Lögberg - 04.05.1916, Side 6

LÖGBERG, BTMTUDAGINN 4. MAI 1916.
6
CANADISK
SKANDINAVA HERDEILD
(Overseas Battallion)
Undir stjórn
Lt.-Col. Albrechtsen.
Lt.-Col. ALBRECHTSEN,
Aðal-skrifstofa:
1004 Union Trust Building,
Winnipeg
Stjómað eingöngu af Skandinövum og lið
safnaður allur undir þeirra umsjón.
SKANDINAVAR ERU BEÐNIR AÐ GANGA I ÞESSA DEILD
INNRITIST STRA
Gerist kaupandi Lögbergs
t>ér sem lesið það en
hafið ekki enn skríf-
að yður fyrir því.
300 ára afmæli Shake-
spears.
Eins og getið var um í Lögbergi
fyrir skömmu, halda Englendingar
300 ára afmælí Shakespears í ár.
Var þjóöskáldi íslendinga Matthíasi
Jochumssyni botSið þangað í virð-
ingarskyni til þess að flytja þar
ræðu. Er hann elztur allra núlif-
andi manna í heimi sem þýtt hafa
skáldverk Shakespears.
Það er einkennilegt hversu lítiS
menn vita með vissu um Shake-
speare, það er að segja um hann
persónulega, og þó er hann það
skáld sem mest áhrif hefir haft allra
dauðra og lifandi með verkum sín-
um, og er það sameiginleg skoðun
eða einhljóða dómur allra hvítra
þjóða að hann hafi verið mesta
skáld sem heiminum hafi fæðst.
Það er ekki fæðingardagur
Shakespeares sem haldinn er há-
tíðlegur; heldur dánardagur hans.
hann dó 23. apríl 1616, en um fæð-
ingardag vita menn ekki. Aftur á
móti er það fullsannað að hann var
skírður 26. apríl 1564 og var því 52
ára þegar hann lézt.
Faðir Shakespears var kjötsali í
bœnum Stralford á Englandi við
ána Avon. Er það í miðju landi á
undur fögrum stað, og er talið víst
að fegurð náttúrunnar og þjóðsög-
ur sem við staðinn voru tegndar,
þafi átt mikinn þátt í því að vekja
þann mikla anda sem þar reis upp.
Eins og sagan sýnir í flestum til-
fellum er það eftirtekta vert að
þessi mikli maður er af alþýðufólki
fæddur.
Þegar Shakespeare var 18 ára
kvæntist hann stúlku er Anna
Hathaway hét, sem einnig var al-
þýðustúlka þar x héraðinu. En svo
óljósar eru sagnir frá þessum tima
að menn greinir jafnvel á um nafn
hennar.
Það er þó víst að hún var átta
árum eldri en hann; þótti það óráð
og var allmikil mótstaða gegn hjóna-
bandinu. En þau unnust heitt og
létu ekkert buga. Hafa menn það
fyrir satt að Shakespeare hafi haft
sjálfan sig og konu sína til fyrir-
myndar þegar hann orti Romeo og
Júliu.
Samt fór svo að Shakespeare
flutti sjálfur til Lundúnaborgar, en
konan varð eftir með börnin í
Stratford. Hafa sumir sagnaritar-
ar lagt það þannig út að hjónaband-
ið hafi farið illa, en því er sterklega
mótmælt af öðrum.
Þegar til Lundúnaborgar kom er
sagt að Shakespeare hafi fyrst
fengið atvinnu við að gæta hesta
þeirra manna er leikhús sóttu og
komu þangað ríðandi úr nágrenn-
inu; hafi honum farist það svo vel
úr hendi að hann hafi fengið allra
hesta til gæzlu og orðið að fá marga
drengi sér til aðstoðar; voru þeir
kallaðir „drengirnir hans Shake-
spears”. Síðar varð hann leikhús-
vörður, þar næst leikari, og komu
þá í ljós hinir miklu hæfileikar hans
Fór svo að hann varð leikstjóri og
leikhúseigandi um 20 ára tíma.
Um rit S'hakespeares þarf ekki
að fara mörgum orðum, enda ekki
rúm til þess hér; hefir hinn islenzki
Shakespeare, Matthías, kynt hann
löndum sínum svo rækilega að vafa-
samt er hvort nokkur þjóð hefir
öðlast eins mikið af þessu mikla
ljósi og einmitt Islendingar, og hef-
ir Matthías verið þar ljósberinn í
ríkulegum mæli.
