Lögberg - 18.03.1926, Blaðsíða 2

Lögberg - 18.03.1926, Blaðsíða 2
Bls. 2. LÖGBEKG FIMTUDAGINN, 18. MARZ 1926. jóttu ánœgjunnar sem góð heilsa veitir Ml'ii,, rökfærslu minni, rausar um a8 eg DlJOtlU anœgjunnar hafi saka8 þig um mammonsdýrkun , j og notar svo þetta sjálfskapaða til- efni til þess að rita langa og hjart- Dodd’s Kidney Pills Hreinsa Blóð-1 næma lof?er» um (óeigingirni þína ið. og Hreint Blóð Er Skilyrði j °? fyrirlltningu á auðæfum þessa Góðrar Heilsu. ■ í he'ms Hefi eg sakað þig um mamm- onsdýrkun — eg sem einmitt tók þaðj deilir á istórsyndir andstæðinga þinnæ, Mr. J. Leveille batnaði nýrnaveiki! fram ; grein minni, að við ráð þin en þegir yfir smásyndum sámherja af Dodd’s Kidney Pills, þegar til þess að; afla þér lífsuppeldis væri þinna. ' — “auðvitað ekkert að athuga frá sjón-! Hefirðu lesið V'órð? Veiztu, að armiði bersyndugra” fþ. e. mín og eg hefi í þessu 'blaði flett ofan af ráðist á blaðaspillingu andstæðinga' asta notaður af spekingum og spá- minna, án þess að gera samherjum mínum sömu skil. Þú berð okkur saman: Eg deili á smásyndir andstæðinga minna, en þegi bæði yfir smásyndum og stór- syndum fiokksbræðra minna — þú ekkert annað dugði. P. Q., 15. marz St. Lucien, óEinkafregn.) “f þrjú ár þjáðist eg af nýrna- sjúkdómi. Eg reyndi ýms meðul; en ekkert kom að haldi. Eg las í almanaki ykkar, að mörgum hefði batnað, svo eg reyndi fjórar öski- ur af vkkar ágætu pillum, og mer leið strax betur. Eg mun segja vinum mínum, að þeir megi reiða sig á Dodd’s Kidney Pills.” Þetta vottorð er frá Mr. J. Leve- ille, sem heima á í Lucien og er vel kyntur. minna líkaj! En öðru máli hlaut að gegna um þig, sem kallaðir Jesú meistara þinn. hauðst prestunum að læra af þér og krafðist af þeim, að þeir fetuðu í fótspor Krists. Eg verð að benda þér á það, að þó að þú í hréfinu til mín segir, að það sé “argasta siðleysi” o.s.frv. að eiga hlutabréf i togara, þá stóð ekkert um það í bréfinu til A. S. Þar víttirðu það með,þeim rökum einum, að Krist- Ef ‘þú grenslast eftir því hjá! ur ekki venð hluthafi í neinum nágrönnum þínum, þá finnur þú atvinnurekstri, heldur ekki postul- fjölda fólks. sem læknast hefir af arnir Pétur og Páll. nýrnasjúkdómum mef5,. Því var það, að eg minti þig á orð bruka Dodd s Kidney Pills. Nyrna-; ir . y 6 * veiki er með mörgu móti;, húnj iHnsts . Dæmið ekki, til þess að þer bvripr oft með kláða í hörundinu, verðið ekki dæmdir, því að með þeitn deyfð, taugaveiklun eða svefn- dómi, scm þér dœmiS, verSiS þcr leysi. Getur líka verið sykur-, dæmdir, og meS þeim nuelir, sem þér veiki. vatnssvki. gigt eða aðnr mæliS, verSur ySur mælt” o.s.frv. tveim illræmdum þjóðmálalygurum, Jónasi frá Hriflu og Tryggva bórhaUs syni, veiztu að eg hefi sannað á þá ósannindi, blekkingar, rangindi, róg- burð og rætni — með óteljandi dæm- um i fjölmörgum rökstuddum grein miönnum, heldur líka af fleiprurum, ósannindamönnum, sorpriturum. Hann getur verið frekjan ein, og fflann- vonskanj' rangsleitni og stráksskapur. "Það er hann þegar sá, sem ekki get- ur rökstutt, lætur eins og engra rök- ið eða kaupmenskuna, sakfella þeir hvorki auðmenn né kaupmenn. Þeir álíta þvert á móti, að atvinnurekand- inn, og þjónn hans séu báðir þræl- bundnir á klafa skipulagsins. Af- leiðingarnar eru ekki hinar sömu fyrir báða, en þær eru af sömu rót semda sé þörf. Það er hann, þegarj runnar.” blóðþyrstir pennavargar varpa frá sér Dan Griffiths Ieggur svo út af orð- öllum áhyggjum a£ rökstuðning stað i um þessara tvegga jafnaðarmanna. hæfinga "sinna, til þess að eins að geta! Hann segir: “Auðvaldsskipulagið bölsótast og úthúðað eftir vild. Um þig er það að segja, að stund- um. ritar þú í fullyrðingpim af heil- agri snild hugsjónamannsins, en stundum eftir fyrirmynd rætnustu og jónasarlegustu pólitisku áflogahunda. Sérstaklega gætir þess í árásum þín um, svo að báðir hafa staðið uppi(um á einstaklinga. Eg hefi sjálfur eins og þvörur, ekki vitandi sitt rjúk- j verið harðorður um suma andstæð- andi ráð jíg í eymd sinni og vanvirðuj inga mína,-en aldrei svo, að ekki hafi gripið til’þess að stagast á því, að egj eg reist dóm minn