Lögberg - 10.02.1927, Side 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN io. FEBRÚAR 1927.
1
Bla. i
Dodas nýrnapillur eru besta
nýrnameðalið. Lækna og gigt bak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c askjan eða sex öskjur
íyrir $2.50, og fást hjá öllu*m lyf-
•ölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Contpany, Toronto, Canada.
sem þér viljiö að aðrir menn gjöri
ýður, þaö skuluð þér og þeim
gjöra,” nefnd gullna reglan. Hefir
venjulega verið svo litiö á, að eng-
inn, nema Kristur einn, hafi kent
svo fullkomna lífsreglu.
Að vísu er það satt, að Konfúsí-
Us hafði lika “gullna reglu” í kenn-
jng sinni. Og reglan er merkileg.
En annaðhvort hefir höfundinn
skort þekking á því efni, eða, að
hann', málstaöar síns vegna, hefir
álitið hentugra, aö víkja við orða-
lagi og efni, því að reglan, eins og
hann setur hana fram, er alls eigi
rétt tilfærö.
“Breyttu svo við náungann, sem
þú vilt að hann breyti við þig.”
Þetta segir höfundurinn að sé hin
“gullna regla” Konfúsíusar. Væri
það rétt, þá hefSi hann þar með
sannað mál sitt, því hér er efniS að
niestu úr hinni gullnu reglu Krists;
um smávægilegar orSabreytingar
varSaði þá auðvitaS minsrtu.
En þetta er ekki hin “gullna
regla” Konfúsíusar. Hún hljóðar
svo: “Það sem þú vilt ekki láta
gjöra þér, þaS skalt þú ekki öðrum
gjöra.”
Reglan er ekki fyrst og fremst
hoö, aS gjöra öðrum gott, eins og
er i hinni gullnu reglu Jesú Krists,
heldur bann við því aS gjöra öðrum
ilt. Þeir sem ekki sjá muninn á
þessu tvennu, að sneiða hjá illverk-
um, og því, aö gjöra margt og mik-
gott, þeir eru naumast færir um
að fræSa aðra. En sé hér ekki um
fáfræði höf. að ræða, þá er sýni-
lega einhver skortur á þeirri ráð-
vendni og sannleiksást, er maSur
niundi búast við að finna hjá þeim
er álítur sig kallaSan til aS upplýsa
aðra og fræða.
Hin “gullna regla” Konfúsiusar
er ekki erfiðari en það, aS maður
getpr vel hugsað sér aS fjöldi fólks
lifi eftir henni, og þar á meöal sum-
ir menn svo meinlausir, að þeir eru
taldir nauða gagnslitlir. Aftur er
iífsregla Krists svo háleit og full-
komin, að enginn nær því marki,
ncma hann einn, þó þaS fullkomn-
unar takmark eigi auðvitaS, aS vera
sjónarmið allra kristinna manna.
Þvert á móti því sem oft er álit-
ih, var Konfúsius enginn trúar-
hragðahöfundur. Að vísu trúði
hann aö til væri ósýnileg guöleg
Vera. En um þaö efni kendi hann
htið eða ekkert. Þegar lærisveinar
hans vildu fræSast af honum um
ósýnilegar verur, þá svaraði hann:
‘Þegar maður getur ekki þjónað
^önnum, hvernig ætti maöur þá aS
geta þjónaS öndunum?” Og þá er
rinhverjir lærisveinar hans vildu
hita hann segja sér eitthvað um það
sem tæki viS af þessu lífi, þá var
Svarið þetta: “Fyrst maður þekkir
ehki lífig, hvernig ætti maSur þá aö
þekkja dauöann?” Andatrúarmaður
Var Konfúsíus ekki meiri en það,
hann ráölagði lærisveinum sín-
Uln aS bera virSing fyrir öndunum,
en hafa sem allra minst við þá sam-
au að sælda.
_ Eífstarf Konfúsíusar var póli-
tízt umbótastarf. Hann leitaði í
’nörg ár um þvert og endilangt Kína
Veldi að þeim þjóðhöfðingja er vildi
ftjórna landi og þjóS eftir kenn-
’ngu hans, en fann engan. Allir
háru viröingu fyrir honum og
hlýddu á hann meS lotningu, en
þeim leizt ekki á að setja lífsreglur
hans í framkvæmd. Þegar hann var
°rðinn gamall, andvarpaöi hann
þunglega yfir því, að enginn höfð-
lngi eða prins kæmi fram, er væri
syo vitur, aS vilja fara aS hans
ráðum. Sjálfur var Konfúsíus um
eitt skéið dómari og um tima var
hann ráSherra. Eftir dauða hans
Varð kenning hans smátt og smátt
ah trúarbrögðum og telja Kinverj-
ar hann, þann dag í dag, sinn mesta
°g ágætasta mann.
