Lögberg - 30.01.1913, Blaðsíða 7

LÖGBERG. FTMTTJDAGINN : 0. J VNDAE ^ 1J>
Alþýðuvísur.
Grafskriftir.
E’orsteinn Gunnarsson/i bóndi á
Hreimsstöðum í Hjaltastaðaþinghá,
orti um sjálfan sig:
Þorsteinn er, Þorsteinn er,
frá þrautum lífs,
kominn heim úr kvala-eim
/ og kjöltu vifs.
Honutn var stundum hætt til kífs
í harninn þegar fór ósvfs,
ætli hann njóti eilífs lífs,
eilifs lífs?
Þessi grafskrift er ort af Guð-
mundi Filippussyni, sem alment var
aefndur “Gvöndur í Húsey”; hún er
um Guðmund hónda i Eyjaseli, maura
karl.:
Gvö*dur dó, það gamla hró,
og gckk á burt
heimi trá—svo hermir skrá,
það hefi eg spurt.
Jon á að erfa digran durt
°S drekka út hans maura-urt
þá gistir karl í glóð hjá Surt,
gióð hjá Surt.
Guðrún Signrffsson,
Upham, N. Dak.
Hér ætla eg aö hnvta aftan við
tjorum vísum, sem Sveina-Tungu
-yjolfur orti um reiðhest föður mins,
sem Gráni var nafndur, og var allra
gæðinga friðastur og kosta flestur,
sem eg tii vissi. Þetta er að eins upp-
hafið; alt annað er gleymt:
Grána að ríða gott eg met,
gjarða frtðum héra,
þeim með prýöi lystugt lét
lundinn skiðá að bera .
iÞann sem Gota glæstan á,
gaefu notum veldur,
fleina snotur freyrinn sá
Ferjukotið heldur.
Spakur, fríður, sporheppirut.
spretttim kvíðir eigi,
vakur, þýður, viðfeldinu
var hinn prýðilegi.
Dvalins söng í dökkum múr
drösnl! göngu stifur,
vala töngum traustur út\*
tauma löngum þrífur.
Getið þið sagt mér, herrar rnnir !
eða frúr, hver er höfundur að þess-
ari snildar góðu skammdegisvísu: ?
Girnast allar elfur skjól
undir tnjallar þaki,
þorir varla atð sýna sól
sig að fjalla baki.
Þegar eg var hjá Gttðm. sál. Páls-
syni, barnakennara í Borgarhrepp, j)á
raulaði ltann þessa vísu oftar en
nokkra aðra, og eg hefi staðið i þeirri
meining, að hann ætti vísuna, þvi að
hann var prýðis hagorður maður. —
Og skammdegisþunginn í vísunni var
naskyldur skanundegis þunganum i
þessa mæta manns.
l.árus Guffmundsson.
Mcira
1 um málrúitir og málrúna-
r, vsur. V
Jonas J. D. segir J>að sé á móti allri
''Cff a* rugla stöfum þegar nöfn eru
undin í málrúnum, jjvi ef svo væri,
pa væri ekki möguiegt fyrir nokkurn
mann að ráða þær, og til sönnunar jtví
a hann fari með rétt mál, se'tur hann
vær málrúnavísur, setn eiga að sýna
a mennar reglur í sambandi við tnál-
runir; .segist hann hafa haft þetta
f>ro; °g þar hafi eldur verið e, og
það sé regla að alt, sent byrjar á á, sé
og það, sem byrjar á b, sé b o. s.
,trv. j>aj5 megi kenna tij stafanna á
>msan hátt cins og Magnús og Hákon
haft gcrt, en um fram alt riði á að
'aka stafina í réttri röð.
l’ví miður ltefi eg ekki næga j>ekk-
mgu á málrúnum til að geta ritað um
!>5r’ S'hli þeirra og uppruna; eg hygg
a. i.>etta stafrof sé alveg sérstakt i
stnni röð og enginn stafur geti skipað
j>ar rétt sæti nenta hann verði jtýddur
tu stnnar rúnar eða stofnorðs, sem
gEtur verið á mjög mismunandi hátt,
'kt oe alblómgað tré: j>að ber grein-
ar, blöð, hlóm, ávexti og seinast fræ;
petta er hvað öðru ólíkt, en svarar þó
alt til sama trésins, sömu rótar, og ef,
raemu er sáð, sprettur upp tré í lík-
ingu við tréð sem það var tekið af.