Þetta 300 ára afmæli hefir verið
undirbúið vel og rækilega. Hefir
verið haldin stórkostleg hátíð á
fæðingarstað hans i síðastliðtin átta
ár á hverju ári, þar sem fulltrxiar
hafa verið frá flestum löndiun hinna
siðuðu þjóða. Hafa 52 flögg ver-
ið gefin til þeirrar hátíðar; hafa þau
verið fest á stengur i röð og sam-
bandsflaggið í miðju. Klukkan 10
að morgni hins 23. apríl hefir
merki verið gefið; brezka flaggið
verið dregið upp og hefir svo geng-
ið fram sendiherra, hver frá sinu
landi, og dregið upp flagg þjóðar
sinnar.
Til þessa aðalafmælis höfðu kon-
ur unnið að því að búa til skrúða
og einkenningsbúning allra höfð-
ingja úr leikjum Shakespears, sem
eru 32; er það alt saumað með silki
í dýra dúka. Voru svo fengnir
menn til að klæðast þessum búning-
um.
Hátíðin stendur yfir í 14 daga,
frá 23. apríl til 5. maí; hefir verið
valinn einn leikur sérstaklega eftir
skáldið til þess að leika við þetta
tækifæri; er það Július Caesar og
er leikinn á konunglega leikhúsinu
í Lundúnaborg.
Afar mikill ferðamanna straum-
ur er til Stratford-on-Avon eða
Shakespeareslands, sem kallað er.
Þar er sýndur fæðingarstaður
skáldsins, hús sem kent er við konu
hans (Ann Hathaway College), gröf
hans og verk hans öll; en sá er gall-
inn á að hvergi eru til nein handrit
eftir hann. Aðeins er nafn hans
til undir eignarskjali, undir erfða-
skrá og undir stefnuskjali. Engin
handrit, engin bréf, engar bækur
frá hans tíð er hann hafi átt, svo
menn séu vissir um. Það kostar
sex pence að koma inn i fæðingar-
stað hans og koma þangað venju-
lega um 50,000 manns á ári og álíka
margt í hús önnu Hathaway
Ritstjóri Lögbergs hafði þá
ánægju að skoða þessa staði 1913
og er tæplega hægt að lýsa þeim
áhrifum er það hefir á mann að
vera þar staddur. Það er eins og
einhverjar helgar raddir hvísli þar
frá hverjum einasta hlut og skipi
manni að draga skó af fótum sér.
Á því er enginn efi að meira hefir
streymt af lifandi lífi frá þessum
stöðum, en nokkrum öðurm helgi-
dómi sem England á til. 1913 var
haldið alheims læknaþing í Lund-
únaborg, þar sem 9,000 læknar voru
saman komnir. Var það eitt af að-
alatriðum þingsins að fara út til
Stratford-on-Avon og sækja
þangað innblástur frá hinum ódauð-
lega anda skáldsins. Sir Thomas
Barlow var einn aðalforingi þeirr-
ar farar og komst hann þannig að
orði i ræðu sem hann hélt, að nafn
Englands hefði verið borið út um
heim allan af þeim fugli sem aldrei
mundi þreytast á flugi; annar
vængur hans væri andi Shakespears
en hinn hið frjálsa stjórnar fyrir-
komulag.
Þau rit skáldsins sem oss eru
bezt kunn eru: Hamlet, Makbet,
1 ð ii 1 X I X.
stofnað gufuskipafélag og Vestur-
íslendingar lagt i það með þeim.
Margir reyndu sig á því að stiir.ga
upp á nöfnum fyrir fyrstu skipin
og var heitið verðlaunum fyrir
bezta nafn. Einum datt það í hug
að nota nöfn fossanna og það var
álitið bezt við eigandi. Fyrsta skip-
ið var því kallað “Gullfoss”, og er
myndin af því sem hér byrtist.
Næsta skipið var skýrt “Goðafoss”
og svo verður haldið áfram með
fossana hversu mörg skip sem verða
smiðuð, því nóg er til af fossum á
íslandi.
ítlenzk Tornótt.
íslenzk kona sendir Sólskini það
sem hér fer á eftir. Það er kafli
úr bréfi að heiman frá stúlku sem
heitir Jóhanna Bjamadóttir og á
heima í Ásgarði i Hvammssveit í
Dalasýslu.
