Lögberg - 26.01.1933, Síða 4

Bla. 4.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 26. JANÚAiR 1933.
Högberg
OeflO öt hvern fimtudag af
T B E COLXJMBIA P R E 8 8 L I M I T B D
695 Sargent Avenue
Wlnnipeg, Manitoba.
Utanáskrift ritstjórans.
EDITOR LÖGBERG. 695 SARGENT AVE.
WINNIPEG, MAN.
Verð $3.00 um árið—Borgist fyrirfram
rhe "Lögberg” is printed and published by The Columbia
Prees, Limited, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
PHONBB SO 327—86 328
Nýr átjórnmálaflokkur
Co-operative Commonwealth Federation
er nafnið á stjórnmálaflokk, sem fvrir
skömmu er myndaður í Canada, eða kannske
réttara sagt, er að myndast; nafnið, sem
þessi flokkur hefir valið sér, sýnist vera ó-
þarflega langt og erfitt, en þó er sú bót í
máli, að ekki er nauðsynlegt að nota þetta
langa nafn í hvert sinn, sem flokkurinn er
nefndur, því það má þægilega skammstafa
það, eins og svro mörg önnur svipuð nöfn, og
hefir það nú þegar verið gert og þessi nýi
flc&kur er að verða þektur undir stöfunum
C. C. F.
Hinn góðkunni verkamanna leiðtogi, J. S.
Woodsworth, sambamLsþingmaður fyrir
Norður-Mið-Winnipeg, má teljast aðal leið-
togi liins nýja flokks, þó margir aðrir eigi
vitanlega þátt í því, að mynda hann. Mr.
Woodsworth hefir nú í mörg ár verið leið-
togi verkamanna flokksins á sambandsþing-
inu og látið þar töluvert til sín taka. En
flokkur hans er þar fámennur mjög og gætir
því svo sem ekkert þegár til atkvæða kemur.
Nú hefir Mr. Woodsworth, og flokksmenn
hans, sjáanlega sett sér fyrir, að efla flokk
sinn eins og mest piá verða fram til næstu
þingkosninga. Vonlítið mun þykja, að verka-
manna flokkurinn fái marga þingmenn við
næstu kosningar, frekar en að undanförnu.
Er því eina ráðið að leita samvinnu við aðra
hina smærri stjórnmálaflokka og félög víðs-
vegar um landið, og svo náttúrlega að fá eins
marga og mögulegt er, til að fylla þenna nýja
flokk, af þeim sem alt til þessa hafa fvlgt
öðrum hvorum af hinum gömlu og öflugu
stjórnmálaflokkum landsins. Hefir þessi
nýi flokkur hér aðallega augastað á bændun-
um. Hagur þeirra er nú sem stendur afar-
erfiður, vegna verðleysisins á öllu, sem þeir
framleiða. Getur því vel verið, að margir
þeirra séu ekki með öllu ófúsir til gerbreyting-
anna nú, þótt þeir hafi yfirleitt verið það alt
til þessa. Allmörg hændafélög hafa þegar
gengið í þennan nýja flokk og fleiri eru á
leiðinni, að oss skilst. Það sýnist því ekkert
ólíklegt, að hér geti orðið um allfjölmennan
stjórnmálaflokk að ræða, áður en langt líður,
og ekki sýnist mikill vafi á því, að Mr.
Woodsworth geri sér miklar vonir um að
svo muni verða. Hefir hann látið þá von sína
í ljós, að eftir næstu kosningar muni sinn
flokkur verða svo fjölmennur í sambands-
þinginu, að hann verði þar að minsta kosti
mjög miklu ráðandi, þó hann kannske verði
ekki svo öflugur, að hann geti þá strax tekið
við stjómartaumunum. Vitanlega er þetta
bara spádómur, sem enginn veit hvert rætist,
ekki Mr. Woodsworth frekar en aðrir. Meira
að segja eru líkurnar til þess, að hann rætist,
ekki sérlega miklar.
