Lögberg - 05.04.1917, Qupperneq 4

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. APRÍL 1917
gjögberg
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Pre*s, Ltd.,Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Man.
TALSIMI: CARRY 2156
SIG. JUL. JÓHANNESSON, Editor
j. j. VOPNI, Business Manaaer
Utanáskrift til blað*in»:
THE OOIUM8IA PRt**. ud-. Box 317l> *inniP°8'
Utanáikrift ritstjórans:
EOITOR LOCBERC, Box 3172 Wlnnipag, M»n-
VERÐ BLAÐSINS: $2.00 um ári8.
Nýja ísland.
Framh.
Ritstjóri þessa blaðs hélt því fram skömmu
eftir aldamótin í grein sem hann skrifaði í Dag-
skrá og í ræðu sem hann flutti í North West Hall
að Nýja ísland þyrfti að fá jámbraut, sem allra
fyrst. petta þótti álíka mikil heimska og þegar
Dr. Valtýr Guðmundsson kom með það nýmæli,
að gamla fsland þyrfti að fá jámbrautir:
“Eg held þeir éti ekki jámbrautir!” sögðu
menn. “Hvað eiga þeir að gera við jámbraut?
hvað eiga þeir að flytja? Jámbraut gæti aldrei
borið sig þar! Svona em þeir vitlausir sem ný-
komnir eru að heiman.”
petta voru svörin sem fengust þegar jám-
braut var nefnd í sambandi við Nýja fsland.
En tímamir breytast og mennimir með. Nú
er komin jámbraut í Nýja íslandi — ekki ein
heldur tvær og ber ekki á öðm en að þær hafi
báðar nóg að starfa. Og hver hafa áhrifin orðið?
Hvemig var Nýja ísland áður og hvemig er það
nú?
pjóð sem býr þar sem stóreflis skógur þekur
svo að segja hvem þumlung nema á vissum
svæðum þar sem alt er kviksyndi í vatni og hefir
engar jámbrautir né vegi, er bundin á höndum og
fótum að því er framkvæmdir snertir.
Jámbrautimar eru lífæðar landanna og bygð-
anna; þar sem þær eru ekki hlýtur að ríkja deyfð
og dauði í framfaralegu tilliti.
Skógurinn er þar lítils virði hversu mikill og
hverau góður sem hann er, því honum verður
ekki komið í peninga.
Og sama er að segja um fiskinn. Hann veiðist
helzt á vetrum og verður að flytjast á landi, en
flutningstæki brast og því varð sú gullkista að
liggja svo að segja lokuð um tugi ára. Viðinn
gátu bygðarbúar aðeins notað til húsabygginga
heima fyrir og eldsneytis; fiskinn gátu þeir hag-
nýtt sér aðeins til matar.
peir voru þama með tvennskonar auðsupp-
sprettur, sem þeim var vamað að hagnýta sér í
stórum stíl, vegna samgangaleysis. peir vom
þama með ógrynni af tvennskonar verzlunarvöra,
sem altaf var eftirspum eftir, en engin tök á að
koma frá sér.
Hugsun oss Eatons búðina með öllum þeim
vörum sem í henni era einhversstaðar úti á eyði-
mörku, þar sem vegleysur umkringdu á alla vegu.
Hvers virði væri hún þar? Einskis. Eaton stæði
þar ráðalaus og gróðalaus þangað til hann fengi
vegi til að koma vöram frá sér.
Svona voru Ný-íslendingar. Og svo voru
menn annarsstaðar svo blindir að þeir köstuðu
steinum að bygðarbúum fyrir framkvæmdaleysi,
án þess að taka eftir því hver ástæðan var. Nú
er flestum farið að skiijast þetta; jafnvel þeim
sem töldu það fjarstæðu eina þegar á það var
bent í Dagskrá um aldamótin.
peir sem ferðuðust um Nýja fsland þá og aft-
ur nú sjá bezt hver munurinn er og hvílík þörf
var á jámbrautinni.
pað er vafasamt hvort til er meðal íslendinga
hér fjörugri verzlunarstaður en Riverton hefir
verið síðastliðið ár.
pangað hafa legið stöðugir straumar flutn-
ingsvagna af fiski og viði í allan vetur og þaðan
hefir það aftur verið flutt á jámbrautarlestum
daglega.
