Lögberg - 18.02.1915, Blaðsíða 4

4
.ÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. FEBRÚAR 1915
LÖGBERG
OeflS út hrern flmtudag aí
The Columbla l*reBs, I.td.
Cer. Willlarn Ave A
Hherbrooke Street.
Wlnnlpeg. - - Manitoba.
KRISTJÁN SIGURÐSSON
lidi-tor
J. J. VOPJíT.
Business Managor
Utanftakrlft tll blaöslns:
The COliUMBIA PRE8S, Ud.
P.O. Box 3172 Wlunlpeg, Man.
Utanftskrift ritstjörans:
ElíITOK UÖGBERG,
P.O. Box 3172, Wltuilpeg,
Manitoba.
TÆSfMI: GARRY 215«
Verð blaöslns : $2.00 tun árift
VífUengjur.
Enginn hlutur er sjálfsagSari en
sá, aö fulltrúar þjóðar hverrar á
þlngi hafi greiðan aSgang a5 því
aS rannsaka út í yztu æsar hverja
athöfn stjómar þdrrar setn aS
völdum situr, í liverju landí þar-
sem þjóöstjóm á aS heita. Sér-
stakiega hefir hvert þing haft nán-
ar gætur á fjármeSferS stjómanna
og mörg þjóS hefir gmndvallaS
baráttu sína fyrir sjálfstjóm ein-
mitt á rétti þegnanna til at) ráSa og
rannsaka hvemig meS fé þeirra er
fariS. Hvert þing sem slær slöku
viS þá heilögu skyldu, stofnar
sjálfstæSi þjóðar sinnar 1 voOa og
hver sú stjóm, sem bægir þingi
frá vandlegu eftirliti meS stjóm
landsmála, gerir gyllingar til þess
aS baka sér tortrvgni og vantraust
almennings.
Liberalar á Manitoba þingi létu
|>aS vera sitt fyrsta verk þegar
þing kom saman, aS líta eftir
hvemig þeim peningum hafSi veriS
variS, sem veittir voru til opinberra
bygginga í fylkinu. Til þess vom
sérstakar ástæSur. Fyrst og fremst
hefir framkoma stjómarinnar í
talsíma- og kornhlöSu-kaupum fyr-
ir fylkisins hönd meir en orkaS tví-
mælis, í annan staS hafa húsabygg-
ingar undir hennar eftiriiti hvaS
eftir annaS fariS geypilega fram úr
áætlun og í þriSja lagi liefir bygg-
ing hins nýja þinghúss orSið meS
þeim fádæmum, að jafnaS er til
þess sem sögulegast varð í Banda-
ríkjum á duggarabands árum þdrra
og enn cr í minnum haft.
Sem styzt aS segja standa saldr
þannig, aS stjómin lýsti því á
SÍSasta aukaþingi aS kostnaSur viS
þinghúsiS, setn áætlaSur var, eftir
fróSustu manna reikningi, hátt á
þriSju miljón dala, mundi verSa
hálf fimta miljón, aS íninsta kosti.
Á hverju öSru þingi sem vér þekkj-
um, mundi hlutaSdgandi stjóm
hafa gert hvaS hún gat til að sann-
færa þjóðfulltrúa um, að þessi gíf-
urlegi aukakostnaSur \æri rétt-
mætur, lagt frant skjöl og skilríki
og variS sér allri til aS sýna þeirn
og sanna. aS knýjandi ástæSur
hefSu legiS til og aS gera þdm sem
greiSast fyrir aS rannsaka máliS.
En stjómin í Manitoba fer öðruyísi
aS. IllutaSeiganíli ráSherra segir
þinginu, aS þau skjöl sem þdr;
biðja um viSvikjandi opinberu.m
verkum, séu suin týnd, sum hafi
aldrd \TdS til — einsog skrá yfir
verkalaun. meS undirskriftum
verkamanna —, og yfirleitt muni
þaS taka 30—40 manns i lieilt ár
aS talca til og sýna þau skilríki sem |
um er beSiS, er bafi mörg þúsund
dala kostnaS i för tneð sér. beir
9ein dtthvaS hafa veriS viS I>ygg-
inguna riðnir, vita vd, aS þaS er
vandalítiS aS leita aS hverju atriði
sem er og fá glögt yfiriit yfir
kostnaS byggingar, |>ó stór sé,
svo framarlega, sem reikningar
hennar em t lagi og )>eirn hagaS
eftir viSteknum reglum. r>ví ber
aS líta á svör ráSgjafans, annaS-
hvort dns og vafninga, sem eru
alveg óðiæfilegir dnsog á stendur,
eða sem játning utn aS viðkomandi
reikningir séu ekki i þeirri reglu
sem vera ber. AndstæSingar
stjómarinnar mega vera vissir um
aS almenningur stendur fast þdrra
megin í þessu máli, og óskar þess
einhuga aS alt )>essu viSvíkjandi
verCi rannsakaS og til víta sagt í
heyranda hljóði.
