Lögberg - 29.08.1929, Blaðsíða 2

Bls. 2.
LÖGBERG FIMTUDAGINN 25. ÁGÚST 1929
Raunveruleiki og vísjndalegt gildi
kristilegrar trúarreynslu
Fyrirlestur fluttur á kirkjuþingi a3 Riverton, Man., 5. júní 1929 af
séra Carli J. Olson, presti í IVynyard, Sask.
3. Vissa um fyrirgefningu. j
4. Máttur til að brjóta á bak vald syndarinnar. Tilhneiging til
ýmsra synda hverfur stundum meQ öllu og fyrir fult og alt.
5. Miödepill lífsins breytist. Áður var hann syndin og eigin-
girnin. Nú er hann guð og hans vilji.
6. Sæluríkt ástand. Nóttin verðiur að degi, myrkrið að ljósi, ör-
væntingin að óblandinni gleði.
7. Daglegur vöxtur í öllu góðu, göfugu og fögru.
Sálmaskáldin lýsa reynslu trúaðrar mannssálar dásamlega og
tala um leið há-vísindalega, þegar þeir íkveða:
“Þinn andi, Guð, til Jesú Krists mig kalli,
■og komi mér á hina réttu leið.
Svo ætíð eg að brjósti hans mér halli
í hverri freisting, efa, sorg og neyð.”
“Son Gúðs ertu með sanni,
sonur Gúðs, Jesú minn;
son Guðs, syndugum manni
sonararf skenktir þinn,
son Guðs, einn eingetinn.
Syni Guðs, syngi glaður
sérhver lifandi maður
heiður í hvert eitt sinn.”
“En með því út var leiddur
alsaerður lausnarinn,
gjörðist mér vegur greiddur
í Guðs náðarríki inn
og eilíft líf annað sinn;
blóðskuld og völvan mína
hurttók Guðs sonar pína.
Dýrð sé þ^r, Drottinn minn.”
“Vertu Guð faðir, faðír minn
í frelsarans Jesú nafni, >
hönd þín leiði mig út og inn
svo allri synd eg hafni.”
“Bænin má aldrei hresta þig,
búin er freisting ýmisleg;
þá líf og sál er lúð og þjáð,
lykill er hún að Drottins náð.”
Trúuð sál hefir ætíð ljósa meðvitund um íbúð heilags anda,
frelsamdi kraft Jesú Krists og föðurkærleika guðs. “En öllum þeim,
sem tóku við honum, gaf hann rétt tií að verðá Guðs börn: þeir sem
trúa á nafn hans.” Enginn getur kallað Jesú drottinn, nema að
Heilagur Andi sé með honum.
Sálin finnur Föðurinn þegar hún meðtekur Soninn, en Heilagur
Andi leiðir hana til Krists. í þessari reynslu upplýsist skynsemin, til-
finningarnar hreinsast og helgast, viljinn endurnýjast og styrkist,
samvizkan fær frið, og sannasta gleðin kemst þá fyrst í algleyming.
Kristileg reynsla er ekki ætið með sama’ hætti. Hún getur verið
afar snögg, en hún getur líka verið mjög hægfara. Oft koma börn-
in til Jesú á mjög ungum aldri, Vaxa upp í kirkjunni eins og blómin í
garðinum, breiða út faðminn snemma morguns á móti sólinni og opin-
bera yndisleik sinn og fegurð áður en döggin, er þornuð. Þessi böm
vaxa upp í náðarfaðfni Jesú og eru að þroskast aUa sína æfi í því
sem er gott, guðlegt og heilagt. Æltti það ekki að vera þrá allra
foreldra að börnin elski guð frá fyrstu tíð og gangi á hans vegum?
En mörg ungmenni villast út á braut syndarinnar—og fullorðnir
líka. Mörgum hefir aldrei gefist tækifæri að velja eða hafna í þess-
um efnum. Fjölda margir hafa þroskast í isyrfdinni frá barnæsku.
Mjög snöggar breytingar verða oft á þessu fólki. í sál þeirra verð-
ur oft jarðskjálfti, þrumur og eldingar, sterkviðri og stormar—en
ætíð blíðalogn og skært sólskin á eftir. Andinn helgi verður að kippa
þeim á fljótu augabragði upp úr spillingardjúpinu. '
Reynsla Jóhannesar og reynsla Páls voru mjög ólíkar, en þó
jafn eðlilegar!
Emanuel Kant, þýski spekipgurinn heldur fram í “Critique of
Pure Keason” að ómögulegt sé að sanna tilveru neins, sem er fyrii4
utan meðvitundina. En í “Critique of Practical. Reason” viðurkennir
hann að það, sem hefir áhrif á meðvitundina hljóti að vera’ raunveru-
leiki. Án raunveruleika getur engin breyting orðið í meðvitundinni.