Peningastraurfturinn inn í bygðina fyrir þess-
ar vörar hefir verið svo mikill að engan hafði '
dreymt um slíkt áður og efnahagur manna tekur
stórum framföram árlega.
Skógurinn er sá sami og hann var; fiskurinn
er sá sami og fólkið það sama, en jámbrautimar
era komnar; lífæðarnar eru fyltar stöðugum
straumi af heilbrigðu blóði og hjarta bygðarinnar
farið að slá vel og reglulega.
í stað þess að liggja Ný-fslendingum á hálsi
fyrir það hversu litlar framfarimar hafi verið
þar áður, ættu menn að dáðst að því hversu þolin-
móðir og þrautseigir þeir hafa verið allan þennan
tíma; margir hefðu í þeirra sporum lagt árar í
bát.
En nú þegar þessi aðallyftistöng allra fram-
fara—jámbrautimar—er fengin, þá er það árið-
andi að þeir láti nú hlutfallslega eins hendur
standa fram úr ermum þegar möguleikarknir
bjóðast og þeir hafa varðveitt þrek og úthald áð-
ur en tækifærin vora fyrir hendi og á meðan þeir
biðu þeiira.
. Nýja ísland er enn þá íslenzkasta bygðin í
Vesturheimi og það er undir fólkinu sjálfu komið
hvort hún ehldur áfram að vera það. Auknar
samgöngur og margfölduð tækifæri þurfa alls
ekki að hafa það í för með sér að íslenzki blærinn
hverfi.
Jafnframt því sem nú ríður á að nota gefin
:ækifæri og uppfyltar óskir þurfa bygðarbúar að
:aka saman höndum til þess að hlúa og hlynna
ið hinum íslenzka arfi og gera honum þær verjur
sem ekki láti sig fyrir spjótum né skotum neinna
áhrifa.
Ný-fslendingar hafa lifað langar stundir og
oft erfiðar á meðan þeir biðu. Nú er biðinni lokið
og það fengið sem eftir var vænst og fyrir unnið.
Og nú er áríðandi fyrir hina þolgóðu og biðlund-
uðu íslendinga að njóta sem bezt ávaxtanna fyrir
sig og niðja sína. Láta ekki aðra njóta óvaxtanna
af því sem þeir hafa sjálfir sáð, án þess að þeir
verði þeirra aðnjótandi.
Nú eiga Ný-fslendingar að taka saman hönd-
um í þrennu lagi aðallega og ef þeir gera það þá
geta þeir orðið farsæl þjóð og hlotnast langir líf-
dagar í landinu, eins og þar stendur.
1. peir eiga að stofna voldugt félag til þess
að höggva og vinna við og koma honum í peninga.
peir geta skift þannig verkum að nokkrir höggvi,
aðrir flytji og enn aðrir selji. peir eiga að hafa
viðarverzlun hér í Winnipeg og hafa sjálfir hvert
cent sem í ágóða fæst af hverju tré frá því það
er felt í skóginum og þangað til það er komið í
eldinn í Winnipeg.
Og þeir eiga enn fremur að setja á stofn eina
stóra verksmiðju, þar sem sagaður sé viður, hefl-
aður og unninn til bygginga og selja hann sjálfir
á eiginn reikning.
f þessu félagi eiga allir Ný-fslendingar að taka
þátt og allir að hafa af því jafnan hagnað hlut-
fallslega.
Að þessu má vera að einhverjir brosi, þeir
telja það ef til vill eins mikinn barnaskap og þeir
töldu uppástungu vora um jámbraut um alda-
mótin. En þetta er vinnandi vegur. peir hafa til
þess nógan styrk og mannafla; þeir hafa til þess
nóg vit og þekkingu; þeir hafa til þess nóg fé —
þeir hafa til þéss alt nema ef vera skyldi samtök.
2. Annað sem þeir eiga að gera er það að
stofna eitt allsherjar íslenzkt fiskifélag. Félag
sem veiði fiskinn og verki og verzli með hann á
eigin reikning.
peir eiga að taka bræður sína, sjómennina á
fslandi til fyrirmyndar í þessu efni.