á bjargföstum rök- illorður? Er þettá að deila á um. En ekkert her ljósar vott sam sannlei'ks- og hættulegir sjúkdómar, sem eru að byrja. Opí bréf ti! Þórbergs Þórðarsonar. Grein eltir Þörberg Þórðarson, sem nefnist “Eldvígslan”, árás á r^t- stjóra “Varðar” í Revkiavík, á :halds rg efnihvggiumenn alla og krisftia VirV- Þú vitnar í grein þinni í upphafs- orð þessarar setningar, að þvi er mér væri “smásyndir”, herra réttlætispostuli ? Hefir þú sjálfur aldrei deilt á ann- að en "stórsyndir” ? Þegar þú segir, er ekki verk auðmanna og atvinnu- rekenda. Það er afleiðing af fjár- hagsþróuninni. Það væri jafnfrá- leitt að sakfella einstaka auðmenn og atvinnurekendur fyrir það að hirða hagnað sinn og rentur af fé sínu og eignum, eins og að áfellast lögreglu- manninn fyrir að taka menn fasta o. s.frvö. Enn segir hann: “Jafnaðar- menn ráðast ekki á arðeigendur, auð- menn, atvinnurekendur eða lögfræð- inga sem einstaklinga. Þeir rök- ræða einungis, hvers vegna þeir eru - -•*M»> ræmisleysinu milli gáfna þinna og menningar; en hið ruddalega níð, semj til. Þeir ráðast ekki á mennina, held- þú hellir yfir einstaka menn, án þess ur á skipulagið i heild. Alment talað að gera ininstu tilraun til þess að' berum vér allir ábyrgðina.” að eg “btði eftir spámönnum, semj rökstyðja orð þín. j Hefir ekkert getað tollað i þér af starfi í anda Jóns Þorlákssonar og “Þegar íhaldið setur sér siðferðis-! þéssum kenningum skoðanabræðra viðhaldi spillingunni með kjósenda- takmark, þá eru fyrirmyndir þess lé-jþinn^, sem þú hefir metið þess, að fundum og 50 aura gengishæklingum’’ ( legir miðlungsmenn á horð við Knud —þá ertu svo smásmugulegur, að eg Zimsen eða Jón Þorláksson,” skrifar fylgist ekki hpngur með meiningu orða þú. “Það getur ekki hugsað sér þfnna. Er það stórsynd og siöspill-j bjartari leiðarstjörnur en menn, sem skilst, til þess að geta sýnt fram á, aðj ing, að halda kjósendafund eða gefa1 hafa brotist til mannvirðinga með Krisíur ’hafi sjálfur hrotið hoð sin út ódýran hækling? | prangi og svindilbraski. Því duglegri og dómfelt samtið sína þunglega. En! Hvernig dirfist þú að stofna til sem maðurinn h'efir verið að græða, þýða þær á íslenzku ? í Bréfi til Láru, sem mun vera skrifað um svipað leyti og þið félagar þýdduð “Höfuðóvin- inn”, kemst þú svo’ að orði í sam- handi við árás þina á þjóðskipulagið. "Eg hefi ekki deilt á menn, heldur mál. Eg hefi deilt á skoðanir manna bá hugsun, sem hann vildi boða með! samanhurðar á hreinskilni okkar þvj ötullegar sem hann hefir gengiðj og formin, sem þeir halda dauða- þesstim orðum, er ekki að finna i upphafi setningarinnar rifnu út úr snmhengi, heldur fyrst og fremst í síðari liðum hennar, sem eg nú hefi tveggja við fiokksbræður okkar? í fram i því að féfletta náunga sinn,j haldi. Eg veit vel, að auðvaMssinn- fyrstu greininni, sém eg skrifaði i þvi hærra sem brask hans hefirj ar eru hvorki heimskari né verri en þetta blað, nefndi eg þau þrjú iblöð áj hreykt honum i mannfélaginu, þvi jafnaðarmenn, bæði ’ eg og aörir. landinu, sem eg taldi sekust um ó-j eftirbreytnisverðari fyrirmynd ver ‘Hálf es öld hvar.” Eg er meira að Send Us Your Hides Síðasta Tœkifœrið! SENDIÐ OSS HÚÐIRNAR ÁÐUR EN ÞIÐNAR Vér höfum stær»tu sútunarverksmiðjuna í Vesturlandinu, og sútum húðir af yðar eigin nautpeningi og hrossum, fyrir ROBES, HRÁ- HUÐIR, LACE-og AKTÝGJA-LEÐUR. Vér borgum flutningsgjald á öllum húðum er súta skal. VÉR GREIÐUM FLUTNINGSGJALD og hæzta verð'á öllum húðum, sem til sölu fást, ef fjórar eru sendar eða fleiri.t ; VÉR HÖFUM VÍÐTŒKAN MARKAÐ FYRIR ALL- : AR RAW FURS OG GREIÐUM HÆZTA VERÐ. Skrifií eftir Raw Furs og Tannery Price List, sendið vöruna beint til: Department (29) wheat citytannery.lt: brandon man. írviu. var n auðkent þér til skilningsauka. Vegna vírðulegan rithátt. Eitt af þeim var hann. frá sjónarmiði íhaldsins.” sega sannfærður um, að fjöldi þeirra rentuð upp í bla^jnu þeSsara siJ5ar; liða- vitnaði eg í þessi MorqunblaSiS, stærsta íhaldsblað á! Það væri vonlaust fyrir þig, að tekur mér stórum fram. Það eru aÝ nOf CJ t . ... I ... .. ... ... .. . He'tnskringla fyrir nokkru siðan, og hefir valdið allmiklu umtali meðal rT'anra hcr. Vér höfum verið að bíða eftir og< húast við, að Heimskringla mvndi nrenta uop svar * ritstjóra “Varðar”, svar við þessari grein, til þess að irera báðum aðiljum jafnt! undir höfði. en með því að nú er lið-- m;B]t me8 inn svo langur tími frá birtingu téðr- Nú ke/nur ^ Qf, segir. ar greinar, að sára lítil líkindi eru til að Hemiskringla ætli að gera það, I er grein þessi birt hér svo Vestur- fslendingum gefist kostur á, að kynn- ast báðum hliðum málsins.