Lögberg


Lögberg - 16.02.1922, Qupperneq 7

Lögberg - 16.02.1922, Qupperneq 7
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. FEBRÚAR 1922. tsla. 7 DYSPEPSIA LŒKNAÐIST FLJÓTLEGA Winnipeg maður þjáist og kveið fyrir hverri máltíð, jafnvel létt- asta fæða reyndist ofurefli. — Borða nú, sef og vinn betur en nokkru sinni áður, segir Poni- aud. Mælir óhikað með Tanlac. “Mér hefir aldrei liðið betur á æfinni og það á eg alt Tanlac að þakka,” sagði M. Paniaud, 381 King Street, Winnipeg, Man., “Með því að nota Tanlac, losn- aði eg við illkynjaðan magasjúk- dóm ásamt nýrnakvilla, er hafði þjakað mig í full þrjú ár, en nú er eg orðinn að öðrum manni. “í sannleika sagt, þá kveið eg fóru að óska eftir komu þessara Bolshevikimanna, sem eftir alt áttu ekki upptökuna að hryðju- verkum þeim, sem þá voru unnin á þeim slóðum og sem erfitt er að jafnast við að því er rán og dýrseðli snertir. Fyrst í stað vis.sum við ekkert um hvað var að gerast. En ekki leið á löngu áður en sögur af hin- um hálfviltu flokkum sem í fjöll- unum bjuggu, 'og sém öllum stóð ótti af, fóru að berast okkur til eyrna þegar þeir færu um héruð- in og myrtu, rændu og brendu. Fólkið i Baku reyndi að flýja, en slíkt reyndist ókleyft fyrir flestum, og að síðustu barst oss sú frétt að hópur þessara æstu, eða viltu fjallabúa væru á leið- inni til bæjarins. Frétt sú hafði þau áhrif að bæjarbúar sjálfir gerðu uppreisn. Tartararnir réðust að Armeniumönnum, rændu eignum þeirra og myrtu þá sjálfa. Armeniumennirnir gengu um og réðust að Gyðingum myrtu þá og lögðu eld í hús .þeirra og Tchech- enarnir drápu alla sem þeir náðu í og rændu, og þarf varla að taka fyrir því að setjast til borðs, með því eg vissi hve óglatt mér mundi fram að efnaða fólkið í bæn- verða eftir á. Enginn getur gert sér í hugarlund, hve átakan- lega eg þjáðist. En n#er þessu alt á annan veg farið. Nú borða eg betur, sef og vinn betur en nokkru sinni áður.” Tanlac er selt í flöskum og fæst \ Ligget’s Drug Store, Winnipeg. pað fæst einnig hjá lyfsölum út um land, hjá The Vopni Sigurðs- son, Limited, Riverton, Manitoba og The Lundar Trading Company, Lundar, Manitoba. Prinsessa í útlegð. Maríu eftir Mouradiow pnnsessu. Hið óeðlilega vald Rasputins yfir keisarafólkinu rúss- neska. Eg ætla ekki að reyna að skýra þienna atburð. Hann var að eins einn af mörgum, og .sem sýn- ir hve ástand sums fólks í St. Pétursiborg var orðið hræðilegt, sem stafaði frá siðvenjum, sem Al- exandria keisarainna hafði inn- leitt með því að fást við leyndar- dómsfull vísindi og alslags til- raunír sem andatrúartilraunum er samfara. pað er svo sem ekkert undarlegt þó fólkið neidd- ist yfirboðurum sínum og hinum háttstandandi mönnum, sem þeir lögðu lag sitt við. um varð fyrst Lyrir heift þeirra, og áform þeirra var að eyðileggja alla Rússa, sem í þeim héruðum voru. Pessir uppreisnarmenn hjuggu stórt skarð í ættleggina, því úr ætt minni féllu sextíu og fimm fyrir hnífum þeirra og byssukúl- um og það var sannarlegt krafta- verk að eg sjálf skyldi halda lífi. Með mér var öldruð kenslukona, sem hafði verið tuttugu ár í þjón- ustu foreldra minna. Hún var frönsk að uppruna, og á meðal kunningja hennar í Baku var franskur hármeistari er Pierre hét. Til hans fór hún og eftir ítarlegar tilraunir fékk hún hann til þess að lofa okkur að leynast í húsi hans, sem óaldarlýðurinn þorði ekki að snerta við, .sökum þess að það var eign útlends borg- ara. því 'í öllum þessum æðis- ham og óskapa svívirðingum höfðu þeir óljósa hugmynd um að það gæti haft alvarleg eftirköst að granda útlendingum