Lögberg - 11.05.1933, Blaðsíða 6

Bls. 6
LÖGBERG, FIMTlíDAGINN u. MAÍ, 1933
Macklin kapteinn
— Endurminningar hans. —
EFTIR
RICHARD HARDING DAVIS.
Eg man eftir því fyrsta kveldið, sem eg
var heima og var að segja Beatrice frá ein-
víginu, að 'þá leiðrétti hún frásögn mína.
“Voruð þið ekki miklu nær hvor öðrum
heldur en þú segir!” spurði hún.
“Það mun hafa verið,” sagði eg. “En
hvernig í ósköpunum veist þú þetta!”
“Mr. Lowell sagði okkur það,” svaraði hún.
“Lowell!” hrópaði eg, “hefir liann komið
hingað ?’ ’
“Já, hann færði okkur sverðið þitt,” sagði
Beatrice. “Hefirðu ekki séð hvar eg lét
það?” og bún stóð upp og gekk áð eldstæðinu
og benti á hvar sverðið hékk yfir því.
“Mr. Lowell hefir verið einstaklega við-
feldinn,” sagði móðursystir mín. “Hann
hefir oft komið hingað út og spurt hvort við
höfum nokkuð frétt af þér. Hann er við her-
skipastöðvarnar í Brooklyn. Okkur fellur svo
dæmalaust vel við hann. ’ ’
“Mig furðar ekki þó ykkur líki vel við
hann,” svaraði eg. “Þetta er annars merki-
legt, að hann skuli vera hér rétt í nágrenninu,
0g vera þegar orðinn vinur ykkar. Við verð-
um að fá hann til að koma hingað á morgun.
Eigum við ekki að gera það, Beatrice?”
Hún hafði tekið niður sverðið og rétti mér
það.
“Lowell er skemtilegasti maður,” sagði
hún, “0g lionum þykir fjarska mikið í þig
varið. Eg held þú eigir ekki betri vin en hann
er.”
Þrátt fyrir alla gleðina, sem glataði son-
urinn vekur, þegar hann kemur aftur heim,
þá getur vel svo farið að heimafólkið verði
hálf leitt á honum þegar til lengdar lætur.
Svo er líka um sögurnar, þó þær þyki kannske
skemtilegar í fyrstu, þá verða flestir leiðir á
þeim þegar þær eru sagðar aftur og aftur.
Jafnvel glataði sonurinn getur orðið leiður á
öllu, dekrinu við liann, þegar til lengdar lætur-
Mér varð því á að segja eitt kveldið, að nú
ætlaði eg næsta dag að fara til New York til
að leita mér að einhverri vinnu. Eg sagði
þetta bara út í loftið án þess méjc hefði eigin-
lega dottið í hug að gera nokkuð í þessa átt.
En mæðgumar tóku þessu með svo miklum
áhuga, að mér fanst eg ekki geta snúið aftur,
en verða nú að halda áfram með þetta. Eg
sá ekki hversvegna eg eiginlega ætti að vera
að braska í því að útvega mér vinnu. Eg
hafði tvö þúsund dollara tekjur á ári, sem afi
minn hafði eftirskilið mér, svo mér bar ekki
nein nauðsyu til að vinna fyrir kaupi. En mér
skildist að mæðgunum findist það nauðsjm-
legt, að eg tæki eitthvað fyrir, fengi einhverja
fasta vinnu og settist að eins og þeir kölluðu
það.
Ekkert okkar sýndist hafa nokkra verulega
hugmynd um það, hvað eg ætti að gera, eða
hvert það væri nokkuð sem eg gæti gert.
Lowell, sem nú kemur svo oft til okkar, sagði
að það sem helzt mælti með mér í augum kaup-
manna og iðjuhölda, væri tungumálaþekking
mín. Hann hélt hið bezta væri fyrir mig að
reyna að fá vinnu hjá einhverju félagi, sem
gerði mikil viðskifti við önnur lönd. Sú upp-
ástunga hans féll mér mjög illa. Eg gerði
ekkert úr minni tungumálaþekkingu, en setti
alla mína von á hermenskuna 0g þá hæfileika
sem eg hafði til að stjóra öðrum mönnum.
