Lögberg - 13.09.1917, Side 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. SEPTEMBER 1917
7
Ný kosningalög.
Á föstudaginn bar stjórnin í Ottawa
upp lagafrumvarp sem gjörbreytxr
kosningalögum landsins og eiga þær
ixreytingar aö gilda aö eins fyrir þess
ar kosningar.
ASalatriðin í þessum nýju lögum
eru þau, sem hér segir:
1. Atkvæði eru tekin af öllum
mönnum sem ætt sína eiga að rekja
til Þjóðverja eða Austurríkrsmanna,
þó þeir hafi haft borgara bréf og
reynst góðir og gildir borgarar í sih-
astliðinn 15 ár.
2. Atkvæði eru tekin af öllum þeim
scm tala aðalleg^ þýzku af hvaða
þjóðflokki sem þeif eru.
3. Atkvæði eru tekin af öllum ’þeim
sem samvizku sinnar vegna eða
trúarbragða vegna geta ekki farið í
striðið, hversu lengi sem þeir hafa
verið hér borgarar og þótt þeir séu
fæddir hér í landi.
4. I vesturfylkunum þar sem kon-
ur þafa fengið atkvæði tekur sam-
bandsstjórnin atkvæði af öllum kon-
um, nema þeim sem hún tsérstaklega
veitir það aftur með öðrum ákvæðum
Jxessara laga.
5. Allir sem sannir hafa orðið að
því að hrjóta gegn herlögum tapa
atkvæði sínu.
6. Allir “Menonitar” og “Doukho-
bors” tapa atkvæði sínu.
7. Konum, systrum og dætrum
þeirra sem i stríðinu eru v'erða veitt
atkvæði, en engum öðrum konum.
Þessi ranglátu lög falla ekki í
frjóan jarðveg meðal hinna sann-
gjörnu brezku manna í Vestur-
Canada, sem trúa á jafnrétti. Þessi
lög sannfæra þá um það liversu gjör-
samlega óhæf núverandi stjórn er til
þess að standa fyrir málurn þjóðar-
innar.
Það er skönun og svívirðing frá
hvaða sjónarndði sem er að brjóta
lög á saklausum borgurúm landsins
og svifta þá atkvæði.”
(rýtt úr Free Pressj.
Ummœli um kosningalögin.
Hér birtast ummæli nokkurra nafn-
kunnra manna og blaða um hin fyrir-
huguðu kosningalög.
R. R. Rigg þingmaður og verka-
mannaforingi lýsti lögunum á þenn-
an hátt: “Þau eru gjörræði; þatt eru
verri en pokkuð sem vér þekkjum á
Prússlandi. Ef stjórnin heldur áfram
eins og hún nú hagar sér, verður
hnefaréttar- og einveldisstjórn rót-
fest hér í landi. Með þessum lögum
er horfin vor á meðal síðasta líking
eða skuggi af þjóðstjórnarfyrir-
komulaginu. Þetta hlýtur að valda
uppreist og borgarstríði fyr eða
síðar.”
Eirikur Sumarliðason\ er á öðru
máli: “Þetta eru réttlát lög,” segir
hann, “Þeir mega til með að gera
þe'tta; þeir verða ekki kosnir annars
og þá er alt í veði sem þeir hafa gert.
Undir sérstökum kringumstæðum
verður að taka til sérstakra ráða.”
T. A. Stevenson skrifari verka-
mannaráðsins t Toronto segir:
“Stjórnin er að reyna að lögleiða
sjálfa sig til vaida aftur ; það er ltvorki
meira né ntinna. Hún er að reyna
að lögleiða það tneð sérstökum lögum
en ekki atkvæðum fólksins, að hún
sjálf, en enginn önnur stjórn skuli
vera við vóld. Þetta eru þau lög,
sem fjarst fara þjóðstjórnar hug-
tnynd alls þess, sem vér þekkjum.
Þessir hátt hérrar hugsa sér að taka
nú atkvæði af þeim sem þeir kalla
útlendinga; somu mönnunum sem
þessir pólitísku skálkar hafa látið
skrásetja áður en þeir áttu löglega
atkvæði til þess að nota þau atkvæði
við kosningar. Af þessum sönnt
mönnum ætla þeir nú að taka atkvæði
þegar þeir hafa fengið þau með
réttu.”
J. G. Gillis segir: “Ágæt lög! fyr-
irtak! réttlát í fylsta máta! Svona
þarf að taka í taumana!” 1
J. H. McVety verkamannaleiðtogi í
Vancouver segir: “Stjórnin hefir
með þessurn lögum fyrirgert síðasta
tilkalli sem hún hafði getað átt til
jtess að heita stjórn fólksins i nokkru
atriði. Aldrei hefir nokkur stjórn
unnið annað eins gjörræði, svo vér
vitum til.”
