Lögberg


Lögberg - 30.10.1930, Qupperneq 1

Lögberg - 30.10.1930, Qupperneq 1
43. ARGANGUR WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 30. OKTÓBER 1930 NUMER 43 formaður líknarsamlags Winni- peg borlgar, 1930. To the Editor Lögberg I have read the article appearing in XíOgberg in the issue of October 16th, entitled “Hvers vegna? Vegna þess” and sigrted by my father, Stephen Thorson, and I have also read the re- ply thereto appearing in Heimskringla in th'e issue of October 22nd, entitled ■“Öldungunum hnignar” and unsigned. It has not been my practice to en- gage in newspaper controversies and I would not have taken the trouble to comment on either of the above ar- ticles if the facts upon which they were based had been correctly stated. I would be the last man in the world to deny to others the right of forming their own opinions and of giving ex- þression to them, no matter .how great- ly they differed from my own. I be- lieve that I have a reputation for being fair minded and I value that reputation. May I say in the first place that the article signed by my father was written and published without my knowledge or consent and certainly without my approval. It must not be assumed either that I identify myself with my father in all his remarks. They are his, not mine. Nor do 1 intend to engage in controversy with anyone re- garding the merits or demerits of eitlier of the factions engaged in the recent regrettable controversy relating to the participation of Western Ice- landers in the great celebration in Ice- land this summer and the preparations made in connection with such partici- pation, least of all with my father, whose kindness to me in the past and whose labours for my welfare I shall never be able to repay. It has seemed to me, however, that there has been a good deal of mis- understanding as to the part I have played in conection with the celebra- tion and particularly with Canada’s of- ficial representation at the Celebration, and in fairness to myself and to my friends I set out the following facts: When the question of accepting the invitation of fceland to Canada to par- ticipate in the celebration came up for consideration the Prime Minister, the Rt. Hon. W. L. Mackénzie King was kind enough to tell me that I would be one of the persons whom the govern- ment would send to Iceland to repre- sent Canada at the celebration, an honor which I would very gladly have accepted if it had been possible for me to do so. It was also considered that a Minister of the Crown should also go as the other Canadian representa- tive and at the request of members of “Heimferðarnefnd” I urged the Prime Minister that he should go himself, or that if he could not go, he should send the Hon. E. Lapointe, the Minister of Justice, who was the second highest in rank of the Cabinet Ministers or the Hon. Raoul Dandurand, who was the leader of the Government in the Senate, so that both Houses of Parlia- ment could be represented. The Prime Minister was exceedingly sympathetic to this request and I am sure it would have been granted if the Elections had not intervened. When the Elections were decided upon, however, these plans had to be abandoned and the Prime Minister informed me that, of course, under the circumstances no metnber of the government and no member of the party could be sent, if the date of the Elections should be such that they could not come back in time to conduct their campaigns, and altend to their political duties in tliat regard. Heimskringla says: “Hitt mun vera satt, að einhver, sem í blaðið ritaði undir fullu nafni, mun hafa vikið að