—Ritstj. orð Krists; og, vegna þeirra var þaðj Íslandi. Hvenær lyeíir þú andað á| ætla að neita hinu skýra hugsana-, eins atvikin, sem hafa tjóðrað þá viðj iíka, að þú ekki tókst upp í bréf þiudtAI'þýSublaSiS? Um þingtímann í samihengi í ofangreindum ummælumj lifsstefnu, sem horfir til andlegs nið-j nema upphaf ívitnunar minnar. j vetur, skrifaði eg langa grein á mótij þínum, sem eru tvímælalaus aðdrótt- urdreps og blindar dómgreind þeirra’’i Því þú hafðir dæmt með dómi.i einu af stjórnarfrumvörpunum ffrv., un um fjár^læfra til þeirra Knud Zim-\ o.sfrv. sem þú viidir eloki sjálfur verðaj um breyting á lögum um skemtana-1 sen's og Jóns borlákssonar. ' Nú virðist þú hafa steingleymt því, dæmdur með, og mælt með mæli, sem' skatt og þióðleikhús). Jónas frá Þegar blaðritarinn Þórbergur seni Thurston Brown, MacDonatd,' þú vildir ekki að þér sjálfum yrði' Hriflu notaði þessa greit ósp'brt gegnj Þórfearson setur sér sliðferðistak- Dan Griffiths og þú sjálfur hafið; I stjórninni í þessu máli, las upp úr^ mark og svipast um eftir fyrirmynd- sagt. “Það er henni í ræðu sinni o.s.frv. Hvenær, um — hvernig má þá verða, að hann Eg efast ekki um að þú munir vilja engin svívirða, að hirða ágóða vinnu: befir þú lagst á móti tillögum flokks- skuli heillast til þess að stæla hinar( reýna að hugsa og rita að staðaldri sínnar, en hitt er siðleysi, að eiga bræðra þinna á þingi eða i bæjar- auðvirðilegustu skrifandi verur á jarð-^ eins og hinir vitrustu leiðtogar jafn hlutabréf og hirða ágóðann af vinnu! stjórn lagt andstæðingum þeirra ríki — rógbera sorpblaðanna ? Mynd-’ aðarmanna í heimi. Hvað veldur því, Camli og góSi i’inur! vopn i hendur? 1 vor þegar stjóminj ir þú ekki fyllast andstygð á mér, ef að þú ert gleyminn á réttlætið í skoð- hafði höfðað guðlastsmálið, skrifaði eg sletti því í blaði minu einhvern unum þeim/sem þeir hafa kent þér ?j P CT llm n'J'n ó nonn vorr oX a rr vieei i-ínm !% nxiofn ó rí Án nnl'l/iiri'a rnlz . M r Kn X itini- tia f i hm eiolíe _ nnn n rn Þú heklur bví fram, afr alt vort þjóð- skipulag sé svívirða — eg skal koma1 eg utn það á þann veg, að eg vissi að tima á næsta ári, án nokkurra rök-| Er það innræti þín sjálfs — eða eru að skoðun minni á því síðar. En fjölmörguni flokksbræðrum mínum semda að Héðinn Valdimarsson tó-( það áhrifin frá hinum láglyndustu ogj segðú mér eit-t — hefir þú nokkurn* hlaut að mislíka sem Bréfið er hefir ritað mánuði og það fyllir 13 % síðu í Al- stórkostlega. Og baksheildsali gengi rtú ötullega fram blóðþyrstustu meðal samherja þinna tbj tíma i blöðum eða á fundum jafnað-. fyrir nokkrum vikum lét eg í Ijósj í því, að féfletta náungann með ( hér Jieima ? ■ J armanna úthúðað öllum þeim mý- megnustu óbeit mína á —• [ .... i ; i .1.1.: v.:»..«. . ts : ! í 1 —.i -1, ...c ,.nX—— : m,. j Út af smágrein um þig, í 41 Varðar, hefir þú skrifað mér „p..,, . , ,, bréf, sem þú neínir “Eldvígsluna” ! mor^ ' f,okk> Þmum- sem cga fe a. „i,. u voxtu ? Er nokkur Mðferðismunur a1 þeim mý-'megnustu óbeit mína á framkomuj prangi og svindilbraski? flokksbræðra ininna f skólanefndum dagsett 10—26 okt þú v,’Atu: »urb.ui nuiuviMiiunur ai við jafnaðarmanninn Þórberg Þórð- röskum hálfum Þvl- a® legga fe lnn 1 banka. seni svoj arson ? Hvenær hefir þú vítt opin- það á ávaxtar það í togaraútgerð eða öðr-j berlega meðferð flokksbræðra þinna Á öðrum stað í bréfi þínu segir þú, að flokksibræður mínir á Alþingi séu leigðir af bröskurum og kaupahéðn IV. Árás þín á íhaldsflokkinn gefur í rauninni lítið tilefni til andsvara. Þú þvSublaSinu. Efni þess er sumpart ar8™nlc«um ,f-vnr‘3ekJum’ sv0 a am,s^mS> þe.rra? vörn gegn ávitunum mínum i þinn! h,nu’ spara ser mjlhgongu bank- - ................................ garð, en sumpart árás á mig, á í-l al^L w1?- ef ‘ Ef þer þykir munur haldið og kirkjuna. aras a mig, a í-. ... ! Kf þer Þyk>r munur a þessu, þa( að hæla sér af, að maður sé ekki hug- v,- . . ■ , ~ skal eS ^enda þér á að.fjöldi flokks- laus tuska, skoðanálaus attaníoss. S**! rinsi ■*& W *Si “"**vi8 “ ’áía"4 ’“heria , framsetmngu. Hms vegar kom Bréf til Láru), nú lækni á ísafirði; um til þess að annast þar hagsmuni hefir bersýniuilega enga getu til þess þeirra. Finnurðu ekki hve slík brigsl( að ráðast'á hann af eigin rammleik, Ekkert er mér fjæf, en vilja hælaj út i bláinn eru kraftlaus, væskilsleg. en lætur þér nægja að skrifa gamlar mér af nokkru þessu. Það er ekkertj — og með afbrigðum skrílsleg? Finn- fullyrðingar upp úr AlþýðublaSinu. urðu ekki hve ósamboðið það er þér. | Hin fyrsta er sú, að haustið 1923 “svalalind nýrrar siðmerningar”, að hafi flokksbræður mínir á ísafirði vilja nokkuð læra af vesælustu kjafta skúmum hinna vesælustu blaða? mér á óvart. á hve margvíslegan hátt þú misbýður virðingu þinni á’em and- ans maður, í þessu bréfi til mín. Það má því ekki minna vera, en að eg svari því helsta, sem mér þykir máli skifta í því. Þó mun eg leiða hjá mér árás þína á kirkjuna. Mér þykir eðlilegast, að henni svari ein- hver prestanna — mér dettur t. d. i hug séra Ingimar Jónsson á Mosfelli. Hann er jafnaðarmaður, l^mim hlýt- ur að lika stórilla að lesa hvað eftir annað skammir fri þér um kirkjuna í AlþýðublaSinu. þá borvarð borvarðsson prentsmiðju- stjóra, sem var efstur á síðasta lands- kjörslista jafnaðarmanna, hluthafa og forstjóra togaTaútgerðar hér í bæ o. s. frv. Hvers vegna lætur þú, eins og sú blaðið þitt látið synd sé einsdæmi, sem vér allir eruml sannmælis? Myndi þig ekki hrylla við því, ef eg sína. F-n eg þykíst þó segja þeim j blaði mínu hreytti þv skoðun mína, þegar mér feýður svo1 Hriflu og Jón Bdldvinsson, sem báð við að horfa. Og eg þykist líka hafá! ír greiddu atkvæði gegpi Spánarsamn- gert mér far um að láta andstæðinga mína njóta sannmælis um kosti þeirra, eins þá, sem mest hafa reynt að svi- virða mig. Hvenær hefir Alþýðu- andstæðing njóta I ■ undir seldir? Hvers vegna ræðst þú á einstaklinga fyrir það eitt, að þeir eru eins og allir aðrir menn? En maðurinn er prestvigður og aafti að hafa tekið eldvígslu, svarar þú. Og eg svara aftur: En jafnaðar mennirnir, sem eiga fé á vöxtu, for- Eg skal þó geta þess, að mér Ivst! dæma atferli allra, sem hirða ágóða mætavel á hugmynd þína um “eld- \ af vinnu annara — hvers vegna gera vígsluna”. Þú heldur því fram, að þeir það þá sjálfir, hver þeirra, sem guðfræðispróf frá háskólanum séu eignast einhvern féstofn, sem hann engin trygging fyrif trúarsannfær- ingu. Þú stinguT upp á því, að prestsefnin verði hér eftir látin sanna þekkingu sína á leyndardómum trú- arbragðanna með því að ganga eld án þess að þau saki, eins og heilagir menn gera á eyjunni Mauritius. F.n' nú vil eg skjóta því til þin, hvort öfiugustu ráðin til þess að afla tillögu þinni fylgis, muni ekki vera eignast getur látið aðra ávaxta? Hvað eru til hér í landi margir sannheilagir, eldvígðir jafnaðar- menn? Hvers vegpia hefur þú ekki siðabótarstarf þitt \ þínum eigin her- búðum? Er þér meira ant um kirkjuna held- ur en jafnaðarmannaflokkinn? Þú segist þegja yfir smásyndum sam- herja þinna. Okkur hættir til þess það, að þú takir sjálfur eldvígslu — öllum. En þú þegir líka yfir hinu, fyrstur allra Islendinga. Eg efastj ag samherjar þínir, sem fé eiga, ekki um, að uppástunga þín er þér leggja það á vöxtu. Og þó er slrkt fullkomið alvörumál og að þú brenn- svívirða, að dómi ykkar jafnaðar- ur af áhuga fyrir eflingu kristninnar manna, eða eins og þú orðar það, i landinu. Og eftir lýsingum þínum "argasta siðleysi frá sjónarmiði allr- á sjálfum þér að dæma, mun víst leit- un á þeim manni með þjóð vorri, sem líklegri væri en þú til þess að geta orðið hinn fyrsti eldvígði íslending- ur. Þú ert “margvis Yoga”, að pvi er stendur í bréfinu til Láru, og hefir ar siðfræði og allrar sannrar mann úðar.” II. Annað í vörn þinni gegn mér hirði eg ekki um að gera að umtalsefni. Eg hafði leyft mér að efast um “vir> II ~ t i* 0 iiaiui icy 11 IUCI du Cidbl uiii vii.'