Vér minnumst manns heima, sem enn er lif-
andi; hann heitir Geir Zoega. Honum fanst sem
eitthvað betra og öruggara mætti koma í stað litlu
kúgskeljanna, sem notaðar voru til fiskjar. Hann
byrjaði því í félagi við aðra á því að kaupa þilskip
til fiskiveiða. pessi framkvæmd var höfð að at-
hlægi fyrst og illa fyrir henni spáð. En til þess
varð hún að á íslandi komst upp á skömmum tíma
stór floti fiskiskipa.
Síðar kom maður með þá uppástungu í Reykja-
vík að gufuskip og vélbátar þyrftu að vera til
fiskiveiða við ísland. Slíkt voru taldir loftkastal-
ar og draumórar frá sjúkum heila/
En hvað varð? Nú eiga íslendingar sjálfir
stóran vélbátaflota til fiskiveiða, og er það mesta
gróðafyrirtæki, sem þjóðin á til.
Sjómenn og acjrir Ný-fslendingar eiga að
mynda þess konar félag. peir eiga að kaupa sér
vélaskip og öll þau áhöld, sem fullkomnust eru til
fiskiveiða. peir eiga að koma sér upp stórri nið-
ursuðuverksmiðju, og vönduðu reykhúsi og salt-
fisskskálum. peir eiga að hafa allan þann útbún-
að sem til þess þarf að ná fiskinum úr vatninu
og hagnýta sér hann; koma honum í vörur alla
vega tilreiddum.
petta eru ekki draumar, þetta eru aðeins heil-
ræði, sem ekkert þarf annað til þess að koma í
framkvæmd, en að taka saman höndum.
3. pað þriðja, sem Ný-íslendingar eiga að
gera er að gæta þess að löndin gangi þeim ekki úr
höndum. peir hafa sezt að og bygt sér heiroili
meðfram einu fegursta og auðugasta vatni, sem
til er í þessari álfu. peir hafa búið þar nær því
í hálfa öld; þeir hafa lifað þar öll frumbýlingsárin
og erfiðleika árin; nú era að opnast þaðan og þang-
að ótal vegir til aðdrátta og fráflutninga. Nú er
upprunninn þar morgun að sólbjörtum degi, löng-
um og lífsríkum eftir hina dimmu nótt erfiðleik-
anna.
fslenzku hendurnar hafa haldið föstum tökum
á meðan erfitt var, nú er um að gera að þær lini
ekki á tökunum þegar bjart er orðið.
Vér höfum það fyrir satt að sumar íslenzku
jarðirnar með íslenzkum nöfnum meðfram vatn-
inu séu að ganga úr greipum landa vorra. Slíkt
má ekki við gangast. f allra hamingjunnar bæn-
um látið alla vatnsströndina vera íslenzka, hér
eftir ekki síður en hingað til.
j Ef þessum þremur atriðum sem ^ð framan eru
t’alin er rækilega fylgt — og þau éru öll fram-
kvæmanleg — þá eiga Ný-íslendingar mikla og
bjarta framtíð fyrir höndum í landinu fyrirheitna
eftir fjöratíu ára þrautir á eyðimörkinni.
Þörf á fyrirhyggju.
Hvað eftir annað hafa borist ritgerðir í þessu
blaði, bæði frá herforingjum og fleirum, þar sem
menn eru eggjaðir á það með öllum ráðum að fara
í herinn. Hefir verið sýnt fram á það hversu mik-
ið enn skorti á að komnar séu þar 500,000 manns,
sem Borden stjórnarformaður lofaði Bretum
héðan frá Canada.
Eðlilega hefir verið reynt af alefli að safna
þessum mönnum og hefir það gengið furðu vel,
þótt enn þá skorti á töluna.
En hversu áríðandi sem það er að safna liði,
ríður þó ekki síður á því að menn þeir sem gefa
sig fram séu vel búnir að vopnum, vistum og öll-
um viðurgjörningi, og að þeir séu vel æfðir. pví
eitt þúsund vel æfðra og hraustra manna er meira
virði iþegar á hólminn kemur, en tíu þúsund þeirra
sem illa eru úr garði gerðir eða einhverra hluta
vegna lítt hæfir.
Frá Canada hefir farið stór hópur hraustra
manna, og er enginn efi á-því að séu þeir vel æfðir,
vel við þá gert að öllu leyti, þá koma þeir vel fram
og gefa ekki öðram eftir þegar í hættu kemur.
