Lögberg - 08.08.1929, Síða 1

42 ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 8. AGÚST 1929
ypoc
U
>OC=DO<=DOC
Helztu heims-fréttir
■>ods
Canada
Samkvæmt stjórnarskýrslum var
fólksfjöldi í Canada 1. júní þ. á.
9,796,000, og hefir fólkstalan því
hækkað um 38,000 á síðastliðnu
ári, eða frá 1. júní 1928. Þessar
tölur eru að vísu ekki alveg ná-
kvæmar, því reglulegt manntal
liefir ekki verið tekið nú, en þessi
áætlun er þó sjálfsaigt nærri lagi.
Þessar sömu skýrslur sýna einnig,
að síðan 1921 hefir fólkinu í Can-
ada fjölgað um rúma miljón. Það
ár var fólkstalan 8,788,483.- Á
síðasta ári hefir fólkinu fjölgað í
öllum fylkjunum, nema í Prince
Edward Island, þar sem fólkstal-
an hefir fækkað um hér um bil
300, og í Yukon, en þar hefir fólk-
inu fækkað um fimm hundruð. í
iManitoba hefir fólkinu fjölgað á
þessu ári um 8,200, og telst nú að
vera 663,200.
* * *
iMánuðurinn sem leið, var heit-
asti júlímánuður, sem komið hef-
ir í Manitoba í síðast liðin 13 ár.
Meðalhiti yfir mánuðinn var 68
stig. Árið 1916 var meðalhiti 72.2
stig. í síðastliðnum júlímánuði
var mestur hiti 96 stig, en minst-
ur 42 stig. Regn var þennan mán-
uð með minsta móti, eða ekki nema
hér um bil einn þriðji partur á
móti meðal regnfalli í þessum
mánuði síðan 1907.
* * *
Þrjú börn frá Winnipeg drukn-
uðu í Manitobavatni, við Delta
Beach, á miðvikudaginn í vikunni
sem leið. Þau voru að leika sér í
bát í fjörunni, en báturinn losn-
aði einhvern veginn og flaut frá
landi. Lítur út fyrir, að bornin
hafi orðið hrædd ogð ókyr og hafi
báturinn því hvolfst. Börnin hétu
Lois og Joan Hadginson, 12 og 10
ára, til heimilis að 850 Westmin-
ster Ave., og Billy Byron, 302 Bal-]
moral St., Winnipeg. Var dreng-l
urinn íslenzkur í föðurætt, sonar-
sonur Björns Byrons, sem er einn
af hinum gömlu og góðu íslend-
ingum, sem hér hafa verið frá
landnámstíð.
* * *
Nefndin, sem hefir það mál með
höndum, hvar byggja skuli há-
skóla Manitobafylkis, hélt fund í
vikunni sem leið. Ekki var þar
enn komist að neinni endilegri
niðurstöðu. Nefndin þurfti að
afla sér meiri upplýsinga. Hve-
nær það verður, veit enginn. For-
maður nefndarinnar, I. B. Griff-
iths, M.L.A., segir að þess geti enn
orðið langt að bíða, ef til vill fá-
ist þær áður en langt líður. Hve
nær nefndin heldur sinn næsta
fund, er óákveðið. Það er því ó-
hætt að segja, að enn er alt í sömu
óvissunni með það, hvort skólinn
verður bygður þar sem hann nú
er, eða einhvers staðar annars-
staðar.
* * *
af því umsækjendur voru ekki
fyllilega sjötugir að aldri; 132 af
því þeir hefðu ekki átt heima nógu
lengi í landinu eða fylkinu; 12 af
því þeir voru ekki brezkir þegnar;
26 af því þeir höfðu tekjur, er
námu $365 á ári eða meira;. Sex-
tíu og tveir dóu áður en umsókn-
ir ’Jjeirra höfðu verið afgreiddar.
Fyrsta maí 1929 voru 323 umsókn-
ir óafgreiddar. Af þeim gamal-
mennum, sem ellistyrk hafa feng-
ið, eru 1,913 karimenn og 1,430
konur. 2,263 eru fæddir brezkir
þegnar, en 1,080 hafa gerst brezk-
ir þegnar.