’etta er i stuttu máli minn skilningur
a þesstim málrúnum; að sönnu færði
eg ekki næg rök að jjeirri staðhæfing I
minni að stöfum væri oft ruglað í1
uöfnum; jjær visur. sem eg setti í |
>laðið. voru lítið ruglaðar, en þó svo j
mikið, að nafnið kom ekki rétt út að,
lesa það eftir stöfunum; til dæmis;
lannes heföi orðið Hannse og Júlí-i
ana hefði orðið Júlaan. Eg set hér
ráðning þeirra eftir málrúnum:
Nafnið Hannes: hlýrnir, á að þýðast
til rúnarinnar: hagals, tnerkir h; ak-
ur þýðist til: ár, merkir a; sorga
safn: tvöföld neyð, n n; sól; S, og ís-
inn brotinn; stunginn is; 1. seinustu
stafirnir ruglaðir; Júlíana; jökull; ts,
úði, úr: ^ú; ljómaljós: þeta orð
ski! eg ekki, j>að á að þýðast undir
fúnina: lögur, má þýða bæði sjó og
vatn og ýmsar lagartegundir, setn
kallaðar eru: lögur; hvað hún hefir
att viö, get cg ekki skilið, nema það
sé í satnbandi við raflýsingar. sent er
jeitt fram af lög, og fyrst hinir staf-
umir eru rétt kendir, hver til sinnar
túnar, þá hefir hún víst haft rétt fyr-
ir sét- með }>essa lika. Svo er fjórða
ntn í nafnintt laxabúðarþakið, ts t 5.
°S 7, tvískrúðuð akurrós, tvöfalt ár
a a og 6 angttr brúði vakið neýð,
Mf.n': síðustu stafimir ruglaðir.
Nú vil eg dálitið athuga vísur }>ær,
sem Mr. Jónas J. D. setur fram til
sonnunar sínu máli. Eg álít það staf-
villandi, sem kennir }>á reglu
•tð ráða ntegi málrúnir á þann hátt
”vej' stafur sem byrjar á á, geti
Pýðst til rúnarinnar ár, á og hver sem
'j>rjar á bé þýði bjarkan b, og svo
tramvegis. Þaö yrði nokkuö flókið
stafrof og eg vildi heldur ráða nafn
rétt þýtt til málrúna en fara eftir svo-
leiðis stafrofi; eg yrði lengi að læra
það, enda er cg hrædd um að sá, sem
réð Hákonar nafnið, hafi mjög flask-
að á }>eirri kenningu; og eg skal fús-
lega viðurkenna þaö, að áður en eg
þekti deili á málrúnum, réði eg þær á
mj.ög likan hátt, Magnúsar nafnið, en
Hákonar nafnið var mér örðugra við-
fangs; eftir að eg þekti þessar mál-
rúnir, sá eg strax, að stafirnir i því
voru ekki í rétrti röð og mín ráðning
mun réttara ráðin en sú i 47. númeri
Lögbergs. Það er hægra að finna út
nafnið jiegar maður veit það. en jx>
getur stundum verið örðugt að fintia
út hvernig kenningin þýðist til
rúnarinnar, en fyr er ekki rétt
ráðning fengin á nafninu en hver
kenning er rétt ráðin til sinnar rúnar
eða stofnorðs og j>ar af leiðandi stafs
i nafninu. — Nafnið Magnús: J>essi
rún er auöráðin: álfur geira: maður,
m; ekra fríð. ár: á; svo stendur: ‘opn-
uð meinin sára’; það er ekki rétt, á að
vera : opnað tneinið sára ; meinið sára
|>ýðir kaun, k; opnað meinið sára
þýðir stungið kaun, og þá þýðir það
G, en á ekki skylt við gröft að öðru
leyti en því að ]>að er sama að stinga
og grafa. Sullur á að þýöa með n,
ekki nabba; úði þýðir úr, ú; sunna
þýðir sól, S. — Svo kemur Hákonar
nafnið. Skýja sindttr, er vist rétt
j>ýtt; hagl, úr rúninni hagall, h ; skálka
laun, j>ýtt á nauð, á, og á eftir mál-
rúnum að }>ýðast undir rúnina ár, en
það verðtir erfitt J>ar sem ár þýðist
að vera framleiðandi alls jarðar-
gróða; ár gctur talist írá einu því
minsta nýútsprungna blómi eða blaöi
alt þar til jörðin er i sínuin fegursta
skrúöa; i einu orði alt sem gott ár-
ferði og liagstæð veðrátta fram leiöir
af náttúrunnar liendi mönnuin og fén-
aði til nota; fleira má kenna til ár,
svo sem vatnaföll, og cr j>að víst dreg-
ið af j)ví }>au renna stöðugt áfram
cins og straumur tímans frá hafi til
hafs; niorgun er ár og alt, sem er
snemma, þýðir ár og tíminn þýðir alt
af ár, þó honum sé skift i viss tima-
bil; ár má lika kenna við skipsvæng,
eða eitthvað, sem þýðir til }>ess; en
ekkert hefir skáldiö. séra Þorlákur
Þórarinsson, j>egar hann bjó til vis-
una ‘ár hvað þýðist’, getað futwlið sem
þýðir annað, en samt citt sem j>ýöir
skálkalaun; en skáldiö Hákon hefir
ekki verið svo fátækur af andans auöi
aö hann ]>yrfti aö nota J>aö ; J>css
vegna læt eg ánauö rýma sæti fyrir
