Lögberg - 14.04.1921, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
34. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 14. APRIL 1921
NUMER 13
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
# ———
Canada.
Farið er nú nokkuð að ihitna í
hinum pólitiska katli Manitoba
(þingsins þessa dagana og lítt fyr-
irsjáanlegt nema upp úr honum
kunni að sjóða þá og þegar. Við
umræðurnar á mánudagskveldið
gerðist þjark mikið út af nefnd
þeirri, Civil Service Commission,
er hefir með höndum undirfoúning
og tillögur í sambandi við veiting-
ar sýslana í þjónustu stjórnarinn-
ar. — J. T. Haig afturhaldspost-
uli, kvaðst álíta starf nefndap
jþeirrar 'ekki annað en skrípaleik,
enda væri nefndin lítið annað en
hlutdrægt tól í Ihöndum stjórnar-
innar. peir Hon Norris, yfir-
ráðgjafi og Hon Thomas H. John-
son, miótmælítu istaðlhæfingu Mr.
Haig og sýndu fram á með rökum
að nefndin væri hafin yfir flokika-
ríg og hefði unnið í hag allra
fylkisbúa jafnt. Pólitík réði engu
að því er til embættaveitinga eða
sýisiana kæmi, enda væri það á
allra manna vitorði að hreint ekki
svo fáir afturhaldsmenn hefðu
fengið stöðu samkvæmt uppástung-
um nefndarinnar. — Mr. Smith,
verkaflokíks þingmaður fyrir
Brandon, hefir foorið fram tillögu
til þingsályfktunar um að núverandi
stjórn leggi niður völd, en mynd-
að verði svo bræðings ráðuneyti,
þar sem ráðgjafar verði valdir úr
öllum þingflokkum. Stjórnin
telur tillöguna fela í sér beina
vantrausts yfirlýsingu, og kveðst
tafarlaust mundu segja af sér,
ef ihún hlyti samJþykki. Blaðið
Manitofoa Free Press getur þess
á mánudagskveldið, að Hon Thom-
as H. Jolhnson sé þeirrar skoðun-
ar, að frá stjórnarfarslegu sjón-
armiði fái tillagan ekki staðist og
muni hann því, er til umræðanna
kemur, anaæfa ihenni, a þeim
grundvelli. Talið er víst að
afturhalds og verkamanna þing-
menirnir muni fylgja Mr. Smith
að málum, en óviíst um afstöðú
bændaflokksins.
Atkvæði um uppástungu A. E.
Smitih, verkamanna þingmanns
frá Brandon, um nýja stjórn, sem
menn úr öllum flokkum þingsins
væru í og sem getið er um hér
á undan í blaðinu, fór fram á þing-
inu á þriðjudagskveldið var og
fé'llu svo að jöfn atkvæði voru með
og móti og réð atkvæði forseta,
sem greiddi atkvæði á móti uppá-
stungunni, úrslitunum Atkvæði
féllu þannig:
Með henni voru þeir: Bayley,
Bernier, Dixon, Duprey, Fjeld-
sted, Haig, Hanjlin, Hryhorchuk,
ívans, Kennedy, Kristjánssón,
Litfle, Moore, Palmer, Ridley,
Rofoinson, Smith, Spinks, Stan-
bridge, Talibot, Tanner, Taylor,
Tuppr, Waugh, Yakemeschak—25
Móti: Dr. Armstrong, August,
Bovin, Brown, Cameron, Clingan,
Emmond, Findllater, Fletcher,
Joíhnson, Kirvan, McConnell, Mc-
Donald, McKinnell, McPherson,
Mabb, Malcolm, Morrison, Norris,
RiChardson, Mrs. Rogers, Stovel,,
Thornton, Williams, Wilson—25.
W. F. Coclkshutt afturhalds-
þingmaður fyrir Brantford kjör-
■dærni, segir að stjórninni detti
«kiki til hugar að ganga til kosn-
inga, fyr en hún hafi útendað
fimm ára kjörtímafoilið, isvo fremi
að hún fái ekki vantrau'sts yfirlýs.
ingu í þinginu.
