá
rök ]>að illmæli hef'ði að styðjast
em conservativar voru að breða
Tt um fylkið viðvíkjand kosning-
unttm.
Þegar á það er litið, hvað
íbttrðurinn á stjórnarflokkinn va"
alvarlegur, ]>á tnun f estum f nnast
ösklegt tdtæk’ stjórnarinnar, er
hún krafðist rannsóknarinnar, en
'iitt er furðulegra til frá_a nar að
afturhaldsflokkurinn reyndi að íá
frest á rannsókninn’, og gerði alt,
sent í lians valdi HOð art hefta
hana.
Koiti |>að i Ijós á ýinsa nhátt
eins og nú skal tekið fratn.
THE DOMINION BANK
Slr EUMDND B. OHI.KK, M. p„ Prm W. D. MATTHEWB .Vioe-Prm.
C. A. BOGKKT, General Manager.
Höfuðetótl borgaður.... $5,000.000
Varasjóður $6,000,000
Allur eignir $76,000,000
FJAHIIAiGSLEGAR FRAMFARIR
stö’Sugar og varaniegar nast sjaidan nema iueu aðstoð spari-
sjóðs. Sá sem heflr reikning við sparlsjóð, heflr alt af hvöt tii
að spara, & sina peninga é. óhuitum stað, eykur við það með
vöxtum og safnar reiðufé til siðari gróðabragða.

o.st borgaraleg réttindi. En hins-
vegar hefir conservativa liðið'
vestra. það sem kom nokk.um
þessára maima á kjörskrá, ’sýnt
að ]>að' vild’ láta þá gtæiða atkvæði,
’.tvað sent réttinum á ]>ví leið.
Þessu t’l sönnunar lagði dórns-
mála ráðgjafinn fram langa skrá
með nöfnuni manna, er ekki áttu
atkvæðisrétt, en conservativar
höfðtt sett á kjörskrá ’við Maple
Creek, og ]>ar höfðu greitt at-
Sannan’r fyrir sams-
Fyrst andmæltu þe’r conserva-; jcvœ<>'' lial'
,• x ,• t A ...... ... konar gerræðt af liendi con-
tivu að þmgrefnd vær: kjcrin til! . ” . _.
rannsókn a r innar. Scott stjórnar-| frvat vaf 1 ^^tone voru og
formaður sýndi fram á að ]>að! '‘Crðar ram.
Bæði Hon. Rogers og Hon. Dr.
væri þó eðlilegast, en kvað sér á
litlu standa, ef viðurkvæm’leg
rannsókn færi fram á annað borð.
Roche var boðið að leggja fram
fyrir rannsóknameímlina allar
Conservativar kváðust vilja dóm- j l>ær sannamr sem peir hefðu til
ara-rannsókn, en töldu þó agnúa ! f> rir ásokunum þe m er þetr hefðu
á henni, og blað þeirra í Regina ■ l)or'ð á stjórnarflokkinn í Saskat-
gaf jafnvel t skyn, að varla væri|chewan- Þær ásakanir voru svo
trevstandi yfirdóminum í fylkinu; 1stórar °S alvarlegar, aö ætla hefðt
þau ummæli eru aðeins skiljanleg inatt> a® lr€sslr herrar Ieldlt bæSl
frá conservativu sjónarmfW! ! sj;ilfsagí og skylt að sanna þær
Ix)ks var þingnefnd skipuð til! f>'rir. reU’ sérstakIega -r skorað
t , var a pa ao orera þao. Ef asak-
rannsoknarimiar. Stjornarflokk- i r* i r* v • «
. v. - _ lanirnar heFon haft vio einhver
urinn færði fram malsvorn gegn, . • .
, t rok að styoiast mundi man'tir og
akærum þeim sem a hann voru J / . . . Jl
. .. ^ x- ætla, eftir framkomu þeirra 1 garð
tximar til að hrekja aburðmn. ... x x . u *
betta mislíkaði afturhaldsmönn- 1 1>erala‘ að l.)eim att að væra
irn,; þeir ut ðu afar gramir og það starf bysna ljuft. Enhvor-
neituðu að halda áfram rekstri j’uP>r afturhaldsburgeis varð
inálsins, og sakir þess virðulega ^ askontnmm. Baðtr stem-
tiltækis varð að fre-ta starf, j l~g»u Þe r> <* varef tl1 Vl1
nefmlarinnar. Kom þá greinilega skynsamlegasta rað.ð. cn h.tt
í ljós að þeir conservativu kærðu "atu ]>eir e , s>n 1> r'r' a inorS
'um mun vxst finnast þessi heyktng
l.appanna v’ð að færa fullgíl’dar
þafi sannanir fyrir ákærumitn talandi
s:g. af skiljanlegum ástæðum ekki
um neina verulega rannsókn.