Hann sagði mér að hernaðarþekking mín
kæmi mér ekki að meira haldi í viðskiftalífinu,
heldur en háskólamentun kæmi íþróttamann-
inum.
“Þið sýnist ekki skilja þetta,” sagði eg við
mæðgurnar 0g Lowell, þar sem við vorum að
tala um okkar hagi. “Eg vil ekkert eiga við
þetta viðskiftabrask; mér leiðist alt þesskon-
ar.”
“Þú verður einhvernveginn að lifa, Royal,”
sagði Mary frænka. “Þú liefir ekki nóga pen-
inga til að lifa í iðjuleysi.”
“Eg er viss um að Royal gæti ekki ur^að
sér, án þess að hafa eitthvað fyrir stafni,”
sagði Beatrice.
“Nei, hann getur ekki talið okkur trú nm
það, að hann hafi ekki áhuga á, að komast
eitthvað áfram,” saigði Lowell. Þú ætlar á-
reiðanlega að láta eitthvað verða úr þér, eg
veit það, og þú getur ekki byrjað of snemma
úr þessu.”
‘ ‘ Lowell hafði verið hækkaður í tigninni og
talaði nú rétt eins og hann væri afi minn.
“Heyrðu, ungi maður,” sagði eg, “þess er
ekki langt að minnast, að þú varst ekki mjög
hátt settur í heiminum, en eg var hermálaráð-
herra, og þér bar að sýna mér mikla virðingu.
Auðvitað er eg framgjam og ein sönnunin
fyrir því að svo sé, er sú að eg vil ekki vera
lokaður inni í fuglabúri alla mína æfi, til að
telja þar peninga, sem einhverjir aðrir eiga.
Mary frænka varð áhyggjufull á svipinn og
hristi höfúðið.
‘ ‘ Þú verður að muna það, Royal, að þú átt
sjálfur ekki mikið til og einhverntíma kemur
að því, að þig langar til að giftast og þá sérðu
að þú hefir ekki gert það, sem þú hefðir átt að
gera.
Eg veit ekki hversvegna, það sem Mary
frænka sagði, hefði átt að hafa nokkur áhrif
á nokkurn annan en sjálfan mig, en þetta
sýndist taka alt líf úr samtalinu, og Beatrice
mundi nú alt í einu að hún þurfti að skrifa
nokkur bréf 0g Lowell þurfti nú endilega að
fara til að gegna skyldustörfum sínum, þó
hann hefði sagt okkur þegar hann kom, að
hann hefði fengið annan mann til að gera það
sem hann átti að gera. Einhvemveginn gat
eg ekki varist því, að mér datt í hug, að Mary
væri að hngsa um Beatrice. Skömmu eftir
að eg kom heim, sagði hún mér einu sinni,
þegar við vorum tvö ein, að hún hefði verið
hrædd um að hún mundi deyja áður en eg
kæmi og þá yrði Beatrice skilin eftir ein-
sömul. Bg hló að henni og sagði að hún mundi
lifa í hundrað ár og bætti svo við, án þess að
meina eiginlega nokkuð með því: “Hún verð-
ur ekki einsömul. Eg verð hér. ”
Mary frænka leit til mín með raunasvip,
að mér fanst, og sagði: ‘ ‘ Eg væri svo ánægð
með að deyja, ef eg vissi að ykkur báðum liði
vel og þið væruð ánægð. ” Hún beið við eins
og hún væri að búast við, að eg mundi segja
eitthvað, en mér datt ekkert í hug að segja, og
steinþagði. Svo breytti hún umtalsefninu og
sagði: “Hefir þú tekið eftir því, Roval, að
Mr. Lowell þykir fjarska mikið til Beatrice
koma?” “Auðvitað þykir honum það,”
svaraði eg, “eg skyldi aldrei fyrirgefa hon-
um, ef honum þætti það ekki.” Mér fanst
svipur hennar slíkur, að hún hefði meðaumk-
un með mér. Hún var eitthvað svo raunaleg
en samt rejmdi hún að brosa.
