Lögberg - 03.10.1929, Síða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. OKTÓBER 1929.
Bls. 6.
í ;
Mánadalurinn
EFTIR
J AC K LON DON.
Heimili Halls stóð öllum þessum vinum
hans og félögum ávalt opið. IJað var eins og
nokkurs-konar samkomustaður. I húsinu var
ein afarstór stofa, sem var vel útbúin að öllu
leyti. Þar var mikið af bókum og ávalt nvj-
u.stu blöð og tímarit. Þarna voru þau Willi og
Saxon áva'lt velkomin, og það leið ekki á löngu
þangað til þau fóru að vera þarna eins og heima
hjá sér. Þarna var rætt um alla skapaða hluti
milli himins og jarðar, og þar var mikið sungið
og leikið á hljóðfæri. Þarna gerðu konumar
líka allskonar hannyrðir og þeim þótti meir
en lítið vænt um að fá Saxon í hópinn, því þar
gat hún kent þeim margt, sem þær kunnu ekki
áður.
Þau höfðu ekki verið heila viku í Carmel,
þegar Willi kom einu sinni að máli við Saxon
og sagði:
“Þú getur ekki ímvndað þér, hvað eg sakna
þess, að þú skildir eftir beztu fötin þín í Oak-
land. Er nokkuð á móti því að skrifa Tom og
biðja hann að senda okkur eitthvað af þeim?
Þegar við förum héðan, getum við sent honum
þau aftur. ”
Saxon skrifaði Tom, og hún var óvanalega
glöð í huga. Maðurinn hennar elskaði hana
eins og áður. Nú hafði hún aftur séð sömu ást-
ina í augum hans, eins og fyrrum, en sem hafði
verið hulin einhverjum skugga meðan erfið-
leikar verkfallsins mikla grúfðu yfir þeim.
“Þær eru vel klæddar, sumar konurnar
hérna, en engin þeirra eins smekklega eins og
þú, ef eg hefi nokkurt vit á á þeim hlutum,”
hafði hann sagt við hana. “En ef þetta kemur
ekki, sem þú baðst Tom um að senda þér, þá
veit eg ekki hvernig fer fyrir mér.’’
Hall átti tvo reiðhesta, og eins og við mátti
búast, drógst hugur Willa mjög að þeim. Voru
hestarnir geymdir hjá manni, sem hafði stórt
hesthús og leigði hesta og vagna ferðafólki,
sem þarna kom. Hann flutti líka póstinn milli
Carmel og Monterey. Þegar hann leigði ferða-
fólki vagn og'hesta, varð hann einnig að leggja
til keyrslumann. Þar var Willi hentugur mað-
ur, og var hann oft beðinn að keyra með ferðfa-
fólk þar um nágrennið. Fyrir það fékk hann
þrjá dali á dag.
“Það lítur1 nokkuð stórt á sig margt, af
þessu ferðafólki, sem hér er á ferð,” sagði
hann einu sinni við Saxon. “Og það hefir allra
hapda siðvenjur, sem eg kann ekki við. Það
segir æfinlega Mister Roberts, í staðinn fyrir
að kalla mig Willa, eins og eg hefi vanist. Það
er eins og því sé einlínis ant um oð láta mig
finna, að eg sé lægra settur heldur en það
sjálft. Eg er nú samt ekki beinlínis þjónn, en
samt ekki nógu góður til að jafnast á við þetta
ferðafólk. Því finst eg vera einhvers staðar
svona mitt á milli þess að vera keyrslumaður,
sem sjálfur á hestana og vagninn, og þjónn.
Þegar það fær sér að borða, þá verð eg alt af
að borða einn út af fyrir mig, eða þegar hitt
fólkið er búið. Alt öðru vísi en hjá Hall í>g hans
fólki. Og þetta fólk, sem eg var með í dag, það
hafði alveg ekkert handa mér. 1 hvert sinn,
sem eg keyri fólk hér eftir, vil eg að þú takir
til nesti handa mér, svo eg sé ekkert upp á það
kominn. Eg vil ekkert af því þiggja, þessu
hyski. Einn þeirra ætlaði einu sinni að gefa
mér peninga. Eg þóttist ekki sjá það og gekk
í burtu og maðurinn glápti á mig og vissi ekki
hvaðan á sig stóð veðrið’’
Willa féll verkið vel engu að síður og hon-
um þótti miklu skemtilegra að keyra fjóra vilj-
uga keyrsluhesta, heldur en vinnuhestana, sem
hann var vanastur við. Hann gat ekki stilt sig
um að keyra stundum æði hart og kannske dá-
lítið gapalega, einkum þegar hann vissi að
fólkið, sem í vagninum var, var óvant ferðalög-
um og kannske ekki sérlega kjarkmikið. Ef til
þess kom, að hestur yrði veikur eða meiddist,
þá vissi Willi vanalega bezt hvað gera skvldi
og það miklu betur en eigandinn.