eða eignum þeirra. í því húsj vorum við þrjá daga án þess að njóta matar, fáklæddar og án þess að geta notið nokkurra lífsþæginda og sí- kvíðandi fyrir því að hver stundin yrði sú síðasta. petta var í sannleika ægilegt tímabil, því í Baku varð upphlaupið svo ókaft og hryðjuverkin svo óskapleg að mig hryllir til að hugsa til þess. pað mátti segja að múrar, þessa ógæfusama bæjar hafi verið roðn- ir 'blóði, og þegar við dyrfðumst að opna gluggahlerana ofurlítið Rasputin var myrtur skömmu eftir atburð þann, sem nú hefir 0g gægjast út, þá sáum við ekkert verið skýrt frá, og var náttúrleg afleiðing af óhug þeim, sem fólk hafði lagt á keisarann og keisara- innuna út af sambandi þeirra við hann, og í vissum skilningi var það ibending um stjórnanbyltingú, sem var að eins ókomin. í ársbyrjun 1918, eða réttara sagt lí lok ársins 1917, fór eg itá Moscow og til Baku í Kákasus, til þess að heimsækja systur mína, sem þar átti heima. Fyrst eftir að eg kom þangað gekk alt vel — alt þangað til að Bolsheviki ófriðurinn braust út. Til þess, að það sem á eftir fer verði mönnum ljóst, þá þarf eg að taka það fram að þó fíákasus héruðin hefðu verið undirgefin rússneska stjórn í sjötíu og fimm ár, þá var langt frá þvi að þau héruð væru, eða þeir flokkar, sem þar byggja, væru orðnir samein- aðir, og hin ýmsu þjóðarbrot, sem þau héruð bygðu, höfðu haldið við sínum forna víkingsanda og inn- byrðis óvildarhug hver til annars. Tartarar hötuðu Gru.siumenn, Armeniumenn gjörðu hið sama við Circassiumenn og þannig var það á milli allra þe&sara þjóðflokka er heima áttu í Kákasus, og við það bættist að á flestum þeirra var meiri eða minni villimanna- bragur, og að þeim hafði verið haldið í skefjum með lögreglu- liði sem þeim stóð beigur af, og • éem skift var niður um öll þau hér- uð. Og jafnvel á meðan lög- gæslan var sem bezt, kom það fyrir að flokkar þeir sem í fjöll- ’-’num bjuggu komu í stórhópum ofan á láglendið og rændu og bærinn var umkringdur af spell- virkjunum, og fanst mér sem eg sjálf væri nú frí og frjáls. En hve lítið mig grunaði þá, hvað mín beið í komandi tíð. Fólkið í Moscow var þá að bíða komu Bolsheviki hersins, og borg- arbúar, eða að minsta kosti hinir uppvöslumeiri í hópi þeirra, á- settu sér að fagna komu hans með því að rupla og ræna hús þessara æðri stétta manna, sem þeir svo kölluðu og sem höfðu ráðið yfir þeim sov lengi og þeir hötuðu. Og þar sem engin lögregla var, til þess að halda múgnum í skefjum, —því annað hvort höfðu lögreglu- þjónarnir verið drepnir eða þeir höfðu snúist í lið með uppreistar- mönnunum—, þá var engin eða sára lítil fyrirstaða veitt. Óald- ar.seggirnir færðu sig svo upp á skaftið, unz morðin og hryðju- verkin gáfu þeim í Baku ekkert eftir, og í annað sinn var eg nú stödd í dauðans hættu. En þá hjálpaði ríkur kaupmað- ur, vinur foreldra minna, upp á mig og um 520 aðra, sem líkt var ástatt fyrir og mér. Tók hann \)kkur heim í hús sitt, og kom okk- ur fyrir í hinum miklu og rúm- góðu jarðgöngum undir því. Hús það var eitt af elztu húsunum i Moscow og hafði í liðinni tíð ver- ið eign Malnuta Skuratoff, vild- armanns og áhanganda Ivars illa, og voru ótal neðanjarðar leyni- göng frá því húsi til keisarahall- arinnar. í þeim leynigöngum héldum við til í sex vikur, sem okkur fundust eins lengi að líða og heilt ár. í myrkri urðum við að vera allan þann tíma og lifa á kálhöfðum og ofurlitlu af ávöxt- um. pegar við reyndum að gægj- ast út úr fangelsinu, mætti aug- anu sama isjónin og í Baku: dauðum mönnum og konum var dreift um göturnar og hér og þar heyrðust