rúninni ár og setja í j>riðja sæti, þar
situr “skylfings gróin kona", og á að
þýða kaun, réttan staf í málrúnum
sem á að þýða k; reyndar er hún þar
nefnd knöttur. sem eg efa að sé rétt;
eg liélt aö á ]>ann hátt væri hún rétt
nefnd knöttur, en um það skal eg ekki
jirátta. F,g hefi aldrei lært réttritun
eða málfræöi, en h> að sem um það er,
]>á getur hún tæplega samj>ýðst }>eirri
rún; gróin jörð getur naumast þýtt
sár eða kaunr ]>ví sú vísa, sem sett er
frani sem tnálrúnavisa, verður að
þýöast til málrúna, og þess vegna get-
ur lnin ekki með réttu skij>að j>að
sæti. Skylfings gróin kona, þýðir
jörð i fullum blóma (algrónaj, og
j>ý'ðist J>ess vegna til rúnarinnar ár. í
og skipar annað sæti í nafninu Há-
kon. — Þá keniur orðið skálkalaun,
sem verður að þý;ðast til rúnarinnar
kaun; þaö getur verið með fleiru en j
einu móti; fyrst þegar glæpamenn
voru fangaðir var smelt á þá fjötrum,
sem j>cir oft urðu sárir undan; }>að
gat kallast kaun; annað, sakamenn
voru oft Iiýddir og fcngu sár af þyí;
þriðja, }>eir, scm voru reglulegir
skálkar, voru vanalega teknir af lifi
og þá oft hálshöggnir; það var kaun,
sem að kvað; og það hygg eg skáldið
hafi átt við, því kenningar hans cru
allar svo vel valdar. — Svo er Hlið-
skjálfs sjóli; }>að er Óðinn; auðvitað
er hann hlíðskjálfs konungtir, en
hann getur ekki s!#pað hér rétt sæti
undir nafninu Óðinn, þvi rúnin er ós;
en vel getur verið að eitthvert af
nöfnum lians sé sömu þýðingar, en þá
átti það að þýðast á þann hátt; ós er
eins og flestum er kunnugt, straumur
bæði í_ sjó og vatni, og þar sem þeir
skiftast sundur eru þeir kallaðir ósar,
og líka eru þeir kalllaðir álar; það
er líka til fiska tegund, sem heitir áll,
sem hringar sig og hlykkjar eins og
ormur; en í forntt Norðurlanda trú-
fræðinni var hinn mikli straumur eða
úthaf goðkynjtvð vera, heljar inikill
ormur, sem lá utn lönd öll í hring eins
og belti um miðjan hnöttinn, og beit í
sporð sér; þessi vættur var kallaður
miðgarðsormur. Þannig getur þýðst
til sömu rúnar: straumur, ós, áll og
ormur; cnn fremtir i goðafræði
Grikkja og Rómverja, þar er hinn
mikli straumur “ocean” /samsvarar
miðgarðsormi) , sem allir sraumar og
lindfr renna úr og í. og sem þeir liéldu
vera föður hinna ój>ektu en öflugti
náttúrukrafta lofts og lagar, sení réði
öllu árferði og framleiðslu náttúrunn-
ar, bæði á sjó og landi; enn fremur
var hann faðir allra guða og manna.
Af ]>essu er þaö Ijóst. að hinn vold-
ugi “ocean” bcr hið rétta nafn er sam-
þýðist rúninni ós, og allar Hkur til, að
hún sé kend til hans; samt gæti það
verið Óðinn, ef liann og miðgarðs-
ormur geta átt sarúnefni; en um það
er mér ekki kunnugt, hefi ekki tæki-
færi til að kynna mér þaö. — Þá er
seinasti stafurinn; þýðingin cr hild-
arraun, jvýðir stríð og stríð er neyð,
með hverju móti sem það er; neýð
þýðir n, eins og ]>að er bundið í vís-
unni. — Nafnið Hákon:
'ittgsa, heldur miklu fremur haft gam- Reimars rimur og get hæglega sann-
an af að gera örðugt fyrir með raon- aö þetta. Að endingu leyfi eg n.ér að
inguna, villa dálitið sjónir eins og t. d. \ ilfæra hér vísu eftir eitt skáldið okk-
Hákon; mér þykir hans visa einh. erj ar hér. sem er vel mentaður maður og
sú snildarlegasta málrúnavísa, setn eg el að sér í ýmsu fornu; ekki herir
minnist að hafa heyrt; hver kemving honum komið til hugar að rugla stöf-
er svo tilkomumikil og fullkomin í| ’vao til um alla vísuna; nann byrjar
sinni röð og á sannarlega ekki s' ilið I > fyrsta staf í nafninu og endar á
að vera aflöguð. Eg man ekki eftir
málrúnavísu, senv byrjar á seinasta
stafnum eða endar á ]>einv fyrsta; en
það hafa suirir bundið nafnið sitt
•neö tölurn ^talrúnum; þar kann eg
hálfa vísu sem hljóðar svona: Mitt
er heitið þurra þó 13*14, 9; }>essi
visa sýnir nafn, sem byrjar á seinasta
stafnum og endar á fyrsta. Sama
regla gildir um hvaða rúnir sem er,
sem i ljóði eru bundnar, bara stafirnir
séu rétt kendir.