* með ,ðn, og þohnmæð, iðkað and- semd„ þina ti] Arna Sigur8ss0nart ^ legar æf.ngar ar eft.r ar’, að þv, er a8 þú mintist hans - b*num þinumw. þu skrifar mer. ‘Eg er albuinn að mer. fórna hverju sem vera skal fyrir s’koðanir mínar,” segir þú enn frem- ur — og þá sjálfsagt fyrir áhugamál þín yfirleitt. Eg vona því, að þú takir tillögu mína til alvarlegrar yfirvegunar. I. þú mótmælir efasemdum mínum. Það er ástæðulaust fyrir okkur, að fara saman í illu út af þessu. Nú aetla eg að minnast lítið eitt á ákúrur þínar til mí*. Þú “freist- ast næstum” til þess að halda, að eg hafi ráðisit á þig til að “geðjast hræsni flokksbræðra” minna, Arna prests, í árás minni á þig hafði eg vítt Magnúsar dósents og Jóns biskups. þig fyrir að krefjast þess af prest- Þessa freisting þína skil eg ekki. Var unum, að þeir fylgdu i hvívetna for-j Þa® þá lí’ka til að geðjast þessum dæmi Krists. í mönnum, að eg tók undir það, sem Þú hafðir hneykslast á því, að einn mer þótti rétt í árás þinni á kirkj- af kirkjunnar mönnum ætti hlutabréf | una ? Hverjum var eg að geðjast, i togaraútperð, og þú spurðir hvarj ÞeSar eg lofaði þig fyrir hugsjónir væri “ágóðahlutur Jesú Krists af; ritsnild — ef til vill öllum þeim fiskiveiðum öreiganna i Genezaret-l flokksbræðrum, og þar á meðal nán- vatninu.” Eg benti þér á, að Kristur hefði heldur ekki aflað sér fjár með því móti, sem þú gerir það, hann hefði ekki tekið fé fyrir fræðslu sina og Þú hefir engan rétt til þess að saka mig um skort einurðar • við fjokks- bræður mina. Þó að þú hafir ritað fjálglega og af niikilli mælsku um hreinskilni þína og dörfung, þá hef- irðu jafnframt orðið að játa, að þú •hafir aldrei mannskap í þér til þess að segja flokki þínum opinberlega til einnar einustu smásyndar — hvað þá til þess að víta samherja þína fyrir að hirða hundruðum og þúsundum saman arðinn af vinnu annara manna og brjóta þar með eitt af höfuðboð- orðunum í siðfræði jafnaðarmanna. Svona takmarkaður er kjarkur þinn, sem, er “svalalind nýrrar sið- menningar” og “ljósberi nýrrar ald- ar”! Getum við þá ekki verið sam- mála um, að eg sé í rauninni svo ein- arður, sem frekast er hægt að búast við af “værttkærum íhaldsstjóra”, sem er “botndreggjar deyjandi ómenning- ar”, “síðustu leifar ^gamla timans”? falsað þingkosningu Sigurjóns Jóns- sonar. “Þeir sendu falsaðan þing-1 , maim á löggjafarþing þjóðarinnar” Jónas frá segir þú. “Og meiri hluti þingsins, þar á meðal allur íhaldsflokktirinn, gleypir við þ&ssu falsaða þingntanns- ingnum, að þeir hefðu verið leigðir|efni með lyst villidýrsins.. Þó var af sprúttsölunum i Reykjavík, til þessj kosningin kærð með svo öflugtim rök- að reyna að aftra því, aö leyfðurj um, að engum hálfvita gat blandast yrði innflutningur á Spánarvínum?i hugur um, að þó nokkur atkvæði Finnurðu ekki hvai) það er létt verk þingmannsins væru miður ráðvand og löðurmannlegt, að brigsla mönn- „ ” um um svívirðingar — og treysta sér ekki til svo mikils, sem að færa ein- bverjan bágbornar likur fyrir áburði lega fengin. Eg hefi lesið i Þingtíðindunum umræðurnar um kosningu Sigurjóns Jónssonar. Jón Baldvinsson hélt fram sínum? Finnurðu ekki, hve slíkt er kröftj jafnaðarmannanna ísfirzku um óþolandi jónasarlegt? I að kosningin væri ógilt. Ilann getur Það yrði oflangt mál og væri líka ■ þess, að orðasveimtir gangi um föls- III. Þá kem eg að höfuðsök þinni á hendur mér, en hún er sú, að eg “fórni mannorði” mínu “fyrir yfiY- drotnun íhaldsstefnunnar” og hafi af þeir þv ‘"minni veg og vegsemd" en eg eigi. hátt skilið. Jiessari sakargift fylgir löng árás á íhaldsflokkinn íslenzka og á íhaldið í heiminum yfirleitt. óþarft. að minnast hér á allar hinar meira eða minna svæsnu og órök- studdu árásir þinar á einstaka stjórn- málamenn, valdsmenn og kirkjuleið- toga, sem þú telur til Ihaldsflokksins. En auk þeirra manna, sem þú vítir fyrir afskifti þeirra af stjórnmálum og opinlberu lífi hér á landi, reynir