Á miðvikudagskveldið í vikunni sem leið,
var fjölmennur fundur haldinn í Walker
leikhúsinu hér í Winnipeg. Gengust aðallega
fyrir honum helztu verkamanna leiðtogamir
hér. En aðal ræðumaðurinn á þeim fundi var
Mr. Woodsworth. Var fundurinn vafalaust
haldinn í þeim tilgangi, að kynna stefnu
flokksins og afla honum fylgis. Hvernig Mr.
Woodsworth gekk að afla flokk sínum fvlg-
is á þessum fundi, skal hér látið ósagt. Vér
vitum það ekki. En ekki getum vér neitað
því, að vér hefðum gert oss í hugarlund, að
hann mundi gera stefnu flokksins ljósari
heldur en raun varð á. Hann sagði tilheyr-
endum sínum, að á-standið í heiminum, eins
og það er nú, og þá ekki síður í Canada en
annars staðar, væri alveg ófært, eins og flestir
munu kannast við, og það þyrfti að gerhreyt-
ast.
Meðan vér hlustuðum á ræðu Mr. Woods-
worths, gátum vér ekki varist þeirri hugsun,
að það væri alls ekki ljóst fyrir honum, hverj-
ar þær breytingar væru, sem gera þyrfti og
sem gera mundu þjóðina sæla. Þar á móti
tók hann það fram, að hann vildi ekki koma
á þeim gerbreytingum, sem gera þurfi, með
ofbeldi og blóðsúthellingum, eins og Eússar
hefðu gert. Hann vildi gera það alt á frið-
samíegan hátt — reyna það að minsta kosti.
Oss skildist, að eigi Mr. Woodsworth með
nokkru móti að geta vænst þess, að hinn nýi
stjórnmálaflokkur hans, svo sundurleitur
sem hann er, fari sigurför um þetta land, þá
verði hann að skýra stefnu hans og sýna
fram á yfirburða kosti hennar, miklu betur
en hann gerði í Walker leikhúsinu um daginm
Skiftiverzlun við Rúss-
land.
Þess hefir áður verið getið hér í blaðinu,
að til orða hefði komið, að Rússland keypti
100,000 nautgripi í Canada og einnig niikið af
ógörfuðum húðum, og borgaði með olíu að
mestu leyti, en þó að nokkru leyti með kolum.
Það sýnist engum vafa bundið, að Rússar
séu til þess búnir, að gera þessi viðskifti við
Canada, enda er víst enginn efi á því, að
þeir þurfa á nautgripum að halda, bæði
mjólkurkúm og sláturgripum, en hafa hins-
vegar mikið af olíu til útflutnings og sömu-
leiðis kol, og það kol, sem Canada hefir ekki,
en kaupir frá öðrum löndum. Hinsvegar er
öllum kunnugt, að Canada fljdur inn afar-
mikið af olíu hvort sem er, og gæti því vel
staðið sig við, að taka við þeirri olíu, sem
þannig kæmi frá Rússlandi. Það yrði ekki
nema lítill hluti þeirrar olíu, sem Canada
flytur inn árlega, þó Rússar borguðu fyrir
alla nautgripina, sem þeir vilja kaupa frá
Canada, með olíu og fyrir húðimar líka.
Enda hefir alt af verið gert ráð fvrir því, að
langmestur hluti greiðslunnar yrði í olíu, en
aðeins tiltölulega lítill hluti hennar í kolum.
Nú sem stendur eru nautgripir í afar lágu
verði í Canada, svo lágu, að það er ekki líf-
vænleg atvinna fyrir bændur eða hjarðmenn,
að ala þá upp. Gripahúðir mega heita verð-
lausar, naumast seljanlegar fyrir nokkurt
verð. Það er því ekkert undaríegt, þó bænd-
urnir í Canada, og reyndar allir aðrir líka,
leggi eyrun við þeirri frétt, að kostur sé á að
selja hundrað þúsund nautgripi, svo að segja
í einu, og fá fyrir þá miklu hærra verð,
heldur en núverandi gangverð, og sömuleið-
is mikið af húðum. Ef þessi viðskifti næðu
fram að ganga, mundu bændurnir í Canada,
á skömmum tíma, fá sjö miljónir dala,
$5,000,000 fyrir gripi og $2,000,000 fyrir
húðir. Þetta eru miklir peningar og það eru
ekki bændurnir einir, sem hefðu hag af þes-su,
því þeir mundu áreiðanlega nota peningana
til að kaupa nauðsynjar sínar fyrir þá og þar
með auka viðskiftin að miklum mun. Þar að
auki mundu flutning.sfélögin og fjöldi manna
hafa mikla atvinnu af þessu. ílinnig eru all-
ar líkur til, að ef þessi viðskifti næðu fram að
ganga, þá mundi verð á nautgripum og húðum,
hækka töluvert hér í Canada, og hafa þeir,
sem gripi og húðir hafa að selja, fulla þörf
fyrir verðhækkun.
