Lögberg - 29.08.1918, Blaðsíða 4

Lögberg - 29.08.1918, Blaðsíða 4
4 LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. ÁGÚST 1918 I Landplágur. Þær eru margar og margvísl’egar þessar laudplágur, sem af og tii geysa yfir löndin og eyða bygðum manna. Vér höfum heyrt talað um eldgos, um hall- æri, um drepsóttir, senl hafa lagst eins og mar- tröS yfir mannfélags hlutana, og heilar þjóSir TJm storma, sem sópaS hafa eignum manna meS sér og mölbrotiS hús þeirra, um jarSskjálfta, sem hafa eySiIagt heilar borgir, og í þessu landi um orma, sem oft leggjast aS uppskéru manna og naga rót kornsins þar til þaS fölnar og deyr. Allar þessar plágur eru hiS ytra í náttúr- unni, gjöra oft óendanlega mikinn skaSa, — mannskaSa og eignaskaSa, sem mönnum náttúr- lega kemur illa, en er þó ekki óbætanlegur, því eldgosum, hallærum og drepsóttum linnir, storm arnir stöSvast, jarSskjálftarnir kyrrast og orm- ana má eySileggja, eSa drepa. En þaS eru til aSrar plágur, sem eru jafn- vel verri heldur en þessar, sem nú eru taldar, þær eru andlegs eSlis, eru því ekki í sambandi viS náttúruöflin, fyrir utan mennina, eiga ekk- ert skylt viS þau annaS en aS þau eySileggja og deySa, — ekki dýr merkurinnar, ekki gróSur- inn í ríki náttúrunnar, ekki heldur líkami mann- anna, heldur sálir. Ein af þessum plágum er lýgin í munni allra manna, en ekki sízt í munni þeirra manna, sem svo eru settir í lífinu, aS þeir álíta sig til fyrir- myndar, — álíta sig, og máske eru, leiStogar svo eSa svo margra manna. í munni þeirra manna, sem eiga aS leiSbeina öSrum í ræðu eða í riti. I einu blaði, sem út ei^gefið hér í bænum stend- ur nýlega þetta um stjórn þessa fylkis, Norris- stjórnina: “Norris flokkurinn komst til valda með því loforði að konur skyldu fá atkvæði taf- arlaust, ef hann kæmist að. Þetta efndi hann að nafninu til, — en að eins að nafninu. Þegar konur áttu í fyrstaskifti að neyta atkvæðisrétt- ar síns, tóku Norris menn saman höndum við erkióvini kvennréttindamálsins til þess að banna konum atkvæði, — eða þeir létu það ómót- mælt að þær væru sviftar atkvæðisréttinum, þeg- ar til þess kom að neyta hans”. 1 þessari máls- grein er ekki eitt einasta orð satt, að undantek- inni fyrstu setningunni. En því í ósköpunum er verið að segja þetta og annað eins? Er það til þess að reyna að ljúga völd og æru af þessari stjórn? Vér búumst við að svo sé. -— En höf- undur þessarar lýgi, eins og allrar annarar lýgi, ætti aS muna eftir því, að hún er tvíeggjað sverð hlýtur að vita að hann er ekki einasta að reyna að eyðileggja mannorð þeirra manna, sem með . völdin fara hér í fylkinu með því að ljúga þessu og öðru upp á þá, — heldur er hann að afvega- leiða alla þá menn, hvort þeir eru margir eða fáir, sem taka þennan og annan eins framburð trúanlegan, er að spilla smekk þeirra, eyðileggja sannleiksþrá þeirra, gjöra þá að verri mönnum. Og því er þetta gert ? Því byggir maðurinn ekki aðfinslur sínar á rökum og sanngirni? Er það af því að hann á ekki slík gögn til? En er af eigin lund, eða einhverjum öðrum ástæðum kúskaður til þessara óyndisúrræða. Finst hon- um að Manitoba