Lögberg - 30.04.1931, Blaðsíða 7

L.ÖGBHRG, FIMTUDAGINN 30. APRIL 1931.
SI*. T.
Utdrœttir
úr sögu íslenzku bygðarinnar og
safnaðanna í Pembina County,
North Dakota.
Eftir J. J. MYRES.
I
(Frh.)
“Hina fyrstu vetur voru sam-
kvæmi ekki svo sjaldan á ýmsum
stöðum. Var þar sungið og dans-
að og leikið á harmoniku. Ræð-
eftir það ekki miikið út fyrir þau
takmörk, er hún þegar hafði
fengið.
Tóku þá nokkrir það til bragðs,
að flytja upp á Pembinahæðirnar
og nema þar lönd, einar tíu, tólf
mílur ?nor6vestur af ,Víkinni í
Cavalier County. Árið 1881 námu
þessir þar lönd: Stígur Þor-
valdsson frá Kelduskógum á Beru-
fjarðarströnd í Suðurmúlasýslu;
Stefán Guðmundsson, af Beru-
hann sjálfur hafa skilið, að end- Húnavatnssýslu; Jóhannes Árna-
irinn mundi nærri. Síðustu mán- son, frá Bakka í Hólmi í Skaga-
uðina, er hann lifði, leitaðist hann fjarðarsýslu; Kristján Silgurðsson
af alefli við að fá því til leiðar Bakkmann, frá Akureyri; Sigurð-
komið, að söfnuðurirnir sendu' ur Kristjánsson, frá Ytra-Lóni á
ur voru oft einnig fluttar og fjarðarströnd; Jón Jónsson, frá
mælt fyrir ýmsum minnum. Fyrsta j Kolgröf í Skagafirði; Pétur Jóns
°g annan veturinn var oft glatt son, frá Bót í Hróarstungu; Ól-
á hjalla á heimili Eiríks Berg-J afur Einarsson, frá Rangá í Hró-
manns o'g var þar hvert sam- arstungu, er numið hafði land
kvæmið á fætur öðru, bæði vegna áður niðri á Sandhæðum, eins og
þess, að þar voru húsakynni fyr er ritað. En árið eftir komu
betri en annars staðar og svo miklu fleiri upp á fjöllin á eft-
vegna hins, að það var betur efn- ir þeim (1882)»: Gísli Benjamíns-
um búið en önnur heimili og gest- son, frá Mel á Hólsfjöllum í Norð
um ávalt hinn bezti sómi sýnd-j urmúlasýslu; Jón Guðmundsson,
ur. Var þar oft haldin mörg af Berufjarðarströnd; Jón Jóns-
fjörug ræða um framtíð nýlend- son frá Munkaþverá í Eyjafirði;
unnar og önnur efni og stundum Kristinn Hermannsson, úr S'kaga-
látið fjúka í kviðlingum. Var firði; Jóhannes Jasonarson Þórð-
bar ýmislegt hagort fólk saman- arson, frá Vatnsenda í Vestur
komið. Má þar fyrstan nefna hópfc í Húnavatnssýslu; Jacob
Stefán Guðmundsson, skáldið, Jónsson, frú Munkaþverá; Björn
Karolínu Dalmann, konu Gísla iPétursson, frá Hallfreðarstöð-
Jónssonar Dalmann, Sigurð Sig- um í Hróarstungu. Árið 1883
urðsson ísfeld, Jacob Lindal og bættust enn við: Haraldur Pét-
Helgu konu hans. Þá þóttu þeir ursson, frá Ánastöðum í Hjalta-
Ólafur ólafsson frá Espihóli, Jón- staðaþinghá; Gunnlaugur og Jó-
as Hallgrímsson og Kristinn hann Jónssynir, frá Þorvalds-
Kristinsson gleðimenn miklir um stöðum í (Skriðdal; Steingrlmur
þessar mundir, og létu oft Grímsson, frá Kópareykjum í
vængjuð orð frá sér fljúga í Reykholtsdal í Borgarfjarðar-
samkvæmum. (Stundum fóru' sýálu (’S6)'; Hermann Bjarna-
menn jafnvel að yrkjast á og vildi son, frá Viðfirði við Norðfjörð
þá stöku sinnum grána gaman-j í Suðurmúlasýslu (1893).