Zóróaster og kenning hans.
, hJm tímabil þaö er Zóróaster liföi
a er mönnum, meS fullri vissu, ekki
ne,tt kunnugt. Flestir fræðimenn
þó, að hann hafi veriS uppi frá
rr° 583 fyrir Krist. Hefir hann
Py yerið nokkuru fyr uppi en Kon-
usius, sem víst er að var fæddur
55i f. Krist og dáinn 478 f. Krist.
,UtH kenningar Zóróaster er
kkuð kunnugt, þó góSir fræöi-
Minningarorð um Stefán J. Skagfjörð
Stefán Jónsson Skagfjörð,
rúmlega 24 ára að aldri, and-
aðist á Almenna spítalanum
Winnipeg, þann 1. sept. þ.á.
Hann var fæddur á Daða-
stöðum á, Reykjaströnd í
í Skagafirði, þ. 12. ág. 1902.
Foreldrar hans, Jón Jónsson
og Helga Sigríður Péturs-
dóttir, fluttu til þessa lands
árið 1904, með börn þau er
þau þá áttu. Fyrsta ár sitt
hér í landi dvöldu þau í Ar-
gyle-bygð. Tóku þau sér
nafnið Skagfjörð, er þau
komu hingað vestur. Næsta
ár fluttu þau til Nýja Is-
lands, og settust að í Árnes-
bygð. Jón lézt árið 1912.
En tveimur árum síðar flutti
Mrs. Skagf jörð til Selkirk, á-
samt börnum sínum, 7 að tölu; var hið yngsta þeirra þá fimm
ára að aldri. Hafa þau öll búið þar síaðn.
Stefán sál. var þvf að nokkru leyti uppalinn í iSelkirk. Gekk
hann þar á unglingaskólann. En af þvi verklega lagði hann
mesta stund á vélfræði, og stundaði nám í þeirri grein í Win-
nipeg um skeið. Hann var fermdur árið 1916 af séra N. Stgr.
Thorlakssyni. Gjörðist hann þá meðlimur hins íslenzka safn-
aðar og lúterska bandalagsins; og vann sér brátt virðingu og
velvild sinna félagssystkina með prúðmannlegri framkomu, á-
huga og einlægni við félagsstörfin. Sumarið 1924, er hann var
aðstoðar-vélstjóri á gufubát einum ,norður á Winnipegvatni,
kendi hann lasleika, sem knúði hann til að hætta starfi. Leit-
aði hann þegar læknisráða. Kváðu þeir sjúkleika hans vera
berklaveiki, og ráðlögðu honum að leita inngöngu á berklaveik-
ishælið í Ninette. Fór hann þá þangað, og lá þar, að mestu
leyti rúmfastur, í 22 mánuði. En sjúkleikinn ágerðist því
meira, sem tíminn leið; og í ágústmánuði ályktuðu læknarnir,
að sú eina lækningatilraun, er hugsanlegt væri að haldi gæti
Iiomið, væri uppskurður. Var hann þá fluttur til Winnipeg og
lagður inn á Almenna spítalann þar. Uppskurður sá, er gjörð-
ur var á honum, varð þó árangurslaus, því hann andaðist þar,
eins og áður er sagt, þann 1. sept. f. á. Lík hans var flutt til
Selkirk, og fór jarðarförin fram frá heimili móður hans og ísl.
kirkjunni, þann 5. sept. að viðstöddum fjölda fólks.
Stefán sál. var snyrtimenni í sjón; hár vexti, en svaraði sér
vel, karlmannlegur og þó lipurlegur. Hann var prúður í fram-
göngu, alúðlegur í viðmóti, þýður í samvinnu og drengur góð-
ur í hvívetna. Hans er þvi sárt saknað, ekki að eins af móður-
inni og systkinum og frændum, heldur og af öllum þeim, er ná-
in kynni höfðu af honum. Og minning hans mun lengi geym-
ast hlý og hrein í brjóstum allra þeirra.