Eins og tnenn. muna var
vottur um að þær hafi ekki verið
nað krumfengið sé í þvi. úr því | santkomulag að fréttaritarar blaöa; ^ ^
h
að flokksmenn ráðgjafa og sam-j'kyldu fa að vera viðstaddir rann : sannleikstn-undvelh
I sóknina, en jafnskjótt og fréttir sannieiKSgrunnvem
birtar af málarekstrinum., Á f rleitt hef'.r rekshtr ]>e rra
ekki conservativu í Saskatchewan út
| vora
sent conservativum voru
það sétt illa seyddir hatnsar af j þóknanlegar — án þess að nokkur af kosningunum i sumar,^ allur
>köstunum fyrri, dregnir á dómur væri kveðinn upp af rit- j snúist þctm i óhag, og úrslitin
jstjórutuwn — var það lát’ð klingja . < rð:ð þau að aíturhaldið _ °?
]við í eonservativtt herhúðunum að Bordenstjórn n hetir t'engið jafn-
í nota ætti ]>essa ranns<>kn í flokks-; vel verri skell en andstæðingun-
fylgis skyni, þó að með dómara . "m var ætlaður.
i ranttsókn hefði alt kom'ð í sama
I stað að ])vt er snerti birting á
I málarekstrinum.
I
I>aö annað er consenativar
j báru í vænginn var það, að stjórn-
in vildi ekki Itorga lögmanni
Baráttan við berkla-
veikina.
ráðherra kom
helztu flokks-
11 að ræða
Prófessor Metchnikoff, sem nu
‘. {þeirra, en þó hafði það verið und-! cr jjklega frægastur allra lækna,
því. að hann segði af sér eml>ætti j ;rskilr5 þegar frá upphafi að hvor |,e;rra seni ný tru uppi, hélt ný-
sitiu sem prestur Fvrsta lúterska j málsaðili uin sig greiddi lögmanni lega fyrirlestur uin baráttuna
afiKiðar, meö þeim fyrirvara er 1 síntuu omakslaun. \ ar því svo, gegn berklaveiki, og er ágrip af
vafnaðarlögin til taka. Hann j setn auðséð, að vamir þær, sem ; ],eim fyrirlestri birt í ýmsum b’öö-
"i'i x ... up.VLi, ajt i Stjórnarflokkunnn !ærð fratn, inri) hér þýtt eftir tiniaritinu
va< st svo >/a . < / ’ I hafði ilregrð úr þeim conservativu -\Vicle World’.
hann treysti sér ekki að b«ra ; a,jaJ) j-j^rh tjj halda áfratn; ----------—
i’ibættisbyrðina lengur; af hólm- j|,vi ag. þeir sau s'tt óvænna eins og Aður tynri var berklaveikin
nr.ni kvaðst hann ckki flýja, I við var að Iriiast og grijnt' fyrstn álitin stafa frá því að líkaminn
hehlur vera íús til að vinna söfn- ! Uekifæri til að smokka sér út úr þrifist ekki nógu yel, en vævi alls
, , - ntálinu ekki sóttnæm veiki. Þó var hún
„ mtm. e t:r -etn aðut a r>-')gn |>au sem stjórn'n færði haldin sóttnæm sumstaðar i suð-
ga<i). er liann mætti. Yfir fram voru j)?ss eejis a5 varja var i uríöndum, at’ alþýðu. Það var
],e-sa sagðist hann gera nu til þess, - ni<.t v0)) af) cotlservativum ; ' ður þeirra i Neapel á ítaliu. að
a söfnuðinum vær’, kunnugt um j |u,gnU'ðu þau 'illa. Oóms-mála- jhrenna íöt o'g búslóð þeirra, sem
hana fyrir ársfund nn, er haldinn ! ráðherrann lagði fratn skilrík’ semíur veihin„i dótt og sótthreinsa
verður í þe sum mánutfi. Næst- j sýndtt dirfsktt og purkunarleys'!husin- George Sand seg.r frá því,
DrJ afturhaldsins, þar setn sú klika j a« þegar tonstnllmgunnn Chop n ■
. (haföi þrívegis gert sig bera i þvi var dauðvona af tæringu, á ey
rera frekan, g etn fyr- 1 , . f x •
, . i að ogna bændum til fylgts v.ð stg,
K-;m ástæðum, er rnestu reði
þckkja menn með vissu skyld’eika
og upprana ]>e sara gerla tegunda.
