Lögberg - 16.11.1933, Page 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. NÓVEMBER, 1933.
Íogberg
Oeflð út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRE88 LIMITED
695 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjórans.
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVE
WINNIPEG, MAN.
VerO $3.00 um drið—Borgiat fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia
Press, Limlted, 695 Sargent Ave., Winnipeg. Manitoba
PHONE8 Sfl 327—8fl 328
Hvar á Jesús heima?
Ræða flutt í Dó’mkirkjunnl í Reykjavík 9. júlí
1933. Eftir séra Björn B. Jónsson, dr. theol
En þeir sögðu við hann': “ Rabbí—
sem útlagt þýðir meistari — hvar
áttu heimaf” (Jóh. 1,39).
Eg skal ekki dylja áheyrendur þess, að
þetta er mér hátíðleg stund, þá er eg stend hér
í fyrsta, og sennilega iíka síðasta sinn, í pré-
dikunarstól í höfuð-kirkju íslands — þess
lands, er eg hefi alla æfi elskað, þó allan aldur
hafi eg alið í annari heimsált'u.
Fyrir nokkrum dögum var eg staddur á
Þingvöllum. Eg stóð þar íaein augnablik al-
einn á Lögbergi. Á þeim helga stað hóf eg
ósjálfrátt liendur til himins og bað almáttug-
an Gnð að blessa þetta land og þessa þjóð. 1
þessitm helgidómi hef eg nú hendur og hjarta
til himins í' dag og bið aimættið algóða að
þlessa íslenzka þjóð, og umfram alt íslenzka
kirkju.
Við þetta tækifæri beiðist eg og leyfis til
þess að flytja dómkirkjusöfnuðinum í Reykja-
vík, og allri íslenzkri kristni á landi hér, bróð-
urlega kveðju og blessunaróskir frá Fyrsta
lúterska söfnuði í Winnipeg.
Nú skulum vér beina athygli vorri að því
efni, sem fyrir oss liggur í þeim helga texta,
sem nýskeð var hér á stólnum lesinn. Það er
spurning sú, er hinir allra fyrstu lærisveinar
lögðu fyrir Drottin Jesú: “Herra, hvar átt
þú heima?” Eg get ekki hugsað mér neitt,
sem íslenzkri þjóð, eða nokkurri annari þjóð,
ríður jafnmikið á að vita með vissu eins og
það, livar Jesús Kristur á heima.
Eg hefi það fyrir satt, að út um alla ver-
öldina séu ótal sálir að spyrjast fyrir um það
um þessar mundir, hvar Jesús Kristur eigi
heima. Mér skilst, að andlegt gjaldþrot yfir-
standandi tíma hafi knúð afar-mikinn fjölda
þeirra manna, sem leggjast djúpt eftir úr-
lausnum á vandamálum samtíðarinnar, til
þess að spyrja sjálfa sig og spyrja aðra að
því, hvar hann nú eigi heima, sá hinn heilagi
andi, sem bjó í fullkomnustu, helgustu og
beztu mannverunni, sem lifað hefir á jörð-
unni. Vér erum mennimir næsta ólíkir hverir
öðrum, en inst og dýpst í sálum vorum þráum
vér raunar allir eitt og hið sama — þráum
Guð, og finnum að án hans fáum vér ekki lif-
að. Og ósjálfrátt finnum vér það með sjálf-
um oss, að ef vér getum komið þangað, sem
Jesús Kristur á heima, þá er Guð þar að
finna. Þekking vör allra á guðdómlegum
hlutum er mjög takmörkuð, og vér gerum oss
ólíkar myndir af hinum altskapanda, allsvald-
anda eilífa anda, sem vér þráum eins og ung-
barnið þráir brjóst móður sinnar; en allir
höfum vér það á tilfinningunni, að ef oss
auðnast að koma þangað, sem Jesús Kristur
á heima, þá sé þar hjarta Guðs að finna; og
ósjálfrátt finnum vér það einnig, að sérhvað
gott og guðlegt, sem í oss hýr, fengi þá fyrst
að njóta sín, ef vér gætum verulega flutt oss
þangað, sem Jesús Kristur á heima.