Huggunarorð til móðurinnar.
menn kannist fúslega við, að erfitt
sé að greina sundur hvað er hinn
upprunalegi texti og hvað viðbót frá
'þeim er fóru höndum um rit hans
og skrifuðu þau upp af nýju mörg
hundru.S árum síSar. Voru hin
fornu rit þá svo sundurdottin, og
mikið glataS með öllú, að fróSir
menn telja næstum ómögulegt að
ná hinum upprunalega texta. Hin
fyrsta tilraun, aS fyrra ritin al-
gjörSri glötun, var gjörS á rikis-
stjórnarárum Ardashir Babagan,
Persakonkungs, er ríkti frá 226—
240 eftir Krist. Er sagt aS hann
hafi látiS æSsta prest sinn, er Tan-
vasar hét, safna leyfum hinna fornu
rita í eina heild. Á ríkisstjómarár-
um næsta konungs, er var Shapui;
hinn fyrsti, og ríkti frá 240—272
eftir Krist, var gjört nýtt handrit
af fornritunum og bætt við öSrum
fræSigreinum, svo sem læknisfræSi,
stjörnufræSi, landafræði og heim-
speki. Nokkuru síSar, þá er Shapur
annar var konungur, en hann var
uppi frá 309—380/e. Kr., vora rit-
in enn umrituð, ffá byrjun til enda,
og er þaS sú útgáfa er seinni tíma
fræðimenn hafa orðiS á aS byggja.
Segir Karl Friedrich Geldner, dr.
phil., prófessor í Sanskrít og sam-
anburSar málfræði viS háskólann í
| Marburg á Þýskalandi, hinn fróð-
I asti maSur í þessum efnum, aS
næstum ómögulegt sé aS fá hinn
upprunalega texta út úr handriti
því er Shapur annar lét gjöra. Tel-
ur hann helzt ráðlegt að greina þaS
upprunalega, frá seinni tíma við-
bótum, meS því aS stySjast viS með-
ferð málsins. Segir hann að máliti
sé frábærlega gott á sumum köflum,
æSi mikiS lakara á öSram, og á enn
öSram köflum alveg herfilegt.
Þykir honum sennilegt, að kaflarn-
ir þar sem málið sé hreinast og bezt,
séu elztir, en hitt frá siðari tímum,
er lakar er frá gengiS. Kafla þá sem
í ljóSlinum eru, telur hann senni-
lega frá elztú tíS.
Rit þau, sem kend era viS Zóró-
aster eru venjulega nefnd Zend-
Avesta og stundum eingöngu Av-
esta. Elzta og bezta handrit af þeim
á frurrtmálinu, sem nú er til, er í
Kaupmannahöfn og er frá 1258.
Fyrstur manna að draga athygli að
ritum þessum, var prófessor Thom-
as Hyde, i Oxford á Englandi, ár-
iS 1700. Var Dr. Hyde frábær lær-
dómsmaður, ágætlega heima í fræS-
um Austurl^nda og tungumála-
garpur svo mikill, aS þaS er sagt, að
hann hafi kunnað fjölda mörg
tungumál Asíu og sum af þeim frá-
bætlega vel. Næsti maSur, aS vinna
í sömu átt, var frakkneskur fræði-
maður, Anquetin Duperron aS
nafni. Þýddi hann ritin og kom sú
þýSing út í París 1771.
Eftir þeim gögnum, sem fyrir
liggja um kenning Zóróasters, hefir
hann, sem trúarbragða höfundur
veriS fremri en Konfúsíus. Kenn-
ing hans um GuS er ákveðin og
skýr. Álítui; hann sig líka kallaSan
til aS hreinsa til á svæði trúarbragS-
anna, og sýna mönnum hinn rétta
veg. Er kenning hans háleit og afar
ströng, réttlætis og lögmáls boS-
skapur, er sumstaðar svipar til boS-
skapar spámanna Gamla Testament-
isins. Um miskunn og fyrirgefn-
ingu veit Zóróaster alls ekkert. Er
hann þar æSi langa leið frá boS-
skap hins eldra sáttmála, er víða
talar um fyrirgefning og miskunn
GuSs, þegar lýSurinn iðraSist synda
sinna, og sá að sér, og enn lengri
óraleiS er hann frá fagnaðarboS-
skap Jesú Krists, er setur kenning-
una um náð GuSs og kærleika fram
i sinni fegurstu og fullkomnustu
mynd. Zóróaster boSar frelsun ein-
ungis fyrir þá er lifa eftir þeim
réttlætisboðskap, sem hann kendi.
