Lögberg - 03.04.1913, Blaðsíða 4

LÖÖBERG, FIMTUDAGINN 3. APRÍL 1913

m
m
\\w
LÖGBERG
Gefið út hvern fimtudag af Thb
COLUMBIA PRESS LlMITKD
Corner William Ave. &
Sherbroolre Street
Winnibbo, — Manitoía.
STEFÁN BJÖRNSSON,
euitor
J. A. BLÖNDAL,
DUSINESS MANAGER
UTANÁSKRIFT TIL BLAÐSINS : S
TheColumbiaPress.Ltd. b'
P. O. Box 3084, Winnipeg, Man. )i/|
utanAskrikt ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG,
P. O. Box 3084, Winnipeg,
Manitoba.
TALSÍMI: GARKY 2156
"Verð blaðsins $2.00 um árið.
1
andlegum 'og líkamlegum
verða merm oft fyrir óbærileg-
•um
| sársauka.
ó* En þó eru slíkir atburðir
segja í | engan veginn tilgangslausir.
sig við slíka hörmungar at- nr margsinnis stórfengilegt og
burði, er öllum stórfengilegri óbætanlegt tjón;^ fyrir^ þá sök
og skelfilegri.
Titanic-slysið, sem varð
fvrra vor, og aftnr þetta
skapa-flóð, svo að
hjarta Bandarík.janna, nú í vor, Þeir eru óbeinlínis áminning til
eru svo átakanlegir hörmunga- a!lr,a niali!‘a’ þeir ná til aði
at >urðir, að eigi getm lga ])\u ættu ag Vera, oss ógleymanleg
farið, að þeir snerti viðkvæma áminning um hverfuleik jarð-
strengi í brjóstum allra manna, neskra hluta, og ófullkomleg-
sem eitthvað eiga til af samúð- leika mannlegrar speki, um
arþeli, — allra manna, sem á le|ð og }>eir eru talandi tákn um
* , v i'i. • 11 dvrð og mikilleik drottins a
annað borð lata sig nokkru , * ° „ -,'n
0 . hæðum, sem er eilitur og oum-
skifta ofariian eða vélgengm, breytanlegur, ein.s og lögin, sem
böl eða blessun meðbræðra hann setti við sköpun veraldar.
| sinna. -----------
Manndauðinn í flóðinu syðra
| varð að vísu miklu minni en við
...
1 Titanic-slvsið. Þar fórust á

THE DOMINION BANK
8ir EUMIIND B. OSLEH, M. P., Pre# W. D. MATTHEW8 ,Vlce-Pre».
C. A. BOGEItT, General Manager.
llöluðstóil borguðuk. . . «5,000,000
Varusjóður . . $6,000,000
Allur eignlr . $76,000,000
Laugardagsskólinn.
Fióðið í Ohio.
Eins og nokkra undanfarna vet-
: annað þúsund manns, þarna ur, hefir unglingum veriö veitt til-
: nokkur hundruð. Eigi að síð- sögn í islenzkri tungu í sunnu-
x ! ur hefir dauðastríð hinna síð- dagaskóíásal Fyrstu lút. kirkju,
11 arnefndu sjálfsagt- orðið bæðiieína klukkustund á viku, á laugar-
) i lengra og harðara. clngu,n: ?ófs‘ kenslan 1 ?któber:
1 Skipiö mikla, Titame’ , varj iIarz in^na'öar
ekki nema uokkrar mínútur að [ vetur hefir séra Runólfur
sökkva. En í Ohio-/loðinu sátu j Marteinsspn veitt skólanum for-
menn inni luktir í húsum, uppi stöðu. Kennarar hafa
j trjam og í háum bygginguin
svo mörgum klukkustundum
skifti eða jafnvel döguni, pg
horfðust hjargarvana í augu
við kaldan og miskunnarláusan
dauðann.
, I annan stað er nð líta
Lífsþráin er öllu því með-
fædd, sém kvíkt er. Hénnar
verður vart hjá jurtumog dýr-
um, þó að hún sé ríkust hjá oss
mönnúuum. Hún. er eins og
voldugur verndarengill, sem
stendur ú landamærum lífs og
dauðíi, og baiinnr í :Tengstu lög
_ ' , • , . ° 2 punga aðkast .orlagann
vfirfonna ur þessari verold yi- ; . • ■. > ....