stunur og hróp um hjálp fá konum og körlum er lífs- mark var með en svo særð að þau gátu enga björg sér veitt. En þar var ekkert viðkvæmt eyra, sem heyrði hrópin, engin hönd, sem gat eða vildi græða sárin Að síðustu, eftir sex vikna bið. þótti tiltækilegt að freista til burtferðar frá Moscow. Ásamt öðrum, sem með mér, voru, ásetti eg mér a& fara til Omsk, þar sem okkur var sagt að Kolchak aðmír- áll hefði myndað ábyggilega stjórn, og sem virtist vera óhult- ari staður en suður Rússland, en Bolsheviki herinn hafði lokað leið manna yfir norður Rússland til Svíþjóðar. Við lögðum þar af leiðandi á stað, og var einn af bræðrum mín- um, sem eg fann í neðanjarðar- I fangelsinu í Moscow, með í ferð- inni. Eftir að við höfðum náð í heldur í vögnum, sem fangar standi, og þó hún hefði verið eins En þegar eg kom til Irkutsk, var höfðu verið fluttir í í mörg ár og og þegar bezt lét, var óhugsandi eg nær dauða en lífi, og alveg sem notaðir voru til hermanna- flutninga á stríðstímunum. í þeim var þessu flóttafólki þjapp- að saman svo hundruðum skifti. Karlar, konur og börn urðu aís sitja eða liggja á gólfunum, sem að hægt væ,ri að flytja allan yfirbuguð af þessu ferðalagi i þenna mannfjöld með henni. Við gegnum Síberíu. Eg var frosin tókum því það bezta ráð, sem við á báðum ftum og eins á höndum, gátum og flestir af okkur lögðu og sem jók mjög á erfiðleika mínaj af stað gangandi, klædd eins og þegar frá leið, en það var eins og betlarar eða erfiðisfólk. Og eg yrði ekki vör við það fyrstu dag-. voru andstyggilega óhrein, og þetta var um hávetur, og veturinn ana eftir að eg kom til Irkutsk. áttu ekki einu sinni kost á að ná ,sér í vatn að drekka, hvað sem við lá, nema rétt einstaka sinn- um; og um hreinlætistæki þar var ekki að tala. pað var alltítt, að forarstraumarnir runnu eftir endilöngu gólfinu, sem við urð- er óvæginn í Síberíu; en um það Eg fékk húsaskjól hjá auðugum í var ekki að tala; við urðum að kaupmanni frá Síberíu, sem Bog- hlýða, og hlýða strax. i olepoff hét og reyndist hann mér j Eg keypti drengjaföt, sem búin1 hjálpsamur í alla staði. Hann vo.ru til úr hundsskinnum, sem eru álitin að vera sá hlýasti klæðn- aður, sem hægt sé að fá í Síberíu, um að leggjast ofan í með að eins og þannig til fara með fáeinar kindarskinn fyrir dýnu. Óhrein- lífsnauðsynjar í poka á bakinu og indin voru afskapleg. Pöddur og prik í hendinni, byrjaði eg þrjú mannalús ásóttu okkur og það, þúsund mílna þungbæra ferð, og var ómögulegt að verjast því að hve« miklar þrautir að við urðum verða alkrökur af hinu síðar- að líða má ráða af því, að það húsi velgjörðamann.s okkar, en bróðir minn frá eftirlitsmanni við stórbyggingu þar í nágrenninu, vorum við ferðbúio. Eg klæddi mig í ódýr bóndakonu föt, og það litla, sem eg hafði meðferðis, batt eg í bagga og bar á bakinu. Margt af okkur, sem saman höfðum verið, lögðum upp í þessa ferð saman, en skiftum okkur þó og fórum út úr borginni í smá- hópum. Við höfðum með okkur nægilegt nesti1 til &ð endast okk- ur á leiðinni, og ibárum við kon- urnar það, en karlmennirnir báru eins mikið af sterku víni og þeir gátu risið undir, og reyndist fyr- nema líkami þeirra, sem myrtir höfðu verið þar sem þeir láu á j vegábréf, eg frá þjónustustúlku í götunni, í sömu stellingum og morðingjarnir 'höfðu skilið við þá, og báru þeir merki kvalanna sem þeir höfðu orðið að líða áður en þeir höfðu verið deyddir. Óléttar konur höfðu verið ristar á kviðinn, höndur og fætur höggnar af ung- um börnum áður en þau voru myrt; dauðir hestaskrokkar lágu þar og til og frá inan um líkin, og