Lögberg - 12.06.1930, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. JÚNÍ 1930.
Bla. 3.
▼
Sérstök deild í blaðinu SOLSKIN Fyrir börn og unglinga
» |
BAllNA GÆLA.
Loks er komið sói óg sumar,
iSyngja fuglar gerinum á.
Alt í gegn um alda raðir,
Öflin lífsinis stór og smá
Leika sínum léttu nótum,
Ljómann breiða móti sól,
Blómgast angar yfir grundum,
Áður sem að moldin fól.
Opnast dyr á hverjum kofa,
Kreika smáir fætur hratt,
Latur má ei lengur sofa,
Lífið á hann kallar glatt.
TJpp á hólinn út á túni,
Óðum trítla börnin smá,
Eða hoppa yfir lækinn,
Eins og fuglar steinum á.
Gleðibros í barnsins auga,
Blíðkar marga kæfða þrá,
Þegar hjartans lindir lauga,
Lifna hugarblómin þá.
Þegar litlir, fimir fingur
Pífla-rósir tína fer,
Þá er lífið alt á iði.
Ástin heilög leikur sér.
Yndo.
SNIGLARNIR MÍNIR.
Það vildi brenna hér lengi við, um og eftir
stríðið, að lítið var um ýmsa aðflutta vöru, sem
okkur húsmæðrunum þótti ilt án að vera, t. d.
Var hér oft lítið um kartöflur, einkum að sumr-
inu.
Einu sinni sem oftar var það, að mig van-
hagaði um þá vöru og var víða búin að leita
fyrir mér. Að lokum kom eg inn í matardeild
Sláturfélagsins í Hafnarstræti og spyr eftir
kartöflum. Afrgeiðslukonan segir, að eitthvað
Mtilsháttar muni vera þar til, en það sé undan
úr poka og hvergi nærri gott. Eg lét mér það
þó lynda, og keypti eina eða tvær soðningar af
smælkinu.
Þegar heim kom, hvolfi eg í pottinn svo
miklu, sem eg ætlaði mér að sjóða í það skiftið.
En það fanst fnér skrítið, að innan um moldar-
sallann sá eg glitta í eitthvað hvítleitt, og er eg
gáði betur að, fann eg þar í ruslinu þrjár smá-
skeljar, eins og þær sem mér var í æsku sagt
að héti meyjapöddur. Á mínu ráði er nú sá
Ijóður, að mér er gjarnt að lialda til haga þvi,
sem skynsamt fólk fleygir burtu sem einskis
nýtu, einkum ef hluturinn er fallegur, og skelj-
ar voru í æsku mín beztu leikföng, og enn gleðst
eg sem barn yfir fallegri skel. Eg skolaði því
af skeljunum og lét þær á lítinn disk, sem eg
svo setti upp á eldhúshillu, hélt svo áfram að
matbúa kartöflurnar. Að því loknu ætlaði eg
að fara nána.r að athuga feng minn, en þá brá
mér í bnin, því á diskinum var engin skel. Mér
þótti þetta undrum sæta, þar sem enginn hafði
inn í eldhúsið komið, datt jafnvel í hug að
kenna álfum, sem gjarnt er að grípa eitt og
annað frá mensku fólki. Samt fór eg að leita,
og viti meim, eg fann skeljaraar með tölu
lengst inni í hillukverkinni.
Eg var það vel að mér í náttúrufræði, að eg
kannaðist við snigil, og hafði einhvem tíma
heyrt danska gátu um einhvera, sem bæri hús
sitt á bakinu. Sjálf hafði eg aðeins séð brekku-
snigil, sem sýndi sig í káli og grasi, þegar regn
Var, og þjóðsögnin segir, að uppfylli hverja
ósk sem óskað er, ef maður nái lialdi á hom-
inu, sem sé fram úr kviði hans. Eg hafði aldrei
leitað eftir því, og brekkusniglar voru mér við-
bjóðsleg skriðdýr, en nú hafði eg eignast
danska snigla, með liúsið sitt á bakinu. Mér
þótti þetta mesti fengur, að fráskildu þjóðern-
inu. Nú var vandinn mestur, að varðveita þessi
gersemi. Eg fór út í garð og reitti arfa í lófa
minn og léta hann ofan á stóran jurtapott, sem
blaðjurt há var gróðursett í, setti svo skeljara-
ar ofan á arfann. Þeir virtust þrífast þar vel,
sniglarnir mínir, og eg liafði mestu skemtun af
að athuga ferðalög þeirra neðan úr mold og
lengst út á yzta brodd á stóru blöðunum á blað-
jurtinni minni.
