Lögberg - 18.06.1914, Qupperneq 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. JONÍ 1914.
LÖGBERG
GefiB öt hvern fimtudag af
The Columbia Press, Ltd.
Cor. Willlam Ave &
Sherbrooke Street.
Winnipeg. - - Manitoba.
SIG. JÚIi. JÓHANNESSON
Edltor
^ J. J. VOPNI.
Business Manager
Utanásfcrift tit blatSsins:
The COI.UMBIA PRESS, Ltd.
P.O. Box 3172 VVinnlpeg, Man.
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG,
P.O. Box 3172, Winnipeg,
Manitoba.
TALSÍMI: GARRY 2150
Verð blaðsins : $2.00 uni árið
hann segir að sé til heiSurs og
sóma fyrir conservativa; þeirra
framfarastefnu og fööurlandsást.
— Ojæja ; ekki eru kröfurnar há-
ar. fhaldsmenn geta sannarlega
lært þa5 af foringja sínum aö vera
ánægðir meS lítið.
Hvernig ætli yfirlýsingin hefði
átt að vera til þess aS Roblin
hefði ekki talið liana sér og sínum
til heiðurs og sóma?
Roblin getur ekki hafa sagt þetta
til annars en að reyna að blekkja;
reyna að láta þá sem ekki fylgjast
með, halda að jafnvel Framsókn-
armenn hefðu lýst ánægju sinni
yfir gerðum hans. Að villa sjónir;
það er hans aðal stoð og stytta,
alveg eins og þegar hann mælti
með bókinni, sem hann hafði al-
drei lesið.
„Lœrið af mér; eg em
hógvœr og af hjarta
lítillátur.‘‘
1 síöasta blaöí Heimskringlu
birtist grein með fyrirsögninni:
“Sláandi punktar í rœöu Sir R. P.
Roblins í St. Picrre 2. júní.’’
Þar standa þessi orð meðal ann-
ars:
“Eg álít að hver einasti con-
servative í fylki þessu eigi að vera
stoltur af yfirlýsingu liberal-
flokksins. Hún er heiður og sómi
fyrir okkur conservativa — fram-
farastefnu vora og föðurlandsást.”
Nú er að athuga, hver þessi um-
rædda yfirlýsing var, og hvernig
hún er. Þannig hljóðar hún orð-
rétt:
1. “Þing Framsóknarmanna lýsir
megnri óánægju yfir mentaásig-
komulagi fylkisins, og fordæm-
Saga Manitoba eins og
hún er síðan 1899
i.
" Járnbrautir.
Þegar Framsóknarflokkurinn lét
af stjórn 1900, voru þrjú járn-
brautarfélög í Manitoba; C. P. R.;
N. P. R. og C. N. R.
Þegar Hugh Jdhn MoDonald tók
við gerði hann samning við J. P.
McDonald frá New York, um að
byggja fjórðu brautina, sem end-
aði í Duluth. Þegar Roblin tók við
riftaði hann þessum samningum,
án þess að spyrja þingiS eSa þjóS-
ina ráSa og hélt því leynilcgu
þangað til J. P. McDonald sagði
frá því. Samningurinn við þetta
félag var sá, að flutningsgjald á . ,____. ,__
, .. , ... ’ _ .„ ? 10 cent a ico pundum — ur 24
hveiti skyldi fært niður 1 10 cent,
og fargjald í Manitoba 2l/2 cent á
míluna. Fylkið átti að hafa í
lin McCuaig aftur og segir; “Fylk-
iS hefir cngin umráS lengur yfir
flutningsgjaldi C. N. R. felagsins.”
Með öðrum orðum, fylkið á-
byrgðist félaginu $5.800,000
miljónir og átta hundruð þúsund
dollaraj, en hafði engin umráð yfir
því að neinu leyti.
..Þekkist annað eins ráðleysi hjá
nokkurri stjórn í heimiF Er nokk-
ur stjórn eins gjórsamlega þræl-
bundin nokkru aufffélagi, eins og
Roblinstjórnin C. N. R. félagimtf
og hefir nokkur stjórn svikiS þjóS-
ina eins greinilega og Roblinstjórn-
in hefir svikiS Manitobabúa i
þessu máli? J á e S a n e i.
Flutningsgjald á hveiti úr öllum
pörtum fylkisins fyrir vestan
Winnipeg (\>ar sefrn hveitiræktin
nemur mestu) hefir aðeins lækkað
um 1 4-5. cent á 100 pundum í Öll
þau 14 ár sem Roblin hefir setið
að völdum, og er það minna en 1-7.
partur úr einu centi á ári. Miklar
eru framfarirnar.
Vilji nokkur mótmæla þessu þá
fletti hann upp skýrslum fylkisins.