“Þarna gæti eg fengið stöðuga vinnu, ef
eg bara vildi,” sagði hann einu sinni við Saxon.
“Það er allstaðar úti í sveitunum hægt að fá
nóga vinnu fyrir hvern mann, sem vill vinna
og getur eitthvað gert. Eg er viss um, að þarna
get eg fengið sextíu dali um mánuðinn. Eig-
andinn hefir fyllilega gefið mér það í skyn,
Nú gæti eg vel keyrt sex hesta, og ef eg hefi
einhvern tíma tækifæri til þess, skal eg taka þig
með mér og við skulum skemta okkur vel.”
Willi tók lítinn þátt í samtalinu í stóru
stofunni hjá Hall. Honum fanst nauða lítið til
þess koma. Tímanum, sem til þess fór, fanst
honum heldur illa varið og vera nær að verja
honum til að æfa sig í einhverjum íþróttum,
eða þá til að spila, ef ekki vai* annað. Saxon
þar á móti hafði mikla ánægju af þessu sam-
tali. Þó hún skildi að vísu ekki nema tiltölu-
lega lítið af því, sem fólkið var að tala um, þá
skildi hún nógu mikið til þess að hafa skomtun
og ánægju af því, og var það vafalaust tilfinn-
ingin meir en þekkingin, sem því réði.
Eitt af því, sem Saxon gat ekki skilið, var
hið mikla bölsýni, sem alt af skaut upp höfðinu
við og við. Bar einna mest á því hjá írska leik-
ritaskáldinu, og var hann ákafur bölsýnismað-
ur. Ungur maður, St. John að nafni, sem
skrifaði ritgerðir fyrir tímarit, var reglulegur
anarkisti og lærisveinn Nietzsohe. Masson mál-
ari hélt því fram, að eftir dauðann svæfu allir
menn eilífum, tilfinningalausum svefni. Hall
var vanalega kátur og glaður, gekk stundum
lengra en nokkur hinna og var öllum hinum ó-
ánægðari. Þegar talið snerist í þessa átt,
hafði Saxon mikla samhygð með þessum börn-
um listarinnar, sem henni fanst að öðru fólki
frekar ætti að vera ánægt.
Eitt kveldið sneri Hall sér alt í einu að
Willa, sem hafði svona að einhverju leyti fylgst
með samtalinu, og skilist helzt, að þessu fólki,
sem vafalaust var svo framúrskarandi gáfað
og mentað, liti þannig á lífið, að það væri lítið
annað en endalaus barátta, sem æfinlega end-
aði með algerðum ósigri.
“Heyrðu, þú þarna heiðingi, sem ert feitur
og sællegur eins og uxi og hefir hestaheilsu og
ert altaf glaður, hvað heklur þú um alt þetta?”
“Eg hefi haft nóga örðugleika við að
stríða,” svaraði Willi hægt og seint, eins og
hann var vanur. “Eg hefi tekið þátt í miklu
verkfalli, sem varð alt til ónýtis og verra en
það. Eg ihefi orðið að pantsetja úrið mitt og
ekki getað borgað húsaleiguna eða keypt okkur
mat til að borða. Eg hefi hvað eftir annað lent
í illindum við aðra menn og verið barinn til
óbóta og barið aðra, og eg hefi verið settur í
tukthúsið, af því eg hagaði mér eins og asni.
Mór skilst, að þið haldið að það sé bezt að vera
svín, sem verið er að ala til slátrunar, því að
svíninu líður vel, þegar það hefir nóg að éta og
hefir engar áhyggjur af neinu, en mennimir
eiga alt af í endalausu stríði.”
“Þetta er ágæt hugmynd hjá þér um svín-
ið. Það er náttúrlega langbezta lífið, að hafa
engar eftirlanganir til neins annars en að seðja
munn og maga, og geta veitt sér það, og mega
svo hverfa inn í tilveruleysið.”