. , , . 1 a skammri stundu svitt
tr 1 annan heim. •- , • . , stjmm uyrjciu,- cn 1 imijuipi n «1, cn muuu wtu. y/jivsins
Þegar lífsþrájn minkar, þeg-1 ^hsnægtum—fólkið, marga, j ijekkjumim lestur, skrift, og í hitj- korhú þau Jieim áftur , i kofann
nr niynd þesSa'’ Yeni'dafengiTs ■ seni Ya^nsm<^-YOfhe^ar liöfðu ijni efrj ijmlirstöðu-atriði .ís!enzJcr*| sintr ráúddegád frHinskégínum og
ver-
ið tíu, ílestir, og hefir skó'.inn
verið heppinn' með kennara þetta
árið. I því sambandi mætti lænda
á að Dr. Jón Bjarnason hefir lagt
]>að á sig að kenna einum bekkn-
uni, og hefir, skólanym. verið það
inikijl .styrknr og, hagur. ;* ; ,
Skólinn skiftist í.t-íti bekki eftir!
mannfjöldnnn mikla, sem l»etta! Þ^kastigi nemendanna, sem hafa
■ ,, ■ vi . •• , 1 vérið á aldrinum frá 4—-! í ára. í
þunga nðkast orlaganna liefiri .. , ,, , ,
jfir ,... .
neðsta .bekknum hefir.verið. kend’
oiymuu stpfl)n frá bjrjuu,- en í hiuám
St.OO Kefur yður bankabók.
þór þurfið ekki aS biða þangaS tii þér eigiS mikla peninga
upphæð, til þess aS komast 1 samband viS þennan banka. pér
getið byrjaS reikning við hann með $1.00 og vextir reiknaSir af
honum tvlsvar á ári. pannig vinnur sparifé yðar sífelt pen-
lnga inn íyrir ySur.
NOTKE DAMK BKANCH; Mr. C. M. DENTSON, Managrr.
SEI.KIKK BRANCH: J. GRISDALE, ManuKrr.
N0RTHERN CR0WN BANK
AÐALSKKXFSTOr A
Höfuðstóll (löggiltur) .
Höfuðstóll (greiddur) .
WINNlPEG
. . $6,000,000
. . $2,706,519
S rjÓRNENDUK:
Sir D. H. McMillan, K. C M. G.
* “ Capt. Wm. Kobinson
H T. Champion Frederick Nation
W, C. Leistikow Str R. P. Koblin, K.C.M.G,
inum, og vestur fyrir þann fjalla-j landi, fjarri sinni þjóð. Þ,au for-
geim, niður að Kyrrahafi, — á
sólsettirs ströndina veðursælu, sem
við liér erunt stödd á. Ekki
nóg með það, Yið höfum dyggilega
dreift okkur eftir þessari miklu
strönd endilangri, frá Prince
Rupert suður undir Mexíco, meir
en 2000 mílna leið.
Annaðhvort er, áð við höfum
vísvitandi farið að ráði Ilorasar
Greelev, — að "fara vestur”, eða
að við höfum hlýtt óvita lögmáli
islenzku sauðskepnurnar, aö rása á
vindinn, — í von um betri beit.
Og líklega hafa flestir, sem hing-
að liafa flutt, fundið betri beit,—
þ. e., liafa hætt liag sinn á einn
eða annan veg, sumir í öllum
skilningi. En svo •dettur mér i
hug að spyrja, hvort ekki sé líkt
komið nieð okkur og ijnglingunum
tveimur í leikritinu lians Maeter-
links, "Blá-fuglinn”. Pví var
hvjslað að þeim, að fyndu þsju
"hláa-fuglinn ", þá hefðu þáu
hantlsamað anægjima. I>?u leit-
hðíi' fuglsfús lánrUúr lanrli,’ár éffc-
ir ár, en fundu d<ki. Loksiiis
Formaöur
Vara-formaður
Jas, H. Ashdown
Hou. Ð. C yCameron
Allskonar bankastörf afgreidd.—Vér byrjura reikninRa við eiustaklinga
eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir. — Avísanir seldar til hvaða staðaar
sem er á Islandi. — Sérstakur gaumur gefinn sparisjóðs innlöíum, sem hægt
er að byrja með einum dollar. Reulur lagðar við á hverjum 6 mánuðum,
T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
efrj i[n<
ýj'tíýblásLÖ í brjpst.fögrum fram- ar- málfræði.'
! tíöf
arvonum.
alla þá, sein ,'i
Aðsókniti að skólanum
:
vetör
fátækjégárí frHniskógiríum og
]»aji- í hú-ciiá v'eggnmn. yarý-Íjlá,--
faglinn". Eftir. a'ð ' háifá., fariö
mánnlífsins, (TýTmætustu '^jáf-
ar skaparans. dofnar í hogáj ]lufgu f’ in llimrmn' suiuar lTriir ver!ö -a,1g0> l)f) að hetri heffij gegmun ótalcjar liættur <>g þrauiir
mánns eÖn liverfnr, þá líéfir b'ún geta'ð verið. Nernéndur hata ftmdu þau Jóks, að .f-xnr þau. i’iíti
, , v ii n •',e i sæluua væntsinlearu 1 fvjofnm og . - c v '•l’' 1 :»■ > _ T , • . 1 < ’ . , •
lmnn j?lateð nokkru af sjálfum
sér, svcr'. Sfnuéiít' <jkk$r góða
og hugljúfíi skáhl kveður:
"AÍt’,’sem lifir, Hta gii'-iii", .,
Liflð heHjnóti spyruir.-,
í>egar lífsú>s löngun- hverfur,
Ljfi§ ,er eðli sínu fjær."