Bandaríkin
Seytján og hálfan dag voru
piltar tveir frá St. Louis, Mo., uppi
í loftinu nú fyrir skömmu, og
lentu í :St. Louis hinn 1. þ.m. Var
þar mikill mannfjöldi saman kom-
inn, sem tók^ þeim með mikluin
fagnaðarlátum og voru þeir bók-
staflega bornir á höndum um
borgarstrætin. Er þetta miklu
lengri rtíma heldur en nokkrir
aðrir hafa áður verið uppi í loft-
inu, en þess ber þó að geta, að |
eldsneyti hafði loftfarið ekki
fyrir allan þennan tíma, en ann-
að loftfar færði því eldsneyti og
fleira við og við. Dále “Red”
Jackson og Forest O’Brine heita
þpir, þessir fluggarpar tveir,
sem öllum mönnum lengur hafa
verið fráskildir jörðinni, enn sem
komið er.
* * *
Bandaríkin hafa kallað heim
tólf hundruð sjóliða frá Nicara-
gue, en eftir eru um 2,300.
* * *
Á þingi, sem ríkisstjóramir
héldu í New London, Conn., í
mánuðinum sem leið, var alveg
gengið fram hjá tillögu frá George
W. Wickersham þess efnis, að rík-
in og sambandsstjórnin taki sam-
an höndum um að framfylgja vín-
bannslögunum.
* * *
Hover forseti hefir gefið út
bann gegn útflutningi hergagna
frá Bandaríkjunum til Mexico.
* * *
Bremen, skip North German
Lloyd línunnar, hefir nýlega siglt
yfir Atlantshafið á 4 dögum, 17
klukkustundum og 42 mínútum.
Þar til hafði skip Cunard línunn-
ar Mauretania, farið þessa leið á
skemstum tíma, eða 5 dögum, 2
klukkustundum og 34 mínútum.
* » *
Hoover forseti gerir ráð fyrir,
að árið 1933 verði stjórnarkostn-
aðurinn kominn upp í $1,148-,800,-
000 á ári. Var 1926 $790,300,000
og 1928 $840,100,000. Þessi' mikla
hækkun kemur aðallega til a^
auknum kostnaði við her og flota,
opinber verk og póstmál.
* * *
Enn hafa tvö skólahús, ekki
all-langt frá Kamsack, Sask., ver-
ið brend og er haldið, að Doukho-
bors séu að því valdir, eins og
hialdið er, að þeir séu valdir að
bruna margra annara skólahúsa í
því héraði, eins og getið hefir
verið um hér í blaðinu fyrir
skömmu. Þykir þetta meir en lít-
ið viðsjárvert og óttast margir,
að til enn meiri vandræða muni
drágia milli Doukhobors og ann-
ars fólks þar í héraðinu.
Hávaðinn í loftföymum hefir
alt til þessa valdið þeim, sem
með þeim hafa ferðast, mikilla ó
þæginda. Nú er sagt að Banda-
ríkjamönnum hafi hepnast að gera
loftförin þannig úr garði, að há-
vaðinn geri farþegunum engin
óþægindi, með því að byggja far-
þegarýmið þannig, að lítið eða
ekkert hljóð berist þangað, þó
vélarnar að vísu hafi eins hátt
eins og áður.
Hon. Robert Forke, innflutninga-
ráðherra, er nú fyrir skömmu far-
inn aftur til Oftawa, eftir mánað-
nr ferðalag hér um Vestur-Can-
ada. :Segir hann, að lítið verði
unnið að innflutningi fólks nú
íyrst um sinn, vegna þess að upp-
skera verði frekar lítil og því
vinna hjá bændum að sjálfsögðu
Btil líka.
* * *
á. því eina ári, sem ellistyrks-
^ögin hafa verið í gildi í iSaskat-
chewan, eða frá 1. maí 1928 til 30.
aPril 1929, hafa verið útborgaðir
^461,950.95 til 3,343 gamalmenna.
Alls voru umsóknir á þessu fyrsta
ar> 3,963. Af þeim var 58 neitað,
Hvaðanæfa
Eins og kunnugt er, sleit Bald-
winstjórnin samböndum öllum við
Rússástjórn fyrir nokkrum árum,
út af undirróðri.sem stjórninni
skildist að Rússar hefðu í frammi
á Bretlandi. Síðan uýja stjórnin
kom til valda, hefir verið mikið
um það talað, að vinsamleg sam-
bönd tækjust aftur milli Breta og
Rússa, en ekki sýnist það ganga
greiðlega. Þykir Bretastjórn, sem
hér séu ýms atriði, sem stjórnirn-
ar þurfi að ræða sín á milli, áður
en að þessu sé gengið, en Rússar
vilja senda sendiherra til London
umsvifalaust, og ef eitthvað
kynni að bera á milli, þá sé nógur
tíminn að ræða um það á eftir.