stjórnin hafa veitt hermálunum of eindregið fylgi sitt, — að hún hafi verið of fjandsamleg í garð þeirra manna, sem hafa viS hvert gefið tækifæri lagt sig fram til þess að draga úr og dreifa kröftum manna í sambandi við þetta stríð. Er þaS fyrir það að Manítoba stjórnin lét í ljósi skýlausa andstygð sína á þeirri upþástungu manns, sem ekki mun vera fjærskyldur þessum greinarhöfundi, að ef Can- adamönnum væri leyft að veita Bretum lið í þessu stríði, þá væri og rétt að leyfa öllum Þjóðverjum, sem hér væru búsettir að fara heim til Þýzkalands og veita Þjóðverjum lið — leyfa þeim að fara heim, svo að þeir gætu barist á móti voru eigin málefni og vorum eigin mönn- um? Er það fyrir þá sök, að stjórn þessa fylkis skildi köllun sína í sambandi við hið voðalega stríð, sem nú stendur vfir, og tók höndum saman við stjórn þá, sem nú fer með völdin hér í land- inu til þess að styðja hana og styrkja í hermál- unum, — þrátt fyrir mismunandi skoðanir á landsmálum, að þetta blað vill nú ljúga af henni völd og æru ? Drengileg aðfinsla, sem er á rökum byggð er réttlát, á móti henni hefir enginn maður. En Þegar að menn og málgögn gjörast boðberar lyginnar, eins og hér á sér stað, er það plága, — sannarleg landplága. F rumvarp til dansk-íslenzkra sambandslaga. Frumvarp þetta birtum vér í heilu líki í síðasta blaði voru, og efumst vér ekki um það, að l^sendur vorir munu nú vera búnir að átta sig á því. Áður en íslenzku blöðin, sem fluttu samn- ingin komu hingað vestur, vorum vér búnir að frétta að Island væri orðið sjálfstætt og full- veðja ríki, og var gleði vor mikil og einlæg út af fréttum þeim. En þegar svo að samningarnir komu, — þegar vér sáum þá, — vorum búnir að lesa þá, gátum vér ekki varist því að verða fyrir von- brigðum. Fyrsti kaflinn í þessu frumvarpi tekur það fram að ríkin Island og Danmörk séu í sambandi um einn og sama konung og um samning þann sem felst í þessum nýju sambandslögum, um að nafn Islands sé tekið upp í heiti konungs, um konungserfðir, um trúarbrögð konungs, og um meðferð konungsvalds í forföllum konungs, og um ríkisfé til konungsættarinnar. Úr því að landar vorir þar heima á ætt- landinu fundu sig knúða til þess að vera í kon- ungssambandi á annað borð. — Úr því að þeir ekki vildu eða treystu sér til að standa sjálfir, án stuðnings hans Hátignar konungsins, þá vit- um vér ekki hvort að þessi kafli samningsins er öðruvíBi, en við mátti búast, þótt að oss virðist að orðatiltækið í 1. gr. “í sambandi um einn og sama konung”, heldur leiðinlegt. Oss finst orðið benda of mjög til sambands. Vér getum ekki séð, að þó að íslendingar vilji hafa konung að þá þurfi þeir að hafa hann í sambandi við neina aðra þjóð, því mætti ekki segja að Island og Dan mörk eru frjáls og fullvalda ríki, en hafa einn og sama konung. — En ef til vill hefir dönsku samningamönnunum verið áhugamál að koma þessu sambandsorði þarna að, en svo leiðis orð eru oft grunsöm og ekki sízt fyrir oss Islendinga Um ríkisfé til konungsættar er frá voru sjónarmiði ekkert að segja, úr því að þjóð- in ísl'enzka vill lúta henni, þá er sjálfsagt að borga