En það er heima fyrir sem þörf er á breytingu.
Hér í Canada hefir alls konar óregla og óráð-
vendni átt sér stað í sambandi við herinn og stríð-
ið og er þetta illa farið. pegar þjóðin er í heljar-
klóm ófriðarins og hundruð þúsunda af hraust-
ustu sonum hennar í lífshættu, þá mætti ætla að
allir þeir sem að einhverju leyti hefðu verið trú-
að fyrir vandamálum og trúnaðarstörfum hennar
létu sér um það annast að leysa þau af hendi sem
ráðvandlegast og hagkvæmast í öllum greinum.
petta er tæplega hægt að segja að hafi verið
gjört; mætti í því efni benda á sviknu sjónauk-
ana; höltu, eineygðu, tannlausu og gömlu hest-
ana; sviknu byssurnar, sviknu skóna o. s. frv.
petta era alt syndir, sem drýgðar hafa verið
gegn þeim mönnum, sem lífið vora að leggja í
sölumar fyrir land og þjóð. Ef þetta hefði verið
hlífðarlaust rannsakað og fyrir það hegnt hæfi-
lega, þegar það komst upp, þá hefði það verið
rangt að kasta þungum steini á stjómina fyrir;
þá gat það litið svo út sem það hefði alt verið gert
af óhlutvöndum mönnum, án þess að stjómin
hefði haft hugmynd um, fyr en eftir að ódáða-
verkin vora unnin.
En þar sem það liggur fyrir allra sjáandi aug-
um svart á hvítu og sannað að þetta hefir átt sér
stað og stjómin hefir látið það óhegnt, eftir að
hún fékk fyrir því fullar sannanir. pað liggja
þungar ákærur henni á herðum, sem hún hlýtur
að sligast undir áður en langt um líður.
Með því að láta þá menn lausa, sem slíkan f jár-
drátt og slík landráð hafa haft í frammi, hefir
stjómin sjálf að verðugu hlotið þann dóm
flestra sanngjamra borgara landsins að hún sé
sek; ef ekki um glæp, þá um glæpsamlega van-
rækslu.
En sleppum öllu þessu; það er alt um garð
gengið; látum það liggja á milli hluta í bráðina.
pjóðin dæmir um það við næstu kosningar hvort
hún er ánægð með núverandi ráðsmensku.
En það er annað- atriði, sem miklu varðar og
tími er til að tala um. pað er framleiðslan í land-
inu sjálfu og forsjá fyrir komandi tíð.
pað er satt að Canada getur veitt bandamönn-
um hjálp og aðstoð með því að senda þeim menn
eins vel búna og föng eru á; það er satt að talsvert
lið er að því að tekinn sé djúpur þáttur í herláni
bandamanna. En það er vafasamt hvort hægt er
að hjálpa Bretum með nokkru öðru eins vel og því
að framleiða sem mest hér í landi og selja þeim.
“Matur er mannsins meginn” segir eitt hinna
miklu spakmæla þjóðar vorrar. Eigi það við
nokkra sinni og á nokkrum stað, þá er það nú hjá
stríðsþjóðunum.
Sú þjóðin sem fyrst verður uppiskroppa með
vistir er dauðadæmd, hver sem hún er. íslending-
ar hafa lagt fram hlutfallslega stóran skerf af
mönnum í stríðið og verður væntanlega þakkað
það að verðleikum á sínum tíma.
En það er vafamál hvort vér höfum gert
skyldu vora að því er framleiðslu snertir; vafa-
samt hvort allir íslendingar hafa gert alt sem í
þeiira valdi stóð til þess að yrkja jörðina og knýja
fram úr forðabúri hennar allan þann kraft, sem
þeim var auðið.
íslendingar hér í álfu eða hér í Canada eru
ekki fjölmennir tiltölulega við aðrar þjóðir, en
það skiftir þó talsverðu hvort þeir liggja á liði
sínu eða ekki í þessu efni.
Englendingar þarfnast manna og skotfæra, en
þeir þarfnast einskis eins og vista. Sú þjóðin sem
leggur fram flesta mennina og flest vopnin vinn-
ur mikið til þess að bandamenn sigri, en sú þjóðin
sem mestar leggur til vistimar á ef til vill enn þá
meiri þátt í sigrinum þegar hann fæst.
pað er áríðandi að herþjóðimar hafi nógar
vistir handa hermönnum sínum; svangir hermenn
geta ekki unnið sigur hversu hraustir sem þeir
eru.