Eins og áður er sagt, þá er síður en svo, að
nokkurn þurfi að furða, þó þessu tækifæri til
aukinna og áíbatasamari viðskifta, sé mikill
gaumur gefinn hér innanlands. Menn hugsa
eðlilega um þetta á alla vegu og reyna að
gera sér greiu fyrir, hvort þessi viðskifti séu
í raun og veru möguleg, fyrst og fremst, oig
livert þau séu eins ábatasöm, eins og þau sýn-
ast vera. Það er eftirtektavert, að strax þeg-
ar þau komu til mála, tóku íhaldsblöðin, sem
sambandssjóniina styðja, til að tala um þetta
mál með háði og hinni mestu óvirðingu. Þau
töluðu um þetta á þá leið, að hér væri bara
um fjarstæðu að ræða, sem ekki gæti átt sér
nokkurn stað og með engu móti komið til
greina. Það var ekkert tillit takandi til þess,
þó Canada ætti hér kost á, að auka viðskifti
sín'við útlönd, svo miljónum dala skifti og
um þessi viðskifti talað, eins og þau næðu
ekki nokkurri átt. Þær mótbárur, sem enn
hafa komið fram, virðast þó heldur veiga-
litlar. Miklu meira af stóryrðum og háði,
heldur en röksemdum. En svd getur vel ver-
ið, að sum af þessum íhaldsblöðum trúi því,
að eitthvað hljóti að vera við þéssi viðskifti,
sem geri þau ófær, vegna þess að hugmvndin
hefir ekki komið frá stjórninni í Ottawa, en
almenningur, og þar á meðal bændurnir í
Vestur-Canada, munu ekki telja liana lakari
fyrir það.
En stjórnin sjálf er algerlega þögul um
þetta mál, enn sem komið er. Það er óhugs-
andi að stjórnin hugsi ekkert um það, eða geri
ekkert úr því, hvort bændurnir í Canada
geta selt hundrað þúsund nautgripi út úr
landinu, fvrir sæmilegt verð, eða hvort þeir
geta það ekki. Slíkt getur maður ekki ætlað
stjórninni. Við slíku getur maður aldrei bú-
ist og allra sízt nú, þegar viðskifti Canada
við aðrar þjóðir, fara alt af þverrandi, en
þjóðinni ríður lífið á auknum viðskiftum.
Hefði þessi viðskifti milli Canada og Rúss-
lands, verið eins fráleit og ómöguleg, eins og
íhaldsblöðin hafa látið, þá mundi stjórnin
vafalaust hafa kveðið upp með það nú fyrir
löngu. Blöðin sögðu, hvað eftir annað, að
Mr. Bennett adlaði að gefa út einhverja yf-
irlýsingu þessu máli viðvíkjandi. Sú yfir-
lýsing, eða tilkvnning, er ókomin enn. Dálítill
dráttur á málinu getur þó verið vel afsakan-
legur. Stjórnin þarf að kynna
sér málið vandlega, áður' en
hún veitir því fylgi, eða drep-
ur það með öllu.
Hér er um svo þýðingarmik-
ið mál að ræða, að sjálfsagt
virð'ist, að stjórnin veiti því
fylgi, nema því að eins, að
eitthvað það sé í veginum, sem
gerir þessi viðskifti með öllu
ómöguleg. Ekkert slíkt hefir
komið í ljós, enn sem komið er.
