Lögberg - 23.10.1913, Qupperneq 4

I
LÖGBERG, FIMTCDAGINN 23. Október 1913-
LÖGBERG
Gefið út hvernfimtudag af The
CoLUMBIA pRESS LlMITED
Coruer William Ave. Sc
SnerbrooRe Street
Winnipeg, — Manitoea
stefán björnsson.
EDITOR
J. .A. BLÖNDAL.
BUSINESS MANAGER
UTANyfSKRIFT TIL BLAÐSINS
The Columbia Press.Ltd.
P. O. Box 3172, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT RITSTJÓRANS’
IEDITOR LÖGBERG,
P. O. Box 3172. Winnipeg.
Manitotia.
81 að íbúarnir liérna norðan
; landamæranna ætli að færa sér
|>etta verzlunar-hagræði í nvt.
Ætli þeir verði nokkuð ó-
ánægðari fyrir bragðið Ætli
ffl
TALSÍMI: GARRY 2156
Verð blaðsins $2.00 um árið.
Það er ekki annað sýnna, en geymt fóðrið handa nautpen-
ingnum í súrheyshlöðum, en
það teiur hann megin grund-
vallar-atriði undir nautgripa-
rækt í Ameríku á ókomnum
tíma. Annars vegar eru kjöt-
þeir verði nokkuð óþjóðlegri? verzlunarmennirnir miklu, sem
Ætli þeir verði nokkru ó- halda ]>ví fram, að innan
konunghollari. Iskamms þverri nautgriparækt-
Samkvæmt kenningum aft- in svo, að kjöt skorti í landinu;
fl urhaldsmanna 1911 ættu þeirjhins vegar halda hjarðeigend-
jað verða það, ]>ví að þá varjurnir sjálfir því fram, einkan-
M gagnskiftunum eða rýmri og b*ga þeir í Texas, að bændur í
™ | liagkvæmari verzlunarviðskift-! Vesturlandinu séu fúsir til og
| um við Bandaríkjamenn hafn- færir um að rækta nægilega
'H> að, af því að þau væri landráð. mikið kvikfé lianda lands-
. >|| ! Er ekki fúsleiki Canada- mönnum, ef þeir fái sér greidd-
; manna nú á að færa sér í nyt1 an viðunanlegan hluta þess
tol llækkunarboð
stjórnar ótvíræð yfirlýsing astur borgar.”
]>ess, að þeir hlupu herfilega á Yfirlýsingar lijarðeigenda

THE DOMINION BANK
Sir EDMUND B. OSLER, M. P., Pre* W. D. MATTHEW8 .Viee-Prrm
C. A. BOGEUT, General Manager.
Sknlilb' innlieinitar iun víða veröld.
Hvort sem þfr hafiS viSskifti eingöngu I Canada, eSa þér
sendiö vörur til annara landa, þá mun yður koma vel aS nota
Dominion bankann til aS innheimta útisandancH skuldir.
ÚtibúiS í London ú Englandi hefir nákvæmt samband viS
peningastofnanir I Evrópu, en viSskiftabankar vlSsvegar um
allan heim greiSa fyrir öllum viSskiftum.
Dominion bankinn hefir útlbú allsstaSar I Canada. Verk-
smiSjur, heildsölukaupmenn og vörusalar til útlanda umbiSjast
aS skrifa aSalstöS bankans viSvíkjandi skrá yfir útibú og viS-
skiftabanka.
NOTBE DAME IIRAN'CH: Mr. C. M. DENISON, Nlanager.
SELKIRIi HRANCH: .1. GBISDALE, Manager.
&
s
NORTHERN CROWN BANK
AÐALSKRIFSTOFA í WINNIPEC,
Höfuðstóll (löggiltur)
Höfuðstóli (grciddur)
$6,000,000
$2,800,000
Formaður
Vara-formaður
Jas, H. Ashdown
Hon.Ð.C- Cameron
STJÓRNENDUR:
Sir D. H. McMillan, K. C. M. G.
Capt. Wm. Robinson
H. T. Champion Frederick Nation
W, C. Leistikow Sir R. P, Koblin, K.C.M.G,
Landráðagrýlan.
Flosta mun reka minni til
þess, hvað afturhaldsmenn
höfðu mest á móti gagnskift-
unum 1911. Það vax*, að þau
liefðu það í för með sér, að
Bandaríkjamenn legðu Can-
ada undir sig, innlimuðu það í
sína ríkisheild.
