Lögberg - 04.05.1933, Blaðsíða 6

/
lils. 6 , „ LOGBERG, FIMTUDAGINN 4- MAX, 1933.
• V
Macklin kapteinn
— Endurminningar hcms. —
EFTIR
RICHARD HARDING DAVIS.
-------—>———--------------------—*
Eg snéri mér að manninum, sem eg hitti
fyrst og spurði eins kæruleysislega eius og
eg gat: “Eftir hverju erum við að bíða?”
B11 hann bara hristi höfuðið.
Fdjti maðurinn var sjáanleg'a orðinn ó-
þolinmóður og hann snéri sér frá þessum her-
manni og kom til mín.
Hann talaði eins og maður sem findi til
þess að hann ætti töluvert undir sér.
“Hafið þér leyfi frá lögreglunni í Ama-
pala að fara héðan?” spurði hann nokkuð
yfirlætislega.
“Nei,” svaraði eg.
“Og hversvegna ekki?” spurði hann.
“Eg vissi ekki að eg þyrfti að fá slíkt
leyfi,” svaraði eg. “Því eruð þér að spyrja
um þetta. Eruð þér skipstjórinn?”
“Það held eg,” sagði hann og var býsna
fastmæltur rétt eins og hann efaðist um að eg
vildi trúa sér. “Bg hefi hér að minsta kosti
svo mikið að segja, að eg get sent yður í land,
t ef þér svarið ekki því, sem eg spyr yður um.”
Eg beit saman vörunum og horfði í hina
áttina. Málrómur hans og látbragð komu því
til leiðar, að það lítið sem eftir var af blóði í
mér tók að hitna töluvert. En þegar eg hugs-
aði til þess, hve nærri ströndin var með öllum
sínum flóum og skógum, þá skildist mér að eg
væri ekki öllu betur staddur heldur en skip-
brotsmaður úti á rúmsjó, -sem hefði ekkert til
að halda sér uppi annað en einhvern viðarbút.
Eg gerði því það bezta sem eg gat til að stilla
skapið og eg reyndi að brosa.
Skipstjórinn leit til mín heldur illilega, rétt
eins og eg væri einhver óbótamaður.
“Þér ætlið þó ekki að reyna að segja mér,
að okkar umboðsmenn hafi selt yður farseðil,
án þess þér sýnduð að þér hefðuð leyfi lög-
reglunnar að mega fara?”
“Eg liefi engan farseðil,” sagði eg. “Bg
ætlaði rétt núna að kaupa hann.”
Þessi hermannaforingi þrengdi sér inn á
milli okkar.
“Sagði eg yður ekki?” sagði hann. “Þér
sjáið hvernig er. Hann er að strjúka. Þetta
er maðurinn. Hann tilsvarar lýsingtinni ná-
kvæmlega. Hann er alveg eins til fara eins og
lýsingin af honum segir. Græn treyja og
rauðar buxur. Fötin rifin og óhrein. Hefir
umbúðir um höfuðið. Hann svarar nákvæm-
lega til lýsingarinnar, eða finst yður það
ekki ? ” Hann leit til félaga sinna og þeir sam-
sintu þessu.
“Þetta er maðurinn,” hrópuðu þeir allir
einum rómi. “í gærkvöldi rak hann hníf i
José Mendez í knattleikastofunni. Hann ætl-
aði að inyrða hann. Ef José deyr, þá er hann
morðingi. Hann getur ekki farið; hann verð-
ur að koma í land með mér. ’ ’
Hann gaf sínar fyrirskipanir á spönsku og
mennirnir færðu sig enn nær okkur.
Eg sá að þetta var að verða alvarlegt. Eg
var kannske einmitt nú í meiri hættu íieldur
en eg liafði nokkurntíma áður verið síðan eg
koin til Honduras. Hingað til hafði eg barist
með vopnum. Nú var verið að reyna til að ná
lífi mínu með undirferli og hrekkjum og fölsk-
um vitnisburði.
