Lögberg - 10.03.1932, Qupperneq 3

LÖGBERG, KTmiJDAGINN 10. MARZ 1932.
Bls. 3.
SOLSKIN

PROFESSIONAL CARDS

DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg Cor. Graham og Kennedy Sta. Phone: 21 834 Offlce tfmar: 2—* Heimili 776 VICTOR ST. Phone: 27 122 Winnipeg, Manitoba Drs. H. R.& H. W.Tweed Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TBUST BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE: 26 545 WINNIPEG H. A. BERGMAN, K.C. tslenzkur lögfrveðingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Bulldlng, Portage Ave. P.O. Box 1656 PHONES: 26 849 og 2« 840

DR. 0. BJORNSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sta. Phone: 21 834 Office tfmar: 2—3 Heimlli: 764 VICTOR ST. Phone: 27 586 Winnipeg, Manitoba Dr. A. B. INGIMUNDSON Tannlœknir 602 MEDICAL ARTS BLDG. Sími 22 296 Heimilis 46 054 W. J. LÍNDAL og BJÖRN STEFaNSSON islenzkir lögfrœðingar 6. öSru gðlfi 325 MAIN STREET Talsfmi: 24 963 Hafa elnnig skrlfstofur a8 Lundar og Gimli og eru þar a8 hitta fyrsta míð- vikudag 1 hverjum m&nuði.

DR. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone: 21 834 Office tfmar: 3-—5 Heimlli: 5 ST. JAMBS PLACE Winnipeg, Manitoba DR. A. V. JOHNSON tslenzkur Tannlœknir 212 CURRY BLDG., WINNIPEG Gegnt pósthúsinu Sfmi: 23 742 Heimilis: 33 328 J. T. THORSON, K.C. tslenzkur lögfrœOingur Skrifst.: 411 PARIS BLDG. Phone: 24 471

DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone: 21834 Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjúkdóma.—Er a8 hitta kl. 10—12 f. h. og 2—5 e. h. Heimili: 373 RIVER AVE. Talsfmi: 42 691 A. S. BARDAL 348 SHERBROOKE ST. Selur llkkistur og annast um út- farlr. Allwr útbúnaCur sá. best) Ennfremur selur hann allskonar mlnnlevarOa og legsteina Skrifstofu taiafmi: 86 607 Heimills talsfmi: 58 302 J. Ragnar Johnson B.A., LL.B, LL.M. (Harv.) íslenzkttr lögmaOur 606 Electric Railway Chambers Winnipeg, Canada Sfml 23 082 Heima: 71 753
Dr. P. H. T. Thorlakson 205 Medical Arts Bldg. Cor. Graham and Kennedy Phone: 21 213—21 144 Helmlli: 403 675 Winnipeg, Man. A. C. JOHNSON 907 ConfederaUon Life Bldg. WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tekur a8 sér a8 ávaxta sparifé fölks. Selur eldsábyrg8 og bif- relða ábyrgðlr. Skriflegum fyr- irspurnum svarað samstundis. Skrifstofus.: 24 263—Heimas.: 33 328 G. S. THORVALDSON B.A., LL.B. Lögfrœöirtffur Skrlfstofa: 702 CONFEDERATON LIFE BUILDING Maln St. gegnt City Hall Phone 24 587

DR. A. BLONDAL 602 Medical Arts Building Stundar sérstaklega kvenna og barna sjúkdðma. Er a8 hltta frft kl. 10—12 f. h. og 3—5 e. h. Office Phone: 22 296 Heimill: 806 VICTOR ST. Sfmi: 28 180 DR. C. H. VROMAN Tannlreknir 506 BOYD BLDG, WINNIPEG Phone 24171 E. G. Baldwinson, LL.B. tslenzkur tögfræOingur 808 PARIS BLDG., W'INNIPEG Residence Office Phone 24 206 Phone 89 991

Dr. S. J. JOHANNESSON stundar lœkníngar og yfirsetur Tll viðtals kL 11 f. h. til- 4 e. h. og frá kl. 6—8 að kveldinu 532 8HERBURN ST. SÍMI: 30 877 G. W. MAGNUSSON Nuddlœknir »1 FURBY ST. Phone: 86 187 Vi8talstfml klukkan 8 til 9 að morgninum J. J. SWANSON & CO. LIMITl'D 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fasteignasalar. Leigja hús. Ot- vega peningalán og eldsábyrgð af öUu tagi, Phone: 26 349