Crtnefning til þingmensku fór
fram í Wynyard, Sask, á miðviku-
da^inn <var 6. þ jm., af hálfu stuðn-
|ngsmanna fyjállslynda flokksins
' >ví kjördæmi og óháðra bænda.
f hálfu frjálalynda flokksins
'ar tilnefndur D. B. Musselman
pa Lockwood. Landi vor' W. H.
auison, sem verið hefir þing-
'Y*af5ur þesisa kjördæmis. undan-
1 prandi’ ekki k°st á s*ér aftur.
y^ir hönd óháðra bænda var út-
nefndur á kjörfundi, sem haldin
var í Wynyard þann sama dag
Leorge W. Robertson.
r^lnn m' ^ezi; a Licirríili sínu
ttawa, Hon. Sidney Fisher, er
um langan aldur hafði á foendi
orystu búnaðarmáladeildarinnar
1 raf5uneyti Sir Wilfred Laurier,
mætur maður í hvívetna. Hinn
framliðni ráðgjafi var rúmt sjö-
ugur að aldri, fæddur í Montre-
al 12. júní árið 1850. Mr. Fis.
ner naut mentunar við McGill há-
skólann, en þvínæst við háskól-
ann í Camforidge á Englandi og út-
.skrifaðist þaðan 1872. Hvarf hann
heim aftur til Canada að afloknu
prófi og keypti býli eitt mikið að
Knowiton, Que. og rak þar stór-
búnað fram til hins síðasta, þótt
aðrir hefðu oft eftirlit með foúinu,
þar sem hann eins og emlbættis-
afstaða hans krafði, ihlaut oft að
dvelja langvistum í Ottawa. Bú
garður ihans var sðnn fyrirmynd
o g mátti þangað margvíslegan
fróðleik sækja, einkum að því er
viðkom kynbótum nautgripa, enda
var eigendanum nautgriparæktin
framúrskarandi áhugamál. Mr.
Fis'her var maður stefnufastur og
einlægur í öllum málum og naut
almennings trausts. Um leið og
frjálslyndi flokkurinn komst til
valda undir leiðsögn Sir Wilfrid
Lauriens, tók Fisher við landbún-
aðarráðgjafa embættinu og gegndi
því þár til árið 1911, að Laurier-
stjórnin tapaði í kosningum.
Hann stofnsetti tilraunabú víðs-
vegar um Vesturlandið og foarðist
alla sí.na tíð fyrir afnámi á að-
flutningsbanni á lifandi nautpen-
ingi frá Canada fil Englands.
Bandaríkin
Stjórn Bandaríkjanna Ihefir kraf-
ist þess af stjórninni þýzku, að
hún framselji tvo menn, Grover
Cleveland Bergdal og Carl Neuf,
er á ólöglegan hátt sluppu frá
heijþjónustu, eftir að Bandaríkin
fóru inn í ófriðinn mikla.
Félag eitt í Philadelphia, er
nefnist Society of Frends, hefir
farið þess á leit við Harding for-
seta, að hann stuðlaði að öllu því
leyti er í hans valdi stæði að tak-
;mörkun vopnaburðar.
Verkamenn, um 100,000 að tölu,
cr við niðursuðu og slátrunanhús
störfuðu og lögðu niður vinnu fyrir
rolckru, sökum þess, að vinnuveit-
endur ákváðu að lækka kaupgjald
þeirra, hafa nú aftur tekið til
starfa og gengið að kauplækkun,
er nemur frá l21/> til 15 af hundr-
aði.
Eugene V. Defos jafnaðarmanna.
foringinn alkunni, sem setið hefir
í varðhaldi, fór einn síns liðs ó-
hindraður af lögreglunni frá
farigahúsinu í Atlantaborg og til
Was'hington, þar sem foann lagði
mál sitt fram f.vrir hinn nýja
dómsmálaráðherra Bandaríkjanna,
Mr. Daugherty.
James Gifobons, erkifoiskup í
Baltemore, er nýlátinn, áttatíu og
sjö ára að aldri. Merkur maður og
nafnkunnur kirkjuhöfðingi.
Maður að nafni John Williams
i Jasper sveitinni í Georgia rík-
inu, hefir fundin verið sekur um
morð þriggja svertingja.
Rikisritaradeild Bandaríkjanna,
hefir tilkynt öllum sendiherra og
ræðismannssveitum sínum út um
heim, að framvegis megi þær eng-
an ú'tlending hafa í þjónustu sinni.
Feíllibylur varð nýlega tveim
mönnum að bana í Berlín, Tenn.
en tíu limlestust.
