Lögberg - 30.04.1931, Blaðsíða 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 30. APRÍL 1931.
Högberg ‘
Gefið út hvern fimtudag af
TIIE COLUMBIA PRESS, LTD.,
Cor. Sargent Ave. og Toronto St.
Winnipeg, Manitoba.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
: The Columbia Press, Ltd., Box 3172
Winnipeg, Man.
■ Utanáskrift ritstjórans:
Editor Lógberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The “Lögberg” ls printed and published by
i * The Columbia Press, Limited,
695 Sargent Ave„ Winnipeg, Manitoba.
: ................................................
Athyglisvert
Upp á síðkastið, hefir mikið verið um það
ritað og rætt, livort tiltækilegt þætti að hrinda
í framkvæmd löggjöf, er það markmið hefði,
að skylda kornræktarbændur Sléttufylkjanna
til þess að gerast meðlimir í hveitisamlaginu;
hafa skoðanir manna um málið verið næsta
skiftar, sem reyndar mátti búast við, þar sem
um jafn-róttæka breytingu var að ræða frá
því fyrirkomulag'i á sviði viðskiftalífsins, er
við hefir gengist í liðinni tíð.
Svo má segja, að þessi nýja hugmvnd hafi
fram að þessu verið að mestu leyti bundin við
Saskatchewan, þótt hennar hafi að vísu orðið
vart í Alberta og Manitoba.
Hveitsamlögin canadisku, hafa fram á
þenna dag, notið ærið almennra vinsælda; þau
hafa eigi aðeins gert það heima fyrir, heldur
hafa þau einnig notið álits og trausts víða um
önnur lönd. Sem dæmi upp -á það, nægir að
benda á, að í fyrra kvaddi nefnd sú í þjóðþing-
inu í Washington, er um landbúnaðarmálin
fjallar, til fundar við sig einn af forkólfum
canadiska samlagsins, til þess að ráðgast um
það við hann, með hverjum hætti að líklegt
mætti telja, að helzt yrði ráðin bót á þeim erf-
iðleikum, sem amerískir kornyrkjubændur hafa
átt við að stríða hin síðari ár.
Ef til þess kæmi, sem vonandi verður ekki,
að innleidd yrði þvingunarlög, er gerði bænd-
um það að skyldu að innritast í samlagið, mundi
tilveru þess, að vorri hyggju, stofnað í nokkra
hættu. *
Hveitisamlög Sléttufylkjanna, eru nú búin
að starfa um all-langt skeið; hafa þau fest það
djúpar rætur, að tæpast mun þurfa að gera ráð
fyrir, að þau leysist upp úr þessu; þó er viss-
ara fyrir samlagsmeðlimi að vaka á verði, því
vafalaust eru þeir hreint ekki svo fáir, sem
kjósa vilja’feigð á samtök þessi, sem og revnd-
ar mörg önnur.
Eins og nú horfir við, má svo að orði kveða,
að línan sé einungis dregin milli samlagsmeð-
lima og þeirra, er utan samtakanna standa, því
ákjósanleg eining hefif ráðið ríkjum meðal
samlagsmanna sjálfra; þess vegna er það, að
samlögin hafa náð þeirri útbreiðslu, sem raun
er á orðin. Þvingunarlöggjöf, er skyldaði
alla kornframleiðendur til þess að ganga í sam-
lögin, gæti auðveldlega orsakað slíkan innbyrð-
is ágreining, er riðið gæti þeim að fullu.
Vert er, að þess sé fyllilega gætt, að ef til
þess kæmi, að þvingunarlöggjöf í þessa átt yrði
hrundið í framkvæmd, þá yrðu samlögin óhjá-
kvæmilega, í vissum skilningi, háð stjórnarein-
okun, því stjómin hlyti að meira eða minna
leyti, að hafa hönd í bagga með starfrækslu
þeirra.
Engan veginn er það óhugsandi, að um stund-
arhagnað gæti orðið að ræða, ef svo skipaðist
til, að hveitiverzluninni allri yrði veitt í einn og
sama farveg, þó slfkt virðist samt sem áður
ekki næsta líklegt. En færi nú svo, að slík að-
ferð leiddi til aukinnar sundrungar innbyrðis,
má vel ætla, að tapið yrði meira en gróðinn;
því er nákvæmlega eins varið með samtök bænda,
sem flest önnur samtök manna á meðal, að hætt-
an mesta er ávalt fólgin í innbyrðis sundur-
lyndi.
