Lögberg - 23.10.1924, Page 1

pegar þér þuríið að láta gera við úríð yðar, þá
í'arið þér ekki með það til járiismiðs; þegar þér
látið taka af yður mynd, þá munduð þér ekki
fara í Dry Goods l)úð til þess. — Farið til góðs
myndasmiðs.
W. W. ROBSON
KENNEDY BLDG. 317 Partage Ave. Mót Eaton
35. ARGANGUR
Helztu heims-fréttir
Canada
Látinn er nýlega í Quebedborg,
Hon. Dr. J. M. P. Pelletier, um
langt skeið umboð.smaður Quebec-
stjórnar á Eng*landi. Var hann
fæddur að Riviere Oelle árið 1860.
Mr. Pelletier átti sæti á fylkis-
þinginu, isem istuðningsmaður
frjálsilynda flokkisins, fyrir East
Sherbrooke kjördæmið, um all-
langt skeið og gegndi þingforseta-
starfi í nokíkur ár.
* * *
Miss Wilma Goirdon1 hefir verið
skipuð póstmeistari í bænum Osh-
awa, Ont. Er |hún (fynsta canadiska
konan, er slíka stöðu Ihefir hlotið.
* * *
Jolhn Swytyk, fyrrum umboðs-
maður Province Elevator félags-
ins að Leonard, Sask, hefir verið
dæmdur í ár.s fangelsi, fyirir að
hafa isWlið $1,521 frá félagi þesísu.
* # •
Síðustu fregnir frá Calgary,
iherma að kolaverk'fallinu mikla sé
nú lokið. Hefir verkfall þetta orð-
ið öllum hlutaðeigendum til hins
mesta tjóns. Kaup verkamanna
var lækkað um 12 af hundraði.
Framleiðsla hefiir stöðvast frá því
1. apríl síðastliðinn.
* * •
Látinn er fyrir skömmu í Port
Arthur, Walter Gordon, fyrrum
'bæjarfulltrúi og nafnkendur blaða
maðnr.
* * *
'Samkvæmt iskýrslu frá Ottawa,
er eitt talsímaá'hald fyrir hverja
níu menn í Canada.
* * *
Tuttugu og tveir Presbytera-
prestar í Peterboro héraðinu í
Ontario, hafa ákveðið að ganga
inn í kiirkjusambandið canadiska,
er löggilt var á síðasta þingi í
Ottawa.
# * •
Nýlega hefir það uppvxst orðið
í Victoria, B. C. að leynifélag var
þar að verki, er það starf hafið með
(höndum að stuðla að innflutningi
Kínverja á ólög'legan hátt. Hafa
níu Kínverjar .þar í borg verið
tekniir ífalstir og sakaðir um brot
á innflytjendalögunum.
* * ♦
Af rannókninni í HomeJbanka-
málinu, er það sáðast að frétta, að
Sidney H. Jones, fyrrum endur-
skoðandi þeirrar peningastofnun-
ar, ihefir verið fundinn sekur um
glæpsamlega vanrækslu í starfi
sínu. Er dómur enn óuppkveðinn i
máli hanjs.
* * #
Allmargir mótmælafundir
hafa þegar haldnir verið víðs-
vegar um Vesturlandið, í tilefni
af ógilding Crow’s Nest flutnings-
gjaldataxtans og mun sagan
ekki hálfsögð enn. Er þesis vænst,
að úrskurður járhbrautarráðsins,
eða meirihluta þeiss, verði áfrýjað
hið allra fyrsta til stjórnarinnar.
* * *
Látinn er að ISt. Catherines, Ont.
N. W. Gowan, nafnkendur cana-
diskur uppfyndingamaður.
* # •
Síðalstliðið ár, hafa fjögur þús-
und nýbyggjar tekið upp land-
búnað í Qntario- fylkinu.
* * *
Á síðastliðnum tólf mánuðum,
hefir skemtanaiskattur í Saska-
toon-bæ, numið $21,091. (Er það
nkkru meiri upphæð en árið þar á
undan.