Mælt er að loftbátur, undir
stjórn Chief Quartermaster E. W.
Wilkinson’s muni hafa farist fyr-
ir skömmu, að minsta kosti hefir
ekki til foans spurst.
Wodrow Wilson, fyrrum forseti
Bandaríkjanna, hefir verið mjö'g
lasinn að undanförhu. Hafa
margir læknar sturidað hann og er
foann sagður að vera heldur á
batavegi.
Hughes ríkisritari, hefir sent
Soviet stjórninni á Rússlandi op.
infoera tilkynnningu, þar sem hann
lýsir yfir því, að Bandaríkjastjórn
geti enga heilforigða átyllu fundið,
er léttlætt gæti viðskiftasamn-
inga við Rússa, eins og .sakir
standi.
Harding forseti hefir skipað
James C. Davis frá Iowa, sem Dir-
ector-General eða yfirframkvæmda
stjóra járnibrauta, samkvæmt
200. grein samgönguOa'ganna.
pingnefnd undir forystu iCalder
senators, hefir komist að þeirri
niðurstöðu, að ef vel væri, þyrfti
að foyggja, eina miljón heimila í
Bandaríkjunum nú þegar og legg-
ur til að stór fjánhæð verði veitt
í þessu augnamiði.
Col. Jay J. Morrow, er gegnt
hefir að undanförnu yfirráðs-
mensku í foéruðum meðfram Pan-
ama skurðinum, hefir nú verið
skipaður af Harding forseta í
emfoætti þetta.
Reni Viviany, fyrrum yfirráð-
gjafi Frakka, hefir verið í Banda-
ríkjunum um þessar mundir og ver-
ið að leita fyrir sér um það, hvort
ekki væri hugsanlegt að Banda-
ríkin vildu á einhvern hátt taka
þátt 'í þjóðasambandinu. Enga
rninstu von um nokkra þátttöku
mun hann hafa fengið, enda þeg-
ar sannað að Bandaríkin vilja sem
minst afskifti hafa af Norður-
álfumálum, eins og sakir standa.
Roland S. Morris, sendiherra
Eandaríkjanna í Japan, hefir sagt
af sér embættinu.
Látinp er fyrir skömmu John
Burroughs, náttúrufræðingurinn
n'afnkunni, einn af ástsælustu
borgurum Bandaríkja þjóðarinnar.
Hann var 84 ára að aldri.
þing Bandaríkjanna kom saman
í Wasihington hinn 11. þ.m. og er
það fyrsta þing Harding stjórnar-
innar. ófrétt.enn um stjórnar-
frumvörpin, en talið víst að eitt
af fyrstu málunum, er til umræðu
rnuni koma, verði verndartolla
frumvarp flutt af Young þing-
manni frá Norður Dakota. Verð-
ur frumvarpið lítið sem ekkert
breytt, frá Fordneys frumvarpinu
er Wilson þáverandi fofaeti
synjaði istaðfestingar.
-----o---
Bretland
Draugasögur allískýggilegar
berast frá Nottingham á Englandi,
sem hafa v-akið allmikið umtal á
milli andatrúarmanna og annara.
lífir parti af fangahúsinu gamla
i Nottingham er nú bygging sem
koparsmiður einn helzt við í, og
er sú bygging nefrid: “Hús h’inn-
ar grátandi konu” og foefir það
hlotið nafn það, út af hljóði ein.
kennilegu og skerandi; sem á að
hafa heyrst þar við og við, og er
það trú manna að svipur, eða andi
konu einnar tíginniar, ,sem í því
var myrt, og er grafinn undir
foúsinu láti á þann hátt til sín
heyra.
Dag einn” segir koparsmiður-
inn sem nú hefir vinnustofu sína
í húsinu “sá eg svip af manni
glöggt og skýrt. Hann var í
herforingja foúningi og hafði hina
svo nefndu Wellington-skó á fót-
um. Og oft sé eg andlit við
glugga í vinnustofu minni, en þeg-
ar eg opna hurðina til að sjá hver
þar sé á gægjum gríp eg ávalt I
tómt. Nú ekki fyrir löngu kom
maður frá Lundúnum, til að rann-
saka þessi fyrirbrigðbog fór hann
inn í loftherbergi í húsi þessu, en
hann var ekki fyr kominn þangað
inn, en gripið var fyrir kverkar
honum af einhverju ósýnilegu
afli, og honum slengt niður á
gólfið endilöngum.
