Lögberg - 11.04.1918, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG. FIMTUDAGINN íl. APRfL 1918
v Söngkonan.
Eftir Kathleen Howard.
Eg var kornung, en þó rétt að
segja komin að giftingu. For-
eldrar mínir höfðu tapað aleigu
sinni á sviplegan hátt og vér,
systkinin, reyndum að gera alt,
sem vér orkuðum, til þess að
halda heimilinu í sænjilegu horfi.
Eldri systir mín keptist við nótt
og dag, að búa sig undir kennara
stöðu, og bróðir minn yfirgaf
heimavistarskólann sinn og fékk
bókhaldarastarf hjá einum af
kUnningjunum, /en eg sjálf trú-
lofaðist ungum manni, er all-
lengi hafði verið daglegur gest-
ur á heimili foreldra minna, og
sem eg oft og þrásinnis hafði
dansað við á veturna og siglt
með á sumrum. —
Hann var um þær mundir ný-
lega orðinn aðstoðarmaður við
verzlun föður síns. Verzlun
þeirra feðganna var nokk-
uð stór, og sýndist mundi
.verða, er fram liðu stundir fylli-
lega fær um að gefa af sér tekj-
ur, sem nægja mundu ráðdeild-
arsömum hjónaefnum, eins og
stúlkna í
veikst. — María hafði undur
þýða soprano rödd, en mín rödd
var þannig, að söngfræðin á lík-
legast ekkert nafn til, er rétti-
lega geti lýst henni; sumir hefðu
ef til vill helzt kallað hana milli-
rödd, en hvað, sem var um það,
þá þótti pabba ávalt dæmalaust
gaman að því, að heyra mig
syngja.
Eg gleymi því aldrei, hvað
okkur fanst það erfitt fyrst, þeg-
ar spilaði á organið og skipaði
okkur að fylgja hljóðfallinu,
kallaði hann þá alt af upp um
ieið nöfnin, er táknuðu hraðann,
svo sem “Allegro,” “Vivace,”
“Adagio,” “Molto Allegro”,
“Legato,” o. s. frv.
f hvert sinn er gesti bar að
garði, vorum vér látin syngja
fyrir þá; ekki vildi eg hafa boð-
ið mikið í skemtunina, sem á-
heyrendur vorir hlutu, en hitt
er víst, að það gaf mér töluverð-
an kjark og kom mér síðar að þó
nokkru haldi, að hafa fengið æf-
ingu í því, að koma fram fyrir
fólkið.
Söngnámið í New York.
við sannarlega vorum.
Hamingjuóskirnar streymdu að Eg hafði alt af getað sungið
mér úr öllum áttum, og eg varldálítið; en röddin þroskaðist svo
farin að sauma stafina okkar í undarlega óvænt, að mér veitt-
handklæðin, og sauma út hina! ist harla örðugt að skilja hvern-
og þessa smádúka, og mig var ig í því lá. Dag nokkurn í skól-
jafnvel farið að dreyma um, fall-
egan, splunkurnýjan silfurborð-
búnað.— Undirbúningurinn gekk
eins og í sögu, og sjálfsagt hefði
eg nú, þegar eg rita línur þessar,
getað verið búin að lifa í hjóna-
bandi í þó nokkuð mörg ár, en —
mér hafði verið gefin söngrödd.
Níu tíundu hlutar af sjálfri
mér, höfðu þroskast á líkan hátt
og á sér stað um, vel uppalda,
og mér liggur við að segja, dá-
laglega stúlku. En einn tíundi
hlutinn var óþektur að mestu,
bæði mér og öðrum; þó fanst
mér eigi sjaldan, sá þátturinn
vilja hafa yfirhöndina og nota
alla hina í þjónustu sína. Hæfi-
leiki minn til söngs, hafði gert
furðu seint vart við sig; þó höfðu
öll bernzku ár mín, að meira eða
minna leyti haft nokkuð af söng
og söngfræði að segja. Okkur
krökkunum var snemma kent að
syngja eftir nótum, og það löngu
áður en vér vorum eiginlega
stautandi, cða sendibré .sfær.