Hvað úr þessu kann að verða, er
enn ekki hægt að sjá, en sjáanlega
er einhver tregða á góðu sam-
komulagi
in voru fögur ættjarðarkvæði, og
haldnar tölur og spilað á hljóð-
færi, sagðar smáar sögur og les-
in upp fögur kvæði. Kl. hálf-þrjú
komu gestirnir og kl. hálf-sex var
samsætinu lokið.
* * *
Hið afar mikla loftskip, Graf
Zeppelin, komst með heilu og
höldnu til Lakehurst, N. J., og
lenti þar á sunnudaginn, eftir
95 klukkustunda oð 19 mínútna
flug frá Friedrichshaven. Er
þetta í þriðja sinn á einu ári, sem
Dr. Hugo Eckener hefir flogið á
sínu mikla loftskipi, yfir Atlants-
hafið, en einu sinni varð hann að
snúa aftur vegna^ þess, að eitt-
hvað bilaði í vélinni, og komst
hann í hann æði krappan í það
sinn. Inanborðs voru í þetta sinn
19 farþegar, 40 skipverjar og æði
mikill flutningur. Dr. Eckener
gerir ráð fyrir að hafa annað loft-
skip fullgert á næsta ári, sem taki
fleiri farþega og mikl meiriu
flutning og verði þar að auki
fljótara í förum en Graf Zeppelin.
* * *
Á laugardaginn í fyrri viku
mintust Bretar og Frakkar þesá
sameiginlega með veizluhaldi í
London, að þá voru liðin 20 ár
síðan franski flugmaðurinn Bleri-
ot flaug fyrstur manna yfir Erm-1
arsund. Er hann enn á ferð og
flugi, en flugvélarnar hafa tekið
afar-miklum breytingum, og eru
óendanlega miklu fullkomnari
heldur en þær voru fyrir 20 árum,
þegar þessi ferð var farin. Þessi
gamla flugvél var enn til sýnis í
London og verða margir til að
skoða hana og finst hún vera
nokkurs konar forngripur, þó hún
sé ekki eldri en fyr segir.
Frá Gimli
“Hin fagra hlið á heiminum er
sú: þar sem blóm kærleikans þró-
ast.’ ’ — “Hve sárt, hve sælt”. —
Hve sælt er að búa þeim megin í
fjallinu, þar sem stöðug dögg og
sól skiftast á víxl um það, að ann-
ast um jarðargróðurinn, þar sem
sætur berjalyngs-ilmurinn leggur
stöðugt leið sína um rætur gras-
anna. Hversu sárt er að búa hin- j
um megin í f jallinu, þar sem sól j
kærleiks og góðvildar nær ekki að
skína. ■— Hversu sælar eru allar
þær stundir, er maður getur, bæði
í veruleika og endurminningu átt
heima þeim megin í fjallinu. En
hversu sárt eiga þeir allir, sem
heima eiga hinum megin, þar sem
sólina og döggina vantar, og þarj
sem grösin nötra undir dimmum
skuggaleiðingum skýjanna. — Hve
sárt er þá mörgum, að þurfa að j
'leyfa endurminningunni yfir
fjallið þeim megin, þar sem
skuggarnir auðnuleysislegir hanga j
niður, þar sem endurminninguna
hryllir við að fljúga yfir. —
Hversu er þá sælt á andvöku-
•stundum, að leyfa endurminning-
um sínum að svífa glöðum og létt-
um þeim megin í f jallinu, þar sem
blóm kærleikans gróa, þar sem
hún (endurminningin)i—um góða,
hugljúfa og hluttekningarsama
vini — svífur sæl og glðð frá einu
blómi til annars, sem að öll meira
og minna eru græðandi og gleðj-
andi. — Eitt af því, sem hin kæra
endurminning okkar hér á Betel
hefir gleði af að staðnæmast hjá,
er heimsókn kvenfélaganna. Og
þá er svo auðvelt, ekki sízt nokkru
á éftir, að lofa huganum, honum
til gamans, að taka myndir af hin-
um mismunandi andlitum, sem
maður hefir þá svo nýlega séð,
með mismunandi einkennum, en
sem öll minna mann á þá hlið
fjallsins, þar sem blóm kærleik-
ans þróast. —
Nú í gær^ þann 14. þ.m., kom
hingað til Betel í heimsókn kven-
félagið “Liljan” fná Hnausa-póst-
húshéraði, ásamt ýmsum fleirum
heiðursgestum, er langaði til að
sjá þetta heimili. — Eins og vant
er hjá þessu félagi, og öllum slík-
um féögum, sem af góðvild sinni
svo oft heimsækja Betel, var öll
rausn, alúð og gleði viðhöfð, og
góðgæti á borð borið. Allir tóku
með áhuga þátt í gleðinni. Sung-
Þökkum við öll hér á Betei, þessu
félagi, eins og öillum öðrum kven-
félö&um, kærlega fyrir komuna.
