Lögberg - 02.10.1919, Síða 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTTTDAGINN
2. OKTÓBER 1919
£Vp
Jón J. Bíldfell, Editor
J. J. Vopni, Business Manager
LltanáskriTt til blaSain*:
TH,E C0LUN|BIJ\ PRESS, Ltd., Box 3172, Winnipeg, M,an.
Utanáakrift ritstjórana:
EOITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, tyan.
VERÐ BLAÐSINS: »2.00 um ári8.
Gefið út Kvem Fimtudag af Th» Coi-
umbia Pre*s, Ltd.,Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Mam.
TAJiSIMI: GARRV 41« og 417
IIIHIMililllllllllllllllllllllíílfllliriilllilllililllll'llllimi1".:
C- 1 ^ / *
oigimamo nyja.
Eins og getið hefir verið um hér í blaðinu,
þá stendur til að nýtt lán verði boðið út af
stjórn Canada í þessum mánuði.
Undanfarandi hafa Victory lán verið boðin
út og keypt af landsmönnum umsvifalítið og
hispurslaust, þegar stjórnin þurfti að fá pen-
inga til þess að geta haldið stríðinu áfram og
að ekki var í nein skjól að leita hjá nema til
landsmanna sjálfra, þá brugðust þeir vel við,
reyndust drengir góðir og lögðu fram í hvert
skifti meira heldur en um var beðið.
Nú ætlar stjórnin enn á ný að biðja menn
um að kaup skuldabréf upp á mörg hundruð
miljónir dollara, og hún treystir því, að menn
muni verða vel við þeirri bón — treystir því, að
menn muni ekki bregðast.
Áður keyptu menn skuldabréf í þessu landi
og öðrum löndum sansherja vorra til þess að
stríðshugsjónir þær, sem þær þjóðir börðust
fyrir, mættu sigra.
Nú kaupa menn skuldabréf til þess að
hjálpa sinni eigin þjóð, Canadaþjóðinni, til þess
að verða ekki undir í baráttunni fyrir tilveru
sinni og þroskun.
Vér heyrum menn spyrja, hvernig standi á
þessu. Hvernig á því standi, að stjórnin þurfi
nú á peningum að halda, þar sem stríðið sé nú
búið.
Já, það er satt, að stríðið er búið og flestir
af’ hermönnum vorum eru komnir heim til sín.
En stríðskostnðurinn er ekki búinn.
Vextir af þ.jóðskuldinni, sem nú er komin
hátt upp í tvær biljónir dollara, þurfa að borg-
ast. Eftirlaun til þeirra, sem mistu fyrirvinnur
sínar í stríðinu, mega til með að borgast. Eft-
irlaun þeirra af hermönnum, sem ófærir urðu
til vinnu af völdum stríðsins, verða að borgast.
Ivostnaður við heimflutning hermannanna og
laun þeirra fyrir ákveðinn tíma eftir að þeir
koma heim, verður að borgast.
En engir peningar eru til þess að borga
þetta með, nema svo, að menn vilji hlaupa
undir bagga, ekki að eins nokkrir menn, heldur
almenningur — allir, því margar höndur vinna
létt verk—, þvf hinar vanalegu tekjur stjórn-
arinnar hrökkva ekki fyrir vanalegum út-
gjöldum, að viðbættum útgjöldum þeim, sem í
sambandi við stríðið standa.
Og þar við bætist verzlunrástandið í heim-
inum, sem vér eins og aðrir verðum að mæta, ef
vér viljum verða af með þær vörur, sem vér
höfum afgangs frá þvf, er vér sjálfir þurfum
oss til viðurværis heima fyrir.
Þjóðirnar, sem vér höfum verzlað með
búsafprðir vorar við, hver annari ver staddar,
J-urfa á korni og kjöti að halda, en hafa ekki
einn einasta eyrir til þess að borga með í svip-
inn. Svo að annað hvort er fyrir oss að sitja
með vörur vorar allar eða að minsta kosti svo og
svo mikið af þeim óseldar, eða þá að lána þeim
vörurnar þangað til þær geta borgað. En til
þess að það sé hægt, þarf stjórnin að hafa pen-
inga til þess að borga framleiðandanum, því
undir þeim kringumstæðum er það ókleift fyrir
hvern einstakling að lána, heldur verður það að
gjörast í nafni þjóðarinnar og undir umsjón
stjórnarinnar.