Um málrúnir mætti rita mikið
nieira, en til þess hefi eg litinn tíma
og enn minni þekkingu; eg þekki
suma stafina bara að nafninu til, veit
ekki hvað rúnin þýðir, t. d. bjarkan
b; veit því enga tiíbreyting á þeim
staf. Rciff, veit eg ekki með vissu hvað
stofnorðið þýðir, en þykir líklega'st
að sé elding eða þruma, þó það sé oft-
ar kent á annan veg, sem er samnefni;
eg held það af því að þær rúnir, sem
eg veit þýðing á i þessu stafrófi, hafa
svo yfirgripsmikla þýðingu; til dæmis
ár og ós sem mega heita framleiðend-
tir allra hinna; neýð er svo skiljanleg
rún, að margbreytni eða þýðing til
hennar er engin þörf að skýra frek-
ara; tír er t, stundum d; eg hygg, að
gamla Dakota konan hafi rétt fyrir
sér að það þýði líka plástur, eða eitt-
hvað j>vi um líkt; því sá, sem kendi
tnér þaö sem eg kann i málrúnutn,
sagði mér eitthvað um það, en vissi
ekki af liverju þaö var dregiö; það
hlýtur að vera satnnefni við týr; is er
í stunginn, e; þó eldur hefði að lík-
indum getað staðist í þestu stafrófi
sem stofnorð, þá hefir hann ckki hlot-
iö }>ar sæti, og ekki hafa þau skáldin,
Hannes og Margrét, þekt það, því
bæði hafa þau stunginn ís; hann seg-
ir: ísinn brotinn, hún: klaki smár, það
er e; fé cr f; til þeirrar rúnar j>ýðir
alt sem kallað er fé, allskonar skraut-
gripir, gull, silfur og hverskonar
málmtir, í stuttu mál alt, sem nokkurt
verðmæti er i og kallað er lausafé; t.
d. i vísunni, sem Mr. Bergvinsson
sendi ráðningu á, þar er tinnusteinn
fyrir f; }>að getur vel verið rétt, því
' á eg þekki ekki verðmæti J>ess steins,
veit eg liann hefir fyr meir verið
'uikils virði, j>egar hann var notaður
sem eldfæri; en land htigsa cg teljist
ekki til þeirrar rúnar. Sól þýðir S;
hún hefir mörg nöfn, svo sem: sunna,
eygló, röðull, fagrahvel, hlýrnisrós,
niundilfaradóttir, og i grísku goða-
fræðinni er hún kölluð sólarguðinn
Helios, sein stigur upp at' straumi
“Oceans" á hverjum morgni og íiiður
til hans á hverju kveldi: Eos heitir
hún ]>ár líká; og í gömlu Odyseifs-
drápu var lifin oft kölluð hin árbonia
rósfingraða morgungyðja: svo hefir
oft verið kent til hennar á ýmsan veg.
Eg bið anenn ekki taka j>etta svo,
aö eg [>ykist vita jjetta betur cn les-
endur Lögbergs yfirleitt; ]>að er
langt frá þvi: |>aö veit fjöldi þeirra
langtum betur en eg, en margir líka
ekki; og ef þaö væri einhver af J>eim,
sem langa til að skilja ]>aö, j>á hefi
eg sett þessar skýringar. I sambandi
við }>að stafróf, sctn eg sendi til aö
gera }>að svo skiljanlegt sem eg get,
j>ó margt mætti fleira telja og betur
þýða, J>á vona eg þetta nægi, ef menn
esa með athvgli allar málrúnavísurn-
ar, sem kotnið hafa í blaðinu i sam-
bandi við stafrófið, þvi þær heyra all-
ar undir }>etta stafróf, sem eg *sendi
blaðinu, og bera þær saman við það
og skýringarnar, þá munu þeir finna
samræmi í þeirrf öllum.