Faðir minn var söngelskur með
afbrigðum, og hann varði öllum
frístundum sinum á kveldin, við
að syngja sjálfur og kenna okk-
ur dálítið í söng, og þegar við,
sem smáhnokkar vorum að leika
okkur, lék hann á litla, gamla
stofu organið, og sagði okkur að
stökkva og stíga rétt og nákvæm-
lega eftir hljóðfaliinu. Eg var
ekki yfir fjögra ára, er eg var
farin að geta sungið dálítið frá
blaðinu. Og þegar María var sjö
ára, en eg sex, þá vorum við
einu sinni fengnar til þess að
syngja í kirkjunni, í stað tveggja
flokknum, er höfðujvar dagurinn liðinn til einskis,
eg orðin þreytt, og ákvað að
fresta æfingunni til morguns.
Og eftir kveldverðinn kom unn-
usti minn og hafði þá frá svo
mörgu að segja, er á dagana
hafði drifið á skrifstofunni, að
kveldið var á enda áður en eg
vissi; og stundum fórum við á
dans, eða þá í leikhúsið. Eg fór
á ajlar skemtanir, er mér buðust
og hafði jafn gaman af þeim öll-
um. pó var hugsunin um rödd
mína ávalt efst í huganum og lét
mig aldrei í friði, og mig langaði
þá oft heitt og innilega, að geta
komið svo ár minni fyrir borð,
að geta varið æfinni, allri og ó-
skiftri, til þess að geta þroskað
að eins þenna eina hæfileika.
Mér virtist í svipinn, eins og
foreldrar mínir hefðu gleymt
öllu, nema dótturinni. pau
höfðu með alveg sérstakri reglu-
semi, dregið saman fimm hundr-
uð dali, og mér til miklar undr-
unar fékk eg að vita einn góðan
veðurdag, að eg sjálf ætti að fá
alla þessa peninga til þess að
kaupa föt fyrir. Nótt og dag
var eg að velta því fyrir mér
í huganum, hvar og hvernig eg
gæti aflað mér, sem beztar söng-
þekkingar með fé þessu. Eg sá
sjálfa mig í anda, skrautbúna á
uppljómuðu leiksviðinu, og
heyrði hljóðfæraflokkinn leika
inngangslagið — mér fanst það
mundi vera ófyrirgefanleg synd,
ef eg fengi ekki að þroska og
temja röddina umsvifalaust,
hvað sem öllu öðru liði. Og loks
varð ásetningur minn svo sterk-
ur, að eg var ekki lengur í nein-
um vafa um að alt annað hlaut
að víkja. —
New York var staðurinn, sem
mig hafði dreymt um. Eg tal-
aði um fyrirætlun mína við unn-
usta minn, og sýndi honum fram
á með öllum þeim rökum, er eg
átti yfir að ráða, hve óendanlega
mikið mér gæti farið fram í söng
á heilu ári, og eg lét hann heldur
ekki ganga þess dulinn, að eg
ætlaði mér að syngja opinber-
lega á óperuhúsunum, eftir að
anum, vorum vér látin skrifa stíl
um það, hvers vér heizt óskuð-
um í lífinu. Flestar stelpumar
óskuðu eftir fallegu, hroknu
hári, skrautlegum kjólum, eða þá
hinu og þessu glingri, sem þeim
flaug í hug í svipinn. En eg tók
mál þetta með meiri alvöru
og setti í stílinn, að mín heitasta
ósk væri sú, að geta eignast rödd
svo volduga, að með henni gæti
eg látið fjöldapn hlæja og gráta
eftir minni eigin vild. Undarlegt
er það, en samt er það satt, að
röddin þroskaðist við óskina, og
eigi leið á löngu, áður en eg hafði
fengið það orð á mig í skólanum,
að geta sungið hærra og meira
en jafnvel allar hinar stúlkurnar
til samans. Foreldrar mínir tóku
fljótt eftir breytingunni, og ein-
settu sér að eg skyldi fá tilsögn
hjá hæfum söngkennara, hvao
svo sem það kostaði.
