Lögberg - 12.07.1917, Blaðsíða 1

SPIERS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞÁ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 12 JULI 1917
NÚMER 27
Herskyldumálið á þingi.
Um það voru greidd atkvæði 6. þ.
m. Fyrst var borin upp tillaga Bar-
rettes, sem vildi láta fresta málinu í
sex mánuði og var hún feld með 165
atkvæ'ðum gegn 9. Þá kom tillaga
Sir VVilfrid i.aurier um það að hjóð-
inni leyfðist að segja til þess með at-
kv’æðum hvort hún vildi lögleiða her-
skyldu eða halda áfram sjálfboðaliðs
aðferðinni i stríðinu. Sú tillaga var
einnig feld; greiddu 111 atkvæði a
móti henni en 62 með, og var því
meiri hlutinn 49. Þá kom frarn þing-
niaður sem A.B. Copp heitir og lagði
það til að herskyl.dufrumvarpinu yrði
ekki haldið lengra áfram fyr en búið
væri að auka styrk þann er fjölskvld
ur hermanna fengju, til þess að ekki
væru menn teknir nauöugir og sendir
í striðið án þess að vel væri séð um
fjölskyldur þeirra. Þessi tillaga féll
einnig með 115 atkvæðum gegn 55.
Loksins fór fram atkvæðagreiðsla
um aðaltillöguna sem er þess efnis að
allir menn i landinu milli 20 og 45
ára séu hermenn og herskvldir. Þessi
tillaga var auðvitað samþvkt; voru
með lienni 118 atkvæði en á móti 55
var þá rneiri hlutinn 63.
Umræðurnar stóðu yfir alla nótt-
ina og voru atkvæðin greidd rétt um
sólaruppkomu. Aldrei í mörg ár hafa
verið eins margir á þingi við nokkurl
mál; þingmenn sem legiö hafa í rúm-
inu v’eikir um langan tíma og verið
alla vega hindraðir. Bradburv, sem
var á sjúkrahúsi í Michigan fór á þing
til þess að greiða atkvæði með her-
skyldunni og móti tillögu Lauriers,
en Gilbault þingmaður frá Bellemaire
sem hefir verið svo að segja rúm-
fástur í síðastliðin þrjú ár kom inn
í þingsalinn akandi sér á sjúkrastóh
til þess að styðja Laurier að málum
og greiða atkvæði á móti herskvldu
frumvarpinu. Bennett frá Calgary
hefir legið eftir uppskurð, en hanti
fór á fætur og kom á þing til þess að
fvlgja fram herskyldumálinu. Leið-
togar beggja flokkanna eða starfs-
menn ]>eirra höfðu séð um að ná í
alla sem hægt var að fá til þess að
greiða atkvæði.
Ahorfendapallarnir voru troðfulh.r
alla nóttina, og var ]>ar fjöldi kvenn-
fólks; sýnir þetta hvílíkur áhugi hefir
fylgt málinu jafnt utan þings sem
innan.
Alls voru 173 á þingi ýalls eru þing-
sætin 221j, þar af voru 71 framsókn-
armenn en 102 afturhaldsmenn. Mcð
tillögu Lauriers greiddu atkvæði 52
framsóknarmenn og 10 afturhalds-
menn, en móti henni 92 afturhalds-
menn og 19 framsóknarmenn. Með
herskyldu tillögunni greiddu atkvæði
92 afturhaldsmenn og 2ti framsókn-
armenn, en á móti henni 45 framsókn-
armenn og 10 afturhaldsmenn.
Umræður um málið höfðu verið
bæði langar og heitar; Stundum tekið
svo djúpt i árina að þingforseti v’arð
að láta ræðumenn friðmælast eða
taka ókurteis orð aftur.
Nýir flokkar.
Sá tími er í nánd þegar flokkarnir
skiftast á nýjum málefnum, Þar sem.
annar þeirra heldur með föstu sam-
bandi við England, en hinn heimtar
fullveldi fyrir Canada". Þannig fór-
ust L A. David þingmanni orð á
fundi sem andstæðingar herskyldunn-
ar héldu í Motreal 4. júlí. Hann lýsti
yfir að frjálslyndi flokkurinn mundi
krefjast algers sjálfstæðis fvrir Can-
ada, og það iafnvel þrátt fyrir það
að hann gæti tapað fylgi nokkurra
manna i sambandi við herskyldiimál-1
ið. Þeir sem með mestri ánægju
mundu fallast á sjálfstjórnarstefnuna
yrðu frjálslyndir menn i Quebec og
ýmsir til og frá í öðrum fylkjum.