því, hvcrsu Iítil þjóðrnekni lýsti sér í því hjá hr. Thorson, fyrst hann fór á annað ’borð að skifta sér af þessu máli, og gat haft áhrif á það, að hann skyldi eigi sjá svo til að einhverjir háttsettir stjórnarhelrar væru sendir frá þessu landi, svo sem aðrar þjóðir, sem minni viðskifti höfðu við Island, létu sér sæma að gera og töldu kurteisi í. I can hardly believe that Heims- kringla would have made these remarks had it been aware of the above facts. Heimskringla also says of me, “Og hann þá ekki einu sinni heimboð Is- lands.” It surely requires no argument on my part that I would gladly have gone to Iceland as one of Canada’s repre- sentatives if I had been able to do so. I had been looking forward to the event with very great pleasure. My duties, bpth to my constituency and to the party of which I was a member, intervened and my own personal de- sires had to give way to my public duties. Surely this statement will finally dispose of that particular charge against me. It was then necessary for the gov- ernment to name representatives in place of a minister of the Crown and myself. Many suggestions were made, both to me and other members of Parliament and to several ministers of the Crown. The session was rapidly drawing to a close and it was neces sary to act quickly. The name of Dr. B. J. Brandson was among the names suggested and I for one considered him an admirable representative. If there had been no controversy, rio one would have questioned the suitability of Dr. Brandson as one of our representa- tives, and I did not intend that the con- troversy should influence me in the least against his appointment. On the other hand, since the controversy had arisen I wished to be fair to both sides of it and I did not wish either side tó have the opportunity of “crowing” over the other as regards any appoint- ii’ents that the government might make. Accordingly, when it appeared likely that neither I nor any minister of the Crown could go I wired on May 8th, 1930, to J. J. Bildfell, President Ice- landic Millenial Celebration Commit- tee, C.P.R. Building, Winnipeg, and in the latter part of my wire I said, “Un- Iikely that any minister or myself will be able to go as delegates stop Have you any suggestions as to alternative delegates. Intend to make recom- mendations to government without re- gard to recent controversies. Writing you fully Friday.” At that time while the election date had not been set it appeared likely that it would be either July 28th or August llth. If it should be the former it was obvious that it would be impossible for us to go. I dictated a letter to Mr. Bildfell on Friday, May 9th, but did not send it because I received a telegram from Mr. Bildfell in reply to mine, dated May 9th, as follows: “Hold all matters in abeyance Dele- gates arriving Ottawa Monday morn- ing.” On Monday morning Mr. Arni Eg- gertsson arrived in Ottawa and I dealt with him as a representative of “Heim- frirarnefnd” to whose president I had wired for suggestions. There are very íew Western Icelanders who have in- erested themselves more than Mr. Arni Eggertson in maintaining contact be- tween our people in Canada and our people in Iceland and I considered him eminently deserving of appointment ás another representative. The third per- son whom I was instrumental in ap- pointing was Sigtr. Jonasson, and I am prqud of having had the ^opportunity of having this tribute paid to him in somfe slight recognition of his services in the course of our people in Western Canada. I The appointments were discussed at a meeting of the Manitoba members and Mr. Bancroft, M.P. for