Eg hefi líklega búið að sniglunum eina eða
tvær vikur. Þá datt það í mig, að baða blómin
mín, og bar þau í því skyni út á svalir, sem eru
fram af íbúð minni, en eg gáði þess ekki, að
bafa hemil á sniglunum, enda varð sú raun á,
að þegar eg bar iblómin inn aftur, voru þeir
horfnir. Slímrákir voru hér og þar um sval-
irnar eftir þá, en skeljaraar voru með öllu
borfnar. Gat eg mér helzt til, að þeir hefðu
skriðið út á milli rimla og fallið ofan í garðiim,
«ða þá dottið ofan í vatnsrennlina, sem er áföst
svölunum. Að vísu leitaði eg árangurslaust í
garðinum, en þetta gat falist á litlum stað, mér
voru þeir horfnir og eg saknaði þeirra.
1 sumar er leið, var gólfið í svölunum tekið
UPP; það var orðið fúið og víða með götum og
rifum. Eg kom fram á svalir, þegar smiðurinn
Var að sópa saman hroðanum, sem safnast
bafði undir gólfið. Af vana hnýsni fór eg að
réta í þessum óþverra og hvað mundi eg finna ?
bhna snigilskelina mína. — Eg ætla mér að eiga
hana, og hugsa að auðveldara verði að, gæta
bennar nú, heldur en meðan hún stjóraaðist af
Mandi veru, sem þráði frelsi og greip fyrsta
færi sem bauðst, til að komast út fangelsinu, þó
tram undan væru opnar glufur og aðrar tor-
tærur, sem hinir sniglanir hafa sennilega lent
1- Eg hefi ekkert séð eftir af þeim.
Eg hefi stundum verið að brjóta heilann um,
hvað honum “Andra okkar”, svo sem Jónas
Hallgrímson kallaði H. C. Andersen, hefði orð-
ið úr sögu sniglanna minna. Er sem eg sjái
hann útmála alt þeirra lífshlaup, frá því þeir
verða til og skelin vex með þeim þar til þeir
eru fullvaxnir, njóta lífsins í kálgarðinum,
vera stungir upp með kartöflunum, látnir í
poka og dembt niður í lest á stóru skipi, hreppa
storma og heyra haföldurnar skella á skipinu,
taka land og komast inn í Matardeildina í
Hafnarstræti og síðast heim í litla eldhúsið
mitt, vera þar þvegnir, bomir inn í stofukytr-
una mína og látnir á hlýlegasta og bjartasta
blettinn þar, með nægu fóðri, þráðu samt bera
loftið og ótakmarkað rúm og gripu tækirfærið
þegar það gafst, til að kanna óhindraðir ó-
kunna stigu, lenda í nýjum raunum; skeljung-
urinn minn endar Mf sitt milli þaks og gólfs á
svölunum, og skehn verður öskjuprýði hjá
mér, og hinir lenda hvar? Það veit skáldið
eitt. Mig hefir jafnvel langað til að reyna mig
á því að skrifa sögu þeirra, eins og mér finst
hún viðburðaríkust og glaasilegust, en eg gerist
ekki svo djörf að skrifa æfintýri. Eg álít, að
til þess þurfi meira en eg hefi yfir að ráða.
—Dýrav. Theódóra Thóroddsen.
SKARÐSFJALL A LANDI.