Með ógurlegum fjálgleik og
vangaveltum þeystu ræðugarp-
ar þeixra þessari speki úr sér
á hverjum pólitíska fundinum
eftir annan Þeir börðust um
og þöndu sig út eins og forskar
og hrópuðu: Gagnskiftin eru
landráð. í]f þið fallist á þau,
kjósendur, þá svfkið þið kon-
ung ykkar og gangið Banda-
ríkjastjórn á hönd.
Sumir conservatívu kapp
vor
undir verði útfluttar til Banda-
ríkja frá Canada, ef Canada-
tollinum er haldið, svo að þessi
, , sérstaki Bandaríkjatollur komi
Bandaríkja- j verðs, er sa greiðir, sem síð-1 tp greina. Er ]>ví ekki nema
eðliíegt, að margír bíði með
mikilli eftirvæntingu eftir að
sig, þegar þeir létu aftnrhald-
ið humbugga sig til að hafna
gagnskiftunum fyrir tveimur
árum? Nú er þjóðin canadiska
það vitrari en hún var þá, að
Texas virðast benda til þess,
að kjötskorti þurfi ekki að
kvíða, ef kjötverzlun verður
ekki lögð í einokunar-hlekki
auðvaldsins. Þó að hjarðeig-
aukin verzlúnar viöskifti
þegnhollusta er sitt hvað.
Kjötverð og nautgripa-
rækt.
nú sér hún og sýnir í verki, að ; endum falli þungt, að þrengt
er að þeim, er bvgðin stækkar
og búendum fjölgar í landinu,
þá verður eigi við því gert.
Griparæktin þarf ekki að
minka fyrir það, ef smærri
bændurnir, sem minna land-
flæmi liafa undir, lieldur en
hjarðeigendurnir miklu,stunda
nautgriparækt að sínum hlut.
Þessir smærri bændur geta
ræktað miklu fleiri nautgripi
að tiltölu við landsvíðáttu, eða
ekrufjölda, sem þeir liafa til á-
búðar, heldur en hjarðeigend-
urnir miklu geta, og gripum
liinna fyrnefndu er miklu síður
Þegar talað er um verðhækk-
un á lífsnauðsynjum liér í landi
hníga umræiður oftast nær að
kjötverði og nautgriparækt,
eins og skiljanlegt er; kjöt er
ein aðal-fæðutegund Ameríku-
manna, og um verðhækknn þess
á síðari ái’um er öllum kunn-
ugt.
A þingi, sem kjötverzlunar-
menn héldu nýlega í Chieago,
vildu ]>eir reyna að skjóta
skuldinni á bændur, og létu í
veðri vaka, að ef þeir legðu
ekki meiri stund á nautgripa-
sjá livað Borden ætlar að gera
íþessu efni, hvort hann ætlar
<ið íifnema canadiska tollinn og
greiða fvi*nefndum varningi
bændanna hér í landi tollfrían
aðgang að markaði Banda-
ríkjamanna, eða stjórnarfor-
maðurinn ætlar að humma
þetta stórmál fram af sér, og
útiloka vörur þeirra frá Banda-
ríkja markaði af blindu há-
tolla-fylgi.
Ilveiti er aðal-afurð land-
húnaðar í Canada. Hveitirækt
stunda sjálfsagt tvær miljónir
Canadamanna, og þetta ár
verður hveiti þriðjungur alls
útflutts varnings frá Canada.
Sérhvað það, sem verður til
]>ess að lieftii rás þessax*ar af-
urðar bændabýlanna til þess er
armr
stóSu
rækt heldur en ]>eir liefðu gert
•u svo ákafir að þe'ir j undonfarið, þá lilyti að verða geri sitt til að hlynna að hon-
hana kaupir síðast til eigin af-
liætta búin af slysum og sjúk- \ nota, verður komvrkjubænd-
dómum lieldur en. stóru hjörð- um Canada til tjóns — og þess
unum. | vegnxi-landinu í heild sinni til
Ilér er um mikilfenglegan meins og ógagns. Það virðist
atvinnuveg að ræða bajði í í meira lagi óskynsamlegt ef
Canada og Bandaríkjum, og erjætti að fara að verja canadiska j meiri liluta þingsins að
vonandi að stjórnir landanna . ■ • - --------------- --------------------- —
ið, sem slíkar flutningabægðir
valda. Ef tollur er numinn af
hveiti hér í Canada liggur leið-
in opin og sjálfsögð hveiti-
flutningum suður yfir landa-
mæri; þar verður ]>að auðselt,
álögulaust; því að mylnuéig-
endurnir þar hinir auðugu
verða fegnir að fá það til að
blanda sitt hveiti með, sem
stórum er lakara. Af því muni
leiða það, að Canada-hveiti
hækkaði í verði, þar sem fastur
markaður og næg eftirspum
væri eftir því á næstu grösum,
eða strax handan landamær-
anna.