Með skýrskotun til Gnðs orðs og þess, er
Jesús lét sjálfur um mælt, vil eg nú benda
yður á þrjá staði, þar sem Jesús Kristur á
áreiðanlega heima.-----
Fyrsti staðurinn, er eg bendi á, þgr sem
Jesús Kristur á heima, er guðleg dýrðin til
föðursins hægri handar. Sjálfur hefir Jesús
tilkynt það heimilisfang sitt. Þangað bauð
hann þeim að beina bænum sínum. Þar sag'ð-
ist hann mundu taka á móti þeim. Fyrir því
syngur og öll Guðs kristni:
“Vér horfum allir upp til þín ,
í eilíft ljósið Guði hjá,
þar sem að dásöm dýrð þín skín,
vor Drottinn Jesús himnugi á. ”
En hvar er nú þessi bústaður dýrðarinn-
arf Er hann langar leiðir héðan frá Reykja-
vík? Oss hættir við að hugsa oss dýrðar-
heima Drottins eins og í mikilli f jarlægð. Eg
veit ekki nema það sé skaðlegasta villan, sem
vér mennirnir höfum lent í, að flytja Guð og
dýrð hans langt í burtu frá oss.
Göfugustu og beztu sálir manna hafa þó
komist út úr þeirri villu. Þeir hafa séð heim
til Guðs hér á jörðu, komist að því, að Guðs
“hægri hönd” er hér á jörðu, ekkert síður en
á kimnum. Hve nálægt var t. d. hægri hönd
og dýrðin Drottins sjáandi sálinni, sem orti
Ijóðið mikla sem nefnt er 139. Sálmur Davíðs:
‘ ‘ Drottinn! Þú rannsakar og þekkir mig.
Hvort sem eg sit eða stend, þá veiztu það, þú
skynjar hugrenningar mínar álengdar. Hvort
sem eg geng eða ligg, þá athugar þú það, og
alla vegu mína gjörþekkir þú, því að eigi er
]>að orð á tungu minni, að þú, Drottinn, þekkir
það eigi til fulls. Þú umlykur mig á bak og
brjóst, og hönd þírra hefir þú lagt á mig; það
er undursamlegra en svo, að eg fái það skil-
ið . . . Hvert get eg farið frá anda þínum?
Og hvert flúið frá augliti þínuf Þótt eg stígi
upp í himininn, þá ertu þar . . . þótt eg lyfti
mér á vængi morgunroðans og settist við liið
yzta haf, einnig þar mundi hönd þín leiða mig
og hægri hönd þín halda mér.”
Andans stórmennið mikla, sá er á efstum
tindum situr meðal spekinga aldanna, postul-
inn Páll, tók í sama streng um nálægð guðlegu
dýrðarinnar. Við lærða menn við háskólann í
Aþenuborg mælti hann af guðmóði:
“Guð, sem gjörði heiminn og alt, sem í
honum er, hann sem er herra himins og jarð-
ar, býr ekki í musterum, sem með höndum eru
gjörð . . . Hann lét út frá einum sérhverja
þjóð manna byggja alt yfirborð jarðarinnar
. . . svo að ]>ær skyldu leita Guðs, ef verða
kynni, að þær mættu þreifa á lionum og hann
finna; enda þótt hann sé eigi langt í burtu frá
hverjum og einum af oss, því að í honum, lif-
um, hrærumst og erum vér.”
Frá hverju háfjalli hafa sjáendur og
spekingar horft á dýrð Drottins og haldið í
ha'gri hönd Guðs. Svo kvað Islands ódauð-
lega skáld á yðar ástkæra, ylhýra máli uppi
við fjallið fagra:
„Drottins hönd þeim vörnum veldur,
vittu, barn, sú hönd er sterk.
Gat ei nema Gnð og eldur
gert svo dýrðlegt furðuverk.”
Og sá af spámönnum yðar, sem hæstum
tónum náði af landsins sonum, vissi Guð og
hans dýrð svo nærri, að hann fekk sagt:
“Hann heyrir stormsins hörpuslátt,
hann lieyrir barnsins andardrátt;
hann heyrir sínum hirnni frá
hvert hjartaslag þitt jörðu á”
Þetta hefi eg nýskeð sjálfur séð. Guðs
hægri hönd og drottins dýrð duldist mér eigi
Jónsmessunóttina albjörtu við Vestmanna-
eyjar, nú er eg fyrir skemmstu í fyrsta sinn
horfði Islandi í augu. Þér njótið oft mikillar
náttúrudýrðar, Islands börn. Þér ættuð þá sízt
að vera í vafa um það, hvar hægri hönd Guðs
er að finna, og þá hvar Jesús Kristur á heima.