Þau virtust öll vera á einu máli um það, að
eg hefði nú haft nóg af æfintýralífi, 0g eg
ætti nú að fara að gefa mig við einhverju á-
kvæðnu verki og líklega staðfesta ráð mitt.
Eg var þar altaf sjálfur í minnihluta, og þeg-
ar eitt þeirra hætti að tala um þetta, þá byrj-
aði eitthvert hinna. Svo loksins lét eg tilleið-
ast og réði við mig að fara að leita mér að
einhverri vinnu. Samt gerði eg enn eina til-
raun til að komast hjá því að 'binda mig á
klafa vinnunnar og ófrelsisins. ,
Þegar eg var í Honduras hafði Laguerre
sagt mér, að bréf, sem sér væru skrifuð til
Crédit Lyonnais í París, mundu ávalt komast
til sín. Eg vissi að þar sem hann hafði kom-
ist til San Francisco, þá hefði hann haft nóg-
an tíma til að komast til París og ef hann
væri þar, þá hlyti hann að vita hvort nokkuð
'væri hæft í því, að Frakkar væru að hefja
einhvern leiðangur gegn Kínum í Tonkin, og
eins hvort það væru nokkrar óeirðir í Súdaii.
Eg var ekki í miklum vafa um það, að ef ein-
hverjar óeirðir væru í Kína eða Egyptalandi,
þá mundi Laguerre vera eitthvað við það rið-
inn.
Eg sendi honum því símskeyti: “Líður
yður vel? Ef þér eruð í nokkrum lierferðum,
vildi eg gjarna vera með.” Eg beið með ó-
þolinmæði í þrjár vikur eftir svari, en þegar
það kom ekki, þá hætti eg að liugsa um þetta
og lét gömlu hermannafötin mín afsíðis þar
sem eg gat ekki séð þau og sverðið mitt aftan
við stóru klukkuna, þar sem enginn gat séð
það.
Beatriee leit upp úr bókinni og horfði á mig.
“Hversvegna gerurðu þetta?” spurði hún.
“Eg tek það nærri mér,” svaraði eg.
Hún lagði frá sér bókina og horfði lengi á
mig án þess að segja nokkuð.
“Eg vissi ekki að þér félli það svona illa.
Kannske við höfum öll rangt fyrir okkur. En
samt sýnist þetta ekki mjög óálitlegt, að hafa
eitt'hvert verk að vinna, og geta verið heima
hjá sér, og þáð á þessu kæra, gamla heimili, -
nærri sórborginni, rétt við ána og í þessari
fallegu og víðlendu sveit. Það vir*ðist miklu
betra heldur en að deyja af sárum í einhverj-
um fúaflóum, eða þá úr hitasótt á spítala.
“Bg er ekki að kvarta yfir neinu,” sagði
eg. “Eg veit að þið munduð ekki öll ætlast
til þessa af mér, ef þið hélduð ekki að það
væri mér fyrir beztu. ’ ’ Eg sat gagnvart henni
framan við eldstæðið og eg snéri í sífellu
festinni, sem hún hafði gefið mér, um úlnlið-
inn á mér. Svo tók eg hana af mér og hélt
henni milli fingranna upp við ljósið.