þú að niða tvo menn af þeim ástæð- um einum, að þú munt telja þá til hins islenzka “auðvalds”. Eg á við þá Thor Jenscn, og GarSar Gíslason. Þú líkir þeim, ásamt nokkrum fleir- um, við mennina sem deyddu Krist, krosfestu Krishna og Mani, ofsóttu og flæmdu úr landi, grýttu og myrtu fjölda spámanna, hugsjónamanna og snillinga. Þú frerir þetta ekki af því, að þú ekki vitir að hvorugur þessara manna hefir nokkurn tíma verið grunaður uin þáttöku í morð- um og ofsóknum—heldur af hinu, að hafa efnast — efnast á sama og allir þínir flokksbræður myndu hafa gert, ef þeir hefðu haft aðstöðu og hæfileika til Eg vil nú minna þig á bækling, sem Áður en eg vík að henni, skal eg! þú hefir þýtt í samvinnu við tvo minnast eilítið á rithátt þinn. vini þína. Þú sendir mér hann í fyrra I þeim köflum hréfs þíns, sem eru í vináttuskyni — hann er eftir jafn- vörn gegn ávítum ipínum til þín, sýn- ir þú viðleitni á að rökræða. En í sókn þinni gegn íhaldinu og kirkjunni berst þú nær eingöngu með gífurmæl- aðarmanninn Dan Griffiths og nefn ist “Höfuðóvinurinn”, Einn eftir- tektaverðasti kafli bókarinnar heitir “Málefni — ekki menn”. Höf. hef- um og fúllyrðingum. Þér er sú á- ir valið tvær ivitnanir fyrir mottó að deiluaöferð tömust og eðlilegust. Þú' þessum kafla. Hin fyrri er eftir sira .hökræðir ekki — þú staðhæfir. Þú IV. Thurston Broum og hljóðar svo: færir ekki sönnur á mál þitt — þúi “Þegar ihugað er fjárhagsástand prédikar. Þú ert ekki málaflutnings-] vorra tíma, sést, að orsakir þess eiga un og mútur í sambandi við kosning- una, hann fer mjög hóglega í sakirn- ar, fullyrðir ekkert, gerir enga tilraun til þess að færa nein rök fyrir sann- indum þessa orðróms. Ætti nú Al- þingi að taka upp þá reglu, að ógilda kosningu, hvenær sem andstæðingum nýkjörins þingmanns tækist að koma af st^ð brðasveim um fals og mútur? Hálfvitar einir gætu krafist slíks. Þegar þeirri reglu hefði verið fylgt um hríð, myndu andstæðingar allra nýkjörinna þingmanna sjá fvrir því, að þeim yrðu samferða til þings róg- burðarsögrir um fals og fjármútur. Mér hefir alt af boðið við Iubba- skap Aþýðublaðsins. þegar það hefir verið að uppnefna þingmann ísfirð- inga og kalla hann Sigurjónsson Jónsspn. Einn atkvæðaseðill var tek- inn gildur, þar sem nafn hans var svo ritað, og vill Alþbl. með því að minna stöðugt á það, ala á þeim rógi, að hann hafi ranglega hlotið kosningu. En fimm seðlar voru teknir gildir, þar sem nafn Haraldar Guðmunds- sonar, frambjóðanda jafnaðarmanna á Isafirði við síðustu kosningar, var misritað. Á einum þeirra stóð Hor- oldur Guðmusson, á öðrum Herddur Guðmundsson. Ekkert íhaldsblað hef- ir af þessum ástæðum gert sér að reglu að uppnefna Harald Guð- mundsíon. t Eins og kosningin á ísafirði 1923 Iá fyrir Alþingi var ómögulegt ann- að en að viðurkenna hana. Því hvort sem fylgt hefði verið strangasta skilningi á bókstaf laganna og allir steinolíu sviftu ríkissjóð “hundruð- um þúsunda króna tekjum á hverju ári” o .s. frv. Hefði ekki verið rétt- aða, herra vísindamaður, að biða með að kveða upp dóm um þetta þangað til hægt verður að bera saman tekjur ríkissjóðs a'f tóbaki og steinolíu á síð- ustu árum og svo á næstu árum eftir afnám einkasölunnar? Það er auðvitað að þessi kafli i bréfi þínu gefur mér ekkert tilefni ti] þess að reyna að ræða nein af þessum málum við þig. En eg verð að láta í Ijós hneykslun mína á því, að þú skulir leyfa þér að vera að vera að blaðra um gengisviðauka, einkasölur og önnur fiárhagsmál, sem þú hefir ekkert kynt þér og manni með þínu gáfnafari er algerlega fyr- irmunað að geta borið nokkurt skyn á Hugsaðu þér, að þú hefðir sagt í fundarræðu orð þín i 'bréfinu til mín um afnám einkasölu á tóbaki og stein- alu — og svo hefði t d. fjármálaráð- herrann staðið upp og flutt rökstudda ræðu um málin og sðan sett þér þá afarkosti, að gera grein fyrir hvernig einkasölurnar hefðu gefist undanfar- ir» ár — ekki með stóryrðuiir og masi, heldur með tölum, útreikrtingum. rök- um! Hvernig hefði þér orðið inn- anbrjósts á þeirri stundu? Hefðiröu kvatt þér hljóðs? Fundist þú vera sterkur á svellinu? .... Framh. á 5. bls. maður------þú ert trúboði. Megnið af ekki rót sína að rekja til lítilmensku £a,,aðir seðlar ógiltir,— eða þá far- hreinskeyt afullyrðingsstil, þegar honum býr drottinvald viturrar og vandaðrar hugsunar. Hann gerir ustu skyldmennum mínum, sem orð-| kleift að fara hratt yfir sögu og koma bréfi þínu til min eru forsendulausar' eða eigingirni oinstaklinga. Það er niðurstöður.