Isilenzka vornóttin er heiilandi og
unaðsrík; fögur og djúp kyrð
hvilir yfir öllu um lágnættið. Svo
fara fuglamir að smá rjúfa jxjgnina
pg sólin kemur upp í sinni miklu
dýrð og sendir bjarta geisla efst á
hæðimar, til þess að boða komu
sína. Þeir slá gullroða á fjalla-
tindana þangað til sólin—mamma
þeirra—kemur og faðmar alt að
sér hlý og brosandi. Þá líta dagg-
ardropamir út eins og skínandi
krystallsperlur í sólarljósinu og þá
er eins og öll náttúran gráti af
gleði, en sólin þurkar tárin eins og
góð móðir, og Iætur blómin vaxa og
breiða út litla blaðafaðminn á móti
sér meðan hún sikin, en hneigja
höfuð og leggja blöðin saman þeg-
ar hún vherfur.
Svona er það með okkar eigin sál.
Við byggjum oft skýjaborgir á
meðan við erum ung og alt er
ljómandi og töfrandi og sýnist svo
bjart, en svo þegar borgimar
hrynja, þá missum við kjarkinn.
En það ættum við ékki að gera,
heldur rísa upp og trúa því að það
eina rétta er að treysta guði,
treysta honiun til að styðja okkur
°g byggja svo á því bjargi; þá
bregðast síður vonir okkar, og ef
þær skyldu þregðast, þá emm við
samt ömgg og full af trausti.”
„Eg ríl ekki segja ósatt.
Framnes P.O., Man.
Kæri ritstjóri “Sólskins”.
Af því mér þykir altaf vænt um
blaðið okkar síðan það fór að koma
út, þá langar mig til að senda því
eina sögu, sem heitir: “Eg vil ekki
segja ósatt”, og byrjar hún þannig:
Einu sinni var dreng gefin lítil
skógarexi. Hann varð mjög glað-
ur yfir því, og hugsar með sér:
“Nú skal eg verða duglegur skógar
höggs maður”, fór því næst út í
trjágarð föður síns og heggur bezta
kisjuberjartré föður síns niður, og
jxxttist nú vera býsna góður. Næsta
dag kemur faðir hans út í garðinn,
þá sér hann að fallega tréð hans
liggur á jörðinni. Hann varð bæði
hryggur og reiður. “Hver hefir
höggið tréð og valdiið mér j>essari
sorg”, segir hann. En drengurinn,
sem var j>aðan ekki Iangt í burtu.
varð blóðrjóður við orð föður sins.
“Þetta er slæmt” hugsaði hann, “en
ef eg J>egi j>á geri eg ekki rétt”.
Hann hljóp því til föður síns og
sagði: “Faðir mann! Eg htó tréð,
en J>að var af því eg vildi vera góð-
ur skógarhöggsmaður”. Faðir
I 6 L S K 1 H, 1 »
hans horfði á drenginn, fyrst alvar-
legur, en tók hann síðan í fang sér
og mælti: “Rétt gertir þú, er þú
segir mér frá því, því annars hefði
eg grunað annan saklausan. Vertu
æfinlega sannorður, þá verður þú
vel kyntur og kemst til virðingar í
mannfélaginu. — Drengur Jæsssi
varð vandaður maður að öllu leyti.
Steig altaf hærra og hærra í virð-
ingar sessinum, unz hann varð for-
seti Bandaríkjanna. Maðurinn var
George Washington, fyrsti forseti
Bandaríkjanna.
Við börnin ættum að hafa þenn-
an mann okkur til fyrirmyndar
með það að segja ætíð satt.
Þú litla blað er vilt oss öllum vel
og verður okkar kæra leiðarstjarna,
í gegnum heimsins hrygðar dimmu
él,
þú hlýtur blessun, allra Sólskins-
barna.
Að endingu óska eg öllum Sól-
skinsbörnum til lukku og blessunar,
og sömuleiðis óska eg íitstjóranum
til lukku í framtíðinni, og vona að
hann haldi sínu góða starfi áfram
fyrir okkur börnin í mörg, mörg ár.
S. B. Johnson, Hornfirðingur.
Bellingham, Wash.
Kæri ritstjóri Sólskins.
Eins og aðrir vil eg segja að mér
þykir vænt um Sólskin. Okkur
systkinin langar til J>ess að það
verði að gagni til jæss að læra ís-
lenzka málið, sem er svo fallegt.
Við göngum í ens’ka skólann fimm
daga í viku. Á laugardögum lesum
við í Sólskini með hjálp mömmu og
ömmu okkar, og við skulum minn-
ast þín og Sólsikins síðar, því lengi
muna bömin.
Með j>ökk og virðingu.
Stefania M. Goodman, 8 ara.
Sa*tal treggja drengja.