Þær eru samdar af Roblins eigin
mönnum og tala víst ekki honum i
óhag — en svona tala þær samt.
Er hægt að hugsa sér hægari og
lítilfjörlegri framför en þetta?
Það er leiðinlegt að ferðast á ux-
um, en þeir komast þó fljótara á-
fram en menningin með þessu
móti. Engin stjórn í heimi hefir
staSiS eins grafkyr í sðmu sporum
í niSurfœrslu járnbrautargjalds
eins og Manitobastjórnin um síS-
ustu 13—14 ár.
Greenwaystjórnin sat aS völd-
um í 12 ár, og á því tímabili lœkk-
aSi flutningsgjald í Manitoba um

THE DOMINION BANK
Sir EDMUNU to. OSI.KK, M. F., I’rrm W. D. MATTHKWS .TIm-Ptm.
C. A. BOGERT. General Manager.
BARIÐ YÐUR EKKI RAUNIR I UTANFÖRINNI
Innborgaður höfuðstóll..........$5,963,000
Varasjóður og óskiftur sjóður. . .. .. $6,963,000
Allar eignir....................$80,000,000
SPARISJÓDSDEILD
er t sambandi við hvert útibú bankans, og má leggja í þann
sparisjóð upphœðir er nema $1.00 eSa meiru.
paS er öruggur og hentugur geymslustaSur fyrir penginga
ySar.
NOTRE DAME BBANCH: C. M. DENISON, Manager.
SKI.KIKK BHANCH: ». OBISDAI.E, Maaacer.
». a > a' a_ —
r i rm v i'
NORTHERN CROWN BANK +
I
Skiftir um
höndum sér 51% af eignaráðum
félagsins og láta yfirskoða allar
bækur þess og reikninga og félagið
átti að borga $ro,ooo sekt ef það
einhverju bryti samningana; en
fylkið átti að ábyrgjast rextí af
$10,000 á miluna.
hcssu kastaSi R'ablin í burtu.
það var hans fyrsta verk 1 járn-
brautarmálinu að banvia að brmd-
i r fyrir það,
eftirlitsleysi og ólöghlýðni hef- j llrJengju hveitiflutnin'gsgjald fœrt
ir hún ollað því;
3-
a. Að afar mikill f jöldi bama
á skólaaldri nýtur engrar
fræðslu.
b. Að börnum er alls ekki kend
ensk tunga á fjölda mörgum
skólum.
Þingið fordæmir athæfi stjórn-
arinnar viðvíkjandi vínsölulög-
um fylkisins; lýsir þvi yfir að
stjórnin hefir þar sýnt hlut-
drægni, skeytingarleysi og glæp-
samlegar athafnir, og ber á-
byrgö á lögbrotum, sem framin
hafa verið. Þingið lýsir því
ennfremur yfir að Roblin-
stjórnin fyrir þetta atriði og
fyrir mótstöðu gegn öllum sið-
bótum og framfömm, ætti að
fordæmast af öllum sönnum
borgumm, sem trúa á ærlegheit,
siðferði og löghlýðni.
Þingið lýsir því yfir að það
fordæmir gjörsamiega vísvitand:
og marg endurtekin lögbrot
stjómarinnar í því skyni að
efla persónulegt vald flokks
sins. Það fordæmir Roblin
fyrir glæpsamlegar vanrækslur
i því að hegna yfirtroðslum og
glæpum flokksmanna sinna og
fyrir ósæmilega daufheyrslu
við kröfum fólksins um laga-
bætur.”
Þingið fordæmir Röblinstjórn-
ina af því
a. Hún hefir verið glæpsamlega
eyðslusöm á almanna fé, og
notað það í þarfir s:nna eig-
in flokksmanna og klúbba
sinna.
b. Hún hefir verið hlutdrgeg og
ósanngjörn i gjörðum sinum.
c. Hún hefir með brögðum og
hnefarétti svift vissa parta
niður i 1 a cent á 100 pundum eða
6 cent á bushelið.
í ræðu s'em Roblin hélt 1900 v
“East Poplar Point” sagði hann--;
“Vér teljum sanngjarnt flutnings-
kaup á hveiti til Soperior vatnsins
10 cent á 100 pundin; það cr tak-
markið sem stjórnin hefir í huga,
og eg% sem œðsti ráðherra hœtti
ekki fyr en það er fengið.”
En eftir öll þessi ár er það enn
ekki fengið. 1. jan. 1901 leigði
stjórnin N. P.. R. til 999 ára fyrir
$210.000 á ári fyrstu 10 árin,.
$225,000 önnur 10 árin, $275,000
þriðju 10 árin ogi $300,000 á ári
upp frá því.