Stjórnin er því að biðja um þetta lán til
þess að geta borgað fyrir þær afurðir lands-
manna, sem umfram eru þarfir sjálfra þeirra,
til að gjöra mönnum mögulegt að verða af með
þær undir sömu kringumstæðum og aðrar
þjóðir, sém vörur hafa afgangs og til sölu verða
að gjöra. En það er, eins og sagt hefir verið,
með því að lána í mörgum tilfellum þar til þjóðir
þær í Evrópu, sem kaupa, geta borgað.
Það er því um tvent að velja fyrir Canada-
þjóðina í þessu sambandi.
Fyrst að kaupa nógu mikið af skuldabréf-
um, svo að stjórnin geti fengið næga peninga til
þess að mæta útgjöldunum og borga fyrir vöru-
forða þann, sem landsmenn hafa til að selja, til
þess að geta selt eða lánað þær til þjóða þeirra,
sem þurfa þeirra með, en hafa ekki kaupeyrir
sem stendur.
Annað: Liggja með vörur vorar óseldar og
láta aðrar þjóðir taka tækifærin til verzlunar-
sambanda við þessar þjóðir, með því að lána
þeim vörurnar í bili.
Vér erum ekki í neinum vafa um hvað
Canadaþjóðin muni gjöra í þessu sambandi.
Vér erum ekki í neintina vafa um hvað Vestur-
lslendinar muni gjöra í þessu sambandi. Þeir
munu gjöra sitt ýtrasta til þess að sjá þjóðinni
verzlunarlega borgið í framtíðinni. Vér vitum
að allir þeir, sem geta, munu kaupa skuldabréf,
þegar þau verða boðin út, til þess að trvggja
verzlunarlega velmegun Jíjóðarinnar og fram-
tíðar velmegun hennar.
Og vér vitum líka, að þeir muni kaupa þessi
skuldabréf af því, að frá hagfrðeðilegu sjónar-
raiði eru það þau beztu kaup, sem nokkur mað-
ur, karl eða kona, getur gert.
Ekkert til, -sem er tryggara, —- ekkert til,
sem er eins trygt eins og þessi skuldabréf, því
á bak við þau standa ekki að eins einstaklingar
og allir bankar, sem til eru í landinu, heldur
alt auðmagn landsins, landið sjálft.
Og enn fremur eru þessi skuldabréf, sem
eiga að bera 5y2% vexti, svo handhæg og svo
vel trygð, að maður getur selt þau nálega hve-
nær sem er og hvar sem maður er staddur í
landinu.
Laudar góðir, munið eftir að kaupa skulda-
bréf Dominion stjórnarinnar, þegar þau verða
boðin út í þessum mánuði.
Að hugsa málin á Helgafelli.
Það er í frásögur fært um Snorra goða,
að þegar hann vildi hugsa mál sín sem bezt,
eða er hann var að ráða fram úr vandamálum
fyrir aðra menn, þá fór hann upp á Helgafell
og liugsaði þar málin í ró og næði, sat þar tím-
unuih saman aleinn, með dýrð íslenzkrar nátt-
úru fyrir augum sér og íslenza sveitaró í hug
og hjarta.
Þessi skarpvitri maður, 'Snorri, fann til
þess, að þegar um þýðingarmikil spursmál
var að ræða, þá þurfti að grand-skoða þau á
adar hliðar, velta þeim fyrir sér, teygja þau
sundur og saman, til þess’ að sjá veiku hlekk-
ina í þeim og sálda þau þar til þau voru orðin
Ijós og skýr. Og ekki einasta það, þeldur líka
að gjöra sér nákvæma grein fyrir áhrifum
þeirra á menn og málefni.
f Marga hafa syndir mannann ?erið í lið-
inni tíð og margvíslegar. En vér efumst um,
að nokkur synd sé stærri, né heldur almenn-
ari, heldur on synd hu£suimr<ljeysisms. Það
er að segja, hversu margir fremja þá óhæfu,
að tala án þess að hugsa; hversu margir það
eru, sem grípa hugsanirnar á lofti og hlaupa
með þær í blöð og bækur og gjöra sitt til þess
að drepa smekkvísi manna, deyfa fegurðar-
tilfinningu þeirra, gjöra menn sljórri, skiln-
ingslausari og verri menn, heldur en þeir í
raun og veru eru.