Hættan i því aö samjjykkja her-
skyldulögin, segir David að sé ekki i
þvi að menn verði samkvæmt því send
ir út úr landinu, heldur hitt að með
þeirn sé þvi komið á hér að herskylda
sé viðurkend eða liðin og það megi
ekki eiga sér stað sökum seinni tímans
Annar maður, sem Oscar Gladan
heitir talaði einnig; kærði hann Bor-
denstjórnina um . það að hún hefði
tvívegis s\ikið þjóðina, hann kærði
Borden urn það að hann hefði farið
með ósannindi ]>egar hann hefði sagt
að Englendingar hefðti beðið unt
hjálp til flotans, og sömuleiöis hefði
hann gleymt að halda það loforð sem
hann hefði gefið, að láta fólkið greiða
atkvæði tim það mál, ef það yrði ekki
samþykt í þinginu.
fÞýtt úr Free Press 5. júlíý.
Afturhaldsþing.
Fulltrúaþing afturhaldsflokksins
var haldið hét i bænum nýlega. Þar
var ]>að meðal annars samþykt að
biðja sambandsstjórnina að fram-
lengja kjörtímabilið ef mögtilegt væri
án ]>ess að til kosninga kærni; en verði
því ekki viðkomið þá að svifta alla
borgara landsins atkvæðisrétti sem
eigi kyn sitt að rekja til einhverrur
þeirrar þjóðar sem sé í stríðinu gegn
bandamönnum. Aftur á móti óska
þeir eftir að atkvæði séu veitt konum
jafnt sem mönnum nema þeim kon-
urn er séu af þessu sama þjóðerni.
Stórkostlegt flokksþing
Ymsir leiðtogar framsóknarflokks-
ins voru staddir í Ottawa frá Vestur-
Canada þegar atkvæði voru greidd
um herskyldufrumvarpið 6. þ. m. Voru
þeir þar á meðal A. B. Hudson dóms-
málastjóri í Manítoba,Sipton forsæt-
isráðherra i Alberta, Colder járn-
brautarráðherra i Saskatchewan og
fleiri. Héldu ]>eir ])ing i Ottawa með
ýmsum leiðtogum flokksins þar eystra
og var þar ákveðið að halda sameig-
inlegt fulltrúa þing 7. og 8. ágúst hér
í Winnipeg fyrir öll vestur fvlkin
f jögur; Manítoba, Saskatchewan,
Allærta og Bretish Columbia. A
þessu þingi verða allir framsóknar
rnenn úr Ottawa þinginu í báðum
deildum; allir þingmenn allra fyllcj-
anna fjögra, allir þeir sem um ]>ing-
mensku sóttu siðast hér vestra und-
ir merkjum framsóknarflokksins og
töpuðu, fjórir fulltrúar fvrir hvert
kjördæmi fylkjanna karlar og konur
og fulltrúar frá öllum siðbóta- og
framsóknafélögum Vesturlandsins.
Á þessu þingi verða rædd öll þau
helztu mál sem þjóðina varða; sér-
staklega fjármál og stjórnmál; flokk-
urinn gerir sér glögga grein fyrir ]>vi
hv’ersu óhöndulega stjórn landsins
hefir farist með flest það er upp hef-
ir komið í sambandi við striðið og
verða á þessu þingi bornar ttpp marg-
ar og mikils verðar tillögur til l)óta
og breytinga. Þess má vænta að
kosningar fari fram í haust, þar sem
engin stjórn er í landinu og óhugs-
andi að leyft verði þeim óhæfumönn-
um sent nú setja við völd að halda á-
fram ]>angað til kjölurinn er allur
brotinn úr stjórnmálafleytu landsins
á skerjum gjæpa og glappaskota.
Ilía farið.
f Bandaríkjunum er nefnd, sem
skipuð var ]>egar forsetinn sagði
Þýzkalandi stríð á hendur. Sú nefnd
heitir þjóðverndarnefnd. Lagði hún
fram ýmsar tillögur vandlega hugs-
aðar og ]>ar á meðal þá að til þess að
vernda korn frá eyðileggingu og haía
það til vista skyldi bannaður allur til-
búningur áfengis í landinu. Dr. Gor-
gos yfirskurðlæknir í landhernum;
Dr. Braustece yfirskurðlæknir í sjó-
hernum og Dr. Blue yfirskurðlæknir
í heilbrigðisráði alríkisins féllust allir
á þetta. Það var borið upp á þinginu
og var sjáanlegt að það yröi samþykt
svo að segja mótstöðulaust. En Wil-
son taldi það ósanngjarnt og vildi
leyfa tilbúnings öls og vína eins og frá
var sagt í síðasta blaði. Sumir hafa
vil jað rengja þessa frétt; ekki trúað
því um forsetan, en því miður er hún
sönn.
Eftir eigin höfði.