Að endingu þakka eg gömlu Dakota '
konunni fyrir hugulsemina; mig liefir
alt af langað ti! að þckkja staírófið
alt; hver veit nema hún gcti gefið mér
einhverja þýðing á rúninni Bjarkan?
Mrs. II. Gtiffmundsson.
bcÍT síðasta, cins og allir aðrir gera
sem kunna málrúnir. Vísan er svona:
Benjar daml og drafnar vörn
dagsljós alskínandi.
nauðasefi, Norðrabörn
nægtir og kvöl pínandi.
>efi á að skiljast i vísunni “líkn” en
•kki bróðir. Meira hefi eg ekki að
-egja í þessu málrúnamáli og vona að
lessuð gamla Dakota konan þakki
'ér nú fyrir lesturinn.
Hefir nokkur lifandi maður heyrt
ætið um Margréti skáldkonu á Mýri
Báröardal ? Eg hefi aldrei heyrt
'ennár getið fyr en eg sá í Lögbergi,
ð henni var eignað ljóðabréfið sem
íllugi Einarsson gerði. Sá Illugi var
a’róðir Halldórs Jónssonar frá
itla-Bakka se- -’ó hé<- í Winnipeg
"ir fáum árum hjá Stefáni Jónssyn;
tengdasyni sinum. n ee aeti heyrt
'tið utn Margréti Jónsdóttur skáld-
onu frá Kolþernumýri í Húnaþingi,
inkonu skáld-Rósu. En Kolþcnu-
íýri er alment kölluð að eins Mýri.
dítli ]>að sé ekki hún sem átt er við,
þegar talað er um “Margréti skáld-
<onu á Mýri"*? — Lögberg er vinsam.
ega beðið að birta þessar línur við
íentugleika.
lónas J. Daníelsson.
Á. 6.
selur
(>ramte
ÖAHDAL,
Skírnir.
Thnar.t liins íslenska Bókmenta-
félags.
86. ár, 4. hefti.
• Þetta ársloka he ti hins a'dr ða
Skírnis er með þeim beztU að f rnu
og nýju. Þar ber mctt á h n m
nýju mentamönnum lands ns —
nýju, }>ó ekk' séti þeir all.r k>rn-
ttngir að áratölu. Pró_. Björn
ólscu segir ágrip af skoðun s nn af allskouar stærðum.
á Völuspá, rnjög svo ljáslega, þó sem a>tla sér að kaupa
stutt sé, álítur það fræga forn-
kvæði vera eftir mann
M
A RKET
H ()TE
Viö sölutorgið og City Hali
$1.00 til $1.50 á dag
Eigandi: P. O’CONNELL.
Hann byrjaði
smátt
eins og margir aðnr, en
eítir tvö ár hafði hann
svo mikið að gera, að
hann varð að fá sér hest
og vagn til að komast
tnilli verkstöðva til eft-
irlits. Eftir 4 ár varð
hann að fá sér bifreið til
’ ess. Enginn hefir gert
betur og hitt sig sjálfan
fyrir en
G.L.STEPHENSON
• The Pl.mber”
Talsími Garry 2154
842 Sherbrook St., W’peg.
Legsteina
Þeir, 1
LEG- j
STEINA, geta því fengið þá
.. ,. , sem var með mjög rvmilegu .verði og
blendmn i trunm, er svo aS srgj 11 aS senda pantanir sem
“stóö: með annan fótinn í he ðn-
inni, en hi*nn í krstninni”. —
Annar maður er nú komnn fram
á sjónarsviðið, er menn vissu áð-
ur að allra fróðastur var um ís-
lenzka inannfræð', en ritar nú rg Bardal Block
ransakar söguleg atriði með kapp:.
Það er Hannes I"<orsteinsson, fyrr-
fyrst til
A. S. BARDAJ
84-4 Sherbrooke St,
Winnnipeg
Hagall.
ár.. ..
kaun..
ós .. .,
neyð ..
H
. á
. k
. o
. n
Þetta er nóg til að sanna að gömlu
rínmaskáldin hafa hugsað meira um
að stafirnir væru rétt kendir itl rún-
ar, og lýstu skörpum skilningi og
glöggri þekkingu á málrúnum, heldur
en að setja }>á í réttri röð; þeir hafa
ekki J>ózt þurfa að kenna öðrtim að
Enn um málrúnir.
Hin heiðraða gamla Dakota kona
heldttr því fram í 51. nr. Lögbergs f.