einstaka sinnum heyrði mað- ur stunu eða hljóð úr hrúgunum, þar sem líkunum hafði verið kastað saman, er gaf til kynna, að þar var einhver, sem var enn í tölu lifenda. pað var í sannleika ógurleg sjón, .sem aldrei er hægt að gleyma. Og í gegn um þessa hörmunga- tíð var hármeistarinn, sem nauð- ugur veitti okkur ásjá í fyrstu, að hugsa um hvernig hann gæti los- ast við okkur. Eftir þriggja vikna dvöl kom svo tækifærið, sem virtist opna dyrnar fyrir okk- ur til þess að komast burt frá Baku. Við klæddum okkur í búning fátæks fólks, en 'húsibóndi okkar gaf okkur dálítið af fé til farar- innar, er var sú fyrsta, sem eg hafði lagt út í undir þessum öm- urlegu kringumstæðum, en sem | hvorki varð sú hættulegasta né heldur isú síðasta sem fyrir mér lá, áður en eg gat notið frjáls- ræðis míns óhult. *\ pað tók okkur fimm vikur að komast til Moscow, svo var ó- stjórnin orðin mikil á járnbraut- unum og svo hægt urðum við að nefnda, og var það ekki hin minsta af þrautum okkar. pað litla, sem við höfðum með okkur af mat, urðum við að skift- ast á um við samferðafólk okkar, og tóku þessir svo nefndu Bolshe- viki léiðtogiar á meðal okkar, stærsta hlutinn án þe&s við gæt- um við það ráðið. Að síðustu náðum við til Omsk, eftir fimm vikna ferðalag. par héldum við að okkur mundi verða óhætt, því borgin var, eins og sagt hefir verið, undir stjórn Kolchaks aðmíráls og stjórnar hans.* par héldum við að óhult friðland biði okkar eftir alt hið ógeðslega ferðalag. En menn skyldu ekki hugsa að friðland það hafi að nokkru líkst hugmynd manná um Paradís. í Omsk, sem undir vanalegum kringum- stæðum taldi 150,000 ibúa, var þá samankomið um 1,500,000 manns —flóttafólk frá ýmsum stöðum á Rússlandi; þe&s vegna var að- búðin, sem við gátum notið þar, alt annað en viðfeldin. Eg prisaði mig sæla fyrir að fá inni í svo Iitlum timburkofa, sem í voru að eins tvö herbergi; í öðru þeirrta vor sex manneskjur, en í hinu var eg og önnur kona, Krachewska að nafni, ekkja hershöfðingja, sem féll í stríðinu; hún var þar með son sinn, sem veikur var af kíghósta, sem að líkindum var ástæðan fyrir þvi, að þau voru tvö ein í herberginu. par dvaldi eg alllengi og varð eg að leggja mig fram til þess að reyna að gera heimilið eins vist- legl og föng voru á. í moldargólfið, sem var orðið hart, voru holur hér og þar og varð eg brátt vör við að þær voru fullar af rottum, sem þegar að við vorum að matast komu út úr fylgsnum sinum og réðust að því sem við höfðum matbúið í það og það skiftið. Mitt fyr.sta verk var að blanda saman heyi og leir og fylla þessar holur svo rotturn- r kæmust ekki upp úr þeim inni 1 húsinu. Næsta verk mitt var >«að fá mann, sem eg þekti, til þess að ’búa til gat á þakið á kofanum, svo við gætum sett reykjarpip- urnar á hitunarofninn, sem í her- 'berginu var þar út, í staðinn fyrir út um gluggann eins og áður var. Einnig komst eg að samningum við liðsforingja sem ek þekti, um að færa okkur neyzluvatn dag- lega, því vatnsbólið var oflangt í burtu til þe&s að við gætum sótt það sjálfar. Eg átti þrjár skyrt- ur og tók eg eina og bjó mér til koddaver úr henni og fylti það tuskum, sem eg tíndi saman og voru tvö hundruð þúsund sem lögðu upp í hana, en að eins tíu þúsundir sem náðu til Irktusk. Hinir, hundrað níutíu og níu þús- und, að með töldum börnum og aldurhnignum, fórust á leiðinni og nutu ekki einu sinni kristilegr- ar greftrunar, svo beinin þeirra íiggja enn i dag með fram kross- brautinni, sem liggur til þess hausaskelja staðar er við öll stefndum að, með vonleysi og hrygð í hjarta. Enginn getur