Tveir synir Gould miljónera liafa
nýlega gengið aö eiga fátækar ai-
þvðustúlkur, ]>vert á móti öllum regl-
um og fyrirmælum. Annar þeirra
heitir Kingdon Gould, kvæntist fyrir
skömmu ítalskri stúlku sem var á
listaiskóla; hann er elztur systkina
sinna; og nú alveg nýlega kvæntist
George J. Gould stúlku, sem Laura
Carter heitir. Þvkir auðkonungum
þetta tiltæki strákanna ekki sem bezt
viðeigandi, en þeir fara eftir eigin
höfði og halda því fram að ástir og
rhiljónir séu sitt livað.
púsundir hermanna
er í ráði að sendir verði hingað til
Canada eftir stríðið, eftir því sem .1.
Bruce Walker innflytjenda umboðs-
maður segir. Þegar stríðið er úti
segir hann að fjöldi særðra og heim-
kominna hermatma v’erði reiðutónir
að taka atvinnu úti á landi og muni
þeir koma hingað.
Sex mánaða skýrsla.
Bærinn hefir gefið út skýrslu vfir
bá sex mánuði setn af ertt þessu ári;
þar er þetta meðal annars:
Fæðingar.......2,952
Hjónabönd..... .1,158
Dauðsföll......1,062
A sama tíma í fyrra:
Fæðingar.......3,174
H jónabönd..... .1,306
■Datuðsföll....1,242
Steypiregn og hagl.
4. júli kom steypiregn í Grenfall i
Saskatchewan og ]>ar í grend, fyltust
þar kjallarar og miklar skentdir urðtt.
Á eftir regninu dundi yfir heljar
hagl og gerði miklar skemdir. Segja
menn að þetta sé mesta ltagl og regn
sem þar hafi komið í 35 áy
fslenzk stúlka trúlofuð Kínverja
fsafold segir þá frétt 9. júní að
Oddný Erlendsdóttir, Björnssonar-frá
Breiðabólstööum á Álftanesi sé trú-
lofuð kínverskum kennara sem Sun
Yah Sen heitir, syni hins nafnkunna
kínverska stjórnmálamanns, setn nú
býr í Shanghai.
Loftbáta árásir á England.
7. þ. tn. réðust 20 loftskip á I.und-
únaborg og fleygðu sprengikúlum ó-
tal mörgum og varð það 134 nianns
að bana en 234 slösuðust. Alls hafa
677 manns mist Itfið af völdum loft-
bátanna og 1,311 limlests.
Fjórðvngsaldar afmœlið
Eins og skýrt var frá í síðasta
blaði héldu Foam Lake búar hátíð
mikla í tilefni af því að þá voru liðin
25 ár frá því að fyrstu íslendingar
komu þangaö og tóku sér bólfestu 27.
júttí. Fór hátíðin fratn að Bræðra
borg, sem er samkvæmishús þeirra
austurbygöarbúa. Margt varð til þess
að draga úr aðsókninni. Kosningar
fóru fram í fylkinu daginn áður og
voru sumir eftir sig eftir þá baráttu
andlega og Itkamlega. Þó var það
verra að vegir voru svo að segja
gjör ófærir og fólki úr mörgum pört ■
um bygðarinnar með öllu ómögulegt
að sækja hátiðina.
Þrátt fyrir ]>etta voru þar þó á
fimta hundrað manns.
Jón Janusson sveitaskrifari stýrði
hátíðinni og fórst honum það myndar-
lega úr hendi. Hafði verið til vand-
að bæði að því er snerti andlegt fæði
og veraldlegt. Fyrst ávarpaði for-
seti samkomuna með nokkrum orðutn
sem vel vortt valin og bað gesti vel -
komna.
Fjórar ræður voru fluttar: Séra
Rögnvaldttr Péttirsson talaði um ís-
lenzk landnátn og birtist sú ræða í
þessu blaði. Ritstjóri Lögbergs flutti
ræðu fyrir minni bygðarinnar og
kvæði fyrir rninni hinna framliðnu
landnenia. W. H. Paulson ]>ingmað-
ur mælti fyrir minrii kvenna og Jón
Veum flutti ræðu um endurminning
ar frá fyrri dögum þar í bygðinni.
Forseti hátíðarinnar las upp kvæði
eftir Þ. Þ. Þorsteinsson fyrir minní
bygðarinnar og birtist það hér í blað-
inu í dag. Björgvin Guðmundsson
ungur bóndi þar í bygðinni hafði æft
íslenzka söngva er hann stýrði, með
nokkrttm mönnum og fór það ágæt-
lega. Söng þessi flokkur öðru hvortt
allan daginn og gaf það hátíðinn;
mikinn og íslenzkan blæ; þvt vel var
sungið og vel valið. Tvær sýningar
voru hafðar á hátiðinni sent vel áttu
við og höfðu eigi alllítil áhrif á fólk,
önnur var sú að allra fyrstu landnem-
arnir konur og karlar voru látnir
ganga upp á ræðupallinn og staðnæm
ast þar frannni fvrir áhorfendum.
nefndi forseti þau öll með nöfnutv.
og var þeini fagnað með lófaklappi,
sent ómaði eins og orðlaust ntál er allir
skildu með djúpum öldunt margra
endurminninga. Tlitt sem sýnt var
]>ar voru tvenn hjón — fvrstu börn
sem fæðst höfðu í bygöinni og fylgdu
því bygðarafmælinu. Var þá einnig
klappaö dátt.