á, að vanalegt sé að stafakenningar i
málrúnavísum sé ekki eftir röð staf-
anna í nafninu, heldur sé oft síðasta
stafskenningin í vísunni fyrsti stafur i
mannsnafninu. Eg ætla ekki að eyða
mörgum orðum tim jiessar kenningar
gömlu konunnar, en að eins sýna
henni sannleikann í jicssti niáli með
sömu vístinni og hún sjálf tilfærir í
téðu lögbergsblaði. En vísan hjá
lienni er ekki rétt: “Akur hagall
eymda safn” hefir hún i Lögbergi, i
staðinn fyrir: Hagall akur eymdasfni
o. s. frv., sem er rétt ; og j>á kemur!
J>að á daginn, að nafnið rekur sig frá
fyrsta staf til hins siðasta, en hún
verður að fyrirgcfa, að ]>að er ekki
Jóhann heldur Hanncs, nfl.:
hagall.................II
akur....................a
eymda safn, tvö n . . n' n
ós er líka elfa.........e
jökulbreiða, fönn, klaki, snjór s
Það er rétta nafnið: gæti lika vcrið
Jannes, hfl. hagall er lika jel—J. E11
nú skal maður ganga út frá j>ví að
rugla til stöfunum og segja aö "safn”
sé hara fleygur á móti “nafn”, ]>vl
tvent eða tveir er ekkert safn, ]>ó auð-
vitað skáldið hafi meint J>að. Þá væri
hægt að fá önnur þrjú nöfti út úr
visunni, nfl. Arnes, Narfi og Hákon.
Hvemig lizt j>ér nú á }>aö, gamla
góða kona? Meira þarf ekki. Vísan
‘Þitt er nafnið J>ýður SVeinn” o. s.
frv. Nafnið í henni er auðvitað Rafn
eins og Mr. S. Bergvinsson segir, eti
ekki Torfi; }>ar rekur hver stafurinn
annan í nafninu, eins og vant er; cn
hin gamla góöa kona scgist ekki geta
fundið A-ið i ]>eirri vísu; hvað er
úlfatafn? ætli það sé ekki eitthvað
nálægt A-i ?; hvernig væri að kallki
bað Átu?, yrði J>að þá ekki A? Vís-
m eftir Hákon í Brokey er rétt eins
>g hún var í Lögbergi 21. Nóv. s. 1.
Það er ekkert skýjasilfur í henni; eg
blaði voru. Önnur ritgerð er þar
fmmsainin éftir sama Ivöfund, er
hetir Moldviðriff, skemtileg og
fjörlega samin, einsog D'r. Guð-
mundi er lagið. — Laxmaður lians
í hinu breiða bóli madömti F lo-
sofin, Dr. Agúst Bjarnason, segir
enn frá hcimspeking nokkrum
frönskum, er nefnist Guyau, og
loks er til smekkbæt s og upplifg-
Rakari
Nýtízku rakarastofa ásamt
knattleik borðum
TH. BJÖRNSSON, Eigandi
DOWINION HOTEI.. • WlNNU>KO
utn ritstjóri og alj>ing s forseti. í ; ^ ^
J>etta sinn ransakar hann um hö:- j+Th. Björnsson,
unda. sögu Þorláks biskups1 lúna I *
eldri og Páls bskups og ál t r
Ketil ábóta Hermundarson vera
höfund þeirra, svo og um, Þorláks
sögu hina yngri, er hann æ‘lar
Hall hafa samið, Gizurarson. Lík-
legt ger’r hann j>etta, }>ó ekki verði;
sannað með neinu móti, og skemti-
legt er að lesa ritgerð lians, fynr
þá sem sögunum eru handgengnir
og jafnve! alla, sem fróðleik unna.
“Arnarhrciðriff” eftir Dr. Helga
Pcturss, birtum vér í þessu blaði,
og þykjumst vita að öðrum fari
scm oss, að þeim þyki gaman að
lesa frásögu j>ess andrika rithöf-
undar og skarpskygna* vts nda-
manns.
“Skynfærin og samlífiö” hettir
ritgerð, sem Dr. Guðtn. Finnboga-
son hefir j>ýtt og birt'st hún í
FQNi KOUCE
THEATRE Corydon
Hreyfimynda leikhús
Beztu myndir sýndar
J*. JÓNASSON, eigandi
INDIAN CURIO CO.
S 9 M4W
WHIIE’.s
ók.ypl. «<nln
Vísindalegir Taxidermists og loS-
sklnna kaupmenn. Flytja inn t land-
iö stðustu nýjungar svo sem Cachoo,
öli nýjustu telkföng, dægradvalir,
galdrabuddur. vindla og vindlinga,
galdra eldspýtur, nöCrur o.s.frv.—
Handvlnna Indiana. leCur grlpir og
akeijaþing, minjar um NorCvestur-
londið. Skrifi'ð eftir verðskrá nr. 1
V um nýstárlega gripi, eða nr. S T
um uppsetta dýrahausa—Pöstpönt-
unum sérstakur gaumur gefinn.