ímyndað sér hvað það er að vaða .snjóinn í hné á hvítri eyðimörk, þar sem maður eygir ekkert annað en ómáelilega snjóbreiðuna og himininn yfir höfði sér. — pví það er varla unt Acddents! Ver viðbúinn! Tak Zam Buk í dag Sanna sjálfum þér töframátt j þessara jurtasmyrsla, við skurð- I um, bruna, sprungum, sárum og bólgu. — Læknar undir eins. Zam Buk dregur strax úr sviða og mýkir, bezta meðalið við öllum húðsjúkdómum. Mr. B. Hager í Edmonton, segir: “Töframáttur Zam Buk’is skarar fram úr öllu og hlýt eg því að mæla með þeim smyrs’Ium við alla.’*' “Eg var eitt sinn að opna könnu | og skar mig á áhaldinu. Sárs- | aukinn var lítt þolandi og mjög mikið blæddi. “Eg hafði Zam Buk til taks og ásetti mér að velja þá síðarnefndu j fear . gárið Qg &ð yörmu spori og á eg Bogolepoff ekki að eins hœtti að blæða og sársaukinn sagði mér um ófarir Kolchaks og stjórnar hans. Pegar hér var komið, var að eins eitt, sem vakti fyrir mér og það var að komast burt úr þessu ó- skapa landi, þar sem eg hafði orð- ið að ilíða svo mikið. Eg vildi komast til Ameriku — frelsis- landsiins, þar sem eg vonaðist til þess að geta betur haft ofan af fyrir mér heldur en í Evrópu. Og þangað voru mér tvær leiðir opn- ar, annaðhvort að fara til Karbíu þar isem Horwath hershöfðingi sat, — hann var mikill vinur föð- ur míns og eg vissi að hann mundi greiða veg minn alt isem hann gæti. Hin var að fara til Vlad- ivostok og þaðan til Japan. Eg að þakka fyrir höfðinglegar við- tökur í húsi hans, heldur lánaði hann mér peminga til að halda | ferðinni áfram. Mér tókst að ná til Vladivostok og tók mér far með fyrsta skipi, sem eg náði í, ofurlitlum skipiskugg og óhreinum, pvarr. Við skurðum og sárum er Zam Buk öllu öðru fremri.” Einnig ðbrigðult meðal við kláða, í kali, hringormum og sárum, sem j spilling er komin i, o. s. frv. 5C1 c. askjan. að finna manna bústaði á allri j en sem e& samt komst klakklaust þeirri ömurlegu eyðimörk. Á nóttunni eða daginn þegar mold- byljir, sem þessi héruð eru nafn- kunn fyrir, heftu ferð okkar, þá bygðum við okkur snjóhús eða holur, líkt og Eskimóar og skrið- um þar inn eins mörg og með nokkru móti gátu komist fyrir inni og nutum þannig ylsins hvort af öðru. Og hve oft var það ekki, að þeir sem að kvöldi höfðu lagt sig niður undir ábreiðunni hvítu, sem náttúran breiðir yfir láð og lög um það leyti árs, lágu kyrrir að morgni, þegar aðrir fóru á kreik, og sváfu sínum síðasta svefni. práfaldlega eltu villidýrin okk- ur, bæði bjarndýr og úlfar, og er mér ein nótt sérstaklega mlnm- stæð, þegar ótölulegur aragröi af þeim síðarnefndu héldu áfram að ýlfra alla nóttina i kringum okk- ur. pá nótt gat eg ekki fest blund og þegar samferðafólk mitt sá hve hrædd eg var, fullvissaði það mig um, að eg þyrfti ekki að óttast, því eldur hefði verið kveikt- ur í kringum náttstað okkar, sem var þá í skógi, en inn í þann eld- hring fóru úlfar aldrei. En hversu oft hvarflaði hugur- inn ekki til baka á nóttunni, þeg- ar vindurinn buldi á litlu snjó- húsunum okkar, og eg heyrði úlf- ana ýlfra úti í náttmyrkninu, til kvöldanna þegar eg hafði verið í boði hjá vinafólki í Moscow, með til Japan. En þegar til Tokio kom féll eg fyrir borð, og var tekin á enskt sjúkrahús, þar sem eg var og naut ágætis hjúkrunar í þrjá mánuði. Undir eins og eg var ferðafær! tók eg mér far með skipi til San. Franciseo og eftir ágæta sjóferð lenti eg að lokum í borg hins ZAMBUK Itu torfleddi/f/rsf'01 bænum Red Deer. Hafa þeir náð einhverskonar krabbategundum um áttatíu fet á lengd, fyrir gripa- gullna hliðs, þar sem mér var tek- söfn