Leiðrétting
Það er eitt af því leiðinlegasta,
sem eg sé í blöðum, þegar menn
skrifa fyrst efnislitla grein, eða
fánýtan fréttapistil, og senda svo
strax i næsta blaði leiðréttingu.
Það er eins og Stephan sa'gði:
“Lítið að tæta í minna, og alt af
úr þunnu að þynna”. En nú finst
mér þó að eg vera nauðbeygður
til að leika þessa list.
Eg skrifaði í Lögberg, næst
seinasta blað, eða 18. jan., frá-
sögn af draumórum mínum, sem
eg kallaði: Sálina dreymir. Eitt
blað hefir glatast úr handriti
mínu, og verður draumurinn því
á parti óskiljanlegur. Hafi nú
einstöku maður gaman af draumn-
um, þá þarf eg nauðsynlega að
bæta úr þessu, eftir því sem eg
bezt get.
Eg gat þess, að sýnin, sem fyrir
mig bar á fluginu yfir vatninu,
smáeyddist og hvarf, en þá varð
mér litið á fjallshlíðina til hægri
hliðar við mig, og þótti fegurðin
svo yfirgnæfandi, að mig langaði
til að koma þar. Strax var eg
kominn upp á ströndina, og þóttist
sanda á vatnsbakkanum. Það
fyrsta, sem vakti athygli mitt, var
það, að engin fjara var umhverf-
is vatnið, grasið og blómakrún-
urnar spegluðust í vatninu fast
upp við bakkann. Jafnbreið og
rennslétt harðvellisgrund sýndist
vera alt umhverfis vatnið upp að
fjallsrótunum, en þá var eins og
fjallshlíðinni væri skift niður í
jafna bekki, þannig, að annar
bekkurinn var jafnbreitt skógar-
belti frá rótum fjallsins upp á
brún þess, en hinn bekkurinn var
blómgróinn grasgeiri upp og ofan
alla hlíðina, og lækur rann eftir
æiðjum grasgeiranum, og talsvert
hár foss var í læknum, þar sem
hann fqll fram af fjallsbrúnini, og
var til að sjá sem þar héngi hvítur
dúkur. Mig langaði til að koma
nær, og leið eg þá yfir sléttu
grundina við vatnið upp að rótum
fjallsins og stóð þá kyr við lækinn
neðst í grasgeiranum, o!g sá eg þá
skýrt alla leið upp á fjallsbrúnina.
Sá eg að tvær bergkonur stóðu við
fjal'Isbrúnina, sín hvoru megin við
fossinn og litu þær út eins og berg-
konan, sem séra Knútur talar um á
Ásbyrigisveggnum. Yfir fossinum
var talsvert hár, marglitur bogi og
líktist hann friðarboga. Á honum
stóð með stóru, skýru letri: Lof-
'gjörðar og þakklætis hátíð. Und-
ir miðjum boganum stóð Kristur í
ljósgeislahökli. Alt í einu héldu
bergkonurnar á stórum, fannhvít-
um ljósflöggum, sem hölluðust frá
hægri til vinstri, og frá vinstri til
hægri hliðar, svo að geislabreiðan
af flöggunum krosslagðist dálítið
fyrir neðan fossinn. Lýsti þá
hægra flaggið alla graskinnina
niður að fjallsrótum vinstra meg-
in við lækinn, og vinstra flaggið
á sama hátt hægra megin við læk-
inn. Þar sem geislabreiðurnar
krosslögðust neðan við fossinn,
var stór Ijósskjöldur, og á honum
stóð með skýru letri: Steinarnir
tala. Um leið og þessu ljósi af
flöggunum brá á grasgeirann all-
an sá eg að ótölulegur fjöldi af
fólki var þarna saman kominn,
alt frá því er eg stóð og upp á
fjallsbrún.
Þetta mun þá vera, með eitt-
hvað breyttum stýl að öllum lík-
indum, það sem fallið hefir burt
úr frásögn minni: Sálina dreymir,
í fyrnefndu Lögber!gsblaði, og bið
eg hér með velvirðingar á því.