Þessir samningar vorti eftir-
látnir C. N. R. félaginu 11. febr.
1901, og stjómin ábyrgðist þvi fé-
lagi auk þess $20,000 á hverja
mílti af Ontario og Rainy River
brautum þess. Alls á 290 mílum
eða með öðrum orðum ábyrgðist
félaginu auk alls hins $5,800,000.
Félagið bauðst þá til að færa
flutningsgjald niður tim 20% mið-
að við C. P. R., en Roblin neitaSi
því. Það hefði fært hveitiflutn-
ingsgjald niður í 10 cent, en Rob-
in neitaSi fnn.
Roblin kvað stjórnina hafa full
yfirráð yfir C. N. R. félaginp.
Hann sagði í þinginu 6. marz 1901:
‘ Við höfum . nákvæmlega það sem
þjóðeignajárnbraut veitir fólkinu,
nefnilega yfirráð yfir flutnings-
gjaldi.” í Apríl 1903 sagði hann:
“Svo fullkomin eru yfirráð stjóm-
arinnar yfir flutningsgjaldi með
járnbrautum, að vér getum fært
það niður eins* langt og sýnist.”
7. júni 1908 sagði hann í Nee-
pawa: “Vcr höfum fullkomiS ó-
centum ofan í 14 cent
hver á heldur.
Meðan Greemvaystjömín sat að
völdum, hafði hún ábyrgðst C. N.
R. félagínu $8000 á míluna. 1902
færði Roblin það upp 1 $io/xxi á
hverja milu og veitti sjálfur fylk-
isábyrgð fyrir $io'ooo fyrir hverja
mílu sem bygð var. eftfr að hann
tók við.
1909 hækkaði hamr það arftur npp
í $I3/xxj á hverja mflu.
Hefír fylldsstjómin nú ábyrgðst
þessu félagi $32,160,659 fþrjátitr.
og tvær miljónir, hundrað og sex-
fítr þústmdir, sex hundruð og finr-
tíu og nítt dollara). Auk þess er
fylkíð í ábyrgð fyrir $7,0004)00
fýrir N. P. R. félagíð.
Þ-etta er þrettán ára saga Mani-
toba fvlkís; það er saga óstjórnar
eg eyðslusemi; saga svika' og <y-
orðhefdní; það er hörmunga og
sorgarsaga fyrir fólkið'; en saga
sigurvíiTnínga fyrir eitt voldugasta
setur því.”
15. desember 1906 sagði Roblin:
“ViS skiljiS þaS aS þetta er adeins
til þess aS láta fólkiS fá talsíma
fyrir minna en hclming þess sem
nú er borgaS.”
20. desember 1906 sagði Roblin
í Neepawa: “AS einn ári liSnu
getum viS talaS saman- milli Nee-
pawa og Winnipeg fyrir meira cn
helmingi minm gjald, en Bellfé-
lagiS setur nú.”
1907 tók Roblinstjómin $r,ooo,-
000 lán, til þess að byrja að byggja
talsíma í Winnipeg. Þrátt fyrir
það þótt miklu fleiri en helmingur
allra sveitafélaga fylkisins hefði
lýst því yfir t desember 1906, að
þau væru á móti stefnu stjórnar-
innar i þessu máli.
31. desember 1907 keypt
Roblinstjómin Belltalsíma fylkis-
ins. I>aS var gcrt tveimur dögum
áSur cn þingiS kom saman. Fulltrú
ar fólksins, þíngmennúrnir, voru
þar aldrei spurSír til ráSa, fengu
aldrei aS segja álit sitt um þaS.
Lögin um þessi kaup voru búin til
og samþykf utan þings af stjórn
inní einni satnan, og hafa áldrei
einu sinni kontiS fyrir þing til sam-
þyktar.
Ekkert land á til í sÖgu sinní
annaS eins gjórrceSi og þetta af
hálfu sf/órnarinnar.
Stjómúr hafði sjálf sýnt fram á
það með töfum, aö byggja mætti
talsíma fyrír $97.95 míluna með
einn sima, með því að' alt værí sem
alíra fullkommast; og lýsti því
yfír jafnfranrt, að Bellsímarnir
varrn gamaldágs og lélegir og lít-
ifsvírði. En nú keypti stjómih
þe»a iélegu gamaldags Bellsímai
fyrír, hvað haldið þið? ekki fyrir
$97,95 rníluna, heídtir fyrír $232,-
50.