— *
Bændur og tollarnir
nýju.
Fjölmenncista stétt landsins er
bændastéttin. Hún keppir nú fast-
lega eftir aS ráSa dns miklu um
stjóm landsins og henni ber, í til-
tölu viS fjölmenni og þaS, hve þýS-
ingarmikill atvinnuvegur hennar er
fyrir landiS. DrepiS hefír veriS á
hér í blaSinu bændafélaga fundi í
fytkinu og ályktanir þdrra, en
síikir hata og veriS haidnir í hln-
um sléttufylkjunum, tneS áltka
niSurstöðu. Nú er nýiega afstaS-
inn aSalfundur stjómenda allra
bændafélága vestanlands, er lauk
á laugardaginn. A þeim fundi
voru aðalmál bændastéttarinnar
rædd og tillögur um þau samþykt-
ar. Einsog nú stendur, er fróö-
legt aS vita hvemig þessir foringj-
ar og fulltrúar bændastéttarinnar
líta á stefnu landstjómarinnar
fjármálum. Tillaga sú er þdr sam-
þyktu þar aS lútandi, er á þessa
leiS:
“Þetta Canadian Council of
Agricuíture” lýsir því í nafni
bœndafélaga í Sléttufyikjunum, aS
þaS er hlynt auknum álögum til
þess aS afla landinu inntekta sem
úthdmtast til aS Canada veiti hinu
brezka ríki sem öflugast fulltingi til
aS binda æskilegan enda á stríSiS.
Én þetta þing mótmælír toll-
vemdunar stefnu þeirri sem kem-
ur fram í tolla-tillögum stjómar-
innar, en meS þeim er þyngt á
byrSi landsmanna án þess aS tekj-
umar aukist aS nokkru.
Ennfremur leggjum vér til, aS
til þess að' vega upp á móti rýmun
í tekjum landsins eftirldSis. þá
verSi beinir skattar lagSir á verS-
mæti lands ásamt tekjuskatti á
dnstaka menn, er sé því hærri, sem
tekjumar eru mdri. SömuleiSís
eram vér fylgjandi stimpilgjaldi til
bráSabirgSa.”
önnur ályktun þessa þings er
þannig:
“MeS því aö stjómin leggur til
meöal annars aS leggja nýjan skatt
á fóSurkorn, en þaS héfir veriS
flutt til þessa Iands í stórum stíl
þennan vetur í fyrsta sinn, vegna
uppskerubrests, bæöi fyrir svín og
hesta, því verður bændum Sléttu-
fylkjanna þungbær hinn nýji toll-
ur á þessari verSháu vöm og skor-
ar þingiS þvi á stjómina, aS láta
hana álögulausa, einsog veriS hefir
mörg ár aS undanfömu.”
Nokkrar aðrar tillögur samþykti
fundurinn, áhrærandí hagsmuni
bœndastéttarinnar, en af þessum,
sem þegar em taldar, sjást undir-
téktir bændastéttarinnar undir
álögur stjómarinnar.
Fjölgun embættismanna
Vér höfum heyrt alImikiS um
þaS í undanfarin þrjú ár, hversu
ósldtilega og harkalega stjóm
landsins hefÍT gengiö aS því, aS
reka menn úr embættum. Afsök-
unin og viökvæðiö var oftast sú,
að sá sem rekinn var, hafi skorlzt
í stjórnmál og fylgt flokk liberala.
Reyndar kom þaö fram, aS sú viS<-
bára var í mörgum tilfellum á eng-
um rökum bygS, — jástæðan aS-
dns sú, aS ákafur flokksnnaSur og
harSsækinn vildi ná í bitann, en það
er eftirtektar vert, aS aldrd var
þeirri ástæðu beitt við afsetningar,
aS viðkomandi starfsmaður væri I
ekki starfinu vaxinn.
AnnaS er ekki siöur eftirtektar-
vert í þessu tilliti, — aS þó ekki
hafi nema 2115 starfsmenn hins
opinbera veriS settir af, síðan nú-1
verandi conservative stjóm settist
aS völdum, þá hafa 10,576 nýir
starfsmenn veriS teknir.