Reynsla trúaðs manns gerist í meðvitund hans, því getur enginn
neitað. Hún hlýtur að vera afleiðing af einhvcrju.
En allar afleiðingar hafa orsök.
í þessum tilfellum er aðeins um eina orsök að ræða—GUÐ.
Fyrir reynsluna fær kristinn maður þekkingu á guði. ,
“En í því er hið eilífa líf fólgið, að þeir þekki þig, hinn eina sanna
Guð, og þann, sem þú sendir, Jesúm Kri9t.”
“Vaxið í náð og þekkingu drottins Jesú Krists.”
Þekking kristins manns er bein og áreiðanleg.
1 öllum vísindagreinum verða rnenn að fullnægja eðlilegum ákil-
yrðum. Annars er þeim algjörlega ókleift að starfa á þeim sviðum.
Hið sama gíldir í því trúarlega. Fullnægi þeir ekíki þessum skilyrð-
um verður kristindómurinn þeim hulin ráðgáta til æfiloka. En
gangi þeir að kostunum, sem hann 'býður, þá eignast þeir fjársjóðinn
himneska og eilífa. Þá geta þeir sagt með manninum, sem JesÚ3
læknaði af blindunni: “Eitt er víst að eg, sem var fæddúr blindur
get nú séð.”
Vantrúarmaður fór á fund gamals manns i söfnuði Charles H.
Spurgeons og spurði hann: “Getur þú sannað tilveru guðs” Hann
ætlaði sér að gjöra gys að gamla manninum. En öldungurinn rétti
úr sér, horfði sterklega á vantrúarmanninn og svaraði spurningu hans
með annari spurning: “Þarf eg að sanna tilveru þeirrar veru sem
eg hefi þekt persónulega í 60 ár ?” Sagt er að vantrúarmaðurinn hafi
farið í burtu með kinnroða og hafi aldrei ónáðað gamla manninn
framar. Hugsunarfræði má mæta með hugsunarfræði, rökfimi með
rökfimi, ástæðum með ástæðum; en þegar um raunveruleika er að
ræða, verða menn að lúta honum, nauðugir eða viljugir, með lotn-
ingu.
Enginn breytir því, sem er raunverulegt.
Reynsla kristins manns er hávisindaleg. Hann biður og öðlast,
hann leitar og finnur. Hann knýr á og dyrnar opnast. Enginn er
vissari í sinni sök en hann.
Eg leyfi mér að benda á eitt dæmi. iÞegar eg var að hugsa um
þetta erindi las eg á ný bókina heimsfrægu: “Twice-born Men” eftir
Harold Begbie, þessi maðiv er bráðgáfaður blaðamaður og rithöf-
undur. Bókin er helguð sálarfræðingnum William James—einhverj-
um helzta visindamanninum 4 því sviði, sem uppi hefir verið. ÞesSi
bók er aðallega safn af sönnum sögum af ýmsum afar-spiltum
mönnum í versta hluta London 'borgar—mönnum, sem hafa snúið sér
til Guðs og orðið gjörbreyttar verur endurfæddar og umskapaðar.
Átakanlegasta dæmið kallar hann: “Sá lægsti af þeim lægstu.” Móðir
þessa aumingja manns byrjaði að drekka löngu áður en hann fædld-
ist. Faðir hans dó þegar drengurinn var kornungt barn. Eins og
fleiri hafa reynt ætlaði móðirin að drekkja sorg sinni i víni og fór
dagsdaglega með litla drenginn á veitingahúsið—eða drykikjukrána.
Þegar hann grét strauk hún varir hans með fingri sinum, sem húri
hafði dýpt í vín. Áfengið smakkaðist ágætlega jafnvel á svo ung-
um aldri. Ekki leið á löngu að hún giftist öðrum manni. Hið eina
sameiginlega með þessum hjónum var ást þeirra til áfengisins. Hin
eina verulega breyting á högum litla mannsins var það, að nú voru
varir hans stroknar líka með votum karlmannsfingri til að hafa hann
góðan. Hið næsta, sem kom inn í meðvitund hans voru hinn megn-
ustu ólæti á heimilinu og jafnvel blóðugir bardagar. Hjónunusn
kom mjog illa saman og flugust margsinnis á. Oftast endaði slag-
urinn með því að annað slkelti hirru. Svo flúði sigurvegarinn út í
myrkrið, en hitt hljóp á eftir bölvandi og ragnandi. Þegar drengur-
inn stálpaðist var hann stöðugt svangur. Til að seðja hungur sitt
byrjaði hann að stela úr búðum. Oft var hann barinn af kaupmönn-
um, teymdur heim á eyrunum af lögreglumönnum og lagður á kné
stjúpa síns og lúbarinn á ný með ól, sem hafði járn í endanum.