Samkvartnt skýrslnm Bellfélags-
ins sjáTfs, voru símar þessir í
Manitoba aðeíns $2,130,138 virði,
en stjó>tnÍTi borgaði fyrir þá $3,-
4004)001 eða $1,269,862 feina mil-
jón,. tvö huradroð' sextrti og níu
þÚBUBdj. ietst htindruð sextíu og.tvo
auðfélag Iandsins. Það er sérstók- dálj ntbiraen féIagiö sjilft virti þá.
IcfT1 5ern sem sýnir það og jffu- §ise fýjtí því yfir fyrir fé-
lagsihs: höntí, að símarroir hefðu
takmarkaS vald yfir flutnings-
fylkis:ns hlutfallslega sann- ffialdi með í^brautum, án nokk-
gjarnri hluttöku i löggjöfinni. uP"a skylyrSa.
t ágúst 1909 skrtfaði D. W. Mc-
Cuaig, Roblin fyrir hönd bændafé--
lagsins, kvartaði yfir ósanngjörnu
flutningsgjaldi og krafðist þess að
úr því væri bætt. Roblin' svaraðt
þannig með bréfi 8. sept. 1909:
“Eg býst við að þú vitir það*. að'
nefnd var skipuð til þess að hafa
eftirlit með jámbrautum í Cánada,
Þessi nefnd er skipuð samkvæmt
alríkislögum í Canada; er það í
hennar verkahring að hlutast tiT
um flutningsgjald og önnur heilla-
mál þjóðarinnar t sambarrdi við.
járnbrautir. Stjómin hefír þvt
ekkert vald í þessu efni.”-
Hver getur leikið djöfullegri
leik við þjóð sina en þetta? Hver
getur stigið feti framar í hræsni;
ósannsögli og svikum? Hver get-
ur eins visvitandi gengið fram hjá
sannleikanum ? Hver á það skilið
að fyrirgera öllu trausti, ef ekki
svona maður? Hvemig á þjóðin
að falla dýpra en það, að hafa
annan eins mann i stjórnarsessi?
Er nokkur til svo sterkur Ihalds-
maður, að hann geti nuelt þessu
bót? J á e S a nei.
28. september 1909 skrifar Rob-
d. Hún hefir neitað að taka til
greina ákveðnar reglulegar
kærur fyrir glæpi, og þannig
traðkað Iögum landsins og I
svikist um heilaga skyldu.
e. Hún hefir með aðstoð hlut- ]
drægra dómara beitt lögum
landsins sér t vil og sönnu
máli til hnekkis og þannig
drýgt óheyrilgan glæp.
f. Hún hefir eggjað til kosn-
ingasvika og unnið að þeim
með aðstoð þeirra manna,
sem áttu að gæta laga og
réttlætis.
g. Hún hefir Iýst velþóknun
sinni á pólitiskum glæpum og
unnið þá sjálf.
h. Hún hefir srotnað, fóstrað
og haldið við drykkjukrám
og spilavítum víðsvegar um
Winnipeg bæ.
i. Hún hefir nertað að hlutast
til um að börn fylkisins
fengju forsvaranlega upp-
fræðslu.”
Þetta er nú yfiriýsingin, sem
Roblin segist álíta að hver einasti
conservative eigi afi vera stoltur
af. Þetta er yfirlýsingin, sem
sannar hversu auðvaldtfi h’efir"
haft æfista mann þessa fylkis afi
léiksoppí og gert hann afi verít-
færí’ í: hendí sér, til þess afi trafika
rétti' þjöðarínnar: haft harm afi;
verkfæri tíl þess að veita sér ótak—
markafi vald yfír fjárhirzlu fólks-
ins. Þ'egar stjómin hefir veitt einu'
félagi yfir þrjáíu miljónir dollara,
þá lý'sfr hún þvi ytir að hún hafí
ekkert afi segja gegn kröfum þ’ess
efia rangindmrr. Það hafi fullkomifi
einveldí' sín regna til þess að setja
hvaða. flutningsgjald sem því sýn-
ist. Gagnvart þvi stendur fylkis-
stjórnfa upjá eins og varnarlaust
barn gegn ógnandi risa. Sjá orð
Robliiis sjálfs: “Fylkisstjórnini
hefir engin vötd framar yfir C. N.
R. fé&gimu”, segir hann 28. sept.
1909^.
II.
Talsímornir.
199& var skipuð nefnd til afiT
íhuga talsímamálið. Hún fann það
að síörbæimir í Bandaríkjunum
kostað félagifi' $155 fjrir hvem
atina, og væri þar i taidiar allar
fásteignir; en stjórnira borgafii
$232,50 ffyrir Irverti þeirra,. efe $75
nieira fyrir frvem símav en þafi
lisesta sera: félagífi sjálft gat teygt
verðið upp í. Símarnir sem stjjóm^
irr keypti’ vorn 14,195, var þyi
'.terðifi (np,x<)3 sinrrasn 75) senœ
stjórnin gaf fyrír símarra fram-
yfír' hæsta verö þei'rra $14)36123 5
(ain miljórr, þrjatíu og sex þusund,
tvo hundnifi þrjátíír og finnni (S®I1V
acra),.