En livað ætlar Box*denstjórn-
in þá að gera? Ætlar hún að
vera svo hugulsöm og nærgæt-
in við bændurna hér í Canada,
að afnema hveititollinn ?
Með því mælir öll sanngirai;
en þó eru þeir menn til, sem
vondaufir eru um það, að
stjórnin liefjist handa. Þess
er að gæta, að það er aftur-
haldsstjórn, sem við völdin er
—stjórn, sem hátolla-mennirn-
ir og verksmiðju eigendurnir
miklu liafa algerlega á valdi
sínu.
En enginn nema stjómin fær
liér neinu um þokað. Hún, með
baki
Allskonar bankastorf afgreidd.—Vér byrjura reikninga viö einstaklinga
eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir.—Avísanir seldar til hvaða staðaar
sem er á Islandi. — Sérstakur ganmur gefinn sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einum dollar. Renfur lagðar við á hverjum 6 mánuðum,
T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
rekin frá, en þeim mönnum
skipuð liæstu stjórnarsætin,
sem eru lágtollamenn og skuld-
hinda sig til að létta tollbyrð-
inni af almenningi, svo ört sem
verða má-
meS fánana, þann
brezka! kjötskortur í Ameríku og kjöt-! um og styðja að því að hann
og ameríska, sinn í hvorriíverð því að hækka til stóxmik- koinist í sem hagkvæmast horf-
hendi og æptu, að kosningam- í illa muna. Það mættu lieita fyrn mikil, ef
ar væru um fánana; ef menn ; Hvað sem þessu líður, er svo jkjötskortur yrði í jafn-frjó-
greiddu atkvæði með gagn- Lð sjá af hagskýrslum Banda- söi«u og grasgefnu landi eins
skiftunum, þá gengju þoir ríkjastjórnar, sem nautgripa- °£ slétturnar í Ameríku eru,
undir ameríska fánann, en efjradct og sauðfjári’ækt liafi! serstaklega hér í Canada, þar
þeir greiddu atkvæði á móti i hnignað æði mikið á síðari ár-|sem meginhluti þeirra er óyrkt
gerðu þeii borgara-! nm. t skýrslum Jxeim segir | uud, al\eg skapað til kvikfjár-
! V r\f\rr 1 J.: -X. r.i r^r nnn ! ræktai- .
Fundarboð.
þeim,
lega skyldu
þá gerOu þen
sma og héldu á- j að 1907 liafi verið 51,565,000
svna brezka þegnholl-1 nautgripa þar í landi, en nú séu j Síðan tollur var niuninn af
>eir eKKi oröiur nema .10,030,-1 nautpeningi innfluttum í Ban-
fram að
ustu. ! þeir ekki orðnir
Þótt ítarlega væri bent á það 000; sauðfé hefir og f<ækkað um j daríki, hafa ]>egar í stað komið
í ræðu og rlti, hvaða dæmalaus j nærfelt eina iniljón á sama j menn .,ð sunnan a|ð kaupa.
fásinna þ rð væri, sem aftur- j tímabili, en fólki f jölgað um 10 nautgripi í Canada í býsna
að fara ; miljónir. Kvikfjárstofninn j stórum stíl; það er gott að fá
Það varjsyðra hefir því sýnilega þorrið j nýjan og betri markað sunnan
lokleysa j æði mikið á þessum fáu árum. j iandamæranna, en þeirri bend-
]>að, að Vanalega er því um kent, að ingu mætti skjóta að Canada-
innlimað j ](rengt liafi verið svo að hjarð- bændum, að fara hægt í að
sök, að | eigendum, er beitilandaflákar í! selja ungar kýr eða kvígur;
hafi verið hlut-; það er stofninn undir naut-
í bújarðir, að ]>eir liafi' peningsræktinni þeirra, og
getað rekið hjarðrækt í verður að gjalda varhuga við
værn liér
það ekki.