Þú, fjallið mitt kæra, sem kennist við Skarð,
ég kaus þér við rætur að Ibyggja minn garð,
og þar hefi eg unað við ára mörg bil
og uni mér vel, meðan kostur er til.
Þótt sandveðrah ríðin oft færi þér fár,
svo fellir þín hlíðin mörg steinrunnin tár,
þú sveitar ert prýðin um aldur og ár
og ókomna tíðin mun græða þín sár.
Þú einatt ert nábúabýlunum skjól
og blasir við kvöldsins og morgunsins sól,
og ársólin brostr þar aftur á mót
og aftansunnan þinn kyssir á fót.
Þú brekkur átt gnógar fyr’ brattgengan fót,
og blóm og ilm handa sveini og snót,
og víðsýni að svala víðsýnis þrá
um velli og fjöll og hraunfláka og sjá.
Og oft ertu viti um áttir og veg,
því erfið er leiðin og torkennileg,
þeim, sem að ferð eiga frá þér og að,
svo fegnir sinn komast í næturbnstað.
Því elska þig öll þinnar bygðar böm
og blessa sem hennar prýði og vörn,
og biðja að hamingjan hlífi þér æ
og hver jum einasta þínum bæ.
—Hmbl. Fjallbúi.
LÖAN KOMIN.
Lóan klífur loftið blátt,
7 t
leið að marki háu,
meðan valda veikum mátt
vængirnir hennar smáu.
Hún er fyrst af fuglum þeim,
sem fagnar lilíð og móinn,
er hún kemur aftur heim
yfir breiða sjóinn.
Geymdu lengi, gullið mitt,
glaða og snjalla rómiim,
syngdu litla ljóðið iþitt,
lóan imín, við blómin.
—Dýrav. Iljáhnar Þorsteinsson, Hofi.
ÝMISLEGT.
Skynsamlegt ímvndunarafl er það bezta
•fyrir lífið, sem liægt er að hugsa sér: einkum
til að sjú fyrir fram samvizku-átölur. Sam-
vizku-átölum má afstýra, ef vér aðeins viljum
hugsa í forveginn, og hugsa rökrétt og vera
framsýnir.
“Bara eg hefði vitað þetta,” kveinum vér, —
en, við liefðum getað vitað það.
Þá er freisting grípur oss til að breyta lít-
ilmannlega, mæla áreitur á aðra, vera óþarflega
ágjarnir og sjálfselskufullir, grípum þá til
ímyndunaraflsins, og sjáum í anda næsta ár,
næstu tímamót, framtíðina með öllum sínum
breytinga-skilyrðum fyrir menn og málefni. —
Hvernig lítur þá breytni vor út! Hvað mun-
um vér þá hugsa, hvernig vildum vér þá hafa
breytt? Þessi eiginleiki, að vera í allri breytni
við samferðamenn sína, framsýni, er einn sá
blessunar-ríkasti kostur, sem nokkur maður
getur haft, og hann er auðveldlega hægt að
öðlast, fyrir hvem og einn, sem aðeins vill
staldra við og íhuga.
Hið innra og ytra .
Ef allar vorar áhyggjur stæðu letraðar á
enni voru, hver.su margir myndu eklá aumkva
oss og fáir öfunda!
Of þegar hið hryggilega leyndarmál hjart-
ans yrði öllum kunnugt, sannaðist skjótt, að
æfiJhlutskiftið hafði aðeins sýnst gott, meðan
enginn var því kunnugur til hlítar. — Þýtt af
Jakobínu J. Stefánsson, Heela P.O., Man.
DODD.
Milli manns og hests og hunds
hangir leyniþráður.
Síðastliðið haust féll frá á heimili mínu grá-
gulur rakki, 12 vetra gamall, og er óhætt að
segja, að alla setti hljóða við fráfall hans. —
Hann var líka nokkuð á aðra lund, en algengt
er um hunda, og skal nú í örfáum orðum lýsa
honum dálítið, og segja frá helztu einkennum
hans og háttum.