Hitt þarf naumast að minnast á,
að engillinn með hvíta höfðinu,
sem svo er að orði komist í á-
minstri frásögn er auðvitað hlægi-
leg skakkskæla, líklega mér að
kenna, sem ekki sé hvað gjörist,
þó eg grípi skakka hyllu á ritvél-
inni.
Þessa leiðrétting bið eg þíg,
herra ritstjóri að láta koma út í
næsta blaði þínu.
Með vinsemd og virðingu.
Fr. Guðmundsson.
Sigorður Thordarson
I have received three songs for
soprano or tenor, with piano ac-
companiment from Sigurður
Thordarson, the talented com-
poser and conductor of the
“Karlakór Reykjavíkur”.
The first song “Hlíðin” is wel>l
written, melodious and ryth-
mical. Some singers might ob-
ject to the frequent appearance
of an undesirable vowel in the
Icelandic text, for instance, the
final cadence. The German
translation is better in that re-
Tespect.
The second song, “Stjarna er
stjörnu fegri”, is a graceful
movement in 6/8 time, based on
simple harmony. It is written in
the style of the English Carol. It
shouCd become popular in our
Christmas services as a solo, and
even more so in unison performed
by a chorus of young peop'le.
The third song is a most charm-
ing Cradle Song.
It shows fine, artistic judg-
ment, combining simplicity with
refinement and tenderness. From
theoretical and emotional stand-
point, this is one of the most
satisfactory Cradle songs set to an
Icelandic text. It should be in-
cluded in every sin'ger’s reper-
toire.
I have also received a suite of
five compositions for the piano.
We are forced by tradition and
necessity to use nothing but
Bach’s Little Preludes and In-
ventions as a preparation for the
“Well Tempered Clavichord”. Here
is something new. A Prelude and
Fugue in G flat major, and short
Fugue in C minor, written in the
conventional form.
They are of medium difficulty,
musically and technically in test-
ing. They will appeal to any
student for the piano who is look-
ing for novelty along the lines of
polyphonic playing.
The other numbers are, a short
and pleasing Scherzo and Even-
ing Song.
These pieces are melodius and
natural, avoiding extreme mod-
ernism in harmony and form.
Judging from these two suites
op. 1 and op. 2, we may look for
some interestinlg work from Mr.
Thordarson in the future.
This music is on sale by O. S.
Thorgeirsson, 674 Sarlgent Ave.
The three songs together at 50c.
and the piano pieces the same
price.
S. K. Hall.
Ný <<VoröId,, mynduð
Á laugardaginn, þ. 21. þ.m., kl.
5.30 e. h., lögðu fjórir stórstúku-
embættismenn á stað með lestinni
til Árborg, og þar var þeim mætt
af St. G.U.T., bróður Gíslason,
sem hafði pantað þá að koma of-
an eftir þetta kveld. Þar var einn-
ig séra Sig. Ólafsson og Andrés
Eiríksson, með öðrum meðlimum
Árborgar stúkunnar. Gestunum
var öllum komið fyrir á ágætum
heimilum.
Næsta dag, kl. 2 e. h., komu all-
ir saman í G.T. húsinu. Þar hafði
verið boðaður opinn bindindis-
fundur fyrir alla. Og þar kom
margt fólk saman, bæði ungt og
gamalt.
Fundur var settur kl. 2, af
æðsta templar stúkunnar Árborg,
Bro. Jóhannesson, sem talaði
nokkur orð til áheyrenda. Fyrst
var stórtemplar boðið að koma
fram og segja nokkur orð; næst
Jíom frm St. G. U. T„ Bro. I. H.