Lafði Astor kom dag einn í vik-
unni sem leið út úr húsi sínu í
Lundúnum á leið í erindum, sem
foún átti út í bæ; þegar hún kom
ut á götuna, réðist að foenni þorp-
ari, sem svívirti hana í orði og
foótaði að drepa hana. Lafði Astor
lét sér ekki foylt við verða, horfði
einbeittlega á óþokkann, tók vasa-
bók og ritblý upp ur vasa sínum
og spurði náurigann í mesta sak.
leysi hvað hann 'héti og ifovar hann
ætti heima, en á þessu átti maður-
inn sízt von, svo honum féllust
hendur með öllu og tóöc á rás eftir
götunni og lafði Astor á’eftir gegn
um mannþyrpinguna og svo út úr
henni og inn í foakstræti, þar sem
umferð var lítil eða engin, og að
isíðustu náði Lafði Astor náungan-
um og fór með hann á lögreglu-
stöðvarnar og aflhenti foann lög-
reglunni, en gekk svo frá Ihnútum
áður hún fór, að maðurinn skyldi
að eins fá ofan í gjöf fyrir þetta
tiltæki, en að foonum iskyldi ekki
vera foegnt.
Kolaverkfallið á Bretlandi er
enn ægilegt, þó folöðin sum haldi
því fram, að útlit með friðsamlegt
samkomulag sé foeldur að glæðast,
og engin sönnun er enn komin
fram fyrir því, að í raun og veru
horfi til samkomulags. Náma-
mennirnir eða réttara sagt leið-
togar þeirra í Lundúnum, hafa þó
gengið inn á að ræða málið við
námaeigendur eftir foendingu frá
Lloyd George og fór sá fundur
fram á mánudaginn var. Fundar-
stjóri var Lloyd George sjálfur og
með foonum voru staddir á þeim
fundi: Sir Rolbert S Horn, fjár-
málaráðherra, og T. J. McNamara,
verkamála ráðherra. Lloyd George
krafðist þes's, að málið væri skýrt
ítarlega frá báðum hliðum og var
það gert af framsögumönnum
flokkanna. Að því loknu fór Lloyd
George fram á, að hann og félag-
ar hanis fengju að ræða málið við
hvorn málsaðila út af fyrir sig áð-
ur en það væri rætt í sameiningu
og var það gefið eftir. Hvað fram
hefir farið á þeim fundum, veit
maður ekki. En eitt atriði gjörði
Lloyd George ljóst og tók sterk-
lega fram, að engin von væri til
þe'ss að stjórnin á Bretlandi gæti
tekið að sér að foorga halla þann,
sem kynni að verða við kola fram-
leiðslu í námum þeim, sem ekki
gætu framleitt nógu mikið eða
nógu ódýrt til þess að foorga ko'stn-
aðinn, að minsta kosti ekki til
langframa. Á meðan þesisi sam-
komuiags tilraun heldur áfram í
Lundúnum, heyrast ósamhljóða
raddir frá ýmsum pörtum lands-
ins. Út af þeim sendu námamenn
í Fifeshire svo ljóðandi símskeyti
til umfooðsmanna einna í Lundún-
um: “Námamennirnir í Glencrag
hafa veitt móttöku skeytum, sem
gefa til kynna uppgjafa áform yf-
irstjórnar námamanna félaganna.
Og þeir svara með því að segja, að
ef farið verður að dæla út vatni
úr námunum i Glencrag 'héraðinu,
þá verður það af því, að þeir verða
ekki megnugir að varna því.” Af
anda þessa símskeytis, sem er að
sögn einróma í Fifehéraðinu má
sjá, hve mikil hætta er á ferðinni
og eins er hiklaust sagt, að þó fá-
tækt og féleysi sé tilfinnanlegt á
meðal þeirra, þá hafi námamenn
og konur þeirra ktMáíð sér saman
um að svelta sem refir í greni áð-
ur en að foin minsta tilslökun sé
gjörð á kröfum þéirra.