Þeir vissu að skipstjórinn inundi ekki fá
þeim í heiulur farþega af skipi sínu bara
vegna þess, að hann var í einhverri pólitískri
ónáð hjó stjórn landsins, en hinsvegar vissu
þeir að hann gat ekki flutt glæpamann úr
ladi. Og við fyrsta álit og að órannsökuðu
máli, virtist þetta, sem maðurinn var að segja,
ekki ósennilegt. Bg var eins lil fara, eins og
þessi náungi sagði að þessi glæpamaður ætti
að vera, en vitanlega er ekki neitt erfitt að
lýsa klæðnaði manns, sem maður horfir á.
Eg var svo sem ekki í neinum vafa um það,
að ef hann næði mér, mundi liann annaðhvort
senda mig bundinn á höndum og fótum til
Alvarez, eða bara láta skjóta mig sjálfur.
Eg vissi að hér átti eg hvorki að vænta rétt-
lætis né nokkurrar vægðar. Eg hafði heyrt
um mörg ódáðaverk, sem unnin höfðu verið á
þessum sömu slóðum og af þessum sömu
mönnum, eða þeirra líkum. ALér þótti það
nokkuð langt frá því að vera þægilog tilhugs-
un, að nú ætti eg annaðhvort að deyja þarna
úr hitasóttinni í fangelsi í Amapala, eða þá að
byssustygurinn yrði rekinn í brjóstið á mér
og mér svo kastað í sjóinn fyrir hákarlana.
Bg snéri mér að skipstjóranum og barðist
nú fyrir lífi mínu eins hart eins og eg liafði
nokkurntíma gert, eða enn harðara.
“Þessi maður er lvgari,” hrópaði eg. “Eg
var ekki í Amapala í gærkvöldi. Eg kom frá
San Lorenzo í morgun. Báturinn, sem eg j
kom á er hérna við skipshliðina; þér getið /
spurt mennina, sem í bátnum eru um þetta.
Eg er enginn morðingi. Þessi maður veit að
eg er það ekki. Hann vill ná í mig af því
hann veit að eg hefi barist gegn Alvarez
stjórninni, af því eg er í þessum einkennis-
búningi. Eg er ekki glæpamaður. Hann 'hefir
ekkert meira vald yfir mér hér, heldur en ef
eg væri á Broadway.”
Þessi hermannaforingi greip um handlegg-
inn á skipstjóranum.
“Sem yfirmaður hér við-höfnina, krefst eg
Iþess, að þér afhendið mér þennan glæpa-
mann. Ef þér gerið það ekki, þá leggur skip
yðar ekki úr höfn. Eg fer aftur í land með
skipsskjölin.”
Skipstjórinn snéri sér að mér og honum var
sjáanlega æði mikið niðri fyrir og það leit út
fyrr, að hann væri beinlínis bálvondur.
“Heydð þér þetta?” hrópaði hann. “Þér
sjáið hvaða vandræði þér hafið komið mér í
með því að koma upp í skipið, án þess að hafa
leyfi til þess. Þetta hefi eg við að stríða í
hverri höfn. Það eru altaf einhverjir flótta-
menn að koma um borð, og eg á í sífeldu stríði
við þessa hermenn, eða embættismenn stjórn-
arinnar og þeir halda fyrir mér skipsskjölun-
um aftur og aftur. Þér farið í land. Þér far-
ið til Kessler, sem er okkar konsúll. Ef þér
hafið ekki gert neitt rangt, þá’sér hann um að
yður verði ekki neitt ilt gert. Þér hafið ekk-
ert farbréf og þér hafið ekkert burtfararleyfi
og þér eruð ekki minn farþegi. Þér farið í
land, heyrið þér hvað eg er að segja. Flýtið
yður nú, þér farið í land.”