á, livaða
vær i og
haldsmenn
með, dugði
sýnt frarn
annað eins
nokkur þjóð gæti
aðra að eins fvrir þá
verzlunarviðskifti ykust þeirra I Vesturlandinu
á milli, og þær gerðu samninga ;lðir
um að rjúfa óþarfan tollgarð, i (,kki
sem á milli liefði legið, toll-jeins stórum stíl eins og áður;
garð, sem hamlaði greiðum og þess vegna hljóti nautgripa-
eðlilegum viðskiftum nágranna ræktin að minka og kjötverð að
þjóðanna hér í Norður-Ame- ha*kka, sérstaklega er eftir-
r'ku, og va*ri óskynsamleg ogjspurnin fer sívaxandi vegna
með öllu þýðingarlaus kvöð á fjölgunar íbúa. Aftur neita aðr-
! ir þessu. Taka sumir jafnvel
að skerða liann.
ræði.
Það er heil-
í umboði þeirrar ellefu manna nefndar, sem tekið
hefir að sér að gangast fyrir sölu hluta meðal Vestur-
íslendinga í hinu fyrirhugaða eimskipafélagi íslands,
Ieyfum véross hér með að boðá til almenns fundar í Good
Templara húsinu á Sargent Avenue á þriðjudaginn 28
þessa mánaðar, kl. 8 að kveldi, til þess þar að ræða um
og ákveða, hvern þátt vér Vestur-íslendingar skulurn
taka í myndun og efiingu félagsins.
Ver óskum, að fundurinn verði fjölsóttur, að sem
flestar bygðir íslendinga vestan hafs sendi málsvara á
fundinn.
Eimskipafélagið hefir þegar safnað á íslandi 300,000
krónum til fyrirtækisins, og vonar að fá 200,000 krónur
héðan að vestan.
Vér lítum svo á, að undirtektir þessa fundar hér í
borg geti ráðið úrslitum hlutakaupa meðal Vestur-
íslendinga.
THOS. H. JOHNSON, forseti
B. L. BALDWINSON, ritari
Winnipeg, 6. Oktober 1913
íbúimi beggja landanna.
Þessu var ]>jóðin of svo
akammsýn til að trúa, en liún
var nógu grunnhyggin til að
láta fleka sig með landráða-
grýlunni. Sérstaklega glevpti
brezkur þjóðarliroki evstra við
í árinni, að þeir
þó að öllum hinum
lijarðlendum, sem
Hvað ætlar Borden
að gera?
tollinn á hveiti með því, að
kornræktarbændur hér í landi
þvrftu á 12 centa verndartolli
að halda á hvert bnshel, gegn
aðfluttu hveiti frá öðrum þjóð-
í hann af
ilin nýja tolllögjöf Banda-
ríkja er ýmsum skilyrðum ,
bundin, meðal annars þeim, að Jum’ haldva ættl M
þeirri nauðsyn. Jafn-mikil
]>essn agni ,og fyrir þessa sök
öllu öðrn fremur var gagn- að framleiða enn meir af þeim
skiftunum hafnað. alidýrum heldur en þegar hef-
Með því að fella g.ignskiftin ir verið gert. Um Þetta efni
1911 höfnuðu Canadamenn fer láaðið “Commercial” í New
nýjum og betri markaði fyrir Y°i k svofeldum orðum:
djúpt
segja, að
gevsimiklu
enn eru til, væri skift í bújarð-1 sérstakur tollur er lagður , ,
ir, þá mundi samt Tera auðið | varningstegundir frá þeim f'>arstæða væri íiað.að imynda
<tð halda áfrarn nautgriparækt löndum, er slíkan varning tolla, 811 að cana 1S 11 ma arar
eigi síður en áður og jafnvel þó iið sami varningur sé aftur' rftu a tolli að li.i c a ti þess
tollfrí frá þeim löndum, er
tolla liann eigi.
