Lögberg - 25.05.1922, Síða 2

bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
25. MAl 1922
“Fruit-a-tives
b jörguðu lífi heunar
PETTA AVAXTALYF VEITIR A-
VALT HEILSUBÓT.
3928 Union St., Vancouver, B.C.
“Eg þjáðist alt af af Dyspepsia.
Hafði þjáðst árum saman og ekk-
ert meðal gerði mér vitund gott.
Las svo um “Fruit-a-tives”, hve
vel þær reyndust við magasjúk-
dómum og meltingarleysi, svo eg
ákvað að reyna þær. — Eftir að
hafa lokið úr nokkrum öskjum,
var heilsa mín komin í ágætt lag
Eg rita þetta því til þess að kunn-
gera, að eg á líí mitt að launa
“Fruit-a-tives.”
Madam M. J. Gorse.
50 cent hylkið, 6 fyrir $2.50 og
reynsluskerfur 2f>c Fæst hjá öll-
um lyfsölum, eða beint frá Fruit-
a-tives, Ltd., Ottawa.
Heimilið.
Eftir
frú Pórunni Richardsdóttur.
pess sér svo lítii merki, sem
konan gerir, og þó vita allir að
íhún er hreyfiaflið, llífæðin í heim-
ilinu. Hún huggar börnin,
Ihjúikrar gamalmennum, sétr um,
að hjúin vanti ekki það, sem þau
þurfa með, og er — eða á að vera
— sannnefndur sólargeisli, sól-
argeisli fyrir manninn, þegar
hann1 kemur inn, þreyttur og
svangur og mæddur af mótlæti
dagsins.
Eg þekki t. d. kaupmann (nei,
það er ekki til neins að líta í
kringum sig, — hann er hér
ekki), sem er svo ýrður í búðinni,
að það eru vandræði að skifta við
hann. En undir eins og hann
er kominn inn í húsið, þá er hann
viðeldnasta prúðmenni. Af
hverju? — Af því, að hann á svo
glaðlynda og góða konu, sem hefir
þessi áhrif á hann, undir eins og
hann kemur í ylinn af umgangs-
þýðleik ihennar á heimilinu.
Eg ætla að taka ihér dálitla
grein úr fyrirlestrinum, isem eg
nefndi, eftir Selmu Lagerlög. Hún
er hvort sem er ein merkasta kon-
an á Norðuriöndum — fékk No
hjónin rækja guðs iboð og góða j ljóma inn um húsið eins og mögu-
siði og eru samtaka um að vilja. legt er. Ljósið er hvetjandi Mf-
Ijúka dagsverki sínu án þess að
verða upp á aðra komin. Börn
alast þar upp við “einfalt líf”,
læra snpmma að bjarga sér og
ieggja metnað sinn í að hjálpa
foreldrum sínum eins og þau geta,
vera þeim eins lítt til' toyrðar og
unt er. Eða hvað slík kona er
oft hugvitssöm og nægjusöm!
Hún býr yngstu börnunum til á-
gæta flókaskó úr gömlum hatt-
kúf af bóndanum; hún kembir
gjafi dýrum og jurtum; eyðir
gerlum, sóttkveikjum og höfuð-
órum, en eykur lífsþrótt og glað-
lyndi. Ef eg hefði verið heiðin,
þá hefði eg áreiðanlega dýrkað
sólina. Áríðandi er að hafa
hreina glugga og ljósleit, létt
gluggatjöld, til að byrgja ekki úti
sólskinið; og svo gefur þetta að
auki húsinu prýðilegt útlit bæði
að utan og innan. — þriðja lífs-
skilyrðið, sem óvíða þarf að kaupa
dýrt ihér á íslandi, er tært og gott
Háttvirtu konur og menn!
Eg get ekki annað en byrjað á
að láta ánægju mína í ljós yir því,
búkthár saman við ögn af hnati í
vettlinga á drengina; ihún litar vatn, ekki einungis til matar og
brúnan lit úr mosa og grænan j drykkjar, iheldur og til hreinlætis.
iit úr njólablöðum í kjóla og hyrn-, pað hefir verið sagt um okkur Is-
ur á litlu stúlkurnar. Sama er ] ledinga, máske með nokkrum sann-
að segja um matinn. Hún þarf indum, að við værum lítið fyrir
oft að kunna að skifta litlu í að væta á okkur líkamann. í
marga staði, — eg vissi einu einni ferðalýsingu útlendings um
sinni fátæka konu skifta einni | ísland man eg eftir, að hann var
rjúpu í 9 staði! Og svo skelli- að lýsa baðstofu. Segir það sé
hló hún af ánægju, þegar allir { “herbergi, þar sem heimilisfólkið
höfðu fengið bragð. Eg segji borði, vinni, sitji og sofi — yfir
þetta ekki út í bláinn, þvi eg hefi j höfuð geri alt nema að baða sig!”