Eg byrjaði að læra hjá all-
góðum kennara í bæ vorum, æfði
tónstigana af kappi og tók þar
næst að syngja hin og þessi lög
eftir ýmsa eldri, beztu sönglaga-
höfundana, og reyndi að vanda
mig eftir mætti. En gallinn var
sá, að ávalt var eitthvað að trufla
lega að syngja, í stað þess að
nota þá til þess að kaupa kjóla,
og mér til hálfgerðrar undrunar,
andmæltu þau ekki með einu orði
áformi mínu, og eg varð eins
hamingjusöm og mér hefði gefin
verið öll ríki veraldarinnar og
þeirra dýrð. Foreldrar mínir og
systkini töluðu um það sín á
milli, hve dásamlegt það hlyti
að verða að hlusta á mig, sem
aðalhetjuna í einhverjum hinna
voldugustu og frægustu söng-
leika, og lesa um mig lof í dag-
blöðunum.
Giftingunni varð auðvitað að
fresta, og öllu öðru en því, að
þroska og æfa röddina, varð líka
að sjálfsögðu að fresta. —
Um þetta leyti var Metropol-
itan óperan, í raun réttri, eini
gróðrardepillinn, á hinni tak-
markalausu söngleika eyðimörk
Ameríku. pvers og endilangs
frá hafi til hafs, var tæpast um
aðrar slíkar stofnanir að ræða.
Að vísu komu fáein sæmilega
góð óperu-félög frá Englandi, en
þau voru eins og fuglinn fljúg-
andi, eitt kveldið í þessum bæn-
um og annað í,hinum, og því svo
undur erfitt að geta notið þeirra.
pegar eg kom á Metropolitan
söngleikahöllina í fyrsta skiftið,
vissi eg varla hvaðan á mig stóð
veðrið, — slíka dýrð hafði eg
hvorki séð né heyrt áður, og mér
fanst, þótt ef til vill broslegt
kunni að þykja, að einmitt svona
staður væri við mitt hæfi. Einn
eða tveir ágætis söngkennarar,
er reyndu rödd mína, kváðu hana
vera afbragðs fallega, og spáðu
mjög góðu um framtíð mína.
Veturinn í New York kendi
mér sitt af hverju, sem mig
hafði aldrei áður órað fyrir. Og
eitt af því allra fyrsta er eg lærði
var það, hvað fimm hundruð dal-
ir, hafa tiltölulega lítið gildi
einni af stórborgum veraldarinn-
ar.
Eg bjó á heimavistarhúsi, sem
fólkið kallaði bæði “sanngjarnt”
og “sómasamlegt”, og naut
kenslu í söng og frakkneskri
tungu. Hversu sparsöm, sem
við giftum okkur. Hann félzt á eg reyndi að vera, hjó þó hver
allar ráðagerðir mínar og hét því
hvað ofan í annað, að eg skyldi
að sjálfsögðu ráða sjálf öllum
slíkum málum. Eg hafði hálft
í hvoru búist við mótmælum frá
honum í fyrstunni, en úr því að
svo varð eigi, þá„ var auðvitað
mikið unnið. pó var eg samt
ærið áhyggjufull um fjárhaginn,
því eg hafði grun nokkurn um,
að dýrt væri að lifa í höfuðborg-
Stundum kom það fyrir, og því j inni. — En því meira, sem eg
miður varð tíðara með hverjum | hugsaði, þess ákveðnari varð eg
deginum sem leið, að þegar eg í því, að heldur skyldi eg^láta
var ef til vill nýbyrjuð að æfajgifta mig í hversdagsfötunum,
mig, kallaði einhver á mig í tal- en ganga í hjónabandið
simanum og bað mig að skreppa 'með röddina óþroskaða og ó-
með sér í búð, eða því um líkt.; tamda. Eg herti svo loks upp
Eg lét sjaldan á mér standa. “Eg hugann, og stakk upp á því við
get æft mig í kveld,” þannig foreldra mína, hvort eg mætti
hugsaði eg oftast. Svo fór eg ekki verja þessum fimm hundr-
út, en þegar eg kom heim aftur, uð dölum til þess að læra reglu-
vikan eigi svo lítið skarð í seðla
bunkann, og hver veit í hvaða
fjármálaklandur eg kynni að
hafa sokkið, ef vinur minn einn,
hefði eigi ráðlagt mér að reyna
að ná í stöðu, sem kirkju-söngv-
ari; kvað hann slíkt hafa hjálp-
að áfram mörgum efnilegum
göngnemendum — en þektist
hvergi í veröldinni, nema í Ame-
ríku. Margar amerískar kirkj-
ur launa söngvurum vel, og þar
að auki veitir slík staða verulega
góða æfingu.