“Það var gott,” sagði eg, “að vera ridd-
arinn þinn og berjast þín vegna, og ganga
gegn um margar hættur, en hafa þetta til
minningar um þig og til að halda mér á réttri
leið.” Eg sá ekki að þetta gæti haft mikið að
þýða, en mér duldist ekki að þetta hafði afar
undarleg áhrif á hana. Það er ótrúlegt, en eg
get með sanni sagt, að eg sá ekki betur en
hún væri hrædd. Hún kafröðnaði og augun
fyltust tárum. Eg vissi ekki hvað eg átti af
mér að gera. Hvernig gat hún verið hrædd við
mig? Mér varð of mikið um þetta til að gæta
stillingar og spyrja hana blátt áfram h.vað
gengi að henni, svo eg sagði í mesta flýti:
‘ ‘ En nú hefi eg þig alt af hjá mér, til að halda
mér á réttri leið.”
“Svo nú þarftu ekki á festinn að halda
lengur?” sagði hún og reyndi að brosa.
“Jú, eg þarf festina og það skal aldrei
henda mig, að láta hana af hendi.”
“Heldurðu ekki að þú mundir gefa mér
hana aftur? Það lítur út—” bætti hún við
og þagnaði svo.
“ Nú sé eg hvað þú átt við, ’ ’ sagði eg. Þér
finst það heldur illa viðeigandi að karlmaður
brúki nokkurs konar armband. Er það ekki
það, sem þú ert að liugsa um?”
“Það er líklegast,” sagði hún. “Gefðu
mér festina, Royal. Þú þarft ekki að bera á
þér neitt kvenskraut til að halda þér á réttri
leið.”
Eg lét festina liggja í lófa mínum og horfði
á hana.
“Er þér alvara með að vilja fá hana?”
sagði eg. “ Já, ef þér stendur á sama,” sagði
hún.
Eg rétti henni festina, en um leið og eg
snéri mér að eldstæðinu gaf eg frá mér eitt-
hvert hljóð, sem líktist_stunu. Hún heyrði til
mín og hallaði sér áfram. Eg gat rétt séð
andlitið á henni, sem var eins fallegt eins og
ávalt áður, en nú var raunasvipur á því. “Eg
ætla að fá þér festina aftur Royal, þegar þú
ferð eitthvað út í heiminn til að berjast. ”
“Það er óhætt að lofa því,” sagði eg held-
ur stuttlega. “Þú veizt að það kemur aldrei
fyrir. Þið þrjú eruð /búin að taka þá löngun
frá mér. Eg er ekki lengur neinn riddari. Eg
á bara að stunda einhverja borgarlega at-
vinnu. Eg má ekki einu sinni hugsa um nokk-
ur æf intýri; þau eiga ekkert skylt við atvinnu-
málin. Ef eg hefði festina, þá gæti það vel
komið fyrir, að eg kæmi auga á hana, þegar
eg væri að leggja saman einhverja reiknings-
dálka eða telja peninga, og gleymdi svo því
sem eg ætti að gera. Þegar eg svaf undir
beru lofti þá var festin það síðasta sem eg sá
og mér fanst þá eins og þú halda um hendina
á mér og stundum halda mér aftur, en stund-
um eggja mig áfram. Við daglega vinnu má
maður ekki hugsa um neitt þesskonar. Það
er alt slíkt stranglega útilokað.
Þar sem eg fyrst leitaði fyrir mér, að fá
vinnu, varð mér ekkert ágengt, maðurinn sem
eg fór að finna hafði verið kennari í Harvard
háskólanum þegar maður Mary frænku minn-
ar var þar prófessor og sagði hún mér að
hann hefði verið mikill vinur mannsins síns.
Hann fann upp eitthvað nýtt og fékk einka-
leyfi á því. Þetta gerði hann stórríkan. Nú
var hann forseti félags, sem bjó til þetta sem
hann hafði fundið upp—eg man nú ekki í
svipinn hvað það var—og hafði aðalstöðvar í
New York, og útibú í öllum áttum.
Mary frænka skrifaði honum sjálf og hélt
að það mundi hafa þau áhrif, að hann gæfi
mér vinnu í deildinn, sem höndlaði viðskiftin
við önnur lönd.