Um Guð föður kendi Jesús oss þetta fyrst
af öllu: “Guð er andi, og þeir sem tilbiðja
hann eiga að tilbiðja hann í anda. ’ ’ Fyrir því
skynjum vér það, að Guð og öll hans dýrð sé
andlegs eðlis og óstaðbundin. Öll fegurð, öll
sýnileg dýrð, er svipur af ásjónu eilífa and-
ans, sem alt hefir skapað. Það eru áreiðan-
lega fleiri og fleiri menn víðsvegar um ver-
öldina, sem nú snerta með lotningu klæðafald
Guðs í náttúrunni og þreifa á hægri liönd hans
í lífi mannanna hér á jörðu. Þá er vér temj-
um oss andlega hyggju, andlega tilbeiðslu,
andlega trú, þá þreifum vér á hægri hönd hins
alvalda og eilífa Guðs. Og þar á Jesús heima,
og með honum allir þeir, sem hans anda til-
einka sér og verða í andanum’bræður hans og
synir Guðs.
Annar staðar, þar sem Jesús á áreiðan-
lega heima, er samfélag lœrisveina hans. Það
heimilisfang sitt hefir hann tekið skýrt fram:
“Hvar sem tveir eða þrír eru saman komnir
í mínu nafni, þar mun eg vera mitt á meðal
þeirra. ’ ’ Hér er ekki um heimilisfang að vill-
ast. Þar sem menn eru hver hjá öðrum um-
gangast hverir annan og breyta liver við ann-
an í Jesú nafni, þ. e. láta stjómast af þeim
kærleiksríka bróðuranda,- sem bjó í jesú
Kristi, þar er hann sjálfur með, þessi himn-
eski, heilagi bróðir, leiðtogi og lausnari vor
mannanna. Þegar oss er innanbrjósts líkt og
Jesú ávalt var innanbrjósts, þegar hugarfar
vort er hreint og sál vor stígur í Jesú nafni
upp í dýrðina til G<uðs, þá er Jesús í förinni
með. Því eru engin takmörk sett, því yndis-
lega samfélagi við Drottin Jesú, sem trú-
uðum sálum má veitast á helgum bænastund-
um. “Þér munuð sjá mína dýrð,’.’ sagði
Jesús við lærisveinana, og þeir sáu hana ber-
um augum. Á þeim sama stað á hann ennþá
heima. Ef vér gerum samfundi vora við Guð
heilaga og hjartanlega, þá mun hinn lifandi
Jesú ekki dyljast oss. E|n svo samfundirnir
við Guð, eða guðsþjónustur vorar, séu í Jesú
nafni, þá þarf söfnuðurinn, stór eða smár, að
koma í sitt Guðs hús með lifandi sál og heitri
þrá eftir Guðs dýrð. Þá verðum vér að úti-
loka alt, sem er hégómlegt, alt, sem er kalt,
öll dauð form og veraldlegt prjál og tildur.
Vér verðum að koma beim í hús vors himn-
eska foður eins og börn hans og hvert annars
systkini. Áður en vér “göngum í Guðs hús
inn,” þurfum vér ávalt að fara með
fimtu bænina í “Faðir vor” og fyrir-
gefa vorum skuldunautum, svo sem
vér óskum þess, að nú fyrirgefi oss
góður Guð skuldir vorar. Kærleik-
ur til allra manna er frumskilyrði
þess, að vér í sannleika njótum ná-
lægðar Guðs á bænafundum vorum.
Þá þurfa og augu vor að horfa beint
á Jesú, og engar skýlur gamallar
venju mega þar blinda oss. Alt á að
vera frjálslegt, óþvingað, barnslegt
og elskulegt. Þá mun engum dyljast
það, hvar Jesús Kristur á heima.