MeS ööriun orSum, fimm sinn-
tnrí fldri hafa veriS settir í em-
bætti en úr þdm.
Stjómin hefir rekiS tvo starfs-
menn á dag aS meöaltali, síðan ‘hún
tók völd, en tekiö 10 nýja aS jafn-
aði á degi hverjum.
Þessi f jölgun embættismanna
kemur fram í öllum stjómarddld-
um og er alstaöar svo gífurleg, aS'
vera mun einsdæmi á guös grænni
jörö. Enginn hefir retknaS út enn-
þá, svo vér vitum. hversu mikiS 1
þessi nýji liópur cmbættismanna
kostar landssjóöinn, en þaS er mál
rrtanna, aS ekki sé furðta, þó aS út-
gjöld landsins hafi vaxiS, og leggja
þurfi á nýja skatta, ef stjórn lands-
ins er svona hagaö.
Þessi nýi Ixiggi — 8461 nyir
embættismenn á þrem árum — er
því tilfinnanlegri fyrir landiö, sean
gjaldþol landsmanna er veikara
fyrir af óhagstæSu árferði í ýms-
um pörtum landsins og kvaöir enn-
þá harðari og þyngri nú aS ýmsu
leyti, á öllum landsmönnum en
nokkm sinni fyr. Þegar svo stóS
á, niátti þaS viröast skylda stjóm
arinnar, aS fara eins sparlega meS
iandsins fé og fært var. Svo er
ekki gert. Útgjöldin eru þætluð
álíka mikii fyrir næsta ár og fyrir
útlíöaudi fjárhagsár auk stríSs-
kostnaöar og stór skattur lagSur á
næstum hverja einustu vömtegund
til þess aS mæta þeim gjöldum.
ÞriSjungur þess fjár sem taka á af
landsmönnum, meS hinuin nýju
sköttum, má ætla aö gangi til þess
aS launa þessum 8,461 nýju em-
bættismönnum.
ÞaS er ekki nema rétt og sjálf-
sagt aö stySja stjómina til aö taika
sem öflugastan þátt í stríSinu, en
þaS nær engri átt aS minnast ekki
á og segja satt frá um meSferö
hennar á landsfé og stjóm lands-
ins yfirleitt. Því aS dns getur
stjómin vonast til aö hennar gjörS-
um sé tekiS með lofi eSa þegjandi
samþykki, aS hún láti sig ekki
henda stór víti í stjóm landsins.
En þetta er i sannldka stór ávirS-
tng, aö binda þjóSinni svo þunga
byrSi þegar dns stendur á fyrir
henni og nú.
Nýju skattarnir
Nýju skattamir eru meS tvennu
móti. Tollur er lagöur á vörur
sem hingaö til hafa veriS ótollaSar
og iiækkaSur (1 þeim sem tolli hef-
ir orSiS aS svara af hingaS til, —•
7y2 cent á öllum yfirldtt, en 5 cent
á þdm vörum sem frá Bretlandi
koma. Nokkrar vörutegundir eru
látnar álögulausar, samkvæmt verzl
unarsamn ingum viö önmiir lönd,
Frakkland og Vestindiur.
1 annan staS em lögS stimpil-
gjöld svo kölluS á peninga og
bréfasendingar, farþega meS jám-
brautum og gufuskipum, vöruflutn-
inga, símaskeyti og fldra sem ann-
ars staSar er taliS.
Þessar álögur eru ekki lögfestar
ennþá, heldur eru þaS tillögur
stjómarinnar til aS vinna upp þann
tekjuhalla, sem búizt er viS á fjár-
löngum landsins. Sá tekjuhalli
stafar ekki af útgjöldum til stríSs-
ins, heldur af því, aS tollatekjur
landsins fara minkandi, landsmenn
kaupa minna af vörum en undan-
farin ár, og því minka tollatekj-
umar. Því minna sem landsfólkiS
kaupir af tolluSum vörum, því
þyngri toll vill stjómin leggja á
þær.
AS svo komnu liggur næst ao
taka undir meS öðrum, sem IátiS
hafa þá skoSun í ljósi, aS stjóm-
inni beri skylda til aS fara líkt aS
og landsmenn yfir höfuS gera á
yfirstandandi tíma; fara varlega í
útgjöldin. Tekjuhalli stjómarinn-
ar stafar ekki af útgjöldum til
stríðsins, — til þess á aö taka 100
miljón dala lán á Englandi, auk
þess 50 miljón dala láns, sem tekiB
var í haust — heldur af því, aS
stjórnin fer ekki varlegar í út-
gjöldin, heldur en hún hefir gert.