Þessi skilyrði taka til ýmsra
vörutegunda, frá Canada, þar
á meðiil hveitis, mjöls og kart-
J að tryggja þeim sæmilegan arð
“Margir, sem bærir ættu að
vera að dæma um slíka hluti,
halda því
væri hjarðlenda
i valdið ]>ví,
afurðir sínar, og þeir höfnuðu
þeim út af þeim fullyrðingum
afturhaldsmanna, að viðskifta
rýmkun við Bandaríkin
landráð. Ivaldið því, að
Nú nýlega hefir Canada-1' Ameríku sé altaf að minka,
mönnum hoðist nokkur liluti en l)essu mótmæla aftur sumir
þeirrar rýmkunar á viðskiftum jríkustu hjarðeigendur í Texas,
við nágrannaþjóðina, sem þeir sem segja að þessi atvinnuveg-
höfnuðu 1911. Þessi rýmkun!ur (nautgriparækt), hafi aldr-
er afnám tolla á innfluttum ei stabiÖ með meiri blóma í því
af atvinnu þeirra, þar sem þeir
hafa bezta liveiti sem til er í
víðri veröld rétt við hliðina á
sér, og jafngott tækifæri til að
, ,reka malaraatvinnu með hagn-
atla Nu sem stendur leggur *.. . v , .....
, ° T ; aði ems og að koma m.jolmu
frá sér-
Canadastjórn 12 centa toll a l
fram, að skifting J hvert bushel hveitis, 60 cent á
í bújarðir hafi1 mjöltunnu og 20 cent á hvert
nantgriparækt,! bushel af kartöflum.
1 hinni nýju tollmála löggjöf
Bandaríkjamanna, er gert ráð
vörum héðan í Bandaríkin og
tollla'kknn, sem þar syðra hef-
ir nýskeð verið lögleidd.
Samkva*mt þessum nýju toll-
lögum Bandaríkjamanna, er
Canadabúum boðið npp á betri
markað fyrir búsafurðir þeirra.
Þeim er boðinn betri markaður
en áður fyrir nautgripi, mjólk,
rjóma, flsk o. fl-
ríki heldur en nú. Einn þeirra
hjarðeigenda segir t. a. m., að
“vest-poeket ranchmen”, eins
og hann kallar þá stétturbræð-
ur sína, framleiði nú fleiri
nautgripi miðað við ekru-
fjölda, sem þeir hafi undir,
heldur en nokkum tíma áður í
sögu þessa lands, og þeir geti
Nú ern raddir farnar að
heyrast um það, að uppihald
geti orðið eða sé jafnvel vænt-
anlegt á kornflutningum milli
fyrir því, að allar þær þjóðir,! Fort Wllham °S Montreal. Því
sem ekki tolla hveiti, mjöl eða ! heldur fram j*frglöggnr mað-
kartöflur, skuli mega ' flytja ! ur °S fróður um samgbngumál
þær vörur tollfrítt inn í Banda-!ems Sir WilIiam WhYte er,
ríkin. Ilins vegar sknli krefja I kornflutningamönnnm er
toll af vörum frá þeim lönd-
það fullkunnugt, og betur en
nokkrum öðrum, að bægðir
þetta vegna þess, að þeir fái þessar fymefndu varningsteg-
]>enna varning tolli, H
10 centum á hvert hafa orðið á komflutningum á
I hverju hausti. .Tárnbrautafé-
lögin hafa ekki haft við og enn
fleiri orsakir að því stutt, að
uppihald hefir orðið.
En það er hægt að koma í
veg fyrir þessa hættu, fjártjón-
er nemi
bushel hveitis, 45 centum á
mjöltunnu hverja og 10 prct.
af kartöflum. Þessi áminsti
tollur er einmitt nægilega mik-
ill til að koma í veg fyrir að
sér, getur ein afnumið toll á
innfluttum varningi í landið;
en afturhaldsforkólfarnir sýna
ekki neitt snið á sér til slíks.
Fyrst er þess að geta, að
Borden stjórnarformaður hef-
ir nýlega lýst yfir því, að hann
sjái enga ástæðu til þess að
þing komi saman í Ottawa fyrr
en í Janúarmánuði næstkom-
andi. 1 annan stað lialda
flokksblöð stjórnarinnar því
fram, að ekki sé líklegt að til
þess komi, að nein breyting
verði gerð á tollmálalöggjöf
landsins á næsta sambands-
þingi vegna þess að W. T.
Whyte ráðgjafi lia.fi illan bifur
á breytingum tollmála-löggjaf-
ar yfirleitt. Herra Whyte er
eins og þeir fleiri stallbræður
lians rasnmasti hátolla-þjark-
ur.
Hann og þeir afturhalds-
menn unna bændum og bæjalýð
að bera tollana — alþýðunni,
sem hallast að tolllækkun-
arstefnu frjálslynda flokksins.