“Toronto GÍobe” segir: “Þessi
kosningalög eru ekkert annað en
flokksbrögð af versta tagi. Reynt er
að draga úr sársauka þeint sem það
hefir í för með að útlendingar eru
sviftir rétti sínum með því að undan
skilja þá herskyldu; en lögiit eru röng
eigi að síður t eðli stnu og það sem
liggur til grundvallar fyrir þeim. Þau
koma í bága vrð heiður þjóðarinnar
og kasta skugga á hana; þau eru til
vanvirðu brezktim stjórnarráðstöfun-
um og brezkri sanngirni. Þegar mönn-
um af erlendum þjóðflokkum var
veitt borgarabréf voru þ'eim einnig
veitt borgararéttindi heil og óskert
sem engin réttlát lög geta tekið fr,á
þeim meðan þeir sjálfir persónulega
hafa ekki verið fundnir sekir um
neitt brot er slíka hegningu hafði í
för með sér. Lögin eru til þess ætluð
að svifta rétti hina mörgu borgara
í Vesturlandinu, sem eru af þýzkttm
eða austurrískum uppruna. Þetta
fólk kom hingað samkvæmt auglýs-
ingum, tilboðum og beiðni með þeim
ákveðnu loforðum og órjúfanlegu
samningum að það yrði jafningjar
vorir að öllu leyti að þvi er réttindi
snerti. Þetta fólk hefir aukið miljón-
um dala við auðæfi þjóðar vorrar og
bygt upp land vort og ræktað það.
Þessi lög hljóta að verða til jjess að
leysa upp þau vináttu og samvinnu-
bönd, sem hér hafa skapast á milii
hinna vmsu þjóðbrota. ;Vér höfum
varib tugum ára til þess að sameina
hér alla í eina þjóð; þetta verk er
nteð þessum lögunt gjörsamlega eyði-
lagt. Útlendingarnir munu minnast
þess með gremjtt í heifan ntannsald-
ur að þeir voru saklausir beittir þeint
hnefarétti að taka af þeim atkvæðí og
rjúfa við þá samninga.”
Hertnannafélagið í Winnipeg sínt-
aði Arthur Meighen dómsmálastjóra,
sem samdi lögin, og vottaði honum
ánægju sína yfir þessu.
Vcrkamannaráðið í Toronto kall-
aði santan fund þegar kosningalögin
voru birt í blöðunum; var stjórnin
þar fordæmd fyrir þetta tiltæki:
“Þetta eru að eins lög til þess að
afla atkvæða með flokki sinum,”
sögðtt þeir. “Stjórnin er blátt áfrant
að reyna að lögleiða sjálfa sig inn í
völdin aftur.” Samþykt var á fundin-
um að senda Borden fordremingar-
yfirlýsingu, og að þetta verkamanna-
ráð sé eindregið á móti þessum fyrir-
huguðu kosningalögum, eins og þau
hafi birst í bloðunum, með því að þau
séu auðsjáanlega einungis flokksbragð
til þess að ltalda sér við völd, livort
sfem þjóðin vilji eða ekki. Sé no
stjórnin að svifta þá sömu menn rétt-
um atkvæðis heimildum, sem sami
flokkttr hafi sjálfur reynt að koma
á kjörskrá áður en þeir v'oru at-
kvæðisbærir, í þvi skyni að nota at-
kvæði þeirra nteð brögðum — eftir
því sem hægt er að skilja lögin eru
þau til þess gerð að taka atkvæðis-
rétt af þessu sama fólki.” Þannig
er yfirlýsing verkamannaráðsins í
Toronto; en í Vancouver samjtykkti
verkamannaráðið að skora á Borden
að veita ölltim konum atkvæði með
sömu skilyrðum og mönnum og for-
dæmdi þá aðferð að gera upp á tnilli
borgara landsins etns og gert væri í
þessum lögurn.
Kvennfélag t Montreal liélt fund
til þess að ræða þessi lög; fordæmdi
félagið lögin og samþykti að senda
stjórninni yfirlýsing, þar sem krafist
væri fullkomins réttar fyrir allar kon-
ur með sama skilvrði og ntenn hefðu.
Furtdurinn var afar fjölmennur og
fordæmingin í einu hljóði.
Blaðið “Edmonton Bullitin” segir:
“Lögin virðast vera bein yfirlýsing
um það að stjórnin og ráðherrarnir
hafi tapað tiltrú kiósenda þjóðarinn-
ar og kvennfólksins, þess vegna stinga
þeir upp á því að taka atkVæði af
sumttm, er það hafa og neita að
veita kontint atkvæði. Það virðist
varða minstu hvort fólkið sé þessum
lögum samþykt eða því þyki þau
santígjörn: ekki heldur virðist þvi
gaumttr gefinn hvort þetta sé satn-
rýmanlegt þeim almennu mannrétt-
indum, setn menn vorir berjast fyrir
austur á Frakklandi; fyrir þeint
mannréttindum höfum vér veðsett
afkomendttr vora eða komandi kyn-
sloðir þessa lands og ætti því sízt
við að vér sjálfir brytum þau sömtt
réttindi.”