féð. En trúað gætum vér því að Agli gamla Skallagrímssyni hefði þótt það óþarfi að vera að ala önn fyrir útlendu konungsfólki. Annar kaflinn í þessu sambandslaga frum- varpi er að voru áliti viðsjárverðari og hljóðar hann svo: “Danskir ríkisborgarar njóta að öllu leyti sama réttar á íslandi sem íslenzkir ríkisborgarar fæddir þar, og gagnkvæmt. Ríkisborgarar hvers lands eru undan- þegnir herskyldu í hinu. Bæði danskir og íslenzkir ríkisborgar- ar hafa að jöfnu, hvar sem þeir eru búsettir frjálsa heimild til' fiskiveiða innan land- helgis hvors ríkis. Dönsk skip njóta á Islandi sömu rétt- inda og íslenzk skip, og gagnkvæmt. Danskar og íslenzkar afurðir og afrek skulu gagnkvæmlega eigi að neinu leyti sæta Óhagkvæmari kjörum en nokkurs annars lands. Vér verðum að játa, að vér fáum ekki skilið sjálfstæða afstöðu þess ríkis þar sem útlending- ar eru landsmönnum sjálfum jafn réttháir. Hvað er sjálfstæíi? Það er að standa einn, — ráða sér og sínu sjálfur án þess að aðrir hafi vald til þess að hindra hugsanir manna, eða fram- kvæmdir, taka nokkuð þar af eða bæta nokkru þar við. Þetta á jafnt við einstaklinga sem heild, einstaklings landseign, sem landeign heillar þjóðar. 1 þessum samningi er þessu raskað, með því að veita Dönum borgara rétt á Islandi, — þann rétt sem íslendingum einum ber og einir geta liaft, svo framarlega að þjóðin sé óháð og sjálfri sér ráðandi. Oss er sagt í athugasemdum íslenzku nefnd- armannanna, að dönsku nefndarmennirnir hafi sótt þetta af kappi. Því gjöra þeir það ? Er það til þess að unna Isjendingum jafnræðis við sig? Ekki getur það verið, því með Islendingum og Dönum er svo mjög ójafnt komið í þessu efni, því Danir eru meira en 200 sinnum fleiri heldur en Islendingar, og þess vegna eru það engin út- lát né heldur hætta þó að þeir veiti þeim þessi réttindi í Danmörku, — þó að Islendingar verði löglega danskir. En hættan er öll á hina hliðina, á hlið ísl'end inga. Setjum svo að Danir vilji nú nota sér þessi borgararéttindi á Islandi, setjum svo að þeir taki íslenzku fossana í þjónustu sína, setjum svo að þeir taki í sínar hendur verksmiðjuiðnað í landinu, setjum svo að þeir láti skrásetjast og komist inn á alþing íslendinga til þess, að semja lög fyrir þá, — hugsið ykkur, Danir að gjörast löggjafar Islendinga! Hver mundi hafa hugsað að svo mundi geta farið? Og hver mundi hafa bugsað að Islendingar sjálfir mundu, af fúsum vilja ganga inn á slíkt? Setjum svo, að Danir, sem eru meira en 200 sinnum fleiri heldur en íslendingar, og meira en 200 sinnum sterkari fjárhagslega, taki í sínar hendur fiskimiðin fs- lenzku, — fiskisælustu miðin, sem til eru í víðri veröld, — ekki utan landhelgi, — ekki í samkepn- inni við allar aðrar þjóðir út á rúm sjó — heldur í landhelgi, — á þeim eina bletti á sjónum, sem íslendingar ættu að eiga og hafa friðhelgan, og sem samkvæmt hlutarins eðli hlýtur að vera þeirra eign,svo framarlega að þeir megi eiga nokkurn skapaðan hlut sjálfir. Setjum svo, að þeir l’étu greipar sópa, færu inn á hvern fjörð og hverja vík, vér segjum ekki að Danir gjöri þetta en það er ekki þessum