Ef til þess kæmi, að bændur yrðu skyldaðir
til þess með lögum, að einskorða sig við hveiti-
samlögin kornverzluninni viðvíkjandi, mundi
mörgum þeirra vafalaust finnast sem svo, að
með því væri verið að leggja á þá slík ófrelsis-
höft, er eigi væri unandi við; af slíkri óánægju
gæti það leitt, að samlögin drægjust smátt og
smátt inn í hinar pólitísku flokkadeilur, og væri
þá ver farið en heima setið.
Oss skilst, að lögskipað þvinguarsamlag, gæti
aldrei þrifist til frambúðar; sérhver samvinnu-
stofnun verður að hvíla á grundvelli sameigin-
legra hugsjóna, og sameiginlegri þrá til sam-
starfs, eigi hún að fá notið sín; kúgunarsam-
vinna er verri en engin samvinna.
Frambúðar-samvinna er fólgin í hjartslætti
sameiginlegs maikmiðs.
Sambúð canadiskra bænda hefir yfirleitt
verið góð, — jafnvel einlgígari og betri, en við-
gengst víða annarsstaðar; samtök þeirra hafa
orðið þeim til gagns og sóma; þau hafa haft,
eigi að eins fyrir þá sjálfa, heldur og fyrir þjóð-
ina í heild, mikið og margvíslegt menningar-
gildi.
Það voru bændur sjálfir, er stofnuðu hveiti-
samlögin í Vestur-Canada, og það er þeirra
hlutverk, að halda þeim við; til þess að slíkt
lánist, ríður lífið á að ekki verði lagt út á neina
þá braut, er haft geti í för með sér innbyrðis-
sundrung.
Hveitisamlaganna sjálfra vegna, og þeirra
allra, er að þeim standa, er óskandi að aldrei
veiði gripið til neinna þeirra örþrifaráða, er
minna á einokun og kúgun; slíkar stofnanir ná
því aðeins tilgangi sínum, að starfræktar séu á
sameiginlegum bræðralagegrundvelli.
Spor í öfuga átt
Við síðustu sambandsþingskosningar, þeyttu
afturhalds-legátamir upp feikna moldryki út
af hættu þeirri, sem canadisku þjóðinni átti
að stafa af viðskiftunum við Nýja Sjáland,
eða þó einkum og sérílagi af innflutningi
smjörs þaðan úr landi; með slíku átti að hafa
verið stofnað til fjárráða við velgengni can-
adiskra mjólkurframleiðenda og þar fram eft-
ir götunum. Mr. Bennett hét því, að kippa
þessu samstundis í lag, og hann gerði það
líka, á sína vísu, þótt skiftar verði að sjálfsögðu
skoðanirnar um árangurinn.
Árið 1929 flutti canadiska þjóðin inn fjórar
miljónir punda af smjöri frá Nýja Sjálandi;
nú er svo komið, að innflutningur smjörs það-
an, er kominn ofan í sama sem ekki neitt.
1 nóvembermánuði síðastliðnum, eftir að
Mr. Bennett hafði lýst blessun sinni á tollmúra-
farganinu, nam innflutningur smjörs frá Nýja
Sjálandi að eins sextíu 0g fjórum pundum; í
janúar komst innflutningur þessarar fram-
leiðslu tegundar þaðan, upp í seytján hundruð
pund, eða freklega það, en síðan hefir hann
farið þverrandi jafnt og þétt.
Það er fleira en eitt, sem til greina kemur
í þessu sambandi; afleiðingarnar af tollmúr-
unum gagnvart frameiðslu Nýja Sjálands, eru
víðtækari en svo, að séð verði fyrir endann á
þeim; þær ná ekkí aðeins til smjörsins, heldur
og margra annara framleiðslu tegunda.
Árið sem leið, eða réttara sagt þann tíma
þess, sem liðinn var um þær mundir, er Mr.
Bennett kom til valda, keypti Nýja Sjáland
fimm miljón dala virði af canadiskum bílum;
nú jná svo að orði kveða, að sú viðskiftalind
sé þurausin, sem glegst má af því ráða, að í
síðastliðnum febrúarmánuði nam innflutning-
ur canadiskra bíla til Nýja Sjálands, aðeins
tuttugu og sex þúsundum dala.