Járnforautaþjónar og þeir, ,sem
vinna að vöruflutningum, hafa
ákveðið að gjöra : verkfall til að
fojálpa námamönnum, ef fram úr
vandræðunum verði elkki ráðið
bráðlega, 'því þpir álíta, að ef
námamennirnir tapi, þá foíði þeirra
sömu viðfangsefnfn og sé ,því rétt-
ast að láta skriða til skarar nú.
------0.------
Hvaðanœfa.
Á mánudaginn var lézt fyrver-
andi keisarafrúin þýzka, Augusta
Victoria í Dorn á Hollandi; hafði
hún verið veik af hjaVtasjúkdómi
undanfarandi, er hafði ágerst mjög
eftir að yngsti sonur hennar Ósk-
ar Jóakim, réði sér bana, bar því
æfilokin ekki óvænt að. Lík frú-
arinnar verður jarðsett í Pots-
dam, þar isem ihún ríkti ásamt
manni sínum í þrjátíu ár. En
hvorki fær Vilhjálmur uppgjafa-
keisari né fyrverandi ríkiserfing-
inn Fredrick Vilhjálmur, elzti
sonur þeirra, að vera viðstaddir
jarðarförina.
Auguste Victoria var prinsessa
af Slesivik Holstein áður en hún
giftist Friðrik Vilhjálmi ríkiserf-
ingjanum þýzka 27. febrúar 1881
og tóku þau við ríkisstjórn á pýzka-
landi . marz 1888. Keisarahjónun-
um varð sjö foarna auðiðý þau eru:
Friðrik Vilhjálmur, Eitel Friðrik
Adelfoert, Ágúst Vilhjálmur, Ósk.
ar Jóakim og Victoria Louisa.
Keisarafrúin var 63 ára þegar
hún lézt, var fædd í útlegð 1858
og dó Jíka í útlegð 11. apríl 1921.
Viðureign Grikkja og Tyrkja í
Litlu Asíu er all ihörð og virðast
Grikkir foíða lægri hluta með
tilfinnanlegu mannfalli, — voru
búnir að ná Afium Kara Hissar,
sem er þýðingarmikill bær við
Bagdad brautina, en Tyrkir hafa
nú að sögn tekið foæ þann af þeim
aftur og virðast hrekja fylkingar
þeirra til foaka allsstaðar. Ástæð-
una fyrir þessum óförum Grikkja
télja menn þá, að þeir hafi í foyrj-
un hætt sér of langt frá aðalstöðv-
um sínum og svo ekki foaft nógu
mikinn þrótt til að standa á móti
Tyrkjum, þegar þeir lögðust að
,með öllu sínu afli.
í Mexico eru úlfar að gjörast
nærgöngulir víða; þeir leggjast
að bygðum manna í stórhópum og
gjöra skaða bæði á mönnum og
skepnumi Nýlega voru fimm
menn á ferð á fjölförnum þjóð-
vegi, sem liggur nálægt foænum
Cuatro Ciengas þegar hópur úlfa
réðst að þeim. Mennirnir vörð-
ust Ihraustlega, en þar kom að þeir
máttu ekki við margnum og fund-
ust foeinagrindurnar af þeim við
þjóðveginn daginn eftir.
Fjárhagsnefnd alþjóða sam-
foandsins hefir ákveðið að senda
rannsóknarnefnd til Austurríkis
til þess að kynna sér nauðsynleg-
ustu þarfir fólksins þar svo foægt
sé að gera tilraun til að kippa þvl
í lag sem erfiðast er viðfangs og
þjóðina vanhagar mest um. í
nefnd þeirri eru: M. Gluck, banka-
stjóri frá Danmörku, Sir D. Drum-
mond Fraser foankaetjóri frá Bret-
iandi og franskur maður, J. A.
Avenal.
Stjórnin í Japan hefir fooðið
Major Leonard Wood, er sendur
hefir verið til Philippine eyjanna
til þess að athuga foeiðni eyjpa-
skeggja um sjálfstæði í stjórn-
málum, að heimsækja Japan þeg.
ar Mr. Wood hefir lokið því starfi
sínu.
Atvinnuleysi mikið á sér stað í
Vestur Transvaal í Afríku og
hungursneyð er sögð vofa þar yfir.
Aðal tilefni þessa ástands er sagt
að sé vinnuleysi í demantanám-
unum. Verðfall á demöntum kvað
valda. Demantssteinar, ,sem áður
seldust á 40 sterl. pund, seljast
nú ekki fyrir meira 7 pund sterl.