í Austur-Bandaríkjunum ið með opnum örmum af ýmsum <margar kviksögur hafa gengið frá félögum, þar á meðal trúboðsfé- lagi kaþólsku kirkjunnar, sem eg | furðaði mig nokkuð á, sökum þess j að eg heyrði þeirri kirkjudeildj ekki til. par hitti eg líka frænda j minn barón von Poop, sem tók mig með sér til Los Angeles, þar sem j hann á heima. par dvaldi eg í þrjá mánuði og kom svo hingað' til New York, og það er hér, sem , . ...... eg hefi ásett mér að byrja líf mitt! eg heyrt .ne,tt’. hIert. þer verið að vinna í vetur í þessum þei&sum félögum um dýrindis málma þar í jörðu. Síðastliðið sumar gaus sá kvittur upp, að þar væri auðugar námur af af plat- inum og gulli, jafnvel radíum. pessi félög tóku þar nokkur hund- ruð námalóðir; eða menn þeirra, en nú nýverið var búið að taka þar um tvö þúsund. — Ekki hefi neitt, hvert þar er að nýju og vinna mér ef auðnan j lcyfir, griðland í hug og hjarta hinnar undraverðu Bandaríkja þjóðar, þar sem eg hefi nú fund- ið annað heimili og þar sem eg, v , .. ,, , , . , , ,, . ... * ... ...._' að þetta pláss eða lagt í lukku- vonast eftir að njota mem fnðar' ^ námum, eða hvort það er tómt blaðaskrum og námurnar ekki eins auðugar og látið er af. — Ekki veit eg heldur hvort landar hafa skoð- og ánægju, en í landinu, þar sem eg naut svo mikillar ánægju, en sem eg varð að yfirgefa með svo miklum hörmungum og þar sem eg hefi mist ættingja mína, vini og eigur mínar. Landinu sem eg vona að eigi eftir að rísa úr eymd þeirri og niðurlægingu, sem það er fallið í og verða aftur veg- legt og voldugt. irkomulag það hið heppilegasta, ónýtar voru til alls annars, og því hvenær sem við komumst í j svaf svo á -beru moldargólfinu hann krappan við Bolsheviki- menn, sem var daglegur viðburð- ur, því við urðum að fara í gegn brotið, en nægilegt, því Kolachak um þann hluta landsins er var í lét deila vistum þeim, sem til þeirra höndupi, áður en við kæm- voru eða áskotnuðust á meðal umst til Omsk—, þá gáfum við j fólks þess, sem leitaði á náðir j með kindarskinn undir mér. Fæðið sem við höfðum, var ó- þeim í istaupinu, og varð gatan okkur þá greið. Ein af aðal ástæðunum, sem knúðu mig til þess að takast hans, og við vorum vön að bjóða | hvert öðru til miðdagsverðar, þar j sem gestirnir neyttu glaðir kál- | súpu og sva'rtabrauðs, og við á hendur þessa ferð frá Moscow, j glöddumst eins innilega og þegar við neyttum þess bezta, sem land- ið átti að bjóða áður fyr. Eins og eg hefi tekið fram, þá hvað svo <sem að höndum bæri, var sú, að rétt áður en við fórum; þaðan gaf Bolsheviki stjórnin út; lagalboð um það, að allar konur litum við á Omsk og veru okkar skyldu vera rikiseign, og gekk þar eins og Paradís, hjá því sem það lagaákvæði í gildi í Moscow j við höfðum orðið að ganga í því nær samtímis og Bolsheviki- gegnum áður en við náðum þang- ^upluðu. Af þyí að þetta fólk j fara stundum, að það var varla ®a um hvert tækifæri, sem gafstj hægt að segja að lestin hreyfðist; lii þess að hafa höndur hvers í annars hári, og létu aldrei bera undan ier færi gafst á mótstöðu- flokknum þá lét það ekki á sér standa þegar þag frétti um fall Romanoffanna og tóku þegar að jafna gamlar 8akir við óvini sína, j paradísarfriður híyti**áð bíða oWc' stundum urðum við að bíða svo dögum skifti á sumum vagnstöðv- unum. > Að lokum blöstu hinir gyltu kirkjuturnar Moscow-Iborgar við okkur, og okkur fanst eins og menn tóku ráðin í sínar hendur í borginni, og urðum við vör við á- hrifin frá þeim lögum á þessu ferðalagi okkar. Bróðir minn, sem allir héldu að væri einn af Bolshevikimönnum, hafði