Margar stúlkur hefi eg kom-
ist í kynni við um dagana, bæði
í Norðurálfunni og Ameríku,
sem eg verð að segja, mér tií
stórrar skapraunar að vísu, að
varið höfðu mörgum dýrmætum
árum, og ógrynni af peningum,
til þess að reyna að verða óperu-
söngvarar, en sem aldrei höfðu
einu sinni það, sem maður gæti
kallað þolanlega hversdagsrödd
—þær sungu af því það þótti
svo “fínt”, eða þá vegna þess
að kunningjar þeirra og vanda-
menn, er harla lítið skynbragð
báru á sönglist, höfðu talið þeim
trú um, að þær hefðu alveg guð-
dómlega rödd, og það væri synd,
ef þær fengju ekki að njóta sín
á því sviði. En að það væri
nefnandi við slíkar stúlkur að
reyna sig fyrst dálítið á kirkju-
söng, á undan óperusviðinu,
hefði verið talið ganga hneyxli
næst, að minsta kosti 'fyrir aust-
an Atlanzhafið. —
Eg fékk svo að segja undir
eins söngkonustöðu í stórri
kirkju, með þúsund dala launum,
og varð hlutskarpari ýmsum
þeim, er eldri voru og reyndari
—aðeins röddin bjargaði mér í
það skiftið. Fjármálaklípan var
úr sögunni, að minsta kosti í
bráðina, og þar að auki gafst
mér kostur á stórkostlegri æf-
ingu við að syngja frá blaðinu,
og að koma fram fyrir fult hús
af fólku. Eg varð djarfari og
þorði betur að leggja í sönginn
það, sem eg hafði numið í kenslu-
stundUnum.
í söfnuði kirkju þeirrar, er eg
söng í, var mikið af auðugu fólki,
sem gekk mjög ríkmannlega til
fara við sunnudags gúðsþjónust-
urnar. Söngpallurinn var and-
spænis áheyrendunum, og því ó-
hjákvæmilegt að eftirtekt nokk-
ur yrði veitt, klæðnaði vorum,
ekki þó hvað sízt höttunum. —
Konan, sem söng soprano, var
auðug og ávalt fallega klædd;
og sérstaklega fór altaf um mig
hálfgerður vandræða hrollur, er
mér varð litið á hattinn hennar
með skrautlegum fjöðrum; sá
hafði víst kostað skildinginn, en
sjálf hafði eg stundum setið uppi
langt fram á nætur, við að end-
urbæta stráhattinn minn, árs-
gamlan eða meira, og reyna að
breyta ögn svip*hans, með nýj-
um og nýjum flauelsborða. —
pað fór ekki svo illa eftir alt
saman, og efnahagurinn þoldi
eigi meira. *
Tíminn sem eg hafði verið ráð-
in *við kirkjusönginn rann út í
maíbyrjun. Og eg gat varla til
þess hugsað að þurfa að hverfa^
heim, svona rétt þegar eg var
nýbyrjuð á verkinu, sem eg
hafði, að minsta kosti með sjálfri
mér, ætlað að gera að aðalstarfi
æfinnar. —
Eg hafði heitið manni eigin-
orði, lofað að giftast honum hve-
nær sem hann óskaði þess, og
mér kom ekki til hugar að ganga
þar á bak orða minna. En bréf-
in sem eg fékk frá honum til
New York, miðuðu síður en svo
til þess, að við gætum skilið
hvort annað betur, og þá s'jaldan
að hann kom til þess að heim-
sækja mig, var ekki laust við að
\T____•• ■ • timbur, fjalviður af öllum
Wyjar VOrubirgðir tegundum, geirettur og al.-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt. *
The Empire Sash & Door Co.
Limíted
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
I!í;IH!I!!BI!;IH;!;íMíI!W!IIIHII!IB»III
H. SCHWARTZ & CO.
HERRAR OG FRÚR!