Ekki verður auðveldlega fram hjá því
gengið, að tilbúningur fimm miljón daía \nrð-
is af bílum hlyti að hafa veitt mörgum nauð-
jiurftugum manni hér í landi atvinnu; af ein-
hverjum lítt skiljanlegum ástæðum, virðist
þetta samt sem áður hafa farið fyrir ofan og
neðan garð hjá Mr. Bennett; tollmúrahækkun-
in gagnvart framleiðslu Nýja Sjálands, hefir
átakanlega leitt í ljós, að spor Mr. Bennetts í
því tilliti, stefndu í öfuga átt.
Innilokunarstefna Mr. Bennetts, hlýtur að
koma canadisku þjóðinni í koll; því fyr, sem
hún vaknar til meðvitundar um það, þess
betra.
Varhugaverð átaðhœfing
1 þingræðu þann 21. yfirstandandi mánað-
ar, lét Mr. Bennett þess getið, að í raun réttri
væri ekki um neitt harðæri að ræða í Vestur-
landinu, því þó benda mætti á nokkur tilfelli,
þar sem fólk hefði þurft hjálpar við, þá væru
þau svo fá, að á slíku væri ekki orð gerandi.
Næsta margir munu þeir þó vera, er ekki
sjá auga til auga við Mr. Bennett í þessu
tilfelli.
Að halda því fram á þingi þjóðarinnar, og
ætlast jafnframt til þess, að þjóðin ljái því
vingjarnlegt eyra, að í raun réttri sé helzt
ekki nokkur skapaður hlutur að í Vesturland-
inu, er meiri ofdirfska, en tölum tjái að nefna;
bændur Sléttufylkjanna finna það bezt sjálf-
ir, hvar skórinn kreppir að, án vanhugsaðra
staðhæfinga af hálfu Mr. Bennetts úm þáð
gagnstæða.
Daginn eftir að Mr. Bennett gerði þessa
fáránlegij staðhæfingu, birtust í hinum ýmsu
blöðum vestanlands, ströng mótmæli frá leið-
togum bændasamtakanna; sýndu þeir fram á
með ómótmælanlegum rökum, hve fjarri öllum
sanni það væri, að sama sem ekkert væri að í
Vesturlandinu; kváðust þeir líta svo á, að um-
mæli forsætisráðgjafans væru beinlínis móðg-
andi; sönnuðu þeir með skýrslum, að þús-
undir bænda hér 0g þar um Vesturfylkin,
hefðu orðið að leita ásjár síðastliðinn vetur.
Ástandið í Vesturlandinu er alvarlegra en
svo, að læknað verði með tómum gífurýrðum,
hvort heldur þau falla af vörum Mr. Bennetts,'
eða einhvers annars..
• _ •
Oreigar og oflátungar
Sá, er þetta ritar, var af tilviljun staddur
á Portage Avenue í Winnipeg um nónbil mið-
vikudagsins 15. apríl þ. á. Eftir þeirri aðal-
verzlunargötu borgarinnar fóru þá fylkingar
atvinnulausra manna og stefndu þangað, sem
stendur marmarahöllin mikla, — stjórnar-
setrið í Manitoba. Dagblöðin sögðu mann-
fjöldann verið hafa sex þúsundir. Trúað gæti
eg, að þúsundirnar hefðu verið tíu, eða svo
hefðu blöðin talið þær margar, þess er eg full-
viss, ef um hátíðarhald hefði verið að ræða.
Þetta voru fylkingar öreiga og atvinnulausra
verkamanna í höfuðborg fylkisins. Lýður
þessi gekk hæversklega fram hjá og manni
gafst færi á’að liorfa í andlit fjölda margra og
virða fyrir sér útlit og klæðnað fólksins. Þar
kendi margra grasa. Margir voru sæmilega
vel til fara, aðrir í óhreinum görmum. Sumir
voru kátir, en flestir þungbúnir. Sumir voru
ljóshærðir Norðurlanda'-jmenn, aðrir svant-
hærðir menn frá Suður-Evrópu, en flestir, að
mér virtist, blóðlitlir menn frá Bretlandseyj-
um. Ekki svo fáar konur voru í hópnum og
báru sumar þeirra börn á örmum sér. Allar
þessar þúsundir vildu fá verk að vinna og
brauð að borða.