Og smásteinar eru nú fúslega
gefnir fyrir einn mælir af maiz
eða eina máltíð.
Sósíalisti að nafni Fowler,
hefir borið fram vantrausts yfir-
lýsingu á Huglhs stjórninni í Ástr-
alíu og segir að til þess hægt sé að
endurvekja traust fólksins á stjórn
og stjórnargjörðum, þá sé nauð-
synlegt að Hughes stjórnin víki
frá völdum.
í ræðu, sem forsætisráðherra
Frakklands, Briand, flutti nýlega
í franska senatinu, komkt hann
svo að orði: “Eg réyni að hugsa
um hlutina áður en eg framkvæmi
þá, og mér er oft borið á forýn, að
eg taki of langan tíma til að hugsa
um hlutina. En nú get eg sagt
yður, að ef pjóðverjar reyna til að
komast með einhverjum brögðum
hjá að foorga það, sem þeim ber
samkvæmt samningum 1. maí n.k.
þá verður reipið hert að hálsi
þeirra. það er réttur, sem oss
foer, og það er skylda vor að inn-
kalla skuld vora með valdi 1. maí.
Nefndin, sem hefir það mál með
höndum samkvæmt friðar samn-
ingum, tiltekur aðal upphæðina,
sem pjóðverjar eiga að greiða.”—
í sambandi við áskorun þá, sem
von Simons sendi til Washington
sagði M. Briand, að eftir ósátt þá,
sem hefði orðið á Lundúnafund-
inum, þá hefði Simons snúið sér
til Bandaríkjanna, til þess að leita
sér aðstoðar og að hann hafi út
málað stríðsauðnir Frakklands
eins og opna urð, sem notuð væri
til þes's að vekja meðaumkun ann-
ara landa, og að Ihann hefði sagt,
að pjóðverjar væru 4fram um að
stöðva folóðrásina og græða sárið.
“pað þarf ekki annað en líta á
stríðsstöðvarnar til þess að sjá, að
þetta er lygi” sagði M. Briand.
“Á tveimur síðastliðnum árum hafa
Frakkar eytt þrjátíu og fimm bil-
jónum franka til þess að lagfæra
það, sem pjóðverjar skemdu. Hve
mikl ihefir verið eytt af þýzkum
peningum, sem Simons stærir sig
af I boðskap sínum til Bandarí'kj-
anna, hefir verið til þess að laga
það sem aflaga fór? pýzkir pen-
ingar hafa ekki foorgað fyrir að
gjöravið eitteinasta þak, sem fall-
byssur þeirra eyðilögðu. pjóðverj-
ar hafa ekki borgað neitt af því,
sem þeir eiga að borga, nema það,
sem þeir hafa verið neyddir til.
petta er svar mitt við þessu fús-
leiks tali pjóðverja.
Frá íslandi.
Kol hafa nú lækkað um 60 krón-
ur smálestin. Kosta þau nú
140' krónur. Hafa þau þá lækk-
að um 160 frá nýári. Má á þessu
sjá að ekki hefir landsverzlúnin
neinn feikna gróða af kolabirgð-
unum, sem i landinu eru, en hef-
ir eigi séð sér annað fært en setja
þau niður, þar eð kolaverð í Eng-
landi er nú orðið mjög lágt.
Úr Dýrafirði er osis skrffað:
“heyskapur var í meðallagi í sum-
ar hjá flestum, en nýting yfir-
leitt með verra móti, stöðugir ó-
þurkar. Haustið var vinda- og
vætusamt, svo þar af leiðandi varð
afli rýr, en fiskur með allra mesta
móti þegar á sjó gaf. Veturinn
var kuldalítill og jarðsæll fyrir
skepnur fram til foátíða, en þá brá
til norðanátta og kuldi komst upp
í 15—16 stig. Ungmennaskólinn á
Núpi starfar með miklum blóma í
vetur, aldrei eins margir nemend-
ur, og er það að þakka frábærum
áhuga og dugnaði prestsins, þrátt
fyrir alla þá erfiðleika, sem hann
hefir haft við að stríða, sakir dýr-
tíðar og algerlega ónógs styrks
frá Ihinu opinbera.” Ritstjóra
blaðs þessa er kunnugt um að
skóli þessi er að mörgu leyti fyr-
irmynd og er hann eingöngu að
þakka dugnaði og áhuga stofn-
anda hans og skólastjóra, séra
Sigtryggs Guðlaugssonar, sem er
afburða óeigingjarn starfsmaður,
sannur maður og sannur prestur.