“Matur er hermannsins meginn” ekki síður en
annara manna.
Og þjóðin heima fyrir vinnur því að eins vel
og hvíldarlaust ao því að útbúa hermennina og
srníða þeim áhöld að hún ekki sé vistalaus eða
lifi við skort.
Canada hefir óþrjótandi forðabúr ef lykillinn
að því — vinnukrafturinn — er notaður. Sú
skylda sem nú kallar að oss er aðallega að fram-
leiða sem mest; með því getum vér veitt banda-
mönnum meira lið en með nokkru öðra. pað er
meira virði nú að geta selt Englendingum miklar
vistir en að senda þeim menn; og Lögberg vill af
alefli skora á íslendinga að leggja fram alla krafta
sem þeir eiga yfir að ráða til framleiðslu á kom-
andi ári.
petta er ekki sagt út á þekju, það er ekki
sagt út í bláinn að Englendingum ríður á vistum
meiru en nokkru öðra. Vér höfum sannanir og
þær órækar fyrir því að hér er um brýna þörf að
ræða. Vér höfum í höndum blöð frá Englandi,
—frá Lundúnaborg,—sem sanna staðhæfingu vora
þegar vér segjum að þar sé brýn þörf á vistum
og verði eftir því tilfinnanlegri sem lengra líður.
pví miður hafa Englendingar ekki búist við
eins löngu stríði og nú er orðið og er vistaskort-
urinn að nokkru leyti afleiðing þess.
Til þess að sýna að hér er ekki ritað út í blá-
inn og að vér þurfum virkilega að vera við því
búnir að geta framleitt og hlaupið undir bagga
með Englendingum í þessu atriði, bendum vér á
það sem hér fer á eftir.
f blaðinu “The Weekly Dispatch” 25. febr. þ.
á. stendur sú grein, sem hér fer á eftir. petta
blað er eitt hinna allra stærstu og merkustu af
blöðum Breta og er 116 ára gamalt. Vér þýðum
hér greinina orðrétta og mætti hún vera mörgum
hugsunarefni:
“Við dyr hungurdauðans”.
Asquith var ekki staddur í þingsalnum á föstu-
daginn, þegar forsætisráðherrann flutti þá alvar-
legustu ræðu, sem nokkru sinni hefir verið flutt
af brezkum stjómvitringi innan þinghússveggja
eða utan þeirra. Ef til vill var það heppilegt að
hann var þar ekki, því annars hefði hann að lík-
indum fundið ^eiðina og ógnina, sem földust í óp-
um þingmannanna þegar forsætisráðherrann
sagði að þær nærgöngulu uppástungur, sem hann
nú yrði að bera fram hefðu átt að koma fyrir
tveimur árum.
Tæplega eru liðnir fjórir mánuðir síðan hinn
ágæti maður Runciman skýrði blaðamönnum í
Lundúnaborg frá því að flutningsfæri væra í
miklu betra lagi en þau vora í marzmánuði í fyrra,
og hafði hann það þá í hyggju að stjómin hefði
ákveðið að kaupa alt það hveiti, sem þjóðin þyrfti
á að halda til neyzlu. “Vér höfum nægar byrgðir
af hveiti” sagði hann. “Vér eram í engri þraut
og engar líkur eru til þess að nokkur vistaskortur
verði hjá oss. Fólkið getur borðað eins mikið og
því sýnist, en það má ekki eyða vistum til ónýtis
eða láta matinn fara í súginn.” petta hefir aldrei
verið prentað fyrri, en nú er það prentað til þess
að sýna hvemig gamla stjórnin, sem altaf hafði
orðtakið: “Bíðum og sjáum hvað setur”, reyndi
að blekkja þá, sem eiga að láta sér ant um að
segja fólkinu sannleikann.
premur vikum áður hafði þetta blað aðvarað
lesendur sína um vistaskort og hungur 1917. A
öðram mánuði ársins 1917 sýnir nýja stjómin oss
voðasýn, sem aðeins er mögulegt að haida í fjar-
lægð með gagngerðri breytingu á lifnaðarháttum
vorum. Vér verðum að halda henni í fjarlægð;
vér verðum að bregðast gegn henni eins hraust-
lega og hennenn vorir berjast gegn pjóðverjum.