Þessi brestur manna er orðinn svo tíður
og almennur, að menn falla ósjálfrátt fyrir
honum. Því hvort heldur að menn koma inn
■'í bókpverzlanirnar hér, taka dagblöðin sér í
hönd eða hlusta á ræður manna, þá steypist
yfir mann þetta sama flóð — flóð af óköruð-
um eða hálf-köruðum hugsunum — mælgi,
s<:-m ekkert hefir til brunns að bera nema nekt-
ina og sem endurspeglar sál er var innantóm,
lýsti huga, sen* ekkert nenti að hugsa.
Einn merkur maður hefir sagt, að lang-
f'estar yfirsjónir mannanna séu af því
sprottnar, að þeir hugsi ekki nógu yandlega,
brjóti hugsanirnar ekki nógu vel til mergjar
áður en fólk lætur tungu sína flytja þær út í
heiminn.
Hugsum okkur að menn alt í einu gerðu
sér grein fyrir því, hvað móðgunaryrði, sem í
hugsunarleysi hrökkva út, af vörum manna
hafa gjört mikið ilt, hye mörg ör að þau hafa
sett á sálir meðbræðra vorra og systra; ætli
mönnum færi þá ekki að skiljast, hversu hugs-
unarleysið getur verið illvígt og miskunnar-
laustf
Hugsum oss, að menn vildu gjöra sér
grein fyrir því, hve verzluanr-fyrirtæki, sem
iila hafa verið hugsuð, illa athuguð, hafa gjört
niikið fjártjón. Hugsum oss, að menn vildu
gjöra sér grein fyrir öllum þeim eyðileggj-
andi hugsunum, sem menn í hugsunarleysi
hafa sent út frá sér, en sem svo hafa heltekið
einhverja saklausa og óþroskaða sál og gjört
hana óhamingjusama til æfiloka; skyldu menn
þá ekki geta farið að skilja, hve mikið tjón af
því getur hlotist ? 0g hversu mikla ógæfu það
gfetur leitt yfir menn og málefni. ,
Það er hin me^ta unun, að horfa yfir
hreinan og vel ræktaðan kornakur. Tír þeim
akri geta menn vænst arðsamrar uppskeru.
En það er líka jafn-ömurleg sjón, að sjá akur,
sem út ataður er í illgresí, og úr þeim akri er
heldur ekki neins arðs að vænta.
Svo er með hugsanir mannanna, hinar
hreinu og óhreinu; þær, sem grundaðar eru,
og hinar, sem ókaraðar eru að þvælast fyrir
skilningarvitum manna.
Hugsunarleysis illgresið í mannlífsakr-
inum, er að engu leyti betra en illgresið í korn-
akrinum. Því hvorutveggja háir hreinleik og
þroska.
Vér getum trúað því, að ýmsir verði oss
sammála um þörfina á því að taka Snorra
goða sér til fyrirmyndar — og að vér færum
að hugsa hugsanir vorar að Helgafelli. Menn
hafa alt af þurft þess, þeir er vel vildu hugsa,
og menn þurfa þess enn í dag.
Að sjálfsögðu geta ekki allir náð til fells-
ins forn-helga í Helgafells-sveit í Snæfellsnes-
s\ slu á Islandi. En það gerir ekkert til. Menn
geta samt farið með hugsanir sínar upp á
Helgafell — farið með hugsanir sínar í ein-
hvern friðhelgan reit, þar sem menn gefa sér
tima til þess að brjóta þær til mergjar.
Og ef nokkurn tíma hefir verið ástæða til
þess fyrir einstaklinga og þjóðir að taka hugs-
anir sínar og ráða þeim til lykta uppi á Helga-
felli, þá er það einmitt nú.
Öllum hJýtur að vera ljóst los það og öf-
ugstreymi, sem um heim allan er komið á
hugsanir manna. Allir hljóta líka að sjá ham-
stola hugsanir manna, sem bera heila mann-
fJokka áfram að einhverjum takmörkum, sem
þeir sjálfir vita ekki hver eru — að einhverju
takmarki, sem er eins óljóst fyrir mönnum
þessum sjálfum, sem «ækja fram, eins og barn-
inu nýfædda.