Frá ],eim gerli, sem manninum
fylgir, og venjulega er átt v ð,
þegar berklaveikis gerill er nefnd-
tir, stafar hin tnikla plága mann-
fó'.ksins, og honum er helzt þörf
aö verjast, þó engan veginn meg
vanrækja þá« tegund gerlame,
sem nautjx'niugnum fylgir, með
því að mönnum stafar luetta frá
hetini.
Vörn líkanians.
Berkla gerlarntr eru storam
! -einvirkari heldur en suniar aðr-
|ar sóttkve’kjur. Það skiftir oft
mánuðutn og jafnvel árum, áður
en þe’r ná að vinna hervirki sitt,
drejia likatnans vefi og mynda
igerðir og fúasár, svo að mann-
eskjunni rið’ að fullu, en til þess
]>arf t. a. 111. kýlaj>estar sóttkveikj-
an aðeins f;út daga eða jafnvel
stundir. Þetta kemur af því að
likami mannsrns veitir mótstöðu
og heldur upp’ orustu við sótt-
kveikjuna sein á hann herjar, með
]>ví að berklagerlarnir fjölga ekki
mjög ört. í blóði hans og holdi
búa cellur, gerla ætur svokallaðar
éphagocytes), en þær búa til eit-
ur til að drepa h’na aðkomnu
sóttkveikju, gleypa hana svo,
melta og tortina. Þegar þessar
gerla ætur ganga á hólm við
berkla gerlana, verða þær að
safna Irði utan um þanu stað sem
|>e;r hafa ráði'st á, renna þá sam-
an í eitt og kallast sú fylkmg
risa-cellur. Þar af verða hnúsk-
ar umhverfis þá staði sem berkla
gerlarnir háfa etið sijj inn i, og
af því ber ve’kin nafn, þvi að
“berklar” merk r örður eð:x smá-
httúskar. Oft verða gerla æturn-
ar yfirsterkari og drepa gerlana
eftiT langa viðureign, sem getur
staðið svo mánuðum og árum
sk'ftir.
Menn vita það betur nú, heldur
en fyrir fimm eða sex árum. að
i cklasóttar kveikjur ráðast á lik-
atna mannsins og eru brotnar á
hak aftur, og einkitm, að þetta er
nt'klu alinennara en haldið var.
Þarsern l>erkla gerlarnir hafa náð
fóttestu, grafið um sig og veriö
drepnir eða á .bak brotnir af vam-
arliði ltkamans, þar grær aftur og
verður þar ör eft:r.
í stórborgum Evropu eru fjöldi
lika skoðuð grandgæfilega at
lærðum læknum, bæði innan 04
utan; við þá skoðun er það kom>ð
fram, að nálega engin fullorðin
manneskja er laus v'ð sltk ör, þó
dáið hafi úr alt öðrum sjúkdóm-
um en berklaveiki. Þessi ör em
I
NORTHERN CROWN BANK
AÐALSKRIFSTOr'A ( WINNIPEG
HöfuðstóH (löggiltur) . . . $6,000,000
HöfuðstóH (greiddur) . . . $2,666,983
SrjÓRNENDUR:
Forraaöur ----- Sir D. H. McMillan, K. C. M. G.
Vara-forraaöur ------- Ca >t. VVra. Kobinson
Jas, H. Ashdown H. T. Charapion Fred'irick Nation
Hon.D.C- Cameron W, C. Leistikow Sir R. P, K>blin, K.C.M.G,
Allskonar bankast irf afgreidd.—Vér byrjum reikninfiía við ciustaklinga
eða félog >g s<an<jarnir sktlmilar veittir. - Avísanir seldar til hvaða staðaar
sem er á fsUodi. — Sérstakur ganraur gefion sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einurn dollar. Reutur lagðar við á hvérjum 6 raánuðum,
T. E. rHOKSTEliN^ON, KáO^maður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
sum frá barnsáram fólksins, sv.m
seinna fengin, en öll stafa þau
frá þessu, setn talið var, að
berklaveiki byrjar á e-nnverjum
stað í líkamanum, en hefir hnekt
verið með fyrsögðu móti. Þetta
tn;j einnig sanna með^þe’rri til-
laun sau kend er við Pirquet.