þekt þetta alt samian. Og eg' L. P. Muller, sem margir kannast
segji ykkur satt, að þessi böm, ] við nú orðið, leggur mikla áherslu
sem svona voru alin upp, voru á það, að menn baði sig vel bæði
belsverð'launin 1909 fyrir ritstörf j broshýrri yfir jólakertinu sínu og utan og innan <— drekki vatnið
sín, — en þýðinguna hefir gert i bryddu skónum en kaupstaðar- Hka — og segjir að menn með því
ungfrú Laufey Valdemarsdóttir. j börnin yfir jólatrénu sínu og stíg- að vanrækja þetta geri sig seka í
fátæk j afskaplegustu afbrotum gegn boð-
Selmu Lagerlöf farast svo orð j vélunum. Svona geta
um fyfirmyndarheimilið: “Er það
ekki líka aðdáanlegt, þetta litla
að efnt var til þessa kvennamóts.1 bæli ? Pað tekur fúslega á móti
Mun það vera hið fyrsta í þess- okkur, meðan við erum hjálpar-
ari mynd, er sögur fara af hér á
landi, til sveita að minsta kosti.
Er það þifá ekki nenla eðlilegt,
þótt ýmislegt verði í vansmíðum
og ábótavant hjá þeim, sem eru
heimili verið ánægjuleg.
orðum heilsufræðinnar.
Sem
vana og erfið ungbörn. pað set-
ur okkur í heiðurssætið, þegar
við erum orðin veikburða gamal-
menni. pað veitir h'úsbóndan-
um gleði og hressingu, þegar 'hann
jafn óvanir að beita andans vopn- deitar þangað, þreyttur af erfiði
um og við, íslenzkar sveitakonur dagsins. pað hlúir eins vel að ^ F- rrj £er •. .
erum. En við treystum því, að honum, þegar á móti honum blæs | J r pyi'
hingað sé énginn kominn til að 1 heiminum, eins og þegar honum ®ja f7
dæma, heldur til þess að virða er hossað þar. Á heimilinu eru
viðleitni okkar og taka vægt á mis-' en?>n lóg til, að eins venjur, sem
fellunum. peir sem betur kunna, frtet er af Því> >ær eru gagn-
munu og betur gera. Fögnum le£ar heilladrjúgar. par er
við því, að hingað hafa verið refsað, en ekki í hegningarskyni,
fengnir þeir menn til þess að heldur til þess að ala upp. par
skemta, leiðbeina og fræða, sem £eta allir hæfileikar komið að
við megum bera fylsta traust til nol;um> en sá, sem ekki er búin
í þeim efnum. i neinum þeirra, getur orðið eins
Svo líður í önnum sæld og sorg,! dæmi UPP a óþverraskapinn segir
hver sólarkoma og hvairf;
um morgun hvern er hafið verk
kvöld hvert er endað starf;
en dagsverk unniðmokkurs nýtt
gefur næturhvíld í arf.
(Longfellow, þýð. E. Ben.)
Emginn má þó ætla að eg sé að
gera Htið úr efna heimilunum.
pað er blessuð
efnalega sjálf-
stæður, og fátt sem aflar manni
álits samferðamannanna fremur
en það. En menn geta lifað góðu
lífi, ef rétt er á ihaldið, mlklu ó-
dýrra heldur en flest efnað fólk
'hann þessa söigu: “Einu sinni
voru tvær kenslukonur að tala
saman. Eg heyrði brot úr sam-
ræðunum, ‘Hugsaðu þér’, sagði
önnur, ‘ihendurnar á honum voru
eins svartar og — hvað á eg til
að taka — fæturnar á mér’!” —
En þar held eg nú samt, áð fim-
leikamaðurinn hafi mdsskilið
kenslukonuna, og að Ihún hafi átt
við stígvélin sín! — Annars segir
Muller, að aðalorsökin til þess,
ihve sjúkhalt sé í sveitum, sé það,
að menn ikunni ekki að hirða á sér
hörundið frekar en óvitar.
Frumkvöðull móts þessa óskaði
eftir, að eg segði eitthvað um
heimilin. Ja, hamingjan hjálpi
mér! Hvað ætli eg geti sagt um
heimilin, sem þið vitið ekki öll?
En vegna þess eg finn, að eg get
ekki talað um þetta efni eins og
sá, sem vald hefir, ætla eg undir
eins að nefna hér aðra konu,
hverrar skóþvengi eg væri dkki
elskaður og mesti hæfileikamað-
v,, „ , ... , ... ' pessar þrjar dyrmætustu naðar-
hefir hugmynd um, og yfit ihöf- . -. , 1 ,..