Engu er slept af opinberum verk-
um, sem fé var ætlaö til á siSustu
íjárlögum, heldur em þau sett á
fjárlög næsta árs á ný og útgjöld-
um til nálega hvers annars haldiS
i sama horfinu. ÞaS er ekld ólík-
legt, aS almenningur hugsi á sömu
leiö og þegar er fariS aS bóla á í
blöðunum, aö stjóminni hefði bor-
iS aö sníöa útgjöldin eftir tekjun-
um, öllu heldur en hiS gagnstæSa.
THE DOMiNION BANK
Mr ■OMwnnt b. oaun, m. r. Pm w. o.
C. A. BOGEKT. General Mnnacer
InnborgaSur höfuSstóll.
V’unuijóSur or ósklftur
SróSi
$6,000,000.00
$7,300,000.00
RYIUA MA SPARI8JÓBSREIKNING ME» $1.00
faS er ekki nauSsynlegt fyrir þig aJ5 blCa þangaö til |>ú
átt ftlitlega upphæS U1 þess aS byrja sparlsjóSsreikning vi6
þennan banka. VlSskifti má byrja meS $1.00 eSa meiru. og
eru rentur borgaCar tvisvar 4 ári.
Notre i>ame Branoh' W. M. HAMII.ION, Managor.
OflJUM BBAMCUi J. QKISDAI.K. H>aM«
Alifuglar.
Margir athuga þaS ekki, aS því
núnni verður kostnaðurinn tLtölu-
lega og ábatinn meiri, því fleiri
sem skepnurnar era. Hver raeSal-
bóndi á jafn hægt meS aS ala og
liirða 10o fugla eins og 20 eSa 30
eða 50, en tekjumar em miklu
meiri. ÞaS er einmitt álitiö hæfi-
legast fyrir flesta bændur aS hafa
100 alifugla. KostnaSur viö hirö1-!
ing og húsakynni er því nær hinnj
saini hvort sem fuglamir eru 50
eða 100, en helmings munur á
tekjunum. Menn ættu því aS
ú’ggja léttan á aS hafa ekki færri
en 100 alifugla.
Alijugla rœkt eykst í Manitoba. j
SíSast liðið ár seldu bændur* i j
Manitoba 815,852 kjúklinga, cn
ekki nerna 77,808 anS áSur.
Sömuleiðis seldu þeir áriö sem leið
184,236 kalkúna 81,720 gæsir, en
áriS áöur aö eins 176,964 kallcúna
°g 79-940 gæsir. En hvar eru end-
tirnar? Þeirra er hvergi getið.
Or Norðurbygðum
Nýja íslands.
(Frá frcttaritora Lögbergs.)
ÆriS langt er nú orSiS síðan eg j
sendi fréttir héöan að norSan. Er
hálft um húlft aS 'hugsa um aö lofa
bót og betrun; skrifa ofurlítiS oft-
ar en eg hefi gert í seinni tiS.
Reyndar veit eg ekki hvort sumum
þætti í því nokkur böt. tioriö hef-
ir þaö viS, aS fréttabréf mín hafi
ýft skap vissra gæöinga, sem svo
era hörandsárir, að ekki verStir
komið viö kaun þeirra nema þeir
ýlfri og skræki svo hörmulega aS
skömm sé aS heyra. Man eg vel
aö Hkr. varö einu sinni svo vond,
aö hún náöi varla upp í nefiS á
sér. TilefniS var ekki stórt. En
svo grimmilega langaSi hana til
aS hefna sín, aS hún kvaS mig
mundu vera einn höfuö*-óþokka,
stór-þorpara svo mikinn, aS fáir
eöa engir mundu í því viS mig
jafnast. Raunar vom þetta ekki
orSin sem notuS voru, en þetta var
efniö í þeim lestri. Uklega er þaS
álit blaSsins, að allir sem ekki eru
meS því í öllu, séu varmenni og
óþokkar svo miklir, aS þeir eigi
enga heimting á almennri kurteisi.
Fyrir mitt leyti er eg óánægSur
meS þetta. Lakast aS raska ró
þessara dánumaima og gera þeim
gramt í geöi. Þetta umrædda
vonsku-uppþot var í ritstjómartíö
Baldvins. Þá var sá taiinn verzti
syndarinn og stærsti óþokkinn, sem
ekki vildi vera niieS í því aS lofa
og prísa afturlialds stjómspeki
þessa lands. SíSan befir þetta
breyst nokkuö. Afturhalds póli-
tíkin er ekki út af cins hjartfólgiS
óskabarn bla&sins eins og áður.