Er öreigalýður þessi hafði gengið fram
hjá, kom mér til hugar maður, sem ættaður
var frá Nazaret í landinu helga. Sagan segir,
að hann hafi eitt sinn haft fyrir augum mann-
fjölda, mjög svipaðan þessum, sem nú fór þar
um borgarstrætin áleiðist til þinghússins, og
þá hafi hann komist við og mælt: “Eg kenni í
brjósti um mannfjöldann; þeir hafa ekkert til
matar; fastandi vil eg ekki láta þá frá mér
fara.’ Og mér kom til hugar: Hvað skyldi
Kristur hafa hugsað og sagt, hefði hann mætt
mannfjölda þessum á Portage Ave. eða við
þinghúss-dyrnar. ?
Af þessum hugsunum vaknaði eg við það,
að einhver sagði: Damn foreigners! (bölvaðir
útlendingar).
Ekki voru það alt útlendingar, en hvað um
það, þarna sá eg þá í anda föður minn og móð-
ur og feður 0g mæður flestra vina minna, ör-
eigalýðinn íslenzka, sem fvrstur tróð helveg
útlendra erfiðismanna á þessum slóðum. í
þann tíð var viðkvæðið á götunum, þegar út-
lendir menn gengu fram hjá, sjaldan: “Damn
foreigners”, heldur “Dirty Icelanders”. Feð-
ur vorir söguðu brenni og grófu saurræsi, og
mæður vorar þóu lín og ræstu gólf fram á
nætur. Nú göngum vér í hvítum skyrtum á
hverjum deg'i, 0g þykjumst meiri voru for-
eldri.
Það á eitthvað skylt við það, að skvrpa á
leiði feðra sinna, þegar íslenzkir oflátungar
nú hreykja sér hátt upp yfir vgrkamenn og
velja hrakyrði verkalýð og verkamanna-hreyf-
ingum öllum. Mest þjáir verkamanna-fælni
þessi þá menn, sem fyrirhafnarlítið hafa kom-
ist yfir nokkur skildingaráð og skuldir, 0g þá
aðra, sem meira útsvar greiða af hégóma og
heimsku, en af mannviti og mentun.
En þeir segja, að öreigarnir nú á dögum sé
ekki annað en guðlausir kommúnistar. Eitthvað
í þá sömu átt var sagt í gamla daga um íslenzku
verkamennina í Winnipeg, þegar þeir fyrstir
sinna stéttarbraiðra, réðust í að stofna “verka-
mannafélag” og hafa samtök um það, að láta
ekki ganga á sér. Einhverjir eru á lífi enn og
muna, hversu “rautt” varð blóðið í Islending-
um og heitt þeim varð um hjartarætur út af
manndrápinu í skurðunum hjá “contractor
Lee”, sem Jón ÓlafSson kvað um heiftarkvæðið
og allir landar lærðu. Við, oflátungarnir, erum
ekki nema í annan lið komnir frá öreigunum og
höfum ekki af miklu að státa.
Fari svo, að atvinnuleysi þessara tíma komi
verkalýð og bændum/landsins í klær kommún-
ista, þá verður það vegna samúðarleysis sam-
borgara þeirra, og fyrir þá sök, að kristnum
mönnum er annað innanbrjósts, en Kristi forð-
um, er hann leit yfir mannfjöldann ógæfusama
í óbygðinni.
En svo segir vort háa yfirvald, að alt sé í
góðu gengi; og hvað er þá um að tala, fyrst
“keisarinn hlær.” B. B. J.
—(Sameiningin,)
Ný skip
Af skýrslum yfir skipabyggingar á árinu
sem leið, má það ljóslega sjá, að fremur
hefir birt yfir athafnalífinu á því sviði;
smálestatal skipa þeirra, er í hópinn bættust,
nam nokkuð á þriðju miljón, og er það drjúgum
meiri viðauki, en árið þar á undan
Mest er viðbótin á Bretlandi, eða um 54% af
smálestatali allra hinna nýju skipa. Næst Bret-
landi kemur Þýzkaland, þá Holland, Frakk-
land, Danmörk og Svíþjóð.
Tekið skal það fram, að í smálestatali því,
sem hér um ræðir, er einungis átt við fólks- og
vöruflutningaskip, — herskipin öll ómeðtalin.
Af þessum nýju skipum, eru 44% mótorskip,
er brenna olíu; afgangurinn brennir kolum.
Hin árlega viðbót mótorskipa á Bretlandi,
er brenna olíu, kemur að sjálfsögðu hart niður
á kolaiðnaði þjóðarinnar, er ekki var þó í sem
glæsilegustu ástandi áður.