Ef Borden afnemnr ekki
hveititollinn, ellegar kartöflu-
tollinn núna, þá er vonandi að
fólk hér vestur á sléttum, vakni
við og finni það,.á fjártjóninu,
er slíkt veldur því, að aftur-j
haldsstjórn sú, sem heldur
]>jóðinni í álögnfjötrum, hvern-;
ig sem á stendur, eigi að verða
Utungunar-ofnar
Egipta.
Nýlega liefir frézt, að fund-
ist liafi í fornuin rústnm á
Egiptalandi útungunar-vél af-
ar-mikil, er legið hefir sand-
orpin um margar aldir.
Þessi fornmenjafundur þótti
að mörgu leyti merkilegnr, og
hlýtur flesta að furða á því að
Forn-Egiptar skuli hafa rekið
þessii atvinnugrein, alifugla-
rækt, í svo stórum stíl, sem vél
þessi ber vitni um, og með svo
vísindalegum lítbúnaði.
Útnngun eggjíi við eldsliita
er æva gömul, en það er að eins
aðferðin, sem ný er. Evrópu-
menn og Ameríkumenn hafa
eins og kunnugt er fundið upp
margskonar útungunarvélar á
síðari árum. En löngu áður,
líklega einum 4,000-5,000 árum
fyr höfðu Egiptar, Kínverjar
og ef til vill fleiri Austuralnda-
þjóðir fundið upp og brúkað
J langt um stórfengilegri útung-
j unarvélar.
Egiptar leggja mikla stund á
j alifuglarækt enn í dag. Telst
; svo til, að á norðanverðu
Egiptalandi séu litungunarvél-
J ar geysimiklar svo liundruðum
; skifti. Svo stórar eru þær, að
þær taka um 40,000 egg í einu.
Og konsúll Bandaríkjanna i
Egiptalandi gizkaði á að þar
væri nngað út í vélum um 90
miljónum eggja.
Þær útungunarvélar sem eru
brúkaðar í Evrópu og Amer-
íku, eru reghdegt barnagling-
ur í samanburði við útungun-
arvélar Egipta. Þeir brúka
ofna til að unga út eggjnm í.
Þeir, sem skoðað hafa þessi
verkfaari, segja, að ofnum
]>essum sé skift í fjögur útnng-
unarhólf, og komist 6,000 egg í
bvert; eru þó margir ofnar
mikhi stærri; eru í sumum
jafnvel tíu útungunarhólf og
fjögur yards á kant.
Að eldinum er hlúð tvisvar á
dag; er hann stundum látinn
deyja út og ekki kveikt upp svo
klukkustundum skiftir. Til
eldsneytis er brúkað hveitis-
eða bauna- hálmur og mykja-
Ofnarnir eru úr múrsteini og
þykkir, helzt því lengi hiti í
þeim, svo að lítt sakar þó að
eldur deyi í bili.
Mest þykir á því ríða, að
skifta um eggin og fær þau sem
eru næst eldinum í miðhólfin;
íer yfirleitt það orð af útung-
unarofnum þessum, þó að þeir
séu stórir og útbúnaðurinn ó-
brotinn, að þeir gefist næsta
vel, og virðist því sem búfræð
ingar hér og alifuglaræktar
menn hefðu gott af því að læn
af Egiptum að koma upp ali
fuglum. Þeir eru sama sem
byrjendur að því er það snert
ir að reka þenna atvinnuveg,
hjá liinni fornu Afríku-þjóð—
Egiptum.
á, aö flytja erindi á skemtisam-
komu sem þaö hélt.
Af nærliggjandi bygOum, biS eg
helzt bygöarmenn umhverfis
Manitoba-vatn afsökunar á þvi, að
hvorki eg né meSkennari minn,
br. Baldur Jónsson, hefir feröast
þangaS í skólaerindum, en það eru
einmitt þær bygðir, sem langt bezt
hafa sent umsókiiir um inngöngu
í skólann. Tleiöur þeirn sem heiö-
ur ber.
Skólinn verður settur með sam-
komu í Skjaldborg á Burnell
stræti, þarsem skólinn á heimili í
vetur. mánudagskveldið '3. Nóv.,
kl. 8.-
Kvöldskólinn verður þrjú kveld
í viku, mánudag, miðvikudag og
föstudag. Á honum fer fram
kensla bæði í íslenzku og ensku
og ef til vill fleiri námsgreinum.
1 næstu viku verður byrjun
skólans nákvæmar auglýst.