Gönilu landnemarnir sögðu ekki eitt
einasta órð — að eíns staðnæmdust
augnablik frammi fyrir fólkinu, er.
svo nntn þó flestum hafa fundist setr.
það augnablik hafi verið hátíðlegast
við þetta tækifæri og eftir því tók sá
er þetta skrifar að ])á var brugðið
klútum fyrir augu allvíða í hópnum.
Þessi samkonta mun lengi verða :
minnum bygðarbúa og ef hin unga
kynslóð lokar lx)k sinni að enduðtt
starfi nteð eins mörgum blöðum af-
reksverka og sú sem nú er að ganga
til moldar þá á bygðin bjarta framtíð
fyrir hendi og þá v’erður glatt á hjalla
í Bræðraborg þegar ]tar verður safn
ast sanian eftir önnur 25 skref.
Ráðherramir lausir.
Loksins eru þeir lattsir allir ráð-
herrarnir gömlu. Roblin eða lögmenn
hans komu fram með vottorð tveggja
lækna frá Chicago og eins í Winnipeg
um það að heilsa hatts væri á sve
völtuni fótum að honum væri hættn
búin ef tnálið væri tekið fvrir.
Stjóriiin ktafðist þess þá að mál
Howdens og Coldwells væri rattnsak-
að, en dómarinn neitaði því af ])eirr:
ástæðu að þeir hefðtt verið í samsær:
nteð Roblin og væri honum slept yrði
að sleppa hinttm líka. Þetta finst oss
éinkennilegur úrskurður, en ekki tjáir
að deila við dómarann og svo erutr.
vér ekki löglærðir, en eitt er víst og
það er það aö fleirum en oss finst
úrskurðurinn einkennilegur; og ann-
að er víst og þaö er það að þetta e*-
til þess að gefa pólitiskum skálkitm
undir fótinn með ])að að óhult sé aö
gera hvað setn þeim sýnist, dóntar
arnir séu svo miskunsamir í þessari
paradís j)ólitiskra skálka. Annars
fints oss það einkennilegt að dómarar
séu yfir stjórn landsins.
Herskyldumálið hafði áhrif.
Aðalmálgagn afturhaldsflokksins t
Saskatchewan er "The Dailv News”
i Moose Jaw. t því blaði er ritstjórn-
argrein 4. jttli, sem heldttr ]>vi frani
að i 15—17 kjördæmum hafi her-
skyldumálið ráðið úrslitum. Ekki ein-
ungis "útlendingarnir" heldur einnig
brezkfæddir kjósendur hafi greitt at-
kvæði á móti afturhaldsþingmanns-
efnum vegna ]>ess að þeir hafi verið
settir í hugunt fólksins i sambatid við
Borden og herskylduna.
Loftbátar og Bandaríkin.
Svo er sagt að Bandarikin ætli sér
að leggja mesta áherzht á loftbáta-
srníðar til stríðsnota. Er talið lík-
legt að þeir mttni smíða mörg þúsund
skipaflota og fara svo með sprettgi-
kúlur yfir herstöðvar Þjóðverja og
vinna stríðið á þann hátt.
!
i
s
i
l
I
I
I
I
«
i
i
i
í
i
i
I
j\
i
i
í
\
i
i
i
l
i
i
í
I
l
i
i
i
I
i
Í
i
Fimtíu ára aímœli Canada
1. júlí 1917.
III.
Og þjóðar andinn lítur liðna daga
og lesið getur eins og skráða bók,
þar flettist sundur fimmtíu ára saga
hins frjálsa manns, er land af guði tók.
Og það er eins og segi drottinn sjálfur,
- því sálin heyrir stundum þögul orð —
“ó, komið hingað! — allar heimsins álfur
hór eiga saman skuldlaust nægta borð.
Hér gef eg engum einkarétt á neinu,
hér allir hafi sömu völd og ráð;
í þessu landi fólki hjarta hreinu
er himnaríkisvist í lengd og bráð.
Qg hér skal hvorki deilt um trú né tungu,
en takið saman höndum, börnin góö,
og þá mun gæfan lýsa leið þeim ungu
og landið skapa sína eigin þjóð.