“En þá nýturðu ekki þess, sem gott er og
ánægjulegt í lífinu,” svaraði Willi.
“Segðu mér hvað það er, ef þú getur,” sagði
Hall.
Willi hugsaði sig um dálitla stund. Honum
virtist lífið hafa margt gott að bjóða, en fann
hins vegar til þess, að það var enginn hægðar-
leikur að lýsa því, eða gera það öðrum ljóst.
Honum gekk erfitt að komast á stað, en liðkað-
ist að tala, þegar fram í sótti.
“Ef þú hefir einhvern tíma reynt krafta
þína og fimleik við annan mann, sem er þér
jafn snjall, en samt unnið sigur, þá skilur þú
kannske hvað eg á við. Jim Hazard og eg njót-
um mikillar gleði, þegar við syndum gegn um
brimið langt út í sjó, og því meiri, sem öldurn-
ar eru hærri. Og okkur líður vel, þegar við
á eftir erum búnir að taka steypibað og þurka
okkur svo og nugga vel og vandlega, og líkam-
inn er allur liðugur og skinnið mjúkt eins og
silki----”
Hann þagnaði, og fann vafalaust, að honum
var alveg að mistakast að gera það ljóst, sem
fyrir honum vakti.
“Við vitum þetta alt saman, Willi, sem þú
ert að reyna að segja,” sagði Hall. “En við
vitum líka, að þegar fer að líða á æfina, þá
kemur gigtin og sykursýkin og krabbameinin
og allir aðrir kvillar og gera manni lffið ó-
bærilegt.”
AVilli gerði aðra tilraun: “Maður nýtur
áreiðanlega margra gæða í lífinu. Það er gott
að vera hraustur og heilsugóður. að er gott
að drekka kaffið, sem hún Mrs. Hall býr til, en
það er bezt af öllu, að eiga konu, sem maður
elskar og sem elskar mann. Það eru mestu
gæði, sem lífið hefir að bjóða. Lítið þér bara
á hana Saxon, og þá hljótið þið að skilja, að
mér finst lífið bjart og blítt.”
Kvenfólkið gerði mikinn róm að því, sem
Willi sagði.
“En setjum nú svo, að þú hættir að vera
svona hraustur, eins og þú ert nú, og það farí
að brezta og braka í skrokknum á þér, í hvert
sinn, sem þú hreyfir þig, rétt eins og rvðguðum
hjólbörum,” sagði Hall. “Eða setjum svo, að
Saxon yrði leið á þér, og færi burt með ein-
hverjum öðrum. Hvað þá?”
“Það hefir ekki komið fyrir enn þá, og kem-
ur kannske ekki fyrir fyrst um sinn,” svaraði
Willi.
“Lítið þið bara á Saxon,” sagði Hall. “Hún
stokkroðnar. En hvað hefir þú að segja um
þetta, kona góð?”
“Eg hefi það að segja,” sagði Saxon, að
það er engin kona ánægðari en eg, og engri
konu þvkir meira til manns síns koma, heldur
en mér þykir. ”
“Eg býst við, að þú hafir réttara fyrir þér,
en við hinir,” sagði Hall við Willa.
“Eg veit ekki,” sagði hann seinlega. “Þið
hafið lesið svo mikið, að þið líklega vitið miklu
meira en eg. ”
“Láttu það ekki henda þig, að taka aftur
það sem þú sagðir,” sögðu konumar, margar í
einu.
Willi var enn seinn til svars, en sagði þó,
eftir nokkra umhugsun:
“Hvað sem þessu líður, þá vil eg heldur
vera eins og eg, heldur en vera veikur af of-
miklu bókviti. Einn koss frá Saxon er betri,
en öll bókasöfn veraldarinnar. ”
X. KAPITULI.
“Það hljóta að vera hlíðar og dalir, og frjó-
samt lahd og ár og lækir, og góðir keyrsluvegir
og jámbrau^ir einhvers staðar nærri, mikið
sólskin og nógu kalt til að hafa teppi ofan á
sér á nóttunni, og ekki bara furatré, heldur
allskonar önnur tré og nóg beitiland fyrir hest-
ana og kýmar hans Willa og dýr og fuglar
handa honum að skjóta-----”
“0g ekki þoka,” skaut Saxon inn í, því hún
efaði ekki, að Hall væri að tala um landið, sem
þau Willi ætluðu sér að finna og setjast að á.