Enginn frelsari, engin von fyrir þá
er fariS hafa afvega. Við aSkomu
dauðans hefir hann fremur litla
huggun fyrir þá sem mistekist hefir
að lifa réttilega. Um þaS efni er
þetta tilfært úr ritum hans: “Brúin
yfir djúpið mikla er breiS fyrir hina
réttlátu, en mjó eins og rakhnífsblaS
fyrir hina vondu, er falla af henni
niSur til helvitis.” —
MeS þaS fyrir augum, að boS-
skapur Zóróasters er eingöngu lög-
máls boðskapar, og hann afar harð-
ur og miskunnarlaus, þá er fremur
erfitt aS hugsa sér nokkurt beint
sambandi milli hans og náSarboð-
skapar Jesú Krists. Sá maSur má
ekki hafa mikiS af þekking og sann-
girni, sem ætlar sér áð lemja annað
eins fram. Hitt er sennilegra, aS
milli einhverra bóka Gamla Testa-
mentisins og rita Zóróasters sé eitt-
hvert samband. Það gæti vel átt sér
staS. HerleiSing ísraelsmanna, kyn-
kvíslanna tíu, til Assýru, fór fram
722 fyrir Krist. Þær kynkvíslir
dreifðust og týndust, sem vel er
kunnugt. Ætla menn, að þær hafi
blandast saman við fólk í Assyríu
og i öSrum löndum þar austur frá.
Er meira en líklegt, að Persar hafi
hlotiS sinn skerf af hinum dreifSu
börnum ísraels. En meS ísraels-
mönnum hafa hin helgu rit, eða
partar af þeim, vel getað borist, þvi
þau voru þá orSin til, allflest þeirra,
og sum fyrir löngu. Og ef það er
nú of mikiB fyrir menn aS trúa því,
aS ritin sjálf hafi fluzt með hinu
‘herleidda fólki, þá hefir þó frá-
sagan um opnberun Guðs, i hinum
gamla sáttmála, og trúin sem þar er
kend, borist með fólkinu austur og
lifað þar sjálfsagt um skemri eSa
lengri txma. Og Zóróaster, sem aS
líkindum fer að kenna minna en
hundraS áram eftir herleiðinguna,
gat vel hafa haft einhver kynni af
trúarbrögSum Israels og bygt kenn-
ingu sína aS einhverju leyti á sum-
um pörtum hins gamla sáttmála, þó
honum tækist ekki að koma meS
eins fullkomin trúarbrögð og þar
eru kend. Þetta er sennilega það
eina samband er getur komiS til
mála. Um beint samband í kenningu
Krists, viS Zóróaster, er ekki aS
tala. ,
Áhangendur Zóróasters hafa
smátt og smátt fækkaS á síðari öld-
um. Eru nú ekki taldir eftir nema
tveir tiltölulega smáir hópar, annar
á Indlandi, eitthvað um hundrað
þúsund, en hinn í Persalandi sjálfu
og er sá hópur talinn nálægt tíu
þúsund. Era þeir nefndir Parsis,
eða Parsiar og greina þeir sig
stranglega frá öllu öSru folki. Þeir
hafa þann einkennilega siS við
Framh á bls. 7.
Eggert Ólafsson.
1726 — 1. des. — 1926.
Einatt flýgur mér í hug þessi
saga, er eg minnist Eggerts Ól-
afssonar:
Þá var Ólafur Gunnlaugsson,
faðir Eggerts, heimamaður í
iSauðlauksdal, er Eggert hvarf
þaðan og kvaddi föður sinn hinzta
sinni; var þá ólafur áttræður að
aldri. Eigi urðu menn varir við,
að ólafi brygði, er hann spurði,
að sonur hans væri druknaður,
og eigi mælti hann æðruorð. En
svo tók hann þessari fregn, að
hann fór út, hljóður í bragði, tók
reku sér í hönd og gekk út í garð
við bæinn; var þar moldarbingur
mikill og hafði verið mönnum um
hríð travali á vegi. fTók ólafur
þegar að ryðja moldinni burt;
vann hann að þessu látlaust af
kappi og létti eigi fyrr en hann
hafði lokið verkinu og mokað frá
allri moldinni; fór t'il þessa hálf-
ur dagurinn. Gekk hann þá til
bæjar og tók hvíldar. Breytti hann
í engu háttum sínum né skapi eft-
ir það, svo að menn yrðu við
varir.
Margir sýndu söknuð sinn eftir
Eggert lát'inn, bæði í ræðu og riti.
Margir hafa mælt eftir Eggert
síðan. En ekki man eg til þess,
að nokkurt dæmi í þessa átt hafi
fengið meira á mig en þessi fagra
og skrumlausa saga; svo háleit er
hún'íöllum sínum einfaldleika.
Eg get ekki að því gert að efast
um, að Eggerts hafi nokkurn tíma
minst verið svo, að honum hafi
betur hæft. Eða hvað gat verið
skapgerð Eggerts samboðanara en
slík fornmannleg og þjóðleg karl-
menska, sem þessi saga ber með
sér.
