Lögberg - 15.10.1914, Qupperneq 2

Austur í blámóðu
fjalla.
Ferðasaga
eftir .
Aðalsteiti Kristjánsson
Þá var nú þessi langþrátii dag-
ur upprunninn, eftir rúirta þrettán
ára biö. Þrettán ár eru langur
kafli jafnvel úr langri mannsæfi.
Sérstaklega er það langur kafli, ef
honum er illa og ógætilega varið,
og því miSur höfum við mörg af
okkur meiri ástæðu en æskilegt
væri til að finna til þess að við
höfum varið liðnu árunum mjög
ógætilega.
Klukkan sjö að morgni þann 24.
júní var eg búinn að taka saman
“föggur” mínar og tilbúinn að
þjóta af stað. ímyndunarafl mitt
var búið að dvelja svo lengi í heimi
þessarar ferðar, að þhð var farið
að hafa áhrif á mig. Mér fanst
jafnvel að sjóloftið læsa sig i
gegnum lungun, áður en eg komst
á járnbrautarstöðina í Winnipeg.
Ketill hængw.
Þegar við komum á brautar-
stöð C. P. R. félagsins, þá beið
Ketill hængur þar albúinn. Fyrir
ókunnuga er það máske viðeigandi j
að gera grein fyrir því, hvemig
FJetill fékk auknefnið “hængur”. I
Hann þótti þegar á unga aldri
einkennilegur og erfiður viðfangs,
og ekki við allra hæfi. Og þó
hann hafi ætíð verið í förum um'
þvert og endilangt landið og
mörgu kynst og margt reynt, þáj
samt hefir hann aldrei þótt félags-
legur eða frændrækinn, mannúð-1
legur eða margskiftinn. “Ölýginn 1
sagði inér”, að þar við bættist að j
hann væri hundheiðinn, — tryði
ekki eintt sinni á mátt sinn og meg-
inn.
Hann þarf afar mikið fóður og
að sama skapi einkennilegt. Lögur
einn mjög forn og einkennilegur erj
honum mjög “þægileg fórn”. Er
lögnr sá mjög líkur þeim legi, sem
Ásaþór neytti forðum með svo mik-
illi áfergju, að jörðin ber þess
merki enn þann' dag í dag. Ketill
hefir meltingarfæri mjög einkenni-
leg og óvanaleg, því hin önnur
fæðutegund sem hann neytir hvað
mest, er viðartegund mjög forn og
torkennileg fyrir elli sakir. Ef
Ketil brestur forða af þessum
tve'mur fæðutegundum, þá neitar
hann með öllu að vinna þokast ekki
eintt sinni úr stað, hvorki með illu
né góðu, bannfæringum eða bless-
unarorðum. Af þessum ástæðum
hlaut hann auknefnið hængur.
Okkur til mikillar ánægju virtist
Ketill vera í bezta “skapi” þenn-
an morgun og hafa nægilegt at'
öllu fyrir sig, enda sýndi hann það
fljótt i verkinu, með því að leggja
leið sína austur um hinar bungu-
breiðu sléttur Austur-Canada.
Rakti hann leiðir allar mjög kunn-
uglega, enda hafði hann víst oft
rakið þessar slóðir áður. því
hann hefir víða farið og margt
reynt og er ætið í fararbroddi.
Og þó er honttm aldrei veittur sá
heiður að vera aðalforinginn, og
eru það ágiskanir manna. að það
komi til af því að hann er aldrei
félagslegttr eða við alþýðu hæfi, og
af sömu ástæðu er það víst að
hann fær aldrei “titla eða orður”.
Þvi konungar hafa aldrei munað
eftir honum til þess af “náð”
sinni að veit ahonum svo mikið
sem “kamerherra” tign.
Austur auðnina til Montreal.
Það bar mjög fátt til tíðinda
austur sléttumar. Það er að vísu
ekki rétt að kalla það sléttur, þegar
maður talar um Austur-Canada í
heild sinni. Því þar em melar og
urðir, lækir og lautir, hæðir og
hólar og pollar og vötn; og tals-
verður skógur, þó óvíða mjög
gagnlegur til húsabygginga. Viða
er þar afarmikið af sandi og möl,
sem er mjög mikilsvirði til bygg-
nga. að öðm leyti er landið mjög
lítils virði á afarstórum svæðum.
Og fellur manni það mjög þungt,
ef maður ber nokkra rækt til
Canada, að þar skuli vera svo mik-
ið af landi. sem virðist fordæmt til
þess að vera eyðimörk, þar sem þó
ekki er eiginlega um neina nátt-
úrufegurð að ræða.
Á einum stað höfðu þeir lagt
járnbraut meðfram þessum sand-
malarhæðum og vom þeir þar að
ferma vagna með gufuskóflum, á
meðan Ketill hængur “sat að
drykkju”, og tók það þá fjórar
mínútur að femta hvern vagn.