Þeir getæ trúaifi því serrr vilja aið
Rellfélagifi Hafi «kki rmitafi stjötm-
iiiiri til' þess- að gefa sér þetta fé.
Þegar k-aatpin- eru gerð esu samn-
ingarnir fengniir í hendúr þresnur
mörnum frá Beöfélagmu.
Arið' 1908; 1909 og r^ro gasprafif
stjri'min mikið tmi: þafi, afi agófií
vseri af si'muntrm. Kvaðst hún
Ha.ía grætriá þdm $383,248. í þessii
þrjú ár. Frainsóknarrnenn bváfiu
áttu sjálfir símana,*og símagjaidiíri PessaT skýrslur falskar, og sög»«
að' stjörnm vairt afi' tapa a smtuti-
um. Þeíta var augljosí, þar setra
var þar ihelmingi lægra, heldur em
á: meðart Bellfélagið átti þá.
ii.. tnarz 1906 sagfii C. H. Camp-
bell, hægri hönd Robiins: “Bell-
félágið setur fólki ósanngjamlega:
hátt' verð. Það heldur þvi fram’
ranglega, að því fleiri símar semi
notafiiir séu, því dýrari verði þeir:.
Félagið vinnur aðeins í eigingjörn-
um íilgangi og setur verðið . sami
kvæmt þVí.” Þá sagði hann enn-
fremur: “Þar sem þjóðin á tall-
símana i Evrópu, kosta þeir fólkSS
alTstaðar helmingi mmna en BeTI-
félagifi setur. Eg er sannfærifur
um þaS aS simagjaldið í Mániteba
mætti vera helmingi lægra og
græSa samt á þvi. Meira aS segja,
eg .veit oS betri \sima og hagkvœm-
ari skihnála mætti hafa fyrir
mhtna en helming þess sem nti err
borgaö!
I desember 1906 var gefínn út
bæklingur af stjómirmi, og því lof-
afi þar að úti um fylkifi skyldu
bændur fá talsíma fyrir $1,00 á
mánuSi.
10. desember 1906 sagfii Camp-
bell: “ÍJti um sveitir verSur sími
stjórnarinnar seldur yrir helmmg
þess sem nú er.”
11. desember 1906 sagði Roblin:
“haS sem stjórnin hefir meS hönd-
um þýSir ekkert annaS en þaS, aS
fólkiS þarf ekki aS borga nema
helming viS þaS sem BellfélagiS
eféki vaa nema 2/2% ætl'afi fyTtr
sflti og viðhjldí og ábyrgðtmt, en
iyíl simafelög; sögfira afi þafi vært afi'
cninsta kostu 5%—7%. 1909- var
simagjald bænda lækkafi úr $30
ofan í $25 og ar $24 ofan í $2«v
i staðr þess að lofafi var að færa
það iri.ður um beltruug. Símagjald
á lengri fjailægðum. flong distance)
var alls ekki lækkað; en tíminn
styttur um þriðjung, sem var sama
og gjaldifi væri hækkafi um þriðj-
ung. Aður hafði verið ódýrara að
súna á nóttunni, nú var það hækk-
aö, og viðtalstíminn einnig styttur,
Svo í ra-un og veru var símagjaldiS
hækkaS nálcga um helming, í stað>
þess aS lækka þaS uin hehnmg.
28. febrúar 1911, sagði Hugh.
Armstrong að stór gróði væri afi
símanum; ágóðinn það ár mundi
nema $300,000.
13. desember 1911 (Mu mánuð-
um síðar) lýsti Patersou, formað-
ur simanefndarinnar, því yfir að
stjórnin væri að stórtapa á sím-
anum, og væri ákveðið að hækka
gjaldið til þess að bjarga fyrirtæk-
inu. Þessi hækkun átti að byrja
1. apríl 1912.
í Winnipeg átti gjaldið að vera
$48 fyrir heimilissima, ef menn
vildu hafa ótakmarkaðan tima,
eða takmarkaðan tíma, 5 samtöl á
dag fyrir $47,20. Verzlunarsimar
áttu allir að vera takmarkaðir,
f jögur samtöl á dag (100 á mán.)
fyrir $48 og 2 cent fyrir hvert
auka viðtal. í árinu eru um 305
rúmhelgir dagar, og sá sem þurft
hefði að nota símann 20 sinnum á
dag, befði þannig orðið að borga
$156 á ári — hundrað og fimtíu
og sex dollars. Og það er óhætt
að segja að flestar verzlanir þurfa
svo oft á sima að halda. Utan
Winnipeg átti að hækka verzlun-
argjaldið þannig að verzlunar sím-
ar væru $45, heimilissímar $27 og
langra fjarlægða simar $36.