Eggert eri einn hinn glæsileg-
asti atgerfismaður, sem uppi hefir
verið með íslendingum.
Fræðimaður var hann ágætur.
Hann er mesti náttúrufræðing-
ur, sem Island hefir borið.
Hann hefir með skáldskap sín-
um haft meiri áhrif en flest önn-
ur skáld á íslandi. Hvatakvæði
hans kiptu mönnum í framfara-
átt. Búnðarbálkur hans varð
beinlínis eins konar trúarjátning
dugandi mönnum allar götur fram
yfir miðja 19. öld. Það kvæði eitt
jafnast á við góðan búnaðarskóla
að áhrifum.
Eggert var enn afburðamaður í
íþróttum og manna hagastur á
hendur.
Hver einn þessara eiginleika i
jafnríkum mæli nægir venjulega
til þess að halda uppi nafni
manna. Og er þó enn ótalið, hver
mannkostamaður Eggert víir.
Mannlund hans og drengskap
róma allir. Hann mat mest fram-
tak manna, en unni þó öllum hóf-
samlegrar gleði. Hann mjmdi vel
hafa getað haft að einkunnarorði:
Utile dulci: Gagn fylgi gleði.
Og þó minnir þessi saga ekki á
r.eitt af þessu. En hún minnir á
enn einn kost, sem Eggert hafði,
þann kost, sem máttkastur er jafn-
ar og mestar gerði nytjar hans.
Hún minnir á karlmensku hans
samfara skapfestu. í uppistöðu
skapferðis hans voru engir hnökr-
or, í lundinni enginn tvíveðrungur
sem stundum hamlar nytjum á-
gætra gáfumanna. Karlmenskan
var þjóðleg, skapið fornmannlegt,
lundin einlæg. Eggert talar þar
sjálfur, er hann leggur Ingólfi
Arnarsyni þessi orð á tungu (í
Mánamálum):
Nú gengur raup
fyrir rausn manna
og hól
fyrir hreystiverk;
hellir út inndrótt
á lín bleki;
skylmast heiðflotnar
hrafnafjöðrum.
Mínar eru sætur
mangi gefnar
dusilmenna
danz kveðandi;
reika þeir út og inn
iðnar-vana;
líkjast þeir í máli
marfresslingum;
líkjast beir í látum
lákettlingum.
Rammari íslendingur en Eggert
hefir aldrei uppi verið. Og trúin
á framtíð þjóðarinnar er óbifan-
leg:
Undarlegt er ísland,
örvasa, lasið;
endann innan stundar
ekki sú þjóð fékk;
aldrs sjáið yfir mold
æði mun í kvæði;
hefja mun guð í gæfu-
gott -stand það land.
Og enn:
ísland ögrum skorið,
eg vil nefna þig„
sem á brjóstum bor’ið
og blessað hefir mig
fyrir skikkun skanarans;
vertu blessað, blessi þig
blessað nafnið hans.
En Eeggert var enginn ein-
strengingur, þótt hann væri þjóð-
legur og fornmannlegur. Hann
var ekki kyrrstæður eintrjáning-
ur, þembdur upp af sjálfbirgings-
skap og sérgæðingi.
Honum var hins vegar ólíkt far-
ið þeim umbótamönnum, sem
kunnir eru að því á öllum öldum,
að leita sér af fordild dýrðar með
vanhugsuðu framfaragambri og
rótlausu nýjungagjálfri. Slíkir
stofuspekingar voru honum sízt
að skapi. Hann var jafnan hag-
sýnn í umbótatillögum sínum, svo
að markar fyr'ir; þjóðrækni hans
kendi honum að vinza úr. Þó var
hagsýni hans sízt einskorðuð við
hagsmuni þessa heims. Því segir
hann:
Látum oss ei sem gyltur grúfa,
gæta þær aldrei neitt á svig,
akarn við rætur eikar stúfa,
umhyggjulausar fylla s'ig.
En upp í tréð þær ekki sjá,
akarnið hvaðan kemur frá.
Til er lýsing af Eggert, eftir vin
hans og samtímamann, Jón ólafs-
son úr Grunnavík (samin í Kaup-
mannahöfn í febrúarmán. 1777).
Þykir mér vel við eiga að lyktum,
að nota tækifærið hér til þess að
koma að lýs'ingu þessari. Ber það
til fyrst, að lýsingin mun flestum
ókunn, með því að hún hefir aldr-
ei prentuð verið, er og varðveitt á
þeim stað, sem fæstum íslending-
um er kostur að ná til (British
Museum, Add. 11, 201=FM. 144).