Aftur hefir Únítariskan oröið því
enn hjartfólgnari en áSur gerSisti
Skiftir nú Hkr. möSurlega ást
sinni og umönnun milli fóstur-
bamanna beggja. Er sízt yfir
)>essu nokkuö að kvarta. Hitt þó
einkennilegt, aö allir vinir hennar
skuli vera /igætismerui og fyrir-
myndar, en hinir flestir eSa allir
óþokkar og varmenni. — Ekki veit
eg nú hvort eg verð svo lánsamur,
aS geta skrifaS þetta fréttabréf svo
eg komi ekki við kaun madömunn-
ar göm)u. VerSi þaö ekki, má eg
búast viS aS fá þau laun sem þorp-
umm hæfa. Hafi eg þá skömm
fyrir aS ergja skap þeirrar geS-
prýSisskepnu, eSa einhverra af
hinum inörgu saklausu og elskulegu
bömum hennar.
Byrja eg því næst á efninu og
læt fara sem vill með þá ofanígjöf
sem mér kann úthlutuS aS verða.
Tíðarfar. Hcyskapur.
Uppskera o. fl.
Flestir fréttaritarar byrja á því
að segja eitfhvað um tíðarfariö.
Vil eg ekki brjóta þá gömlu og
góSu reglu. Er tíSin lika þess
verö að hennar sé aS góSu getiö.
Einmuna tíö í allan vetur. Þykj-
ast gamlir menn varla muna eins
ágætan vetur, þaS sem af er. Auö-
vitaö getur hann enn sýnt sig
nokkuS harðan. En veröi veturinn
eins fram úf og hann hefiri veriö,
þá veröur hann talinn einhver bezti
veturinn sem yfir Nýja ísland hef-
ir komiö.
Heyskapur varS hér yfirleítt
góSur síSastliSiS sumar. Hygg eg
aS allir standi sig vel meS hey.
Heyri eg engar sögur sem bendi til
hins gagnstæSa.
Uppskera á korntegundum mun
hafa veriS í meSallagi, naumast
meir. VerSlag á þeirri vöm með
hærra móti, sem kunnugt er, og
bætir þaS úr fyrir það sem upp-
skeran varö ekki eins rífkg og
stundum hefir veriS.
Fremur tel eg aS hagur manna
hér sé góSur, eftir því sem nú
gerist. StríSið 'hefir svæfandi og
deyfandi áhrif á framkvæmda og
viðskiftalífiS hér sem annars staS-
ar, en ekki nánda nærri eins mikiS
og inni i bœjum og borgum. Slepp-
um við hér betur hjá ófögnuöi
styrjaldarinnar en margir aðrir,
eftir því sem enn er mögulegt að
sjá.
Fiskiaflinn.
HaustvertíSin viS Winnipegvatn
var mikiS fremur góS. FiskuSu
margir vel, sérstaklega í Mikley og
þeir sem lúgu viS austan viS vatn.
VerSlag þá líka sæmilegt. Gekk
þá margur fiskimaðurinn meS góS-
an hlut frá boröi. Þetta hefir
orSið nokkuð annan veg á vetrar-
vertíSinni. Fiskiaflinn hefir aö
sönnu verið dágóSur, en verSiS
farið niður úr öllu á sumum fiski-
tegundum. Er sá orSrómur
breyddur út, aS svo mikill fiskur
liggi nú óseldur á mörkuSum
heimsins, aS veftrarfiskur frá Mani-
toba sé lítt eöa alls ekki seljanleg-
ur. Líklega er þetta satt, fremur
en hitt sem sumir ætla, að hér sé
um samtök stórkaupmanna að ræöa
og því svik í tafli aS þvi er mark-
aSinn snertir.
]árnbrautin tit fslenaingaflfóts.
Einn af stærstu og beztu við-
burðum þessarar söguríku nýlendu í
var framlenging Gimli-jámbraut- í
arinnar til Islendingafljóts síSast-
liðið haust. Var lengi búiö að biöa
eftir þeirri braut. Margir til
moldar hnignir sem vonuöu aö fá
að sjá braut þá áöur en kalIiS
kæmi. En betra er seint en aldrei. j
Leit út um tíma sem öll von væri
úti, aS minsta kosti í mörg ár. Þþ
komu góöu árin til hjálpar. Vel-
gengnin ýtti undir alt, lyfti öllu
upp, setti alt i hreyfing. varpaSi
bjartsýuisblæ yfir alt, svo jafnvel
C. P. R., sem lengi haföi álitiS að
þessi braut mundi ekki borga sig,
tók sig til einn góöan veðurdag
og ákvaS aS brautin skyldi lögS.