Mér gat ekki skilist að eg heyrði rétt, það
sem maðurinn var að segja. Mér virtist hann
helzt vera að tala á einhverju máli, sem eg
skildi ekki.
Mér veittist afar örðugt að segja nokkuð,
enda var eg vpikur maður og máttfariim
mjög. “Er það alvara yðar,” sagði eg, “að
neita að vernda mig fyrir þessum kynblend-
ingum. Ætlið þér að fá mig þeim í hendur,
svo þeir geti skotið mig, eða kvalið úr mér
lífið? Og samt kallið þér yður Bandaríkja-
mann og skip yðar Bandaríkja-skip!”
Um leið og eg snéri mér frá honum, varð
eg þess var að ferðafólkið hafði komið þarna
að og var alt í kring um okkur. Stórir og
hraustir menn í hvítum suníiarfötum og ljóm-
andi fallegar konur og lítil börn. Mér fanst
þetta fólk líkast því, sem eg hafði hugsað mér
englana á himnum. Þarna var mitt eigið fólk
og þegar eg sá það, þótti mér enn vænna um
lífið en áður og tók mér það mjög nærri að
þarna voru menn, sem voru komnir hættulega
nærri því að ná lífi mínu. Þessi sjón varð til
þess að æsa skap mitt töluvert mikið.
“Ætlið þér að taka orð þessa manns fram
yfir mín?” hrópaði eg til skipst jórans. “Ætl-
ið þér að láta hann mvrða mig undir þessum
fána. Eg veit að hann ætlar að gera það. Þér
vitið livað gert var við Rojas á einu af skip-
um yðar eigin félags. Yiljið þér láta myrða
mig líka?”
Hermannaforinginn óð fast að skipstjór-
anum.
“ Þessi maður er minn fangi,” sagði hann
frekjulega. “Hann verður settur í varðhald
og mál lians rannsakað, eins og lög standa til.
Hann getur haft lögmann og talað "við liann
á hverjum degi. *En ef þér leggið úr höfn með
hann innánborðs, þá skal eg láta skjóta á
skipið úr virkinu og sökkva því.”
Skipstjórinn skipaði svo fy.rir, að nú strax
skvldi alt gert sem gera þyrfti svo skipið
gæti lagt af stað. “Eg ætla ekki að láta tefja
skipið lengur,” sagði hann og leit til mín.
“Og eg ætla*ekki að hætta lífi þessa fólks með
því að eiga það á hættu, að skotið sé á skipið.
Þér farið bara í fangelsi. Eg skal segja kon-
súlnum í Corinto frá þessu, og hann getur
látið ráðherrann vita um það.”
“Corinto,” hafði eg upp eftir lionum.
“Þeir verða búnir að myrða mig, áður en þér
komist út úr höfninni.
Skipstjórinn barðist um afar reiður.
“G-etið þér ekki heyrt það, sem hann er að
segja,” hrópaði hann. “Hann segist skuli
láta skjóta á skipið. Þeir hafa skotið á okkar
skip áður. Mér er ómögulegt að vernda alfa
bölvaða flækninga, sem stelast út á mitt
skip. Eg er að hugisa um hag eigendanna og
eg ætla að gera það. Þér farið nú niður stig-
ann þafna, eða við köstum yður útbyrðis.”
FJg skildi að það var úttalað um þetta mál
af skipstjórans hálfu. Eg hevrði líka að akk-
erin voru dregin upp og vélarnar voru komn-
arí hreyfingu. Mín síðasta tilraun til að
frelsa líf mitt, hafði mistekist. Það var ilia
ástatt fvrir mér;
>
“Það er bezt fyrir yður að líta eftir yðar
eigin hag og húsbænda yðar,” hrópaði eg af
mikilli gremju. “Þér -eruð dóni. Þér eigið
ekki skilið að vera kallaður Bandaríkjamað-
ur, ekki einu sinni livítur maður. Þér getið
farið til fjandans með alla yðar vernd. ”
Gremjan út af því að hafa verið rekinn frá
West Point, erfiðleikarnir allir, sem eg hafði
átt í síðustu tvo mánuðina og síðast ósigur-
inn og flóttinn, alt þetta sótti nú á huga minn
og æsti mig meir en góðu hófi gegndi. “Eg
kæri mig heldur ekkert um vernd þessa fána,”
bætti eg við. “Eg var einu sinni ekki nógu
góður til að þjóna undir honum. Nú kæri eg
mig ekki um 'hann.”