samning að þakka ef svo verður ekki, því þar er þeim gefin skýlaus réttur til all's þessa, — gefinn allur sá borgaralegi rétt- ur, sem innfæddum Islendingi er veittur, eða getur veizt. Þegar að vér lásum þetta upp aftur, og aft- ur, ætluðum vér ekki að trúa vorum eigin aug- um. Vér spurðum sjálfa oss í huganum, hvað gat komið löndum vorum til þess að vilja kaupa þetta svo dýru verði ? Og svo lásum vér: íslend- ingar eiga að hafa rétt til þess að fiska í land- helgi í Danmörku. Það var þó að vissulega ó- hætt og útlátalítið fyrir Dani að lofa þessu, þar scm engin branda er í sjónum, og þó einhver væri þá er þetta svo langt í burtu frá íslendingum, að sára lítil líkindi til þess að þeir noti sér þau nokkum tíma. Og líklega hefir lík spurning hreyft sér í huga nefndarmannanna íslenzku út af þessu sama atriði, því í athugasemdum sín- um segja þeir: “Að því er snertir hinn gagn- kvæmarétt til fiskiveiða í landhelgi, hefir því verið haldið fram af hálfu Islendinga, að eins og ástatt er, sé þessi réttur meira virði fyrir Dani en Islendinga. Það hefir því komið fram ósk um að Islendingum veitist kostur á að stunda fiskiveiðar í landhelgi við Grænland. Þetta getur ekki orðið meðan stjórn Grænlands er með þeim hætti sem nú, en það er einsætt, að ef dönskum ríkisborgurum verður að meiru eða minna leyti veittur kostur á að stunda fiskiveið- ar í landhelgi Grænlands, þá munu íslenzkir rík- isborgarar einnig verða sama réttar aðnjót- andi”. Svo þessum löndum vomm hefir þóknast að veita Dönum þessi sérréttindi upp á væntan- leg hlunnindi, sem Dönum kanske einhverntíma þóknast að veita Islendingum, og þeir kanske líka aldrei veita þeim. Svona lagaða samninga, svona löguð hestakaup mundu menn aldrei gera fyrir sjálfa sig. Framhald. Hluttaka Canadískra kvenna í stríðsmálum. Ekki er það neinn smáræðis skerfur, sem canadiskar konur hafa lagt fram hermálum vor- um til stuðnings, en þó virðast blöðin hafa þess að litlu getið. Skýrslur um þetta efni, hafa enda sjaldnast verið fáanlegar, og þar að auki næsta ófullkomn- ar; þó hefir oss nýlega borist í hendur dálítið yfirlit yfir starfsemi kvennþjóðar vorrar í þessu sambandi. Alls hafa nú úr landi þessu farið 2000 hjúkr- unarkonur austur til Evrópu, til þess að annast særða og sjúka hermenn. Möíg hundruð canadiskra kvenna, Iiafa gef- ið sig fram sem sjálfboðar, til þess að starfa við bermanna-sjúkrahús hér í landinu og hefir sú starfsemi haft mikla blessun í för með sér. Þá hafa konur einnig tekið aukinn þátt í verzlunar og viðskiftalífinu, með því að taka að sér störf og sýslanir, er karlmenn áður höfðu á Lendi, en urðu að láta af, er þeir voru kvaddir til herþjónustu. — Eigi eru fyrir hendi nákvæm- ar skýrslur um þetta atriði, en þó er víst að margar þúsundir kvenna vinna í bönkum, skrif- stofum og verksmiðjum, þar sem eingöngu unnu karlmenn, áður en stríðið hófst. Tala kvenna þeirra, er við skotfæragerð unnu, nam um eitt skeið fullum þrjátíu þúsundum. Konur tóku af alefli að vinna að garðrækt og akuryrkju þegar í upphafi ófriðarins, og nú vinna þær við slík störf í þúsunda tali viðsvegar