Hann var aðeins unglingur þegar hann var orðinn forhertur glæpa-
maður og fyllisvín. Hann var snemma á æfinni hneptur í fangelsi
fyrir þjófnað. Þegar hann losnaði úr fangahúsinu gekk ihann í her-
inn. Ekki leið á löngu Iþangað til að hann lenti í deilu við undirfor-
ingja og ætlaði að skjóta hann. Frá þessu var honum aftrað í tíma,
en var samstundis rekinn úr hernum með mestu vansæmd. Skömmu
9einna komst hann í kynni við vændidkvendi og gjörðist hjálparmað-
ur hennar og stal fyrir hana. Nú var hann fyrirlitinn af bókstaf-
lega öllum. Hinir allra lægstu álíta sig góða hjá honum. Hann var
settur í fangelsi í annað sinn og var þar í níu ár. Þegar sá tími var
útrunninn var það sterkur ásetningur hans að vinna aldrei framar
ærlegt handarvik, en að afla sér bæði matar og víns með þjófnaði.
En einn daginn komu til hans tveir óvæntir gestir: elskuleg og hréin-
hjörtuð stúlka úr Frelsishernum, sem fékk allstaðar viðurnefnið
“Angel-adjutant” og með henni maður, sem að þektist með nafninu
“Puncher”—umventur ofdrykkju- og glæpamaður. Þessi “Puncher”
sagði hinum sögu sína og stúlkan grátbað hann að flýja í faðm frels-
arans og þiggja hjá honum þessa sömu náð. Þau bæði gjörðu sitt
ítrasta að fá hann til að koma á samikomu hersins næsta kvöld. en
hann fyltist reiði og rak þau frá sér með fyrirlitningu. En þau
komu ekki til einskis. Einhver hreyfing hafði byrjað í sálu hans og
skömmu seinna fór hann á samkomu, sem að þessi deild hersins var að
halda—settist í aftasta bekkinn, hlustaði á sönginn, vitnisburðina,
bænirnar og ræðuna. Á móti öllujn ásetningi og fyrirætlunum gekk
hann upp að grátunum þegar syndurum var boðið að flýja í náðarf-
faðm guðs. Hann andvarpaði sáran : “Guð, vertu mér syndugum líkn-
samur.” Samkvæmt hans eigin vitnisburði fanst honum að einhver
æðri kraftur hefði lyft sér upp í annan heim. Skært ljós ljómaði í
kring um hann og hann vissi að hann var alsæll. Hann var frá sér
numinn, svo að hann gat ekki Ikomið upp einu einasta orði fyrst í 9tað.
Þegar sæluvíman fór að réna og hamn var staðinn upp frá grátunum,
sá hann allstaðar opna arma í kringum sig. 1 fyrsta sinn á æfinni
hafði hann orðið kærleikans aðnjótandi. “Angel adjutant” var'hön-
um sem sönn móðir og “Punöher” sem sannur faðir.
Sálubjálparherinn gjörir aldrei létt fyrir menn að taka sinna-
skiftum. Það var í kærleika heimtað af þessum manni að hann gengi
að eiga vændiskvendið, sem hann hafði búið með. Hún var þá í
fangelsi. En á lausnardegi hennar fór þessi maður ásamt “Angel
adjutant” á fund þessarar aumingja manneskju og bar upp'erindi sitt.
Adjutantinn lagði til að hún færi fyrst á heimili, sem Herinn hafði
stofnað til að líkna þess konar 'kvenfólki. En bún fyltist reiði og
vísaði þeim á dyr, með ókvæðisorðum og með mestu fyrirlitningu og
bitrasta hatri. Þau komust fljótt að raun um ómöguleikann að gjöra
nokkuð fyrir hana og höfðu sig á brott, en hún fylgdi þeim eftir og
hrópaði svo að margir heyrðu bvað þessi maður hefði verið, spýtti á
hann og kallaði hann hinum viðbjóðslegustu ónöfnum. Hann svaraði
ekki með einu eina9ta orði, heldur fór leiðar sinnar og leit hvorki
til hægri né vinstri, en náfölur var hann.
En nú datt honum í hug önnnr kona—móðir sín. Henni átti hann
vissulega ekkert að þakka en mikið að gjalda. Samt fór hann að
leita hennar. Hún fanst hálfdauð i ömurlegum kofa, nærri hungur-
morða. Þessa fráhrindandi mannesikju vafði bann nú að sér, sagði
henni sögu sína og grátbað hana að koma til Sama frelsarans og ganga
honum á hönd. Það gjörði hún.