ið, en aldrei var það nema í svip. þessi fjallabygð hefir þrifist
Varð svo mikið fjör í ljóðagerð- vej( en er þé ný orðin nokkuð fá-
inni, að ekki var örgrant um, að mennari, en hún var, því nokkurir
sá er snemma morguns lagði á hafa f]uff burt og aðrir dáið. En
stað frá heimili sínu eftir förn- mörgUm hefir búnast þar alt eins
Um vegi, kynni að finna brag um vej 0ig löndum þeirra fyrir neðan
sjálfan sig eða einhverja aðra fjöllin. Félagskapur hefir á-
hangandi í limum trjánna, með- vajf veríð þar hinn bezti, þó
fram veginum. Mest var fjörið bygðin sé fremur fámenn. Söfn-
að vetrarlaginu. Þá voru ann-j ugur var myndaður þar af séra
ir ekki eins miklar. Á sumrin uans Thorgrimsen, er þá var
var alt fjörið oftast látið ganga |prestur í Vík, árið 1884. Var
til vinnunnar. Stundum bar svo fyrsta guðsþjónustan flutt í húsi
við, að einhverjum ungum manni péturs Jónssonar, snemma vors,
norður í Víkut-bygð flaug sú þag ár- géra Friðrik Bergmann,
fregn í eyra, að samkvæmi ætti gem árjg fggö tók við prestsskap
að vera suður við Park, er allir eft]r séra Hans Thorgrímsen í
væru velkomnir í, — svo var ann- nýlendunni, tók að sér að þjóna
ars um öll samkvæmi á þessum þessum Pjallasöfnuði eins og
dögum—, og að það mundi líka hinum. Árið 1889 var lestrarfé-
eiga að verða dans. Var þá ekki jag st0fnað. En kvenfélag var
ómögullegt, að ihonum 1 kynni í myndað 1892. Söfnuðurinn reisti
hug að koma einhver stúlkan, er kirfcju 1894. Hún er 22x30 fet
honum þætti gaman að bjóða á stærð, með forkirkju 8x10.
á samkomuna. Fór hann þá að Bindindisfélag, Goodtemplara-
brjóta heilann um, hvernig hann stuka, reis upp 1898. Nýlendubú-
niætti koma þessu til leiðar. ar rákn verzlun sína fyrst á Olga,
Gangandi gætu þau ekki farið. en sígan eiiga þeir allan kaupskap
það væri óhugsandi. Tók hann gjnn á Milton, hér um bil 8—10
það þá ef til vill til bragðs, að mjiur Suður- frá aðalstöðvum
fara til einhvers nágranna, sem bygðarinnar.
bjó svo sem í þriggja eða fjögra Eing fyr er á vikið, þjáðist
mílna, fjarlægð, fá hjá honum géra p^jj poriáksson af megnu
uxasamok og vagn og bjóða svo heilsuieysi anan þennan tíma.
stúlkunni til farar. Vel gat svo yar bað brjóstveiki sú, er tær-
farið, að hann yrði þess fyrst var,’ -ng nefnigt( og leiddi hún hann
er stúlkan ætlaði að klifra upp í tn bana; Sumarið 1881 kvað svo
vagninn, að vagnkassinn var, mikið að heilsuleysi hans, að hon-
helmingi dýpri en vanalega, svo um var um megn að prédika guðs
þegar stúlkan var komin upp í Qrð fyrir söfnuðunum. Samt leit-
trésætið, sem ef til vill var með^ aðigt hann yið að halda guðg.
fjöður undir öðrum enda, en þjönustusamk0mum uppi meðal
Hans Thorlgrimsen, er þá átti að
útskrifast á næsta vori frá presta-
skólanum í St. Louis, köllunar-
bréf, upp á það, að hann tækist á
hendur prestsþjónustu í nýlend-
unni, annað hvort sem aðstoðar-
maður séra Páls, ef hann lifði,
eða að öðrum kosti tæki þessa
þrjá söfnuði algjörlega að sér.