Blaðið “Saskatoon Phænix" segir:
“Það er auðsætt. að stjórnin hefir
tekið til þeirra ráða til þess að reyna
að vinna næstu kosningar, sem lengra
fara í hlutdrægni en nokkurt annað
spor, sem vér munum eftir. Canad-
iska þjóðin hefir sannarlega ekkert
út á það að setja að konum, mæðt'-
um, dætrttm og systrum hermannanna
sé veitt atkvæði; en hitt að hinunt
starfsömu konum, sem lagt hafa stg
fram við nauðsynjaverk í Rauðakross-
félögum, þjóðræknisfélögum, félögum
“Dætra Bretaveldis” o. fl. skuli synj-
að um sama rétt, það hlýtur að sæta
fordæmingu allra sannra borgara, og
rétthugsandi ntanna og kvenna.”
Blaðið “Morning Albertan” segir:
“Þessi lög eru hin svívirðilegustit og
ranglátustu sem nokkru sinni hafa
verið borin upp á canadiska þinginu.
Þau eru ill í eðli stnit og svívirðileg
t einstökum atriðum. Þatt hafa
ekkert markmið annað en það að
veita þeirn framhaldsvöld sent við
stjónina eru. Þau brjóta______Jteilaga
samninga og skyldur við holla og trúa
borgara landsins og þjóðarinnar
Þau skifta brezk bornunt konuni í tvo
flokka. Þau gera atkvæðaseðlana að
verðlaunamiðum í stað þess að þeir
ertt ímynd réttar, sem enginn hetir
heimild að taka né veita á þann hátt
sent hér er farið fram á. Alvarleg-
asta atriði laganna er þessi hlurdræga
nfeðferð ög skifting borgaranna. Ef
þetta nær fram að ganga nú, þá et
ekkert þvi til fyrirstöðu að stjórnln
viö aðrar kosningar taki atkvæði af
öðrum borgurum landsins og tabi
svo loksins atkvæði af öllum, sem
grunaðir séu um að verða á móti
stjórninni. Þetta athæfi er ekki fram-
ið af fulltrúum fólksins, heldur er
það einveldis og oíbeldisráð, sem
deyjandi stjórn grínur til í dauða-
tej’gjunum.”
Blaðið “Toronto Star” segir: “Lög-
in eru bæði heimskuleg og ranglát og
sýna algjörðan skort á stjórnvizku.
Þau svívirða að óverðugu menn og
hegna þeirn, sem aldrei hafa aðhafst
neitt er ámæli varði, menn sem vér
buðum hingað og túlkuðum hingað til
Canada til þess að njóta með oss vors
frjálsa stjórnarfyrirkomulags. Yer
eggjuðum þá að koma til þessa þjóð-
stjórnar lands og svo þegar þeir eru
komnir þá útilokum vér þá frá þessu
frjálsa fyrirkomulagi; neitum þeini
um þáttöku í þvt setn vér lokkuðum
þá hingað með; tökutn af þeim með
ofbeldi það sem þeir höfðu unnið
fyrir og meðtekið og farið vel með.
Vér fordæmum keisarann fyrir það
að brjóta samninga við Belgíumenn
og svo rjúfum vér sjálfir samninga
af sömu tegund. Vér fordæmum
prússneska harðstjórn, en látum kosn-
ingar fara fram eftir prússneskutn
reglum.”
R. B. Graham lögmaður Manitoba
stjórnarinnar sagði: “Að v'eita eng-
um konum atkvæði nema venzlakon-
um hermanna er eitthvert versta
pólitíska fordæmi sem afturhalds-
flokkurinn getué sett. Það er blátt
áfram að ákveða sjálfir atkvæðin sér
í hag. Þeir eru ekki þjóðræknari en
það að þeir nota sér þjóðræknistil-
finning annara til þess að styrkja
sinn eiginn flokk. Jafnvel það að
taka atkvæði af nokkrum útlending-
um sem ætt sína eiga að rekja ti!
óvina þjóða er óþjóðlegt og ófrjáls-
legt, en getttr verið afsakánlegt á
stríðstíma; en lntt að flokka þannig
atkvæðisrétt kvenna að þær séu úti-
lokaðar, sem líklegar erujll þess að
verða á móti er óafsakanlegt.”