/
Þegar Begbie skrifaði bókina áminstu bjuggu mæðginin saman á
litlu snotru heimili í London. Þessi maður er nú hinn bezti starfsi-
maður, fær almenningsorð fyrir stökustu ráðvendni og reglusemi,
hefir aldrei smakkað vín síðan breytingin mikla varð. Nú er honum
treyst í hvívetna og heimili þeirra mæðgina er eins og bjartur sól-
skináblettur. Það er, yndi bans og ánægja að gleðja móður sína með
óvæntum gjöfum, en hún býr til gómsætan og ljúffengan mat handa
lionum og tekur á móti honum þreyttum úr vinnunni á kvöldin ávalt
með mestu ástúð.
Kæru tilheyrendur ! Þetta er engin ímynduð skáldsögu persóna.
Þessi maður er vel þektur í sínu nágrenni. Allir vissu hvað hann
var og allir vita hvað hann er nú. Sálarfræðin verður að útskýra
þetta eða játa fáfræði sína og vanmátt. Heimfærum nú það, sem
kallast “multiple hypotheses’ upp á þetta dæmi. Gjörum allar hugs-
anlegar tilgátur því viðvíkjandi. Hvert skyldi þessi mikla breyting
eiga rót sína að rekja? Braust fram eitthvað, sem hann hafði lært
í bernsku—einihver fyrri áhrif og gjörbreytti honum þannig? Ó-
mögulegt, vegna þess að honum hafð'i aldrei verið kent neitt gott fyr
eða síðar. Hann hafði líklega aldrei heyrt guð nefndan áður. Eða
vaknaði einhver göfug tilfinning, sem honum var meðfædd, og á-
orkaði svona miklu ? Bf svo hefði verið, því kom breytingin ekki
fyr en “Angel-Adjutant” og “Puncher” töluðu við hann? Máske
einhver mannlegur kraftur hafi unnið þetta dýrðlega og undraverða
verk? En þá er mér spurn: Því framkvæma ekki sálarfræðingarnir
slík kraftaverk? Er hægt að benda á svipaðan viðburð fyrir utan
trúarlegt starf ?
Heilbrigð skynsemi gefur að eins eitt svar. “Guð framdi krafta-
verk á þessum manni!’’ Skyldi hahn sjálfur véfengja þetta? Skyldi
hann efast eitt augnablik um tilveru guðs, guðdóm Jesú Krists, náðar-
verk Heilags Anda, endurlausnina, himnaríki, helvíti, nauðsyn endur-
fæðingarinnar eða nokkra aðra grundvallarkenningn kristindómsins.
Eg hefi bent á þetta dæmi eingöngu fyrir þá Skuld að það er hið
átakanlegasta, sem eg þekki. Sá, sem getur læknað verstu og hættu-
legustu isjúkdómana ætti ekki að verða ráðalaus með smákvillana.
Þann kraft, sem er megnugur að lyfta mönnum úr lægstu spill-
ingardýkjunum upp á hæðstu tinda heilagleikans ber öllum að viður-
kenna og heiðra. ’
Sá kraftur hlýtur að vera raunveruleiki. |
Kæru vinir! Eikkert er jafn raunverulegt og kristindómurinn og
ekkert jafn raunverulegt og trúarreynsla sanrikrÍ9tins manns. Vitandi
eða óafvitandi er hann ávalt á vísindalegum grundvelli. Hann getur
sagt af öllu hjarta: “Vér tölum það, sem vér vitum og berum vitni
um það, sem vér höfum séð.”
En þrátt fyrir þessa óbifanlegu vissu'—vissu, sem að reynsla ald-
anna hefir gjört öruggari og öruggari, dylst mér eigi, að aldrei hefir
fráfallið frá trúnni verið jafn algengt og ömurlegt og í samtíð vorri.
Fjöldi af þeim, sem einu sinni gengu með Jesú erú honum fráhverfir
nú. Þetta minnir mig á sjötta kapítulann í Jóhannesar guðspjalli.
Jesús hafði flutt dásamlega ræðu en fólkinu þótti hún “hörð.” Allur
fjöldinn þoldi hana ekki. Mannþyrpingin tvistraðist og hvarf. Allir
lærisveinarnir yfirgáfu hann nema hinir tólf. Hann horfði á eftir
mannfjöldanum vafalaust með blæðandi hjarta með tárvot augu, með
sálu sína sundurflakandi í sárum Hann vissi hvert ferðinni var
heitið fyrir þetta aumingja fólk. Svo sneri hann sér að hinum tólf
og spurði þá: “Viljið þér ekki einnig fara burt?” “Þá svaraði Pétur:
r“Herra, til hvers eigum vér að fara? Þú hefir orð eilífs lífs og vér
höfum trúað og kannast við, að þú ert Kristur, sonur hins lifanda
guðs.” í
Kæru kirkjuþings menn! Eigum vér ekki að fara líka? Væri
ekki hyggilegt að fylgjast með straumnum? Væri ekki ráðlegast
að yfirgefa Jesú? En til hvers eigum vér að fara? Eigum vér að
fará til algyðismanna, sem segja að alt sé guð og guð sé alt. Eftir
þessu erum vér allir guðir, en það eru pöddurnar og fnoskarnir lika?