* # #
Mælt er að J. F. Cairn.s, kaup-
maður í Saiskatoon, muni verða
skipaður framkvæmdarstjóri
stjórnarvínsölunnar í Saskatc-
hewan.
* * *
Síðaistliðinn mánudag laust
fyrir hádegi isnjóaði á ýmsum
stöðum í Ontario og Quebec, I
fyrsta sinn á yfirstandandi hausti.
Eigi festi snjóinn þó nema fáar
mínútuir.
* * *
Fjöldi kjósenda hér í borginni,
hefir iskorað á bæjarfulltrúa F. H.
Davidson, að sækja um borgar-
vínkaup, og dæmdur í fimtíu dala
sekt.
-------o------
Bandaríkin.
Miðstjóm Republicana í Iowa-
ríkinu, hefir rekið senator ÍBrock-
hart úr flokknum fyrir aðfinslu
hans við athafnir 'Charles G.
Dawes varaforsetaefnis flokksins.
* * *
Nefnd situr á rökstólum í Chicago
um þeisisar mundir, undir forystu
senator Boralh frá Idaho, til þess
að rannsaka þær kærur senators
Lafolliette’s að verið sé að reyna
að kaupa Coolidge kosningu, með
óhæfi'lega háum fjárframlögum I
kosningaisjóð. Á þessu stigi máls-
ins, er ranhsóknin ekki komin það
langt, að unt isé að isegja um á
hvaða grundvelli kærurnar kunni
að vera bygðar.
* * #
Tíu menn hafa nýLega verið tekn-
ir fastir í Clhicago og eru sakaðir
um að hafa undanfarið ihaft það
fyrir atvinnu að flytja sterka á-
fenga drykki í loftförum milli
íhinna ýmsu stórboirga Bandaríkj-
anna og isielja iþá þar.
• * *
.Dr. Irving Mauser skólastjóri
lærða skólans í Beloit, Wisconsin,
er nýlega kominn heim úr ferða-
lagi um Eivrópu, þar sem hann
hefir haldið fyriirlestra í flestum
ihinna stærri borga. Tjáist hann
eindregið þeirrar skoðunar, að
þjóðbandalagið — League of Nat-
ion's, væri ein heillavænlegasta
stofnun mannkysins. Óskiljanlegt
kvað hann sér vera það með öllu,
að Bandaríkjaþjóðin iskyldi enn
standa utan þeirra samtaka, því
sannarlega væri ekkert að óttaist,
þó um opinberlega þátttöku yrði
að ræða.
* * •
Miss Kate Lesser nafnkunn
kvlkmyndal'eikkona, lést í Los
Ange'leis ihinn 17. þ. m., með þeim
hætti, að ofn sprakk í ibúnings-
klefa hennar og kveikti í fötunum.
# # *
William Walsih, uppgjafa lög-
regluþjónn í New York, 'sem látinn
er fyrir skömmu, lét eftiir ,sig sex-
tíu og fimm þúisund dala innieign
á banka.
* # •
'Betlari einn í Chicago, Lloyd
Eden,s að nafni, var nýlega tekinn
fastur. Við rannsókn í máli hans
kom það í ljós, að faann hafði unn-
ið isér inn á þennan hátt, til jafn-
aðar hundrað dali á 'sólarhring
um al'langt skeið.
* * *
James H. Hocking, búsettur í
New York, er varð 69 ára hinn 14.
þ. m. hélt upp á afmælisdag ,sinn
á þann einkennilega hátt, að
ganga jafnmargar mílur og árln
voru mörg, er hann hafði lifað.
Leiðangur þesisi tók gamla mann-
inn fjórtán klukkustundir og
fimm mínútur. Ekki er þesis getið
að hann ihafi kvartað um þreytu,
er heim kom.
• * *
Áætlað er, að um tíu miljónum
dala verði veðjað í Bandaríkjun-
um á forsetakosningar þær, er nö
fara í hönd.
-------o------
Bretland.
Nýlátinn er í Lundúnum að-
míráll Sir Percy Scott, sjötíu og
tveggja ára að aldri. Var hann
einn af nafnkendustu flotamála-
fræðingum sinnar samtíðar.