Blaðið “Halifax Cronicle” flytur
þessi orð ttm kosningalögin nýju:
“Hafi nokkuð vantað til þess-að full-
komna þá flokkshlutdrægni og óhlut-
v'endni af ásettu ráði sem hefir verið
aðaleinkenni og markmið Bordén
stjórnarinnar þá hefir sú silkihúfa
nú verið sett upp, þar sem um er að
ræða hin nýju kosningalög Meighens.
Aldrei hefir jafn viðbjóðslegur van-
skapningur í lagalíki verið uppfund-
inn til þess að hrifsa atkvæði annars
vegar en hindra þau hins vegar til
bjargar stjórnar, sem mist hefir alt
traust. Nei,'aldrei ltefir slíkur van-
skapningur verið borinn fram sem
frumvarp óg því síður samþyktur sem
lög í canadiska þinginu. Frumvarpið
er gagnstætt og fjandsatnlegt grund-
vallar stefnur og anda sannarlegrar
þjóðstjórnar. Það er stórt spor aftur
á bak til þrælslegasta afturhalds.
Frumvarpið er í eðli sínu prússneskt
en ekki brezkt.”
Or bygðum íslendinga
Siglunesi 4. sept. 1917.
Það rifjaðist upp fyrir mér að eg
skulda Lögbergi þetta bréf, eru það
eftirstöðvar gamalla viðskifta. Ætla
því að senda jjví fáeinar línur.
Hér var kökl tíð og þurr alt vorið,
frant í júlt. Engi og akrar spruttu
því mjög seint. í j'úli komu hér
nokkrar rigningar, sem mikið gagn
gerðit jarðargróðri og svo komu
ofsahitar síðari partinn af júlí. Gras-
spretta er hér allvíðast fremur léleg,
og margur í vandræðum að fá nóg
hey handa gripum sínum. Akrar
munu vera í meðallagi, og er byrjað
sumstaðar að slá þá. Mjög erfitt er
að fá hér verkamenn og kaup liátt,
og meiri vandræði verða urn það er
fiskiveiði byrjar i haust, því hér þarf
ætíð aðfenginn vinnukraft til þess að
stunda fiskiveiðar. Frentur hefir
verið kvillasamt Itér í sumar.
Barnaveiki kom hér á tveimur heim-
ilum, dó úr henni stúlkubarn, dóttir
Gunnars Hólms, Hayland P.O., efni-
legt barn, og bróöir hennar, maður á
tvitugsaldri varð |uinglega veikttr.
Mánudagintt 20. ágúst lézt hér i
byrgðinni, einn af landnemum þess-
arar bygðar, Jón Arnfinnsson (T)og
Creek P.O.) Þorleifssonar bónda á
Hrjót í Hjaltastaðaþinghá. Bana-
mein ltans var krabbamein i maga.
Hann fluttist vestur voriö 1903 frá
Hliðarhúsum t Jökulsárhlíð, ásamt
börnunt sínum. Jón var starfsmaður
í bezta lagi. hjálpsamur og greiðvik-
inn, fór tnanna bezt nteð skepnur,
bæði hér og hefma, ekki var hann
ríktir maður, en altaf fremur veit-
andi en þurfandi. Hann var geðstór
og bermáll. En þrátt fyrir það naut
hann vinsældar, þeirra er kyntust
honttnt þvi hjartað var gott og hönd-
in hjálpfús. Hann var grafinn i
grafreit á heimtli hans 24. ágúst.
Guðfræðisnemi Adam Þorgrimsson
jarðsöng hann að viðstöddum nálægt
60 mayins, sem vildu sýna honum
virðingu sina og þakklæti fyrir vel
ttnnið clagsverk. —
Um félagslifið er ekki margt að
segja. Hér hefir myndast söngfélag,
undir stjórn Jóns Friðfinnssonar tón-
skálds, sem hefir verið hér um tíma
tvo tindanfarna vetur að kenna söng
og hljóðfæraslátt. Áður en Jón fór
hélt hann songsamkomu með nemend-
um sinum að Hayland Hall. Stúlk-
ttrnar í söngflokknum lögðu til ókeyp-
is veitingar og arðurinn af þeim og
inngangsevrir f$40.00) var gefinn
“gömlu bö-nunum” á Betel á Girnli.
Samkoman fór vel frant og þótti góð
skemtun. A 50 ára afmæli Canada
2. júlí var fjölmenn sarhkoma á Hay-
land Hall. Skemtu allir sér þar vel;
voru ræðuhöld og söngur, undir
stjórn Jóns Friðfinnssonar andlegu
skemtanirr.ar. Svo voru knattleikar,
stökk, ræðuhöld, glímur og fleiri 1-
þróttir sýndar. Var þar gestur for-
rnaðttr Grettisfélagsins frá Lundar,
Páll Reykdal, og átti góðan þátt í
HVAÐ »em þér kynnuð að kaupa
af húsbúnaði, þá er hægt að
semja við okkur, hvort helalur
fyrir PENINGA ÚT I HÖND eða að
LÁNI. Vér höfum ALT sem til
húsbúnaðar þarf. Komið og skoðið
0VER-LAND
H0USE FURNISHING Co. Ltd.