En svo kom að síðustu, að hann
fékk ekki lengur 'hugsað um mál
nýlendunnar o!g veitt þeim for-
stöðu. Séra Páll Þorláksson and-
aðist á heimili sínu 12. marz,
vorið 1882 og var jarðsettur 2.
apríl. Veturinn 1882 var ein-
ihver ihinn mesti snjóavetur, er
menn muna. Seinni part vetrar-
ins rak niður feikna fönn, svo
ekkert varð komist, nema á skíð-
um, og mörg hjartdýr elt uppi í
snjónum og drepin með lurkum,
því þau komust ekkert fyrir ó-
færðinni. Þrátt fyrir þessa örð-
ugleik, var norskur prestur feng-
inn, Kristján Flaten að nafni, til
að vera við jarðarför séra Páls
Langanesi; Jóhannes Jónsson, frá
Bjarnastöðum í Kolbeinsdal í
Skagafirði; Þorfinnur Jóhannes-
son, frá Brekkukoti í Hjaltadal;
Guðmundur Pétursson, frá Smiðs-
gerði í Kolbeinsdal; Jón Jónsson
Frímann, frá Köldukinn í Dala-
sýslu; Guðinundur Eiríksson, frá
Helluvaði í Rangárvallasýslu; Lár-
us Björnsson Frímann, frá Harra-
stöðum í Miðdölum i Dalasýslu.
—iSeinna komu þessir: Sigurjón
Jóhannesson, frá Syðra-Lóni á
Langanesi í Þingeyjarsýslu (’83);
Metúsalem Einarsson, frá Fagra-
Hefir Eiríkur Bergmann verið
póstmeistari þar ávalt síðan
(1902). Nafnið Park-bygð er nú
orðið úrelt, og í stað þess er öll
sveitin þar í kring kend við Garð-
ar og kölluð Garðar-bygð.
Nokkru seinna var enn skipað-
ur póstafgreiðslustaður hjá Stígi
Þorvaldssyni frá Kelduskógum á
Berufjarðarströnd. Hann nam
fyrst land uppi á Pembina-fjöll-
um, eins og áður er ritað, en
flutti seinna ofan á svoneíndar
Sandhæðir og setist að 5 mílur
fyrir vestan Cavalier. Sá póst-
afgreiðslustaður var nefndur
Akra-pósthús. — Um nokkur ár
var einnig póstafgreiðslustaður
hjá Jakob Sigurðssyni Eyford- og
nefndist jEyford. ! iSíðar hefir
nesi á Langanesi (’84); Jóhannes . hann verig látinn niður falla, en
Torfason, frá Eldjárnsstöðum á nafnið helzt við bygðina, svo nú
Langanesi (84); Jón Jónsson
Söldal, frá Hvammsstöðum á
Langanesi (’85)i; Sigurður Gísla-
er sveitin á milli Garðar og
Mountain ætíð kölluð Eyford-
býgð. — Enn er einn póstaf-
heitins. Hélt hann líkræðu á fra Ási í Húnavtnssýslu (83); Jón
nors'ku fyrir fjölda fólks, sem við Gíslason, frá Flatatungu i Skaga-
var statt, þrátt fyrir þá ógur-
legu ófærð, sem á jörðinni var.
Bróðir hans, Niels iSteingrímur
Þorláksson, hélt einnig ræðu á
íslenzku til safnaðarmanna séra
Páls, sem nú hörmuðu hinn öt-
ula og mikil'hæfa leiðtolga sinn og
sálusorgara.
son og Eggert sonur hans, frá greiðslustaður nýmyndaður norð-
Bæ á Selströnd við iSteingríms-1 ast j bygðinni, 4%, mílu norð-
fjörð (’83); Hannes Jðnsson, frá austur af Hallson, og nefnist
Álftagerði í Seiluhrepp í Skaga-| Svold. þag Var ekki fyrr en árið
firði (’83); Jónas Sturlaugsson.j lg99 Heitir sá Halldór Vívats-
frá Dunustöðum í Laxárdal í s011( sem þar er póstafgreiðslu-
Dalasýslu (’83); Bjarni Jónasson,j maður. (Síðar G. A. Vívatson),.
Fyrsta íslenzka . verzlunin kom
upp á Mountain. Eins og fyr
er á vikið, byrjaði Haraldur Þor-
Sparið því sem nœál $30
Með því að kaupa rafeldavél yðar hjá oss.
Allar tegundir rafáhalda fyrirliggjandi.