Það gæti verið góð búmannseign
að eiga eina þesskonar urðarhæð
nálægt Winnipeg, meðan svo mik-
ið er um byggingar.
Okkur leið vel, eftir þvi sem
manni getur liðið þegar hann er
Iokaður inni í vagnklefa. Það
1 var bjart veður og sólskin, en ekki
neinn tilfinnanlegur hiti. Við
komum til Montreal kl. átta að
morgni þess 26., eftir 48^2 stundar
j ferð frá Winnipeg.
Arinbjöm Bardal hafði orðið
okkur samferða alla leið. og kom
það nú að góðu haldi að hann var
talsvert kunnugur, því þar urðum
1 v'ð að búa heilan dag. Arinbjörn
er bæði frár og framgjam og hinn
kátasti, en það er ekki öllum hent
að vera með honum, því hann er
mjög gefinn fyrir að leita á brekk-
una, enda var hann fljótur að
finna hæsta “fjallið.” i Montreal
; og sýna okkur þaðan “öll ríki
veraldar og þeirra dýrð”. Og var
1 þaö meira en lítil freistni fyrir
veiklynda viðvaninga einsog mig
og mína líka; en ekki virtist það
hafa nein sjáanleg áhrif á minn
margreynda leiðsögumann.
Eitt það tilkomumesta , sem við
sáum í Montreal var hinn afar
stóri grafreitur, sem er utan í mjög
hárri hæð, og er þaðan mjög fag-
urt útsýni yfir borgina og fljótið.
Grafreitur þessi hefir margar mjög
myndarlega gerðar gralhvelfing-
ar og sumar talsvert gamlar. Um-
sjónarmaðurinn sýndi okkur í
gjgnum íikhúsið, og allan útbúnað
þess. Er líkbrensla þar talsvert
algeng, og sýndi hann okkur ösk
una, sem er geimd i dálitlum leir-
krukkum.
Klukkan sjö um kveldið fórum
við um borð i Allanlínu skipið
“Corsican” og fylgdi Arinbjöm
Bardal okkur um borð; hann bjóst
við að leggja af stað til Noregs
nokkrum dögum síðar, á fulltrúa-
þing Goodtemplara. en þama urð-
um við að skilja, og eg held nærri|
því að okkur hafi báðum þótt það
lakara, að geta ekki orðið samferða I
lengur.
Gamlir zdnir. Endurlit.
Eg hafði vaknað snemma þenn-|
an morgun, mér fanst þegar eg
vaknaði, að loftið sem streymdi inn j
í vagnklefann, væri eitthvað breytt
frá því sem það hafði verið svo!
mörg—mörg ár. Og þegar eg
kom út i dymar á vagninum, og sá;
daggarperlurnar regnbogalitar
glansa og glampt á smára blö&-
um og blómum, þá efaðist eg ekki
lengur um að við væmm að nálg-
ast hafið. — Grasið var að verða
j fingerðara og fjölbreyttara, og eg
i fann svo glögt og greinilega að hér
var ættarmót við það sem eg hafði
alist upp við. Mér fanst daggar-
j perlumar brosa til mín, vitanlega
| eins og töpuðum vin — dálítið
I þunglyndislega—og mig langaði til
1 þess að þjóta út í grasið og sjá þær
I hrynja niður á skóna mína, eins og
þær höfðu svo oft—oft gert þegar
j eg var þeirra skilgetinn bróðir—já,
j og svo undurlítill. Mér fanst eg
, hlakka til að komast út á hafið,
j þetta stórveldi almættisins, sem
| enginn jarðneskur konungur eða
keisari getur drotnað yfir, hvorki
í orði eða anda.
Maður getur ekki ytirgefið jafn-
voldugt tækifæranna land einsog
Canada er, án þess að komast í al-
varlegar hugleiðingar, jafnvel þó
maður voni að það verði aðeins um
stundar sakir; sérstaklega ef mað-
ur hefir reynt að berjast dálítið
einn síns liðs, þó maður sé vit-
anlega ætið hverfult sandkorn \ í
blekkjabandi samtíðarinnar. Það
em sjálfsagt sameiginlegar tilfinn-
ingar flestra, sem eru að leggja
upp i langferð, að staldra við, og
lítillega athuga manns eigin litlu
þátttöku í samtíðinni. Þá getum
við vanalega bezt dæmt okkur
sjálfa. Þegar síðasta peðið í
hverju tafli er af borðinu, sérstak-
lega ef okkur gefst tækifæri til að
reika svolítið til hliðar að taflinu
enduðu. Það er fátt þýðingar-
meira, hvað lítið sem það er sem
maður er að berjast við, eða berj-
ast fyrir, en að geta sjálfir séð
yfir okkar eigin verksvæði; en til
þess þurfum við að staldra við,
með útsýnið fyrir neðan, en ekki
ofan.