Sjálfum mér til afsökunar vil eg geta þess,
að þegar eg sagði þetta var eg þess fullviss,
að það væri rétt að því komið, að eg yrði tek-
inn af lífi og það var einn af samlöndum mín-
um, sem eg kendi um það. Því eg sá ekki bet-
ur, en liann gæti hæglega frelsað líf mitt, ef
liann vildi og 'þarna stóðu fleiri af löndum
mínum og virtust láta sig það engu skifta,
hvort eg yrði myrtur eða ekki. Bg vonast
því eftir að þjóð mín fyrirgefi mér þessi stór-
vrði, og taki sanngjarnt tillit til þess hvernig
ástatt var fvrir mér þegar eg sagði þau.
“Eg get varið sjálfan mig,” sagði eg.
Aður en nokkur áttaði sig á hvað eg var að
gera, var eg búinn að grípa skammbyssuna
og hélt benni að brjósti hermannaforingjans
0g jafnframt hrópaði eg til fóíksins sepa þarna
var: “Fárið þið burtU með börnin.”
“Hreyfið ykkur ekki,” hrópaði eg til her-
mannanna á spönsku. “Ef þið sýnið ykkur í
nokkru tilræði við mig, læt eg skotið ríða af
í brjóst hans. Takið þið mig nú í land ef þið
þorið. Þið vitið að eg er Macklin kapteinn,
0g þið vitið líka að sex af ykkur verða að
deyja áður en þið leggið hendur á mig. Kom-
ið þið bara, hverjir sex ættu það að vera?”
Eg sá svona útúndan mér, að ihermennirnir
voru að raða sér sem haganlegast í kring um
mig og höfðu byssustynginn á lofti, en það
gerði ekki annað en æsa skapsmuni mína enn
meira.
“Hvernig er 'það, kannist þið ekki við mig?
Þið ættuð að muna eftir útlendingaherdeild-
inni. Við hröktum ykkur frá Santa Barbara
og Table We og Comyagua og eg er líka vara-
forseti ykkar. Þið ættuð að minsta kosti að
taka ofan fyrir vara-tforsetahum, Madklin
kapteini, varaforseta í Honduras!”
Eg hljóp aftur á bak út úr hringnum og
hafði farþega 'herbergið á þilfarinu að baki
mér og* otaði svo skammbyssuhlaupinu. Þeir
kveinkuðu sér undan því, eins og eg væri að
berja þá með svipu. “Komið þið bara,”
hrópaði eg. “HVerjir sex af ykkur eiga að
ifverða fyrir því. Komið þið raggeiturnar
ykkar. Því takið þið mig ekki.-”
Sá eini, sem svaraði mér var skipstjórinn.
Hann kallaði til mín með heljar röddu:
“Kastið þessari skammbyssu frá yður?”
Eg svaraði þessu með því að miða skamm-
byssunni jíka á hann, en hann var sjáanlega
livergi hræddur við það, en mér þótti undar-
legt, að nú var svipur hans allur annar en
áður liafði verið.
“Eruð þér Macklin kapteinn ?” kallaði liann
til mín.
“ Já,” svaraði eg.
' “Því í fjandauum sögðuð þér mér þetta
ekki ?” sagði hann og óð svo að fyrirliða her-
mannanna með frekju mikilli. Hann greip í
liann og lirakti liann aftur á bak þvert yfir
þilfarið.