Þá er tekið “tubercttlin”, scm er
nokkurs konar seyði af berk’agerl-
ttm, og spýtt undir hörandð,
bæði á bömum og fullorðnum; ef
upp kemur einkennileg rauðleit
lritla, þá sannast, að sú manneskja
hef r einhverntíma átt við berkla-
gerla að berjast um stundar sakir,
og hrundið þeim af sér eða sefað
]>á svo, að þeir aukast ekki ,og
koma sér ekki 'við, þó að1 í líkam-
anum sétt. Ef engin bóla kemur
þar fram, sem vökvanum er spýtt
'nn, þá er eitt af tvennu: Ann-
aðhvort er sú manneskja með öllu
laus við berkla frá upphafi, elleg-
ar yfirkomin af þeirra banvænu
ólyfjan sem mögmtðum berklum
fvlgir.
Mæð ]>essu móti hefir margt
fólk verið skoðað í borgum Norð-
urálfunnar og hafa menn koxnist
að því með óyggjandi vissu, að
riflega 90 manneskjur af hverjum
10a hafa einhvemtíma á æfinni
smittast af berkla ve'ki. Nú er
það vist, að aðeins 15 af 100, eða
sjöunda hvert dauðsfall orsakast
af berklaveiki, eða þeirri sótt, sem,
Kochs gerill veldur. Þvt verðut
niðurstaðan sú, að 85 af hverju
httndraði allra mæltra manna, hafa
tekið herklasótt og batnað hún, og
merkilegt er, að fæstir þeirra
vissu af, að þe'r höfð>u fengið
hana.
Þetta tvennt er afarmerkilegt,
að berkla sóttar kveikjan tínir upp
nálega hverja manneskju, og hitt
ekki síður, sem undrunar vert er,
að 85 manneskjur af hverju
htindraði, sem sóttkve'kjan ræðst
á. ná sér eftir þá árás og hrósa
si’gri yfir sóttkveikjunni.
Fnnfremur er ástæða til að
retla, að> hver sá sem v'nnur bug á
]æ:m sjúkdómi sem berkla eða
Kocks gerill velditr, geti ekki
fengið skæða lungna tæring; .en
lungnatæring er langtíðast af öll-
uin baname:num, sem berklagerl-
arnir valda. Menn hafa tek'ð eft-
ir því fyrir löngu, að þeir sem
hafa fengið kirtlaveiki á unga
aldri, — en sú veiki stafar frá
Ix-rklagerlum 5 kirtlum, — fá
aldrei berklave’ki í lungu eða
lungnatæring. Metcltnikoff ték
mörg dæmi þessu til sönnunar, þar
á meðal at’ sjálfum sér.
Nú ]>egar þetta tvent konist a
loft, að hver sem ltefir staðið af
sér árás lærklagerlanna, er hlífað-
ur gegn veik nni frantvegis og otf
90 af hvcrjum hundrað manne kj-
um í Evrópu hafa eignast þá sótt
ar eða “vítis” vörn, þá lék Met-
chnikoff httgui; á að ransaka
hvern'g veikin hagaði sér m’.ðal
þeirra þjikða, þarsern veikrn hefir'
ekki legið í landi, og fólk þess
vegna ekki orð’ð fyrir hinum væg-
ari áhlaupum. hcnnar, og e’nkum
þótti homint mikils ve't, að b ra
saman dauðsföll cr veikin oll’ i
þessum löndum, meðal innfædd a
og aðkominna úr þeiin lönd m,
þarsem veikin hafði verið landlæg
um langan aldttr.
Hér segir frá Madeira.