„„ „. . . j g'jafn’, loft, ljos og vatn, getur þa
uð er veihðan manna ekki e ns!f.j, , , • ... . ,
i„ ,. „ , , , fatæka heimrlið veitt ser með litl-
mikið komið undir efnahag eða á
stæðum eins og
eru
því, Ihvað menn
urinn.
misisir ekki sjónar á neinum sinna
og slátrar alikálfinum, er týndi
sonurinn kemur heim. pað er
forðabúr þjóðsagna og kvæða;
það á sína eigin 'helgisiði; það
geymir minningu forfeðranna,
verðug að leysa, ef hún á annað .1 sem enguin saga greinir frá’ ~
borð hefir þvengjaða skó, það er par ma hver og einn vera eins
sænska skáldkonan Selma Lager-
honm er eðlilegast, á meðan hann
truflar ekki samræmið. Ekk-
ert er til liprara og miskunar-
samara, sem mennirnir hafa skap-
að. Ekkert er til, sem eins er
els'kað, eins mikils er metið og
verk konunnar, heimilið.”
, , . , Svo mörg eru hennar orð. —
um>. en. vlnna hæðl ** sama En er nú svo hægt að segja þetta
fullkomna þjoðfé- um öl] h€Ímili? N€Í> ,því miður
löf.
Hún hefir haldið fyrirlestur um
kvennréttindahreyfinguna, sem
hún nefnir “Heimíilið og ríkið.”
pað er góð. lýsing á því, hvernig
karl og kona skifta með sér verk-
um tilkostnaði. Og eitt enn, sem
.„„„ . , , , í sem hjálþar mjög til að gefa
ro nr heimilinu fagurt og skemtilegt út-
Heimilið getur tekið fá- ^ * * * 1 !LnS‘ 1 ver ma<" Ht, er blómrækt í kringum bæina.
tækt vinnufólk tnn í sinn heim , ' a< sniða sinn sfakk eft‘ j pætti mér ekki fjarri sanni, að
og háldið því alla æfina. pað ...SlnUm ve^] og >V1 kaga ut' búnaðarfélagið léði m'enn fyrir
Í Il kauP> >eim er þess
stúl'ka ’ , f. gaT ■ ft2&k óskuðu, til þess að koma á fót
* Tnð l;1? 1 j smá-blómreitum við bæina,
bá barf h’ún * JH' buskap’ konur og börn gætu síðar hirt um
þa þarf hun efckl að hugsa, að j með HtiIli fyrirhöfn>
■hiin get! haft a!t ems og það varjanlegrar prýði ‘
haft; með þvi ilagi mundi hún
se'tja heimili sitt á höfuðið, áður
en það kæmist á fót. En ihún
gæti tekið margt með sér þaðan,
sem búiny hennar hentaði betur
en kryddmeti í silfurskálum:
markmiði, að
lagsheildina
Maðurinn istofnar 'ríkið. Og
mest-allur sá fólagsskapur, sem
það innibindur, er verk hans:
sveitabærinn, kaupstaðurinn, j lendra sííipstjóra. “Eruð þér
kirkjan, skólinn, iðnaðarheimur- j kváéntur ?” spurði sá eldri “Já,
inn, hernaðarheimurinn, hér 'um þVI' er nú Ver,” svaraði ‘ hinn.
bil allar IverkHegar farakvæmdir “pað er versta glappaskotið, sem
út á við eru verk hans, hvort held- !
en til ósegj-
og ánægju fyrir
iheimilið. pó margur
ánægju af slíkum hlutum, þá
vantar framtakssemi og þunnáttu
til að koma því á stofn. Yfir
höfuð þyrfti það ekki að auka svo
. , , . , , . mjög útgjöld fólks, þótt það hefði
, .„ j, ’ ,S uf V1S1’ afi?syni og ýmislegt fegurra og vistlegra í
þnfnað gæti hun flutt með sér á kringum sig en alment gerist, bæði inn úr klæðaburíii' almennin,gs.
Og það yrði, uían
slóðaskap. J>vl ekki til dæmis
að brenna kaffi í tíma, áður en
hitt er álveg búið, og þurfa svo
ekki að fá til láns á könnuna, þeg-
ar gesturinn er kominn. pað
má segja um það eins og fleira:
“Svo eru hyggindi sem í hag
koma.” Eitt sinn kom til mín
stúlka, sem var að finna vinkonu
sína, er hún hafði ekki séð um
mörg ár og var nú farin að búa;
hún var þar eina nótt. “pótti yð-
ur gaman að koma til vinkonu yð-
ar?” spurði eg. “Eg gat svo sem
ekkert talað við hana,” svaraði
hún og komst við. “Hún átti
ekkert brauð til og varð að fara
að mala í kökur handa okkur,
gera þær og baka, og kom varla |
inn alt kvöldið.” Hefði ekki mátt
haga þessu öðruvísi, svo að báð-
um hefði orðið meir ánægja að?