--------
ahipman
Kummen
309 Fort Street, Wjnnipeg.
Hún þjáðist af slœmum
bakverk
Konu í Manitoba Batnar Af
Dodd’s Kidney Pills.
firði (83Sigurður Sakárías-
son, frá Kambi við Gilsfjörð (83); iáksson þar verzlun skömmu eft-
Vigfús Hallsson, frá Krossi í| ir ag bygðin hófst þar, þótt í
Kinn (83); Finnbogi Erlendsson, smaum stíl væri. Fékk hann
frá Víðirkeri í Bárðardal (83) ; fyrstu vorur hjá næstu kaupmönn-
Guttormur Sigurðsson, af Langa-| um (Yerxa), en síðar fór hann
nesi (83) ; Jóhann Sveinsson, úr suður til St. Paul og fékk vörur
Fljótsdal, Nikulás Jónsson, frá
sínar hjá stórkaupmönnum þar.
Hafði hann þó alls engan höfuð-
stól til að byrja með og sögðu
stórkaupmennirnir, að það væri
frá Kaldbak í Þingeyjarsýslu í fyrsta sinni, að þeir hefðu látið
(83); Dínus Jónsson, frá Mý-j af hendi vörur við öldungis fé-
Fráfall séra Páls svo snemma Seyðisfirði (84); Björn Hlldórs-
á æfinni, er eitt hið raunaleg-j son, frá Úlfsstöðum í Loðmundar-
asta atvik í landnámssögu íslend- firði (84); Sæmundur Eiríksson,
inga i Ameriku. Hann var að-
eins 33 ára, er hann lézt (f. 13.
nóv. 1849)i. Hann var að mörgU! laugsstöðum í Reykjadal í Þing-j lausan mann. Óx nú verzlunin
leyti ei.nn hinn merkasti íslend-j eyjarsýslu (83); Jóhannes Þórð- mjö'g, því bygðin var nú orðin
ingur, sem uppi hefir verið á arson, frá Vestdalseyri við Seyð-[ fólksmörg. En verzluni
síðustu tímum. Hann var gáfu- isfjörð (83); Björn Sveinsson,1 lánsverzlUn, eingöngu að heita
maður mikill og ágætur náms- frá Efranúpi í Miðfirði í Húna- mátti, ,eins og tíðkaðist á íslandi.
maður, fastur í lund, með brenn- vatnssýslu (84)»; Hjálmar Hjálm-' yar þvi ekki við að búast að vel
arsson, frá Eyrarlandi við Akur-j gengi. Þegar bróðir Haraldar,
eyri (87). j Níels Steingrímur Þorláksson,
Af dgbók einni, sem eg hefi( kom norður um sumarið 1881, að
afloknu skólanámi sínu, tók hann
að hjálpa Haraldi við verzlun-
j urour aosua rsjornsson icomio tiii ina blómgaðist hún þá um
varpaði sér út í það og barðist^ Jóhanns Hallsonar með bænar-| tima í bozta lagi.
um, þangað til það var fram-
kvæmt, hvað sem það kostaði.
Enginn íslendingur hefir átt í
eigu smni þá trú, er flytur fjöll.j yik hjá géra páli Þorlákssyni(j þess kom að sanna ábúð á jörð
ef hann atti hana ekki. Auk þess hinn hj-á Bjgurðj jósua sjálfumj unum, svo menn gætu fengið eign-
var hann flestum hinum Ibeztu ( yar nú yerið að fá menn til að'arrétt fyrir þeim hjá stjórninm
mannkostum gæddur, einlægur. rita nöfn gín undir begga bænar.j (to prove up). Fengu þá flest-
og blatt áfram, hreinn og beinn ( skrá Var um leið kvartað í ir peningalán um leið upp á
íyollum viðskiftum, opinskar og sk]-ali þessu til stjórnarinnar um'íarðir sínar. Höfðu þá lánfé
Mrs. J. iPalmer Talar Lofsamlega
Um Bezta Nýrnameðalið
í Canada.
Narcisse, Man., 30. apríl. (Einka-
skeyti)—
“Eg hefi reynt margskonar
pillur við bakverk og nýrnaveiki,
en ekki batnað neitt,” segir Mrs.
J. Palmer, sem hér á heima. “Eg
reyndi Dodd’s Kidney Pills og
þær læknuðu mig. Eg mæli hik-
laust með þeim við vini mína.
