Alþýðublaðið - 10.07.1960, Blaðsíða 12

Flokksþing demókrata i Bandarikjunum
hefst á morgun. Þar verður svarað
spurningunni um hvor verði frambjóð
flokksins i forsetakosningunum
iMMWMMMMMMMHHmMMHHMHMMUWiMMMMHUMMMUMMMtMMHMMWMMHHV
FÁIR stjórnmálaviðburðir
vekja meiri athygli um heim
allan en forsetakosningar í
Bandaríkjunum. Kemur þar
fyrst til, að forseti þessa mikla
ríkis er einn voldugasti maður
veraldar og störf hans og stefna
hefur áhrif langt út fyrir tak-
mörk hinna fimmtíu ríkja, sem
mynda Bandaríkin. Þá eru kosn
ingar í Bandaríkjunum jafnan
fjörlegar og reknar af fullkom-
inni hörku og lalvöru, þjóðin öll
fylgist með þeim og tekur þátt
.£ þeim af lífi og sál. Tveggja
flokka kerfið er rótgróið með
Randaríkjamönnum, en einnan
stóru flokkanna eru andstæð
öfl, sem takast á og setja mark
á stjórnmálabaráttuna. Undir-
búningur undir forsetakosning-
arnar tekur aldrei minna en ár
og fram á síðustu stundu er ó-
víst um hverjir eru í framboði
fyrir Demókrata og Repúblík-
ana, en þegar það er ákveðið
hefst kosningabaráttan fyrir al
vöru og er hún oft á tíðum eins
o g heljarmikill sirkus með
lielztu stjórnmálamenn ríkj-
anna sem skemmtikrafta, en al-
menning sem g-laða áhorfendur.
Á morgun hefst þing Demó-
tkrataflokksins þar sem ákveðið
verður hver verður frambjóð-
andi flokksins í forsetakosning
Kennedy,
líklegasta forstaefnið.
unum í nóvemiber í haust. Það
er háð í stórri' íþróttahöll og
undanfarið hafa eitt þúsund
verkamenn verið önnum kafnir
að undirbúa mótsstaðinn. Talið
er að þingið kosti' eina milljón
doilara, en 15 000 manns sitja
það.
hættulegasti keppinautur hans.
Hin stóra spurning í sam-
bandi við flokksþingið er: Get-
ur nokkuð komið í veg fyrir út-
nefningu John Kennedys, öld-
ungadeildarmanns frá Massa-
chusetts?
Það eru fjórir menn, sem
mesta athygli vekja í samjbandi
við útnefninguna og ólíklegt er
talið, að aðrir en þeir komi til
greina sem forsetaefni' flokks-
ns. Þeir hafa allir ferðazt vítt
og breitt um ríkin undanfarna
mánuði, haldið hundruð ræðna
og hvað eftir annað komi'ð fram
í sjónvarpi.
Undanfarna þrjá mánuði hef-
ur Kennedy ferðazt rúmlega 50
þús. kílómetra eða rúmlega
kringum hnöttinn, haldið 200
ræður og komið fram á 75 blaða
mannafundum. London John-
son, aðalkeppinautur hans, hef-
ur íari'ð álíka vegalengd, en lát-
ið sér nægja að halda 36 ræður.
Hinir tveir, Stuart Symington
os Adlai Stevenson, hafa ekki
látið ei'ns á sér bera, en þó hef-
ur Symington farið 60 000 kíló
metra og haldið allmargar ræð-
ur.
Aðeins þrír menn eru yfir-
lýstir frambjóðendur sem for-
setaefni. Kennedy, Johnson og
Symington Hubert Humphrey,
sem einnig gaf kost á sér, dró
sgi til baka er hann hafði tvisv-
ar beðið ósigur fyrif Kennedy
í undankosningum.
John Kennedy er almennt
talinn fast að því öruggur með
að verða forsetaefni flokksins.
Hann vann sjö sigra í röð í und-
ankosningum.
Kennedy er sannfærður um, að
hann verði valinn af hálfu
flokksins og síðan vinni hann
einvígið við Nixon um forseta-
embættið. Um síðustu helgi
réðst Harry Truman, fyrrver-
andi forseti, á Kennedy og taldi
að hvorki hann né þjóði'n væru
reiðubúin að hann yrði forseti.