Hall skellihló. _ .
“Og náttgalar, sem eiga þar heima í ollum
trjám,” hélt hann áfram, “og blóm, sem aldrei
fölna, og býflugur, sem stynja ekki og mjólk og
hunang og óskasteinar—. Já, eg veit svo sem
hvar þennan stað er að finna. Eg skal bara
sýna þér.” „
Hún beið, meðan hann var að skoða kort al
ríkinu, sem sýndi alla vegi, sem lagðir voru
þegar það var 'búið til, og vegi sem til stóð að
lagðir yrðu. Hann fann ekki þar það sem hann
var að'leita að, og þá tók hann stórt kort, og þó
það sýndi öll lönd jarðar, þá fann hann samt
ekki þetta sælunnar land. ,
“Eg get ekki fundið þetta núna, en^ef þu
kemur hérna í kveld, þá skal eg vera búinn að
finna það.”
Þegar hann kom um kveldið, fór hann með
henni út fvrir húsdyrnar og lét hana horfa á
tunglið gegn um stóran kíkir.
Á HEIÐUM
Eftr Henrik Ibsen.
I.
Eg bind í snatri’ á bakið mal
og byssu tek í mund;
og hurðum loka’ og liirzlum skal.
Eg hverf í burt um stund.
Til gömlu mömmu gái ’ ég inn,
en geng strax út um hæl;
legg hönd á öxl og kyssi kinn.
Eg kem brátt heim í þetta sinn
og segi: Vertu sæl!
Svo liggur upp um berg og börð
í bugðum gatan mín.
Eg lít til baka', á lágan fjörð
í logni tunglið skín.
Hjá granna mínum gatan lá
að garði; kvöldsins frið
eg hvíla yfir öllu sá.
En eitthvað bærðist, fanst mér þá,
við garðsins grindahlið.
Þar stóð hún leynd og leit til mín,
í ljósum sumarkjól,
og hvíslar: Sæll! svo fríð og fín
sem fjóla’, er grandin ól.
Og brosi á annað augað brá,
úr öðra gletni skein.
Að hliði garðsins hljóp eg þá,
og hún stökk ekki burt mér frá,
þótt væram við þar ein.
Um ljúfa snót eg lagði arm;
hún Íitum skifti fljótt.
Eg dró mér skjótt að brjósti barm,
er bærðist títt og ótt.
Eg sagðist elska hana heitt;
það héldist alla tíð.
Eg gæti hana’ alt lífið leitt.
Hún leit á tá sér, sagði’ ei neitt,
svo barnsleg og svo blíð.
Hún vildi í fyrstu flestu slá
á frest í þetta sinn.
En ást mín var svo eldheit þá
og æstur hugur minn.
Að lokum með mér fylgdist fljóð.
Mér fanst með tendruð blys
í hæðum dansa hulduþjóð;
eg hevrði sungin álfaljóð
og kveða draug í dys.
Og leiðin okkar lá upp börð
og lyngi gróinn stein.
Og tunglið dræmt um dal og fjörð
í dúnalogni skein.
Eg hafði’ hana upp á hamar leitt,
um heljargjá í kring;
og enn var mér í huga heitt,
og hún að byrja’ að verða þreytt.
Þar lögðumst við í lyng.
Og tíminn leið svo hægt og hljótt.
Hún hvíldi brjóst mitt við,
og okkur vígði norn þá nótt
við næturgala klið.
Nú hef ég gleymt hvar hugur flaug,
er hjartans logi brann.
En þótt eg raddir heyrði’ úr haug,
eg hræddist hvorki álf né draug,
því sæll er sá, sem ann.
II.
I fjallagili’ ég sat og sá,
að sól úr djúpi rann
og lyfti skuggum legi frá,
en logi’ á fjöllum brann.
Svo leit eg niður, löng að sjá
var leið um farinn veg,
og lítið hús ég horfði á.
Þar heima áttu niður frá
hún móðir mín og ég.
Um þakið riðar reykurinn.
Þar rækir hún sitt starf,
er vöknuð, og um vefinn sinn
nú víst hún sinna þarf.
I vanastarfi stritar þú.
Þig styrki guð. — En þá,
er heim eg kem, einn hreinfeld nú
ég hef til þín. En, unga frú,
mín ástmey. þú færð þrjá.