í annan stað er lýsingin merk fyr-
ir þá sök, að þar eru tekin fram
atriði, sem ekki er unt að finna
annarsstaðar, ekki heldur í æfi-
sögu Eggerts, þeirri er séra Björn
Halldórsson gaf út í Hrappsey
1784; fyllist því þar skarð að
þessu leyti.
Grunnavíkur-Jón segir svo:
“ . . . Guð hafði tillagt honum
ágæta mannkosti, því að hugar-
fari eður sinnislagi var hann
hreinlyndur og hti allra véla og
hjálpviljaður öllum þeim, hann til
náði, einkum þeim, er hann vissi
þess verðuga. Náttúru-skynsam-
ur og dável lærður, í hverju hann
var. fráleitur öllum tilgerðarhætti
eður ostentation; ráðprúður og
forhygginn eður framsóknarsamur,
nema ef honum hefir brugðist á
banadægri, sem mörg eru dæmi
til um ypparlega menn, þá hans
framlundarsemi orkaði illra úr-
slita. En
fáir eru, sem galli ei grandi,
forlögum sá er fylgja verður.
Þessi hörmuleg tíðindi, þá til
Kaupinhafnar komu, féllu þungt
öilum, er notið hðfðu hans við-
kynningar, sem og mér, því ráða-
gerð nokkur var milli okkar kom-
in um verustað hjá honum, ef mig
bæri enn í fjórða sinn til míns
mér af reynslunni illviljaða ís-
lands.”
"... Hann var, sem sagt er, að
náttúrufari íhugunarsamur, ráð-
spakur, stöðuglyndur, trúfastur og
vinhollur með jigóðri skikkan, hug-
djarfur og forhygginn, rausnar-
maður og reiðilegur og mjög svo
ættrækinn, sem sú prentaða minn-
ing í octavoi eftir Guðmund sýslu-
mann TSigurðsson] auglýsir, fals-
laus, en þó forsjáll án annara
skaða. En að líakmlegri ásýnd var
hann maður í hærra lagi, réttvax-
inn, augnblár og stöðugeygur, með
því ígrundunarsama augnaráði, er
hjá lærðuiji mönnum er vant að
eiga heima, hánefjaður og slétt-
nefjaður og mátulega kinnbeina-
hár og munnfríður, með mátu-
legri höku, hálsi og öllu öðru um
brjóst, kvið og fætur vel á sig
komnu sköpulagi. í raustu karl-
mannlegur og ráðsettur, sem og í
sínu göngulagi. Alt hans ráðlag
og atferli grandað, og þess vegna
var af hans öfundandi óvildar-
mönnum hans hégómlausa dagfar
virt sem til nokkurrar þóttasemi.
Hann var að mannkostum flestum
fremur búinn. . . .”
Páll Eggert Ólason.
—Stúdentablað.
Ingólfur Bjarnason, sem situr í
gæsluvarðhaldi hjá hreppstjóran-
um á Stokkseyri, meðan rannsókn
stendur yfir um bruna þar, strauk
úr varðhaldinu milli jóla og ný-
árs. Var leit þegar hafin, og á
gamlársdag fanst maðurinn
hlöðu á Kolviðarhóli.
—Tíminn.
Hjarta þitt titrar af harmi,
hjartkæra vina; _
soninn þinn góða þú syrgir,
þú sérð hann nú ekki,
því sá, sem að lifir í ljósi,
lítt verður fundinn
mannlífs á mæðu og dimmu
mjög hálu brautum.
Sagt er, þá harmatár hrynja
af hvörmum syrgjanda,
að þau 1 guðs hendi gerist
að glansandi perlum,
og síðar skíni á skrauti
og skykkjum útvaldra,
í sælunnar sólbjarta heimi
hvar sorg enginn finnur.
Sársauka sáran þó finnir,
Tárið.
Tárin mjúku á kinnum rjóðum
eru sem glóandi perlur, sem
veiddar hafa verið upp úr haf-
djúpinu mikla og glansa í ljósi
sólar, þegar fyrsti fundur fram-
andi geisla kyssir þær. Hver er
sá fjársjóður, sem jafnast geti á
við slíkan fjársjóð, sem hin gló-
björtu tilfinningatár, sem streyma
af góðlátlegum vanga og þvo
burtu hrukkur og misfellur allar
af hörkusnauðu andliti? Ó, þið
heitu tilfinningatár, sem tæmið
ískaldar lindir og gerir þær að yl-
ríkri uppsprettu, sem flóir yfir
hálfnakta jörð og gerir hana að
gróðurríkri uppsprettu svo að hún
veitir veiku lífi kraft og skjól í
hreti og stormum.