“Snáfið þið burt af mínu skipi, og það
strax, allir saman. Þið eruð ekki annað en
morðingjar og illþýði. ”
Skipsmennirnir, sem þarna voru og’ höfðu
víst ætlað að hjálpa til að koma mér af skip-
inu, þustu nú allir til skipstjórans. Blótið og
stóryrðin gekk fram úr öllu hófi, meðan verið
var að reka þessa innlendu hermenn burt af
skipinu, en þetta gekk svo fljótt að ]iað skifti
engum togum, að allir voru farnir og eg stóð
þarna einn og hélt á skammbyssunni milli
lingranna.
Rétt um leið og sá síðasti af þessum rauð-
skinnum var horfinn, lagði skipið af stað.
Skipstjórinn kom hlaupandi til mín og tók um
herðarnar á mér og næstum faðmaði mig að
sér. Ef hann hefði okki brosað eins góðlát-
lega til mín, eins og hann gerði, þá hefði eg
líklega misskilið hann og ímyndað mér, að
hann ætlaði að kasta mér útbyrðis.
“Jæja, Macklin kapteinn,” sagði liann
mjög glaðlega, “nú komið þér með mér inn í
mína káetu og þar lialdið þér til meðan þér
verðið á skipinu. Þér eruð ekki farþegi, þér
eruð minn gestur, og það er ekkert á þessu
skipi, sem yður er ekki velkomið.
4 ‘ Eg skil ekki livað þér eruð að fara, ” sagði
eg hálf hikandi. “Hvað á þetta að þýða?”
“Hváð á þetta að þýða?” tók hann upp
eftir mér. “Það á að þýða það, að þér eruð
maður efltir mínu getði. 1 þremur síðustu
ferðum mínum hingað, hefi eg heyrt um lítið
annað talað en yður. Þér eruð enginn hug-
laus vesalingur. Komið þér nú með mér og
segið mér alla söguna frá upphafi til enda.
Mér þykir meira til koma að hafa yður innan
borðs, lieldur en þó eg hefði gamla Hunting-
ton sjálfan.” ,
Farþegarnir voru komnir aftuí og stóðu
Jmrna og hlustuðu á það, sem skipstjórinn
var að segja við mig, og það leyndi sér ekki
að þeir veittu því nána eftirtekt.
“Færið Macklin kapteini morgunverð í
mína káetu, ” sagði liann við einhverja, sem
þarna voru. “Þessi maður er sjálfur Macklin
kapteinn. Hann ætlar að koma með okkur
og vera minn gestur.”
Hann leit góðlátlega til mín og klappaði
mér á öxlina, en tók um leið skammbyssuna
af mér. “Bg hefði ekki fyrir nokkra muni
viljað missa af, að sjá hvernig þér fóruð með
])á, þessa lúsablesa, sem voru að sækjast eftir
lífi yðar. Þegar eg sá hvernig þér fórum með
þá, datt mér strax í hug hver þér væruð. Þarna
er dálítið fyrir mig að segja frá, þegar við
komum til Frisco. Nú skulum við koma og
fá okkur góða hressingu.” Hann hefði ekki
getað verið elskulegri, þó han hefði verið
faðir minn.
Hann tók mig með sér og fólkið, sem þama
var margt samankomið, skiflti sér í tvær raðir
eins og af sjálfu sér, svo við höfðum greiðan
gang, þangað sem við ætluðum að fara. A
leiðinni heyrði eg konu segja í hálfum hljóð-
um:
“Hver sögðuð þér hann væri?”
Það var karlmaður, sem svaraði og það í
fullum rómi: “Það er Macklin kapteinn. Er
það mögulegt, að þér kannist ekki við hann?”