ekki að. Okkur kom ekki til hugar að nýjar hættur vofðu yfir okkur og væru svo að segja fyrir dyr- um, vegna þess að Kolchak að- míráll hélt öllum ógeðfeldum fiéttum leyndum og lét þetta og líka að ná sér niðri á auðvald- inu, eða höfðingjum, þar af leið- andi hófust ógurlegar hryðju að- ar þar. Loks vorum við komnar til Moscow, og veslings kenslu- konan, sem hafði borið sig eins frið á sér fyrir einum af sam- flóttafólk, sem í bænum bjó ekkert ferðamönnunum fyrir þá sök, að vita af því að Bolsheviki herinn sá maður sóktist svo mikið eftir j samvistum við mig, og ágerðist j þetta svo, að bróðir minn varð að I var um það að slá hring um borg- ina. par til alt í einu að fólk- Pétursborg eða í París — það var eins og öll sú dýrð liði mér fyrir sjónir, — 'hertbergin hlý, björt og rúmgóð, fagrar konur sem perl- urnar og gimsteinarnir glitruðu alstaðar'á, blómin, hljóðfæraslátt- urinn, og alt þetta umhverfi feg- urðar og auðs, sem umvafði alt æskulif mitt. Hvílíkur mismun- ur, og hverjum mundi hafa getað dottið í hug, að allur mannfjöld- inn 'tötrum búinn, sem var að berjast á fram með mér á þess- ari braut, sem fyrir fjölda mörg- um varð vegur dauðans, skyldi einu sinni hafa verið glæsilegasta aðalsfólkið í Evrópu. Að þess- ir óásjálegu ræflar voru: “Coun- tesses” og prinsessur, konung- bornar hefðarfrúr, sem heimur- inn hafði þráfaldlega sýnt lótn- ingu og sem gerðu garð þe&s er þær þáðu heimboð af frægan. Breytingin var orðin ægilega mikil, og eyðileggingin var orðin algjör, svo að hvergi biakti segl við rá á hinu víðáttumikla ^vona- hafi, sem við höfðum áður siglt um með svo létta lund og gáleysi í liðinni tíð. Stundum óskaði eg að jörðin vildi opnast og gleypa mig í sig ásamt hinum ógæfusömu félögum mínum, eða eitthvert vilMdýrið, isem ávalt fylgdi okkur eftir, vildi ráðast á mig og gera , út af við mig. pessi ægilega gönguför yfir slétturnar i Síberiu stóð yfir fimm mánuði, unz að síðustu að gylti turninn á dómkirkjunni Irkutsk reis upp í sjóndeildar hringnum fyrar augum okkar, Lausl. þýtt úr Pictorial Review. síðustu að segja honum að eg j yrði að vera farið burt frá Omsk væri konan sín; því systurskyld- innan tuttugu og fjögra klukku- mu var sagt einn morgun að það sem vorum þreytt og illa haldin af snjóbirtunni. Mér hafði leiki minn við hann gagnaði mér! stunda. farir um öll Kákasus héruðin, sem cg hetja meðan á undangengnum hinir svo kölluðu Bolshevikimenn hörmungum stóð, lagðist nú og dó áttu engan þátt I, þó fólk í öðr- um löndum sakfeldi þá um, þær aðfarir voru heimafólkinu sjálfu að eins að kenna. Og ekki leið j ar mínir voru í Crimeu óhult, og á löngu áður en þeir Rússar sem .systur minni hafði líka tekist að fyrstir kendu á aðförum þessum komast burt frá Baku áður en eftir þrjá daga. Að síðustu hélt eg að raunir mínar væru nú á enda. Foreldr ekki eða frelsaði mig frá svivirð- ingum þeim, .sem stúlkur að mæta af hendi Bolsheviki- manna, en helzt til margir í sam- pað er urðu! hræðislu fólkið. pað voru ógjörningur þeirri sem að lýsa gagntók spil auðæfanna. Frá Ylctoria komu hingað snemma í haust, Jóseph Stephan- son «g Ásgeir J. Líndal og dvöldu hér nær tveggja mánaða tíma að heimsækja vini og gamlas kunn- ingja, þar áður Svb. Sveinbjörns- son tónskáld og prestarnir Al- bert Kristjánsson og Runólfur Martein&son og fleiri úr nær- liggjandi bæjum og héruðum. Herra Benedikt Hjálmson heim- sókti bróður sinn fyrir jólin (P. Iljálmson prest), og er þar enn, og unir v^l hag sínum, býst þó við að fara þegar hr. Borgfjörð byrj- ar að láta vinna á háskólabygg— ingu