Fögur eru þín tár, sem, feta ó-
séðar brautir og fyllir ósýnis-
brunna salti, sem verður að salt-
dögg, sem dreifist yfir hrjóstruga ;
jörð, sem hún rís upp af róti því, j
sem aldrei var á almannafæri.
Vertu ekki að þurka dýrustu perl-
urnar þínar í burtu. Vertu ekk'i að
afmá það dýi-asta, sem þú átt til í
eigu þinni. Sýndu sem flestum, I
er sjá vilja, fagra hluti, inn í!
forðabúr þitt, þegar það er fult
af fögrum rósum með ilmríkan
stofn, limskrúð og lífþrungin lauf-
blöð.
Ó, þú göfuga tilfinning, sem
framkallar þær perlur, sem eru
S£flt jarðarinnar, svo að fræ fær
líf og vængi, sem lyftir veikum
stofni til ljósa, sem lýsa langt út
yfir höfin breiðu. Hugsaðu hátt,
þó þú horfir lágt, og láttu ekki
ljósið slokkna í höndum þér, þó
þú verðir fyrir þeim missi, að sjá
á bak björtustu vonunum þínum.
Leitaðu að nýju og nýju vonar-
fræi’ og hlúðu að því, svo að það
vaxi, blómgist og beri þér ávöxt,
þá áttu innstæðufé, sem þú getur
gripið til þegar syrtir að og í
nauðirnar rekur.
Haltu perlunum þínum hreinum
þó dimt sé í kringum þig og láttu
þær lýsa þér, svo aldrei komist
eitrað loft inn til ín; þá munu
perlurnar þínar verða þér dýrari
en alt annað, er þú átt. Mundu
að láta ekki hið lága og smáa
óhreinka það, sem fór hreint og
fagurtært á stað, því það sem á
hrein upptök, má ekki saurgast
af óhreinum aðkomandi lindum.
Hlustaðu á hin þýðu ástarmál
vorsins, hlustaðu á óma lífsins.
Hlustaðu á vængjaþyt vaknandi
sálar, sem er á leit eftir nýjum
þú sjálf hlýtur skilja,
að það var hinn helgasti
hjörinn,
sem hjarta þitt snerti,
0g sá einn, er sárið þér veitti,
er sjálfur kann græða.
og elskan, sem alheiminn
faðmar,
þér æ færist nærri.
Sá, sem þú syrgir, mín vina,
sjálfur er farinn,
lífsins og ljóssins að hitta
lávarðinn góða.
Þar sem hann lífsspeki lærir.h
hjá lýðum útvöldum; “
öllu bví æðri og fegri
sem er hér á jörðu.
uppsprettum, hollari, betri, hreinni
en hún hefir nokknrn tíma fundið
í heimahögum. Sjáðu hvað hátt
hún flýgur og nemur í skyndi
staðar í hinni yztu brún morgun-
roðans, og horfðu á, hvað hlakk-
andi þessi veslings sál titrar, er
hún lítur á hina hraðfættu boð-
bera komandi dags, sem boða nýtt
ljós yfir himininn og eru að reyna
að opna dyr mannssálarinnar til
þess að koma þar inn meir af nýju
Ijósi. En myrkrið er mikið, því
verður starf þessa komandi dags
þýðingarmikið og heilladrjúgt.
Eitt áttu dýrast, sem aldrei fyrn-
ift og ekki er þér til farartálma
að flytja með þér, hvert sem þú
ferð, hvort sem það er um heim
eða himinn. Það er hin mjúka
mannlega tilfinning, sem getur
fundið hið blíða og stríða, hið
sterka og veika eins og það er,
sem getur látið hið risavaxna
fiall færa sér perlur úr djúpi því,
sem aldrei átti í sér fisk né fá-
nýtar skeljar, en sem átti perlur,
sem lýsa í myrkri og gera dimma
nótt að björtum degi. Dásamleg
er sú perla, sem getur látið hun-
angsdögg drjúpa á dautt blóm,
svo það verður svo bjart, að birt-
ir um heim allan.
Dásamleg eru rök tilverunnar,
þegar rétt Ijós er borið að þeim,
og þau sjást eins og þau eru. Þá
er það, að n^ir heimar opnast og
r,ýr himinn blasir við leitandi
auga. Þá er það, að himinn og
jórð mætast og falla í faðm sam-
an svo perlur lýsa yfir hin dimmu
höf, svo að hin ókunnu sjást öll
Ijósum prýdd.