Drengir tveir vom að leika sér
kringum skólahúsið, J>eir hétu
Bjarni og Sigurður, j>eir settust nið-
ur og fóru að tala saman. Siggi,
sem var 12 ára gamall, mælti við
Bjama: “Hvernig líkar þér “Sól-
skinið”, Bjarni?” “Hvað er það?”
segir Bjarni. Siggi svarar: “Það
er einn kaflinn í Lögbergi. Iæstu
ekki Lögberg?” Bjami svarar.
“Nei, það geri eg ekki, því eg kann
ekki að lesa Islenzku. Lest þú
Lögberg, Siggi?” segir Bjarni.
“Já” sagði Siggi, “og Sólskin’ð >a,
svo klippi eg Sólskinið úr Lögbergi
og bý til bók úr þvi.” Siggi mælti:
“Hvernig stendur á því að þú kant
ekki ð lesa íslenzku, Bjarni minn.”
“Mér hefir aldrei verið kend hún”,
segir Bjami. “Vegna hvers?” seg-
ir Siggi. Bjami svarar: “Pabbi
minn og mamma segja að það sé
engin þörf á því í þessu landi að
kunna íslenzku, þar sem alt fari
fram á Ensku. Ert þú góður að
lesa íslenzku. Siggi,” segir Bjami.
“Já”, segir Siggi, “það er svo gam-
an að kunna hana, það eru svo
margar góðar og skemtilegar bækur
á Islenzku, svo eiga öll böm að
kunna málið sem hún mamma
þeirra og pabbi talaði og allir for-
feður þeirra. Og svo eru það líka
meiri menn sem tala tvö tungumál
en eitt.” “Þú segir satt, Siggi minn,”
segir Bjarni, “það væri gaman að
kunna að lesa Islenzku. Hvaða
bækur eru skemtilegastar á ís-
lenzku?” segir Bjami. “Þær eru
Otello, Roneo og Julia, Lear kon-
ungur og Stormurinn.
Norðangarður í 4 daga.
Tveir vélarbátar farast og menn af
öðrum. Einn vantar. Einn missir
mann og strandar.
Botnvörpuskipið “Ýmir” laskast
Fiskiskútan “Ester” bjargar fjórum
Skipshöfnum úr Grindavík.
Síðastliðinn föstudagsmorgun, 24
marz, var hér bezta veður, sólskin,
logn og heiðríkt yfir hverjum tindi.
En nokkm fyrir hádegi skall á
grenjandi norðanstormur, svo svip-
lega, að fá dæmi munu til annars
eins. Meö storminum fylgdi hörku
frost, og hélst það veður látlaust
allan daginn, og svo áfram, litlu
vægara, alt til mánudagskvelds. En
þá kyrði alveg. Sama var veðrið
austan fjalls og hér suður um
Reykjanesið, einnig á Vestfjörðum
og í Húnavatnssýslu, en þar fylgdi
því snjókoma. Lengra að fréttist
ekki, því að síminn hefir verið slit-
inn austan við Blönduós.
Vélbátar margir og róðrarbátar
frá veiðistöðvunum hér suður með
flóanum vom á sjó og urðu menn
mjög hræddir um þá. Hafa fréttir
af þeim verið að berast alt til J>essa,
og nú hefir frést til þeirra allra,
nema vélbátsins “May” frá Isafirði,
er fór út héðan frá Reykjavík rétt
fyrn'r rokið. Hann var eign Helga
Sveinssonar bankastjóra á ísafirði
o.fl., skipstjóri Elías Magnússon.
Einn af vélbátunum héðan úr
bænum, sem haldið er út í Sand-
gerði, “17. júní”, eign ÓI. G. Eyj-
ólfssonar kaupmanns, misti út
mann, er druknaði, Magnús Guð-
mundsson frá Efstabæ á Akranesi.
Báturinn strandaði svo, er hann
kom að landi i Sandgerði, en er þó
sagður lítið brotinn.
og kom með þá hingað í gærmorg-
un. Hafði leki komið að skipinu
úti á hafi og vélin bilað aðfaranótt
laugardagsins.
Fjórum róðrarbátaskipshöfnum
úr Grindavík bjargaðti fiskiskipið
“Ester” héðan úr Reykjavík, eign
P. J. Thorsteinssonar, en skipstjóri
er Guðbjartur Ólafsson. Kom
“Ester” inn hingað í gær. Hún
hafði bjargað skipshöfnimum öll-
um á föstudaginn, 38 manns, og
vom þá sumir af mönnunum orðn-
ir illa til reika eftir hrakningana.
Lagðii síðan til drifs, en gat skilað
mönnimum af sér í Grindavík á
sunnudágskveld. Em önnur eins
verk og J>etta hvorttveggja mikils
verð.