Þetta var allstaðar talin óhæfa;
mótmæli og fordæmingar dundu á
stjórninni úr öllum áttum, jafnt
frá íhaldsmönnum sem Framsókn-
ar. Fjölmennir borgarfundir voru
haldnir víðsvegar um fylkið til
þess að bera ráð sín saman. Hér
hafði veríð svo langt gengíð í
svikum og heitrofum, að gremjan
varð almenn og óstöðvándi. Hér
tóku allir höndum saman án tíllíts
til flokksfylgis. En þrátt fyrir
þetta ætlaði stjórnin að þrengja
þessum háu gjöldum á fórkið. 12,
niarz 1912 sagði Hugh Arrrrstrong
fyrir hönd stjórnarinnar: “Síma-
nefndin fullvissaði oss um afi' eini
möguleikínn til þess að mæta tapi
því, sem vera virðist á símaræksl-
unní áríð 1911, sé sá að hækka
gjaldíð. Stjórnin veigraði sér við
því í afira röndina, en gjörði það
með ánægju að hinu leytinu aS
falfast á þessa gjaldhækkun.
Gremja fóiksms óx dag frá degi’
og stjórnín þorfií ekki afi hækka
gjaldið. Þrátt fyrir það þótt
Roblrii sjálfur Iýstí þvi yfir í ræðu
sem hann hélt 4, janúar 191Z í
Mawbyggingunnr afi hækkunin
yrði afi' komast á og tíminn sýndi
livernig hún reyntfrst. En gremja
fólksins för dagvaxarrdí; þafi lá
við borgarastríði eða npphlaupi.
16. jám- 1912 var sfcfpufi nefnd tíl
þes* afi thuga máiúJ’. 12. nuarz
1912 vifiarkendi fydlasgjaldkerírm
afi tapast heffira $202,464 á sima-
rækslúnni. Var þafi nú orfiið upp-
víst afð fé þvi sem írm kom fyrir
símana, var sturrdum varifi í þarfír
pólítískra síarfsmanna stjórTra’rirm-
ar og óráfivandlega mefi þafi farffi
á ýmsmr hátt.
14. marz 19T2 lagfii TTr. H.
Johnson það til 1 þingínu afi óháð'
rrefnd' jrfii slcipuð tnl afi rannsaka
símamálifi. Þafi vrar felt af stjóm-
AÐALSKKIFSTOFA í WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur) . . . $6,000,000
Höfuðstóll (greiddur) . . . $2,860,000
STJÓRNENDUR:
Formaður.................Slr. D. H. McMILLAN, K.O.M.G.
Vara-formaður.....................Capt. WM. ROBINSON
Slr D. C. CAMERON, K.C.M.G., J.H.ASIIDOWN, II.T.CHAMPION
W. J. CHRISTIE, A. McTAVISH CAMPBELL, JOHN STOVEL
Allskonar bankastörf afgreldd. — Vér byrjum reiknlnga vlð eln-
staklinga eða félög og sanngjamlr sklBnálar veittir.—Avisanlr scldar
tll hvaða staðar sein er á Islandi.—Sérstakur gauinur gefinn sparl-
sjóðs innlögum, sem bj*rja má með einuin dollar. Rcntur lagðar
við á hverjum sex mánuðum.
T. JB. THOR5 l'EINSON, Ráösmaöur.
Cor. .William Ave. og Sherbrooke St.
t
t
t
t
+
♦
t
+
♦
•f
+
i
t
+
f
Winnipeg, Man. +
+ +++++♦++♦++++++++•* •;•++-♦
og auk þess /3 af 1% í rentur af
fénu, sem i þeim liggur og er ekki
hægt afi segja aö það séu háir
vextir.
Hér er símasagan sögð rétt.
Vilji Heimskringla eða hver sem
er efast um það, þá eru upplýsing-
ar fúslega veittar á skriftofu Lög-
bergs — upplýsingar með skýrsl-
um, sem ekki er hægt að hrekja.
Símasaga Mánitobafylkis er saga
svívirSingar, fjárdráttar, svika og
óorSheldni, saga falskra skýrsla,
saka einokunar og kúgunar.
Hættulegir vinir.
mni.
Stjóririn’ var samt neydd' til afi
skipa nefhd' til afi ranrrsaika málífi.
.Nefndin gaf skýrslu í júní 1912.