Jú, eg held það. það er gamla
sagan um forsjálu meyjarnar og
óforsjálu, en hún er líka altaf ný.
Eitt sem stafar af þeisura slæma
ósið, er það, hve lítið verður að
verki. Að vísu er nú orðið fátt
kvenfólk á heimilum; en þó sér
maður þess dæmi á stöku bæ, að
með hagsýni og kostgæfni má gera
mikið meira en víða er gert, t. d.
að heimilisiðnaði. pað er til
dælmis ein kona í sveitinni minni,
sem getur sýnt heimaunnin, hand-
prjónuð ibrekán yfir hverju rúmi
í stórri baðstofu. iSlíkt er mik-
ið verk, en bæði prýði og sómi að.
Manni kemur til hugar það, sem
Telemakkus er látinn segja í Ó-
dysseifskviðu Hómers við móður
sína, Penelópu, er þau yrtust á
um bú Ódyseifs: “En þú gakk til
þinnar dyngju ok vandaðra gæt
verka þinna, vefjarstóls ok stiltra
teina, ok bjóð ambáttum öllum at
sitja verkum at ok vinnu rækja
páð ætti að gefa verðlaunapening
fyrir þesskonar afbrigði ekki síð-
ur en fyrir sund og gl'ímur, þótt
ekki væri til annars en hvetja
ungu stúlkurnar okkar til að fara
og gera sl'íkt hið sama.
pótt mér þýki fyrir að þurfa að
s'egja það, þá sýnist mér helzt
líta út fyrir, að andinn í unga
fólkinu okkar sé að verða sá, að
það vilji til dæmis heldur sálast í
erlendum búðarsokkum en lifa
góðu lijfi í íslenzkum ullarsokkum.
0,g sama er að segja um margt
gem annað útlendt prjál og sundurgerð
d klæðaburði, er eg álít sett til
höfuðs okkar hispurslausa Is-
lenzka eðli, sem líf okkar 'þó sem
háfi! >Joð €r undir homið, að glatist
'eigi. Og tek eg undir með
Charles Wagner: “Síðan þær fóru
að láta skraddara og nýtízkusala
sauma utan á sig og selja sér mjög
tvíræðar eftirstælingar stórtízk-
unnar, er þokkinn því nær horf-
nýja íheimilið sitt.
Heimilin geta verið eins mismun-
andi og mislyndar manneskjur
eða vont og gott veður. Eg
hlýddi ekiu sinni á tal tveggja er-
ur þær miða til ills eða góðs.
En — þá kemur sú spurning:
Hvað hafa konurnar gert, sem
eg hefi gert á æfi minni.” —
“petta er sorglegt að heyra,” svar-
aði eldri maðurinn alvarlega.
'Eg er ibúinn að vera kvæntur í
Mun eg nú láta hér staðar num-
ið að sinni og bið þá velvirðing-
ar, er hlýtt hafa á mál mitt.
gefi þeim rétt til að gera hinar 21 ár, og eg þakka guði á hveirj
sömu kröfur til Hfsins og karl- j um degi fyrir konuna mína.” —
mennimir? ,pær hafa Hfað , Annaðhvort hafa nú þessir menn
eins lengi og þeir og dáið, þreytt- i veríð mis-nægjusamir, eða þeir
ar og útslitnar, eins og þeir. En i hafa átt misgóð heimili, eða hvort-
hvað hafa þær þá gert? pær tveggja. pað er engin von að
hafa umfram alt verið að reyna að stúlka, sem máske tekur lítinn
skapa góð heimili.
Maðurinn mótar ekki 'heimilið
innan húss nærri því eins mikið
skörungskap j arf , fær lítilfjör
... - | húss og innan. Ræður
henm hollari heimanmundur og ,þar mestu um óður vilji , rifn
manninum affarasælh en þótt um og smekkvlsi.
hun hefði smðið ser stærri stakk j
en henni samdi. Skelfilegur munur getur ver-
ið á tveim álíka efnuðum heimil-
um, alt eftir því, ihvaða andi þar
ríkir. pað er hörmulegt, þegar
bóndinn er búinn að byggja nýtt
Háttvirta samkoma! Eg mintist hÚS með ærnum tilk°stnaði, og
á það í gær, að það, sem við eink- sy° ftur samt ,engum liðið Þar
um þyrftum að leggja stund á ti'l vel’ hegar lnn kemur, af þvi að
heimilisþrifa, væri þrifnaður og konan kann ekkl að bua 1 húsi”.
reglusemi, og það er ótrúlegt, Svo segir 1 'biWánnni, að andi
hversu langt Htil efni geta náð, guðs hafi svifið yfir vötnunum.”