þeirri, er hann hafði með höndum í Calgary .síðastliðið sum- ar. Félagsmál öll lögðust sem skóg- arlbjörn í hýði yfir veturinn og nefni eg þau ekkert, en yngri kynslóðin æfir sig af kappi í ekki að lá þessum fáu íslenzku hræðum sem hér lifa. — Með kæru þakklæti fyrir liðna tíð og ósk um góða líðan í nútíð og framtíð er eg þinn einl. J. Bjömsson. ferðamanna í hópnum voru af því í manns í Omsk þá, sem urðu að sauða'húsi. hlýða þessu boði, og flýja til þess Ferð þessi var ekki síður við- að forða lífi sínu;- en hvert Var bjóðsleg en sú fyrri, er eg fór. að flýja og hvernig áttum við að Ekki var að tala um að ferðast með j geta gert það? vanalegum fólksflutningsvögnum,! ’Síberíu járnbrautin vegnað betur á leiðinni, en flestum af samferðafólki mínu, því eg hafðd mætt velviljuðum velgjörða mönnum við og við á leiðinni, sem j leituðust við að bæta úr n^yð j tvö hundruð þúsund minni, og stundum tókst mér að fá yfirmenn járnbrautarlesta til' að lofa mér að hvila mig á þeim syolítinn spöl, sjaldan, því Fréttabréf. Iunisfal, Alta. Kæri ritstjóri Lögbergs. Héðan er fátt að frétta, fólki líður svona upp og ofan eins og gengur og gerist, nokkrir kvarta um gigt aðrir um tannpínu, fáein- ir þurfa á uppskurðarborð, við j danslistinni, af öllum þjóðflokk- botnlangabólgu og öðrum innvort-| um um alt land, og lýttur er hver is kvillum og þó miklu fleiri af, sem ekki fylgir landsiðnum, og því öðrum ættum en íslenzkum. Is- lendingar eru heilsubetri en flest- ir þjóðflokkar hér í þessu héraði. Tíðarfai- það sem af er heldur gott, sem vetrarveður, snjólaust til skamms tíma, og eiginlega ekkert akfæri en á ibrautum. Verzlun heldur að lagast þó hægt fari, fiskitegundir komnar úr 16 cent puhdið ofan í 12 og hálft cent, hveitimél úr 7 ofan í 4, haframél úr 7 ofan í 5 cent pundið. Aktýgi og jarðyrkju- verkfæri töluvert lægri, fatnað- ur og skór af hinum grófgerðari tegundum að mun lægri, en al- menningur er um of óánægður með verzlunar fyrirkomulagið í Canada, en borið saman við önn- ur lönd, er hér regluleg gullöld. — Ástralíu smér er nú selt hér íj næstu bæjum á (8) átta cent pundið, hvað skyldu þeir fá fyrir það heima hjá sér? Okkar smér hefir verið lægst á 25 cent pund- ið — heima tilbúið. Engisprettur hafa gert tölu- verðan skaða hér, þrjú síðastlið- in sumur á bithaga og engjum, og þar af leiðandi fóðurskortur í sumum héruðum, en þó mest í Suður-Alberta, þar sem þær eru verstar. “Fossil,” eg veit ekkert - nafn yfir það á íslenzku, hafa náttúru en það var samt fræðingar og jarðfræðingar verið járribrautarlestir að bisa við að grafa úr bökkum | voru þá hættar að ganga að meztu, Eed Deer árinnar nokkur undan- var í ó- á því svæði. f j farin ár, um 8C1 mílur au&tur frá Hvaðanœfa. Verkfall járnbrautarþjóna er nýlega hafið á pýzkalandi og hef- ir þegar valdið miklu tjóni. Bú- ister við að það muni eigi verða langgætt, með þvi að flest önnur verkamanna félög hafa nedtað að gera samhygðar verkfall. Telja þau járnbrautar verkfallið því ó- afsakanlegra, sem kunnugt var, að stjórnin hafði boðist til að miðla málum og láta nefnd, er báðir aðiljar yrðu ánægðir með, rannsaka það, sem á milli bar, sem sé lækkun vinnulauna. Samkvæmt fregnum frá Mos- cow hefir íbúatölunni á Rúss- landi fækkað um átján miljónir frá því árið 1914. Soviet stjórnin hefir skipað fulltrúa á fjármálastefnuna, sem haldin verður í Genoa fyrri part r.æsta mánaðar. Poincaré, stjórnarformaður á Frakklandi, hefir fengið trausts- yfirlýsingu i þinginu með 472 at- kvæðum gegn 107.

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.