Eg hefi þjáðst af bakverk árum
saman. Alt af þelgar eg finn til
hans, tek eg nokkrar Dodd’s Kid-
ney Pills og mér batnar altaf.”
Aðrir, sem bakverk hafa, segja
frá því, að sér batni af Dodd’s
Kidney Pills. Þær styrkja nýr-
un og gera þau fær um að hreinsa
óholl efni úr blóðinu, sem er
þeirra ætlunarverk. Dodd’s Kid-
ney Pills hafa ekki áhrif á lifr-
ina eða magann, þær eru nýrna-
meðal eingöngu. Því ekki að
reyna þær?
andi áhuga og einbeittan vilja,
heitur fcrúmapur, er -engar (tor-
færur óttaðist, af því hann treysti
drotni. Þegar hann sá eitthvað, með höndum> g. €g> að gunnu.
er ^öra Þurfti, hugsaði hann daginn 6 febr 18gl> hefir g.g.
aldrei^ um örðugleikana, heldur. urður Jógúa Björnsgon komig ti)j
Jóhanns Hallsonar með bænar-
skrá til stjórnarinnar um, að
Höfðu þeir
mörg önnur störf á hendi, er al-
tveir póstafgi'eiðslustaðir yrðu | menning vörðuðu, en einkum voru
settir í bygðinni, annar suður í Þeir mönnum hjálplegir, er til
herinskilinn, sv-o viðkvæmur, að
hann þoldi ekki að horfa á neinn alier
leit
óreglulegar póstgönlgur til Cav-1 iögin ýmsa millimenn í þeim sök-
eiga bágt, án þess að hjálpa; svo1
engri
harna
hún I
fólksins. Hafði hann Níels stú-
undir hinum, sveif
óraleið fyrir o;fan hann dent> bróður
sinn, með sér a
og náði hvergi fótum sinum nið-j sunnudogulll( og lét hann lesa
Ur- Sjálfur mátti hann búast við prédikun fyrir söfnuðinum úr
að ganga alla leið og teyma ux-^ einihverri postillu, en sjálfur átti
ana, því hjá íslenzku bændunum hann oft tal við félkíð á eftir um
urðu akneyti sjaldan betur tam-^ kirkjuleg og kristileg efni. Var
in en svo, að teyma þurfti. Nú áhugi hans í þeim efnum eins
voru að minsta kosti 8 mílur til brennandi
skemtistaðarins. Alla leiðina
turfti hann því að ganga, en hún Einstöku
óeigingjarn, að hann gaf aum-
ingjanum, er uppi stóð ráðþrota,!
sinn síðasta eyri, ef því var að
skifta. En hann var ekki tal-j
hlýðinn maður. Það var mjög
torvelt að eiga lengi tal við
hann, án þess að fara að þrátta.j
Svo hélt hann sinni skoðun fast'
Einnig var þess farið á
sömu bænarskránni,
stjórnin stækkaði nýlendusvæði
fslendinga á þann hátt, að hún
keypti meira land af Indíánum.
Bænarskrá þessi mun hafa haft
þann árangur, að skömmu siðar
voru póstafgreiðslustaðir þeir,
er þar var beðið um, ’ settir.
. , .... _ , , Fengu þa baðir staðirnir ny nofn
tram í ollu. Það var ems og hann1 , Tr , , _
, . og voru bæði ensk. Var postaf-
helði blýfasta sannfærmgu um • ... *•
6 i greiðslustaðurmn ihja Sigurði
al og fra henm var ekki unt að Jógúa nefndur Coulee> en hinn
vikja honum. Trúarskoðanirj guður j yíkinni> Mountaim Var
hans þottu nokkuð þrongar, ogip6gturinn fluttur milli einu
voru það óneitanlega. En kring
um þenna brennheita trúarinnar
mann logaði þá vantrúin í alls-
l sinni hverja viku, og var Þorlák-
eins og áður, þó lík-.