• • •
Sextán íhaldsflokksmenn, fimm
frjálslyndir og níu verkaflokks-
fylgjendur, hafa náð kosningu til
breska þingsins gagnsóknarlaust.
Rt. Hon. 'Stanley Baldwin, leið-
togi íhaldsmanna, er eini flokks-
foringinn, er kjörinn var á þenn-
an faátt. Sonur Mr. Baldwins, býð-
ur isig fram af hálfu verkamanna
gegn David' Lloyd George. Einnig
sækir Malcolm MacDonald, sonur
stjoraembættið gegn S. J. Farmer
núverandi borgarstjóra, en hann
þvemeitaði að verða við ásfcorun-
inni.
* * #
Maður einn í Toronto, Cecil
Kennedy að nafni, er veitt hefir
forlstöðu kosningaiskrifstofu góð-
templara þar í borginni, var ný-
lega tekinn fastur fyrir ólögleg
forsætisiráðgj. um þingmensku. Er
hann staddur í Ameríku um þess-
ar mundir í fyrirlestraferðum, en
systir hans tekur að sér kosninga-
undirbúninginn fyrir hans hönd.
Tala þingmanna neðri málstof-
unnar, er 615, en nokkuð á fimt-
ánda hundrað umsækjendá eru i
vali, þar af þrjátíu og fjórar kon-
ur.
Samivinna talsverð isýnist eiga
sér istað milli gömlu flokkanna.
Hafa þeir að minsta kosti komið
sér saman um þingmannsefni í
fimtíu kjördæmum. Leiðandi
stuðningismenn Mac Donald-stjórn
arinnar fullyrða að faenni munl
græðast eextíu þingsæti eða vel
það. Óvenju hiti á allar hliðar, er
sagður að einkenna undirbúning
kosninga þessara.
------o------
Hvaðanœfa.
Stjórnin á Grikklandi, sú er
Sophoulis veitti fory,stu, hefir ný-
lega fengið vantraustsyfirlýsingu
í þinginu og er farin frá völdum.
* * *
Pekingstjórnin Ihefir enn á ný
sent allmikið herlið til norðurhéi--
aðanna á Ohihli í þeim tilgangi
að reyna að stemma stigu fyrir
hersveitum Chang Ts'o-Lin, er unn-
Ið hafa nýlega hvern .sigu'rinn á
fætur öðrum.
* * *
Þýska þingið hefir verið leyst
upp 0g nýjar koisningar fyrirskip-
aðar. IMegin ástæðan isú, að þing-
fylgi Marx ríkiskanslara, var
stöðugt að fara þverrandi og sam-
vinna við Nationalistaflokkinn að
reynast örðugri með faverjum
deginum er leið. Búist er við, að
þessar koisningar, eins og þær síð-
ustu snúist að miklu leyti um til-
lögur Dawes-nefndarinnar í skaða-!
bótamálinu. Eru Nationalistar
sama hugar í því máli ,eða með
öðrum orðum jafn móthverfir því
fyrirkomu'lagi, þótt nú sé í gildi
gengið, eing og þeir hafa nokkru
sinni áður verið.
* * *
Herriot istjórnarfoi'mður Frakka,
hefir undanfarandi verið að leit-
ast fyrir um viðskiftasámninga
við Rússland. Fremuir er þó mælt
að treglega horfist á um samkomu-
lag, enda allflestir andstæðingar
stjórnarinnar á þingi, er margir
hverjir mega isín mikils og hennl
stafar faœtta af, gersamlega mót-
fallnir, að samninga aé leitað við
Rússa, eins og sakir standi, eða
að sovietstjórninni sé veitt viður-
kenning. Eru ýmsir leiðandi menn
úr isitjórnarinnar eigin flokki,
isagðir að vera sama sinnis.