Þetta er su mðuTStafia, sem hún
komst' aö :'
1.. Stjöm ®g eftíriit simanna hefir
farið í handaskoíum.
2. BókfærsTa var í óreglu og ó-
lkgii
' 3. Sannatrir voru fyrir því afi sá
skaðlegi siður var ríkjandi aö
fá óútfyltar kvittanrr í hendur
• þeirii, sem urmu við símalagn-
ingu víðsvegar um fylkið.
4. Falskar kvittanir og falskar
skýrslur höfðu verið gefnar.
5. Vörur höfðu verið keyptar
fyrir stórfé, sem ekki voru
notaðar og engin þörf fyrir.
6. Okurverð hefði verið borgað
fyrir það sem keypt var, af
því engin var samkepnin.
7.. 1. jan. 1912 hafði verið keypt
að minsta kosti helmingi meira
af efni en þörf var á eða hægt
að nota. (Það nam $609,359).
8, Stjómin hafði brotið skyldu
sina þannig að hún lét ekki
bjóða í verk eða bjóða vörur,
heldur keypti verk og verk-
efni fyrir okurverð hjá gæðing
um sinum. — Nálega alt efni
hafði verið keypt frá Bell-
félaginu.
ro. Þetta var ákveðið með leyni-
samningi við Bellfélagið, til
þess að útiloka aðra.
il.. Hækkun gjaldanna kvað nefnd
in óforsvaranlega.
1. ágúst 1912 var símagjaldið
hækkað þannig: Heimilissímar úr
$25 upp í $30 og verzlunarsímar
úr $50 upp í $60, og á öðrum stöð-
um í fylkinu var hækkunin hlut-
fallslega jöfn í bæjum og sumstafi-
ar í sveitum.
í janúar 1914 var fyrst gefin ó-
fösluð skýrsla um símareksturinn.
Sú skýrsla sýnir það að fyrir árið
sem leið, hafa simamir borið sig í
fyrsta skifti. Þeir hafa gefið af
sér nóg til þess að mæta kostnaði
(Niðurl.)
Því var lýst í sifiasta blafií,
hvernig mönnum líður þegar hing-
að kæmi; lýst hversu hugur þeirra
væri bljúgur og móttækilegur fyr-
ir ábrjf. Þegar manni lífiur illa;
þegar sorgir bera að höndum, i
hvaða mynd sem þær koma fram;
þegar mafiur er einmana og á
hvergr höfði sínu aö afi halla, þá
þráir hugurinn eða hjartað eða til-
finningarnar eða nianns innri mafi-
ur eða hvað’ heppilegast er afi
kalla það, efnhverja fróun, ein-
hverja dægrasty tti ngu, eitthvert
svalandi meðal sem stöðvi sviða
hinna andlegu sára,. sem; skilnaður-
inn hefir haft í för með sér.
Hvert h lut tefen in ga ro rfi,. hvert
vináttumerki er manni þá eíns og
himinsend' gjöf, sem mafiur tekur
möti opnum örmum og fegins-
hendi. En’ þá er um afi gera afi
halda sínu hugarfarslega jafnvægi;
Iáta ekki: tilfinningamar faita mefi
sig út á neina hálku' eöa neinar
eyðimerkur.
Mafiur sem lént Tiefir í hinum
sterku klömi drykkjufýsnarinnar
og hefir ásett sér afi reyna afi
losna þafian, liann Hefir alVarlegt
starf með höndúm. Þaö er erfitt
og hann verfiur afi- neyta allra
krafta sinna. Sá sem1 ekki vill
rétta honum hjálþarhönd í þeirri
baráttu, er steinn en ekki mafiur.
Sá sem setttr stein \ veginn fyrír
hann, er þrælmenni og glæpamafi-
nr, ef hann gerir þafi vísvitandi og
með fullum skilningi þess Hvafi'þafi
þýfiir, en hugsunarlaus bjálfi ef
hann gjörir þafi í gáléysi án mefi-
vitundar um þafi sem af muni
feiða.
Eg hefi þekt þess dæmi bæfii
heima á Is’andi og hér4 i álfu, aö
þegar drykkjumafiur hefir verifi
afi berjast vifi þafi afi hætta afi
drekka, þá hafa svokallalfiir vinir
hans elt hann á röndum, til þess
afi bjófia honum afi bragöa áfengi,
vitandi þafi afi líf hans og Heill la
vifi afi hann hætti; og vitandi þafi
afi eitt staup var óhjákvæmilég
byrjun annars meira og verra.
Þeir hafa meira afi segja stund-
um gert gvs afi veikum tilraunum
vina sinna, þegar þeir voru afi
reyna afi hætta.
Þessir svoköllufiu vinir em í
raun og veru manns verstu óvirir.