aminn væri bilaður að heilsu
sinnum mun hann þó
að láta fæturna lafa ofan úr, hafa prédikað þetta sumar. En
Saetinu., Stundum kunni það að þegar veður fér að harðna um
atvikast, að honum varð litið of-j haustið, varð hann að hætta al-
an á fötin sín og sá hann þá, að gjörleg. Á ársfundum safnað-
komið var gat á skóinn undir anna snemma í janúar 1882
stóru tánni, eða stóra bótin á gjörði hann grein fyrir gjöldum
hnénu á 'honum varð til að, þeim, er honum höfðu greiðst frá
hneyksla hann. En hann herti söfnuðunum og voru það samtals
uPp hugann, to&aði rauða silki- $202.00 í peningum, 29 bushel af
Vasaklútinn upp úr vasa slnum, hveiti, 9 bushel af höfrum og 23
I ur Jónsson frá Stórutjörnum
I Tyrsti pósturinn frá Mountain
konar myndum meðal landa hans,1 +,-i n _
, , ,’inorður til Coulee og þaðan til
og hann .seti ser þvi fynr að pre-1 r,„„„i,-„_. fi„+.. , , ,.
... ,. ... ... Cavalier; flutti hann póstmn á
d:ka hmn þronga veg, er til lifs- úlfari. Síðar (18837) var óst_
ms leiðir, og vara menn alvar-j afgreiðslan á Coulee lögð niður
lega við hinum breiða. Hann
var sí-talandi, þegar hann hafði
einhvern nálægt sér. Hann var
stiltur og sannfærandi prédikari,
og flutt á Jörð Jóhanns Halls-
i sonar, þegar þar var farið að
. verzla. Var þá nöfnunum breytt
tví hann var eina almennilega dagsverk. Af því höfðu 54 doll-
Plaggið, er hann átti í eigu sinni,1 arar> 9 bushel af hveiti og 6 bush-
€lt svo á ská upp til hennar, er e] hafra goldist frá Park-söfn-
Sat í háa sætinu, eins og hann uði; 95 dollarar, 8 bushel hveit-
iangaði til að spyrja: Ertu nokk-
nð óánægð með mig? Aumast af
óllu var, ef dansinn var á enda
eða í þann veginn, þegar á sam-
kvaemisstað kom, en það vildi
ekki SVo sjaldan til; eínkum ef
uxarnir voru óþægir.
,, , * . „ , , , °g staðurinn nefndur Hallson,
en siður það, sem kallað er and- ue+;„ T-u . TT ,, . ,
TI ’ ., . , I teftir Johanni Hallssyni, hmum
rikur. Hann bjo sig ætið vel og , , , . , ,
, ,. , , , fyrsta landnamsmanni bygðar-
samvizkusamlega undir guðsþjon-1 • ... , ., „ ,
mnar, og atti mjog vel við. Hef-
ustur sínar, skrifaði flestar ræð-
ur, er hann flutti, en prédikaði
þó við og við, án þess að hafa
fært í letur, nema nokkura minn-
ispunkta.
ir það haldist síðan, svo nú er
fyrir löngu hætt við að tala um
I Tungárbygð, en bygðin að vestan-
verðu kend við Hallson og nefnd
Hallsonbygð, en bygðin þar aust-
ur af kend við Sandhæðirnar.
is, 3 bushel hafra og 22 dagsverk
frá Víkursöfnuði; en frá Tungár-
söfnuði: 53 dollarar, 11 bushel
hveitis og eitt dagsverk. Mest af
loforðum safnaðarmanna, er
gjörð voru árinu áður, >höfðu
goldist Samt var Yé af þeim ó-
Árið 1881 fóru menn þegar að goldinn frá Tungár-söfnuði. 300
lnna til þess, að nú var farið að. dollara styrk segist hann hafa
reiigjast í bygðinni. Færri vorulþegið frá norsku sýnódunni þetta
arnir að fá lönd en vildu. Ann-] ár, svo laun hans hafa verið
ara bjóða menn voru þá búnir að kringum 500 dollarar sjySasta ár-
leið
mun
nmkri
aHa
n8ja landnám íslendinga á’ ið, er 'hann lifði. Þegar á
Vegu, svo bygðin þokaðist veturinn, elnaði veikin, og
Árið 1882 bættust enn margir
bændur við i bygðina. Voru — Nú hættu menn líka smám-
no'kkrir þeirra úr nýlendunni 1 saman að tala um Vík og Víkur-
Nýja Skotlandi. Skulu hér nokk-j bygð, en kendu bygðina við póst-
urir nafngreindir i ' Brynjólfur j afgreiðslustaðinn og kölluðu
Brynjólfsson, frá Skeggjastöðum í. hana Mountain-bygð.