V1?1 Um áð jafnaðj verið. ipllli óo og 70.
Iie.iHanfH nhlinreitnm hins auÖ- • ^5 VjSM hefin þéssj. úngmennl’-
* érugn' »g víðá.tttiúiÍKta'- inegin- |ópur. seni kenslurinar hefir nat-
lands. fð, ekki verið nema hrot. og þ'vð
Á svijistundn ern .slitnar úr «4 smátt af ölluni þeim er kost áttti
brjósffim þéssara nianná állar:?iað ,iagn^ta ser !iana- •' "• j og
1 \ ert er að Henda á það
lni>s sanna ánægja lleiroa i h-ug-
feðranna 7>g hVicjgi ánnarstaðar. ., '
■ F.ndur og sinnúm rísa tipp radd-
ir, ‘serfí' hérnla það, að vtð séum að’
lÖg verða okkar forlög hér, hvort
sem við viljum heyra að svo sé,
eða ekki.
Það eru til menn, sem ekki
vilja heyra þetta, sem helzt- vildu
byggja skjaldborg umhverfis all-
ar íslenzkar bygðir, og þrengja
öllum unglingum til að læra ís-
lenzku öllu öðru fremur, -en láta
alt hérlent setja á hakanum. Þess-
ir menn vilja vel, en verta því ekki
athygli sem skyldi, að með frekju
í þessu átt, vinna þeir málefninu
meira tjón en gagn. Norræna
eðlið, norræni andinn rikir svo
meðal íslendinga enn, að þeir
vilja heldur ganga lausir, en
btindnir. Ef þeir menn, sem mest
þreyta við að viðhalda íslenzk.i
tungu, vilja vérjá viti óg kröftum
til að útvega uppvaxandi lýðnum
.jnéiri og þetri uppfræðslu í ís-
lrnzkri sögn og íslémkum bók-
méntu&f,-én -feostur er á enn, og
viídú'-svo eirisfaklingarnir sjá um
að Jförn'i þeirrá ættu í heiniahúsum,
aðgang að þéssum bókum, ])á
væri skapadægriiiu frestað, og þáj- skap^tkegri, .en eitt getum við þó
'væri islenjíku þjóðerni að yissuI íl'linlega. \ ið getum hagað okkur
levti borgið. ]>ó málið með tíð ogýsvc> 1 a,,,j ot:,<ar framkomu, aö
tíma g.lataðist : úr hversdagslífi t)e£ar s:'1 óheilla dagur rís, að ís-
manna. Þjóðernis tilfiún.ingin get- Isri^kan fellur í valinn, þá geti
úr -veti^' tik í íirjósti'. Vestur-Is- sagnaritarinn sagt.það með sönnu
fleiri mentamenn sem að heiman
koma. Það ætti líka að vera óhætt
að trúa því og treysta, að vandað
ir hæfileikamenn, útskrifaðir af
háskólum hér, gætu haft góð áhrif
á ísland, — gætu flutt meS sér
eitthvaS af nýjum vestrænum hug-
sjónum, sem gætu orSið Islandi
gagnlegar. Ef 200 okkar efnuðu
nianna i Ameríku vildu gefa $500
hver: ef 500 gefa $200 hver, eða
1000 $íoo hver, til þessa fyrirtæk-
is, þá er sjóðurinn fenginn. Vilja
þeir leggja svo mikið í sölurnar
fyrir íslenzkuna? Drengilegt væri
það. Og í flokki okkar eru þó
nokkrir. menn, sem sér að skað-
lausu gætu gefið encía $1000, hver.
Ef enginn vegur er að gera
slika tilraun, ]iá óttast eg, að inn-
an hundrað ára verSi íslenzkan út-
dauð sem lifandi mál, —, hvers-
dagsmál alls ])orra manna í flokki
, Yestur-íslendinga.