580 Main St., horni Alexander Ave.
lOc TOUCH-O 25c
Áburður tll þess að fægja málm, er
t könnum; ágætt á málmblending,
kopar, nlkkel; bæði drýgra og áreiS-
anlegra en annaS.
Wlnnipeg Silvcr Plate Co., T.td.
136 Rupert St.', Winnipeg.
NORWOOD’S
Tá-nagia Me ð al
Iæknar fljótt og vel
NAGLIR SEM VAXA í H0LDIÐ
Þegar meðalið er brúkað
þá ver það bólgu og sárs-
aukinn hverfur algerlega
ÞAÐ MEÐAL BREGST ALDREI
Tll sölu hjá lyfsölum eða
sent með pósti fyrir $1 .00
A. CAROTHERS, 164 (Joseberr> 8t.,St.James
Búið tíl í Winnipeg
Tals. M. 1738 Skrifstofutími:
Heimasími Sh. 3037 9 f. h. til 6 e.h
CHARLES KREGER
FÓTA-SERFRÆÐINGUR (Eftirm.Lennox)
Tafarlaus lækning á hornum, keppum og
innvaxandi nöglum. Hraðnudd og fleira.
Suite 2 Stobart Bl. 290 Portage Ave., Winrjipeg
Sendið Lögberg til íslenzkra hermanna
stjórna því. Óskaði hann eftir sam-
vinnu niantta hér og á Lundar til að
glæða áhuga fyrir leikfimi og líkams-
æfinguni. Var að því gjör góður
róntur.
Talsíma er verið aö leggja frá
Mulvi Hill til Dog Creek. Á þar aö
verða "Paying Station”. Fyrir þvt
hefir staðið Jón bóndi Hávarðsson,
Hayland P. O. og eftirlitsmaður frá
fylkisstjórninni, sem hefir með hönd-
ttnt-að leggia vírana. Er sagt að þvi
verki muni lokið um þesasr mund.it.
Af þessu ívrirtæki ertt mikil þægindt
og hagsmuna von fvrir sveitina, og
eruni vér þakklátir þinginanni vorum
Skúla Sigfússyni fyrir dugnað hans
að koma máli þessu í framkvæmd. —
Eg hefi veitt því eftirtekt að nöfn
þeirra er farið hafa t herinn hér úr
sveitunum íslenzku, hafa ýmist verið
skökk, ýmist vantalin. Ætla eg því
að telja hér eftir þvi er eg veit bezt.
1. Gunnlaugur Hávarðsson, Sigltt-
nes P. O.; kominn aftur, misti ltægri
hönd.
unum á Frakklandi.
2. Jón A. Johnson, Dog Creek P.
O.; ættaður frá Lundar P.O., hefir
numið hér land; er nú í skotgröfun
um á Frakkiandi.
3. Matthías A. Johnson, Siglunes P.
O.; ættaður frá Lundar P. O., hefir
tekið hér land; er nú í skrotgröfun-
um á Frakklandi.
4. Methúsalem J. Mathews, Siglu-
nes P.O., er á Englandi við heræf-
ingar.
5. Jón G. Johnson, Dog Creek P.
O. , er á Englandi við heræfingar.
6. Egill J. Jónasson, Dog Creek^
Et við heræfingar í Winnipeg.
7. Laurence Fowler fgiftur ís-
lenzkri komt hér í hygðinnij er á
Englandi ?
8. Benedikt B. Plelgakon, Hayland
P. O.; er við heræíingar á Engalndi.
9. Jón J. Johnsson, Hayland P. O.,
er t skotgröfunum á Frakklandi.
10. Stefán G. Hólm, Hayland P.
O., erst skotgröfunum á Frakklandi,
Auk þess hafa farið nokkrir kyn
blendingar frá Dag Creek, en hver
nöfn þeirra efu veit eg ekki. Utn
hinar sveitirnar Darwin og Silver
Bay, veit eg ekki giögt hverjir farið
hafa, en veit þeir eru nokkrir.
Svo man eg ekki fleira í fréttum
að segja. —
Vill ekki Lögb. lofa okkur að vita
hvort hægt er að senda bréf til ís-
lands ?
Vænt þótti okkur um að bæði ís-
lenzku blöðin komu nú tveggja daga
gömul síðastl. laugardag. Þau hafa
urn langan tíma ekki komið fyr en
þau hafa verið vikugömul, og sum-
tsaðar l/2 viku gömul, á 6 pósthús
hér nyrðra. Mátti það ei seinna vera
að þessu væri kipt í lag, því fjölda
mörgum kaupendum hér þótti orðið
svo mikið fyrnskubragð að fréttun-
urn er þau fluttu, eftir þenna tima að
þeir ráðgerðu að hætta að kaupa þau.