TAKIÐ EFTIR!
Alveg fáheyrð kjörkaap á nýmóðins vor-fatnaði, svo
veT sniðnum að þér fallið í stafi. Verðið er svo lágt, borið
saman við gæðin, að það er næstum ótrúlegt. pessi maka-
lausu fataefni, eru alveg nýkomin á markaðinn, af öllum
tegundum, með öllum regnbogans litum.
Komið strax og lítið á sýnishornin!
Föt einnig hreinsuð, pressuð og bætt.
Fyrsta flokks klæðskeri, karla og kvenna.
H. SCHWARTZ & CO.
Karla og kvenna klæðskeri.
563 Portage Ave. - - Sími: Sh. 5574
I
■!!l:H!!l!K!l!Ki!;K!i:K!H,:,iHiiH!;!:Hll:M!l;'Hi::Hi;iK],B>iiH!i!K!H;;'Hi;.;n!!iK;iHilS
einhver tortryggni-neisti gerði
vart við sig í sál minni, og mér
varð stundum á að spyrja sjálfa
mig í hljóði þannig: “pú ert nú
með fótinn í næst efstu riminni,
þorir þú að halda áfram ?”
f síðasta skiftið sem hann kom
að finna mig til New York, herti
eg upp hugann, og sagði honum
afdráttarlaust, að án þess eg
fengi að fullkomna mig í söng-
listinni til hlítar, mundi eg aldrei
njóta mín á nokkru sviði í lífinu;
hann lét undan og hét mér á ný
allri aðstoð, er hann framast
gæti í té látið—og eg gat ekki
annað en trúað honum. — En eg
var hrædd—óumræðilega hrædd,
því eg sá að hann var skelfing
alvarlegur og þungbúinn, enda
fékk eg þá í fyrsta sinn óljósa
hugmynd um það, er seinna varð
bláköld vissa, að hann mat söng-
rödd mína álíka mikils og mál-
aða leirvöru, eða þá útsaums
glingur, er konur hefðu sér til
afþreyjingar, fremur en ekki
neitt, þegar þær væru í vandræð-
um með tímann!
Framh.
Böm ei áttir. Börn þig syrgja,
bernsku sýndir Ijúfast þel.
eins og blíð og mildust móðir
mannlífs blómin nærðir vel.
Kveð eg elsku systir sæla,
sömuleið á friðar grund
leiðist önd mín, laus við sorgir
lausnarans á blíðan fund.
Sveinn Símonsson.
Undir nafni ólafs Höskuldsonar.
Marz 26., 1917.
Vigdís Höskaldsdóttir
F. 1. des 1844. D. 6. marz 1917.
Gengin æfi grýtt er leiðin,
gróin sár og þerruð tár.
Sefur hold und leiði lágu.
Laus er önd við neyð og fár.
Vinir mannorðs glanzinn geyma.
Græða vildir sorga und.
Verkahög með greind og <£æðum
glöð viðfeldin, hrein i lund.
ÓKE YPIS
i'yrlr þú, er þjást af ASTHMA.
.Meðal sem lieknar alla. án .sársauka.
OR sferir það undir eins.
Vér höfum nýja aðferð til þess aS
lækna ASTIIMA (mæSi), alveg sama
hvort þú hefir þjáíst lengnr eða
skemur—hvort það er kallaS chronic
eða ekki; þér ættuð áð senda eftir
vorum ókeypis læknisdémi.
Sérstaklega er oss ant um að þeir,
sem þungt eru haldnir, komist í sam-
band við oss, einkanlega þð þeir, er
reynt hafa aðrar aðferðir tll þess að
gera öndunina auðveldari, svo sem
“patent smokes” opium aðferðir o.
s. frv.
Vér viljum færa öllum heim sann-
inn um að; læknisaðferð vor sé 6-
brigðul, og læknar í eltt skifti fyrir
011.
þetta ðkeypis tilboð er of þýðing-
armikið til þess að það verði vanrækt
einn einasta dag.
Skrifið oss undir eins, og byrjið að
nota aðferðina. Sendið enga peninga,
heidur að eins seðilinn (coupon) í
pðsti.