12. ársþing
Þjóðræknisfélagsins
(Framh.)i
Forseti drap á hugmynd ýmsra máls-
metandi manna á Islandi um aS senda
hingaS bækur.
A. P. Jóhannsson var mótfallinn því, a’5
félagið gengist fyrir safni á einum stað.
Taldi ekki mikið á því að byggja, sem
menn heföu veriö að tala saman á ís-
landi um þessi efni. Um húspláss í J. B.
skóla gat hann þess, aS sér virtist það ekki
ná nokkurri átt að um þaS gæti veriö aö
ræSa. Vildi hann afhenda Fróni bækurn-
ar, sem fyrir hendi væru, og komast aS
raun um, aS hve miklu leyti bókasafni væri
sint. Virtist honum félagiS stefna meS
þetta mál 40 ár aftur í tímann.
G. Árnason benti á hve mikill áhugi væri
enn í bygSinni fyrir lestrarfélögum. Taldi
mjög nauSsynlegt aS gefa Winnipeg sama
tækifæri.
J. P. Sólmundsson vakti athygli á nauð-
syninni að menn hefSu aðgang að bókum
um íslenzk efni. Hitt væri ekki sjálfsagt
áð ÞjóSræknisfélagiS hefSi fjárhagslega
ábyrgS á þeim. MáliS mætti undir engum
atvikum deyja.
A. P. J. minti á íslenzku deildina viS
bókasafn borgarinnar. Benti á aS ef til
vill væri bezt aS styrkja þá deild.
R. E. Kvaran rakti þær skoöanir, sem
þegar hefSu komiS fram í málinu og taldi
stjórnarnefnd bezt fallna til þess aS vinna
úr þeim.
Rögnv. Pétursson bar fram breytingartil-
lögu viS nefndarálitiS á þessa leiS:
“ÞingiS felur stjórn sinni aS rannsaka
vandlega á þessu ári meS hverjum hætti
bezt yrði séS fyrir 'bókasafni félagsins.
Skal henni sérstaklega falið að rannsaka,
hvort unt yrSi aö hafa samvinnu viS aSrar
stofnanir, sem íslenzkan bókakost eigi,
meS hverjum hætti safniS yrSi hagkvæmi-
legast aukið og á hvern hátt bezt varS-
veitt.”
Formaöuur bókasafnsnefndar, O. S.
Thorgeirsson, kvaSst fella sig vel viö þetta
orSalag í stað nefndarálitsins og studdi til-
löguna.
A. P. J. mælti meS tillögunni, en hvatti
stjórnarnefnd jafnframt til þess aS gjöra
tilraun til aö koma betra skipulagi á ísl.
deildina í borgarsafninu.
Breytingartillagan var samþykt meS öll-
um atkvæðum og máliS þar meö afgreitt.
Rögnvaldur Pétursson flutti nefndarálit
um samvinnumál.
“ÞaS mun alment viðurkent, aö milli ís-
lands og Ameríku séu sterk þjóSernis-
tengsli þar sem búsettir eru hér í álfu um
30-40,000 manns af íslenzkum ættum. Höf-
uð markmiö Þjóðræknisfélagsins er aS
halda við þessu sambandi og efla það eftir
fremsta megni. En með því aö þaS verS-
ur aðeins gjört meö tvennu móti eins og
hagar til nú, sem sé, aS framhald verSi
innflutninga hingaS frá íslandi, sem
hvorki er þ’ó hugsanlegt ná æskilegt af ís-
lands hálfu, eöa meö þvi, að komist geti á
öflugt viSskiftasamband milli ríkjanna, er
hvorttveggja myndi stySja, nánari viö-
kynningu og samvinnu, er hafa myndi í
för með sér menningarlegan og hagsmuna-
legan ávinning fyrir báða hlutaSeigendur,
þá leyfir nefndin sér aS leggja til:
1. AS ÞjóSræknisfélagiS hlutist til um
þaS, aS sem léttast verði gjört fyrir þá,
sem þess kynnu áS óska, aS fara kynnis-
ferðir milli landanna, og koma því til leiS-
ar við skipafélög hér í álfu, aö farin verSi
aS minsta kosti ein bein ferS á ári hverju
milli Montreal og Reýkjavíkur.