Við öll, hér á Betel, stöðugt mun-
andi og ávalt þakkandi fyrir all-
ar hinar hugljúfu heimsóknir, er
koma frá hinni fögru hlið, eða
hlíð, þar semi blóm kærleikans
þróast.
Fyrir hönd okkar hér á Betel,
15. júlí 1929.
J. Briem.
Það var á mánudaginn þann 5."
ágúst, sem að við gamla fólkið, og
við öll hér á Betel, vorum boðin
til Dr. og Mrs. B. J. Brandson, til
sumarbústaðar þeirra hjóna á
Gimli. — Það var í fimta skiftið,
sem þau heiðurshjón hafa boðið
okkur heim í veizlu, eða tilhalds,
hjá sér, til að reyna að bæta okk-
ur, gamla fólkinu, það upp, sem
hin hlálega og glettnisríka Elli
hefir krækt í frá okkur, sem er
þróttur og kjarkur — vitandi að
það, að missir þess hvortveggja
vekur óhug ái að ferðast langa
leið á hina. almennu íálendinga-
dagshátíð. — Kl. 2 lðgðum við á
stað í bifreiðum, sem Dr. Brand-
son og vinir hans komu með á til-
teknum tíma, til að sækja okkur.
En af því svo margir af gamla
fólkinu gátu ekki farið, létu þau
hjónin senda því öllu heim sinn
ríflegan hluta af öllu því góðgæti,
sem á borð var borið fyrir okkur
hin, heima hjá þeim, nema kann-
ske það, sem mér þótti bezt: hið
ilmandi kaffi. — Tölur voru
haldnar, hlustað vel og klappað
saman lófum. Klukkan fyrir hálf-
sex vorum við ö!l komin heim. Os
öll þökkum við sameiginlega þeim
Brandsonshjónum og vinum þeirra
sem aðstoðuðu með því að flytja
okkur til og frá í bifreiðum.
5. ágúst 1929.
J. Briem.
Ekki eru margir ræðumenn á
Betel, en þó talaði Lárus Ámason
nokkur þakklætisorð til þeirra, er
voru aðkomandi, og Jón Runólfs-
son las kvæði, þýtt af honum sjálf-
um. Ein forstöðukonan, Mrs. Ás-
dís Hinriksson, þakkaði gestum
fyrir komuna og fyrir tuttugu og
fimm dollara gjöf, er var afhent
til Betel.
‘Og nú var orðið áliðið og tími
kominn til heimferðar. Settust þá
gestir í bifreiðir sínar, er brun-
uðu norður eftir rennisléttum
brautum.
Guð blessi þessar konur.
Vinkona Betels.
Vestur-íslendingar
og heimkoman 1930.
Deilan milli vesrur-íslenzku blað-
anna í Winnipeg, í sambandi við
heimkomuna 1930, harðnar stöð-
ugt. Morgunblaðið gat þess ný-
verið, að þektur íslenzkur læknir
í Winnipeg, dr. Brandson, hafi
birt bréf, er farið höfðu á milli
formanns heimfararnefndar Þjóð-
ræknisfélagsins og stjómar Mani-
toba fylkis, þar sem fullyrt er að
styrkur sá, er stjórn Manitoba
lætur af hendi til heimfararinn-
ar, sé veittur því skilyrði, að hann
verði notaður til þess að auglýsa
Manitoba á íslandi.