\’ið ráðum ekki sköpum. eSa
; þeirra fögru framtíÖarvonir.:
ið máí feðranna sé á förum.
a?“! JV ið . byerju, ,qr ^ð húast, ef ekki.
v i'A '• k, • . a: : atki . 1 ' f • 7->r-nirl hefir ve'rið .mjög misjýlhj'einrffift þeim afleiðingtfm af dreif-
En vegua þess, að lifsþram 1 ý*1J Ma a ettir peim Otan 1 þjj, börhumtin á ymsum aldýi. jngu okkar um j,vera og éndilanga
er svonn rík í hugum allra, þá 'lokka og stratunþunga moðuna. ýhgstu hörnín óg sum elstu böÝn- ] ;\nieríkff-? "Dregur'hver' dám *af
verður dauðinn, tortíming vors Sumir mæna og á eftir ástvin-j in virðast háfa sótt skólann láúgr ýsinum sessunaut", segir íslenzkt
jarðueska lífs, efni hrygðar og unum, séiy þeir hafa.séð hverfa þezt. Er Jíað^eftirtekta vert aö í-’máhæki; og enskt máltæki segir:
•lenýingsins, þó ekki kr.nni hann 1,111 ^ estur-Islendinginn sem
?>ð • tala islenzkn, ef'hann aðeins Shakespeare.lætur Mark Anthonv
þékícir til uppruna sinnar þjóðar, se8Ja yfir Brút.usi föllnum: “Þar
sögu hennar' og bókmenta.- Og |)á va 1 ’Uaður .
er mikiS unnið. ’ ! Þegar öllu er. á hotninn hvolft,
, . , Enginn maSur heill heilsu viíl j þá er mi dagsverk okkar eigi svo
Oynasi ur .tpluntu, sem Isíendmgar, v1eyja‘ . fyrj.. tímann. 1>vert á'lítið. í þau 40 ár sem viö erúm
móti langar flesta, sem annars húin að dvelja í landinn. ÞaS hafa
líður þolanlega vel, aíi . lifa seiþ j máske ýmsir þjóðflokkar dregiö
lengst. Yfirleitt USÍir. Vestur-Is-j^saman meiri auö. heldur en viS
harms, efni kvíða og sársauka. lian"a^ úka. Alt hylst í hafi
Huggunarefnið eina, sem til ^örgarinnar og davtðns.
er, verður þá ódauÖleikavouin. Þetta hlýtui o.ss, sem tilengd-
En sú von, vonin um endur- ar stönduín, að verða íhugnnar-
fundi ástvina og eilíft líf, verð-, V ér hljótum að kenna
ur, ef hún er skoðuð í l.iósí «amú?>ar ineð fólkinu, som þetta
kri.stindómsins, að óbifanlegri'1,likia slys henti. Oss hlýtur að
vissu í hjörtum allra sanntrú- remia 1,1 li,Ja dauðastríð
aðra manna, og lilvtur þá að t>eirra, sem fóru yfir um á þöss-
draga úr beiskju dauðans og an eftirminnilégu örhxga-
gera liana léttbærari. . stundu. Oss liljóta
En þrátt fyrir alt og alt er ög
verður dauðinn einliverjum sí-
feldur boðberi hrvgðar og
liarma, saknaðar og sársauka.
TilfinnanlegRst verður harms-
efnið'. og sárnst þeljartöjdn,
J>egar ógui legt manntjón verð-
tir óvænt og hastarlega, svo sem
eins og nýskeð liefir orðið í
eftirminnilégu ör
; stundu. Oss hljóta að verða
lmgfastir harmar og vonhrigði
hinna eftirlifandi, er næst var
höggxið.
f ]>essa átt munu fvrstu áhrif
hinna hræðilegu tíðinda beina
ntestu kuldtinum i vetúr ‘kóiiúi
Vng.-tu iiÖPnin i skiílíinn, þó að
-•ttm hin ‘cldri hafi 'ckki 'Játið sjá
sig þar.
Á })'essu þyrfti að v
skólanuni yefðnr lialdið áfram eit-
irleiSis. pg viríti-'t rétt að benda
foreldrum .barnanna á að líta eftir
|nr%harnanna v<$na, að þau sæktu
skólann reghiteg{i.