- | að segja: mennirnir, sem virðast Eg ann hinum umsvifalausa og græða mest á núverandi þjóðfélags- og iðnaðarskipulagi, eru hvorki sið- ið eftir þeirri reglu, að samþykkja gildi allra gallaðra seðla. sem greini- lega sýndu hvorum frambjóðanda kjósandinn hafði viljað gefa atikvæði ið hafa fyrir skætingi og skömmum úr penna þinum? Hverjum var eg að geðjast, þegar eg vítti það harð- Iega, að þú varst sviftur kenslu þinni ekki sótt um jtyrk af, almannafé tiíí vl® Verzlunarskólann og Iðnskólann þess að ^erðast um landið. . Hvað !á beiima við, en að gera sömu kröfu til þín og þú gerðir til prestanna, um að fvlgja fordæmi Krists, — hafðir þú ekki gerst siðameistari þeirra og sagt í ‘bréfinu til Árna Sigurðssonar:! ' Komið til mín og lærið af mér”? Nú snýrð þú útjjr þessari einföldu -ef til viil Magnúsi dósent, sem sæti á í stjórnarnefnd Verzlunarskólans? Hverjum var eg að geðjast í vor. þegar eg réðist á Helgakver — ef til vill Jóni biskup Helgasyni? Þessi Jónasarlega aðdróttun þín er vindhögg. Þá veitist þú að mér fyrir að hafa víða 'við. Hann er upplitsdjörf á sjóna sannleiks og vizku. Hann er rödd hrópandans, mál hins heittrúaða lausari né spiltari heldur en hlnir, I sltt-------hvorri aðferð, sem fylgt 'nefði sem hafðir eru að féþúfu. Það er: verið, þá hafði Sigurjón Jónsson auðsætt, að ein stétt þjóðfélagsins melrl hluta. getur aldrei hafist á hærra siðferðis stig en önnur. Þær eru eins nátengd- ar, eins óaðskiljanlega sameinað- eldhuga. sem er þess viss, að sann-l ar og einstakir hlutar mannslíkam- leikur sfyoðana sinna sé svo einfald-1 a»s. Veikindí er ekki hægt að ein- ur og augljós, að ekki þurfi annað en angra í einum Iíkamshluta, ^iðleysi boða þær, til þess að afla þeim fylg-j er ekki heldur hægt að einangra i is, að ekki þurfi annað en Þoða þær,1 einni stétt þjóðfélagsins.” til þess að rökin sem styðja þær rennij Síðari ivitnu-nin er eftlr MacDon- ósjálfrátt fram í hug allra þeirraj M, fyrverandi forsætisráðherra sem gæddir eru heilbrigðri og mann-| Breta. og hljóðar svo: Iegrj sál. , ‘ “Jafnaðarmenn ráðast ekki á ein- En fullyrðingastíllinn er ekki ein- staklinga. Þegar þeir dæma auðvald- Þá fylgir upptalning á ýmsum þingmálum, sem þér finst íhalds- flokkurinn hafa lagt ilt til. Hverju þessara mála fórnar þú einni setn- ingu, og er hver þeirra sett saman úr útslitnum orðatiltækjum frá Alþýðu- blaðinu. Það verður ekki séð, að þú hafir hugsað um neitt af þessum málum, þú virðist hafa látið glepjast af blekkingum hlaðs þíns um flest þeirra. píkislögreglan “átti að 'berja á fátækum vtrkamönnum i kaupdeil- um”, afnám einkasölu á tóbaki og Eimskipafélag íslands. Með því að eg hefi orðið þess var, að einstóku vestur-islenzkir hluthafar í félagf þessu hafa lát- ið í ljós löngun til þess að selja hluti sína í því, og með því að mér| leikur grunur á að þessi hlutasölu| löngun, þegar hún berst út meðal hluthafanna hér vestra, kunni má- ske að veikja tiltrú þeirra til fé- lagsins, þá langar mig til að hreyfa eftirfylgjandi atriðum: * 1. Þegar hlutasalan hófst hér vestra árið 1913, samkvæmt ósk forgöngumanna félagsins á ís- laiyli, þá var svo skilið að þeir, sem keyptu hér hluti í félaginu, gerðu það í þjóðræknisskyni frem- ur en í hagnaðarskyni fyrir sjálfa sig. Þeir sem fyrir hlutasölunni gengust hér vestra, gáfu væntan- legum kaupendum enga vissu fyr- ir nokkrum ákveðnum ársarði af hlutum þeim, eem keyptir yrðu, þó þeir jafnframt teldu líkjegt, að kaupin mundu reynast arðvæn- leg. Áherzlan við söluna var lögð á þörf landsins til þess að koipa á fóf innlendum skipastóli, sem trygt gæti landinu fullnægjandi siglingasamgöngur við umheim- inn, og að þjóðræknis tilfinning Vei3tur-íslendinga ætti að vera þeim nægileg hvöt til þess að sjnna tilboði forgöngumanna fé- lagsins á fslandi, um þátttöku í fyrirtækinu. 