Eigum vér að fara til efnishyggjumanna, sem kenna að öll tilveran sé
eingöngu efni og orka? Eigum vér að fara til Humanistanna, sem
álíta manninn æðstan í tilverunni, en neita þó að hann sé nokkuð
meira en líkami ? Eigum vér að fara til eivitanna, sem segja að guð
sé kannske til en með öllu óþekkjanlegur ? Eigum vér að fara til
guðleysingjanna, sem neita tilveru guðdómsins algjörlega? Eigum
vér að fara til andatrúarinnar, sem gjörir fjölda marga vitskerta?
Eigum vér að fara til guðspekinnar, sem heldur fram að vér höfum
fæðst ótal sinnum og eigum eftir að fæðast margsinnis enn? Eigum
vér að fara til heimshyggjunnar, sem telur það hið æðsta góða að
klæðast purpura og d'ýrindis lini og að lifa hvern dag í dýrðlegum
fagnaði ?
Mér er ekki unt að ráða fyrir aðra, en eg ætla að halda áfrani
að vera með Jesú! ó ! Látuni oss öll hrópa einróma upp í hæðirnar*
í kvöld—já ! hrópa svo hátt að englarnir heyri til vor: “Herra til hvers
eigum vér að fara? Þrví þú hefir orð eilífs lífs, og vér höfurrf trúað
og kannast við, að þú ert Kristur, sonur hins lifanda Guðs.”
“Gegnum hættur, gegnum neyð
göngum, Krists menn, vora leið.
'Hvorki blöskri böl né kross.
brauðið lífsins styrkir oss.
Áfram þvi með dug og dáð
Drottins stucklir ást og náð.
Sé hann með oss, ekkert er
óttalegt, þá sigrum vér.”
Með Jesú er sigurinn vis! Án hans munum vér tortímast!
Trúarreynslan er hin æðstu vísindi!
Fréttabréf^
úr Suður-Þingeyjarsýslu.
1. apríl—1. júlí.
Loks kom að því, að tíðarfarið
breyttist til hins verra hér norð-
ur frá. Var eikki við því að bú-
ast, að slík veðurgæði héldist til
lengdar. — Úr miðjum apríl gekk
í þráláta norðaustamátt og kulda,
sem héldust stöðugt að heita mátti
fram í miðjan maí-mánuð. Sjó-
aði þá mikið í sumum bygðarlög-
um hér, en í öðrum var að heita
mátti auð jörð. Var kominn tölu-
vert mikill gróður hér fyrir þessa
kulda; t. d. var fjalldrapi víðast
hvar út sprunginn og farið að
grænka í túnum. En þessum
gróðri fór aftur eða hann stóð í
stað, því frost voru oft á nóttum.
— Um miðjan maí-mánuð hlýnaði
aftur og gerði sæmilega góðatíð,
úrkomur töluverðar af og til, en
hlýindi þó. Er útlit fyrir, að
sprettan verði vel í meðallagi, ef
ekki koma kuldar; stofn á túnum
góður, en engjar lakari.
Sýsluglíma var háð í samkomu-
húsinu í Húsavík þ. 21. apríl. Voru
keppendur 12 upphaflega, en sum-
ir gengu úr leik meðan á glím-
unni stóð. M/eiddist einn þeirra
mikið; gekk handleggurinn úr
liði og varð að ná í lækni. —
Flesta vinninga hafði Sigurður
Stefánsson frá öndólfsstöðum í
Reykjadál. Næstur með vinninga
varð Dagbjartur Sigurðsson í
Áltftagerði við Mývatn. — Þann 9.
júní fór fram Saltvíkurhlaup svo-
kallað, sem hlaupið hefir verið á
hverju ári síðan 1914. Vegalengd-
in er 5 kílómetrar og hlaupið eftir
braut. Vann það að þessu sinni
Flosi Sigurðsson frá Hrappstöð-
um í Kinn; er það í þriðja skifti,
sem hann vinnur þetta hlaup, og
hlaut þá bikar þann til ^ignar,
sem veittur hefir verið að verð-
launum fyrir það. Hlauphraðinn
var 18 mínútur. Næstur að marki
varð Snorri Gunnlaugsson í Geita-
felli, Reykjahverfi, Munaði ekki
nema fáum sekúndum á hlaup-
hraða hans og Flosa.