Vér skulum láta ósagt, hver sé aðal ástæð
an til þessa ástands. Menn segja, að það sé
þeim að kenna, sem náð hafa haldi á svo eða
svo miklum auðæfum í löndum eða lausum aur
um. Ef til vill er eitthvað satt í því.
En vér viljum spyrja: Iivort mun hugs-
unarleysis-flóðið, sem dunið hefir yfir alla
menn og læst sig um líf þeirra og sál, þar til
Jieir eru orðnir ófærir að hugsa eina einustu
hugsun út, skoða nokkur mál ofan í kjölinn,
eða gjöra sér grein fyrir réttu eða röngu, viti
eða óviti, eiga sinn þátt í ástandinu, eins og
það nú er orðið?
Menn tala um að endurreisa það, sem af-
laga hefir farið eða úr skorðum gengið á
stríðstímunum, og er það virðingarvert. Það
e r nauðsynlegt að auka framleiðsluna, því
annars verður aldrei að eilífu hægt að mæta hin-
um auknu útgjöldum í stóru og smáu.
Það er virðingarvert og líka ljúft skyldu-
verk að hjálpa hermönnum vorum til þess að
ná aftur festu í borgarafélagi voru og kenna
þeim, sem þess þurfa, til þess þeir geti séð
fyrir sér sjálfir.
öll viðleitni manna til þess að koma á
jafnægi eftir þann óskaplega hildarleik, sem
þjóðirnar eru nýbúnar að taka þátt í, er há-
tíðleg skylda vor.
#
meira virði en alt þetta væri það, ef
einhver gæti fundið upp ráð til þess að kæfa
mælgina, sem flæðir eins og hafsjór alt í kring
um oss — hugsunarleysis fleiprið, sem drífur
að oss eins og skæðadrífa, og komið bæði
konum og körlum til þess að hugsa mál sín
vandlega, og brjóta þau til mergjar að Helga-
felli, að dæmi Snorra goða.
Nýjar bækur.
Ciuðgeir Jóhannsson, Kötlugosið 1918.
Ársæll Árnason gaf út. Reykjavík 1919.
Bók þessi er að vísu ekki stór, að eins 72
blaðsíður í átta blaða broti. En hún er merki-
leg fyrir þá sök, að hún hefir inni að halda
lýsingu af náttúru-undri Islands, Kötlugosinu
síðasta frá 12. október 1918.
Lýsingarnar, sem allar eru eftir sjónar-
votta, eru svo skýrar og greinilegar, að það
er eins og þessi hrika-viðburður í náttúru Is-
larids sé uppmálaður fyrir sjónum manns —
eins og að maður sjái reykjarmökkinn, sem
svo var dimmur, að hann breytti björtum degi
í dimmustu nótt; eins og maður heyri dunur
og dynkina, þegar vellandi hraunglóðin er að
brjótast út úr eldgýgnum, og eins og að vér
sjáum flóðið velta fram sandana og bera með
sér ísbjörgin himingnæfándi.
Fyrst í bókinni er lýsing á aðdragandan-
um að gosinu, vindstöíjiu, veðri og ýmsum fyr-
irbrigðum sem fóru á undan gosinu, eft-
ir höfundinn sjálfan, Guðgeir Jóhannsson.
Er þar vel sagt frá og greinilega, svo að mað-
ur sér undir eins, að þar talar sjónarvottur.
Málið er látlaust og hugsunin skýr.
Svo halda lýsingarnar áfram frá sjónar-
vottum úr Mýrdal, af Hjörleifshöfða, úr
Skaftártungu, Álftaveri, Meðallandi og af
Sjðu, og allar eru lýsingarnar góðar. Hér er
sýnishorn af einni úr Álftaveri:
VHeim til mín var komin konan Sigrún frá
Hraungerði með öll börn sín 6 að tölu. Lét eg
þá alla, unga og gamla, fara heiman af bæjunum
og suður í svoTíölluð Virkisfjárhús, sem eru
sunnar og standa hærra en bæirnir. Þegar þar
var komið, varð ekki meira að gert. Þá Var
hJaupið að koma austur hjá bæ mínum, og önn-
ui flóðkvísl rann austur hjá Hraungerði. Með-
an þessu fór fram hér, reið Jón Brynjólfsson
austur að Mýrum. Á þeim bæ var enginn karl-
maður heima. Var þar ekki annað fólk, en ekkj-
an Jóhanna, ein stúlka og 2 börn.