FR ÆG U R KÖTTUR.
Borg ein, er Goshen nefnist, liggur í New-
Yorkríki í Bandaríkjum Norður-Ameríku.
Um það leyti, sem saga þessi gerist—laust
eftir síðustu aldamót, var borg þessi á æsku-
skeiði. En þó var sá annmarki á Gósenlandi
þessu, að vantsskortur svarf mjög að íbúum
borgarinnar. Kvað svo ramt að þessu, að
fyrirsjáanlegt þótti, að vatnsskorturinn
mundi draga úr eðlilegum vexti bogarinnar,
svo að hún yrði undir í samkepni við ná-
grannaborgir sínar, er betur voru settar að
þessu leyti.
Til þess að ráða bót á þessum vandkvæð-
vm, var ákveðið að leiða vatn til borgarinn-
ar frá einhverjum þeim stað, sem hæfilegur
þætti.
Mönnum kom saman um, að tveir staðir
kæmu aðeins til greina í þessu efni. Annar
þeirra var brunnur, sem var eign rjómabús
og lá í rúmlega þriggja km. fjarlægð frá
borgúnni, en hinn staðurinn var uppsprettu-
lind, kölluð “Lindin vellandi”, vegna þess,
hvað vatnið strevmdi af miklu afli fram úr-
iðrum jarðar í ker það eða ketil, sem lindin
spratt upp í. En að lindinni. var fjarlægðin
frá borginni rúmir sex km., eða helmingi
lengra en að brunninum.
Hinsvegar yarð mikill ágreiningur og tog-
streita um það, hvorn staðinn bæri að velja.
Skiftust brogarbúar í tvo harðsnúna flokka,
sem hvor um sig sótti og varði sinn málstað
af miklum hita og enn meira kappi. Brunn-
flokkurinn hélt því fram, að spara mætti fé
og tíma með því, að leiða vatnið úr brunnin-
um, en hinir svöruðu því, að enginn gæti sagt
fvrir, hvort vatnið í brunninum mundi nægja,
tr stundir liðu, en um hitt þvrfti ekki að ef-
ast, að lindin nægði langsamlega. Báðir
höfðu því nokkuð til síns máls.
Þannig stóðu málin, þegar köttur einn,
sem Tommi hét, kom til skjalanna og tók að
sér að skera úr þrætunni og jafna deiluna.
Á meðan aðrir borgarbúar leiddu fram rök
sni og bollaleggingar, gerði Tommi þá úr-
slita tilraun, sem varð til þess að leysa þetta
vandamál og binda enda á það.
Og sú saga er á þessa leið:
Tommi átti heima í rjómabúinu, sem
brunninn átti, og var þar í miklum metum.
Eins og gefur að skilja, var liann mjög á-
hugasamur um alla starfrækslu búsins, og þó
einkanlega um alla meðhöndlun rjómans.
enda ‘‘gekk hann eins og grár köttur” — þótt
hann reydar væri mjallhvítur — um hús öll
og híbýli þar á staðnum'
Þennan dag, sem Tommi komst í hið mesta
og merkasta æfintýri lífs síns, hafði dælan í
brunnhúsinu bilað, og voru tveir af starfs-
mönnum búsins önnum kafnir við að lagfæra
hana. Dyrnar á brunnhúsinu stóðu opnar og
höfðu mennirnir tekið hettuna ofan af dælu-
pípunni, — sem var tíu þuml. víð — og voru
að skygnast niður í pípuhálsinn. Alt í einu
kom vindhviða inn um dymar og þyrlaði með
sér laufblaði. Fylgdi Tommi eftir í eltinga-
leik á katta vísu, og fór í loftköstum. Lauf-
btaðið Imitaði fyrst nokkra luúnga í loftinu,
en féll svo í einu vetfangi niður í kolsvart
op pípunnar — og Tommi á eftir! Þetta gerð-
iíst í svo skjótri svipan, að mennimir höfðu
ekki tíma til að átta sig á hinni yfirvofandi
hættu kattarins, fyr en alt var um garð geng-
ið. Varð hér engri björgunartilraun við