Én verið .jafnan heil í hug og orðum
þ^ hingað eitthvað flytji, er villa kýs,
og minnist þess hvað freistaranum forðum
með falsi tókst í sjálfri paradís.”
I
IV.
Og lamað af féleysi, fjötrum og sorg
var fólkið um gjörvalía jörð;
og hungrið við dyrnar með hremmandi klær
og hélt þar um bæina vörð.
þá “Canada” heyrðist, ið hljómfagra nafn
ins hafvíða, alfrjálsa lands,
er bygt hafði drottinn og biessað og vígt
sem bústað hins fátæka manns.
pó sárt sé að kveðja sitt ættland og alt,
já, alt sem er huganum næst
er sjálfsagt að breyta, ef blessun og lán
með breytingu niðjunum fæst.-------
Og faðirinn brosandi’ á gnoðina gekk,
en guð veit hvað stundin var sár;
í fanginu móðirin baraið sitt bar
á bátinn, og huldi sín tár.
(Frh.)
í
i
t
I
{
i
e
!
6
!
I
i
l
I
l
i
i
i
i
!
I
i
I
i
I
i
!
!
i
i
i
!
!
!
f
l
i
l
I
i
í
i
i
i
i
I
i
i
!
!
i
i
i
I
!
i
i
i
i
í
Einar Jónsson kominn
til New York.
Gullfoss koni í fyrradag til Nevv
ö'ot k. Með honum voru 23 farþegai,
]>ar á nteðal bessir; Einar Jónsson
myndhöggvati og kona hans, Mrs.
Guðtún Jónasson, prófessor Haraldur
Nielsson, ungfrú Tómasson og Óskar
Jóhannsson, bróðursonur ritstjóra
Lögbergs.
Skeyti um þetta barst oss fra
Trvggva Joakimssyni þegar blaöið
er albúið til prentunar.
Bæjarfréttir.
Smjörgerðarhúsið "Norðurstjarn-
an’’ ab Árborg hefir sent 1,000 pund
af smjöri til "Farmers Produce Ex-
change” fyrir 34 cent pundið, lofast
félagið til að selja það á 35 cent pund-
ið. Þeir sem hærra verð borga fyrir
smjör ættu að nota sér þetta. Þarf
ekki annað en síma til M. 4860 og til-
greina að smiörið sé frá Árborg, selí
með Jvessu skilyrði.
Séra H. J. Leo prédikar næsta
sunnudag 15. þ. m. að Lundar kl. 12 á
hádegi og að Otto kl. 3 e. h.
Þórður Jónsson frá Minnetones
kom hingað á laugardaginn og var á
leið til Riverton að heimsækja bróð-
urdóttur sína Halldóru Böðvarsdóttur.
býst hann við að verða í ferðinni tvær
vikur. Hann sagði útlit ágætt ttm
-hv’erfis Dauphin, Neepawa og á þeim
stöðum.
María Hertnann hjúkrunarkona frá
Dauphin fóru austur til New York ;
vikunni setn leið og ætlar að dvelja
þar sex vikna tíma að stundá’ nánt viö
Columbia háskólann; er hún að fttll-
numa sig í sérstakri grein hjúkrunar-
fræðinnar.
Magnús Hjörleifsson frá Winnipeg
Beach kom til bæjarins á mánudag
inn að vitja ttm son sinn setn liggur
á sjúkrahúsinu eftir uppskurð. I’iltin-
inum liður vel.
Dr. Jóhann Pálsson frá Árborg og
Jón bróðir ltans voru á ferð í bænutn
síðastliðinn mánudag.
‘Tðjulausar konur” er sjónleikur
tekinn úr sögu eftir Oppeuheim;
verður hann sýndttr á Macs leikhús
inu þessa viku. Leikurinn var sýnd-
ur á einu hinna stærstu leikhúsa hé1-
i bænum nýlega. Hann sýttir heimib
ríka fólksins og hv’ernig konttr eyðp
tinia síntini í iðjttleysi og allsnægtum
en eru þó ekki allar ánægðar. Aö
minsta kosti var Annie Wall ])aö ekki
hún yfirgefur heimili sitt og fer að
starfa að mannfélagsumbótum. I.ika
er sýnt heimili hins fátæka verka
manns með stóra fjölskyldu, sent
verður að sjá ttnga og fagra dóttur
sína kjósa hinn breiða veg sökunt
þess að hin lágu vinnulaun heimilis-
föðursins gátu ekki veitt henni ])að,
sem æskan þurfti. Sent flestir ættu
að sjá þenna leik; hann er með þv:
allra bezta sent hér hefir verið svnt
um langan tíma.