FKEK ASTHMA COFPON
FRONTIER ASTHMA CO., Room
583 T Niagara and Hudson Sts.,
Buffalo, N. Y.
2
SÓLSKIN
#
SÓLSKIN
3
fóru lengra frá henni en áður, og verstur í því efni
var Steggi.
Einn dag tók ‘mamma’ ungana með sér upp á
vatnsbakkann, þar sem hann var hæðstur. paðan
sáu þau víða um og var margt, sem fyrir augu
bar. “Mamma” tók til máls: “Nú er komið að
því, bömin mín, að eg verð að segja ykkur um
heiminn og hættur þær, sem munu mæta ykkur.
Tjáir ekki að dylja lengur það, er ykkur er mest
nauðsyn að fá að vita.
öll þau dýr, er fljúga um í loftinu, nefna
mennirnir fugla. Ekkert þeirra þurfið þið að ótt-
ast, nema ránfugla, og þeirra hættulegastur er
fálkinn. Hann hefir bognar og hvassar klær og
bogið nef. Hann flýgur skjótt, sem ör, og er eina
leiðin til að komast undan honum, að stynga sér í
vatn, því ekki syndir hann”.
“Engin vandræði verður okkur að komast
undan honum”, mælti Steggi.
“Vertu hógvær sonur minn, til eru dýr voða-
legri en hann”, svaraði “mamma”. “parna sjáið
þið mörg dýr, sem þið hafið oft séð hér við vatnið,
sum þeirra nefna mennimir kindur, sum hesta,
sum kýr; ekkert þeirra er ykkur hættulegt.
Heima á bæjum mannanna eru tvö dýr, sem gjama
mundu drepa ykkur, ef þau gætu; þau nefna menn-
irnir hund og kött; ekki geta þau þreytt sund við
ykkur, og ekki geta þau flogið. Eitt dýr er á fjöll-
um uppi, er mennimir nefna tóu; það er ógurlega
lymskufult, og skuluð þið vara ykkur á því, eink-
um á vetmm, þegar snjór er á jörð og frost, því
þá er það jafnan hungrað; ekki getur það flogið
eða synt til jafns við ykkur, en það liggur í holum
og fylgsnum, og stekkur á ykkur, þegar ykkur
varir rpinst”.
•
“Ekki virðast mér dýr þessi mjög voðaleg”,
mælti Steggi, “og ekki er heimur þessi eins hættu-
legur og þú lætur, móðir, ef ekki eru fleiri hættur
að varast en þær, er nú eru sagðar”.
“Vertu gætinn, sonur minn”, mælti ‘mamma’,
“enn er eitt dýr ótaiið, sem allra dýra er voðaleg-
ast, og eru öll dýr hrædd við það. pað heitir
rnaður. pað er allra dýra voldugast og mundi
dþepa öll dýr jarðarinnar, ef það sæi sér ekki hagn-
að í að láta þau lifa. pað er allra dýra grimmast
og kænast og drepur miskunarlaust önnur dýr, ef
þvi býður svo við að horfa. Oft drepur það önnur
dýr, að eins til að skemta sér með því. J?að getur
brugðið sér í margra kvikinda liki; oftast gengur
það upprétt á tveim fótum. J?að gerir sér skip og
báta, sem það getur þotið á um sjóinn, hraðara en
nokkUr fugl syíidir. Ekki flýgur það í loftinu, en
þó eruð þið hvergi óhult fyrir því. Ef þið sjáið
þetta dýr, skuluð þér jafnan fljúga, þótt langt sé
á milli ykkar, því jafnvd í mikilli fjarlægð getur
það orðið ykkur að b^na. 0g það er einmitt hið
voðalegasta. Maðurinn hefir sérstakt vopn, sem
hann nefnir byssu. Með því vopni getur hann
drepið ykkur öll á svipstundu. J?rjú systkin mín,
móðir mín og faðir minn voru drepin af þessu dýri.
Vil eg nú segja ykkur með hverjum atburðum það
gerðist.
Eitt sinn er við börnin vorum þroskuð orðin
og vel fleyg, vorum við stödd á lækjarósi einum.