þá
og
:“Þegar þú ert í Rómaborg,
.hrevt þú eins og
vhreyta". . Reynslan hefir kent
'iokkur. að íslenzka máltækið e:
ið er engu síður rétt. \ ilji mað-
Hir komast áfrani. verða
hérlcndum mr'mnum — og ])a8
vilja allir, ]>ess þurfa allir, — þá
Iéndipgum vek
háfa 'fulla höfum gert, á
heldur
sama árafjölda, en
heíwi:'— andlega ög líkamkga
’essvegna
skki
þó auðurinn sé góður, ef vel er á
langar þá flesta, ef j haldiö, þá er þó nxargt eftirsóknar-
liía sem lengst, verðara. Margur auðkýfingur er
ekki síður en heirna, og borgaS
skuldir sínar eins og ráövönd-
um manni sæmir Vonir þeirra
hafa ræzt, óskir þeirra oröiö upp-
fyltar, hvað framtíðar vonir og
mentun snertir. Framtíðin brosir
björt og glæsileg við unglingunum,
þó við, sem eldri erum sjáum þar
skugga á, — frá íslenzku sjónar-
miði, en sem unglingurinn, fædd-
ur og uppalinn hér, getur ekki
greint. En erum við, sem þjóð-
flokkur, eins orðheldnir, eins skil-
vísir, eins trúverðugir í viðskift-
um, eins og fyrstu landnáms-
mennirnir voru? Það er alvöru-
mál og verðskuldar alvarlega í-
hugun allra, sem láta sér ant um
sinn eigin lieiður, og heiöur þjóS-
ar sinnar. Og hver er sá, sem
ekki lætur sér ant um hvort-
tve&gja:’ Ef við getum hiklaust
svarað jái upp á þessa spurningu,
þá er alt gott. I£n getum við það
ekki, þá er illa farið. Þá höfum
við beygt kné fyrir gullkálfinum
hérlenda, en þaS er varla sæmandi
mönnum af norrænum stolni. Sé
nú farið aS bóla á þeirri veiklun,
'erum við þá þeirri þekkingu og
því þreki gæddir, að viS getum
dregið úr vexti hennar þegar í
stað: Sannarlega vonunx við að
svo sé, — að siðferðisþrek okkar
,sé nóg, til að bæta 'ölluni slíkuni
kröfum, og sú von er bygð á þraut-
segjunni, sern er sameiginleg eign
allra Noröurlanda þjóða. Hún er
líka bygö á reynslu. Reynslan
hefir sýnt að íslenzkir námsmenn
hér i landi standa að jafnabi fram-
ar en sambekkingar þeirra af
öðrum þjóðum og það sýnir að
Vestur-lslendingar hafa rífan með-
a!la til að lifa sem lengsþ: verðara. \rargur auðkýfingur er al-skerf af hæfileikum. Er þá
t senx sérstakur þjóöflokkur, mcS gleymdur undireins og hann er viljinn ónógur? Sannarlega ekki.\
omverjai | s(jrst-ku tl1tlgu^^ljsögjí og hók-! “týndur úr lestaferð lífs", en Reynslan hefir lika sýnt að Is-
, um. Löngunin er sterk til þjóð-; margur öreigi á lífsleiðinni lifir í, lendingurinn vill ekki vera eftir-
verS;i h(,r ef , f’i Hfsins íslenzka enn, en verð- sögtmhl um aldur og æfi — af þvi bátur annara, og er hað sialdnn.
• v •’_■?, yaúnmæli, og htil umhugsun sann-( u„ _ er ]ik]egt ag hún verði, liann hafði unnið eitthvert afreks-
■ 1æn‘r okkur uni, afi enska ma tæ - jafnvej eftir ag önnnr 40 ár eru verk.
... . .. gengin yfir okkur hér í landi? Hvaða svar gáfu gömlu, —
j.x n. nj ^ Hjá mörgum sjálfsagt. einkum efj fvrstu landnenxarnir, þegar þei
nokkur innflutningur helclur. voru spiirðir, heima á Islandi. i
afram vestur. En liti maður á þá • hvaga tilgangi þeir væru að yfir-
*s-
Sa
Iga iíjarnasc
leikið undir á hljóðfæri.
Sú breyting hefir víst gefist vel;
hegðun nemendanna hefir verið
Qg sýnist svo sem smátt og
liuguni \orújn. En jatnframt i sniatt sé að færast verulegur skóla-
vnknar vitanlega innra með oss! hragur yfir þenna litla visi til ís-
þessi sjálfsagða spnrning: lenzku kenslu hér
Hvað tákna þeir, þessir nia haö óhætt mikiö þakka góð.i
leiðsögu forstöðuinanns skólans
vetur. séra
nar.