Þeir eru miklu hættulégri en f jánd-
menn.
ViS skulum hugsa okkur afi
bam heffii dottifi ofan í djúpa
gryfju, og væri afi klífrast upp á
ibakkann. Viö skulum ennfremur
hugsa okkur afi tveir eða þrír
menn efia fleiri steefiu á gryfju-
barminum og lékjú sér afi því afi
hrynda barninu ofan i hana aftur,
í hvert skifti sem þafi væri afi því
komifi afi komast upp. Hvafi
mundi sagt um slíka menn ?
Mundu þeir vera kall'afiir ærlegir?
Mundi ekki öllum korrra saman um
afi þeir væru afi vinna nifiingsverk?
Eg skil ekki annafi.
En þeir sem standa á gryfju-
barmi drykkjuskaparins mefi eitr-
aöa heila og taugar af áhrifum
áfengisins og hrynda mönnum ofan
í hana jafnótt og þeir bjarga sér;
þeir vinna enn þá stærra níSings-
verk — enn þá meiri glæp. Þeir
hafa það á samvizku sinni — ef
hún er nokkur — að hafa eyðilagt
framtíðarmöguleika þeirra sem um
er að ræða. Þeir eru hættulegustu
vinir, sem nokkur getur átt —
forðist þá, verið sem lengst frá
þeim. Hafið sem minst saman við
þá að sælda.
Það er eins og sumum sé það
fróun að draga afira i glötun mefi,
sér; þafi er eins og þeir gleöjist
yfir því afi afirir lenda í ógæf.u.
Eg hefi séfi og heyrt unga menn
hlægja afi því léttýfigislega, þegar
félagar þeirra hafa “farið á túr”,
sem kallafi er. Þetta er ótrúlegt,
en þafi er satt. Þafi er til heima
á íslandi, og þafi er tíl mefial Is-
Iendínga í Winnipeg; því mífiur.
hið sem hneygðir eru til áfeng-
isnautnar, reyniS um fram alt aS
venja ySur af þvi, og hafiS sem
allra mínst saman að sælda við þá
hæffulegvc vini, sem hér hefir verið
minst á:
íhaldsmenn gáfu borgarabréf 17
rnanns, sem heima eiga á húslausri
lóð á Maple stræti. Þar á meðai
matreiðslumanni og eftirlitsmanni
byggingarinnar, þó húsin væru'
engin til.
Sá sem stelur peningum er
þjófur; sá sem stelúr atkvæðum er
erkiþjöfnr.
Aliar brennivinsholur bæjarins
eru nefridarsalir Roblinstjómarinn-
ar fyrrr feosningamar.
Vinrrumenn Roblins hafa unnifi
meinsærr með hverju borgraabréfi
sem þeir hafa falsað.
Það er sagt að enginn hafi hér
atkvæði' rrenra hann sé brezkur
borgarr. Sannleikurinn er sá afi
hér er enginn brezkur borgari til
nema Englendingar. Mafiur sem
hér fær borgarabréf, er ekki und-
ir neiniri brezkri vernd fari Hann
út úr C'anada með öfirum orö-
um, hann er ekki brezkur borgari.
“Vér trúum ekki á skylduskóla-
göngu; vér erum eindregnir á
möti henni; hún er ópraktisk.
Eftir voram skilningi hefir ríkifi
engan rétt til afi skipa skólagöngu,
og sérstaklega ekki í þessu fylki.—
Röblihstjómin 1908.
“Eina lækningin við mentunar-
skorti unglinganna í Winnipeg er
skylduskólaganga.” — Umsjónar-
maður skólanna 27. júní 1912.
31. jan. 1914 var heimtuð rann-
sókn á klúbbunum í Winnipeg.
Roblín neitaði því og Taylor
studdi hann. Hví var því neitað?
Svar!
5. febr. 1914 var þess krafist
að strangari reglur yrðu settar
vínsölu- og spilaklúbbum. Roblin
neitaði. Hvers vegna? Svarl
10. febr. 1910 kom tram ákw’ra
á brennivínssölu- og spilaklúbba
og var heimtuð rannsókn. Roblin
neitaði að láta rannsaka. Hvers
vegna? Svar!
Þegar Greenway kom til valda
1888 voru vínsöluleyfi í Manitoba
216; þegar hann fór frá eftir 12
ár 1900, voru þau aðeins 170.
Þeim fwkkaði um 46.
Calgary og Edmonton
Bœklingur
Karl K. Albert
selur leigubréf fyrir Alberta olíunámum. Upplýsingar
um alla Alberta olíu hluti eru fúslega veittar endur-
gjaldslaust.
P.O. Box 2363 King Georgfe Hotel
CALGARY, ALTA.