Þessu næst kom hlaupið með miklu jakaflugi
austur af öllum hæðum milli bæjanna og fylti
upp alla mýrina kring um Þykkvabæjarklaustur.
Komst það nærfelt að kirkjugarðinum. En þá
skall á náttmyrkrið og varð hver að taka því, er
að höndum bar. Dreif þá vikur í sífellu, svo ilt
var að horfa frá sér. Varð fljótt sporrækt. Eld-
ingar geisuðu um alt loft, og þrumur dundu í sí-
fellu, svo varla varð hlé á. Þá gekk öskumökk-
. urinn hér fyrir norðan, því kaldi var á land-
sunnan, er bægði honum frá.
Að morgni hins 13. okt., sem var sunnudag-
ur, var vatnsflóðið'að mestu hlaupið af, en jök-
ulhrannir, sem víða eru 4 m. þykkar, liggja svo
langt sem augað eygir á öllum leirum og gras-
lendi, sem hlaupið fór yfir.
Nú var fólk hér orðið óðfúst að vita um af-
drif þeirra manna, er sást til í gær fyrir ofan
Skálm á hröðum flótta undan flóðinu. Voru þar
milli tuttugu og þrjátíu af efnilegustu mönnum
hreppsins. Um hádeg i komu flestir þessir
menn heim til sín. Komu þeir gangandi, því
eigi var fært með liesta fyrir hrönnum.”
Það er ekki einasta, að maður hafi fengið
hér nákvæma, heldur einnig skemtilega og
fróðlega lýsingu á þessu ægilega Kötlugosi, og
á höfundurinn þakkir skilið fyrir það. Bókin
er líka afar mikils virði frá sögulegu sjónar-
miði og frá því sjónarmiði hefir hann og unn-
ið þarft verk.
Þrjar myndir fylgja bókinni: Landa-
bréf, þar sem megin-hluti jökulsins sést og
sveitarinnar sunnan undir honum, afstaða
eldgýgsins og fleira. — Önnur myndin sýnir
reykjarmökkinn upp úr jöklinum, og þriðja
myndin sýnir hrikalegan jaka, sem fluzt hefir
með vatnsflóðinu fram á sanda.
Frágangur bókarinnar er góður, bæði að
utan og innan, og teljum vér víst, að hún muni
fá iúarga kaupendur hér vestra; hún á það skil-
ið. — Fæst í tíókaverzlun Finns Johnson, 698
Sargent Ae., og kostar í kápu 90c.
niiBiii!
VIIIBIII
The Royal Bank of Canada
Höfuðstóll löggiitur $26.000.000
Varasjööur.. $16,400,000
I’orsetl ...
Vara-forsetl
Aðal-ráðsmaður
Allskonar bankastörf afgTeldd.
HöfuiSstöll greiddur $16,100,000
Total Assets over. .$460,000,000
Slr HERBERT S. HOLT
K. 1,. PEASE
- - C. E XEIIjIj
Vér byrjum reiknlnga viB elnstakllnga
e8a íélög og sanngjarnlr skHmftlar velttir. Avtsanlr seldar tll hvaöa
staBar sero er A fslandl. Sérstakur gaumur gefinn sparisjöösinnlögum,
aem byrja niA mef 1 dollar. Rentur lagöar vií á hverjum 6 tníouSum.
WINNIPEG (West End) BRANCHES
Cor. William & Sherbrook T. E. Thorsteinson, Manager
Cor. Sargent & Beverley F. Thordarson, Manager
Cor. Portage & Sherbrook R. L. Patcrson, Manager
Cor. Main & Logan M. A. 0’Hara Manager.
iiiimiiMniniii!
IIIIHIIIIHI!!III
ll!HB!!H.;:.■!!!!■.!! ■!!!«
^IHIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiiffliiiraiiiiraiL'iiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiJiiiiii
í:::biii!B!|i'I
iiiiiiiiiraiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiinniminiiiiiiiuraiiiig
Mcmbers Winnipeg
Grain Exchange.