um landið. Þá starfa og um þúsund konur fyrir loft- flotadeild ríkisins og hafa ærið margbreytt verksvið, stýra meðal annars flutúingatækjum (motor transports). Einnig eru um 6,000 konur í stjórn-þjón- ustu, vinna þar við þau störf, er myndast hafa af völdum stríðsins. Sjötíu og fimm þúsundir kvenna uimu án endurgjalds við skrásetninguna, er fram fór í síðastliðnum júnímánuði. Svo að segja hvert einasta kvennfélag í landinu, hefir að meira eða minna leyti helgað krafta sína í þarfir þjóðræknis og líknarstarfa, og hefir af því hlotist ómetanlegt gagn. All- mörg ný félög hafa myndast á seinustu árum í þessum göfuga tilgangi, — þeirra á meðal tvö á meðal vor Vestur-íslendinga: Jóns Sigurðs- sonar félagið I. O. D E., og Ejálparnefnd 223. hersveitarinnar. Auk þess hefir starf kvenna í þarfir Rauða krossins, verið harla víðtækt. í síðastliðnum febrúarmánuði voru 75 kvennfulltrúar, frá hinum ýmsu fylkjum, kvadd- ii til Ottawa að tilhlutun hermálanefndar ráðu- neytisins, til þess að gera tillögur um að hrinda í framkvæmd ýmiskonar nytsemdar fyrirtækj- um, í sambandi við hluttöku þjóðarinnar heima fyrir í stríðsmálunum. Ein þýðingarmesta af- leiðingin af þessu móti, varð aukin samvinna á rnilli hinna einstöku kvennfélaga, að því er snertir garðrækt, akuryrkju og vistasparnað, og er óhætt að fullyrða að af þeirri starfsemi, Iiefir leitt mikla bléssun fyrir vora canadisku þjóð. öll þau hin miklu og margvíslegu störf, er canadiskar konur hafa leyst af hendi í mannúð- ar og þjóðræknis þarfir, síðan að ófriðarbálinu laust upp, verðskulda samhljóða almennings þökk. Þörf á þrifnaði XatS hefir aldrei veriS eins nauSsynlegt og nú á þess- um stríSstimum fyrir Canadamenn aS venja sig af óhófi og temja sér þrifnaS og sparsemi. Xegar á þvi er byrjaC verfiur þa?S at5 vana. ByrjitS sparisjótSsreikning, þatS'er fyrsta sporitS. ByrjitS þa?S 1 dag. Vér gefum 3% rentu á öllum innlögum, sem bætist viC höfuCstól tvisvar á ári. il uuc Selkirk Branch—P. J. MANNING, Manager. THG DOMINION BANK THE R0YAL BANK 0F CANADA HöfuCstóll löggiltur $25.000,000 VarasjóCur....................... Forseti ... Vara-forseti Aðal- ráðsmaður HöfuCstóll greiddur $14.000,000 ...$15,000,000 Sir HUBERT S. HOI/T E. Jj. PEASE • O. E NEHjIí Allskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum relknlnga vlB elnstakllnga eCa félög og sanngjarnir skllmálar veittir. Aylsanir seldar til hvaCa staCar sem er á Islandl. Sérstakur gaumur gefinn sparlrjóBsinnlögum, sem byrja má meB 1 dollar. Rentur lagBar viB á hverjum 6 mánuCum, T* E. THORSTEIN9SON, R&ðsmaður Co Williaaa Ave. og SKerbrooke St., - Winnipeg, Man. Walters Ljósmyndastofa Vér skörum fram úr í því að stækka myndir og gerum það ótrúlega ódýrt. Myndir teknar fyri^ $1.50 og hækkandi. Komið til vor með þessa auglýsingu, og þá fáið þér $1.00 afslátt frá voru vanaverði. Walters Ljósmyndastofa, 290 Portage Ave. Talcími: Main 4725 Minni Vestur-íslend- inga. Eftir M. Paulson. Fyrir þrábeiöni vinar míns í ís- lendingadagsnefndinni stend eg hér dag til þess að mæla fyrir minni Vest ur-lslendinga. Eg 'held helzt, að hann