Einnig taldi Truman að þegar
væri ákveðið hvaða ályktanir
yrðu gerðar á þingi Demókrata
og mundi hann þar af leiðandi
ekki mæta þar. Kennedy svar-
aði þessum ásökunum með gagn
árás og deildi' harkalega á hina
gömlu stjórnmálamenn, sem
ekki skyldu breytta ttma. Sig-
urvissa Kennedys á vafalaust
eftir að hafa talsverð áhrif á þá
ful’ltrúa, sem óráðnir eru, enda
þykir alltaf gott að vera að
baki þess, sem sigrar.
En Kennedy á við mikla örð-
ugleika að etja. Andstæðingar
hans eru að vísu hætti'r að tala
um kaþólisma hans, en það var
ein aðalröksemdin gegn honum
í vetur. Bandarískur almenning
ur virðist láta sér í léttu rúmi
liggja ‘hvaða kirkjudeild forset-
inn tdheyrir og endurteknar yf
irlýsingar Kennedys um, að
hann ætli sér að stjórna án tíl-
lits til .Vatikansins hefur sann-
fært marga.
Stevenson,
kemur kannski á óvart.
En nú á síðustu stundu hafa
stuðningsmenn Lyndon John-
sons, öldungadeildarmanns frá
Texas og leiðtoga Demókrata í
öldungadeildinni, hafið mikla
hvíslingaherferð um það, að
Kennedy sé veikur maður, þjá-
ist af Addison-veiki. En sam-
Symington,
■ bíður að báki hinna stóru.
kvæmt læknisyfirlýsingum er
þetta alrangt. Ekki er talið, að
þetta . nýjasta tromp fleyti'
Johnson íangt, enda eru ekki
nema fá ár síðan hann fékk
kransæðastíflu.
Sem leiðtogi flokks síns í öld
ungadeildinni ræður Johnson
rniklu um hvaða lagafrumvörp
eru lögð fram. Hann hefur nú
fengið því framgengt, að þingi'
hefur verið frestað þar til á-
kveðið hefur verið um framboð
Stóru flokkanna. Með þessu
móti getur hann haft róttæk á-
■hri'f á fulltrúa hinna ýmsu
fylkja, scm hagsmuna eiga að
gæta í sambandi við löggjöf.
Ekki er talið, að þetta verði þó
til þess að Johnson fái fleiri at-
kvæði en Kennedy við fyrstu
atkvæðagreiðslu.
Jóhnson nýtur stuðnings Suð
urríkjamanna og hefur ekki tek
izt að ná teljandi' fylgi í Norð-
urríkjunum, þrátt fyrir allar til-
raunir til að höggva inn í raðir
Kennedys. Hann er talinn einn
glæsi'legasti stj órnmálamaður
Bandaríkjaþings, en íhaldssam-
ur.
Stuart Symington þótti um
hríð líklegt forsetaefni, en á
hann er varla minnzt framar.
Adlai Stevenson er ekki í fram-
boði, en margir telja að fari' svo
að flokksþingið geti ekki sam-
einazt um Kennedy eða John-
son, verði hann settur í fram>«
boð.
Kennedy er sá, sem flestifl
spá sigri.' En hann skortir enn
nokkuð á til að vera öruggur,
Til þess að hljóta útnefninga
þarf 761 atkvæði á flokksþing-
inu, en við fyrstu atkvæða-
greiðslu ræður hann ekki yfií
nema 643 atkvæðum og við aðraj
743. Hann skortir því 18 atkv.
eins og er. Þess er og að geta,
að margir þeir, sem styðja hania
egra svo með hálfum huga og
geta yfirgefið hann, ef líklegt
þykir, að annar verði honum yí
irsterkari. En Kennedy heful
mörg tromp á hendi. Búizt ea
við, að hann bjóði' Humphrey
varaforsetasætið, ef fylgismenia
hans styðji sig. Þá er altalað, að
:hann skipi Adlai Stevenson ut»
anríkisráðherra, ef hann verS*
ur forseti. Og nú er jafnvel
reiknað með, að Kennedy bjóði
Symington emibætti' landvarnal
ráðherra. Þetta baktjaldamaklD
Massachusettsmannsins kemui
betur í ljós seinna, en hann eli
fylginn sér og kann stafróí
bandarískra stjórnmála út og
inn. En hann er aðeins 43 ára
að aldri og efti'r að fundux
æðstu manna fór út um þúfur
um miðjan maí, hafa vexið uppS
háværar raddir um að veljá
þyrfti eldri og reyndar.i mann i
forsetaefnið. En þessar raddir
hafa lækkað mjög að undan-
förnu.
AlUr stjórnmálafréttaritafal}
í Bandaríkjunum telja, að Ken»
Framhald á 10. síðu, • j
Humphrey,
varaforseti ef Kennedy sigrar^