Eg kevpti hvolpinn ársgamlan frá Brekku á
Rangárvöllum. Hafði hann þá hlotið nafnið
“Dodd” og var svo nefndur jafnan síðan. Var
hann þá þegar farinn að sýna trygð sína svo
rækilega, að þrátt fyrir hlýju og vinahót allra
á mínu heimili, undi hann illa í fyrstu á Geld-
ingalæk, en sat um að laumast á brott og liljóp
að Brekkum aftur og aftur.
AÖ ári liðnu skiftu sköp svo háttum, að
Brekkur fóra í eyði vegna sandfoks, en fólkið
flutti fram á Balckabæi. Um þetta vissi hvolp-
urinn ekki jafnfljótt og menn í nágrenninu.
Hann laumaðist enn að Brekkum, en greip þá
heldur í tómt, því að þá voru bæjarhúsin rifin
og fólkið farið. Þó hélt hann kyrru fyrir á
húsatóttunum, þangað til hánn var sóttur. Þá
var'hann bæði hungraður og kaldur; en upp
frá því undi hann heima og fór aldrei fram til
Brekkna af sjálfsdáðum. Einatt kom einn eða
annar af hinu foma Brekknafólki að Geldinga-
læk hin síðari ár. Var Dodd- þá aldrei í vafa
um 'hver kominn var, og meiri vinalæti var ekki
hægt að finna, en liann lét á sér sjá í hvert
sinn, er hann hitti einhvem fornkunningja sinn
frá Brekkum. Og eftir því tóku menn, að hann
þekti að jafnaði reiðtýgi þessa fólks. Kom
stundum fyrir, að einhver þessara manna var
genginn inn í bæ, er Dodd vissi að gestur
væri kominn. Lét hann sér þá nægja að leggj-
ast á reiðtýgin og hreyfði sig ekki þaðan, fyr
en gesturinn kom út; stökk hann þá á fætur,
flaðraði upp um manninn og réði sér ekki fyrir
fögnuði. Þó leyndi sér ekki, að mestur var
fögnuður hans, þegar ihann sá, að það var
gamla húsmóðirin hans, sem komin var.
Vinnumann hafði eg, er stundaði smala-
mensku og fjallferðir, ásamt mörgu öðru.
Hændist Dodd mjög að honum og varð honum
snemma fylgispakur förunautur. Var það á
orði haft, að í göngum eitt sinn í illviðri miklu
mundi það hafa orðið manni þessum til lífs, að
Dodd lá á fótum hans langa og kalda liríðar-
nótt og veitti þar með sína huddshlýju. Hafði
rakkinn tekið það upp hjá sjálfum sér um
kvöldið, að vilja hvergi annars staðar liggja en
á blautum og köldum fótum vinar síns.
Þennan mann greip skyndilega lungnabólga
heima á Geldingalæk, og leiddi hún hann til
dauða. Var átakanlegt að sjá, hvað rakkinn
fylgdist með veikindum vinar síns og tók sér
þau nærri. Og þegar öllu var lokið, lá hann
hjá líkbörunum og neytti ekki matar. Hann lá
lijá kistunni daga og nætur og yfirgaf hana
ekki, og Mkfylgdinni fylgdi liann til kirkjustað-
arins; að síðustu varö að taka hann með valdi
af gröfinni, hljóðandi og veinandi svo að
hann færi ekki sömu leið og kistan.
Eftir þessar raunir og vinamissi, hélt Dodd
ætíð kyrru fyrir heima. Gerði sér far um að
vera til gagns, hvar sem því varð við komið.
Þann árstíma, sem verja þurfti tún og engjar,
lá hann ætíð úti, og rak þá brottu, þó að fólk
væri í ifasta svefni, alla óþurftar gripi, er hon-
um þótti gerast nærgöngulir við slægjulönd.