‘‘Wynyard Advance” frá 5. júli seg-
ii ])á frétt að hagl hafi gerl þar all
mikinn skaða 27. júní, sérstaklega
fyrir suðaustan Wynyard. Segir
blaðið að bændur þar hafi tapað
2597—80% af uppskeruhorfum. A-
.itið er þó að tjónið verði minna og
akrarnir nái sér talsvert aftur.
Sigurður Skarðdal og sonur ltans
frá Baldur komtt á bifreið til bæjar-
ins fyrra mánudag.
Gísli Jóhannsson frá Víði, senr
dvalið hefir í Minneapolis síðastliðin
tvö ár og unnið þar fyrir Fordfélag-
ið, er nýkotninn þaðan að sunnan og
hefir innritast í 6. herdeildina. JSkóg-
armannaliðið ).
Útfltttningsbann.
Svo er sagt á mánudaginn í Banda-
rikja blöðttm að ]>aðan verði innan
fárra daga bannaðttr allur útflutning-
ur á svo að segja öllum vörum til
allra landa í tvo mánuði til þess fyrst
og fremst aö koinast eftir hversn
mikið sé til af 1. .íin i landinu og
í öðru lagi til |>ess að fá fulla visstt
og nákvæma um það hversu tnikið
bandaþjóðirnar og hlutlausar þjóðir
þurfi. Ef uppskera verður svo rýr
að ekki sé afgangur af því, sem
heima fyrir ])arf, þá heldttr auðvit-
að bannið áfratn að því er vistir
snertir, eða að minsta kosti verður þá
útflutningur mjög takmarkaður.
Nýir neðansjávarbátar.
Bandarikjamaður, seni Simon Lake
heitir kveðst ætla að smíða neðansjá-
varbáta, eitis stóra og flutningsskip
til þess að flvtja á vistir og menn ti!
herstöðvanna. kveðst hann með því
móti santa sem ónýta áhrif þýzkt:
neðansj ávarbátanna.
Segist ekki vera dauður.
Maður sem G. H. Schoof heitir og
er í hernutn var sagður dauður nýlega
Blaðið Tribune kom með þá frétt að
hann hefði verið liflátinn á Englandi
setn þýzkur ujósnari.
4. júlí fékk blaðiö bréf frá honum
og kvaðst hann ekki vita til þess aö
fréttin sé sönn. Hann er i fvrirlestra-
ferð um Bandaríkin og vinnur ein-
dregið fyrir málstað bandanianna.
Þær eru áreiðanlegar blaðafréttirnar
stundum !
Nýir neðansjávarbátar.
Skeyti frá Kaupmannahöfn skýrir
frá ])ví 4. júlí að Þjóðverjar séu að
stníða nýja niðansj ávarbáta miklu
stærri en þá sent fyr hafa þekst. Þeir
ertt 5,000 þúsund smálestir að stærð.
425 feta langir og v’élarnar hafa
18,000 hestaófl; geta þeir farið 26
vikttr sjávar á klukkustundinni ofan
sjávar en 16 vikur tieðatt sjávar. Þeir
hafa 30 skotpipur, geta skotið 90
skoturn og farið með 150 tundurdufl.
Sagt er að þessir bátar geti farið aúa
leið til Japan án þess að endurfvlla
olíuhylki sín.
35,000 \anheilir hermenn.
Hér i Canada eru nú 8,000 herinenn
komnir heim úr stríðinu særðir og
fatlaðir. Bonnycastle, sem er nvkotn-
inn aftur segir að 27,000 fatlaðra her-
manna bíði skipa til þess að geta kont-
ist heiin; ertt það því alls 35,000
manns nú þegar.
Slysum fjölgar.
Sanikvæmt skýrslu bæjarins fjölgar
hér slysum stöðugt. Aldrei hefir ]iað
komið fyrir áður í sögu Winnipeg að
19 slys hafi orðið á dag að meðaltali.
en það hefir verið siðan júlimánuður
byrjaði. Flest slvs verða af bifhjól-
ttm. en þar næst af strætisvögnum
(helzt börn). Þriðja slysaorsök í
röðinni eru vélar í vinnustofum, þar
næst druknanir, þá brttnar.
Kominn aftur.
Bonnvcastle foringi 200. herdeild-
arinnar er kominn aftur; hann fór
til Englands með pilta sína og skildt
þá þar eftir eins og Bradbury og
ðarir herforingjar héðan: er slíkr
einkennileg aðferð og ómannleg.
Engin berskvlda í Ástralíu.
Búist var við að Hughes forsætis-
ráðherra i Ástralíu léti ganga til at-
kvæða aftttr. I fvrra var herskvldan
feld eins og menn muna. Var það
einkennilegt að öll blöð landsins, allar
kirkjur og flestir leiðandi menn t
landinu voru eindregið með herskyldu
var því búist við að herskyldan yrði
samþykt; en þegar til kom og fólkið
kastaði atkvæðum sínurn var málið
felt með meira en 60,000 atkvæðum í
meiri hluta. Hughes hefir lýst þcí
yfir að hann ]yurfi að fá 7,000 menn
í herinn á mánuði.