Þaö’ er alþekt, að berklaveiki,
— sá sjúkdómur sem stafar frá
Kochs gerli — hefir breiðst út unt
alla veröldina. Ýmsar eyjar t út-
'höfum voru lausar við hana lengi
vel, cn þangað hefin hún nú bor-
izt með Evrópumönnum. Á eynni
Madeira er jafnan h’.n mesta veð-
urbliða, og var ]>ar ;il!tið ho’.t að
vera fyrir sjúklinga með lungna-
tæring, svo að slíkir flyktust þang-
að, hinir auðugri vitanlegt, af
mörgum löndum. Það fólk af
portugÖlsku kyni sexn í eynni bjó,
var algerlega laust við berklav iki,
og berklagerillintt hafði aldrei
þrifist þar. Því var það áreiian-
legt að eyjarskeggjar höfðu a drei
eignast þá vörn, sem vægum árás-
um gerlanna er samfara. Sjáum
nú hvernig kom’ð er. Siðan tær-
ingarvéikir sjúklingar fóru að
dvelja á eynni, hefir veik’n orðið
grimmur vogestttr meðal fólksi s
sem þar er fætt og mpj) alið. Hún
er þar tnögnuð og banvæn cg
drejntr fjölda manns. Mad’ira er
orðin uppspretta be''klaó*tar
kve’kju. Sóttin er miklu skæjð-
ari þar innfæddu fólk:, hcllur en
| ósjúkum Evrópu mönnum s‘m
! fluzt hafa þangað til dvlar.
Auk sjúklinga, sem þangað h fa
. farið, {ækkja menn nAkvæ-nleg,a
æfiferil 440 he’lsugóðra Evrópu-
manna, sem hafa fluzt t’l eyjar-
innar á áranum 1836 til 1884 Af
þeim hafa aðeins þrí- d'”’ð úr
berklave’ki, og st'ngu-- bað mj g
í stúf við þann fjölda innfædJra
komandi sunnudag kvaðst
njamason
ivkir ])e’rri ósvinnu he!zt svipa
\ I acdonald ko-ningahneyksl:s
og
■:: 11 ] essa ákvörðun sína. j t 1
Dr Bjarnason hefir þjónað I ins
Kvrsta lúterska söfnuði rúmlega !an lan(l þctta er bygt.
28 ár, með þeirri dæmafáu dygð
ug trúmensku, sem ávalt verðitr
si’Vnn og fögur fyrirmynd, og með
>eim andlegu yfirburðum, semj(>g annar conserv'ativu kosnit ga; ”e>IinK’ >l . ,
allir þekkja og meta og v’rða. j crindreki var dæmdur f-vrr tvapr I 'elkinni stafar tra þvt,
\’ér ætlum annars ekki,
þessu stnni að fara að reyna að
nokkurri suður í Miðjarðarhafi,
þá voru allir eyjarskejgjar skelk-
aðir við sótthættuna, og svo lauk, I
alræmda, sem upjri mun nieð'- 1 a<> hús!x>ndinn rak liann út úrj
húsinu þarseni hann leigði. Það
Eftiriitsmaður einn með heimil-jcru fimthl ár si5an menn fundtl
sréttarlöndum, sem sekur var ,,lcö t,lraunuui’ .f &-ra ^
fundinn ttm ógnanir til kosninga!skefw,ur berklave1,kar meíS aC
fylg.s var dæmdur til refsingar, '! set>a 1>elnl berkla’ ^ hm niesta
breyting' á þekkingu manna á
fyr’r tvær | veikinn> stafar frá því, er Dr.
sizt aðfslíkar sak’r. Sá s’:ðarnefndi Kohert Koch fann l>erkla ?cr'linn’
' tærfti sér ],að f’l málsbó.a fy ir f>'rir l>rlat,n árum slCan'
aö hann heföi hræ!:t
1 er a.
Kosningarannsókiim í
Saskatchewan.
M inst hefir verið hér á kosn-
ræður miklar, þvt að fundartnenn
litu framvarp’ð misjöfnum aug-
um, þó þerr hefðtt áður gerst ein-
... ,, . -c x 1 rettinum, að nann hetðt nræ:t Unrbin nnciMnn
lýsa því. hvað Fyrsti lut. sofnuð- tserkla geruivnn.