Jón Jóitsson,
frá Sleðbrjót.
The Seymour House
John Baird, Eigandi
Heitt og kalt vaín í öllum herbergjum
Fæði $2 og $2,.l50 á dag. Americ-
an Plan.
Tals. G. 2242. Winnipeg
-FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rörie Str.
f stærri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyElectricCo
Motor Repair Specialist
G I GTVEI K I
Professors D Motturas
Liniment er hið eina á-
byggilega lyf við allskonar
gigtveiki í baki, liðum og
taugum, það er hið eina
meðal sem aldrei bregst.
Reynið það undireins og
þér mnuð sannfærast.
Flaskan kostar $1.00 og
15 cent f burðargjald.
Einkasalar fyrir alla Canada
MOTTURAS LINIMENT Co.
P.O. Box 1 424 Winnipeg
Dept. 9
Dr. R. L. HUR5T,
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng„ útskrifaSur af Royal College of
Physicians, London. SérfræClngur 1
brjóst- tauga- og kven-sjúkdómum.
—Skrifst. 305 Kennedy Bldg, Portage
Ave. (& mótt Eaton’s). Tals. M. 814.
Helmili M. 2696. Tlmi til vitStals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.

Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbroeke & William
Tblkphonk garrv 3BO
Officb^Tímar: 2—3
Heimili: 776 VictorSt.
Tblrphone garrv 381
Winnipeg, Man.
Dagtals. St.J. 474. Næturt. St.J.: 866.
Kalli sint & nótt og degi.
DII. B. GERZABEK.
M.R.C.S. frá Englandi, L.R.C.P. frá
London, M.R.C.P. og M.R.C.S. frá
Manitoba. Fyrverandi aBstoSarlæknlr
við hospital I Vtnarborg, Prag, og
Berlin og fleiri hospitöl.
Skrifstofa I eigin hospltali, 415—417
Pritchard 4ve„ Winnipeg, Man.
Skrifstofutími frá 9—12 f. h.; 3_6
og 7—9 e. h.
Dr. B. Gerzabeks eigið hosin'tal
415—417 Pritchard Ave.
Stundun og lækning valdra sjúk-
linga, sem þjást af brjóstveiki, hjart-
veiki, magasjúkdómum, innýfiaveiki,
| kvensjúkdómum, karlmannasjúkdóm-
um, taugaveiklun.

Vér leggjum sérstaka áherzlu á að
selja meðöl eftir forskriftum lækna.
Htn beztu lyf, sem hægt er að fá,
eru notuð eingöngu. pegar þér komlð
með forskriftina til vor, megið þér
vera viss um að fá rétt það sem
læknirinn tekur til.
COLCLETJGH & CO.
Notre Danie Ave. og Slierbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Glftingaleyfisbréf seld.
»r. O. BJORN8ON
Office: Cor, Sherbrooke & William
TELEPDONEtQARRV 3Jl*
Office-tímar: 2—3
HKIMILI:
784 Victor St.aet
fELEPMONKl GARRY TÖ3
Winnipeg, Man.
Dr- J. Stefánsson
401 Boyd Buildirtg
C0R. P0RTIVCE AVE. íc EDM0JIT0(l ST.
Stundar eingöngu augna, eyina. nef
og kverka sjúkdóma. — Er aS hitta
frákl. 10 —-12 f. h. ag 2-5 e.h,—
Talsími: Main 3088. Heimili 105
Olivia St. Talsími: Garry 2815.
Heilbrigði.
Drepsóttir.
(Alþýðufyrirlestur haldinn á Akur-
eyrt veturinn 1917).
Eftir Steingríni Matthíasson.
I. Dauði og djöfull.
I’egar eg var að byrja læknisnám í
Kaupmannahöfn, þurfti eg, eins og
aðrir læknanentar, að útvega mér
mannabein. Ekki til að fremja ncitia
galdra, lteldur til að nota þau við
námið i beinafræði. En stundum gat
verið örðugt að ná í bein. því nem-
endur voru margir og eftirspurn
ntikil. Þá vildi svö til, að verið var
að grafa fyrir húsgrunni úti á Aust-
urbrú, og komu menn þá niður á
hrúgur á mannabeinum. Þar lágu
beinagrindur í kös, hver ofan á ann-
ari; og þarna fengum við lækna-
stúdentar mannabein eftir vild og
meira en það.
fVið tildruðum þessum beinum
upp á borð og hillur hjá okkur, með-
fram af fordild, til að sýna, að við
værum læknar og ekkert myrkfælnir
vtsindamenn, og alls ekki prestlingar!