hafi lagt svona ríkt að mér af þeirri ástæðu einni, að eg fæ orö fyr- ir að halda stuttar ræður, og þvi trausti hans ætla eg ekki að.bregðast í þetta sinn. Meðal annars, sem eg hafði a rrróti því að flytja ræðu þessa, var það, að mér þykir ekki eiga við, að Vestur-íslendingur mæli fyrir minni Vestur-íslendinga; það ber of mik- inn keim af því, að maður sé aS mæla fyrir sí-nu eigin minni. Mér þætti -betur á því fara, að fyrir minni Vestur- íslendinga mælti maður, nýkominn frá Islandi, helzt gestur vor þaSan. En þaS er nú komið sem komiS er, og þó mér sé skylt máliS, veit eg, aS þaS hneykslar engan, þó eg segi eitt hvaS Vestur-íslendingum til hróss, þvi margt hrósvert er um þá aS segja, hvaS sem síra Magnús Jónsson segir, eða þeir aSrir, sem flutt hafa vestur hingaS frá íslandi, en orSiS aS hrökl- ast heim aftur eftir skamma dvöl hér, vegna þess þeir festu ekk hér yndi eSa ráku sig á þaS, aS Vestur-íslend- ingar ekki gátu gjört sér þá að góðu. OÞaS er margbúið aS fara yfir sögu Vestur-íslendinga frá fyrstu árunum; búiS aS tala um okkur fyrstu innflytj- endurna, þegar viS lentum hér mál- lausir og alslausir, meS ekkert nema stóru sængurfatapokana og rauSu koffortin. Út í þá sálma ætla eg því ekkert aS fara nú; ekki ætla eg heldur aS tala um bóluveikina og stjórnarlániS í Nýja Islandi, ekki um a-lsleysiS og hrakningana á fyrstu árunum úr einni bygS í aSra — eSa (pllu heldur úr einni óbygS í aSra — fótgangandi i gegn um for og veg- leysur á sumrum, meS bagga á bak- inu og stundum meS barn í fanginu; á veturna meS handsleða, og þegar bezt lét, meS einn uxa í togi. Margt fróSIegt og sögulegt mætti draga fram frá þeim árum, sem fram hjá hefir veriS gengiS af þeim mönnum, sem um þau mál hafa rætt og ritaS; en eg ætla mér ekki aS tala um þaS. AS- eins ætla eg aS trúa ykkur fyrir því, aS nýlendumennirnir þá voru alt eins lífsglaSir menn og ánægSir, fótgang- andi meS einn uxa í togi, sem þeir oft ekki áttu nema aS hálfu eSa minna, eins og nútíma Vestur-íslendingar eru í sínum Automobiles meS dýran vindil í munninum og hver veit hvaði undir sætinu. Um hvað á eg þá að tala? Hefir ekki eitthvaS verið að gjör- ast, er einmitt nú aS gjörast með Vestur-íslendingum, sem þeim er til hróss og til þess bendir, aS þeirra' verSi þannig getið í sögu landsins, að niSjar vorir telji sér það heiSur að geta rakiS ætt sína til Vestur-íslend- inga? Sé svo, þá vildi eg helzt gjöra þaö að umræðuefni mínu í dag. Á fyrstu íslenzku þjóShátíðinni, sem haldin var í Victoria Park hér í Winnipeg áriS 1890, mælti fornvinur minn, Einar Hjörleifsson, fyrir minni Vestur-Islendinga, og talaði þá um ekkert annaS en framtíSarvonir manna. Honum hefir skiljanlega þótt það handhægasta viðfangsefnið. Menn voru þá fremur skamt á veg komnir; framfarirnar ekki sérlega miklar; menn ekki þá búnir að af- kasta neinum stórvirkjum. Menn voru aS “bisa og strita” hver á sinn hátt, fátækir og fákunnandi í framandi landi, en menn gjörðu sér miklar og glæsilegar vonir um bjarta framtíð hér í þessu vonanna, frelsisins og tækifæranna góSa landi. Og til þess aS koma áheyrendum sínum