Upphlaup og manndráp.
Upphlaup mikið varð í bæuum Aust ■
ur St. Louis í Illinois í Bandarikjun-
uni i vikunni sem leið. Hvítir menn
reiddust því að svertingjar voru flutt -
ir ]>angað frá Suðurrikjunum til þess
að vinna og réðust þeir á svertingj-
ana með alls konar ósæntilegum að-
ferðttm. Af þesstt leiddi það að etnn
svertingi skaut hvítan mann, en það
varð aftur til þess að þeir hvítu lögðu
eld í bæinn og brendu upp hús og lif-
andi fólk. Brunnu þar á svipstundu
$3.000,000 virði af eignurn, þrjátiu
og sjö menn mistu lífið og httndrað
menn skaðbrendust, en þústtndir urðu
húsviltir. Kalla varð á herlið til þess
að sefa uppreistina og gekk það mjög
seint. Ekki liefir sést að ]>eir haft
verið teknir fastir sem í bænum
kveiktu og má það einkennilegt heita.
Lögregluþjónn myrtur.
Arthur Dencon lögregluþjónn I
Calgary fanst dauðttr á bakstræti 3.
júlt. Hafði hann verið tnyrtur þar.
Nágrannar lieyrðu skotið. en enginn
veit hvernig á morðinu hefir staðið
né hver það ltafi framið.
Ávítar Wilson.
Yirgil G. ilinshaw formaður vin-
bannsflokksins t Bandaríkjttmtm gaf
út yfirlýsingu 3 júlí. þar sem hann
fer hörðum orðum um Wilson forseta
fyrir það að hann krafðist ])ess at
bannmönnum að þeir tefðu ekki fyrir
vistalögunum með því að heimta al-
gert vínbann: “Vér hefðum eflattsl
fengið al]>jóða vínbann innan þrjátíu
daga,” sagði ITinshaw, “ef það vajri
ekki fyrir hindrun Woodrow Wilson,
sem kom til bjargar brennivinsmönn-
um á elleftu stttndu.”
Fyrirgefning.
Austurríkiskeisari hefir gefið út
þá skipun að fyrirgefið skuli öljurn
þeim tnönnutn í ríkinu seni sekir hafi
orðið um landráð eða uppreistar-
verk. Ertt það hundruð þúsunda.
Gullfoss fer frá New York áleiðis
heim aftur næstkomandi laugardag.
I
Kristján Backniann og Daniel bróð
ir hatis komu frá Argyle á laugarbag-
inn, þar seni þeir hafa verið í kynnis-
ferð í nokkra daga. Þeir fórtt heitn
til sín, til Lundar, á mánudaginn. Þeir
bræður báðu Lögherg að bera Argvle-
búum beztu kveðju fyrir höfðinglegar
viðtökur og kváðust þeir vera bjart
sýnni og glaðari menn eftir ferðina.
Þessir uemendur hafa tekið próf :
fiðluspili við Toronto hljómleikaskól-
ann og hefir Thorsteinn Johnston
kent þeini 'öllum: Eiríkur Thorlak
son ('Primarv) með lofi. Fjóla P
Johnson (Junior) með lofi, Robert
Beath kennarapróf með lofi. Það er
eftirtektarvert að einn þessara nem-
etida, Robert Beath, er blindur, ma
það teljast kraftaverki næst að kenna
blindum nianni fiðluspil svo rækilega
að hann standjst kennarapróf við
þenna skóla og fái lofsamlega einkunr
Johnston trutn vera fyrsti hljómfræð
iskennari íslenzkur, sem kent hefir
mönnum er ])að próf hafa tekið. Ro
bert þessi, er sonur Dr. Beath setn
ntargir Islendingar þekkja. Annars
er það söntutn fvrir því hversu góðttr
kennari Johnston er að nemendur
hans skuli taka )>róf með jafngóðun.
vitnisburði ög þeir gera.
Þau hjón Magnús Johnson að 624
Beverlev stræti hér i bænum og kona
hans urðu fyrir þeirri sorg að missa
dóttur sítta Jóninu Helgu 22 ára gamla
5. þ. m. eftir fjögra niánaða sjúkdóm.
Hin látna var vel gefin og gáfttð
stúlka og því mikil eftirsjá að
henni. Hún var jörðuð frá Fyrsti:
lútersku kirkjunni á laugardaginn
Séra Runólfttr Marteinsson flutti hús-
kveðju en séra B. B. Jónsson héh
ræðtt í kirkjunni. Foreldrar hinnar
látnu bfðja Lögberg að flvtja hjart
ans þakklæti ölluni þeim mörgtt er
samhrygð og hluttekningu sýndtt við
þetta tækifæri, bæði með blómagjöf-
tnn, nærvertt sinni og fleiru. Þetta
fráfall er enn ]>á sorglegra vegna þess
að systir hennar lézt í fyrra. einnig
mjóg efttileg stúlka, eiga því foreldr
arnir um djúp og viðkvæm sár af
binda.