1 - [ nýlendumenn að und.trlagi þmg-
tir missir, er Dt. Jón Bjamason jmanniSefnis og eftirl tsmanns með Hann hefir hvorki lit né hreyf-
jseg r af sér embætti, en vér vildum 1 heimilisréttarlöndum. Hann hefði : „gn og sést tæplega í smásjá,
! óska, að söfnuðurinn mætti e gn- ógnað þeim með þvt að lönlin í nenta litaður sé fyrirfram. Það
j ast eftir hann sem hæfastan og > rðu tek n af Þeim> ef þe’r! er nú sannað að sá gerill veldur
’heztan andlegan leiðtoga, að völ j «rei(ldu ekki atkvæði eins og aft-! lærklaveiki í mönnum, bæði tær-
urhaldið æskti. Shkurn þok>a-jmgu J lunguin, be.nt j'svj sem 1
I brögðum var beitt við nýkndubú- 1 mjaðmarlið barnaj, í hálsi ('kirtla-
lana, einkum Þjóðverja. Hvaða! veikij, í skinn ('lupusj og hvar
| þýðing þetta hefir haft geta menn j annarstaðar sem er í líkamanum.
gerla skilið þegar þess er gætt að ! Pað var lengi álitið, að ekki vær’
90% ai" útlendingum, í Saskat- j til nema ein tegund berkla geria,
chewan, sem ekk: hafa fengiðien nú er það fullsan. að að tej-
borgararétt eru landnemar sem áttu j undimar era margar, og valda
eftir að fá eignarétt fyrir löndum : sjúkdiómum í ýmsum dýrjm.
sínuin, og hafa ]>eir sk’ljanl gi; E.n er sú setn veldur be kla veki
veriið næm’r fyrir slíkum hótun-jí froskum, skriðdýram og fiskum,
um, frá erindrekutn afturhalds- en helzt ekki vrð t dýrum meS
stjórnarinnar, sérstaklega þeim, he:tu blóði. önnur er su, s m
sem líta áttu eftir heimilisréttar-j velílur berklum í fugfum, en þró-
löndunum. Hafand: þ tta fyrir ast ekki í öðrum dýr ’tn með
atigum verða hlægilegar ákæru n- j heitu blóð’ eðá k'ldu. Þriðía e*
ar um það, að lagabreytingar hafi sú sem veldur berklum í na'it'Tri->-
verið gerðar til þess að sviftajum, og þekkist hún frá þei-ri
sem á mramna he'jar, þó að
nauta-gerillinn oft bíti á þá. Ekkl
(
1
altnenna gremju. Þeir conserva-
tivu hafa sem sé neitað að aðstoða
þ’ngnefndina, er skpuð var til
þessa útlendinga atkvæðis"é’ti,
menn sem ekki voru búnir að öðl-
Stvuttir spunar.
Stephan G. Stephansson
Kærleiks-pré ’ ikun.
Ka>rleifeurinn þrátt er þaÖ,
Þarna á Mærðarvöllum:
Sig að fleða utanað
Ein.skisvirði og göllum.
Hefir ljóð og léleg bók
Lánast á því skeiði,
Og á þennan kærleiks-krók
Kræktist þorskaveiði.
liofar gegnum stryk og staf
Stefjum í 0g ræðmn,
Þeirra digra auðmýkt af
Yfirburða-gæðum.
En, sé á þeirra stigið strá
Stygðar-augum hvölfa.
Kunna einatt óvart þá
Andramast að bölva.
1912.
Jólakv íjur.
I.
I>ú fékst ekki, undir sól,
Æfina minstu og styztu.
Sittu hress og sæll um jól
Sextugustu og fyrstu.
II.
Sértu frá—sem fleirum má—
v Að fara á stjá í sollinn:
Kósemd strái unun á
Allan gráa kollinn!
1912.
Æ'.tarfylgjan.
Yið höfuin þennan arfinn átt :
—t liann þó meun hnjóði—
Að við höfum bKtt og hágt
Borið af með -— ]jóði.
1912.
Samúðar skeytið.
Söknuð þeirra er syrgja mig
Segið ei þið metið,
TJm minn hug og livert mitt stig
Sem hafið ills til-getið.
Þið, sem vilduð vor og haust
Vita mig gengis-snauðan,
Vinsemd ykkar leyfislaust
Ljúgið ei á mig dauðan.
Ykkur kysi, ef kæmis't hjá,
Kost þess ei að gefa:
Að þerra líni líks míns á
Lengi-stælta hnefá.
1912.
Stungið í stokk, með b úð.-rpcf.
’Tis the Years that only must grow
old—
Youth and Ilope and Happiness can
stay —
These faint Rays of Silver and of
Gold
Are the Signs of this returning
Day.
> 1912.