Bandaríkjanna aðeins 1915 m;l-*
unar smásaga, sem heitir VciSiför,\.. . ,
eftir ókunnan höfund. allsöguleg. Ponir °g al,ka a Þyztailand .ð A3-
Enn má geta j>ess, aö meðal rit-
fregna seg’r skörtilega frá nýrri
bók eftir Dr. Guðm. Finnbogason,
er heitir Hugur og heimur, er vér
höfum ekki séS ennþá, en viljum
gjarnan lesa.
eins tveir af hundraði allra ver..a-
manna á Etiglandi, ]>eirra er í sam-
tökum stauda, .eru atvinnulaus r.
Slíkt veltiár er fágætt i veröld nni,
I og hefir ekki þekst þar i landi í
I líe'lan mannsaldur.
ALLAN LINE
Konunuleg Bóstgufuskip
VETRAR-FERDIR
Frá St. John óg Halifax Frá Portland
til til
Liverpool og Glasgow Glasgow
FAHGJOLD
Á FYRSTA FARRÝMl....$80.00 og upp
Á 6»RU FARRÝMI........$47.50
Á |>R1»JA FAIiRfMI....$31.25
Farjrjald frá fslandi
(Emigration rate)
Fyrir 12 ára og eldri....... $56.1«
“ 5 til 12 ára. ..... 28.05
“ 2 til 5 ára........ 18.95
“ 1 til 2 ára.......... 13-55
‘ ‘ börn á 1. ári. ....... 2 70
Allir frekari upplýsingar um gufuskipaferðirnar, fa -
bréf og fargjöld gefur umboðsmaður vor H. S. BARDAL
horni Shsrbrooke og Elgin, Winnipeg, sem annast um far-
gjalda sendingar til fslands fyrir þá sem til hans leita.
W. R. ALLAN
IVIain St., Winnipeg. Aöalumboðsiuaður vestanlands.
Dominion Hotel
523 Main St.
Winnipes
Bjöm B. Halldórsson, eigandi
P. S. P nderson, veitingam.
BifreiS fyrir gesti*
Simi Main 1131. - DagsfæSi $1.25
Búðin sem gerir alla
ánægða.
4. Janúar sala á
vetrarskóm
byrjar fimtudag 2. Jan-
úar 1913. Allur vetrar-
skófatnaður með stór-
lega niðursettu verði. —
Komið og lítið á.
Qaebec Shoe Store
639 MAIN ST.
3. dyr fyrir norð n Logan Ave.
Ef rafmagnsvinna
er gerð hjá yður af
Acme Electric
þá megiö þér vera vissir um að
hún er vel af hendi leyst. Þeir
gera alla vinnu vel. Áaetlanir
geröar og gefnar Contractors ó-
keypis. Öll vinna tekin í ábyrgö
Ef eitthvaö fer aflaga, þá et ekki
annaö en hringja upp Garry 2834
J. h. CARR
Fón Garry 2834
3 04 Chambert
Of Commerce
Karlmenn og kvenfólk
læri hjá oss rakara-iðn á átta
vikum. Sérstök aðlaðandi
kjör nú sem stendur. Visst
hundraðsgjald borgað meðan
á lærdómi stendur. Verk-
færi ókeypis, ágaetis tilsegn,
17 ár í starfinu, 45 skólar.
Hver námsveinn verður ævi-
meðlimur............
Moler Barber College
2o2 Pacific Ave. - Winnipeg
J. S. HARRIS, ráösm.
Nýjustu taeki
GERA OSS MÖGU-
LEGT AÐ FRAM-
LEIÐ4 PRENTUN
SEM GERIR VIÐ-
SKIFTAVINI VORA
ÁNÆGÐA
The Columbia Press,
Limited
Book. and Comnawctal
Printora
Phono Garry2156 P.O.Box3084
WINMIPEG
Gróði Bretlands.
i* Conservativar á Englandi hafa
i spáð landinu hruni og hrakförum
M kið er talaö um það, að styðja : útaf framfara löggjöf Lloyd
Bretland i nauðsyn nú á timum í ;Georgs, og þeim má sárna, að spá-
i jæssu landi, og landstjómin mest. | dómar jæirra hafa engir ræzt..
! endá fer liún fram á að leggja 5 j E gi að síður hafa Bre.ar grætt á
I dala nefskatt á liverja manneskju ' stjómarárum Asquiths stórm.kið
! ■ , , . , ifé; jx> að útgjöldin hafi aukist, þa
b , hafa tekjurnar vaxið ennþa me.ra,
anskihn. Sa nefskattur a að ganga j SVQ rikisskuldir minnka á
til l>ess að sniíða hersk p, — þrjú 1 hverju ári, sem fádæmum sætir.