Séra H. J. I.eo var á fefð i bænutr
á ntánudaginn áleiðis út að Lundar.
]>ar setn hann prédikar næsta sunmt-
dag.
Geirfinnur kaupmaður Pétursson
frá .Narrows var á ferð i Iwenum á
riiánudaginn ; verzlunarerindtim.
Kristján Pálsson frá Gimli kon;
hingað til bæjarins á mánudaginn.
Séra Carl J. Olson kom á mántt
daglnn utan frá Langruth og Glad
stone: hafði hann verið þar úti í rúma
v’iku, prédikað og fermt ttnglinga að
Wild Oak og ísafold.
Snæbjörn kaupmaður F.inarsson frá
Lttndar var á ferð í bænum á mánu-
daginn í verzlunarerindum.
Jónas Jónasson frá Selkirk og A.
P. Jóhannsson fórtt suður til Norðttr
Dakota á bifreið á þriðjudaginn ao
heintsækja vini og kttnningja.
Hallur Þorvarðsson (frá Iæikskál-
urn), sem heima á i Bifröstsveit var
á ferð í bænttm á vnánudaginn að leita
sér lækninga.
B. J. Austfjörð kaupmaður frá
Hensil, N.D. kom að sunnan í gær
á bifreið, ásanit þrem börnttm sínuni.
Hann ætlar að ferðast hér um bygðir.
fer ti! Gimli og víðar sér til hress-
ingar og skemtunar. Mr. Austfjörð
rekur verzlun á Hensil af miklunt
dugnaði.
Dr. Björnsson og kona hans erti ný-
kominn sttnnan frá Dakota, þar sem
þau hafa verið ttm tima að heimsækja
vini og frændfólk.
Munið eftir því að á tslendinga
daginn 2. ágúst fer fram aflraun á
kaðli milli Winnipeg manna og utan-
bæjar manna.
Jón Hördal frá Clarkleigh kotit
hingað í bæinn nýlega og dvelur hcr
enn.
Kolbeinn Hinriksson og Engilráð
K. L. Johnson, bæði til heimilis i Fort
Rouge voru gefin saman í hjónaband
3. júlí af séra B. B. Jónssyni að heim-
ili hans 659 William Ave.
Miss Lára Sigurjónsson hefir af-
hent Th. E. Thorsteinssyni $12,00 t
Rattðakrosssjóðinn, sem er ágóði aí
samkotmt er I.owlandskólinn hélt í þvi
skyni.
BITAR
Samkvæmt síðustu fréttum af ís-
landi er í vændum nýr kynflokkttr t
heiminn — íslenzkir Kínverjar.
Stjórnin í Ottawa ltefir týnt 10.910
(tíu þúsund niu hundruð og tíuj her-
tnönnum fyrir utan 13,081 sem strok-
ið hafa. —i Einu sinni struku fjórar
kindur frá smala á tslandi og |>rjár
týndust og hann var rekinn fvrir vik-
ið; er ekki ástæða til að reka Ottawa-
smalana ?
í Litla Rússlandi hefir keisarinn
þann sið að láta lesa yfir handrit
blaðstjóra, áður en þau eru prentuð.
Læknisvottorð fékk Roblin um það
að sér gæti orðið ilt ef þjófnaðar-
tnálinu væri haldið áfram — en suður
til Chicago varð að sækja ]>að vottorð
"relegram" segir á mánudaginn :
ritstjórnargrein að það hafi enga þýð-
ingu fyrir framsóknarmenn á flokks-
þinginu 7. og 8. ágúst að Vera nteð
herskyldu, nema þeir verði líka mtð
Borden og öllum afturhaldsflokknum.
Af því Roblin gat orðið ílt ef þjófn
aðurinn yrði rannsakaður og af því
Coldwell og Howden voru i samsawi
nieð honum þá varð að sleppa þeim
öllirm!
Eftir því sem eitthvert mál er al-
varlegra, eftir því er sjálfsagðara að
fólkið fái að greiða atkvæði um ]>að
segir Tribttne 1915. Þetta mál er svo
alvarlegt að þjóðinni er ekki trúand:
fyrir því segir Tribune 1917,
Ef þú stelur og það kenist upp þá
segðu að þén geti orðið ílt ef því s4
hreyft — en mundu ]>að að þetta ráð
dugar ekki nenta þú stelir miklu og
telzt í sæmsæri við ræningjaflokk.