Síðan dr. Brandson birti bréf
þessi, hefir rimman í vesturblöð-
unum harðnað stórum. Hefir
heimfararnefndin svarað árásum
dr. Brandson í “Heimksringlu” 1.
maí. Telur Tiún að árásirnar séu
sprottnar af gamalli óvild dr.
Brandsons . í garð Þjóðræknisfé-
lagsins og starfsemi þess yfir-
leitt.
Morgunblaðið hefir vitanlega
engan dóm á það lagt, hvort þessi
ásökun heimfararnefndar 1 garð
dr. Brandson er réttmæt, en veit
hins vegar, að Þjóðræknisfélag-
ið hefir mörgu góðu ti'l leiðar kom-
ið vestfra og á þakkir skilið fyrir
starf sitt.
Miss Pearl Palmason
Þessi efnilega stúlka, er dóttir
þeirra Mr. og Mrs. Sveinn Pálma-
son, að 654 Banning St. hér í
borginni. Hlotnaðist henni sá
heiður, bæði í fyrra og eins í ár,
að fá hæztu einkunn þeirra allra,
er próf tóku í fiðluspili við hljóm-
listarskólann í Toronto, í Primary
og Junior flokkunum. Hlaut hún
við hvorttveggja prófin verð-
launapening úr silfri í heiðurs-
skyni. Auk þess fékk hún í vetur
sem leið fyrstu ágætis einkunn
við sama skóla í hljómfræði
(Theory) , eða 98 stig.
Miss Pálmason, Sem aðeins er
13 ára að aldri, hefir stundað nám
hjá Pálma bróður sínum, er getið
hefir sér þegar ágætan orðstír
sem kennari í fiðluspili.
En sé það rétt, að dr. Brand-
son og aðrir mætir íslendingar
vestan hafs, er ráðist hafa á
styrkbeiðni heimfararnefndar, séu
óvildarmenn Þjóðræknisfélagsins,
er oss með öllu óskiljanlegt, að
nefndin skyldi fara að gefa á sér
annan eins höggstað, er hún ó-
neitanlega hefir gert, með stjórn-
arstyrknum frá Manitobafylki. Og
hvað sem þessu líður, verður það
að teljast með öllu óverjandi, ef
nota á heimkomu Vestur-lslend-
inga 1930, til þess að reyna að fá
nýja útflytjendur héðan. — Mbl.
11. júlí.
----------------v-
Jarðrœkt
í sauðfjársveitum í nágrenni
Reykjavíkur.
Hér var á ferðinni í vor ungur
bóndi og athugull úr Norður-Múla-
sýslu, Garðar Arngrímsson frá
Gunnólfsvík. Við urðum eitt sinn
sam'ferða upp í Mosfellssvceit og
sáum þar nýyrkju stórvirkin, sem
eins og kunnugt er byggjast að
mestu leyti á mjólkurmarkaðinum
og mjólkursölunni til Reykja-
víkur.
— Er það oft viðkvæði hjá
þeim er sjá stakkaskiftin, er orð-
ið hafa á síðustu árum í Mos-
fellssveitinni, að bændum sé þar
hægt um vik, því þeir sitji að svo
góðum markaði.
En að athuguðu máli, var Garð-
ar Arngrímsson á annari skoðun.
Hann segir:
Norður á Langanesströndum, í
minni sveit, þurfum við engan að
öfunda af markaðinum. Við get-
um að vísu ekki selt mjólkina
spenvolga úr f jósinu, eða sett upp
mjólkurbú.
Við munum eigi 'fá minni af-
rakstur af túnhektaranum hjá
okkur, en bændur fá í nágrenni
Reykjavíkur upp úr túnum sínum.
Samanburður minn er þessi:
Segjum, að bændur hér fái kýr-
fóður af hektara. Fyrir kýrnyt-
ina fá þeir eftir því sem mér
skilst, kr. 750, og mun þá vel í
lagt.
Norður á 'Langanesströndum fá-
um við að minsta kosti 30 hesta
a'f nýræktuðum túnhektara, en 10
hesta af dagsláttunni til jafnað-
ar af vænu bandi.
Þar sem ásetningur er í lagi þar
nyrðra á beitarjörðum, er ærin
sett á útheyshestinn. Taða er þar
óvíða svo mikilj, að hún sé gefin
sauðfé. En óhætt mun, að jafna
útheyshest á við töðubagga, þ. e.
að af túrihektara verði fóðraðar
60 ær, og mun sá ásetningur betri,
að ætla ánni töðubagga en útheys-
NÚMER 32
t
Eg gekk fyrir gluggann þinn
Eftir Helenu Taylor.