2. AS ÞjótiræknisfélagiS leggi fulla
alúð viS aS kynna hér í landi íslenzkan
iSnað og varning, í'því augnamiði aS skapa
markað fyrir hann og auglýsa þjóðina út
á við í hinum enskumælandi heimi.
3. AS ÞjóSræknisfélagiö samþykki ein-
um rómi þá tillögu Heimfararnefndarinn-
ar, að Canada-stjórn stofni námssjóð
(Scholarship) er hún sæmi íslenzku þjóð-
ina, meS, til minningar um þátttöku Sam-
bandsins kanadiska í þúsund ára afmælis-
hátiS Alþingis.
4. AS ÞjóSræknisfélagiS lýsi yfir á-
nægju sinni og þakklæti til Bandaríkja-
stjórnar fyrir þátttöku hennar í Alþingis
hátíðinni og viSurkenningu hennar á sam-
bandi íslenzku þjóöarinnar viS sögu
Bandaríkjanna meö Vínlandsfundi Leifs
Eiríkssonar áriS 1000.
5. AS ÞjóðræknisfélagiS leitist við aS
koma á gagnskiftasambandi milli Islands og
Canada og í því augnamiði skori á Sam-
bandsstjórn Canada aö skipa nú þegar á
þessu ári viSskifta-ráðunauf, er búsettur sé
í Reykjavík.
Á ÞjóSræknisþingi 27.. febr. 1931.
Rögnvaldur Pétursson S. Einarsson
A. Bjarnason Ólína Pálsson
Walter Jóhannsson.
R. E. Kvaran lagði til aS nefndarálitiS
væri rætt lið fyrir liS. A. G. Magnús-
son Studdi. Samþ.
J. P. Sólmundsson taldi sig ekki kunna
viS að tilgreina Montreal, sem endastöS
fyrir væntanlegar skipaferðir.
R. P. svaraöi því, aö Montreal væri aö-
alstöS beggja kanadisku járnbrautarfélag-
anna, en félag vort væri lögskráS í Canada.
A. P. Jóhannsson kvaöst fella sig betur
viö að hafa höfnina óákveðna, eins og
J. P. S. mælti meS. Hudsonsflóinn færðist
nú nær íslandi og framtíöarverk félags-
ins væri aS auka viSskifti á þessi}m leiS-
um. Mæltist til aö nefndin breytti orða-
laginu.
R. P. kvaöst fús til aS breyta þessu á þá
leið, aS í staS Montreal kæmi höfn í
Vesturheimi.
LiSurinn samþyktur meö þessari breyt-
ingu.
2. liöur samþyktur í einu hljóöi.
J. P. Sólm. kvaSst ekki geta greitt at-
kvæði meS 3. liö. SagSist hafa ritaS grein,
er af sérstökum ástæðum hefði ekki verið
birt, þá er fyrst heyröist minst á náms-
í meir en þriðjung aldar hafa
Dodd’s Kidney Pills veriS viður-
kendar rétta meðalið við bakverk,
gift, þvagteppu og mórgum fleiri
sjúkdómum. Fást hjá öllum lyf-
sölum, fyrir 50c. askjan, eða sex
öskjur fyrir $2.50, eða beint frá
The Dodds Médicine Co., Ltd.,
Toronto, ef borgun fylgir.
styrksmáliS. Taldi ekki ráSlegt aS stefna
íslenzkum námsmönnum hingað.
GuSm. Árnason taldi mótbárurnar ekki
mikilvægar.
J. P. S. taldi illa farið aS samþykkja
liðinn með litlum umræðum.
A. E. skýrSi frá þvi, sem fariö hefSi
í þessu máli milli stjórnar Canada, Heim-
fararnefndar og Islandsstjórnar.
J. P. Sólm. taldi þaS enga furSu, þótt
canadiskir menn væru þessu fylgjandi, en
íslendingar ættu ekki aS vera þaö.
R. P. furðaði sig á því, aö þetta gæti
oröið ágreiningsefni. Hættan fyrir ísland
væri fjarstæöa. Rakti hann þaS, hvaS
hingað væri aS sækja.
A. E. minti á, hve margir stúdentar færu
erlendis frá íslandi og gat þess aS menn
þar vildu gjarnan senda þá hingaö, því aS
þeir teldu þaS landinu til gagns.
J. P. S. lagði til og Sig. Vilhj. studdi aö
atkvæöagreiöslu um þennan liS yrSi frest-
aS þar til eftir embættiskosningu.