Selkirk, r.nd I were delegated to make the re- commendations to the government and on May 16th I wrote to the Prime Minister recommending for appoint- ment as Canada’s representatives at the Celebration the three gentlemen whose names I have mentioned. These are the facts relating to the apþoint- ment of these gentlemen. The ap- pt opriations for their expenses as dele- gates of Canada did not pass Parlia- men tuntil the last day of the session, and they were formally notified of their appointment immediately. Heimskringla accuses me of breach of faith towards Heimfararnefnd and says further: “En um leið og hann brást trausti heimfararnefndarinnar, sem hann átti þó sjálfur sæti í, og vá (sic) þannig aftan að henni með því að ganga í liö með svæsnustu fjand- mönnum hennar, þá brást hann trausti þjóðræknisfélagsins, sem bak við hana stóð og þeirra. ntanna, sem íslenzku þjóðerni unna hér í álfu. And says also “Að blaðiö gat ekki stutt hann af þeirri einföldu ástæðu að hann var á móti þeim flokki er það fylgdi að mál- ttm og auk þess hafði hann reynst heimfararnefnd þjóðræknisfélagsins slælega, sent, eins og öllum kunnugt er, Heimskringla hefir jafnan fvlgt að’ málum. I do not quarrel with Heitrtskringla for laclc of political support of me in the recent election campaign in so far as that lack of support was due to dif- íerence of opinion in matters of (Continued on Page 4) Skuldir borgaðar Síðustu fimm árin, sem King- stjórnin sat að völdum, 1925—30, minkaði hún ríkisskuldirnar um $231,505,650. Mest var borgað ár- ið 1929, eða sextíu miljónir, en minst á þessu ári, ekki nema tutt- ugu miljónir, eins og eðlilegt er, þar sem Kingstjórnin sat ekki að völdum nema hálft árið. Með þessu sparast tólf miljónir doll. á ári af ríkisfé, sem annars hefði orðið að greiðast í rentur. Röngum staðhæfingum hnekt ÍSLENZK HJÚKKUNARKONA. Miss Jónína Landy, er dóttir þeirra Mr. og Mrs. S. Landy, •sem búa í Ar'gylebygð. Miss Landy útskrifaðist sem hjúkr- unarkona af Winnipeg General Hospital síðastliðið vor, með fyrstu ágætiseinkunn og hlaut að auk heiðurslaun (Winni- peg Electric Scholarship). Síðastliðið sumar stundaði Miss Landy framhaldsnám við Columbia háskólann í New York. Hefir hún nú tekist á hendur stöðu hér í borginni, sem kennari við “Training School of Nurses.” Vitavöcður horfinn Ingi Thordarson, vitavörður í nGeorgs Island í Winnipegvatni, og unglingspiltur, sem með hon- um var, Franklin Johnson, hafa síðan fyrir helgi ekki verið við vitann, og vita menn ekki hvað af þeim hefir orðið. Hefir þeirra verið leitað þessa síðustu daga, en ekki fundist, og eru menn því mjög hræddir um, að þeir muni hafa farist í vatninu, þó enn sé ekki alveg vonlaust um, að þeir kunni að hafa bjargast einhvers- staðar til lands. Margt um manninn iSímað er frá Stokkhólmi þann 22. þ. m., að 4,134,506 manns, hafi sótt sýnitjguna þar í borginni síð- astliðið sumar; er það meiri mannfjöldi, en dæmi eru áður til að heimsótt hafi höfuðborg Svía um sýningartímann. Þingkosningar í Noregi Almennar kosningar til Stór- jingsins í Noregi, eru nýafstaðn- ar. Fóru þær þannig, að íhalds- flokkurinn vann 45 s^eti og hefir nú 14 fleiri en á síðasta þingi. Verkamannaflokkurinn hafði á síðasta þingi 59 sæti, en hefir nú 47 og hefir því tapað 12 sætum; er samt fjölmennasti þingflokkur- inn. Frjálslyndi flokkurinn hef- ir nú 31 þingsæti, eða einu fleira en á síðasta þingi. Bændaflokk- urinn hefir 26 sæti, jafnmörg og á síðasta þingi. Kommúnistar höfðu þrjá menn á síðasta þingi, en hafa nú engan. Tveir menn drukna í W innipeg vatni Á miðvikudaginn í vikunni sem leið, druknuðu tveir menn, af mótorbátnum “Magnus” á Winni- pegvatni, ekki all-langt frá Gimli, William Bjarnason, formaður á bátnum, og Joe Bell, vélstjóri. Vildi þetta slys til þannig, að það kviknaði í bátnum og var eldur- inn orðinn svo mikill, þegar eftir honum var tekið, að ekki varð við ráðið, og sáu menriirnir, aá eld- urinn myndi fljótt komast í olíu- geyfirinn og sprengja bátinn, eins og raun varð á. Tóku þeir þvj það ráð, að kasta sér í vatnið. AJls voru fjórir menn á bátnum, og heita hinir tveir Marteinn John- son og Oli Kardal, er báðir kom- ust af. Brezka stjórnin talin völt í sessi Margir telja þess nú litla von að Maconald stjórnin munr komast gegn um næsta þing, sem nú er fyrir dyrum. Hefir frjálslyndi flokkurinn stutt hana alt til þessa, en nú eru taldar litlar lík- ur til, að hann geri það lengur. Er eitt helzta ágreiningsefnið það, að stjórnin hefir lofað flokks- mönnum sínum því, að afnen’a Iög, sem íhaldsstjórnin kom á eft- ir verkfallið mikla fyrir fjórum árum, og miðuðu að því, að gera það ómögulegt að slíkt gæti konúð fyrir aftur. Að þessu vill frjáls- lyndi flokkurinn ekki ganga, að mælt er, og enn fleira ber á milli.. Reynist þeir sannspáir, sem nú spá falli stjórnarinnar , verður þess væntanlega ekki langt að bíða, að almennar kosningar fari fram á Bretlandi. Borgarstjórakosningar í W innipeg Civic Progress Association hef- ir í einu hljóði tifnefnt núverandi Elzta manneskja í Svíþjóð | borgarstjóra, Ralph H. Webb, til nýlátin Þ. 21. þ.m. lézt við Norrhamar í Svíþjóð, ekkján Stina Greta Abra- hamson, 105 ára að aldri; hafði notið góðrar heilsu fram undir það síðasta. Þriggja ára fangelsi Harry Herman, einn af þeim, sem þátt tóku í bankaráninu í Transcona fyrir skömmu, hefir játað á sig þáttió' u í glæpnum, og hefir nú veri* dæmdur til þriggja ára fangeEisvistar. Koma ekki í haust Flugmennirnir Boyd og Conn er, sem fyrir skömmu flugu frá Nýfundnalandi til Englands, hafa hætt við þá fyrirætlun sína, að fljúga aftur til ‘Canada nú í haust. Er það talin alt of mikil hættuför^ hermir, á þessum tíma árs. Gerðar hafa verið þrálátar at- rennur í þá átt, að smeygja því inn hjá vestur-íslenzku fólki, að sjálfboðanefndin þyrfti ekki djarft úr flokki að tala, með því að hún hefði tekið við helmingn- um af fjárveitingu þeirri, sem átt hefði að ganga til heimfarar- nefndar þjóðræknisfélagsins. Að margir hafi gleypt við slíkri fjar- stæðu, virðist samt ekki næsta sennilegt. 1 Heimskringlu, sem út kom þann 22. þessa mánaðar, staðhæf- ir ritstjórnin samt sem áður, að sjálfboðanefndin hafi meðtekið helming fyrgreinds tillags frá Manitobastjórninni, samkvæmt úr- klippu þeirri úr blaðinu, sem hér er endurprentuð. Meðfylgjandi bréf til Dr. B. J. Brandson, frá yfir-eftirlitsmanni allra útborgana úr fjárhirzlu Manitobafylkis, tekur af öll tví- mæli í þessu tilliti, og afsannar í bráð og lengd, staðhæfingar Heimskringlu í sambandi við stjórnarstyrkinn frá Manitoba, að því er sjálfboðanefndina áhrærir. ^ “27th Oct., 1930. Dr. B. J, Brandson, 216 Medical Arts Building, Winnipeg, Man. Dear Sir: re Icelandic Millennial Celebration. With reference to your interview with me respecting the grant paid by the Government in connection with the above, I beg to inform you that the sum of $2,000.00 was paid by cheque P.22986 dated 26th April, 1930, to the Icelandic Mil- um borgarstjóraembættið í Win-| lennial Celebration Committee, nipeg í þetta sinn. > and is endorsed with that name -----------■ ! per Arni Eggertson, Assistant Treasurer. No further”amount by way of grant has been paid by the Gov- ernment on account of the above, to any other Association or in- dividual. Trusting this is the information you desire. Yours faithfully, (signed) R. Drummond. Comptroller General!