# * *
Borgarastríðinu í Kína, virðist
enn eigi hvergi nærri lokið, þrátt
fyrir það þó símfregnir þaðan I
fyrri viku, teldu samninga hafa
tekist um vonpafa'lé. Manchuríu-
h'ernum virðist í hvívetna veita
betur, en liðsveitum Pekingstjórn-
arinnar. Eftir síðustu tsímfregnum
frá iShanghai að dæma, er svo
mikið um rán og gripdeildir þar í
borginni, að lögreglan fær ekki
rönd við reist.
* # *
Hermálaráðgjafi jafnaðar-
mannastjórnarinnar frönksu, Gen-
eral Nollet, telur ekki viðlit fyrir
Frakka að takmarka faerinn eins og
ástandinu í Evópu isé yfirleitt far-
ið.
------o------
Frá Islandi.
Frá stjornarráðinu: Halldór
Kyljan Laxness rithöfunduir, hefir
fengið leyfi til að ganga undir
stiídentspróf í haust.
Guðni 'læknir Hjörleifsison hefir
verið iskipaður héraðtslæknir í
Hróarstunguhéraði.
Barnaskóli Reykjavíkur. Nýlega
hafa tveiir kennarar verið settir
við skólann, þau Aðalsteinn Eiríks-
son og ungfrú Kristín Þorvalds-
dóttir. Eru faistir kennarar nú 38
O'g iskólaskyld börn um 130'0 að tölu
Skólagjöld hafa nú verið á-
kveðin 130' krónur fyrir hvern
nemanda við Mentaskólann í
Reykjavík, Gagnfræðaskólann á
Akureyri, Kennaraskólann, Stýri-
mannaskólann og Vélstjóraskól-
ann.
* • #
Frú Kristín Símonarson mun
vera fyrsti íslendingurinn, sem
tekið hefir sér far í flugvél milli
landa. Er hún.nýkomin heim frá
Hollandi, var þar á alþjóðafundi
Stjörnufélagsins. á heimleiðinni
tók hún sér far með áætlunarflug-
vél frá Rotterdam til London. Veð-
ur var hið besta og ferðin hin
skemtilegasta, flogið var meðfram
strönd Hollands, svo vel sást öll
umferð og mannvirki. Ferðin tók
þrjár klukkustundir og kostaði far-
ið 48 gyllini. Fimm farþegar voru í
flugvélinni.
Stjónrarbót, heitir bók ein, sem j
kemur út næstu daga eftir Guð-
mund Finnbogason. Fjallar hún
um gallana á núverandi stjórnar-
fyrirkomulagi og uppástungur um I
endurbætur á því. Væntanlega j
vekur bók þessi mikla athygli.
Málarar. Jón Stefánsson er ný-
kominn til bæjarins. hefir hann
verið alllengi austur á Ásólfsstöð-
um í EyStrihrépp í sumar .Júlíana
Sveinsdóttir er komin fyrir nokkru
austan úr Landssveit. Ásgrímur
er enn austur í Fljótshlíð. Nú er
almenna listasýningin í nánd og
gefst bæjarbúum væntanlega tæki-
færi til að sjá þar það helsta af
isumarverkum málaranna.
Frá lögreglunni. í fyrrinótt
koms't lögreglan á isnoðir um, að
áfengisbrugg færi fram í faúsinu
nr. 10, yið Bergstaðastræti, þar
sem Sigurður Berendsen býr. í
gær gerði hún rannsókn þar og
fundust þá bruggunaráfaöld og 10
lítrar af politúr.
í annari íbúð í sama hússi, þar
sem Ásgeir Ásmunds'son frá Seli
býr, fann lögreglan 8 lítra brúsa
með spírituis og eina heilflösku
einnig með spírituis.. Sömuleiðis
fundust þar 16 flöskur af port-
víni, er ekki báru merki Áfengis-
verslunarinnar.
í gærklvöldi voru gefin saman 1
hjónaband ungfrú Margrét Jóns-
dóttir (Aðólfssonar á Stokkseyri)
og Hilmar Stefánsison- aðstoðar
gjaldkeri í Landsbankanum. Gaf
séra Eiríkur Stefánsson á Torfa-
stöðum brúðfajónin saman. Heimili
brúðhjónanna er á Bergstaða-
stræti 52.
Mórgunblaðið 23. sept.