Sú tillaga var feld. LiSurinn síöan
borinn upp og samþyktur.
4. liöur samþ.
5. liöur samþ.
NefndarálitiS í heild sinni samþ.
Fundi var þá frestaS til kl. 2. e. h.
Fundur var settur kl. 2. e. h. Fundar-
gjörningur lesinn upp og samþ.
Var þá gengiS til embættismannakosn-
inga.
StungiS var upp á etirfarandi mönnum
til forsetastarfs: Ragnar E. Kvaran, J. J.
Bíldfell, Jónas A. SigurSsson, Guömund-
ur Árnason, Rögnv. Pétursson.
Þrír síðasttaldir báðust undan þvi aS
vera í kjöti. Var þá kosiS um hina tvo
fyrstu og hlaut J. J. Bíldfell kosninguna.
Fyrir vara-forseta var stungiS upp á R.
E. Kvaran og var hann kosinn í einu hljóði.
Fyrir skrifara var stundið upp á Rögn-
valdi Péturssyni og var hann kosinn í einu
hljóði.
Páll S. Pálsson kosinn í einu hljóSi
varaskrifari.
O. S. horgeirsson kosinn i einu hljóöi
fjármálaritari.
B. Dalman kosinn í einu hljóöi vara-
fjármálaritari, en Stefán Einarsson hafSi
beöist undan kosningu.
Árni Eggertsson kosinn í einu hljóSi fé-
hirðir.
Walter Jóhannsson kosinn í einu hljóöi
varaféhiröir.
G. S. FriSriksson kosinn í einu hljóði
skjalavörSur. er ýmsir höfðu afsakaS sig-
Carl Thorlaksson og Grettir Jóhansson
voru tveir í kjöri sem yfirskoSunarmenn
og hlaut Carl Tholáksson kosningu.
AS afstaðinni kosningu embættismanna
flutti A. P. Jóhansson eftirfarandi athuga-
semdir fjármálanefndar viö nefndarálitiS
í Sýningarmálinu:
I sambandi viS síðasta lið, sem ólokiö er
að afgreiða, þá lítur fjármálanefndin þann
veg á, aS ekki hafi komið nein fjárhagsleg
styrkbeiöni frá milliþinganefndinni, er
kosin var í fyrra, og varla kunni að vera
um neinn verulegan kostnaS aS ræSa á
þessu ári. StarfiS mun að miklu leyti fel-
ast í .bréfaskriftum og öflun upplýsinga
um, á hvern hátt íslendingar muni geta
tekið þátt í hinni fyrirhuguðu sýningu, er
haldin veröur í Chicago 1933.
Fyrir þá ástæöu leggur nefndin til að
þessi liöur sé látinn niöur falla.
A. P. Jóhannsson Ingvar Gíslason
B. Theódór Sigurösson G. S. FriSriksson-
Rögnv. Pétursson gerSi fyrirspurn um,
hvort nefndinni væri meS þessu synjaS um
styrk, ef hún þyrfti hans meS. Taldi hann
varhugavert aS banna stjórnarnefndinni
aS leggja til styrk, ef hans gjöröist þörL
sem væri næsta líklegt aö á deginn mundi
koma.
A. P. J. taldi ekki til þesS mundi koma
að til fjár mundi þurfa að grípa. Alt starf
nefndarinnar væri þannig vaxiS. HinS-
vegar væri freistandi að eyöa fé, ef Þvl
væri beinlínis haldið aS nefndinni.
Mrs. R. DavíSsson sagSi aS nefndin
heföi ekki komiS saman þar til nú fyr,r
mjög skömmu, sökum fjarveru formanns
hennar, en þótti sýnt aö án fjár fengi hun
ekki mikiö gjört í framtíðinni.
Dr. M. B. Halldórsson taldi sjálfsagL
aS nefndinni væri látið í té fé eftir þörf'
um. Mrs. P. S. Pálsson kvað nefndin3
enn ekki hafa beðið um neinn styrk
með því aS nefndin á næsta ári gæti naum'
ast meira gjört en afla sér upplýsinga, Þf
væru líkindi til þess aS hún þyrfti ekki 3
nema litlum peningum aS lialda.
Tillaga fjármálanefndar var þá bor,tJ
upp og samþykt meö 28 atkvæðum
24. Nefndarálit sýningarnefndar var Þv’
næst boriS upp með áorSinni breyting11
samþykt.
Framh.