þar sem þessar tvær dygðir hald- j Eitfhvað svipað má segja, þegar
ast í hendur. Við þurfum ekki maður kemur á bæ eða í hús. pað
að bollaleggja svo mikið um ríkis-; er eins og ósýnilegur persónu-
heimilin; fyrst og fremst sjá þau ^erfin^ar af húsráðendunum komi
um sig sjálf, og svo eru þau svo a moti manni undir eins í dyrun-
miklu færri; hin fleiri, bjargálna- um og svifi um 1 herbergjunum,
Iheimilin, þar sem hjónin neyta vmist ®tifur> kaldur og óviðfeld-
brauðs síns í sveita síns andlitis inn> eða lóttur, hlýr og viðfeldinn.
og þakka fyrir, þegar þau hafa Á goðu heimilunum er eins og að
legt uppeldi, fer "eitthvað” til að alt 'það> sem lærdómskverið nefnir! myndirnar á veggjunum og blóm- imenn hafa komið sér á meira dek-
mentast, lærir þá 'helst hekl, út-
eins og konan. Hann er oft: saum og dans, en hvorki að koma
mikið að heiman, mikið úti við, í ull í fat né mjólk í mat,” — það
aðdráttarferðum, á fundum, í
kirkjunni, í réttinum, á alþingi,
hann er í einu orði sagt að mynda
og móta ríkið.
Á meðan situr konan heima,
gwtir bús og 'barna eftir beztu
vitund. Hún er að mynda og
móta helmilið.
En hver getur talið upp þessi
“þúsund og eitt” viðvik, sem starf-
söm og stundul kona gerir yfir
daginn? Ogf svo, þegar hún
gengur ti>l hvílu á kvöldin, síðust
af öllum, og rennir huganum yf-
ir dagsverkið, þá hefir hún ekki
er engin von, segi eg, að hún geti
skapað gott heimiili fyrir sig og
sína. En að því ætti pilturinn
að ganga vakandi, sem óskar að
fá haha fyrir konu. En þess-
konar athuganir sýnast, því miður
of sjaldan gerðar fyr en um sein-
an, en þar má oft finna undi'rit-
ir.a að ógæfusömu heimili og
— hjónaskilnaði.
pað væri fróðlegt að athuga
helztu atriðin, sem gera munin
á góðu heimili og ekki góðu. Og
úr því við nú skoðum það frá kven-
fólkshliðinni, þá verðum við að
“daglegt brauð.” jin I gíuggunum brosi við manni
Mig langar til að skjóta því hér °S se^i: “Velkominn gestur minn!
ina,* að auðvitað er giftingardag-, vortu nú eins ög þú sért heima
urinn gleðidagur, því að þá fær hjá i>ér-” En a hinum þvert á
margur heitustu ósk sína upp- moti: °£ einkum finst mér eins og
fylta, þá, að löghelga sér það, sem 'í’0®81 'heimilisandi segi mér, hvern-
þeir elska mest; en brúðkaups- i konan er. Já, maður þarf
dagurinn er Mka ósegjanlega mik- ekki alyeg inn í húsin til þess að
ill alvörudagur. því öll fegurstu verða var við þenna anda. Eg
orðin, sem tungan á til, þurfa að kom einu sinni á bæ og sá þar
festa rætur ‘í hjarta manns : um- í,rJar götugar þvottaskálar kring-
En er samt nokkuð þekkilegra til
en ung, blómleg verkakona eða
sveitastúlka, klædd! lí búning
sveitar sinnar og skreytt töfrum
einfeldninnar einnar?” Eða eins
og okkar séra poriákur segir :
Sæmri mun ei sínum ver
silkiklæddur sprakki,
en meyja hrein og hýrlynd er
hulin vaðmálsstakki.
Ótrúlegt er, hve miklu konan
getur til vegar komið, þegar hún
reglulega vill. pýzkt orðtak
hljóðar svo:
Hjónabandsins höfuð er hús-
bóndinn,
en hálsinn, sem því hringsnýr,
er hinn makinn.