Eg hrifin að morgni fyrir gluggann þinn gekk
ef glitrandi döggin á rósinni hékk.
Og hvað ég söng viðkvæmt, þó heyrði’ enginn mig:
“Ó„ heil og sæl, elskan mín! — Guð blessi þig J”
Á svalkvöldi gekk ég fyrir gluggann þinn hljótt,
er gættu þín liljur við komandi nótt;
hvað viðkvæmt ég söng, þó að sæi’ enginn mig:
”Ó, sofðu vært, elskan mín! — guð blessi þig!”
Sig. Júl. Jóhannesson.
Aths.—Kvæðið heitir á ensku: “I passed by your
window”, og lagið er eftir: May H Brahe.
hest( þegar þess er gætt, að töðui
er hægt að fyrna lítt skemda ár-
um saman, en úthey það sem þar
er mest af, er lítt nothæft fóður,
er það eldist.
Með núverandi verðlagi þykir
mér ekki óvarlega áætlað, að á-
góði af ánni sé 10 kr. á ári; afurð-
ir, dilkur og ull, kr. 25.00, en fóð-
ur og hirðing er metið á kr. 15 þar
í sveit.
Af 60 ánum, sem túnhektarínn
fóðrar, gætu bændur fengið 600
kr. arð, og þurfa því ekki að öf-
undast yfir aðstöðu þeirra, sem
búa við mjólkurmarkað Reykja-
víkur.
Til eru þær útbeitarjarðir, sem
eru svo góðar, að þar hefir sauðfé
varla. nokkuð verið gefið árum
saman, Er þess að gæta, að ef
farið er að gefa meira og betra
fóður en verið hefir, þá er alveg
áiæiðanlegt, að meðalþyngd dilk-
anna verður meiri en hún er nú.
En það sem að er, er það, að
túnræktin er enn alveg á byrjun-
arstigi.
Þar sem fengist er við ræktun^
er mest notuð þaksléttu aðferðin
gamla. Sáðsléttur sjást varla,
hafrasáning hvergi notuð, og til-
búinn áburður af mjög skornum
skamti.
Ofan á þetta bætist, að verkleg
þekking bænda á jarðræktarstörf-
um er mjög í molum. — Eru prakt-
iskar leiðbeiningar í þeim éfnum
nauðsynlegar, jafnframt því, sem
búfróðir menn færu um sveitirn-
ar og bentu hverjum búanda fyr-
ir sig á hvaða túnstæði hann ætti
að velja sér, og hvernig ihann ætti
að haga framræslu, þar sem henn-
ar er þörf.
Er þá stuttlega drepið hér á álit
þessa bónda á samanburði sauð-
fjárræktar- og mjólkurbúa- fram-
leiðslusveitanna. Yæri vel, ef þeir
gætu vakið fleiri tii umhugsunar
um lík efni. Hagfræðilegar at-
huganir eru landbúnaði vorum
mjög nauðsynlegar. Við þær
mundi það skýrast fyrir mönnum,
hvaða sveitir í raun og veru væru
beztar. Er þess að vænta, að við
slíkar umræður mundi mörgum
snúast hugur, sem nú er að flana
frá búskap og langeygðir eru eft-
ir kaupstaðarvist. — Mgbl.
Dýrtíðin í Reykjavik.
í byrjun hvers mánaðar fær
‘Hagstofan” skýrslur um smá-
söluverð á allmörgum vöruteg-
undum (aðallega matvöru)i hjá
ýmsum verriunum í ReykjaVík.
Meðaltal hverrar vörutegundar er
fundið með því, “að taka meðal-
tal af þeim skýrslum, sem varan
kemur fyrir í”. — í maímánuði í
vor varð rúmlega 3% verðhækkun
á meðaltali á vörum þeim, sem
yfirlit “Hagstofunnar” nær yfir.