Fjórir vélbátar komust á Hafn-
arleir og lágu þar af sér veðrið, en
aðrir þrir undir Hafnarbjargi, og
var einn þeirra “Víkingur” frá
Akranesi, með brotna vél. Hefir
flóabáturinn Ingólfur verið fenginn
til að ná honum þaðan.
Austur í Þorlákshöfn varð það
slys, að botnvörpuskipið “Ýmir”
frá Hafnarfirði, eign Aug. Flygen
rings kaupmanns o.fl., rakst á sker
og brotnaðli nokkuð, er J>að leitaði
þar hafnar í stórviðrinu. Kom sjór
í lestina. Eir vatnsheld skilrúm em
í skipinu og komst það hjálparlaust
af skerinu og lá síðan á Þórshöfn,
þangað til björgunarskipið “Geir”
var sent héðan til að sækja það, og
komu þeir “Geir” og “Ýmir” til
Hafnarfjarðar í fyrrakveld. Er
lítið gert úr skemdunum á “Ými”
og búist við að hann geti lagt út
aftur á veiðar eftir fáa daga.
Önnur slys urðu ekki austan
fjalls, og í Vestmannaeyjum urðu
þau engin. Á Vestfjörðum eigi
heldur, að því er frést hefir, nema
að lítinn véíbát rak ' land í Hnífs-
dal. —Lögrétta.
Kelly-málið.
Vélbáturinn “Hermann” frá
Vestmannaeyjum er sagður hafa
farist með þeim mönnum, er á vora.
Aðaleigandi hans var Bjami
Stefánsson, en skipstjóri Sigurður
L. Jónsson, báðir frá Vatnsleysu.
Hafði vélbáturinn “Vindy” frá
ísafirði komið hingað í gær og flutt
J>ær fregnir, að skipverjar hefðu
séð “Hermann” farast á föstudag-
inn. Hafði stórsjór hvolft honum
við línudrátt og var “Vindy” þar
J>á skamt frá, en tókst ekki að
bjarga mönnunum.
Hinn vélbáturinn sem farist hef-
ir hét “Guðrún”, frá Bolungarvík,
eign Péturs Oddssonar kaupmanns.
“Guðrún” sökk undr Krisuvíkur-
bjargi, en vélbáturinn “Freyja” frá
ísafirði, skipstjóri Guðm. Jónsson,
bjargaði mönnimum, er vom 10,
Lögmenn Kellys hafa boðið fylk-
isstjórninn fyrir hans hönd að
endurborga fé það er hann hefir
fengið fram yfir sanngjamt verð
af almanna fé; og eru J>eir viljugit
að láta gerðardóm skera úr því hver
sú upphæð sé. Talið er víst að
þetta verði J>egið. Með þessu fylg-
ir það ekki að Kelly sleppi við kær-
ur óg hegningu fyrir glæpi þá sem
hann er sakaður um.
Líklegt er að Mathers dómarí
verði aðalvirðingamaðurinn í J>essu
máli.
St. Boniface hefir orðið bæði
fyrir hættu og skemdum af vatna-
vöxtum í ár. Er það nú ákveðíð að
reyna að varna slíku framvegis
með flóðgörðum, líkt og tíðkast á
Hollandi.
ULL
|V/fANITOBA-STJÓRNIN tekur að «ér að selja
^ull fyrir bændur fylkisins. í fyrra seldi stjórn-
in ull fyrir bændur og fékk 25* cent fyrir pundið að
meðaltali. Með J>ví að flokka ullina og selja hana
í stórum stíl getur stjórnin fengið gott verð fyrir
hana.
Upplýsingaskjal no. 33 [prentað einungis á
ensku] skýrir frá þessu fyrírkomulagi. Skrifið [ann-
aðhvort á ensku eða yðar eigin máli] eftir eintaki af
upplýsingaskjalinn. Látið svo einhvern sem les
ensku segja yður hvað þar er sagt.
VALENTINE WINKLER,
Búnaðarráðherra í Manitoba.
Margt smátt gerír eitt stórt
jafnvel þegar um eldspítur er að ræða, þá ættu menn
að hafa augun á smámunum. Viðartegundin, gæði
brennisteinsins, hversu hægt er að kveikja á þeim
EDDY’S ELDSPÍTUR
eru búnar til úr sterkum hreinum furuviði og svo vel
gerðar að í þeim kviknar frábærlega vel. Exldys eld-
spítur hafa verið til sölu í sextíu og fimm ár það er því
ekki að undra þó þetta félag kunni að búa til eldspít-
ur. Það er altaf óhætt að reiða sig á vörur sem Eddy
félagið býr til. •