komið, því að pípan lá beint niður í jörðina
og var hvorki me.ira né minna en 268 fet
(ensk) á lengd, þ. e. frá yfirborði jarðar og
niður í vatn. Þótti mönnum augljóst, að
Tommi mundi þarna líf sitt láta, og hönn-
uðu mjög hin sorglegu afdrif hans, því að
öllum þótti vænt um kisa, sem komist höfðu
í kynni við hann. Af tilviljun, leit annai
maðurinn skömmu síðar á klukkuna og sá þá,
að hana vantaði þrjár mínútur í ellefu fyrir
hádegi.
Nokkuru fyrir hádegi þennan sama dag
var bóndi sá, er átti ”Lindina vellandi” á
gangi skamt frá uppsprettunni. Heyrði hann
þá aumkunarlegt mjálm, sem honum viriist
koma frá lindinni. Hann brá þegar við og
ruddist gegn um runna, sem uxu umhverfis
lindina. Sá liann þá, sér til mikillar undrun-
ar, hvítan kött með bláan borða um hálsinn,
vera að stríða við að ná bakkanum. En
hringiðan í miðju kerinu hélt honum föstum.
^ ar auðsóð á öllu, að veslings dýrið var að-
fram komið af þreytu; lét bóndi ekki á sér
standa, snaraðist út í vatnið og bjargaði
kisu. Þegar því var lokið, kom bónda til
hugar að liðið mundi nær matmálstíma, og
leit því á vasaúr sitt; var klukkan þá 12 mín-
útur yfir 11. Tók hann þannig óafvitandi
tímann á ferðalagi Tomma — því þetta var
enginn annar en hann.
Bóndi vafði nú Tomma innan í yfirhöfn
sína og liélt heim með hann. Var Tommi
mjög illa á sig kominn, úrvinda af þreytu og
liríðskjálfandi, en engin ytri meiðsli sjáan-
leg. Náði hann sér þó furðu fljótt, sem þakka
mátti ágætri hjúkrun húsfreyjunar.
Ekki var Tomma um það gefið, að njóta til
langframa gestrisni nágranna sinna. Síðar
um daginn laumaðist hann á brott og hélt þá
heimleiðis. Er getið til, að tvær aðalástæður
hafi legið til hinnar skjótu burtfarar hans:
ijóminn og heimþráin. Þó er haldið, að aðr-
ar tvær ástæður hafi ráðið miklu um: liann
hafi ekki viljað njóta gestrisni fólks þess, er
hann hafði rýrt eignir fyrir með ferðalagi
sínu, en hin-s vegar áhugamál að gera árangur
tilraunar sinnar sem fyrst kunnan! Hver svo
sem ástæðan var, þá er hitt víst, að Tommi
kom lallandi heim til sín síðla dags og lét sem
ekkert væri. Að vísu var hann nokkuð mátt-
farinn, óstyrkur í fótunum, og gegndi ekki
nafninu sínu, — hann hafði sem sé algerlega
tapað heyrninni, — en að öðru leyti hagaði
hann sér líkt og áður.
Það varð uppi fótur og fit í rjómabúinu,
þegar menn höfðu gengið úr skugga um, að
það var Tommi í eigin persónu, sem kominn
var, en ekki svipurinn hans. En mennimir,
sem sáu hann hverfa niður í opið á dælupíp-
unni, ætluðu aldrei að trúa sínum eigin aug-
um; svo liissa urðu þeir, er þeir sáu hann
heilan á húfi.
Brátt spurðist um björgun Tomma úr
“Lindinni vellandi” og rann þá upp fyrir
mönnum hve mikið happaverk Tommi hefði
unnið borginni með þessari frægðarför sinni.
Var nú öllum bollaleggingmn um kaup á
“Lindinni vellandi” lokið, en í þess stað á-
kveðið, að leiða vatn úr brunninum.
Þéss varð nú skamt að bíða, að blöðin þar
í nágrenninu birtu greinar um þetta merkilega
afreksverk Tomma. Og síðar tóku stórblöðin
söguna upp, og fluttu hana um þvera og endi-