í gott skap — fá þá til að hlægja, — krydd- ar hann þetta vonaregistur með því að segja, að sumir gjöri sér von um aS veröa hér stórríkir menn, og ef til vill gjöri einhver sér von um aS verSa hér ráðherra. Og að endingu ber hann fram þá ósk frá eigin brjósti, sem allir tóku hjartanlega undir, aS það mætti fyrir Vestur-íslendingum liggja aS verSa góðir Ameríkumenn í orðsins fylstu merkingu. SíSan ræða þessi var flutt, eru nú liöin 28 ár, hátt upp i mannsaldur, og á þá ekki illa viö aö litast um og átta sig; renna augum yfir árin og gjöra sér grein fyrir því, sem þá var, og því, sem nú er; gjöra sér ljóst, hvernig vonum Vestur-íslendinga sem þjóö- flokks, hefir farnast; að hve miklu leyti þær hafa ræzt og aS hve miklu leyti brugðist. Og hví skyldu menn ekki vera glað- ir í dag yfir því, hv'e undursamlega vonirnar hafa ræzt. Jafnvel þaö, sem fyrir 28 árum var talaö um i spaugi og allir hlógu aö, er komiö fram, orðiS að veruleik. Við eig- um nú marga auðuga Vestur-Islend- inga; eg sé marga þeirra hér á hátíð- inni í dag, og viS þekkjum marga fleiri, sem ekki eru hér viðstaddir. Hér er staddur hjá okkur íslenzkur ráðherra, Hon. Thomas Hermann Johnson dómsmálaráöherra og hvaö eftir annaö konstitúeraöur forsætis- ráöherra Manitobafylkis. ÞaÖ er komö svo nú, aö Vestur-Islendingar skipa viröingarsæti og embætti jöfn- um ihöndum viö meðborgara sína í landinu, sem stjórnmálamenn, menta- mála og jaröyrkjumenn, prófessorar, læknar, lögfræöingar, verkfræöingar o. s. frv. Jafnvel listamenn og skáld eru farnir aö láta til sin heyra. Emil Walters (Pálsson), ættaöur úr Skaga- firði, en að líkindum fæddur hér í landi, er aö vekja eftirtekt á sér sem listamaöur. Og vinur vor, Dr. Run- ólfur Fjeldsted, er aö fá viðurkenn- ingu sem skáld. Alt er þetta eins og þaö á aö vera og fagnaðarefni mikiÖ, en ekkert af því sannar þaö, aö viö séum orðnir góöir Ameríkumenn — góöir Canada- og Bandaríkjaborgarar. MaSur get- ur safnaö auSfjár og orðiS ráSherra — jafnvel forsætisráðherra — án þess aö um hann verSi meS réttu sagt, aS hann sé góður Ameríkumaður, góöur borgari í orðsins beztu merk- ingu. Þaö er engin sönnun fyrir því, aö maöur sé góöur sonur móöur sinnar, þó hann leyfi henni aö veita honum gott uppeldi og koma honum til manns, ef hann ekki elskar hana og sýnir það í verkinu, meö því fúslega og meö glööu geði aÖ leggja alt í söl- urnar fyrir hana þegar hún á bágt og er upp á hálp hans komin. Enginn er talinn góöur Islendingpir, ef hann ekki elskar Island — fjall- konuna fríöu, föðurlandið góöa, ekki tekur sárt til islenzku þjóSarinnar og ekki er boSinn og búinn til þess aö leggja eitthvaö á sig fyrir hana, þeg- ar mótlæti ber aö höndum, sem hjálp- ar krefst. Þannig er og engin sönnun fyrir því, aö Vestur-Islendingar sé góöir Ameríkumenn, þó þeir rétti út hend- ina eftir gæöunum miklu og marg- breyttu, sem land þetta hefir aö bjóöa, ef þeir ekki láta þaö sjást í verkinu, aS þeir elski landiö eins og góöur son- ur elskar góöa móöur, og eru fúsir aS bera sinn hluta af byröi þjóöarinnar

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.