í búri og eldhúsi átti Dodd jafnan vinum að
fagna. Og alveg sérstakt lag liafði hann á því,
að koma ,sér í mjúkinn hjá stúlku þeirri, er
annaðist matreiðslu og eldamensku. Bein og
bita úr hennar liönd, vildi liann líka borga, —
en á hvem hátt gerði liann það? Jú, hver smá-
spíta, viðarlurkur eða harður taðköggull, sem
hann fann úti við, var borinn í kjaftinum inn
að eldavól og aldrei slept, nema eldakonan væri
viðstödd og tæki við því; að öðrum kosti var
hann ekki eins viss um launin. Aldrei bar hann
inn blauta taðköggla, en stundum varð honum
á að hirða frosin hrossatöð, sem urðu á vegl
hans, og bera þau inn í eldhús. Virtist lionum
nóg, að köggullinn væri harður, en greinarmun
á frosnum og þurrum taðköggli kunni hann
ekki að gera.
Síðasta afrek Dodds var að fylgja syni
mínum í upprekstri á Rangárvallafrétt síðast-
liðið vor. Sýndi hann sama dugnaðinn við
reksturinn eins og oft áður og hlífði sér lítt.
Þó gætti hann ekki elli sinnar, og er skamt var
komið á heimleið, var svo af honum dregið, að
sonur minn varð að taka hann og reiða hann
fyrir framan sig heim. Þegar heim kom,
skriddist í)odd varla úr fleti sínu næstu sólar-
hringa og var honum færður þangað matur og
mjólk. Eftir það fór hann að smáhressast, en
bar þó aldrei sitt bar upp frá því. Þótti sýnt,
að kröftum hans mundi lokið, og var honum
því fargað, þegar fram á haustið kom, eins og
fyr segir. — Og lýkur þar með sögu hans, þó
að fleira mætti tína til um vit hans og framúr-
skarandi trygð.
Um leið og eg skil við Dodd miiln, ætla eg
að hnýta hér aftan við örlitlu broti um tvo
rakka, sem eg átti samtímis og næst á undan
honum. Þó verður það engin saga. Báðir
þessir hundar/ voru einkennilegir í háttum sín-
um og sýndu í sumum tilfellum undarlegt vit.
T. d. kom það nokkrum sinnum fyrir, að þeir
mættu mér fram á Ægissíðu, er eg kom úr
úr Reykjavíkurfer'ðum, og hafði' þó enginn á
heimilinu vitað fyrirfram, hvenær eg myndi
koma. En rakkarnir höfðu hugboð um það og
röltu alla leið fram að Rangá til þess að taka
á móti mér — og kátir urðu greyin, þegar þeir
hittu mig. —Einar Jónsson.
—Dýrav.
KAUPHD AVALT
LUMBER
Kjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVE. BAST. - - WINNIPEG, MAN.
Yard Offlo*: Bth Floor, Bank ofHamNtonChambðr*
Viljasterhur maður.
Viljalaus maður á enga framtíð fyrir sér.
Viljir þú eiga góða framtíð fyrir þér, þá verð-
ur þú að hafa vilja. En þú finnur hann ekki
á götunni, og ekki er hann heldur til sölu í búð •
unum. Hann er gjöf guðs anda. Hann er gjöf
guðs, fyrir Krist, gefin þeim, sem trúa. Því
að trúin vekur heilaga bindindissemi, og heilög
bindindissemi styrkir viljann til sjálfsafneit-
unar , og hver sú sjálfsafneitun er svo megin-
gjörð um viljann. Og þá þokar oss áreiðan-
lega áfram.
Á öllum öldum sýnir sagan oss, að það eru
viljamennimir, sem verða fremstir, þegar til
lengdar er leikið. Ekki gætir þessa sízt í
framförum iðnaðar og vísinda. Frumkvöðlar
iðnaðarins, hafa ekki aðeins haft raunhæfar
gáfur, heldur hafa þeir umfram alt verið heil-
steyptir viljamenn.
—Hmbl. Skovgaard-Petersen.
Vísa.
Ljúfir geislar ljóss frá geim,
líkt og sólskinsblæja,
vefjast þétt um þenna heim
þegar börnin hlæja.
Sig Júl. Jóh.