langa álfuna. Má óhætt fullvrða, að Tommi
hafi um langt skeið verið einliver frægasti
köttur í vesturálfu heims, fyrir þetta afrek
sitt. Og vitanlega varð hann uppáhald og
átrúnaðargoð Goshenborgar, og livarventa í
hávegum liafður. Og um það var lengi rætt á
meðal borgarbúa, að sjálfsagt væri að reisa
Tomrna veglegan minnisvarða, sem eins af
mestu og beztu bjargvættum borgarinnar.
Þótti mest viðeigandi, að hafa minnisvarðann
gosbrunn, með líkneski af kisu í fullri stærð.
Ekki hafði þó orðið úr framkvæmdum, er saga
þessi var birt, en að öllum líkindum hefir
niinnisvarðinn verið restur síðar, þótt Hýra-
verndarinn hafi ekki haft öruggar spumir af
því. — (Lausl. þýtt úr Wide World Magzine),
—- Dýrav.
NÁTTÚRUSAGA KATTARINS.
(Lauslega þýtt.)
Til þess að finna elztu sagnir, sem skráð-
ar eru um kettina, verðum vér að leita langt
aftur í tímann, jafnvel til hinna fornu
Egypta, sem bygðu pýramídana forðum.
Hjá Egyptum var kötturinn dáður svo
og virtur til fonia, að hann var hvorki meira
né minna en álitinn heilagur. Dæi köttur
eðlilegum. dauða, létu heimilismenn allir
sorg sína og söknuð í ljós, á mjög einkenni-
legan, en þó hjartnæman hátt, því þeir rök-
uðu augabninir sínar og smurðu síðan dýr-
ið, hinn framliðna vin sinn og dýrling, dýr-
mætum jurtasafa og alls konar krydduðum
smvrslum, og kórsettu síðan lík kattarins í
venjulegu grafliýsi; var því þannig búið um
kattasmyrðlingana, til varðveizlu um marg-
ar aldir, á sama hátt og með sömu virðingu,
scm var höfð um útfarir ágætustu stjórnar-
höfðingja og stórmenna þeirra tíma, þá er
þeir voru smurðir og grafhýstir, og er þetta
olíkt því,«em vér sýnum æniverðugum kött-
um vorra tíma, ])egar þeir hverfa liéðan.
Kæmi það fyrir, að einhverjum Faraós-
þegni yrði það á, viljandi eða óviljandi, að
taka kött af lífi, tók lýðurinn manninn og
drap hann.
Það var þessi almenni átrúnaður, dáleiki
og dýrkun lýðsins á heilagleika kattarins,
sem Kambyses (persneskur konungur 529—
522 f. Kr.), sonur Kyros, notfærði sér svo
snildarlega, er hann sat um Pelusium árið
525 f. Kr. og vann borgina. Hann skipaði
svo fyrir, að hver og einn liðsmaður sinn
skyldi bera lifandi kött á brjósti sér og nota
hann í staðinn fyrir skjöld, því að hann
vissi, að þeir, sem borgina áttu að vernda og
verja fyrir árásum hans og hermanna hans,
mundu fyrr gefast upp, heldur en að leggja
liönd eða vopn á heilagt dýrið, enda gáfust
þeir upp, er þeir urðu þess varir, að Kam-
byses notaði slíkt herbragð og heilagt vopn
móti þeim.
Þessi mikli átrúnaður á heilagleika katt-
arins, hyggja menn að eigi rót sína að rekja
til þess, að kötturinn er flestum öðrum dýr-
um fremri í því, að hann getur að eigin vild
sinni, opnað svo fyrir augasteininum, að
liann sér í myrkri, eins vel og í björtu, og
lokað svo fyrir hann, þegar birtan er of
mikil, að hann þolir skærustu birtu, m. ö. o.
að hann sér jafnt á nóttu sem degi, og fer
þetta eftir því, hvort honum er bjart eða
dimt fyrir augum, og einnig eftir því, hvem-
ig á tungli stendur, enda er þetta í samræmi
við það, sem fomir sagnaritarar hafa hald-