Og það er máske eitthvað til í
því stundum. Sjaldan verður
kvenmanninum ráðafátt, ef ekki
er um stórræði að tefla. Karl
Copenhagen
Vér ábyrgj-
umst það að,
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
• * ^NUFF
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
MUNNTOBAK
emu sinni þá ánægju að geta iTeyna að gera okkur grein fyrir
stöðvað hugann við neitt sérstakt,. hvað við konur getum gert til þess
aom Vi n n Vi n-f I m ’K-.Í «1.1.1 w , . . _ . . . . ■ .
sem hún hefir gert. pví ekki
geta allir mælt ííkt og Guðrún
ósvífursdóttir: “Mikil verða
hermdarverk; ek hefi spunnit
að laga það, sem áfátt er á okk-
ar hlið. Eg álít, að það megi
nefna þrent, sem hafi afarmikil
áhrif á heimilislífið og það ligg
tólf álna garn, en þú hefir vegit ur að miklu leyti undir verkahring
Kjartan.” En þetta var “nær konunnar, en það er: þrifnaður,
burðarlyndi, ósérplægni, staðfesta,
trú, von, kærleikur og mörg, mörg
fleiri, og ekki nægja þá heldur
orðin tóm, heldur verður þá stöð-
ugt að iðka þau iL verki á báðar
hliðar allan liðlangan hjúskapar-
daginn á enda, en þá er Mka upp-
um bæinn, tvær í kálgarðinum og
eina hjá fjóshaugnum. En þeg-
ag er 'kom inn, fór konan að þvo
þeim óhreinustu börnum sem eg
hefi séð, upp úr ofurlítilli — mat-
arskál. Mér kom það eigi á óvart.
Nei, það er margt af þessu
skeran vís: “Eining andans með j smærra, sem við þurfum að laga
bandi friðarins.” j og getum lagað. pað er nú t.
“Margs þarf búið við, frændi,” d. þessi ósiður, að vera altaf að
nóni dags þess.”
Hvl aS þjást af
1 blæðadi og bólginnl
PUFQ
I 111 ■■ KylliniæS? Upp-
I !■ !■ Sp skurSur önauCsyn-
leg-ur. Dr. Chase’s
Olntment veitir Þfr undir eins hjáip.
60 cent hylkið hjá íyfsölum eSa frá
Edmanson, Bates and Co., Limited,
Toronto. Reynsluskerfur sendur ö-
keypis, ef nafn þessa blaðs er tiltek-
ið og 2 centa frímerki sent.
reglusemS og barnauppeldið. Ein-
fá til láns í kauptúnunum. Alt-
af er verið að biðja um að lána sér,
fyrst og fremst allskonar áhöld,
og svo bolla af kaffi, hálft pund
af sykri o. s. frv. petta er argasti
ósiður pað þarf jafnt að kaupa
sagði Sighvatur gamli Sturluson
við son sinn Sturla. En — sú
er bót í máli, að sumt af því nauð-
synlegasta þarf ekki að kaupa
dýrt. Skulum við þar fyrst
nefna hreint loft. pað er eitt,
hver segði máske: “Skyldi það j af lífsskilyrðunum og eitt af því,: hlutina fyrir þessu, nærri því
ekki líka vera fátækt og auðæfi?”|Sem ihefir verið hræðilega van- fremur, því hð þá er þörfin orðin
Nei, eg held, að þetta hafi ekki | rækt, þótt við getum fengið hús- tvöföld., Og svo er oft skilað
eins mikla þýðingu í þeim efnum fylli af því á hverjum degi, að heldur meiru aftur en lánað var,
og ætla mætti. Auðugasta heim- j eins með því að hafa glugga á : 'bæði til að tryggja sér fremur
ilið, sem við þekkjum, er eldci ætíð- jhjörum, ef ekki er öðruvísi búið næsta lán, og svo til þess að heita
hið hamingjusamasta, né heldur um til lofthreinsunar. — Annað ærlegur í viðskiftum. En þá eru
hið fátæka ógæfusamast, þvert á j atriðið, sem mjög er áríðandi fyr- þetta orðin hrein og bein útlát, en
móti. Bkkert er til aðdáanlegra ir ánægju og heilbrigði heimilis- engin hagur, og styðst ekki við
ur þótt ólíklegt sé. peir geta
til dæmis ekki rekið nagla nema
með hamri, en kvenmaðurinn rek-
ur hann alt að einu með kolaskör-
ungnum og ullarkambinum sínum.