“Vér leitum að Jesú, en hann er hér
í húsi síns föður kæra.
í helgidóm beint oss hingað er
með hljóminum klukkna skæra.
Hér lýsir hans orð, hans blessað borð
hér blessun oss hefir að færa.”
En þó talað hafi verið hér um tvo
eða þrjá eða fleiri menn, sem eru
saman hver með öðrum á viðtals-
fundi við Guð í nafni Jesú, þá er og
á sama hátt einveran heimili Jesú,
þegar þar er trú og bæn. Jesús
mintist einnig í.svefnherbergið, þar
sem sála mannsins má sækja Guð
sinn heim í heilagri ró og kyrð.
Jesús á heima á hverjum þeim stað,
þar sem vér biðjum Guð. Hvað er
bænin? Hún er það fyrst og fremst
að vér opnum hjörtu vor fyrir Guðs
dýrð. Ef vér aðeinum opnum hús í
sálar vorrar, þá flytur Guð hásæti
dýrðar sinnar þangað inn, og þar sit- j
ur Jesús í hásætinu við Guðs hægri |
hönd—í sjálfs vor hjarta—þar, já, I
þar um fram alt á Jesús heima.
Þriðji staðurinn þar sem Jesús i
Kristur á heima, er hver sá staður, \
þar sem eihhver mannvera á bágt
og önnur mannvcra líknar henni í
Jesú nafni. Það heimilisfang sitt
hefir Jesús markað skýru letri í
guðspjöllunum: “Sannlega segi eg
yður, svo framarlega sem þér hafið
gjört þetta einum af mínum minstu
bræðrum, þá hafið þér gjört mér
það.” Jesús á heima þar, sem fátæk
ekkja grætur út af hungri og klæð-
leysi elskaðra barna sinna, og ein-
hver Dorkas-hönd strýkur tárin burt
og saumar föt og býr til mat handa
börnunum. Jesús á heima þar, sem
sjúkur maður þjáist á sóttarsæng
og náungi hans kemur, tilkvaddur af
mannást einni, til þess að líkna hon-
um. Jesús á heima þar, sem sekur
maður gnístir tönnum út af þung-
um dómum bræðra sinna, en einhver
göfug sál verður til þess að hlífa
honum við grjótkastinu, með þvi að
láta steinana skella á sjálfs síns
brjósti. Jesús á heima þar sem lítil
stúlka les í bók fyrir hlindan afa
sinn. Jesús á heima þar, sem hug-
prúður yngismaður ver yngri sveina
og meyjar fyrir freistingum víns og
óskírlífis. Jesús á heima þar, sem
drenglyndir skapmenn taka höndum
saman til sátta og segja hver við
annan: “Við skulum vera menn.”
Jesús á heima hvar sem guðseðli
mannsins fær að nióta sín.
Eg hefi nú bent á þrjá staði þar
sem enginn vafi er á því, að Jesús
Kristur á heima: Eg hefi bent á
dýrðina við hægri hönd Guðs, þá
hægri hönd Guðs, sem er alstaðar
nálæg; bænastaðinn, hvort sem er í
kirkju eða svefnhúsi; og á blóma-
lund kærleikans í sálu mannsins
sjálfs. Við nánari athugun fæ eg
þó ekki betur séð, en að í raun réttri
sé allir þeir þrír staðir einn og sami
staður. Eg sé það á því, að ef vér
komum á einn þessara staða, þá
komum vér á þá alla. Komum vér
í anda í dýrð Guðs og tökum um
hans hægri hönd í skrautsölum nátt-
úrunnar og lífsins, þá komum vér
og í bænahús Drottins og lofum
hann og biðjum. Og hafi augu sál-
ar vorrar opnast fyrir Guðs dýrð
og hiarta vort varpað sér biðjandi
að fótum Drottins í Jesú nafni, þá
megum vér ekki annað né getum,
en að fara út í mannlífið til þess
að svala trú vorri og bæn með góð-
um verkum. í rauninni má nefna
alla þá staði, þar sem Jesús Kristur
á heima, einu nafni: Kærlcika.
Heimilisfang Jesú er kærleikurinn.