að nú séu i Ameríku ná-
þúsundir Tslendinga, eða
staðar komst að orni, hvaða svar
verði tiltölulega iniklu meiri aS
lægt 30 þúsundír Islendmga eða ^ árum Hðnum, fra þessari -fu þejr þá? T>að aff þar væri
tolks af þjoðarinnar stofm. ÞetU stundu. Ef virlcilega e. þörf á, aS: mejri ‘von um betri framtí« fvrir
t. d., íslenzkur prestur fl>tji tæS-^ Hörnin silli Dg ag þar gætu þau
11 r sínar á íslenzku, í slenzkum notij5 mentunar,
söfnuði, aö sunnudagaskóla kens.a
jniðjn t[JeíiS& roikla meginlandi, l>örmulegu atburðir, er svo-' | si,>astb^i,ln
tiltöIuTega skaœt fyrir sunnan se&la Keraht yoi á nieðal, hér í
oss, seni í Canada búuro. Stór- alln ar effir ariixers vegna --------------
fengiíegaat verðnr lutnnsefnið i;r‘tur últeáttngur og algoðnr "\/ f l j•
þegar því er líkast seni liöfuð- £uð Þessa miklu sorgaratburði Mllini V .-lslendinga,
skepnurnar f;iri liaroföruro yfir tivn>ia ^*11, -’ iivi kemur h:mn,
blóxnlegar bygðir, þurisem auð-, ei ;liis um megnuKui\ ekki
ur, ánægja og hverskyns jarð- 1 ' e« f'111 svoua átakanlegir
nesk velgengni virtist eiga ör-
uggan griðastað, þegar nátt-
er vænn hópur, — að töhinni til,
alt að þriöjungi stofnþjóöarinnar
sjálfrar. Meira að segja, þetta er
fallegur liópur af fólki, og
borginni, og g0bum hæfileikum húinn, aS leit-
un er á meiri í jöfnum hóp, af
hvaSa þjóS sem er, — að minsta
Þegar þá aS viS eigum fullan
mæli af vilja, hæfileikum og þraut-
segju, þá segir þaS sig sjálft, aS
viS erum því vaxnir aS afkasta
tilkomu-miklu dagsverki, og aS
lagfæra fljótt og vel alt, sem ú:
lagi kann aS ganga, — ef við
viljum.
Kennum ungmennum okkar þann
sannleika, að þaö er skylda þeirra
aS vera föðurbetrmigar, — standa
sk'refi framar ög skör hcrrra en
við, þegar kallið kemur til þeirra
að taka við at’ okkur, — kennum
svo fari fram á ensku nú, eftir 40 ára
vist í landinu, hvað skal þá segja
Rur.ól:sj E(>sti virjjist íengiti reynsla á æðri-
skóluin í þessn landi, henda a að
Eftir Eggert Jóhaniisson.
viðbnrðir verði ?
‘Mig varðar það litlu, hvort langt
eða skammt
Mér lelðin aé ftkvörðuð hérl
‘En hltt er mér kapi'.'smál, að kojnast
það sarnt,
‘Sem kraftar otí tíð leyfa mér,”
um þá þörf eftir 80, eftir 100 ár,
í Ameríku?
Því miður er þetta ljós vottur
þess, að íslenzka tungan er óðum
svo sé. Yæri, ])essi hópur allur í af) mjgsa bald hjá uppvaxandi
einum samanhangandi bygSar-j Hynslóðinni hér, kynslóðinni, sem
fláka, þá mætti að sjálfsögöu gera innan fárra ara verður ráðandi
niikið til að tryggja viShald ó-j f]0kkurinn. Við, hinir ekl'ri, sem
brjálaðrar islenzkrar tungu um. enn unnum íslenzkunni meir en
margar ókomnar kynslóðir. En nobl<ru öðru máli, megnum ekki
það er aS gera við því sem er. Að j stdgva þessa rás tímans, — lík-
Sízt vildum vér reita gæzku 1 ~"™‘----------- ótöldum einstökum smá-hópum úti lega ekki meg nokkrum áhrifum,
• ... . . . íruðs eða alraætti enverter '.•«•»* <>« “• »*-” um hvippinn og hvappinn, eru Is-; cn sízt af öllu me8 þeim> sem enn
uruoflro a þvinær einu Vetfangi *uos. e< 1 Þessi orö vinar okkar, Stepháns lendingar í þessu Iandi dreifðir eru tj] hjá okkur.