Mcmbcrs Winnipcg Grain and Produce
Clearing Association.
N0RTH-WEST C0MMISSI0N CO, LTD.
Islenzkir Hveitikaupmeiui
Talsími Main 2874 - 216 Grain Exchange
WINNIPEG, MANITOBA
I íslenzkir bændur!
m
Canadastjórnin hefir ákvarðað að $2.15 sé það, sem við
H megum borga sem fyrirfram borgun út á hveiti í ár fyrir No.
I 1 Northern. Fyrir aðrar tegundir verður borgað sem ákvarðað
| er. Við viljum einnig minna menn á að við fáum frá stjórn-
inni hluthafamiða (Participation ticket), sem við sjáum um að
g senda hverjum einum manni, sem sendir okkur hveiti sitt.
íslendingar! Við viljum mælast til þess að-þið sendið
3 okkur sem mest af korni ykkar í ár. Við erum þeir einu landar
jg sem rekum þá atvinnu að selja korn fyrir bændur gegn um- ||
Iboðssölulaunum. Við höfum ábyrgðar og stjórnarleyfi og
gjörum okkur far um að gjöra viðskiftamenn okkar ánægða.
Ef vigtarútkoma á vagnhlössum, sem okkur eru send, ekki jj
s stendur heima við það, sem í þau hefir verið látið, gjörum við H
í það sérstaklega að okkar skyldu að sjá um að slíkt sé lagfært. H
j Einnig gæti það verið peningar í yðar vasa að við skoðum 1
; sjálfir kornið í hverju vagnhlassi sem okkur er sent, svo að •
g rangindi við tegundaflokkun (gradíng) getur ekki átt sér stað. jj
a petta er nokkuð, sem mörg stærri félög ekki gjöra, því þau hafa U
y mörgu að sinna og eiga flest sín eigin korngeymsluhús, svo •
] það er þeirra hagnaður ef flokkunin er gjörð bóndanum í óhag.
r. petta er ætíð gott að vita, þegar maður sendir korn, að einhver 1
g líti eftir ef óviljandi skyldi vera gjörð röng flokkun, og að
1 einhver sjái um að slíkt sé strax lagfært.
í sambandi við þær korntegundir, sem að samkepni er H
H hæg^að koma að, skulum vér gjöra eins vel, ef ekki hetur, en
; aðrir. peir sem vildu geyma hafra,. bygg eða flax um lengri 1
| eða skemri tíma, ættu að senda til okkar það sem þeir hafa. 1
| Við borgum ríflega fyrirframhorgun og látum hvern vita um, g
f§ þegar við álítum verð sanngjarnt.
Við þökkum svo þeim, sem að undanförnu hafa skift við’ 1
okkur, og vonum að þeir og allir íslendingar skrifi okkiir, þeg- f§
■ ar þá vantar upplýsingar um kornverzlun. öllum slíkum bréf- jj
g um er svarað um hæl. Skrifið á ensku eða íslenzku.
Virðingarfylst.
Hannes J. Lindal,
Ráðsmaður.
uimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiuniiiiiiiiiiiuiiuiiniHiniiiimuHiiiiiiiiiiiuuiniuiiiiiiiuiiiiiiiuiiiiiiiuuiniiiiifliiniiiii
Gullbrúðkaup
Þorvaldar Þorvaldssonar og Þuríðar Þorbergsdóttur.