Stafaði hækkunin öll frá fiskin-
um, en hann hafði þá hækkað um
24%. Aðrir vöruflokkar höfðu
staðið í stað eða breyzt mjög lit-
ið. — Ef verðlagið á vörutegund-
um þeim, sem taldar eru í skýrslu
Hagstofunnar, er borið saman við
verðlagið fyrir stríðið, kemur I
ljós, að sama vörumagn, sem
kostaði 100 kr. í júlímánuði 1914,
kostar 219 kr. í byrjun júnímán-
aðar þ. á. — Hækkunin er tölu-
vert meiri á innlendum vörum en
útlendum. — Innlendar vörur, sem
kostuðu 100 kr. í júlí 1914, kost-
uðu í byrjun fyrra mánaðar 245
kr. (222 kr. á sama tíma í fyrra),
en erlendar vörur, sem kostuðu 100
kr. í júlí 1914, kostuðu 174 kr. í
júníbyrjun í ár og 182 kr. í júní
í fyrra. Loks eru fáeinar vöru-
tegundir, “sem bæði eru innflutt-
ar og framleiddar innanlands.” —
Yörur af þeim tegundum, sem
kostuðu 100 kr. í stríðsbyrjun,
kosta nú að meðaltali 208 kr. (217
kr. í júní í fyrra).—Vísir.
THE MINNEOTA MASCOT.
Flestir ís’lendingar vestan hafs
munu kannast við blaðið Minneota
Mascot, og allir Vestur-íslending-
ar kannast við útgefandann, hr.
Gunnar B. Björnson, því hann
hefir um langt skeið tekið öflug-
an og heillavænlegan þátt í ýms-
um þeirra félagsmálum, þó blað
hans sé gefið út á ensku og alt,
sem hann hefir ritað, sé á því
máli. Enn gefur hann út Minne-
ota Mascot, en hefir nú fyrir
nokkrum árum látið af ritstjórn
blaðsins og fengið hana í hendur
syni sínum, E. Hjálmar Björnson.
Þessum unga manni hefir far-
ist ritstjórnin þannig, að National
Editorial Association, eða alls-
herjar blaðamannafélag Banda-
ríkjanna, lítur svo á, að það sé
aðeins eitt annað vikublað í
Bandaríkjunum, sem standi Min-
neota Mascot framar, hvað snert-
ir efni og frágang allan á rit-
stjórnarsíðu blaðsins.
Á þingi þessa félags, sem ný-
lega var haidið, voru Minneota
Mascot veitt önnur verðlaun og
skorti aðeins þrjú til að hljóta
fyrstu verðlaun.
Er þetta þriðja viðurkenningin,
sem Minneota Mascot hefir hlot-
ið á þessu ári. Eru tvö fyrri verð-
launin fyrir góða prentun og ann-
an frágang, og fyrir framsíðu
blaðsins, og eru þau innan Min-
nesota ríkis að oss skilst, en þessi
síðustu eiga við öll Bandaríkin.
BÓKASAFN BRENNUR.
Nýlega kom upp eldur í bæjar-
bókasafninu í Dunkirk á Frakk-
landi. Brunnu þar 90 þús. bindi
af bókum og ýms handrit, sem
hvergi áttu sinn líka, t. d. handrit
eftir Brunetto Latini og öll frum-
rit, er snertu sögu sjóhetjunnar
Jean Hart.
Brunetto Latini var ítalskur rit-
höfundur (f. 1210—1212). Vegna
innanlands styrjaldar varð hann
landflótta ti'l Fraíkklands 1260, og
settist þar að og gerðist rithöf-
undur. Seinna komst hann þó
heim til ítalíu aftur og gegndi
þar ýmsum virðingarstöðum. —
Hann var á sínum tima mikils
metinn rithöfundur, bæði í Frakk-
landi og ítalíu, og á 14. öld var
sagt, að hann hafi verið lærimeist-
ari Danté Alighieri. Á einum stað
í “Divina Comedia” minnist Danté
hans líka hlýlega, en í “Helvíti”
lætur Danté hann aftur á móti
vera meðal hinna ósiðugu. —
Af ritverkum Brunetto Latini
á ítöilsku, má nefna ljóðabréfið
“II Favoello”, líki/ngakvæðið “II
Tesoretto’’ og þýðingar á nokkr-
um ræðum Ciceros. Á norð-
frönsku (Langue o’oil)i ritaði
hann “Li Livres dou Tresor”. Er
það fræðirit viðvíkjandi landa-
fræði, náttúrusögu, siðfræði o. m.
fl., og varð þar fræg bók. — Lesb.