--------o-----
Ur bænum.
Mr. Jóhannes Einarsson kaup-
maður ’frá Eögberg P.O., Sask., var
staddur í borginni fyrri part vik-
unnar.

Haust.
Eg heyri kalda haustsins rödd.
Fölna við dimman dóm
deyjandi sumarblóm.
Hvert sólarljóð frá sumartíð,
áður sem unað bjó,
endar í þögn og ró.
Vér syrgjum liðinn sumar óð
og broshýr blóm á grein
blitt þegar sólin skein.
En látum oss ei hryggja haust,
því eftir örfá spor
er aftur komið vor.
Hver vetrarþraut oss verÖur létt,
sigur, með sól og þor,
ef sálin geymir vor.
Þó sterkt sé, haust, þitt feigÖar
fang,
hærra er vorsins vald,
vetrarins endurgjald.
Hvert fölnaö blóm við brjóst þitt
kalt
flytur úr feigð og þraut
frækorn á lífsins braut.
Þó byrgt þú hafir blómin mín,
eg beygi hjartaÖ hljótt
við húm þitt kyrt og rótt.
Ó, haust! eg lýt með lotning þér,
friðsæll er faömur þinn,
ferðlúnum velkominn.
M. Markússon.
LaFollette forsetaefni bænda,
verkamanna og jafnaðarmanna
orðin: The Common people (lþ. e.
aLþýðan, og hagsmunir hennar.)
Það er auðvitað gengið út frá þvi
sem að það þurfi meira en tvö eða
þrjú orð til þess að birta alt sem
undir steini liggur í istefnum
flokkanna. En er ekki vafamál, að
hinar mýmörgu og lðngu ræður,
sem nú er fluttar málefnum for-
setaefnanna tiL fulltingis, geri
gleggri skil á þeim en þessi ein-
kunnarorð þeirra? Að minsta kosti
er auðveldara að muna þau en
löngu ræðurnar, fyrir minnis-
slæma S. E.
Mr. Björn AustfjörÖ, kaupmað-
ur frá Hensel, N. Dak., kom til
borgarinnar síðastliðinn sunnudag,
meS dóttur sína Soffíu til lækninga.
Þau Mr. og Mrs. Jakob Krist-
jánsson, að 788 Ingersoll Street hér
í borginni, uröu fyrir þeirri sáru
,sorg, að missa sex ára dóttur sína,
Jakobinu Margréti, efnilegasta
barn. Séra Ragnar Kvaran flutti
húskveðju, en séra Rögnvaldur
Pétursson jarösöng.
Jón Sigurðssonar Ifélagið efnir
til “Home Cooking” sölu í Curry
bvggingunni, Notre Dame og Por-
tage , næstkomandi laugardag, kl.
2 e. h. Félagskonur eru ámintar
urn, að vera komnar á staöinn með
varning sinn fyrir þann tíma. Von-
ast er eftir fjölmenni miklu. Mál-
efni þau, er Jóns Sigurðssonar fé-
lakið berst fyrir, verðskulda al-
mennan stuðning. Fjölmennið!
Einkunnarorðin.
Margir spyrja um það hvernig
málin standi milli flokkanna I
Bandaríkjunum, hvað þeim eigin-
lega beri á milli og í hverju stefna
þeirra hvers um sig isé fólgin.
Það er annað en Ihægðarleikur
að sivara þessari spurningu í fáum
orðum. Kosningarnar, isem fyrir
höndum eru í Bandrikjunum, eru
sóttar af meira kappi en nokkru
sinni fyr. Það má svo að orði kveða
að alt það vit, öll sú mælska, allir
þeir peningar og öll þau kænsku-
brögð, isem kostur er á, 'séu þar að
verki. Þegar ö'llum þessum vopnum
er af alefli beitt, er enginn hægð-
arleikur að átta sig á málunum.
Með stuttum og einföldum orð-
tækjum, er þó oft faægt að gera
talsvert löngu og flóknu efni iskil. j
Bera hinir fornu íslensku orðsikvið-
ir það með sér. Þetta kannast for-
setaefni flokkanna í Bandaríkjun-
um við, því þau hafa öll valið sér
einkunnarorð eða oðrtæki til þess
að gera skoðanir sínar og stefnur
skiljnlegar í fáum o'rðum.