Er hann norðlenskur að ætt og
uppruna en hefir starfað þarna
vestra mestan hluta æfi sinnar,
að því er virðist eingöngu með
annara hag fyrir augum.
Úr bœnum.
pjóðræknisdeildin “Fjalikonan”
í Wynyard, Sas., Iheldur f jölbreýtta
skemtiisamkomu á sumardags-
kvöldið fyrsta. Ræður, söngv-
ar og margskonar mannfagnaður.
Wynyardbúar, fjölmennið1 á sam-
komu þesisa!
Á síðasta fundi Jóns Sigurðs-
sonar fólagsins, var dregið um dúk
er Mrs. Gunnar J. Goodmundsson,
gaf í þarfir fátækrar fjölskyldu
með því augnamiðr að hann yríi
seldur á þann hátt er félaginu
sýndist hagkvæmastur. Númer
112 hlaut dúkinn og var eigandi
þess A. Miller, sem 'heima á, á
Home Str., ágóðinn af sölu þess-
ari varð $56.
Fólk er beðið að athuga vand-
lega og festa í minni skeantisam-
komuna sem haldin verður í
Skjaldborgar kirkjunni á sumar-
dagskvöldið fyrsta. pað er fram.
úrskarandi vél til samkomunnar
vandað ,eins og auglýisingin ber
með sér og verður þar því um
verulegan sumarfagnað að ræða.
Halldór Anderson, Henesel, N.
D., kom til bæjarins á þriðjudag-
inn í þessari viku; með honum
kom Ólafur Ólafsson úr sömu
sveit, og Benedikt Halldórsson, sá
síðarnefndi til lækninga. Fátt að
frétta ,tíðin heldur köld. Samt
sagði Mr. Anderson að hann
hefði séð á leiðinni að sumir væru
byrjaðir að vinna á ökrum.
30. marz s. 1., voru gefin saman
í hjónaband af séra B. B. Jóns-
syni, að heimili Dr. O. Björnsson
áð 764 Victor Str, þau Flóra H.
Stevens og Dr. J. D. McQueen,
bæði til heimilis í Winnipeg.
Ungu Ibrúðhjónin fóru skemti-
ferð til New York, Washington,
og annara stórborga í Bandaríkj-
unum, peirra er von aftur til
Winnipeg snemma í maí, þar sem
framtíðar heimili þeirra verður.
Eins og auglýst er á öðrum stað
hér í blaðinu, þá hefir kvenfé-
lag Fyrsta lút. safriaðar ákveðið að
efna til samkomu á sumardag-
inn fyrsta, í samkomusal kirkj-
unnar, eins og það hefir gert að
undanförnu. pað er óþarfi að
fara 'hér mörgum orðum um þessa
eða aðrar samkomur kvenfélags
Fyrsta lút. safnaðar, því fólk veit
að það á æfirilega von á því foezta
sem til er vor á meðal þegar <það
félag býður til .samkomu, og svo
er það að virða, að frá aldaöðli
hefir verið haldið upp á sumar-
daginn fyrsta hjá þjóðinni —Ekk-
ert starf svo aðþrenigjandi. engin
fátækt svo þvingandi, engin létt-
úð svo lokkandi, engin iharðindi
ovo aðþrengjandi að hins íslenzka
þjóð gæfi sér ekki tóm til þess
að fagna só:l og sumri — pað á að
virða segjum vér, að kvenfélag
Fyrsta lút. safnaðar hefir lagt sig
fram að halda þeirri lotnþigu va)k-
andi. peim sólríku sumargeisl-
um sem verma hvert ihjarta á ætt-
jörðinni “Norður við heimskaut í
svalköldum sævi” á sumardaginn
fyrsta lifandi í hug og hjarta vor
hinna útfluttu islendinga í Win-
nipeg — virðið þá viðleitni með
því að koma allir, ungir og gamlir,
karlar og konur, á samkomuna í
Fyrstu lút. kirkju á sumardaginn
fyrsta.