lijúpa slíka jarðneska dýrð.'1 R'inna a það, að uxn leið og q Stephánssonar, sem heiöra þessa um landflæmi sem er nær 40 gá fjd]da manna virkilega ant
kaldri og örourlegri náblæju BlmáttHgur drottinn gerði þann samkonui, — þetta fyrst miðsvetr- sinnum stærra en alt Island. Á!um vifihakl íslenzknnnar, sem Hf-
dauðans og sviplegrar auðnar. j heim, er vér byggjum, setti ar-nxú Islendinga í Yancouver, þessu flæmi búa nú um eða yfir májS; ]ler vestra, þá virðist
Slysið ógurlega, seni hér er imuu l1811 lög, er í veröld ]iess- rneS nærveru sinni, — þessi orð 8 miljónir rnanna. eða meir en 250 bggja næst fyrir að senda nokkra
um að ræða verður roeð beimiari skulu ^lda eru oss taknj lians finst mér að gjarnan gætu annara þjóöa menn á móti hverj- mentafúsa unglinga heim til Is-
, ... v. ’ - • , 1 , . ! viHa Ljjne í atiórn nllu l,inc verið einkunnarorð undanteknirg- um einum íslendingi. Setjum svo, landS) eftir ag þeir hafa lokið
ía 1, a< s or.li nai 1 110 • ’ ■ arlaust allra Isleudinga, hvar helzt að erlendir menn flytji til Islands; námj á háskóla hér í landi, og láta
bólgna af vatnavöxturo, flóa vf- skapaða, er ver sjauin og sem þeir kunna af) vera ni5Ur og taki sér þar bólfestu. en ekkij þá ganga eitt skólaár á háskóla Þ-
ir bakka sína og rjúfa flóð- þekkjum. komnir i þessum víöáttumiklaI fleiri en svo, að hlutfalliS ver''1 lands. Tvent er þessu til fyrir-
garðana miklu. Þeir springa Suni þeirra laga hefir oss ! \’esturheimi. Og þéir eru'komniri þaö sama og er hér > dag, }). e., stogu • fyrst kostnaðurinn, sem í
fyrir öfurþunga vatnsins. og! mönnunum tekist að skilja að víSa, íslendingarnir, í landi þessu. jaS 250 Islendingar, seu á^ moti, f]estum tilfellum yrSi ofjarl
flóð, óskapleg vatnsmóða, velt- j nokkni levti, svo sein eins ogj Lltl maður 1 svip yfir I1H8 ár,
ur fram eins og skriða nieð, lögmál vatnsins eða vatnsafls-
tröllslegum þunga
maSur i svip yfir liíið
bregður manni i brún, aS sjá þá
1 . ! bvltingu, sem orðið hefir á síSustu
og afli, m«, og fynr þa sok lmfa mennl 1{^_í5 áruni Afí winnipeg-borg
steypist yfir landið, sem lægraifekið að nota það náttúruafl í undantekinni, sem hefir verið, er
liggur, fvllir lægðirnar og sóp-jsiUa þjónust-u á ýmsan hátt, | og verður framvegis um mörg ó-
ar burt með sér öllu sem fyrir eins og annað fleira. En það komin ár, þungamiöja í vestur-ís-
verður, nronnvirkjum, mönnum Iögmál,- sem skaparinn setti lenzku falagshfi, og samtímis lang
þeim náttúrukrafti í öndverðu, I fJÖlmennasta bygðm fyrir vestan
, - , ,1 haf. — að þessari bygS undantek-
sera ver neinum vatn, stendur1 1 ö
og skepnum í ægilegri og ó-
jstjórnlegri hringiðu.
Þegar slíkir atburðir verða,
er því Ííkast, sem náttúruöflin
verðí persóniigerfingar dauð-
ans, sem gera ógnþrungið á-
hlaup á alt hið lifandi, sem þau
ná til, til að tortíma því.
Dauðinn birtist oss í maýgs-
konar og mismunandi myndum,
en sú mvnd, sem hann tekur á
_____ ein-
hverjum einum útlendingi. VerSaj stakbng.sins, og, annaS það, að
)á útlendingarnir á Islandi innanj abur fj0]di námsinanna okkar má
varla við að sleppa einu ári til,
óhaggað, og raskast ekki þó að
maðurinn noti hann eftir sínu
hyggjm-iti. Eigi að síður get-
ur liinum ófullkomna manns-
anda skjátlast í meðferð nátt-
úrukraftanna, sem drottinn
hefir í liönd hans lagt. Fyrir
])á sök verða oft ógurleg slys;
fvrir þá sök missir oft fjöldi
manna lífið; fyrir þá sök verð-
við 400 að tölunni til. Þetta er
hlutfalliS í þeim héruðum Ame-
riku, sem framfleyta öllum fjölda
íslendinga. Dreifum nú þessum
útlendingum um Island, eins og
íslendingar eru dreiföir hér, og
getum svo til hvort líklegra er, —
að þeir viöhaldi sinni tungu, og
inni, sjáum vér vandræðalega upp- sinnar þjóðar háttum, eftir jafnvel
dráttarsýki í þeim bygðum ls!end-j ein 40 ár, eins og okkar aldur erj ári
inga. sem fyrir 20 árum voru fjöl-j nú i Ameriku, eSa hvort þeir
mennustu og íslenzkustu bygðirnar Iinegi sig að háttum og siSum Is-
í Ameríku, — Nýja-ísland og; lendinga og geri þeirra mál að
VorSur-Dakota. Nú eru báðar að: sínu máli, máli afkomenda sinna.