THE DOMINION BANK
STOFNSETTUR 1871
Höfuðstóll borgaður og varasjoour . . $13.000,000
AJlar eignir .............. .. $87.000,000
Beiðni bœnda um lán
til búskapar og gripakaupa sérstakur gaumur gefinn.
Spyrjist fyrir.
Nott* Dama Branch—W. M. HAMH7TON, Manager.
SeUdrk Branch—M. 8. BURGER, Mnuagra
NORTHERN CROWN BANK
HafuSitóll löggiltur $6,000.000 HöfuSatólI gr.iddur $1 431 200
Varaajóðu........ $ 715.600
fr>rm*Sur.............- - - Sir D. H. McMHjLiAN, K.O.M.O.
Vara-formaCur - -- -- -- -- Capt. WM. ROBINBON
Sir D. C. CAMKRQN, K.C.M.G. J. II. ASHDOWN. W R BAWIiF
E. F. HUTCHINGS, A. McTAVTSH CAMPBELL, JOHN STOVKL,
Allskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum reikninga vi8 einstakllnga
eSa félög og sanngjarnir skilmálar veittir. Avtsanir seldar tij hvaöa
staoar sem er á Islandi. Sérstakur gaumur gefinn sparisJÓBsinnlögum
sem byrja má me8 1 dollar. Rentur lagSar Vi8 á hverjum 6 mánutum!
T* E. THORSTEINSSON, Rá8am«Sur
Cor. William Ave. og Sherbrooke St„ . Winnipeg. Man.
“Mamma, þetta erhveit- ,
sem frú B. K. D. sagði
að væri gott, jLátum okk-
ur reyna það.“
PURITi/
FtOUR
Hætta sem við oss blasir.
“Vistaforði vor er minni en
verið hefir í mörg ár” segir
Lloyd George. Hversu lítill hann
er vitum vér ekki. pegar vér
höfum ekki vistir nema til átta
vikna, þá er hungur fyrir dyr-
um. Flutningsrúm vort er tak-
markað. Sjö pund af hverjum
tíu pundum af vistum sem vér
neytum verða að koma til vor á
skipum. Látum oss skoða þetta
atriði eins og það er í raun og
veru.
Tillögur Lloyd George skift-
ast í þrent. Bann gegn flutningi
á sumum tegundum, takmörkun
á öðrum og aukning framleiðslu
og neyzlu þess sem framleitt
verður heima fyrir. Innflutning-
ur á eplum, tei, kaffi, cacoa,
gosdrykkjum og fleirul á að
hætta með öllu. f fyrra fluttum
vér inn eitt hundrað þrjátíu og
tvö þúsund smálestir af eplum.
“Epladagurinn sem heldur lækn-
inum í burtu” á ekki heima hjá
oss þegar þrotinn er sá forði,
sem vér nú höfum og þangað til
ensku eplin þroskast næst. Vér
fluttum inn meira en 50,000,000
pund af tei frá Kína, Java og
öðrum útlöndum. Vér fluttum
inn 100,000 smálestir af cocoa,
og nærri helming þess frá ný-
lendum Breta í Vestur Afríku;
yfir 300,000 gallon af heilsu-
vatni og nærri 150,000 flöskur
af lyfjadrykkjum. Alt þetta á
að hætta að flytja inn.
Vér flytjum venjulega inn
95,700 smáloptir af niðursoðnum
Iaxi, en nú á það að verða að-
eins 47,800 smálestir; 293,000
smálestir sem vér höfum flutt
inn af appelsínum á að minka
niður í 146,000 smálestir og 6,-
000,000 mæla af brauðávöxtum
(bananas) á að minka niður í
3,000,000 mæla. 35,000 smálest-
ir af hnetum á að minka niður í
17,500 ssmálestir.
Alt þetta eru vistir sem al
þýða manna hefir neytt. Mundi
nokkur stjórn, sem ekki væri
gjörsamlega tilneydd, reyna að
takmarka neyzlu þeirra fæðu-
tegunda jafnvel um 10%, hvað
þá um 50% ? pessi alvarlega
minkun vistaflutninga ætti að
nægja til þess að opna augun
jafnvel á þeim sem blindastir
eru fyrir þeirri hættu sem yfir
oss vofir.