Coolidge núverandi fometi og
leiðtogi republicana flokksins, hef-
ir valið sér að einkunnarorðum
orðin Oommon Sense (heilbrigð
skynsemi), þ. e. í stjórnartfaöfnum.
Davis, forseta-efni demókratanna
orðin: Common honesty, (þ. e.
ráðvendni fyrst og fremst) Og
Batnandi tímar.
Það var sólríkan haustmorgun
nokkurn — eða ánkvæmar sagt 25.
sept. s. 1. — að eg var staddur úti
á Oak Point. Silfunblikandi dagg-
perlurnar, isem heiðskýr nóttin
hafði í ríkum mæli stráð yfir jörð-
ina, voru að faverfa. Geislar morg-
unlsólarinnar báru þær á örmum
sér iburtu hverja af annari. En
i um leið og þær kvöddu, var smar-
i agðs-glit þeirra fegurst og skýrast
Á Oak Point búa margir fslend-
ingjar. Eru ,þeir fainir iskemtileg-
uistu faeim að sækja og góðhjartað-
ir og hjálpfýsin ein við gest og
gangandi.
Skömmu áður en eg kom þang-
að, faafði kúa-kaupa-héðinn einn
verið þar. Hafði hann keypt naut
pening af faændum. Tvo dali
greiddi hann fyrir hverja skepnu
um leið og kaupin voru fest, en
afgang verðsims átti að greiða að
aflokinni hárréttri vigt og mati á
sikepnunni er til Winnipeg kom. Og
nú voru einmitt margir að sækja
aðal anidvirði skepna sinna á póst-
hútsið, er eg var þar staddur. Tvo
menn er selt höfðu, þekti eg vel og
æxlaðiist talið að þessari miklu bú-
bót, ®em þeir höfðu átt von á og
vbru nú búnir að fá í lófa lagða.
Annar þessara kunningja minna
seldi föngu'lega, sílspikaða, 'stein-
geU'da kú — stólpagrip mesta. Opn-
aði hann nú bréfið, sem andvirði
metskepnunnar geymdi. Ávísunin
nam $3.00 og hafði hann þá alls
hlotið $5.00 fyrir hana. Hinn
kunningi minn seldi 3 vetra kvígu
í góðum holdum. Hann opnaði
einnig sitt bréf. En ekki var þar til
flots að flýta sér, því í hans bréfi
var engin ávísun og ekkert annað
en fáeinar línur að því lútandi, að
ungviði hans hefði reynst svo létt
á metaksálinni, að andvirðið hefði
alt farið í fargjald. Hann hlaut
því $2.00 aðeins fyrir kýrefn-
ið. Iíeyrði eg suma spyrja, er þeir
höfðu heyrt innihald bréfsins, á
hvaða farrými kvígan hefði ferðast
Önnur kýrin á $5.00 og hin á $2.00.
Mann fallóu kuldahlátur að þessu
um leið og þeir fóru út úr póst-
húsinu.
Þegar menn komu heim til ®ín
settust þeir við að lesa langa og
vel stílaða ritstjórnargrein í öðru
dagblaðinu enska frá Winnipeg um
það að alt 'bæri með sér að tím-
arnir væru óðum að batna.
S. E.
W. H. Paulson kosinn
með miklum meirihluta
Hinn 20. þ. m., fór fram í Wyn-
yard kjördæminu aukakosning til
fylkiisiþingsims í Saskatcfaewan.
Tveir íslendingar voru í kjöri, þeir
W. H. PauLson fyrrum þingmaður
þess kjördæmis og Egill Laxdal,
bóndi að Dafoe. Hinn fyrnefndi
bauð 'sig fram undir merki frjáls-
lynda fliokksins, eða sem stuðn-
ingsmaður Dunningstjórnarinnar,
en hinn síðarnefndi, sem fulltrúi
hins svonefnda “progressive”
flokks. Úrslitin urðu þau, að Mr.