Háir bakkar voru að læknum. Faðir minn og móð-
ir mín héldu vörð til skiftis; — en enginn sér við
mönnunum. Alt í einu heyrði eg voðalegan hvell,
og ráku foreldrar mínir um leið upp hræðilegt
angistaróp. Vorum við á svipstundu komin hátt í
loft upp. Sá eg strax, að tvö systkin mín vantaði,
Við flugum fyrst alt hvað aftók í burtu, en faðir
minn vildi snúa við og gæta systkina okkar. Flug-
um við því að læknum aftur, en er við komum að
honum stóð maður á lækjarbakkanum, og hjá hon-
um láu systkini okkar dauð. Við beindum fluginu
dálítið út af leið og hröðuðum okkur eftir mætti,
en rétt í því við fórum fram hjá honum, rétti hann
upp byssuna, og sami voðahvellurinn gall við eyru
okkar, ogsáum við blossa gjósa fram úr byssunni.
Við átttim skamt eftir til sjávar og flugum þangað
í dauðans ofboði, en þegar við vorum komin skamt
frá landi, féll faðir minn dauður í sjóinn. Hafði
skotið hitt hann. Eins og nærri má geta, hafði
þetta þau áhrif á móður okkar og okkur systkinin,
að við þorðum ekki að koma að landi, nema um
nætur, því þá sofa mennimir; enda sjá þeir svo
illa í myrkri, að óhætt er að fara ferða sinna fyrir
iþeim. pegar frá leið, urðum við djarfari. Eitt
kvöld læddumst inn að landi á lón eitt lítið. Klettar
voru öðrutnegin lónsins. Eitthvað hefir móður
okkar orðir vör við, því alt í einu teygði hún háls-
inn og gaf okkur merki til flugs, en í því við lyft-
um okkur frá vatninu, kom eldblossi, rétt eins og
hann kæmi út úr klettinum, og hvellurinn voðalegi
Móðir okkar lá eftir og einn bróðir minn.
Nokkru síðar giftist eg föður ykkar, og veit
eg ekki hvað um systkin mín er orðið. Ef til vill
eru þau orðin manninum og byssunni hans að bráð.
Eg ráðlegg ykkur, börnin mín, í hvert sinn
sem þið sjáið mann, að flýja, hvort sem hann er
gangandi, á skipi eða ríðandi. f hvert sinn sem
þið heyrið skot, skulið þið flýja. Farið aldrei
nærri húsum manna, ekki heldur fénaðarhúsum.
Ef þið sjáið hund, skuluð þið flýja, því þá má búast
við að maður sé í nánd. Ef þið sjáið kindur, hesta
eða kýr fara áfram í hóp, skuluð þið flýja, því bú-
ast má við, að maður sé með þeim. Aldrei megið
þið fljúga lágt, ef þið sjáið mann, því það getur
orðið bani ykkar. Aldrei megið þið sofna fast eða
sdfa lengi, því alt af er manninn að óttast.”
pegar “mamiha” hafði lokið máli sínu, sátu
ungan^ir þrumu lostnir. Að slíkt voðadýr skyldi
geta verið til, þótti þeim næstum ótrúlegt, en þeir
máttu til hð trúa því, af því “mamma” sagði það.
“Er engin leið að komast í vingan við mann-
inn?” spurði Steggi.
“Jú, áeinn hátt er það fært”, svaraði ‘mamma’
“Ef þú ferð heim á einhvern bæinn, getur verið að
mennirnir taki vel á móti þér, en þeir áskilja sér
ótakmarkað vald yfir þér, peir mundu loka þig
inn í litlum klefa. Mat mundir þú fá nægan, en
ekki mættir þú fara frá bænum. peir mundu ala
þig þannig um tíma, en einn góðan veðurdag
mundu þeir taka jng og di’epa þig og éta síðan
pú yrðir að vera þræll þeirra í orðsins fylstu
merkingu. öll þessi stóru dýr, sem þið sjáið hér,
eru þrælar mannanna. í haust verða mörg af
þeim drepin, og er þeim engin vægð sýnd”.