Hann lét mig bíða í ytri skrifstofunni í full-
an klukkutíma. Fyrri hálftímann var eg í illu
skapi, en síðari hálftímann skemti eg mér vel.
Eg sá og heyrði svo margt sem mér þótti svo
skrítið. Þegar hinn mikli maður loksins sagði
að eg mætti koma, sat hann í hægindastól
aftan við stórt og ofar vandað skrifborð.
Hann tók bréfið frá frænku minni úr fjölda
annara brófa, sem voru fyrir framan liann,
og sagði: “Eruð þér Mr. Macklin, sem getið
er um í þessu bréfi? Hvað get eg gert fyrir
yður?” .
“Ekki nokkurn skapaðan hlut,” sagði eg
mjög kæruleysislega. “Eg er búinn að bíða í
heilan klukkutíma til að segja yður það.
Þegar frænka mín, Mrs. Endicott sýnir ein-
hverjum þann heiður að skrifa bonum, þá er
enginn skapaður hlutur í New York, sem er
meira áríðandi, heldur en að sinna bréfsefn-
inu. Eg hefi verið að liugsa um að verða fé-
lagi ýðar, en nú dettur mér ekki í hug að gera
það. Þér eruð dónalegur ístrumagi og lítil-
menni. Verið þér sælir. ”
Eg fór til Brooklyn herskipastöðvanna og
sagði, Lowell og félögum hans frá minni
fyrstu reynslu í því, að útvega mér atvinnu.
Þeir hlóu að mér, rétt eins og þeir væru
gengnir af vitinu.
“Hver haldið þér eiginlega að þér séuð, ”
sögðu þeir, “að ráðast á miljónaeigendur og
hella yfir þá skömmum og stóryrðum. ”
Bftir að eg fór þaðan, var eg í svo vondu
skapi, að ðg hefði getað kastað mér í ána.
Þarna voru rétt fyrir augunum á mér nafn-
spjöld marga línufélaga, sem urðu til þess að
æsa löngun mína að komast eitthvað út í
heiminn. Þama var skip að koma að landi
og það kom frá La Guayra, og eg fór út í skip-
ið þegar það kom að. Eg fann skipstjórann.
Eg sagði honum að mig hefði bara langað til
að koma út á skipið og frétta hvort alt væri
eins og áður þarna suður frá. Skipstjórinn
virtist skilja mig og Qiann gaf mér Jamaica
romm og einn af þessum vindlum, sem eru
nærri svartir, og þegar þjónninn kom með
þetta talaði eg við hann á spönsku, rétt til að
lieyra hvernig hún hljómaði. I svo sem hálf-
an klukkutíma fanst mér eg vera suður í heimi
og New York þrjú þúsund mílur burtu frá
mér.
Þegar eg fór gaf skipstjórinn mér bréfpoka
fullan af suðræðnum ávöxtum til að taka með
mér heim og eg lofaði að færa honum eitthvað
skemtilegt til að lesa daginn eftir. Eg lét það
samt ekki bíða næsta dag, heldur sendi hon-
um heilmikið til að lesa frá New York strax
um kveldið.
Næsta dag var eg ekki í nærri góðu skapi,
en engu að síður lagði eg af stað til að reyna
að útvega mér atvinnu. Eg ásetti mér að
byrja við fertugasta og annað stræti og halda
niður eftir borginni þangað til eg kæmi að
einhverri byggingu, þar sem út liti fyrir að
gerð væru viðskifti við útlönd. Eg var kom-
inn nokkuð langt og hafði engan stað séð þar
sem mér þótti álitlegt að reyna fyrir mér,
þegar alt í einu kom til mín einhver náungi í
einstaklega tekrítnum eánlþennisbúningi, að
mér fanst, og hann heilsaði mér eins og her-
maður og eg gerði houm sömu skil, en iðrað-
ist strax eftir að eg skyldi gera það, því eg
vissi fullvel að það var ekki viðeigandi og eg
ætlaði aldrei framar að nota þessa hermanna-
kveðjn.