Paulson var kosinn með stórkost-
legum meirihluta, hlaut 1028 at-
kvæði umfram gagnsækjanda sinn.
Er þetta óræk 'Sönnun þes>s hve
mikils trausts Mr. Paulson að
verðugu nýtur meðal kjósenda þar
vestra og hve réttilega þeir meta
framkvæmdir , og fyrirlhyggju
Dunning-istjórnarinnar.
Mir. PauLson er mælskumaður
mi'kill, sem kunnugt er, og er það
þjóðflokki vorum til sæmdar, að
eiga hann á þingi.
Níu alda minning.
norsku Þjóðkirkjunnar.
í sumar héldu Norðmenn hátíð-
lga minning þess, að þá voru liðin
900 ár frá því er norska þjóðkirkj-
an var stofnsett með kristnirétti
Ólafs biskups (1024).
Við þau hátíðahöld flutti lög-
prófessor A. Taranger háalvarlega
ræðu (í Moster-kirkju 29. júlíj, er
birt var samdægurs í “Aftenpos-
ten” og síðar í öðrum blöðum, bæði
innanlands og utan. Sagðist íhon-
um meðal annars á þessa leið:
“Eg hefi töluvert kynt mér nýju
guðfræðina. Mér finst það vera
skylda mín, bæði sem kristins
manns og sem háskólákennara, að
vita hvað það er í raun og veru,
sem formælendur hennar kenna og
boða. En eg kornst að raun um, að
sá lestur hafði skaðleg áfarif á ný-
vaknaða trú mína. Þess vegna
hætti 1 eg að lesa nýfræðibækur og
leiddi þær hjá mér árum saman.
En eftir að trúmálarimman faófst
nú á síðustu árum, tók eg aftur að
lesa þær; og áhrifin urðu hin sömu
og áður. Eg hefi t.d. veitt því eft-
irtekt að hinn rnikla blaðadeila um
meyjarfæðinguna og likamlega
upprisu Krists, hefir varpað eitri
efans inn í sál rnina, sem er þess
valdandi, að eg get ekki lesið frá-
sagnir guðspjallanna með sama
trtúaröruggleik sem áður. Ef eg
nú veitti þessu eitri ró og næði til
áframhaldandi áhrifa, og ef eg svo
aflaði því næringar með því að
kynna mér út í æsar allar véfenging-
ar á frásögnum biblíunnar, þá veit
eg ekki hvað úr því kynni að
verða. En eg gjöri það ekki, því
að: “Þótt eg ætti alla þekking, en
ekki Krist — það væri blekking”.
Og því fer eg beint til hans með
efasemdir mínar, legg þær hrein-
skilnislga fyrir hann, og bið hann
að gefa mér anda sinn til fræðslu
um sannleikann til sáluhjálpar. Og
ávalt hjálpar hann mér.
En nú kann einhver að segja, að
það hafi verið skylda mín sem vís-
indamanns, að kynna mér biblíu-
véfengingarnar svo rækilega, að
eg með þeim hætti kærnist að raun
um sannleikann. Já, væri eg guð-
fræðisprófessor, þá mætti ef til vill
ætlast til þess af mér, en alls ekki
þar sem eg er prófessor í lögfræði.
Og enda þótt eg væri vísindamaður
í guðfræði, rnundi eg ekki komast
þá leið að sannleikanum. Þvi að
sannleikann, hinn eilifa og óbreyt-
anlega, finnum vér aldrei með vís-
indalegum rannsóknum. Hann er
æfinlega guðleg gjöf, opinberun frá
Guði. “Náðin og sannleikurinn
koma fyrir Jesúm KristJ’ (Jóh. 1,
17J. “Eg. er vegurinn, sannleikur-
inn og lífið; enginn kemur til föð-
ursins, nema fyrir mig” ('Jóh- 14,
6). “Til þess er eg fæddur og til
þess kom eg i heiminn, að eg beri
sannleikanum vitni. Hver sem
elskar sannleikannn, heyrir nxina
rödd” (Jóh. 18, 17J. — Framhjá
þessum og þvílíkum orðum kemst
eg ekki.