Sunnudaginn þann 39. júní var
íþróttamót Sambands Þingeyskra
ungmennafélaga og var það hald-
ið að ÍBreiðamýri í Reykjadal. Þar
var kept í þessum íþróttum:
Glímu, hlaupum (100 m., 800 m.
og 1500 m., stökki (hástökki, lang-
stökk, þrístökk og stangar-
stökki), sundi (50 m. og 200 m.)l,
kúluvarpi, kringlukasti, spjótkasti
og knattspyrnu. Sýnist nú aftur
vera að lifna yfir íþróttunum í
héraðinu, þvi mjög lítil þátttaka
var í þeim um skeið. — En á þessu
móti mátti þátttakan heita góð.
Ungmennafélögin í sýslunni senda
sína beztu iþróttamenn á mót
þessi og eru svo vinningar reikn-
aðir í stigum, sem hvert félag
fær.
Verklegar framkvæmdir munu
verða með meira móti í héraðinu
í vor. Fyrst og fremst er það
jarðræktin, sem sitja mun í fyrir-
rúmi í sveitunum. Margir áttu
eftir að fullgera flög sín, sem
brotin voru í fyrra, herfa þau, sá
og valta, og hafa byrjað á því. Þá
taka menn fyrir stærri og minni
spildur til þess að plægja og herfa
í vor. Dráttarvél sú, sem keypt
var í héraðið í fyrra, hefir unnið
alt af af og til, en þó hefir hún
tafist mikið vegna ilana. Drátt-
arvélin, sem Samband Þingeyskra
búnaðarfélaga pantaði er nýlega
komin til Húsavíkur og er byrjað
að vinna með henni þar. En þó
er það lítið enn, vegna þess að
staðið hefir á herfum, sem áttu
að koma með henni, en eru ó-
komin.
Brautarvinna er mikil, bæði
þarf að gera við akbrautina gömlu
suður frá Húsavik og svo er ver-
ið að leggja ýmsa vegi frá henni
inn í hinar afskektari sveitir. Er
slæmt til þess að vita„ hvað mik-
ið fé fer til þess að endurbæta
gömlu akbrautirnar á hvorju vori.
Er það mikið til vegna þess,
hvernig bifreiðirnar fara með
þær, þegar klakinn er að þiðna úr
jörðinni. Er álitamál, hvort
ekki skuli banna bifreiðaumferð-
ir um brautirnar þann tíma, og
mundi ríkissjóði sparast mikið fé
með því móti, því þá þyrfti mikið
minna að gera við brautirnar.
Virðist vera réttara að láta það
fé, sem á þann hátt sparast,
ganga til þeirra brauta, sem
menn eru að berjast við að leggja
inn í hin afskektari héruð, en kom-
ast oft og tíðum mjög lítið og
seint áfram vegna fjárskorts.
Og þó er þðrfin fyrir bættar sam-
göngur þar ekki síðri en í hinum
sveitunum.
Byggingar munu nokkrar verða
reistar hér í sveitunum í vor, en
þó tæplega eins mikið og í fyrra.
Bygt mun verða á þó nokkrum
sveitabæjum og'allstaðar að heita
má úr steinsteypu, því hún er nú
orðin aðal byggingarefnið. Fjár-
hús, hlöður og safnhús er líka víða
farið að byggja úr steinsteypu.
Sundlaug er verið að byggja við
hverina í Reykjahverfi. Gengst
ungmennafélagið “Reykhverfing-
ur” fyrir því verki. Læugin er
rúmir 12 m. að ummáli; en af því
plássi verður steypt stétt og klefi
fyrir steypuböð. Sundlaug þessi
á að verða yfirbygð, en ekki mun
verða lokið við byggingu hennar
á þessu ári.
Rafstöðvar verða settar upp á
nokkrum sveitabæjum í sýslunni
í vor. Búið er að setja þær upp
sumstaðar og eru nokkrir Skaft-
fellingar við það, þar á meðal
Bjarni Runólfsson frá Hólmi. Þær
stöðvar, sem fullgerðar eru, eru á
þessum bæjum: Einarsstöðum í
Reykjadál og Ingjaldsstöðum, í
sömu sveit, Landamóti og Hall-
dórsstöðum í Kinn (saman um
eina). — Auk þess verða settar
stöðvar á tveimur eða þremur |
bæjum í Bárðardal og ef til vill
víðar.
Heilsufar hefir verið gott í hér-
aðinu undanfarið.
Uppburður af fiski í Húsavk í
vor, en heldur sjaldan hægt að
róa upp á síðkastið, vegna storms
og gæftaleysis. — Vísir.
Rossini kardináli
kemur til Reykjavíkur.
Reykjavík, 23. júlí.