— Eg skal annars láta þess getið, að
hvorki varð 6g né aðrir félagar mín-
ir varir við draugagang, eða að fram-
liðnir væru að heimsækja kjúkur sín-
ar, sbr. “Fáðu mér beinið mitt
Gunna!”)
En hvernig stóð á þessari beina-
grindamergð? Jú — það voru leifar
framliðinna, sem höfðu dáið úr pest-
inni eða svartadauða. Þá var ekki
tínii til að smíða utan um fólkið,
heldur fóru likvagnar unt bæinn á
degi hverjum, til að safna likunum
þvi að lileypa fjöri í “sportið” og sarnan, og var þeim svo steypt ofan
i stóra santeiginlega gryfju utan við
borgina.
Hugsið ykkur drepsótt eins og
svartadauða, — drepsótt, sem á stutt-
um tíma eyðir fullum tveim þriðjung-
um landsmanna. Stundum kom það
fyrir, að sumir bæir og sveitir eydd-
ust algerlega af fólki. Eða ltingað
og þangað heyrðist barnsgrátur, er
alt fullorðna fólkið var dáið. 1
Aðalvík dóu allir sveitungarnir, nema
einn piltur, Ögmundur löðttrkólfur,
og ein stúlka, Helga beinrófa, segir
i annálum. Og var ekki undarlegt,
að þau giftust á eftir. En mest bar
þó á mannfellinum í stórum þéttbýl-
um borgum, þar varð hvert húsið
mannlaust á fætur öðru. Prestarnir
dóu, læknarnir dóuj líkmennirnir dÓtt.
T>að varð ekki sungit5 yfir líkunum,
sjúklingar fengu enga hirðingu og
ntenn urðu í vandræðunt nteð öll lík-
in, sem rotnuðu og úlnuðu, svo loft-
ið spiltist af ódaun. Og fólk reyndi
að flýja undan ósköpunttm, en tók
með sér sóttnæmið og sýktist á leið-
inni og sýkti aðra út frá sér. Lækn-
arnir gátu ekkert gagn gert, og marg-
ir þeirra flýðu eins og aðrir. —
Kamfóra í pung um hálsinn, sem
annars átti að fæla ntarga sjúkdóma,
dugðt ekkert, og heldur ekki kross-
ntark né Maríusöngvar og bæúa-
gjörðir gátu engtt áorkað. Pestin
kom eftir sent áður og feþli jafnt
unga sem garnla. Þá féll mörgum
allttr ketill í eld, og þá köstuðu marg-
ir trúnni og álitu guð ýmist vera orð-
inn vanmáttugan, eða að djöfullirtn
sjálfur væri tekinn við stjórninni.
Við, sem núna lifum hér á landi,
höfum i rauninrti átt við svo got: að
búa alla okkar æfi, jafnvel gamlir
menn. að trúin á höfund 'þess illa i
heitninum er farin að dofna hjá okk-
ur. “Nú er hún gantla Grýla dauð”,
segja börnin, og eg held, að fæstir
hugsi sér nokkurn persónulegan diöf-
ul lengur. En það var sú tíð, að sú
trú var drotnandi, að til væri djöfull
og hann illur; og einkum fékk sú
trú æt'ð byr undir vængi, þegar gengu
drepsóttir, eldgos og önnur óáran.
Og þið getið reitt ykkur á, að sú trú
kemur víða upp núna úti í útlöndum,
þar sem styrjöldin geysar og vekur
upp svo marga drauga, sem áttu að
heita kveðnir niður.
Hver stjórnar drepsóttum, -styrj-
öldum og illu? “Guð”, segja kristn-
ir menn, og segja, að hann noti hið
illa sem refsingarvönd á syndttga
menn. En Persar sögðu, að guð
('Ahttramazda) hefði aðeins skapað
hið góða og léti aðeins gott af sér
leiða. Djöfullinn ('Ahríman) væri
hfnsvegar höfundur hins illa. Og
svo et að sjá, sem skáldið Byron hafi
verið Persatrúar, þegar hann orti
Manfreð.
fÞar lætur Byron refsinornirnar
og illa anda loftsins færa Ahríman
þetta kröftuða kvæði. sem sýnir, hvi-
líkt vald hann ætlaði djöfsa:
fFranth.)
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Building;
Cor. Portage Ave. og Edmonton St.
Stundar eingöngu berklasýki og
aðra lungnasjúkdóma. Er að finna
á skrifstofunni kl. 11 —12 f.m. Og kl.
2—4 e.m. Skrifstofu tals. M. 3088.
Heimili: 46 Alloway Ave.
J||ARKET JJPTEL
VH5 sölutorgið og City Hall
$1.00 til $1.50 á dag
Eigandt: P. O’CONNELL.