Um guðsafneitunar stefnuna skal
eg vera fáorður. En það vil eg
fyrst og fresmt sagt hafa, að það
er öldungis óréttlátt að kenna kom-
múnistum einum um þá gagngerðu
og ákveðnu guðsafneitun og guðs-
háðung, sem nú á sér hvarvetna
stað. Nei, það eru nýtízkuvísindi
álfu vorrar, sem mestu valda um
þetta fráhvarf. Það eru háskól-
arnir, sem eru aðalgróðurstíur guð-
leysisins. Og frá háskólunum
breiðist það svo út til hinna æðri
skóla. Þess vegna er það algeng
reynsla, að skólapiltar glata barna-
trú sinni. Og þess vgna er það þá
ekki heldur neitt undrunarefni, þótt
skólapiltar og stúdentar verði kom-
múnistar. Það er eðlilegur ávöxt-
ur hinnar vísindalegu mentunar.
Og guðleysið er trúarbrögð bylt-
ingamanna. Svo var það í frönsku
byltingunni, og svo er það enn.
Það verður enginn kraftur í bylt-
ingarboðskapnum, nema boðber-
arnir hrindi frá sér “auðmýktar-
trú” Krists með fyrirlitningu.
Það væri þó harla ranglátt að
segja eða álíta, að allir vísindamenn
séu guðleysingjar, og enn fráleit-
ara að þeir séu kommúnistar og
byltingamenn. Allflestir eru þeir
“eivitar” (AgnostikarJ. Þeir segja.
“Vér vitum ekkert um Guð, og vís-
indin geta ekkert frætt oss um
hann. Þess vegna látum vér ekki
rannsóknir vorar ná til trúarbragð-
anna.” Það er þó ein grein vís-
indanna, sem fæst við “andlegu
fyrirbrigðin”. Það er trúar-sál-
fræðin. En hún telur sig ekki færa
um að segja neitt ákveðið um sann-
indi kristindómsins. Yfirleitt lít
eg svo á, að kirkjan eigi ekki að
vænta neins fulltingis af hálfu vís-
indanna. Efnishyggjuvísindin eru
árieðanlega á fallanda fæti, og nýja
hugsjónastefnan er fjarlæg krist-
inni trú.
En Guði sé lof: dyr náðarinnar
standa opnar, einnig fyrir vísinda-
menn, og kristna trúin dregur ekki
út atgerfi þeirra. Miklu fremur
hið gagnstæða. Hið eina, sem
kirkjan; á að ætlast *til og stuðla að,
er það, að kristnir menn og konur
gefi sig að vísindunum og komist
þannig í þær stöður, að ungi menta-
lýðurinn fái að pjóta áhrif þeirra.
’Þetta hefir verið augnamið kristi-
legu stúdentahreyfingarinnar, sem
þegar hefir orðið mörgum til mik-
illar blessunar.”
(A. Jóh.)
—Morgunbl.

f
f
♦>
Ið týnda ástarljóð Omars Khaiam.
(Þýtt af Richard Gallicnne.)
Ó, ungmey kær! Er sálar þinnar sól
nýtt sólablys frá öldnum guðastól?
Ó, unga, grunna, síhlæjandi sál,
seg mér hvað guð í þínum augum fól!
Og þessi ljúfa líkamsfegurð þín!
ó, lát hana vara þar til æfin dvín!
Dýrka það sem þér innra hulið er,
sú opinberun verði þín og mín.
Að vera kona! En vera dulið þó
það vald og töframagn, sem hulið bjó,
athugalaust að greiða gullið hár,
en geta ei skilið kvendómsvald sitt. — Ó!
Ef væri eg kona—eg myndi allan daginn
minni eigin fegurð, hugnæmasta braginn
í djúpri lotning sorgarblandið syngja
og segja:—Eg er kona allan daginn.
S. B. Söndahl.
f
f
f
f
f
♦♦♦
f
f
♦;♦
♦#♦♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦♦♦♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦>♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