* MR. J. L. LAWSON, formaður Fjársöfnunarnefndar líknarsamlags Winnipegborgar, 1930. að sækja um borgarstjóraembætt- ið við bæjarstjórnarkosningarn- ar, sem fram fara seint í næsta mánuði. Eins og áður hefir ver- ið skýrt frá hér í blaðinu, hefir verkamannaflokkurinn tilenfnt Marcus Hyman, svo sömu menn- irnir verða í kjöri eins ög í fyrra. Ekki hefir enn heyrst, að neinir aðrir mundu verða til að sækja Mikið fjártjón Á þriðjudaginn í þessari viku, hafði blaðið Manitoba Free Press það eftir Bracken forsætisráð- herra, að svo framarlega, að hveiti ekki hækkaði í verði frá þvi sem rú er, þá muni Sléttufylkin þrjú til samans, tapa einum tíu miljón- um dollara, eða þar yfir, á ábyrgð þeirri, sem fylkin standa í fyrir Hveitisamlagið gagnvart bönk- unum. Vitanlega er ekki enn hægt að segja .im ]ætta með neinni vissu, því sumt af uppsker- unni 1929 er enn óselt, en með því verði, sem nú er á hveitinu, er ekki við góðu að búast. Annað námuslys á Þýzkalandi í síðasta blaði var stuttlega skýtr frá námuslysi stórkostlegu, sem varð við Alsdorf á Þýzkalandi á þriðjudaginn í vikunni sem leið. Varð það miklu stórkostlegra, en fyrstu frétir gáfu til kynna. Fór- ust þar 262 menn, samkvæmt síð- ustu fréttum, og 'geta orðið enn fleiri, því margir meiddust hættu- lega, sem þó eru enn á lífi. — í byrjun þessarar viku berast þær Heimta mikið lausnarfé Sú frétt hefir borist frá Kína, að heill her manns af kínverskum kommúriistum hafi farið þar eins og logi yfir akur um nokkur hér- uð, drepið nokkrar þúsundir fólks og unnið mörg önnur ódáðaverk, og segir fréttin, að þetta sé gert að ráðum og undirlagi kommún- ista á Rússlandi. Þessi sama fregn að óaldarflokkur þessi hafi náð á sitt vald fjórtán trú- boðum, og heimti $3,500,000 lausn- arfé fyrir þá, en hóta að myrða þá alla að öðrum kosti. Uppreisnin í Brazilíu Hún hefir nú endað með al- gerðum ósigri fyrir stjórnina. For- seti lýðveldisins, Washington Luis, hefir sagt af sér og uppreisnar- foringjarnir hafa tekið við völd- unum í bráðina. Stóð uppreisnin réttar þrjár vikur, eða frá 3. til 24. október. Washington Luis hef- ir verið forseti síðan 15. nóvem- ber 1926. Annars eru uppreisnir og stjórnarbyltingar svo að segja daglegir viðburðir í lýðveldunum í Suður Ameríku. Hafa átt sér stað í einum sjö ríkjum þar suður frá á þess ári. FRÁ ISLANDI. Seyðisfirði, 9. okt. Ægir kom hingað fyrir helgina með færeýska fiskiskútu, sem tek- in var fyrir landhelgisveiðar. Féll dómur þannig, að skipstjórinn var dæmdur til þess að greiða 12,300 íslenzkar krónur, en afli oig veiðarfæri gert upptækt. Skip- fréttir, að á laugardaginn hafi stjórinn var dæmdur fyrir botn' yfir hundrað menn farist í námu- slysi að Maybanch í Saar hérað- iuu. Eru þær fréttir óljósar enn, en vafalaust hefir þetta slys líka verið stórkostlegt. . Eins og marga mun reka minni til, varð mikið námuslys í grend við Neu- rode á Þýzkalandi í júlí í sumar og fórust þar um hundrað og fimtíu menn. Hafa Þjóðverjar því á minna en fjórum mánuðum mist yfir fimm hundruð menn af námaslysum vörpuveiðar í landhelgi. Skip- stjórinn áfrýjaði dóminum. Eindæma langvinnum rigning- um létti um 20. sept. Náðust þá inn hey, en víða stórhrakin. Hey- afli tæplega meðallag víðast á Austurlandi. Fiskþurkun gengið mjög treglega vegna ótíðarinnar, þó sæmilega í hálfaft mánuð. Aflalítið að undanförnu. Sauðfjárslátrun minni hér en áður, en meiri í Reyðarfirði. Mgbl. íslenzk þýðing. 