Klukkan 5 á sunnudaginn kom
“Dronning Alexandrine” hingað
og með henni kom van Rossum
kardínáli ásamt skrifara sínum
dr. Vater Drihmann, Mijnheer
Drihmann gentilihomme (bróðir
hins fyrnefnda)v hollenzka um-
sjónarmanni reglunnar Dr. H.
Hupperts, monseigneur Brems,
biskupi í Danmörku, og dr. M.
Muller, biskupi í Svíþjóð. Áður
kom með Botníu V. Richard. yfir-
maður Maríureglunnar, sem starf-
ar hér á landi.
í dag kemur dr. Kjelstrup með
“Mercur”. Er hann staðgöngu-
maður norska “provicarsins”, sem
ekki treysti sér að takast þessa
ferð á hendur, sökum elli.
Niðri á bryggju hafði safnast
saman mesti manngrúi, en Meul;
enberg prefect var þangað kom-
inn í fullum skrúða, til þess að
taka á móti gestunum. Féll hann
kardínálanum tvívegis til fóta og
kysti á hring hans, en lúðursveit-
in lék á bryggjunni. — Síðan fóru
gestirnir í bílum upp að Landa-
koti og þangað streymdi manngrú-
inn líka. Astan við spítalann var
stigið af bílunum. Þar biðu 12
kórdrengir í skrúða og með dýr-
gripi og helgifána kirkjunnar í
höndum, og enn fremur 14 hvít-
klæddar smámeyjar með blóm-
sveiga um höfuð. Ein þeirra,
dóttir Vendels trésmiðs, gekk á
móti kardínála, mælti nokkur orð
á þýzku og rétti honum blóm-
vönd. Síðan hélt skrúðfylkingin
áfram til hinnar nýju kirkju og
var borinn tjaldhiminn yfir kardí-
nálanum og biskupunum.
Margir voru þeir, sem vildu fá
að komast inn í kirkjuna og varð
allmikil þröng úti fyrir dyrunum
og stóð nokkuð á því, að menn
kæmust inn. Þegar kirkjan var
orðin full af fólki, fór fram
venjuleg móttökuathöfn eftir
kaþólskum sið. ’Síðan settist
kardínálinn í iheiðurssæti það, er
honum var ætlað, en prefect
Meulenberg bauð hann velkominn
með ræðu og mælti á frönsku.
Því næst voru sungin 10 fyrstu
erindin úr fagnaðarljóðum Stef-
áns frá Hvítadal, þeim er birtust
í Lesbókinni á súnnudaginn, og
sungu erindin til skiftis Sigurður
Skagfield óperusöngvari og söng-
flokkur nunna. Að því loknu
flutti kardínálinn bæn og blessun.
Var svo gengið út í hátíðlegri
skrúðfylkingu og kardínálinn
leiddur til bústaðar síns og á
meðan lék iúðrasveitin sálmalag.
Klukkan 10 í gærmorgun heim-
sótti kardínálinn forsætisráðherra
íslands, er sæmdi hapn stórkrossi
Fálkaorðunnar, með stjörnu.
Kilukkan 5 í gærkvöldi hófst
vígsia kirkjunnar í Landakoti —
vay hún þá vígð að utan með
mörgum og miklum ‘serimonium’,
sem of langt yrði að lýsa. Kardí-
nálinn gekik tvívegis! rangsælis
um kirkjuna og stökti á hana
vígðu vatni, og seinast réttsælis
og stökkti þá enn vígðu vatni á
hana að utan. Þá var gengið inn
í kirkjuna, og fór þar fram helgi-
athöfn, og mun mörgum aðskota-
dýrum hafa þótt það einna undar-
legast, er ösku var stráð á gólfið í
kross og kardínáli reit þar í, með
staf sínum. Aska 'þessi var af
vigðum málmu mog reit kardínál-
inn á annan legg krossins staf-
rófið á' grísku, en á hinn legginn
hið latneska stafróf, og er þetta
einn af helgisiðum kaþólsku kirkj-
unnar, sem eru svo margbrotnir,
að sérstakan siðameistara þarf við
hverja meiriháttar athöfn.
Kl. 10 f. h. í dag á að ívígja
kirkjuna að innan með mikilli við-
höfn og á fimtudagsmorgun kl. 9
á að vigja prefect Meulenberg til
biskups. — Mgbl.
BAKIÐ YÐAR EIGIN
| “BRAUD
1 mea- %
ROTAL
CAKES
Sem staðist het-
ir reynsluna nú
yfir 5o ár
Bréf frá Færeyjum
Bréf þetta er frá Vestfirðingi,
sem fyrir skömmu er kominn úr
Færeyjadvöl.
Fiskveiðar.