Gíslason, og hann talaði til barn-
anna, sem þar voru komin sam-
an, því hann ætlaði að stofna
t meir en prlBjung aldar hafa Dodd’*
Kidney Pills veriB viBurkendar rétta
meBaliB viB bakverk, gigt, þvagteppu
og mðrgum fleiri sjúkdðmum. Fftat hjft
öllum lyfsölum, fyrir 50c askjan, eBa
sex öskjur fyrir $2.60, eBa beint frft. The
Dodd’s Medipine Co., Ltd., Toronto, ef
borgun fylgir.
barnastúku. Hann bað öll börnin
að kóma aftur í herbergi, sem er
á bak við samkomusalinn, og eins
bað hann allar mæður, sem vildu
vera með börnum sínum, að koma
líka. Fjörutíu og átta böm og
sjö konur komu. Síðan bað hann
gæzlukonurnar tvær, systurnar
Mrs. I. H. Gíslason og Mrs. Sig-
urður Ólafsson að fylgjast með,
o!g stórtemplar og stórdróttseta.
til að hjálpa sér að stofna stúk-
una, sem var gefið nafnið “Vor-
öld” nr. 15. Svo fór fram stofnun-
in og embættismanna kosning og
þessir voru settir embætti af
stórtemplar A. S. Bardal.
F.Æ.T.: Systir S. Oddleifsson.
Æ. T.: Bro. Einar Einarsson.
V. T.: Systir Jónína Brandson.
R.: Bro. Joe Sölvason.
A.R.: Syst. Kristín Halldórsson
F.R.: Bro. Ingvar Guðmundson.
Gjk.: Bro. Andrés Erlendsson.
Kap.: Syst. Þórdís Sigvaldason.
Dr.: Syst. iThorey Oddleifsson.
A.D.: Syst. Olive Oddleifsson.
V.: Bro. William Oddleifsson.
Ú.V.: Bro. Björn Eyjólfsson.
—Næsti fundur kl. 2 e. h. 29. jan.
Á meðan verið var að stofna
barnastúkuna, héldu þessir ræð-
ur í salnum: Jón Oddleifsson,
Guðmundur Bjarnason og Guðjón
H. Hjaltalín með kvæði; þeir
komu allir frá Winnipeg; séra S.
Olafsson, B. Sigvaldason, Sigur-
mundi Sigurðsson og f'leiri, sem
eg veit ekki nöfn á, því e!g var
bundinn við stofnunina .
Öllu þessu fólki þakka eg af
öllu hjarta fyriy alt það gott, sem
þeir og þær lögðu til þess að
gjöra þessa stund eina þá allra
skemtilegustu, sem eg hefi lifað í
þessu landi, og með þakklæti fyr-
ir viðtökurnar. A. S. B.
Frá Islandi
Vík í Mýrdal, 21. des.
Þýzkur botnvörpungur, Alex-
ander Rabe frá Wesermunde,
strandaði í morgun á Fljótafjöru
í Meðallandi. Skipverjar, 12 að
tölu, björguðust allir með aðstoð
manna úr landi. — Vísir.
Gunnólfsvík, 7. des.
Að kveldi hins 22. f. m. skall
hér á norðan stórhríð, sú fyrsta
á vetrinum, og hélzt í nær þrjú
dægur. Fannkoman var mikil og
afskaplegt rok. Daginn fyrir
veðrið stóð loftvog mjög illa og
veðurspáin hafði frá því kveldinu
áður 'stöðugt varað menn við
vondu veðri. En þrátt fyrir þetta
var þó fé víða óvíst. Fenti og all-
margt fé á ýmsum bæjum í veðr-
inu og urðu víða smá fjárskaðar.
Þó hvergi nærri svo miklir, sem
við mátti búast, eftir slíkt aftaka-
veður.— Alt að þessum tíma hafa
menn verið að smáfinna féð, sem
fent hafði, ýmist dautt eða lif-
andi.
Annað óveður skall hér á þ. 2.
þ. m. Það Var norðaustan rok með
bleytu-stórhríð. í þessu veðri
urðu hér afar miklar símabilanir.
Fjöldi staura brotnaði og 'línur
slitnuðu niður á löngum svæðum.
Að undanförnu hefir stöðugt
verið unnið að því að 'gera við
bilanirnar en samt eru næstu
símastöðvar ekki komnar í sam-
band enn. —
Flestir hafa nú orðið að taka
lömb og hesta í hús og sumir hafa
nú þegar tekið ær á gjöf.—Vísir