ÍSING
Hrágrá þoka ístárum ýrir,
ömurlegri staðreynd mér skýrir:
Móðir, Jörð, er kristalls í kistu
Köld og stirð á sólhvörfum yztu.
6. apríl, ’21.
Jón Runólfsson.
“Heimilið.”
Leikfélag isl. í Winnipeg hefir
ákveðið að leika “Heimilið” eftir
Sudermann 18. 20. og 22. þ. m. í
Goddtemplarahúsinu.
Petta leikrit Sudermanns kom
út 1892 og er talið einna ágætast
af leikritum ihans, og náði brátt
iheimsfrægð, er marka má af því
að frægustu leikkonur utan pýzka-
lands, sóttust eftir að leika
“Mögdu” (aðal hlutverkið í leikn-
um) svo sem Sarah Bernhardt á
Frakklandi, Elanora Duse á ítalíu,
— en í hinum enskumælandi lönd-
um hafa þær. Helena Modyska,
Mrs. Patrick Cam(plbell og Mrs.
Fiske leikið þetta Mutverk, og
aukið frægð sjna og leiksins.
1 Reykjavík var það leikið 1914
og 1918, og hlaut einróma hrós.
Frú StefanJa Guðmundgdóttir lék
'“Mögdu” af hinni mestu'smifd, og
það er að minsta kosti sannfæring
þess er þessar línur ritar að frú
Stefanía leiki þetta hlutverk ekki
síður en hinar erlendu leikkonur,
er á foefir verið minst að ofan.
í þessum Ieik sýnir höfundur-
inn með skörpum dráttum foarátt-
una milli þess nýja og gamla.
Einstaklings frelsisþrána — og
að lifa sínu lífi, óhindraður af
gömlum venjum og fordómum er
hamlar manni að þroskast og njóta
lífsins.
Á hinn foóginn er sýnd í skop-
legum myndum, stéttarígurinn —
oddborgaraskapurinn hermensku
hrokinn. og þröngsýnið.
Á “Heimilinu” (heimili Lt. Col.
Swarty) situr gamli hugsunar.
hátturipn í öndvegi og alt er í.
föstum .skorðum. Inn í þetta
heimili keihur svo “Magda” —
týnda dóttirin — (ekki eins og
týndi sonurinn er át draf heldur
fræg og auðug) fulltrúi hins nýja
t.íma — eins og hvirfilbylur, með
ákaflegum afleiðingum.
Enginn prédikunarblær er á
leikritinu. Höf. lætur stefnurnar
eigast við og færa sín rök.
Presturinn (Heffterdink) sátta-
semjarinn, flytur göfuga miðlun-
ar kenningu — milli öfga föðurs-
ins og orða öfga dótturinnar á
hina hliðina.
Leikritið hefir verið þýtt á ís-
lezku af Bjarna Jónssyni frá Vogi,
og er afforagðsvel af hendi leyst.
Úr daglega lífinu.
(Ekkert ósanngjarnt.
Uppskafningur mætti mér
Manni þessum foauð eg kver
Glottið sem hann glotti þá
Gaman þótti mér að sjá.
Ertu vitlaus viltu fá
úr vasa mínum dali þrjá
Fyrir skitið kvæðakver
Kvað ert þú að gefa mér.
Vitlausann fyrst þekti eg þig
pú mátt óhætt kalla mig
En fyrir dagsverk færðu þitt
Fimmtíu ára .starfið mitt.
Síðan gekk hver sína leið
Sólin skeiri á grænan meið*
En gróðinn sem að burt eg bar
í fouddu minni léttur var.
Bn hann á dansi dintar sér
dagur þegar liðinn er
og við sérhvern daður dans
Drjúgum léttist buddan hans.
Mér þykir leiðinlegt að geta ekki
látið myndina hans fylgja þessu
kvæði öðrum til viðvörunar.
*Sólin skein á grænan meið, er
sett þarna til þess að gera kvæðið
skáldlegra og tilkomumeira, þó
það komi málefninu ekkert við, því
sannast að segja var ekkert sól-
skin og enginn grænn meiður að
skína á innan við foundrað mílna
svæði.
—Úr bréfi til Gutta:
Ertu að kveða út í bláinn
Ertu foúinn að gleyma “Káinn”?
Sem enn er til í alheimsríki
Og yrkir svo þeim heimsku líki.
K. N.