Húnavatnssýslu, (og synir hans:] Vorið 1882 var póstafgreiðslu-
um og voru þeir Haraldur Þor-
að láksson á Mountain og Eiríkur
Bergmann |á Garðar fyrstu fls-
lendingarnir, er allir nýlendumenn
áttu við í þessum sökum.
Sumarið 1882 byrjaði ofurlítil
verzlun á Garðar. Þeir Eiríkur
Bergmann og Friðrik Bergmann,
frændi hans, er hafði verið kenn-
ari á alþýðuskóla suður í Minn-
esota um vetúrinn, en komið
norður og numið land fyrir sunn-
an Garðar um vorið, mynduðu
ofurlitla félagsverzlun og köll-
uðu hana Bergmann Bros. En
seinni part sumars árinu eftir
fór Friðrik til Norðurálfunnar til
að lesa guðfræði. Hélt Eiríkur
Bergmann þá verzlun áfram einn
og færði hana mikið út og reisti
vandaða búð. En um veturinn
1885 brann hún með öllum vör-
um, er í henni voru, og var það
hinn mesti skaði. Seldi hann
nokkuru síðar ungum manni,
Gunlaugij Vigfússyni Peterson,
verzlunina í hendur, o’g rak hann
hana um tíma. Síðar tók Jón
Sigfússon Bergmann við verzlun
á Garðar, og rak hana um nokk-
ur ár, þangað til Eiríkur Berg-
mann tók aftur við henni, hefir
nú (1902) stundað hana sjálfur
síðustu árin. Magnús Breiðfjörð,
úr ísafjarðarsýslu, setti upp
verzlun í smáum stíl á Garðar og
stundaði hana þahgað til hann
dó. Eftir það tók sonur hans,
Stefán Breiðfjörð, við henni.
Árið 1887 varð Haraldur Þor-
firði. Hann rak þá verzlun um
nokkur ár. Loftur Guðnason, úr
Skagafirði fór um þetta leyti
einnig að stunda þar verzlun
Árið 1893 hóf Elis Thorvaldsson
frá Kelduskógum á Berufjarðar-
strönd verzlun á Mountaín, og
hefir hún blómgast með 'hverju
ári síðan. Nú hafa þeir bræð-
urnir, Halldór o'g Egill Reykja-
lín, synir Halldórs Friðrikssonar
Reykjalín frá Kvennabrekku í
Dölum, einnig allmikla verzlun
á Mountain (1902).
Árið 1883 fluttist Jón Péturs-
son Skjöld, frá Berunesi á Beru-
fjarðarströnd, til Ameríku, sett-
ist að á Hallson og byrjaði þar
verzlun. Rak hann hana til
dauðadags og var póstafgreiðslu-
maður um leið. Sonur hans, Pét-
ur Skjöld, kom hingað til Ame-
ríku 1885. Byrjaði hann verzlun
í Edinburg haustið 1888, en flutti
þaðan eftir lát föður síns til
Hallson haustið 1894, og hefir
hann rekið þar verzlun síðan. —
Stígur Þorvaldsson, sem áður er
getið, hefir ;stundað verzlun á
Akra síðan hann kom þangað, og
á fjöldi manns viðskifti við hann
i norðurhluta bygðarinnar. Auk
þess að hafa viðskifti við þessa
íslenzku kaulpmenn í bygðinm
sjálfri, eiga bændur mikinn kaup-
skap í járnbrautarbæjunum í
kring, þar sem þeir selja hveiti
sitt á haustin. Þar hafa þá líka
rtiyndast íslenzkar vierzlanir hin
síðari árin.” (Frh.)
Minni Vesturlands
Eftir Matthías Ólafsson.
Sungið á héraðsmótinu á Höfða
3. ágúst 1930.
Aldrei sá ég fegri fjöll
fjöllunum á Vesturlandi.
aldrei tærri fossaföll,
fagurhreinni’ á tindum mjöll,
aldrei grasigróinn völl
grænni’ en þar hjá eyjabandi.
Aldrei sá ég fegri fjöll
fjöllunum á Vesturlandi.
Sástu líkan sæludal
sumardal á Vesturlandi?