Raunar höföu sendinefndir héSan
viS og viö gengið fyrir höfSiagja
félagsins í Winnipeg og beSiði um
framlenginguna. Svo höföu og
stjómspekingar vorir eitthvaS ver-
iS aS gera. Oft haföi líka veriS á
þá skoraS aS vinna bilbug á vUja-
leysi félagsins aS byggja, en undír-
tektir þó oft daufar og voru marg-
ir sem lítt treystu stjómspekinguni
þeim til góös, og kváðu suma
þeirra stöðugt liafa þau orö, aö
brautarinnar væri alls ekki þörf og
hún yrSi heldur aldrei bygS. Þar
viS sat í mörg ár. ÞófiS viS fé-
Iagiö um framlenginguna sýn,dist
aldrei ætla aS taka enda. Voru
margir þreyttir orStnir og nær upp-
gefnir í þvi stríSi. Nú er manni
sagt, að stjórnmálaspekingamir
hafi raunar altaf veriS aS vinna að
því aS félagiö legði brautina. Þeir
hafi verið uppi viS þaS nætur og
daga þó litið hafi á boriö. Fram-
an í almenning hafi þeir hins vegar
ekki viljaS hampa því afreksverki
sínu, fyrri en alger vissa væri
fengin. Nú beri mönnum aS lofa
þá og vegsama fyrir ósérplægni
þeirra og clugnaS. Fyrir þeirra
framgöngu og ötulleik sé brautin
komin og fyrir annað ekki. Þ.etta
er sá söngur, sem stjómarsinnar
vorir hér syngja. Aftur segja hin-
ir, aS engin stjómmálaspeki hafi
liér komiö til greina. FélagiS liafi
bygt brautina þegar þess tími var
kominn. Sé hér því engum flokki
og engri stjórn nokkuð að þakka.
Býzt eg helzt viö aS nokkuð sé
hæft. í báöum þessurn sögum.
GóSæriS og velgengnin mikla und-
anfarin ,ár, hafi átt stóran þátt í
að félagið lét nú byggja. Hitt
stutt þar að, hve mildð var búiS
að leggja að félaginu aS láta gera
þetta verk. Og eitt verSur ekki
burtu skafið: Brautin var bygö á
þeirri tíS sem afturiialdsmenn hafa
völd í Ottawa. Svo mikið er þó
víst. Geta hinir þá artur huggaS
sig viS þaS, aS bæöi brautin til
Gimli 0g líka sú frá Lenton til
Árborg, voru bygöar í tíö frjáls-
lyndu stjómarinnar. Sýnist þá
ekki aS mjög ójafnt sé á komið.
En mikiS lán var þaö víst, að Is-
lendingafljóts-brautin var svo Iangt
á veg komin þegar stríðiS skall á.
HefSi hún lítiS veriS á veg komin,
eða alls ekki byrjuðl )x> ákveSin
heföi veriS, þegar stríSiS byrjaöi,
er lang líklegast, aö alt hefði verið
látiS bíöa og hefði þá getaðl dreg-
ist svo árum skifti að brautin heföi
komiö. En eins og er, mun Nýja
ísland vera betur statt, en nokkur
önnur íslenzk bygö vestan hafs, aS
því er jámbrautir snertir. Heföi
maöur ekki einhvem tíma .trúaö að
sú upphefS og þau þægindi ættu
fyrir þessari bygö aö liggja. Fer
manni nú aS detta. í hug, að spfi-
dómur Sigtr. Jónassonar, fyrrum
þingmanns okkar hér, nái einhvem-
tíina fram aö ganga. Er þaö gam-
all spádómur hans, aS Nýja ísland
eigi fyrir hendi að veröa bezta ís-
lenzka bygöin i Vesturheimi.
Þótti mörgum sem þetta væri
hamraS fram af þrákelkni og í
sálfsvöm, því Sigtryggur haföi,
sem kunnugt er, valið þetta svæði

NORTHERN CROWN BANK
ADALSKRIFSTOFA f WTVNIPEG
HöfuðstóU (löggiltur) - - - $6,000,000
Höfuðstóll (greiddur) - - - $2,850.000
STJÓR.MCN* DUK :
l'ormaðtu' . ....... Sir II. U. McMBjLAN, K.O.M.O.