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
THE EMPIRE SASH & do°J|n°O^ÍÍ!,'.
y„.a ajir.tr v, “si.nkkw”.... .
Þú heyrir ei, þú sefur sætt.
En svoi skal öllu gleymt,
sem gerðist. Enn er engu hætt,
ef um það bara’ er dreymt.
En vaknir þú, því víktu’ a braut
úr vitund líkt og ég.
Við saman eigum sælu’ og þraut.
Þú saumar nú þitt brúðarskraut.
Við leiðumst lífsins veg.
Það er svo hart, að hrinda mynd
úr huga, sem er kær.
En eg þarf laug, sfcm sorg og synd
úr sálu burtu þvær.
Hér stend eg nú með nýjan hug,
því nú er blóð mitt svalt,
og spiltu lífi, drepnum dug
og deyfð og iðrun vísa á bug
og eys það moldu alt.
Hver myrkra girnd, alt lágt og ljótt
mér leyst úr huga er.
Eg á nú gleði’ og gæfuþrótt
frá guði’ og sjálfum mér.
Eg flý á leið, sem fyr eg tróð,
við fjörð, hjá björk og lind,
og kveð, og held í í hreinsins slóð,
þig, lieitmey kær, og móðir góð.
Eg ætla upp á tind.
III.
I vestri sé eg loga lög
og ljóma slær á fjöll.
En efstu sveita daladrög
nú dylur þokan öll.
Eg horfði’ um auða hrjósturslóð.
Nú hafði þreytan völd.
Við gjá, sem hyldjúp gein, eg stóð,
og grjót og lyng varð rautt sem blóð,
en kalt var þetta kvöld.
Af kræklulyngi kvist eg braut
og krækti’ í hattinn minn;
fann skýli’ í þröngri skútalaut
og skreið svo þangað inn.
Mér fjöldi sýna flyktist að,
sem fólk að kirkju’ um jól;
þær komu’ og fyltu’ í hópum hlað
og horfðu’ í kring og dæmdu’ um það,
sem fylgsni hugans fól.
Ef værir þú ei vikin brott,
mín vina frá í gær,
sem hundur léti’ ég lafa skott
og legðist þér við tær.
Eg skyldi þvo alt ilt mér af
í augna þinna lind,
og dæmdum steypa’ í dauðans haf
þeim draug, sem eg á vald mig gaf
í gær við húss þíns grind.
Til hæða bæn frá hjarta mér
flaug heit, er upp ég stóð.
Eg bað þess guð, að gefa þér
öll gæði, unga fljóð.
Nú samt í armi afl ég finn
og æskukrafta fjör,
og skil þá, hvaða verk ég vinn:
Ó, veldu henni, drottinn minn,
helzt erfið æfikjör.
Reis henni strauma mæðu mót
og mildi þína fel,
lát bjargsins urðir bíta fót,
ger brattan veg á sel.
Þá tek óg hana arminn á,
bið ekki þig um grið.
Eg ver hana’ öllu illu frá,
og ef þú skapa henni þá
vilt böl, — svo berjumst við.
Frh. Þ. G.
—-Lögr.
MALDEN ELEVATOR
COMYANY LIMITED
Stjórnarleyfl og abyrgB. AUalskrlfetofa: Oraln Exchange, Wlnnipee-
Stocks - Bonds - Mines - Grains
vaw híifuro skrifstofur t öllum helztu borgum i Vestur-Canada, of
•'nka slmasamband viC alla hvelU- og stockmarkaOi og bjöCum þvi vik'
klftavlnum vorum hina beztu afgreiOalu. Hveltikaup fyrir aöra erl
höndluO meO sömu varfœrni og hygglndum, elns og stocks og bondl
LeltiO upplýainga hjá hvaOa banka sem er.
KOMIST 1 SAMBAND VIÐ RAÐSMANN VORN A PEIRRI
SKRIFSTOFU, SEM NÆST YÐUR ER.
Wlnnlpes
Reglna
Moose Jaw
Swift Current
Saskatoon
Calgary
Brandon
Rosetown
Qull Lake
Asslnlboia
Herbert
Weyburn
Biggar
Indian Head
Prlnce Albert
Tofield
Edmonton
Kerrobert
Tll aO verft viss. skrlfiO A yOar BIlls of lading: “Advise Maldea
Eievator Company, Limited, Graln Exchange, Winnipeg."