Sástu í fögrum fjallasal
fjölskrúðugra blómaval?
Gleðja börn o'g brúði og hal
berjalautir óteljandi.
Sástu líkan sæludal
sumardal á Vesturlandi?
Sástu nætur sólarbál
sumarkvöld á (Vesturlandi?
Þegar veður úthafsál
eygló seint um 'háttamál.
Fyllir lofgjorð lýð og sál
litskrúð glæst á himni og landi.
Sástu nætur sólarbál
sumarkvöld á Vesturlandi?
Sástu meira mannaval
mönnum þar á Vesturlandi?
Yzt frá sjó og inst í dal
engi maður heyra skal
aldraðan né ungan hal
æðrast þótt sé nokkur vandi.
Sástu meira mannaval
mðnnum, þar á Vesturlandi?
Hefir þú séð báti beitt
betur en á Vesturlandi?
Vits og afls og vilja neytt,
vo'gað, tapað, þegið, greitt,
aflraun títt við ægi þreytt '
óttalaust, og varist grandi.
Hefir þú séð báti beitt
betur en á Vesturlandi?
Blessi drottinn bæ og knör,
bygð og sjó á Vesturlandi.
Blessi drottinn vog og vör,
veiti búum hagsæl kjör,
Þá mun blómgast frelsi og fjör,
fremd og gleði á Vesturlandi.
Blessi drottinn bæ og knör,
bygð og sjó á Vesturlandi.
Meðan tungan lið oss ljær
lof vér færum Vesturlandi,
meðan blóm í moldu grær,
meðan landið girðir sær,
meðan sól í 'heiði hlær,
hnígur bára ljúft að sandi.
Meðan tungan lið oss ljær
lof vér færum Vesturlandi.
—Lögr.
Skafti, Ólafur, Jónas og Magn- staður settur við Park hjá Eiríki tain. Sjálfur hafði hann aldrei

láksson að hætta verzlun á Moun-
ús); Sigurður Jónsson, frá Torfu-
felli í Eyjafirði; Stefán Brynj-
ólfsson, frá Botnastöðum í Húna-
vatnssýslu; Guðbrandur Erlends-
son, úr Múlaþingi; Jón Rögnvalds-
son og sonur hans, Jón Hillmann,
Bergmann. Hann var nemdur
Garðar, eftir sænska sjógarpin-
um, er fann ísland. Það er því
misskilningur að beygja orðið
eins og væri það fleirtala af orð-
haft neinn höfuðstól til að reka
verzlun sína með, en hún verið
aðallega láns-verzlun. Átti hann
því oft stórfé standandi úti í
lánum hjá ýmsum og vildi það
gjaldast misjafnlega, eins o'g^
gengur. Tók þá við verzlun ál
inu garður (görðum). Var póst-
frá Hóli á Skaga; Jón og Sigurður' ur fyrst borinn frá Garðar ofan
Einarssynir, frá Hnappdal í Dala-| til Crystal; voru það tveir Jónar! Mountain ungur maður norskur,
sýslu, Kristinn Hermannsson, úr, Jónssynir, er þann starfa höfðu' Ole Öie að nafni. Hann giftist
Tungusveit í Skagafirði; Jósef fyrst á hendi. Hlaut annar þeirra'íslenzkri konu, dóttur Ólafs Ól-;
Guðmundsson, af Skalgaströnd í auknefnið póstur upp úr því. afssonar frá Þrihyrningi í Eyja-'
THC DOMINION
BIJSINCSS COLLCOC
—on the Mall
For over twenty years our business has
been to impart to young men and women a
thorough, practical business training. Our
courses of study are arranged with the view of
developing initiative and greater business
capacity, as well as to enable the student to
master all details of modem business. The
evidence that we have succeeded in all this is to
be found in almost every office of consequence,
not only in Winnipeg, but throughout the West,
and even beyond our own country.
Among our most brilliant students we have
always counted a representative of the Icelandic
race. Their power of application and love of
leaming make tlieir task easy.
In our large new building we have greater
facilities than ever. The Dominion is really
the logical place for a business training. Come
and join us. Your fellow students will be from
the better class of homes. This will assure vou
of a happy, as well as profitable, student life.
Hcadqaarters: THC MAl L
Branches: CLMWOOD and ST.JAMCS