ölframleiðsla á aðeins að vera
einn þriðji við það sem framleitt
var árið 1915. pá voru búnar
til 5,000,000 smálestir af öli, nú
á ekki að búa til meira en 2,000,-
000 smálestir. pað verður þýð-
ingarlaust að koma til fólksins
aftur og biðja það að gefa sig
fram þegar það er orðið bjarg-
arlaust. pað verður ekki eins
erfitt að fá öl og sykur. Nú er
ekki tími til þess að ræða um
hvort kýmar verði að fá kornicj
sem í ölið fari svo að þær geti
mjólkað. Ö1 verður aðeirts búið
til nógu mikið handa þeim sem
J?urfa þess — þó þeir séu erfiðis-
menn. Allir hinir sem drekka
það ræna því frá manninum sem
mesta þörf hefir á því. pað ætti
ekki að sjást lengur í neinum
matsöluhúsum. pað ætti ekki
að sjást lengur á borðum nokk-
urs manns.
Einfalt líf í einni svipan.
Vana framleiðsla öls hjá oss
er 30,000,000 tunnur; í fyrra
varð að minka það niður í 18,-
000,000 tunnur. f ár verður aft-
ur að minka það niður í 10,000,-
000 tunnur. Áfenga di*ykki
verður að minka um 8,000,000
gallons. petta þýðir það að nota
má nálega 10,000,000 mæla af
korni og yfir 18,000 smálestir af
sykri, sem eytt hefir verið í
áfengi, til annara fæðutegunda.
Ef vér gætum gert oss grein
fyrir því hvað þessi minkun á
aðfluttum vörum þýðir fyrir
þjóðina, þá verðum vér að reikna
í smálestum og skipsförmum af
fæðu.
Innflutningsbannið og inn-
flutningstakmarkanirnar út af
fyrir sig veita oss farrými fyrir
5,000,000 smálesta af fæðuteg-
undum, sem vér verðum að hafa
ef vér eigum að halda frá oss
hungurdauða þeim sem óvinim-
ir hafa ætlað oss. Vér megum
reikna þetta nálega 130 skip,
hvert með 5,000 smáelstir af
vistum.
petta auka farrými er sama
sem 250 pund af vistum fyrir
hvern mann, konu og barn í öllu
landinu.
pegar land er fátækt verður
íólkið að spyrja sjálft sig áður
en það kaupir: “Er eg fær um
það?” petta land er ríkt, en
spurningin sem allir ættu nú að
spyrja sjálfa sig er: “Ætti eg
að kaupa það? get eg komist af
án þess?”
Vér getum lifað góðu lífi án
þeirra vista sem stjómin hefir
ákveðið að láta hætta að flytja
inn. Ef oss þyrstir, getur vatn-
ið slökt þorstann. Ef vér erum
svöng þá seður hvorki öl né á-
fengi hungur vort. Má vera að
vér æskjum mikils en getum að-
eins fengið lítið; vér getum ekki
fengið það sem vér þykjumst
þurfa.
Hinar nýju ákvarðanir stjóm-
arinnar koma oss til þess að lifa
einföldu lífi í einni svipan.
petta getur orðið oss til blessun-
ar að því er heilsu vora snertir.”
Vér skorum á alla að lesa
þetta með athygli. pað sýnir í
hversu mikilli nauð Bretar eru
með björg og hversu mikið á því
ríður að ekkert sé látið ógjört
til þess að framleiða úr skauti
jarðarinnar á komandi sumri.
Ensku blöðin lýsa því yfir nú
að yfirsjón þjóðarinnar hafi
verið sú að ekki hafi verið nógu
snemma tekið í tauma með
spamað og framleiðslu.
Látum oss íhuga þetta atriði,
og það rækilega; minnumst þess
að þótt þörf sé á að safna mönn-
um, þá er enn þá meiri þörf þess
að framleiða og spara. Vér
verðum að gæta þess vel að eng-
in hætta verði á sveltu í landinu
og vér verðum að láta oss skilj-
ast það að Englendingar þurfa
nú einskis frekar frá oss en vista.