Karlmaðurinn dregur nagiann út
með naglbít, konan nær honum
strax með sykurtöngunum eða
með skærunum sínum. Ef karl-
maðurinn ætlar að skrifa bréf,
verður hann að sitja við borð, fá
nýjan penna og helzt láta ibörnin
fara út, svo að þau trufli hann
ekki. Konan sezt á kistil með
blað á 'hné sér, tekur pennaredda,
sem ’börnin hafa párar með í hálf-
an mánuð, þurkar af hpnum ryðið
og skrifar, þótt krakikarnir orgi
og ólmist !í kringum hana og hangi
jefnvel á henni ein's og flugur á
fiski/ Einhver fyndinn náungi
hefir sagt, að “ef konan að eins
kynni að smíða skip, þá væri ó-
hætt að 'hleypa benni á land á
eyðieyju, ef hún hefði hjá sér hár-
nál, tannbursta og vanalegt stíg-
vél. Hún væri þá kohtin til
mannabygða, áður en mánuðurinn
væri út á sjófærum báti, sem hún
hefði sjálf smíðað með þessum
tækjum sínum!” petta þó í
gamni sé, sýnir það, að karlmenn
'hafa fundið, hversu fjölhæfar
konur eru og úrræðagóðar, þegar
í harðbakkana slær.
pað blunda svo mörg öfl í mann-
manninum býr, ekki einu sinni
“mannsins andi sem í /honum er”,
fyr en einhver ófyrirséð atvik
kalla á og knýja fram það, sem
með þarf í þann svipinn. pá er
eins og stutt sé á einhvern hulinn
rafmagnshnapp eða eins og hólf
opnist ií heila manns, semi enginn
vissi, að til væri, og þaðan streyín-
ir einmitt sá kraftur eða eigin-
leiki, sem útheimtist gagnvart
þörfinni, sem kallar. pað er
ekki alt svo stórt, sem þarf til
lagfæringar eins og öðru bæði af
bæ og á; það er þetta “marga og
smáa”, sem gerir 'heildina full-
komna.
Michel Angelo, ítalskur fjölista-
maður, einhver hinn mesti er
iheimurinn hefir alið (1475—1564),
var eitt sinn að mála eitt af 'hin-
um heimsfrægu málverkum sín-
um, þá er vinur íhans einn sá hjá
honum myndina og sýndist hún
fullger. Nokkrum vikum seinna
kom hann aftur og var þá meistar-
inn en að iaga myn'dina. “Hvað
er þetta,” varð vini íhans að orði,
“ertu enn með þessa mynd? Mér
virtist hún fullger fyrir þremur
vikum. pað hlýtur að eins að
hafa verið eitthvert smáræði, sem
þurfti að gera við hana.” Svaraði
Angelo: pað eru einmitt smáræðin
sem gera fullkomnunina, og full-
komnunin er ekkert smáræði.
Við konur erum nú vissulega
ekki heldur fullkomnar, sem ekki
er von, og þyrftum líka að ihafa
'gát á mörgu smáræðinu til þess
að fullkomna okkur. Við höfum
verið svo aftarlega í lestinni. En
algerfismyndin okkar, karlmenn-
irnir eru það ekki heldur, þótt
þeir hafi borið ægishjálminn yf-
ir okkur aila þessa tíð, síðan Eva
heit í eplið. Og það sem sárast
er, — þegar einhver maður eða
iheil þjóð virðist á ibezta vegi að
“ibrjótast upp á fjallið og upp á
hæðsta tindinn” frægðar, fralma
og fullkomnunar, þá kemur óvin-
ur mannkynsins, hvort »em hann
Iheitir nú blátt áfram djöfull, eins
og í freistingarsögu frelsarans,
eða hann heitir: 'öfund, ágirnd,
rógur, hatur eða öðru álíka fögru
nafni, og kippir fótunum undan
þeim, sem lengst eru komnir á-
leiðis, og dregur þá aftur á bak,
niður fyrir allar hellur, svo að
þeir eigi sér ekki viðreisnar von.
Sorgleg sönnun þess er sá hinn
hörmulegi hildarleikur, sem nú
er háður, þar sem eitt hið fremsta
menningarland heimsins með einn
glæsilegasta þjóðhöfðingja álf-
unnar í broddi fylkingar alt í einu
hrapar svo djúpt að gera sig að
versta óvini mannkynsins.
Nei, — “I veröldinni er dimt,
við verðum því að skína hver i
sínu horni,” konur og menn!
Hvorugt þarf að þykjast framar
hinu, því að Ihvorugt er fullkomið
án hins. Ágætt að geta tekið
undir með einu skáldanna okkar,
sem segir:
par sá eg búa saman konu’ og
mann, —
hin samhentustu’ í öllu fögru
og þörfu,
með fastri reglu og hagsýninni
hann, ,
og hún með snild og atork-
unni djörfu.
(St. Thorarensen).
i—Iðunn.
Kristján hefir auk þess numið
skíðagerð í Noregi, og smíðar þá
hluti best aillra mianna hérlendis.
pykja skiði hans jafngóð norskum
skíðum, en þó ódýrari.