2. Félagið var stofnsett og tók til starfa þegar fyrsta skip þess, “Gullfoss”, hafnaði sig við fsland ( aprílmánuði 1915. Félagið hef- ir því nú verið starfandi í hart- nær ellefu ár, til ómetanlegs gagns fyrir ísland. — Eg hygg það ekki ofmælt, þó sagt*sé, að félagið hafi bjargað lífi landsmanna á stHðs- árunum, með siglingum og vöru- flutningum milli íslands og Ame- ríku, þegar allar aðrar bjargir voru bannaðar og flutningaskip hvergi fáanleg hjá öðrum þjóð- um. iMér virðist, að þetta atriði ætti að vera Vestur-fslendingum 6- blandið ánægjuefni og það, að”þeir báru gæfu til þess að hafa með hlutakaupum sínum átt hlutdeild í bjargráði föðurlandsins, þegar því lá mest á hálp þeirra. 3. Á síðasta ársfundi félags- ins, í Reykjavík í júní s.l., var birt “iSkýrsla félagsstjórnarinnar um hag félagsins og framkvæmdir á starfsárinu 1924 og starfstilhög- un á þá yfirstandandi ári, ásamt yfirliti yfir 10 ára starfsemi fé- lagsins”. Skýrslan sýnir, að þrátt fyrir alla þá örðugleika, sem af stríðinu stöfuðu, þá hefir félag- inu farnast fjárhagslega vel, og hluthafar hafa fengið í arð af hlutum sínum svo sem hér segir: Arið 1915 4% 1916 7% 1917 7% 1918 10% 1919 10% 1920 10%. Arður greiddur hluthöfum er því 48%, eða nálega helmingur þes3 fjár, sem þeir hafa Iagt í hluta- kaupin. Til' þessarar arðgreiðslu hafa gengið um 700 þús. krónur af inntektum félagsins á nefnd- um 6 árum. Síðan 1920 hafa engir vextir verið greiddir til hluthafanna. En sé þeim 48%, sem greiddir voru hluthöfunum á fyrstu 6 starfs- árum þess, jafnað niður á 10 starfsárin, þá er arðurinn 4.8% eða sem næst 5 prct. á ári að jafn- aði, og eru það meiri vextir, en^ hér eru fáanlegir á nokkrum sparibanka í Iandinu. Allar eignir félagsins eru taldar að hafa kostað fél. 6,870,000 kr., en skuldir þess, að frádregnu hlutafénu, 1,250,000 kr., en hluta- fé félagsins er um 1,700,000 kr. Það hefir verið sameiginleg stefna austur og vesturísl. stjórn- enda félagsins, á síðari árum, að leggja sem mesta áhrezlu á að borga árlega sem mest af skuld- um þess, þótt arðgreiðsla til hlut- hafa félagsins yrði fyrir það að sita á hakanum, því eftir því sem skuldir félagsins minka, eftir því verður árleg vaxtagreiðsla þess minni og starfshagnaður þess hlutfallslega meiri, þar til að lok- um skuldirnar hverfa. Eftir það rennur allur starfshagnaðurinn til félagsins og ættu þá hluthafar að geta búist við nokkurn veginn reglubundnum ársarði af hlutum sínum, ef engir sérstakir, nú ó- séðir útgaldaliðir þá þrengja að félaginu. Skýrslan sýnir, að arður af rekstri félagsins hefir á 10 ára tímabilinu nnmið yfir 5 millíónum króna, eða að jafnaði hálfri millí- ón króna á ári, og að af þessum arði hafa 78% gengið til afborg- ui\ar á skuldum félagsins, 13% til hluthafa,, 6% í eftirlaunasjóð og 3% til annara lögákveðinna út- borgana. 4. Eftir öluum atvikum, eins og eg fæ séð þau héðan úr farlægð- inni, virðist mér það ljóst, að hluthafar megi vel yjð una hag félagsins og trygging þess fjár, sem þeir hafa lagt til þess, gg því vildi eg segja til þeirra,, sem kynnu að vila losast við hluti sina í því, að þeir gerðu réttast í að halda þeim framvegis, eins og hingað til. Það er, mér vitanlega, engin sala fyrir hluti félagsins og ekkert ákveðið markaðsverð á þeim eins og nú horfir, og hefir ekki verið um nokkur síðastliðin ár. En hlutir þess eru áreiðanlega eins mikils virði nú, eins og þeir hafa nokkurn tíma verið, nema betur sé, ^jrátt fyrir það, þó að gangverð á íslenzku krónunnar er nú ekki nema tæplega 24c í stað 27c, sem áður var, þegar þeir voru keyptir. HJuthafar þeir, sem vildu losast úr félaginu, verða því að leita uppi, hver í sínu ibygðar- lagi, kaupendur að hlutum sínum þÍRRja það verð 'fyrir þá, sem um semst með þeim. En þeir mega ekki vænta að geta fengið það verð, sem miðast við núverandi krónugengi, þar sem alls er óvíst, hve langt kann að verða þar til félagsstjórnin sér fært að greiða árlegan arð til hluthafanna. B. L. Baldwinson.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.