Árið 1928 fiskuðu Færeyingar
óhemju Ihér við land, einkanlega
þó fyrir Suðurlandi á ^vetrarver-
tíðinni. Það ár fóru og nokkur
skip til Grænlands að fiska, fóru
í lok júní og byrjun júlí og komu
aftur í septembermánuði. Eitt
skipið var um tvo mán. að heim-
an í veiðiferðinni, og var 18 daga
að veiðum. Afli þess var 1,000
skpd. af saltfiski (160 kg. skpd.).
Fiskurinn var bæði stór og smár,
fiskaður við vesturströndina 12—
16 mílur frá landi. Skipshöfnin
var 28 manns. Fiskað var á
bátum frá skipunum. Tíð var
góð það sumar, en tíðar þokur.
Ekki mega Færeyingar fiska inni
á fjörðum þar og helzt ekki leita
hafna, nema þá reki nauður. Skip-
stjórinn einn sagði mér þá sögu,
að hann þurfti að leita læknis
fyrir nokkura háseta sína. Fór
hann til Godthaab og fóru þeir
skipverjar til læknis og fengu
þær aðgerðir, er þeir þurftu. Á
leiðinni til sjávar gengu þeir fram
hjá grænlenzkum stúlkum, sem
voru að þvo fisk, og staðnæmdust
þar ögn. Kom þá óðara danskur
valdsmaður og skipaði þeim á
brott og út á skip. Sýnir þetta
vel einangrun Grænlendinga. En
þrátt fyrir alla varúð, eru kyn-
ferðissjúkdómar afar útbreiddir í
Grænlandi, og sömuleiðis berkla-
veiki. —
Nú munu Færeyingar eiga um t
160 skútur og flestar fiska þær
við ísland á verarvertíð. Margar
eru með hjálparvél og er þeim
það bráðnauðsjmlegt, til þess að
halda sér sem bezt á hrauninu á
vetrum. Yar afli beztur síðast-
liðinn vetur á skútur með hjálp-
arvél, minni á seglskútur. Hæst-
ur afli á skip á Suðurlandsvertíð
í vetur var 75,000, var það langt-
um meira en árinu áður. Þó voru
hlutir yfirleitt rýrir. Þannig sagði
mér einn fiskimaður, sem dró
4,500 fiska, að hans hlutur væri
eigi yfir 8—900 kr. Hafa fær-
eyskir fiskimenn 1-3. frítt af
drætti sínum, 2-3. fær skipið og
leggur alt til, fæði, olíu, beitu og
veiðarfæri. iMargar eru þessar
skútur lélegar og illa út búnar. Nú
sem stendur láta Færeyingar
byggja nýjar og stærri skútur,
160-250 ton. Lánar danska ríkið
4-5. hluta, en eigandi leggur fram
1-5., þó með því skilyrði, að skút-
an sé bygð í Danmörku. Heyrt
hefi eg, að Danir láni hálfa miljón
króna á ári til nýrra skipa fyrir
Færeyinga nú um nokl^ur ár, enn
fremur 150,000 kr. árlega til verk-
unarstöðva á landi, þurkhúsa, ís-
húsa o.s.frv., með sérlega góðum
greiðsluskilmálum.
Landbúnaður.
Svo virðist mér, sem framfarir
séu litlar á því sviði í Færeyjum,
en auðvitað eru þar ólíkt verri
skilyrði til ræktunar en hér á
landi. Eyjarnar eru hálendar,
sumrin köld og svöl. Alt fé, sem
eg sá, var lítið og ullarljótt, eins
voru kýr litlar og rýrar, sem lík-
lega orsakast meðfram af rýru
haglendi. Víða ganga kýr úti
alt sumarið, er þá gengið á hag-
ann og þær mjólkaðar þar. Meðal-
nyt kúa mun vera mjög lág. Sauð-
fénaður gengur þar sjálfala, eru
aðeins á stöku stað bygð skýli út
um eyjamar fyrir sauðfé, í verstu
veðrum. Sagt var mér, að í hörð-
um vetrum félli talsvert af fén-
aði. Víða er það svo í þessum
færeysku iþorpum, að löndum, er
að þeim liggja, er skift í marga
reiti, má því enginn eiga fleira
kvikfé en í hlutfalli við stærð
landsins.
Fuglatekja.
Færeyingar eru góðar skyttur,
enda fær fuglinn að vita af því,
bæði hér við land og heima hjá
þeim. Einkennilega Ijótur siður
er það hjá Færeyingum, að skjóta
svartfuglinn hvað mest um varp-
tímann. Átti eg tal um þetta við
mentaðan mann og fleiri, en menn
virtust ekki gera sér þess grein,
hve villimenskulegt slíkt er. Slíkt
þyrfti að banna með lögum, bæði
þar og hér. Fuglatekjan mun oft
gefa lítið af sér í Færeyjum. —
Bjargmenn eru Færeyingar ágæt-
ir. — Vísir.