]>au stærstu og sterkustu, sein ! England er svo auðugt, tekjur þess
hægt er að smíða, þati herskip eiga
Islands fréttir.
Reykjavik 28. des.
A mánudag nn var brann á
Sauðárkrók hiö stóra svo nefnda
þaö
Reykjavik 10. des.
Slys fúr bréfi að austan) : -‘Það j
slys vild; nýlegt til í Krossi í Grántifélagshús, en það er svo
Mjóafiröi, að drengttr hjónanna nefnt af þvi að ]>ar hefir Gránu-
þar, Elís Jóhannsson og Þórunn- j félagsverzlttn verið lengi. Nú var
ar, náði í hlaðna byssu, er stóð í [)ar söhtbúð “Hinna sameinuðtt ís-
bœjardyrum og fór með hana út , , , „ ~
. .. ■ . ,h , ienzku verzlana éHolme og Tult-
a tun og þottist ætla að sktota i • , ,, ,v 1 . b.,
niusarj og íbuð verzlunarstjorans
Tóns Pálmasonar. ♦
að gefast llretlandi. Tilefnið, }>að
sem í veðri er lát.ð vaka, er það,
að Bretlandi liggi á hjálp frá þesstt
landi. Hversu veigamik l sú á-
stæða er, má sjá á nýlega út koni-
inni verzlunarskýrslu þess lands.
Ilún nam i ár alls og alls 6,161
miljónum dala. Þó að stór verk-
föll og pólitískur óró: ltafi gengið
yfir landið, þá jókst þó verzltmar-
ntagn landsins ttm 490 miljónir á
árintt. Vöxtur i lverzlunarum-|
setn'ng Breta á síðitstu tiu árum
hefir verið 2210 miljónir en
svo miklar, einkum tnt, er sann-
gjarn hluti skattabyrðar er lagður
á hinar riku stéttir, að ekkert land
í veröldinni kemst til jafns við
þa'ð. Þvi ættu þeir setn vilja
hlaupa und'r bagga og leggja
skatt á Canadamenn, að sleppa
þeirri ástæðu, að Bretar þitrfi
skildinganna með. A l>orð við
Canada er Bretland eins ríkt og
rtki tnaður nn i dæmisögttnni á
borð við Lazarus. Þeir sent leggja
vilja herskatt á landið til aö hjálpa
Bretum, ættu því að nota ein-
hverja aðra ástæðu til að koma því
fram, heldttr en þá. að Bretar
þurti peninga hjálpar vrð.
og þóttist ætla að skjóta j
fugla, tvö yngri systkini hans eltu
hann; er hann kotn n'ður í túnið,
féll hann á byssuna og hljóp þá
skotið úr henni og særð: hin böm-
in bæði, annað á handlegg en h tt
á viðbe'ni. 'Var strax farið með
börnin til Seyðisfjarðar t!l læknis-
ins, en taliö tvísýnt tim að þau
hald: lífi."
—Vísir.
Reykjavik. 21. des.
Veðtir var h’ð hszta og tókst aö
varna þvi að eldurinn bre ddist
frekar út. Einhverju af vörum
liafði veriö l>jargað.
í fyrramorgun var verið að losa
skip'ð Aalesund inni við Viðey.
Fimm menn voru á bát að losa
strengina af skipinu. Þjá atvikað-
ist svo, að slaknaði á stre g, d fl-
sumar. var vel sprotti'ö á ;5 tók vi8bragð og lenti á bátnum
og hvolfdi honum. Menn m’r
lentu útbyröis, 4 þeirra var, bjarg-
að, en hinn fimti druknað', sökk
Jiegar í stað aö heita mátti, hefir
líklega fengið krampa. Hann hét
Kristján Bened'ktsson, ungur máð-
ur ókvæntur (24 áraj.
Hvanneyri. Fengust þar 3700
hestar af heyi, 100 tunnur af kart-
öflum, 350 tunnur af túmips og
50 tunnur af gulrófum. Alt reikn-
að í 100 kg. tJndir einu kartöílu-
grasi voru 37 kartöflur, er vógu
1,75 kg. Sé nú meðal-útsæð ð 40
gr., verður ]>að 44 föld uppskera.
Þætti gott í Ámeriku. — Enn-
fremur fékst mlkið af allskonar
grænmeti. Þar á meðal fleiri kál-
tegundir, er náðu góður þroska, nesprófastsdæmi.
gulrætur. rauðrætur, laukur o. fl-1
f stað séra Jens heit. Pálssonar
er séra Kristinn Daníelsson á Út-
skálum settur prófastur i Kjalar-
—Reykjcevik.