Tveir samferðamenn.
Þann 27. júni var *alt tíðinda^
laust; þá vorum við á leiðinni ofan |
St. Lawrence fljótið, i mjög björtu
og hagstæðu veðri. Viðurgjörn-
ingur allur hinn bezti og þjónarnir
á skipinu hinir þægilegustu. Far-
þegar flestir úr AusturJCanada og
allmargir úr Bandarikjunum.
Margt mjög vel mentað myndar
fólk. þar á meðal Dr. James L.
Hughes rithöfundur og menta-
frömtiður og aðal umsjónannaður
skólanna i Toronto fChief In-
spector of Schools). Dr. Hughes
er 68 ára gamall, það mætti rétt
eins vel segja 68 ára ungur, því
hann er unglegur bæði að sjá og
heyra, nijög frjáls og framgjarn í
anda, og hinn fyrirmannlegasti.
Heldur þótti mér hann vera fá-
fróður um ísland, og reyndi eg aö
leiðrétta hann, að svo miklu leyti
sem mín litla þekking leyfði. Átt-
um við oft tal um ísland á ferðinni
yfir hafið, og óskaði hann þess að
sér mætti auðhast að lifa það að
I sjá ísland, og skildum við báðir dá-
I litið fróðari eftir en áður, vitan-
i lega sinn með hverju móti. Dr.
Hughes er bróðir Col. Hughes,
sem margir íslendingar kannast
við.
28. júní (sunnudagur), spegil-
J slétt fljótið og bezta veður og sól-
| skin; allir í bezta skapi. Guðs-
I þjónustur bæðr kvelds og morgna.
Við fórum framhjá þar sem “Em-
press of Ireland” sökk, kl. eitt á
sunnudaginn; voru þá vitanlega
allir í fasta svefni. Það fanst mér
eg geta séð á allmörgum andlitum,
sérstaklega við *kvöldmessuna, að
þeim voru slysin í fersku minni,
enda er það ekjíi á móti von, því
I reynslan sýnir að útbúnaður okkar
! mannanna er sem reykur og ryk í
| ölduróti náttúrunnar, og þegar við
| berum okkur borginmannlegast og
j þykjumst færir að mæta hverju
sem að höndum ber, þá rekum við
okkur ljósast og áþreifanlegast á
það, hversu skammsýnir og glám-
skygnir við erum. Það er talsvert
áhrifamikil sorgarsjón sem maður
getur dregið upp svo ljóst og
greinilega í huga sinum, þegarj
maður er í náttmyrkri úti á hafi!
og heyrir öldumar þungar og
stynjandi velta sér upp á skipshlið-
ina, og maður hugsar sér hyldýpið
undir—ísjaki—ísjaki — skip rekast'
á! Þó em altaf skjo og ísjakar að
rekast á, og altaf skip að sökkva, I
stórog stná, fleytur og byrðingar.
Og við gætum svo oft hjálpað í
margskonar sjávarháska, en þá' er-
um við ekki viðbúnir — þekkjum
ekki kalliS fyr en um seinan, máske
skiljum aðeins það kallið sem er
síðast allra, eins langt og mána-
skinið lýsir okkar einstaklings til-
vera leið.
Annar sá tilkomumesti maður
sem eg kyntist á leið minni. var
líka frá Toronto, Mr. W. F. Moore,
yfirmaður drengjaskóla í Toronto.
Við tefldum oft saman og hittist
svoleiðis á, að eg tapaði þvi fyrsta
en vann það síðasta, og er eg þess
fullviss að honum féll eins illa að
tapa því seinasta, einsog mér því
fyrsta, og var það máske eðlilegt,
þvi hann var virkilega betri tafl-
maður, heldur en eg, enda þarf
nú ekki mikið til, og er nú smátt til
tínt.
1. júlí. Hræsvelgs himnafari
hefir verið að erta gýmir í allan
morgun, svo nú er hann ýlgdur og
hinn grettasti og hótar öllu illu.
Svo hefðarfrúr og stássmeyjar eru
hvergi óhultar stafnanna á milli,
og reyna þær nú að láta svo lítið
á sér bera sem þær geta. Nokkrar
reyna þó að fara allra sinna ferða,
en þá grettir Ægir sig enn þá
meira og glottir fyrirlitlega, og er
hinn hryssingslegasti, svo að
jafnvel þær sem eru mest “be-
coming” þora ekki að opna munn-
inn, nema með mestu varúð.— Það
hafa víst flestir sem eitthvað hafa
ferðast tekið eftir því, hversu létt-
ur leikur það er fyrir eina vel
vaxna haföldu, að skola á burt öll-
um mannlegum hégóma, með svo
yfirnáttúrlegum hraða, að' stirð-
lunduðum viðvaningum einsog mér,
er það yfirnáttúrleg töfrasjón.