Líttu nú á, hvað sólargeislarnir
leika sér léttilega við perlurnar
þínar. Það er eins og þeir séu að
i hossa þeim og hampa frammi fyr-
j ir hásæti tilverunnar til að sýna,
að svona dýrar perlur geti nú
1 jarðbúar framleitt. Og sólin
j brosir, þegar hún sér hvað geisl-
um hennar tekst vel að fara með
þetta dýra gull mannlegra tilfinn-
inga og hann viknar við og klökn-
ar af því að lífið skuli eiga svona
dýrmæta fórn fram að flytja fyr-
ir himnanna hástól.
Og vindarnir hljóðna, þegar þeir
n\æta slíkri fórn, sem flutt er af
einlægri og ósjálfráðri tilfinning.
Tilfinningar mannlegra við-
hrifa, eru eins og regnbogi, er
breytir ljósgeislum í litskrúð.
(Tilfinningar mannlegrar við-
kvæmni eru eins og hálfútsprung-
1 in rós er ekki þolir frostið napra
Vinur móðurinnar og hennar nánustu.
cða haglskúrir, sem niðurbrjóta
viðkvæman stofn.
Ól. Isl.
—Lögrétta.
WALKER.
D’Oyly Charter Opera Company
verður á Walker leikhúsinu á laug-
ardagskveldiS í síSasta sinn. D’
Oyly Charter flokkurjnn, sem veriS
hefir á Whlker leikhúsinu í tvær
vikur-, verSur þar í síSasta sinn,
seinnipartinn á laugardaginn og á
laugardagskveldið, og þaS sem þá
fer fram er “The Gondolier” og
sem mörgum þykir einna mest til
koma af óperam þeirra Gilberts og
Sullivans. Henry Lytton, Lee Shef-
field, Dowell Fancourt, Charles
Goulding, Joseph Greffin, Bertha
Lewis', Winifred Lawson, Irene
Hill og aSrir í þessari miklu hljóm-
sveit, eru aK undirbúa sig til aS taka
á því besta sem til er á laugardag-
inn kemur.
Gay Golden “Blossom Time,”
kemur hinn 14 febrúar. Þessi Ijóm-
andi fagri leikur fer fram á Walker
leikhúsinu í eina viku aSeins og
byrjar á mánudagskveldiS 14. febr.
VerSur þetta i síSasta sinn. sem
tækifæri er til aS sjá og heyra þenn-
an ljómandi leik í Winnipeg, sem
svo mikið hefir þótt til koma í New
York og alstahar anarsstaSar. MeS-
al þeirra sem hér koma fram á sjón-
arsviöiS eru Knight McGreger,
(“Schubert”), Patrick J. Kellv, Ru-
pert Darrell. Raginald Parrington,
Zachary Caully, Jack Abboit,
Henry Rabke, Mary Powell (Mitzi)
Iæsta Corder, Siaux Nedra, Alex-
ander Dagmar, Erban Róbeson,
Helen Stone, Marquerite Rieard og
Louise Rothaker. AðgöngumiSar
verSa til sölu á fimtudagsmorgun-
inn í leikhúsinu fyrir öll kveldin.
WONDERLAND
Þeir, s,em era gamaldags i skoS-
unum og stöSugt ganga meS þá
hugsun, aS unga fólkið sé aS fara í
hundana, ættu aS sækja Wonder-
land leikhúsiS á mánu-, þriSju- eSa
miðvikudaginn i næstu viku og sjá
Lois Moran i kvikmyndinni, sem þá
verSur sýnd og “Padlocked” heitir.
Þessi mynd er gerS eftir velþektri
sögu eftir Rex Beach og margir á-
gætir leikarrvr, sem þar sýna list
sina. Eru þar á meSal Lois Moran
Louise Dresser og Noah Berry,
Elorence Turner, Helen Jemore
Eddy, Allan Simpson, Charles
Lane og Douglas Fairbanks Jr. AS-
alefni sögunnar er um unga og efni-
lega stúlku sem gerir nokkurs kon-
ar uppreisn gegn fööur sinum, sem
er þröngsýnn og vill halda henni frá
þvi sem hún sjálf álítur framfarir
og þroska. Hún fer burtu af Jieim-
ilinu og vinnur sér mikið álit hjá
rikisfólkinu i New York. Þá krefst
faSir hennar þess aS hún komi
heim. Hér skal ekki sagan sögS, en
fólk ætti að sjá myndina á Wonder-
land.
Rose Theatre 10 11 og 12 Febr.