J. G. SNÆDAL,
JANNLŒKNIR
614 Someraet Block
Cor. Portage Ave. og Donald Streot
Tals. mam 5302.
THE IDEAL Ladies & Gentlemens
SH0E DRESSING PARL0R
á móti Winnipeg leikhúsinu
332 Notre Dame. Tals. Garry 35
JOSEPH TAYLOft,
LÖGTAKSMAÐUR
Heimilis-Tals.: St. John 1844
Skrifstofu-Tals.: Main 7978
Tekur lögtaki bæði húsaleiguskuldir,
veðskuldir, vixlaskuldir, Afgreiðir alt
sem að lögum lýtur.
Room 1 Corbett Blk. — 615 Maln St.
Talsímið Main 5331
HOPPS & Co.
BAIUFFS
Tökum Iögtaki, innheimtum skuldir og
tilkynnum stefnur.
Room 10 Thomson Bl., 499 Main
TH0S. H. JOHNSON og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslenzkir lógfræBÍBgar.
Skr-ífstofa:— Room 8ii McArthur
Building, Portage Avenue
Ab.tun: p. O. Box 1650.
Telefónar: 4503 og 4304. Winnipeg
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VERK6TCEBI :
Korni Toronto og Notra Dame
Q. rry°29B8
•sarry 2088 Ossrry 889 >
J. J. Swanson & Co.
Verzla með fasteignir. Sjá um
lmp á húsum. Annast lán
ekUábyrgthr o. fk
H4nu]
0«
A. S. Bardal
843 Sherbrooke St.
Selur líkkistur og annast um útfarir.
Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann alskonar minnisvarða
og legsteina.
Heimilis Tala. . Qarry 2151
Skri-fstofu Tala. - Garry 300, 375
Giftinga og rT7“
Jarðarfara-
meÖ litlum fyrirvara
Birch blómsali
616 Portage Ave. Tals. 720
ST. JOHN 2 RING 3
Electric French Cleaners
Föt þur-hreinsuð fyrir $1.25
því þá borga $2.00 ?
Föt pressuð fycir 35c.
484 Portage Ave. Tals. S. 2975
Canadian Art Gallary
585 MAIN ST. WINNIPEG
Sérstök kjörkaup á niyndasta'kkun
Hver sem lætur taka af sér mynd
hjá oss, fær^sérstaka mynd gefins.
Sá er lætur stækka mynd fær
gefins myndir af sjálfum sér.
Margra ára íslenzk viðskifti.
Vér ábyrgjumst verkið.
Komið fyrst til okkar.
cAnada aht gai.lery.
N. Donner, per M. Malitoski.
Fred Hilson
ITppboðsltaldari og virðingantaður
Húsbúnaður seldur, gripir, Jarðir, fast-
eignir og margt fleira. Hefir 100,000
feta. gðlf pláss. Uppboðssölur vorar á
miðvikudögum og laugardögum eru
orðnar vinsælar. — Granite Galleries,
milli Hargrave, Donald og Ell'ice Str.
Talsímar: G. 455, 2434, 2889
Lightfoot Transfer Co.
Húsbúnaður og Piano
^ flutt af mönnum sem
vanir eru því verki.
Tals. Garry 5071 544 Elgia Ave.
Art Craft Studios
Montgomery Bldg. 2\5'2 PortageAv
í gamla Queens Hot«I ‘
G. F. PENNY, Artíat
Skrifstofu talsimi ..Main 2065
Xeimilis talsími .. Garry 2821
Heilsusamleg sending
Ef Jdú þjáist af lystarleysi,
eða af meltingin er slæm, ef
þú hefir harðlífi, vindspenning
höfuðverk, súran maga, upp-
þembu eftir máltíðir, ef svefn-
inn er óreglulegur, ef þ»ú ert
taugaveikur eða þunglyndur,
eða hefir tapað öllum áhuga,
þtá taktu Triners American El-
ixir of Bitter Wine. Þetta áreið-
anlega lyf, búið til úr beiskum
jurtum, hreinsar magann. gef-
ur matarlyst, bjálpar meltingar
færunum, styrkir taugarnar og
byfiféh þig upp. Verð $1.50
í lyfjabúðum. —v Ef þú átt
vanda fyrir gigt og e f þú held-
ur ekkert geti hjálpað þér, þ>á
reyndu Triners Liniment, það
er sterkt meðal og lítið af því
fer langt að lækna. Einnig er
það gott við tognun, stirðum
liðamótum, bólgu o. fl, það
meðal mun gera skyldu sína.
Verð 70c. í lyfjabúðum eða
með pósti. Jos. Triner, Mfg
Chemist 1333-39 S. Ashland
Ave., Chicago, 111.