Fjórir hagyrðingar hafa nýlega
gefið út kvæðakver. Heitir eitt
“Náttsólir”, annað “Sóldægur”,
þriðja “Langeldar”, fjórða “Blind-
sker”. Nöfnin nógu lagleg, en
annars allt tómiur leirburður,
barnaskapur og stælingar. í einni
bókinni skiftir höf. stælingunum
milli Einars JBenedikssonar, Sig
Nordals, Davíðs Stefássonar og
Stefáns í Hvítadal. Alt þetta gylt
og fágað með stuðningi kunningj-
anna. Einn isendi blað út um land,
ti'l áskriftar, með lofsiam/legum
meðmælum frá þrem meiri háttar
andans” ljósum í höfutetaðnumi.
Einn hagyrðingurinn fékk skálda-
styrk. Frægasta ljóðlína í þess-
um bókum er þetta: “Mér fanst eg
finna til”. Skáldið er að lýsa
hrifningu sinni á kvæði eftir
mann, sem ekki er skáld. pegar
skáld'hrifningin er ekki meiri en
svo að vafi getur leikið á hvört
“fundið er til” eða ekki, er óhætt
að leggja Ijóðagerðina á hilluna.
“Mér fanst eg finna till” ætti að
vera einkunarorð yfir allmiklu af
andlegri starfsemi ísllendinga',
sem vaxin er upp úr braski ög
auðfengnum gróða stríðsáranna.
Ef til villi skapar hrunið betri
skáld.
Botnvörpungamir, sem ís-
lands Falk tók í landhelgi og fór
með til Vestmannaeyja 1 gær-
morgun, voru ailir enskir. Sex
þeirra voru aðeins sakaðir um
ólöglegan umbúnað veiðar-
færa, en hinn sjöundi um að
hafa spilt veiðafærum Eyjar-
skeggja á dögunum. Stjórnar-
ráðið hafði ekki fengið tilkynn-
ingu um úrsjit málanna í morg-
un, en ganga má að því vísu, að
sektirnar verði lágar, úr þyi að
sakir voru ekki meiri en þetta.
Hjálparstöð sjómanna hefir
verið opnuð í húsi G. Eiríkss )inn-
gangur úr Hafnarstræti). Fransk-
ur maður gengst fyrir þessari
hjálparstarfsemi og hafa sams-
konar hjálparstöðvar verið settar
á Austfjörðum og í Nýfundna-
landi
Frá Islandi.
Látinn er á Sauðarkróki ung-
frú Sigríður dóttir Hálfdánar pró-
fasts Guðjónssonar.
Ekkert áháld, smíðað hér á
landi vakti mieiri eftirtekt á sýn-
ingunni í vor, en spunavél sú, er
þeir höfðu gert, bræðurnir Bárð-
ur Sigurðsson á Höfða við Mý-
vatn og Kristján SigurðsSon tré-
smiður á Oddeyri. Báðir eru þeir
þjóðhagasmiðir og hugvitsmenn.
Hafa engir menn hér á landi feng-
ist jafnmi'kið yið ismíði spuna-
véla og þeir. þar sem nú að vélar
þesisar apara margra manna verik
við fatagerð, eru þær sjálfsögð
búmanns eign, ekki síst nú á tím-
um rándýrra fataefna, en of lít-
en fátækt barnaheimili, þar sem ins er ljósið. Látum sólina neitt nema fyrirthyggjuleysi og sálinni, að enginn veit, hvað með iíla atvinnu í landinu sjálfu.
Lifrar verkir.
Verkir undir herðarblöðunum
foenda til veiklunar í lifrinni.
önnur ein'kenni eru istýfla,
meltingarleysi og höfuðverkur
Vissasti vegurinn til þess að
komast sem allra fyrst til
heilsu er sá, að nota Dr. C'has-
e’s Kidey-Liver Pills.
Stöðug notkun þeirra tryggir
ibata, leiðréttir meltinguna og
hreinsar blóðið.
Mrs. W. Barten, Hanover,
Ont., skrifar:
“Um langa tíð þjáðist eg af
lifrar sjúkdómi og fylgdi því
al'la jafna þreytutilfinning í
bakinu, sem örðugt var að út-
rýma. Einhver ráðlagði mér
Dr. 'Chase’s Kidney-Liver Pills.
pær sannarlega reyndust mér
vel. preytan í bakinu hvarf
á sviipstundu og nj líður mér á-
gætlega. Eg hefi óbilandi trú
á Dr. Ghase’s Kidney-Liver
pills oghefi þær ávalt í húsinu”
Dr. Chase’s Kidney-Liver Pills,
ein pilla i einu; 25 cent askjan
hjá öllum 'lyfsölum eða Edman-
son, Bates og Co., Limited. Tor-
onto.