Þann 4. júli sáum við strendur
írlands. Höfum haft storm og
regn í allan morgun. Það er rétt
eins og strið og barátta íranna
hafi haft áhrif á veður og vind, því
við höfum haft mjög hagstætt veð-
ur, því sem næst alla leið, þar til
við komum hér, í1 hinn svokallaða
írska sjó. Síðan hafa náttúruöflin
verið að skopast að mannlífinu,
með því að skiftast i fylkingar og
flokka og berjast með drótnunar-
gimi og rangsleitni fyrir ímynd-
uðum yfirburðum. Það er ein-
kennilegt þegar hvergi sér til lands
og það er stormur og regn. Hafið
veltist áfram “hvæsandi og sog-
andi” og skýabólstrarnir þeytast
áfram með eldlegum hraða út við
sjóndeildarhringinn, með allskonar
stærð og lögun hver í kapp við
annan og hver í gegn um annan
rétt eins og þeir ættu lífið að leysa.
Manni finst að þeir mynda skugg-
sjá landa og lýða, og skapa leiksvið
og leiktjöld útflúruð með allskon
ar skrimsla og skripa myndum svo
stórvöxnum og hrikalegum að það
verður alt að því ofraun fyrir
mannlegt auga að fylgja þeim svo
hátt. að maður geti lesið út háðið
og fyrirlitninguna.
Ekki aðeins jafngóð-
ur þeim bezta heldur
BETRI
PÚUier
Þann 5. júli áttum við von á
að stíga á land í Glasgow, svo nú
voru vitanlega flestir á einn eða
I öllum verzlunum
E. L. Drewry, Ltd.
WINNIPEG
annan hátt að búa sig undir fram-
hald ferðarinnar. Voru þar til
taks á skipinu mjög handhægar
vasabækur með litmyndum, bæði
fyrir Skotland og Noreg og Sví-
þjóð ('vitanlega alt gefins), svo og
upplýsingar, í mjög fám orðum um
það, hvernig haganlegast væri að
ferðast, til þess að sjá helztu sögu-
staði þessara landa. Hvar var nú
ísland? Eg hafði verið að berjast
við að gefa dálitlar upplýsingar,
eftir því sem eg gat, um hina
fögru dali og tilhögun milli fjalls
og f jöru; en nú, þegar við vorum
komin svo tiltölulega nærri, og
nágrannaþjóðimar tóku tækifærið
til þess að leiðbeina fegðamönn-
um, sem vitanlega i flestiun tilfell-
\
um, vita svo sáralítið um Island.
Hvar voru nú bóka béusarnir ís-
lenzku? Hafði þá Island ekkert
að bjóða. í samanburði við ná-
grannalöndin? eða var frágangur
landsmanna svo bágborinn í einu og
öllu, að þeir fyriryrðu sig fyrir að
laða gesti? Ef svo var, þá var
löndum mínum vitanlega vorkunn,
þótt þeir ekki hefðu drift eða
manrænu til þess að eiga þátt í
ferðamanna heimboði með ná-
granna þjóðunum. Þessum og
ótal fleiri spurningum vonaðist eg
eftir að geta svarað að minsta
kosti fyrir mig.
Hið niðursetta verð á vörum þeim sem hér fyrir neðan eru nefndar, gildir fyrir alla vikuna í
Þykk karlmanna ullar nœrföt, sem vanalega eru seld á $1.35 fást nú fyrir 89 cts. Karlmanna Glóvar og vetlingar fóðraðireða ófóðraðir, vanalega á $1.25 parið, fást nú fyrir 69 cts. Drengja stúlkna peysur allar teg- undir, vanalega seldar 75c og $t, fyrir 49 cts.
Karlmanna al-ullar prjónapeysur síðasta geró og litir, vanalega seld- ar á $4.5o, fyrir $2.48 Snúnir ullar e^a cashmere sokk- ar, vanalega seldir á 35c, söluverð 6 pör fyrir $1.00 Kadmanna n Elxcelda n vasaklútar. Tylftin á 65 cts
Karlmanna vinnu og spariskirtur sem eru alt $1.50 virði en fást nú í fyrir « 89 cts. Sérstök kjörkaup á ,.House Waists” hvítum eða mislitum, þér getið valið úr fyrir 50 cts Barna ullar nærföt selcl fyrir aðeins 13 cts
SKOFATNAÐUR FYRIR FJÖLSKYLDUNA FÆST HÉR AFAR ODYRT
The White Store
696 Sargent Avenue
Winnipeg