Þetta var í fyrsta sinn, sem eg varð þess
var að eg væri orðinn nokkuð verulega þebt-
ur, eða jafnvel frægur maður. Það frægðar-
orð getur kannske lifað í Mið-Ameríku, en
mig grunar að það sé of veikt til að þola kuld-
ann í Norður-Ameríku. Eg er meira að segja
viss um það. En jafnvel þó mín verði aldrei
að miklu getið í mínum heimahögum, þá er
eg býsna vel þektur hér í Mið-Ameríku, og þá
tvo mánuði, sem eg hefi legið hér veikur, svo
að segja milli heims og helju, þá liefir mitt
litilfjörlega frægðarorð ekki orðið að engu,
og vegna þess hefi eg eignast marga góða vini
á þessum slóðum.
Dobbs Ferry, í september 1882.
Allur september leið og það var ekki fyr
eri í október að eg komst til New York. Eg
hafði aldrei látið Beatrice og Mary móður-
syStur mína vita að eg liefði legið veikur, en
ég hafði sagt þeim, að eg væri á heimleið þó
seint gengi, 0g það voru engin ósannindi, að
ferðin gekk seint. Eg hafði líka sagt þeim
að þær mundu ekki frétta af mér fyr en eg
kæmi til New York. Það var því eðlilega
enginn við höfnina til að taka á móti mér.
Þegar við vorum að komast inn í liöfnina
komu margir ferjubátar móti okkur. Eg heils-
aði þeim, sem í bátnum voru með því að taka
ofan og veifa hattinum og þeir gerðu mér
sömu skil, en líkleg'a hafa þeir sjálfir fundið
til kulda við að sjá mig klæddan í hvít sumar-
föt sunnan úr Mið-Ameríku, nú í október-
inánuði.
Mér fanst öll veikindin 0g vonbrigðin væru
vel borguð, þegar eg kom þangað sem járn-
brautarfarseðlarnir voru seldir og lieyrði
sjálfan mig biðja um farseðil til Dobbs Ferry.
Eg man svo vel þegar maðurinn fékk mér far-
seðilinn; liann var þá jafnframt að tala við
einhvern annan mann. Sjálfsagt hefir hann
selt marga farseðla til Dobbs Fei;ry, en naum-
ast eins marga ein og eg hafði oft hugsað um
]iað, að kaupa þemian farseðil.
Eg hafði símað þeim, að mæta mér ekki á
járnbrautarstöðvunum, en vera heldur heima
þegar eg kæmi. Þegar eg kom heim að hús-
inu, stóðu þær í dyrunum og móðursystir mín
kom hlaupandi á móti mér og faðmaði mig
að sér og kysti mig og tárfeldi af gleði yfir
því, að eg skyldi vera kominn heim. Beatrice
brosti til mín og það leit út fyrir að hún væri
hrejnt og beint stolt af mér, og eg kysti hana
bara einu sinni. Bftir tíu mínútur fanst mér
eins og eg liefði alt af verið kyr heima og
ekkert farið. Og þegar eg horfði á Beatrice,
og eg gerði það nokkuð oft, þá skildi eg ekkert
í því, að eg skyldi nokkumtíma hafa haft
kjark í mér til að fara þaðan, sem hún var.
Við vorum einstaklega glöð og ánægð.
Næstu tvær vikurnar er eg hræddur um að
eg hafi verið nokkuð þreytandi fyrid þær, en
það var ekki síður þeim að kenna en mér. Eg
hafði mikla löngun til að seg.ja þeim frá ferð-
um niínum og æfintýrum margskonar, sem eg
hefði lent í, en þær hlustuðu á þetta með
íþeirri dæmalausu athygli 0g þótti svo mikið
til þess koma, sem eg var að segja þeim, sér-
staklega ef ]>að var eitthvað af nrinum eigin
Iireystiverkum, að það var nóg til að gera
mig að hálfgerðum gortara. Beatrice vildi
alt af láta mig segja sér einhver æfintýri,
jafnvel þótt eg hefði sagt henni þau áður,
kannske oftar en einu sinni.
1