Vara-forma<5ur - -- -- -- -- Capt. WM. ROBINSON
Sir I>. C. CAMERON, K.C.M.G., J. H. A8HDOWN, H. T. CILAMPION
W. J. CHRISTIE, A. McTAVISH CAMPBEI.Ij, JOHN STOVEI,
Allxkonar bankaxtörf afsreidd. — Vér byrjum i-eikninea við ein-
staklinga cða félög og Manngjamir xkilmálar veittir. — Avísanir seldar
tll hvaða staðar sem er á f.skuuU. — Sérstakur Kuuniur seftnn spari-
sjóðs innlöftum, sem byrja má með einum dollar. Rentor lagðar vlð
á hverjum sex mánuðum.
T. E. THORSTEINSSON, Ríímaíor
Cor. William Ave. og Sherbrooke St., Winnipeg, Man.

ávexti, vindla,, ritföng og ýmsan
varning sem þessari tcgund verzl-
unar er venjulega fylgjandi. Eru
byggingar þessar allskamt frá
fljótinu norðan megin, sunnanvert
viS veg þann er liggur vestur í
nánd viS kirkju Bræðrasafnaöar.
Nokkm fyrir vestan kirkjuna kem-
ur vegur þessi saman viöl aðal veg
FljótsbygSarinnar, þann veg er
liggur upp meS íslendingafljóti aS
norSanverSu og svo suöur yfir og
yfir um þvera Geysisbygö. Rétt
um vegamót þessi liggur jám-
brautin noröur, í gegn um Grtmd-
arland og inn á MöSruvaltaland,
þar sem j árrtbrau tar stöS m er.
I.iggja þaðan svo aukaspor lengra
norStir, þvert yfir land Lárusar
Bjömssonar á Ósi og inn á tand
Hálfdánar Sigmundssonar á Bjark-
arvöllum. í hominu sunnanvert
viS vegamótin og rétt austan viS
járnbrautina er Halldór J. East-
man aö setja sig niöur. Hefir 'hanti
sett þar upp tvær búSir. Býrt viö
aS hafa kjötverzlun i annari, en
akuryrkjuáhöld 1 hinni. Viröist
sem staöur sá liggi mæta vel viö
verzlun, meö hvaöa tegundir sem
svo aö verzlað væri.
Nokkur lagleg íbúðarihús hafa
risið upp viS FljótiS. Eru þau aö
sunnanveröu, í gamla bæjarstæöinu
svo kallaöa, rétt á fljótsbakkanum,
ekki langt frá skólahúsinu, lítiö eitt
sunnar. Bygði eitt þeirra GuS
mundur smiöur DavíSsson (Mx8-
firðingur að ættj, bjó áður á
Grund í Mikley og þar áöur í
Winnipeg; annaö bygöi Victor
kaupm. Eyjólfsson og ‘hiS þriöja
Snorri Jónsson, áöur bóndi í Vlðir-
bygð. Á þessum sömu töðvtun
hafði áður bygt sér hús Kristján
jámsmiður Ólafsson og svo Jónas
T. Jónasson, mágur Kristjáns. —
Svo er og vandaö íbúöarhús ný-
komiS upp hjá Páli bónda Vídalín
í Árskógi, sem er skamt norSan
viö þorpið, og sömuleiðis hjá Þor-
steini Eyjólfssyni á Hóli. Þaö hús
er aö komandi tíð færi 'honum
þakkir og haldi ininningu hanist á
lofti meö hlýjum hug og viröitigu
fyrir aS hafa vcriS svo giftudrjúg-
ur aö leggja hér gmndvöll aS einni
hinni stærztu, fólkflestu, sögurík-
ustu og affarasælustu íslenzkri
bygS vestanhafs. Er Sigtr. vel aS
þeim heiðri kominn og ber hann
með réttu. Njóti hann heill
handa. —
Lestir á þessari nýju braut em
hinar sömu og gengið hafa frá
Gimli undanfarin ár, aö vetri til,
ein á dag, hvora leiö. Fer frá Is-
lendingafljóti — eSa Riverton, eins
og það nú er nefnt — klukkan litálf
sex aS morgni, en kemur norður
kl. hálf-níu að kveldi. Ehgin lest
á sunnudögum. Eru lestimar hvor
um sig bæði fólks og vörulest í
senn.eöa “mixed train”, sem Ensk-
urinn kallar. Er fariö á sex og
hálfum tíma til Winnipeg og á
svipuSum tíma norSur aftur. Búist
við aS sumrinu muni regluleg
hraSIest veröa á ferö, eins og hefir
verið á feröinni undanfarin sumur
milli Winnipeg og Gimli. Lestin
renni bara þetta lengra noröur en
veriS hefir — alla leiö til Riverton
í staö Gimli aö undanfömu. .