“pá vil eg heldur vera frjáls og berjast alla
æfi mína gegn grimd mannanna”, mælti Steggi;
“eg skal gæta þess vel, sem þú hefir sagt mér
móðir, og lífi mínu skulu þessir miskunarlausu
vargar ekki ná, á meðan eg hefi tvo vængi og get
flogið.”
Eftir þenna dag voru ungarnir jafnan varkár-
ari en áður. “Mamma” kendi þeim ýms merki,
sem þeir áttu að nota, ef skjótlega þyrfti að flýja.
peir urðu brátt færari að sjá fyrir sér, fengu
sterkari vængi og gátu synt með geipi hraða. pau
dvöldu á vatninu fram eftir sumrinu, en þegar
“mömmu þótti ungarnir færir, tók hún þá með sér
í langa ferð niður að sjó. Eftir það varð fjöl-
skyldulífið ekki eins samheldið og áður. “Mamma”
hugsaði minna um ungana, en gaf sig meira að
maka sínum. Ungarnir voru í félagi með öðrum
öndum, og lífið varð margbreyttara og ábirgðar-
meira.
pað var sjálfræðistíð eða lausamenskutíð
unganna.
Steggi yfirgaf fyrst fjölskyldulífið. Hann
fann hjá sér kraftana til að bjarga sér og vildi
reyna þá. Hann flakkaði víða um og var í félagi
með mörgum ættbræðrum og ættsystrum. Á Jæssu
ferðalagi lærði hann margt og komst oft í hann
krappan. Hann varð þess brátt áskynja að
“mamma” hafði ekki gjört of mikið úr grimd
mannanna. pegar leið fram á haustið, kom naum-
ast nokkur sá dagur, að ekki iheyrði hann skot;—
stundum ótal mörg. Tvisvar voru skotnar endur,
sem voru í félagi með honum, og einu sinni var
skotið á hann, en hæfði ekki. Alstaðar, sem hann
fór um, ihitti hann einhverja, sem höfðu um sárt
að binda af völdum mannanna. Margir höfðu
mist eggin sín um vorið; sumir höfðu mist ungana
sína, jafnvel alla, sumir höfðu mist móður eða
föður, eða hvortveggja; sumir systur, bróður eða
maka, sumir höfðu mist öll skyldmenni sín og voru
einstæðingar í veröldinni. Seinna um haustið hitti
hann móður sína; hafði hún mist maka sinn; en
var gift aftur.
pótt endurnar \æru þannig alt af í hættu,
voru þær jafnan glaðar og skemtu sér eftir föng-
um. Marga ánægjustundina hafði Steggi af því
að skvampa í mýrarpollunum á næturnar og þeyt-
ast um loftið með öðrum öndum. Margan logn-
daginn sátu þær út á sjó og móktu. pað sem
veitti Steggja mesta gleði, var að hjala við ungu.
fallegu kynsystur sínar. Mennimir mundu raun-
ar hafa kallað það ástleitni, en hjá öndunum var
það að eins talin kurteisi af efnilegum steggja,
kurteisi, sem þótti bera vott um lífsgleði og gjörvi-
leik. Að vísu var ekki öllum steggjum vel við
þessi mikillæti, og fékk ihann stundum að kenna
óþyrmilega á því hjá ihinum eldri, en þeir yngri
urðu jafnan að lúta í lægra haldi fyrir Steggja,
og sættu sig því við, að “mændu hann allar meyjar
á, hann mundu þær allar kjósa”.
pegar Steggi hafði um hríð notið glaðværðar
lífsins í “lausamenskutíð” sinni, staðfesti hann
ráð sitt og giftist ungri og fallegri önd, sem bar
jafnt af kynsystrum hans og hann af kynbræðr-
unum. Henni hafði litist vel á fjaðraskrautið
hans, — eins og fleirum — og honum hafði þótt
hún elskulegust af öllum þeim andagrúa, sem
hann hafði séð. pau leituðu raunar ekki ráða til
neinna veraldar hagfræðinga. Ekki létu þau
heldur leggja sig á neinar metaskálar, líkar þeim,
er mennirnir vega með sérhver hjónaefni. pau
þurftu engan að biðja samþyktar á ráðahag sín-
um; ekki að krjúpa fyrir neinum aðfinningasöm-
■IHIHIHIIIIHUIIKIIIHIIIII