27. okt. 1930. Dr. B. J. Brandson, 216 Medical Arts Building, Winnipeg. Kæri herra, — Viðvíkjandi þúsundára há- tíðinni íslenzku, Með skírskotun til samtals yðar við mig, viðvíkjandi fjárframlagi, greiddu af stjórninni í sambandi við áðurnefndan atburð, leyfi eg ir ér að tilkynna yður, að $2,000.00 upphæð var borguð út til þúsund- ára hátíðarnefndarinnar íslenzku, með tjekkávisun P.22986, dagsettri 26. April 1830, og hafin í hennar nafni með undirskift Árna Egg- ertssonar, aðstoðar féhirðis. Engin frekari upphæð í tillags- formi, var greidd af stjórninni í sambandi við áðurnefndan atburð til nokkurrar annarar stofnunar eða einstaklings. í trausti þess að þetta sé sú sú upplýsing, er þér æskið, Yðar einlægur, (signed) R. Drummond, Comptroller General. Synt yfir Hellusund Hellusund heitir þrengsti hluti Dardanellasundsins. -— f grísk- um þjóðsögum er Hellustund all- mikið umtalað; má m. a. minna á söguna um Hellu, sem sundið er kent við, og bróður hennar Phyx- os, sem flýðu yfir sundið á hrút einum, þá er stjúpan, Ino, þröngv- aði um of kostum þeirra. Fræg er líka sa!gan um Hero og Leander, sem Schiller hefir gert ódauðlega með sínu fagra kvæði. Hero var hofgyðja; hún bjó Evrópumegin við sundið. Leander bjó á Litlu- En Aurelia Plumby frá Smith Asíuströndinni og á hverri nóttu synti hann yfir sundið, til þess að finna ástmey sína. Það hefir vakið talsverða at- hygli, að átta kvenstúdentar frá Ameríku hafa synt yfir Hellu- sund í sumar, með það fyrir aug- um, að ná enn þá betri árangri en Mercedec Gleitze. — Gleitze hafði verið 2% stund á leiðinni. College synti yfir sundið á 47 mínútum (þriðjungi af tí'ma ung- frú Gleitze!) Ungfrú Plumby synti ekki krafl-sund, heldur bringu- sund Hinar Ameríkustúlkurnar, er leystu þetta afrek af hendi í sum- ar, heita: Mary Fronheiser, Mary Lee Hutchions, Virginia Pero og Elenor Smiht, hin síðastnefnda aðeins 16 ára, allar frá sundlist- arskólanum í Bandaríkjunum; Martha og Janie Everett og Sophie Fiske frá Wollebyháskól- anum Allar syntu þær vegalengd- ina innan við 1% klst. Því verður ekki neitað, að í- þróttakonunum er alt af að fara fram. Öllum þeim, sem freistuðu sundsins á þessu sumri, tókst að ná markinu. Undanfarin sumur voru þær fleiri, sem mistókst, en þær, er marki náðu. Sumarið 1929 náðu þrjár markinu, en í sumar átta — eða allar, sem það reyndu.. Að synda yfir Hellustund krefst ekki eins mikils þreks eins og t. d. að synda yfir Ermarsund. Og alt annari sundaðferð verður að beita. Það er ekki alt komið und- ir þreki, heldur öllu fremur undir flýti. Hellusund er rétta leiðin fyrir fjörlynda sundgarpa. — Mgbl. Heimskringla, 22. okt., 1930. — “Þeir þágu allan þann “styrk”, sem þeir gátu fengið. Þeir tóku með þakklæti við helmingnum af þeirri fjárveitingu frá Manitobastjórn, sem ætluð var heimfararnefnd Þjóðræknisfélagsins, og eftir það heyrðist aldrei stunur eða hósti frá þeim yfir því, að sú fjárveit- ing væri svívirðileg.” WONDERLAND. Næstu sex daga hefir Wonder- land leikhúsið þrjár kvikmyndir að sýna, sem er hver annari betri. Á fimtudaginn og föstudaginn: “Love among the millionaires’ laugardaginn og mánudaginn “The “Cuckoos” og þriðjudaginn og mið vikudaginn “For the Defence.” JULES VERNE bannaður í Rússlandi. Talsverða undrun vakti það í Frakklandi, er það spurðist, að mentamálaráð Rússlands hefði bannað bækur Jules Verne um alt ráðstjórnarríkið. Er bannið bygt á því, að skáldsögurnar fjarlægi hugsanir fjöldans frá raunveruleikanum og beini þeim inn á braut botnlauss hugarburð- ar. Þvi undarlegra virðist þetta, sem það hefir verið álitið fram til þessa, að Verne væri einn af uppáhaldsrithöfundum Rússa. Að minsta kosti hefir stjórnin áður látið prenta stórar vinsælar út- gáfur af ritverkum hans. — Mgbl.

x

Lögberg

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.