Með því að enginn nemandt
hefir enn gefið sig fram í sunnu-
dagsskóladeildina, verður ekki
gefinn kostur á henni á þessum
vetri, en báðar hinar deildirnar
hafa fengið nemendur og útlitið
er viðunandi.
Winnipeg 21. Október, 1913.
R. Marteinsson.
Krókódílaveiðar.
Skóli kirkjufélagsins.
Eg hefi nú ferðast um ýmsar
bygðir íslendinga í Manitoba og
Norður-Dakota, til að tala um
skó’amálið. Eg þakka fyrir góðar
viðtökur alstaðar þar sem eg hefi
far'ð. Ekki sízt votta eg kvenfé-
laginu að Akra, N. Dak. þakklæti
mitt fyrir að greiða götu mína um
bygðina og fyrir að gefa mér kost
1 stóránum í Suður-Ameríku og
við Florida, er heimkynni krókó-
díla. I>ar voru ógrynni mestu af
| þessum geysistóru skriðdýrum, sem
búa sér ból á bökkum tljótanna,
og synda í vatninu; en á síðari ár-
um hefir þeim fækkað mikið sak-
ir gegndarlausrar veiði; þar er
líka gnægð hegra og ýmsra fag-
urra fugla, sem sitja í trjánum og
fylla loftið með fögrum söng.
Betta mikla dýralíf dregur meðal
.annars þangað mikinn skara ferða-
manna og veiðimanna, til stranda
og fljóta Florida.
Ilér á eftir er frasugukorn, sem
stóð i timariti nokkru eftir veiði-
inann, sem ]>ar var að ferðast.
Hann segir svo:
Það er drepið feiknamikið af
krókódílum í Flórída, en þó eru
þetta einstaklega meinlausar skepn-
ur, jafnvel meinlausari en kýrnar
okkar. Eg hefi oft synt yfir árn-
ar í Florída, þar sem úir og grúir
af krókódílum, án þess að þeir hafi
gert mér nokkurt mein, en eg
mæti varla nokkum tíma kúahóp
svo að eg verði ekki hræddur.
Fyrir löngu, áður en myndavél-
in varð vopn ferðamannsins í stað
byssunnar, drap eg ósköpin öll af
krókódíhmi rétt að gamni mínu.
Þá réri eg oft dag eftir dag niður
eftir Homosassa alt frá upptök-
um fljótsins, gegnum HeljarhHð
og til Shelleyjar við fljóts minnið.
Eg fór fram hjá mörgum ynd-
isfögrum eyjum, vöxnum prýðileg-
um lundum og ilmandi blómum,
en fljótið var fult af alls konar
fiskum, og stórir hópar anda og
annara sundfugla svifu yfir vatn-
inu eða þöktn það. í stórum breið-
um, sitjandi hingað og þangað.
Ræðarinn sem eg hafði með mér
var svertingi; hann réri hægt of-
an eftir fljótinu, en eg sat aftur
í skut, hálfblundandi, þangað til
eg gat greint þrjá' einkennilega
bletti á yfirborði vatnsins. Blett-
irnir eru nasir og augu í krókó-
dil. Jafnskjótt og eg sá þetta leið
af mér svefnmókið og eg glað-
vaknaði; en þó að baturinn nálg-
aðist hljóðlega, hurfu blettimir
þrír þegar í stað í djúpið. Eg tók
mér mið á fljótsbakkanum sem nær
var og stöðvaði bátinn, haldandi á
ríflinum búinn til að skjóta, þegar
krókódíllinn kæmi aftur upp úr
vatninu.
Að stundarkorni liðnu gat eg
aftur grilt í ofurlítil bárubrot á
árfletinum, og rétt um leið talaði
fylgdarmaður minn til mín hljóð-
lega og bað mig að vera viðbúinn.
Með hægð lyfti eg riflinum upp
að vanga mínum. Eg miðaði á
krókódílinn fyrir aftan aiigun og
kúlan gekk i gegnum höfuðskelina;
við rákum báðir upp fagnaðaróp,
fylgdarmaðurinn og eg. Krókó-
díllinn barði vatnið með sporðin-
um, og fylgdarmaður minn tók að
róa hratt að dýrinu til að ná í þaS,
áður en það sykki. Ef mér tæk
ist ekki að ná í einhverja löppina
á krókódílnum áður en hann færi í
kaf, mundum við verða að slæða