ið fram, að Egyptar tilbáðu köttinn, sem
táknmynd tunglguðsins (m. a. Artemis).
Frá Egyptum fluttist kötturinn til Norð-
úrálfunnar, og þar varð hann útbreiddur
mjög, sem eitt hið bezta og nauðsynlegasta
húsdýr, Itil vamar hinum illræmda friðar-
l'jóf og skaðsemdargrip, rottunni, eftir að
hún fluttist til Norðurálfunnar, og hefir
hann verið og verður ávalt eina meðalið,
sem dugir gegn þeim faraldri.
1 flestum siðuðum löndum er kötturinn
með réttu talinn tilheyra skylduliði hvers
góðs og þrifalegs heimilis; á heimilinu eða
við það fæðist hann, þar er liann alinn upp
og taminn, því að eðlisfari er hann villidýr
og getur orðið mjög grimmur og viðsjár-
verður, fari hann á mis við gott uppeldi og
nauðsynlegan aga lieimilisins, en, svo er hið
meðfædda eðli kattarins og eiginleikar rót-
grónir, að hann gefur sig aldrei undir yfir-
ráð mannanna, frekar en honum sjálfum
þykir við eaiga. Hann er að eðlisfari dutl-
ungafullur, einrænn ,og umfram alt tortrygg-
inn, og þó vingjamlegur og tryggur í lund:
Iíann lætur engan og ekkert koma nær sér
eða lokka sig, frekar en hann, í þann og þann
svipinn, telur holt eða heppilegt fyrir sig.
Því meiri umhyggju og alúð, sem honum er
sýnd, því meiri undirgefni og einlæga vin-
áttu sýnir hann þeim, sem umgangast hann;
sýni menn lionum aftur á móti litla eða enga
ræktarsemi eða láti hann afskiftalausan,
lætur hann heimilið sig litlu skifta og fer þá
í flakk á sumrum, út um liraun og móa, og
verður þá,. sem kallað er “urðarköttur.”
rJ’rygð sinni við fæðingarstað sinn heldur
hann þó í lengstu lög, ef hann villist ekki
frá lieimilinu, og leitar “ föðurliúsanna” aft-
ur að vetrinum til, með skyldulið það, er
lionum hefir fénast á flakkinu.
Kötturinn er svo framúrskarandi hrein
legt dýr, að það er haft að orðtæki og sagt,
þegar um sérstaklega mikið hreinlæti er að
ræða, að það sé “kattahreinlæti“ og orð-
tækið: “Þrifinn eins og köttur”, kannast
allir við.
Allar eru hreyfingar kattarins svo liðug-
ar og liprar, að undrum sætir: Hvert skref
hans er ákveðið, alstaðar er varúðar gætt og
augun höfð á öllu; hinum mjúku lappaþóf-
um sínum stígur hann létt og liðlega til
jarðar, án þess að heyranlegt sé, að þar sé
nokkur lifandi vera á ferð, svo létt fellur
kötturinn til jarðar, jafnvel úr mikilli hæð,
að slíkt fall hans er talið óheyranlegt, enda
er dyn kattarins talið óheyranlegt.
Sköpulag kattarins sýnir, að hér*er um
ovenjulega merkilegt dýr að ræða: Köttur-
inn er lítið og snyrtilegt ljón, minsta útgáf-
an af tígrisdýrinu, og er sköpulagið í fullu
samræmi hvað við annað: Ekkert er of stórt
né of lítið, alt er fallegt, ávalt og mjúkt, sem
bendir á 'frábæra lipurð og öldukvikar
hreyfingar. Þá eru og “andlegir” eigin-
leibar kattarins í fullu samræmi við líkams-
byggingu hans: Hevrnin og tilfinningin er
frábærlega næm og sjónin eigi síður; aftur
a móti er lyktnæmi kattarins allmikið ábóta-
vant, og hafa menn tekið eftir því, að hún
er hið eina, sem sagt verður um í eðlisfari
hans, að ekki sé í samræmi við aðra hæfileika
hans.—Rvík í julí ?31. Jón Pálsson.—Dýrav.