Framfarir og byggingar í
Riverton.
Þær eru enn ekki orönar eins
miklar og búist var viö sökum þess
'hve seint á haustinu aS brautin var
fullger. ÞaS var ekki fyrri en í
nóvember aS lestagangur hófst.
Samt hafa nú þegar nokkrar nýj-
ar byggingar risiS upp. Stærst
þeirra er sölubúð mikil, eign þeirra
SigurSsson og Thorvaldson.
íbúSarhús mikiö og vandað hafði
Sveinn kaupmaöur Thorvaldson
þar áður bygt. Búö þeirra félaga
hin nýja stendur norSanmegin
fljótsins, skamt vestur og lítiö eitt
suður af járnbrautarstöðinni, hvort-
tveggja á MöSravallalandi, sem nú
er eign Sveins Thorvaldsonar.
\'ar búS þeirra félaga áSur sunn-,
anmegin fljótsins, býsna langan veg; er ekki alveg nýtt, en eg minnist
frá því sem jámbrautarstööinl ekki CS ne aðrir hafi í frétta-
lenti. Þar er og enn sölubúö 1brefum a Þaí mmst. Hóll er rétt
Victors Eyjólfssonar. Er mælt | v‘ð þorpiö sunnan og vestanvert.
liann muni meö vorinu flytja verzl- NT°kkuS langt upp nieö fljótmu
trn sína norður eftir fljóti. En um hafa nýlega veriS bygð góö íveni-
sönnur á því veit eg ekki. Er ekki hlfs> annað a Akri hjá Jóni Sig-
ósennilegt aö verzlunarbúðir bæj-! valdasyni- en hitt í Straumnesi, þar
arins lendi þar allskamt liver frá
annari og mun þaö í öllum venju-
legum tilfellum þykja affarasælast
og þægilegast.
Einhvem tíma mun eg hafa get-
iö um það, aö Jóhann Briem seldi
allstóra sneið af eignarjörS sinni,
Grund, og var spilda sú mæld út í
bæjarlóöir. Kaupendumir voru
þeir Marinó Briem sonur Jóhanns
sem Björn sál. Jónsson bjó. Var
hús þaö ekki alveg fullgert þegar
hann lézt. Um hús Halla sveitar-
ráðsmanns Bjömssonar mun eg
einhvemtíma getiS hafa. Er það
mikiö hús og vandaö, en er enn
ekki aS öllu fullgert. Sá eg ný-
lega i blöSum að Halli haföi verii
á ferö þama hjá ykkur í Winnipeg.
Er hann þar nefndur Hallur, sem
er rangt. Hann heitir } lalli en
ekki Hallur, og mun þaö vera gott
og Jón Árnason verzlunarmaður,
sem þá var starfsmaður 'hjá þeimj0!r jramalt norrænt tiafn ekki síö-
Sigtirösson og Thorvaldson. All-; ur en hitt. Get eg iþessa 'hér sök-
. . , . | , ,mikið af ló8um munu b«r félagarj um þess ag svo oft er faris skakt
fynr islenzka bygö. Litur nú.selt hafa. Var Guömundur Bjöms- me$ þetta nafll) sein alIs
helzt, ut, f>7ir aS Sigtryggur komij son rakari sá fyrsti sem bygði á ætti aS Vera. HaHi er fult svo viö'-
vel ut ur þessu ollu saman. Á j lunu ný-útmælda svæöi. Setti hann fe]dig sem Hallur,, þó hiö síöara
tiðinni tíö
hefir hann oft hlotiöiþar upp “Pool Room” og rakana- st: auðvjta« miklu algengara
akurur fynr nylenduvalið. Nú'stofu. Þar rétt viö hliðinu setti
heyrast þær ekki lengur, og líklegt Marinó upp verzltm. ^elur hann (Meira).
'

Hér er sýnt, hversu Bretar bjarga mönnum af skipum, sem ekki er unt aS koma til lands. Strengur er spe*tur
frft hinu laskaða nkipi og mennirnir látnlr renna á hjóli e ftir honum. pegar ilt er f sjótnn fam mennirnir f sjó, og
þvl er korkhringur hafSur utan um þft. eins og myndin sýnir.