“Miss Fiske langar til að tala við yður,”
sagði hann. Ilann hljóp svo burt þangað sem
stór og fallegur vagn stóð á strætinu skamt
frá mér, og opnaði dyrnar. Þegar eg kom
þangað, sat Miss Fiske þar og 'hallaði sér
fram í opnar vagndyrnar iog brosti
‘ ‘ Eg gat ómögulega stilt mig um að kalla á
yður, Macklin kapteinn, þegar eg sá yður,”
og hún rétti mér hendina.
Þegar eg tók í hqndina á henni, brosti hún
aftur. “Er þetta ekki eitthvað líkt og þegar
við hittumst síðast?” sagði hún. “Munið
þér ekki að eg rétti yður hendina út úr vagn-
inum? Munurinn er bara sá að þá var óskap-
leg þrumuveður og úrhellis rigning, en nú er
bara kafalds hríð og þá var eg að komast
undan kúlnahríðinni frá yður og yðar mönn-
um, en nú er eg bara að kaupa það sem eg
þarf, eða að minsta kosti móðir mín er að
gera það.” Hún sagði þetta einstaklega vin-
samlega og glaðlega. “Móðir mín er hérna
inni og eg er að bíða eftir henni. •
“Þér megið ekki segja að kúlurnar hafi
komið frá mér, Miss Fiske,” sagði eg. “Það
getur kannske komið fyrir mig, að eg sýni
konu ekki hæfilega kurteisi, ef mér finst liún
fara of langt í *því að halda hlífiskildi yfir
bróður sínum, en spúengikúlum kasta eg
aldrei að konum.”
Nú fanst mér ekki nema bara gaman að
hugsa um það, sem hún hafði áður sagt við
mig og sem mér þá fanst svo óskaplegt. Það
var bara dálítill jiáttur í leik, sem við höfðum
bæði tekið þátt í, hún og eg. Hverjum hefði
getað dottið það í hug að ungur maður, sem
nú var að ganga um strætin í New York að
leita sér að vinnu, hefði einu sinni sem vara-
forseti Honduras, undirskrifað vegabréf fyr-
ir Joseph Fiske og fólk hans. Heldur hefði
maður naumast ímyndað sér, að þessi fagra
fínleiks stúlka, hefði einu sinni svo að segja
lent í blóðugum bardaga, þó hún hefði nú sjálf
ekki beinlínis tekið þátt í honum. Það var eins
og við bæði hugsuðum, að þetta hefði ekki í
raun og veru getað komið fyrir og við sögð-
um eitthvað á þá leið.
“Eg skal segja yður nokkuð, sem kom fyr-
ir,” sagði hún, “en þér vitið það nú kannske
Hafið þér heyrt hvað faðir minn gerði?”
Bg* sagði henni að eg vissi það ekki, En eg
gætti þess að segja ekki það sem eg hugsaði,
að eg gæti trúað lionum til livers sem vera
skyldi.
“Þá er eg sú fyrsta, sem segi yður frétt-
irnar, en fréttirnar eru þær að faðir minn
borgaði þessa peninga. Hann skuldaði þessa
peninga og þetta var réttmæt krafa.”
“Það eru engarnýjar fréttir,” sagði eg.
Hún roðnaði töluvert og liló.
“Þér megið ekki halda, að þetta hafi verið
föður mínum að kenna,” sagði hún með á-
herzlu. “Þeir sögðu honum herfilega ósatt.
En þegar hann kom lieim fór liann að grensl-
ast betur eftir þessu og fann þá, að lionum
bar að borga peningana og hann gerði það.
Ekki til þessa Alvarez, heldur einhvernveginn
þannig að aumingja fólkið fær þá. Eig skil
ekki fullkomlega hvernig það er.”
‘ ‘ Það er ágætt, ’ ’ sagði eg.