ÞaS segir sig sjálft, að eftir 3, 4,
kynslóöir. ef ekki fyrri, verða
þessir útlendingar orðnir íslend-
ingar og ekkert annað. Þau eru
forlög allra manna, sem eru í
miklum minnihluta í framandi
sem i þá daga þeim að Iriða, aö vísa öðrutn veg,
sýndist hönnuð Iieima. Þetta var fremur en feta í fótspor annara,
svarið hjá nærri hverjum einastaj seni óvist er að rati rétta leiö.
rnanni, sem lagði af stað til ókunna' Tnnrætum þeim þann sann-
landsins Jyrir vestan haf. | leika, að heiður þeirra. er heiður
T>eir fluttu ekki til þess lands í okkar þjóöar, og aS drenglyndi og
þeini eina tilgangi að kaupa land niannkostir eru meiri en gull og
og selja með tvítugum ágóða eftir groöi.
fáa mánuði. þeir komu ekki í þeim
tilgangi að dýrka gullkálfinn, —
eSa gull-kálfana, sem í þessu ágæt-
is landi virðast dýrkaöir öllu öSru
fremur. Þeir komu í þeim til-
gangi að tryggja afkomendum sín-
um betri framtíð og meiri mentun,
en þá virtist tnögulegt að tryggja
þeim á föðurlandinu, og í þeirri
Séum viS sí-vakandi og neytum
allrar orku til að gera betur í dag
cn í gær, betur á morgun en í dag,
hver í sinni stétt og stóðu, þá varð-
ar í rauninni minstu, hvort hin ís-
lenzka æfi okkar hér verður löng
eða skömm. Við getum þá átt
vist, að ósvikin saga, letrar að
leikslokum á bautastein VesturHs-
von. að þeir sjálfir kæmust af lendinga: J>ar voru meim.
Ekki áhætta
Tækifæri fyri peninga
út i hönd
prc.
Heldur vissa
Allskoiiar trygging gefln hlutliöfuin b:*;ði fyrir höfuðstól or vöxtum.
1. petta félag á 2,400 ekrur af bezta hveiti og maturta garSa landi I
Canada, 30 mtlur frá Winnipeg með G. T. P. og C. N. R.
2. Hin fyrirhugaða sporbraut og þjóSbraut frá Winnipeg til Portage la
Prairie liggur um þessa eign.
3. A?S minsta kosti 3,000 mjOlkurkýr munu ver'ía útvegaðar fyrir nýtfzku
rjðmabú/>g 20 ekrur að minnsta kosti munu verða brúkaðar tll matjurtarækt-
unar tii að selja I Winnipeg, en af hinu verður hægt að fððra gripina.
4. Allar vélar til að búa með I stðrum stíl eru komnar á landið og verða
allar undir yfirstjðrn hins bezta búfræðings.
5. Hver sá, er hluti kaupir, getur, þegar hann pantar hlutina, beðið um
8 per cent. tryggingu. fetta tilboð kemur frá forseta félagsins, sem hefir lagt
inn nægllegt fé hjá þeim herrum Laidlaw & Earie, lilgmðnnum, til tryggingar
þvl, að hver hluthafi fái 8 prct. vöxtu á ári, ef hinn sami hluthafi vill skuid-
^anga til rýröar sem tslendinga-
hól. Vestur, lengra og lengra
vestur, hafa menn haldiö, sinn
hópurinn i hvora áttina, vestur um
Slétturnar, alt að fjallsrótum,
vestur í dalina í Klettafjalh-bálk-
frá fyrirætluðu Iífsstarfi s;nu.
En væri til hjá okkur sjóður i
líkingu vi’S Rhodes-sjóSinn á Eng-
landi, þá dettur mér í hug, aS um-
sókn all-mikil yröi eftir heim-
ferðinni. Rhodes-sjóSurinn veit-
ir $1500.00 á ári, og sé þaö nægi-
legt í Ox-ford, þá ættu $1000.00 á
Revkjávík að nægja Jjeirn! pjnja stg tn að afhenda forsetanum hina sömu hluti með nafnverði eftir 3 ár.
Stúdenti. sem nokkuö kann að j 6. Vér höfum fáeina hluti efu. til sölu með nafnverði, er kosta hver 25
fara með peninga Ef vis nú ætt- da,,« skal ÍJðrðungur borgast strax en hitt borgist meS 10% á mánuSi.
um, eða gætum eignast, þó ekkij
væn nema 100
þúsund dollara j
sjóð, þá borguöu vextir hans far
og íramfærslukostnaö 5 stúdenta
héðan eitt skólaár í Reykjavík
Þessir námsmenn okkar mun'lu
hafa meiri áhrif til viðhalds ís-
lenzkunni hér, heldur qn tífalt
Engir sérréttindahlutir i þessu félagi.
SkrifiS eSa komiS. — Skrifstofah er opln á kveldln ef gert er aövart.
Phone: M. 7323.
708 McArthur Bldg., Cor Port. and Main, Wlnnipeg.
Sölu umboSsmaSur fyrir
MANIT0BA C0-0PERATIVE FAFM AND DAIRY C0., Itd.
WINNIPEG, MAN.