Gullbrúðkaup þinna öldnu og góðkunnu heiðurshjóna, porvaldar
porvaldssonar og puríðar porbergsdótur, er lengst hafa búið, síðan
þau fluttu hingað til lands, í Víðidalstungu í Árnesbygð í Nýja íslandi,
var haldið hátjðlegt af börnum þeirra, herra Sveini verzlunarmanni
Thorvaldson við íslendingafljót; Dr. porbergi Thorvaldson, háskóla-
kennara í Saskatoon, og Guðrúnu húsfreyju Johnson í Odda í Árnes-
bygð, sunnudaginn þann 14. sept? s. 1., í samkomuhúsi Riverton hæjar
við íslendingafljót. Boðsgestir voru á annað hundrað manns, og
flestir úr tölu hinna eldri samferðamanna þeirra hjóna. Voru þeir
flestir innan héraðs, og þó nokkrir frá Winnipeg. í tölu þeirra, er
boðnir voru frá Winnipeg og þar voru staddir, voru þau hjón, por-
steinn hyggingameistari Borgfjörð og kona hans; Sæmundur Borg-
fjörð, faðir porsteins; Gísli prentsmiðjustjóri Jónsson og kona hans;
séra Rögnvaldur Pétursson og kona hans; Jón Markússon og kona
hans; Margrét Björnsdóttir og skáldið^ Magnús Markússon. Eru^hin
fjögur síðastnefndu fornir nágrannar þeirra hjóna heiman frá Is-
landi. Meðal sveitunga þeirra þar neðra má tilnefna: skáldið Gutt-
orm J. Guttormsson og konu hans; hr. Jóhann Briem og konu hans;
Jón Sigvaldason og konu hans og dóttur; porgrím Jónsson og konu
hans; Björn Hjörleifsson ogkona hans; Hálfdán Sigmundsson og kona
hans; Lárus Björnsson og konu hans; Einar porbergsson og konu
hans; porvald pórarinsson hóksala; Jóhann Guðmundsson, konu hans
og dóttur; Guðrúnu Illugadóttur og dóttur hennar; Baldvin Halldórs-
son og konu hans; Victor 'kaupmann Eyjólfsson; Gísla kaupmann Sig-
mundsson frá Hnausum; Sigurjón Jónsson tengdason brúðhjónanna;
Jóhannes kaupmann Sigurðsson frá Gimli, konu hans og hörn; auk
ótal fleiri, eldri og yngri, er vér eigi kunnum að nefna, og svo börn,
venzlafólk og ættingja gullbrúðhjónanna.
Samkvæmið hófst um klukkan hálf-þrjú, með því að hin öidnu
hjón vorú leidd til sætis af vinum þeirra og nágrönnum, Jóhanni
Briem og konu hans. Skipuðu þau sæti sitt til hvorrar handar gull-
brúðhjónanna, meðan á athöfninni stóð. Borð höfðu verið reist eftir
endilöngum salnum, og eitt yfir þveran pall við innri stafn hússins.
Við það sátu brúðhjóin, börn þeirra og venzlamenn annarsvegar, en
barnabörnin andspænis þeim hinumegin. Út frá hlið þeirra sat og
yngsti ættinginn, sonar-dóttursonur þeirra. Voru þarna saman komn-
ar við borðið fjórar kynslóðir. Gestir röðuðu sér við langborðin fram
um húsið. Innan var húsið prýtt flöggum, en borðin hlaðin vistum af
ýmsu tagi og skreytt blómum.
Eftir að allir voru gengnir til sætis, hófst athöfnin með því, að
séra Rögnvaldur Pétursson, er stýrði samkomunni, las nokkra kafla
úr 139. Sálminum og flutti þar næst bæn. Var þá sunginn sálmurinn
nr. 42 úr Viðeyjar-sálmabókinni: “Mín gæfa reist á guðs náð er,”
eftir porstein prest Sveinhjarnarson á Hesti (1760—1798; dáinn
1814), er sunginn var áður við hjónavígslu þeirra fyrir 50 árum síðan.
Flutti hann þá stutt ávarp til þeirra hjóna og mintist helztu æfiat-
burðanna, að heiman og hérna í landi. Var þar næst sunginn sálm-
urinn nr. 589 í Sálmabókinni: “Hve gott og fagurt og inndælt er,”
eftir Valdemar biskup Briem. Voru bruðhjónunum þar næst afhent-
ar margar og pryðilegar gjafir frá börnum þeirra og nákomnustu
vinum. Með gjöfunum mælti séra Rögnvaldur Pétursson nokkrum
orðum og kvað þeim fylgja hinar hugheilustu árnaðaróskir og hlýj-
ustu vina óskir, en gjafirnar fram bar Anna, elzta dóttir Sveins kaup-
manns, og lagði á borð fyrir afa sinn og ömmu. Gjafir barna þeirra
voru: til brúðgumans gullúr, hið vandaðasta að öllu leyti; en til
brúíJurinnar nisti úr gulli, ítalskt að gerð og hinn fegursti gripur.
Ótal fleiri gjafir voru þeim færðar, svo sem kaffi-borðbúnaður úr