Jesús Kristur á heima í fallegasta
húsinu í Reykjavík, fallegasta hús-
inu í heiminum. Hann á heima í
húsi kærleikans. “Guð er kærleik-
ur, og sá sem er stöðugur í kærleik-
anum, er stöðugur í Guði og Guð er
stöðugur í honum.” Æðstu Guðs
dýrð er að finna í kærleikanum:
“Svo elskaði Guð heiminn, að hann
gaf son sinn eingetinn, til þess að
hver, sem á hann trúir, glatist ekki,
heldur hafi eilíft líf.” í þeim frels-
andi kærleika birtist hægri hönd
Guðs föður allra dýrlegast. Inni-
legasta bæn mannshjartans er sú
bænin, sem beðin er í helgidómi
kærleikans. Fögnuður lífsins mesti
stafar frá þeim góðverkum, sem
manni auðnast að vinna. Alt sam-
félagið við Guð er í insta eðli ekki
annað en kærleikurinn. Alt það, er
vér köllum trú, er í insta eðli ekki
annað en meðvitund þess, að nú
hvílum vér í friðsælum kærleika við
hjarta Guðs.
Ef þú því, maður, vilt koma og
sjá, hvar Jesús Kristur á heima, þá
kom þú með hjarta þitt inn í hús
kærieikans. Nei, segjum það á aðra
leið: Reis þú kærleikanum hús í
hjarta þínu, þá veizt þú það, hvar
Jesús á heima.
Nú vildi eg óska þess af heilum
hug, að.allir þeir, sem orð mín heyra,
fái lagt hönd á sjálfs síns brjóst og
sagt: Nú veit eg hvar frelsari minn
Jesús Kristur á heima. Hér á hann
heima.
“Húsið bæði og hjartað mitt
heimili veri, Jesú þitt,
hjá mér þigg hvíld hentuga.
Þó þú komir með krossinn þinn,
kom þú blessaður til mín inn,
fagna’ eg þér fegins huga.”
Fyrir nokkrum dögum var eg
staddur ásamt allmörgum bræðrum
uppi í Reykholti, þeim fornhelga
stað. Meðal annars, er þar snart
hjarta mitt, voru orðin, sem einn
inikilsmetinn fræðimaður þessa
lands bar fram sem bæn að loknu
fróðlegu erindi. Orðin voru aðeins
þessi þrjú: “Kom, Drottinn Jesús.”
Eg á enga ósk á þessu augnabliki
aðra en þá, að mega fyrir sjálfs
míns hönd og í nafni þeirra íslend-
inga, sem í Ameríku búa, sameina
veika rödd mína við raddir ætt-
bræðra minna bér á minu kæra föð-
urlandi og segja af öllu hjarta: Kom
Drottinn Jesús.
Eg er sannfærður um það, að
gæfa þessarar þjóðar er undir því
komin, að hún sannarlega komist að
raun um það, hvar Jesús Kristur á
heima, að lán hennar og líf sé undir
því komið, að Jesús Kristur eigi
heima hjá henni.
Kom, Drottinn Jesús, og dvel hjá
þes'sari þjóð, “meðan þín náð læt-
ur vort láð lýði og bygðum halda.”
—Amen.
—Prestafélagsritið.
Hvað hefir græðst?
Hvað hefir tapast?
(Erindi flutt á Frónsfundi)
“Hátt ber áð stefna von við traust að
tvinna,
takmark og heit og efndir saman
þrinna.” —Hannes Hafstein.
Það er eftirtektarvert og aðdá-
unar hversu skáldkonungum þjóðar
vorrar heima—og einum hér vestra
—hefir tekist að koma miklu efni í
eina eða tvær ljóðlínur, þegar and-
inn hefir snortið þá.
Hafið þið nokkurntíma brotið til
mergjar Aldamótakvæðið hans
Hannesar Hafsteins? Mér finst það
1 meir en þriðjung aldar hafa Dodd’s
Kidney Pills verið viðurkendar rétta
meðalið við bakverk, gigt, þvagteppu
og mörgum öðrum sjúkdómum. Fást hjá
öllum lyfsölum, fyrir 50c askjan, eða
sex öskjur fyrir $2.50, eða beint frá The
Dodd’s Medicine Co., Ltd., Toronto, ef
borgun fylgir.
vera óblandin speki svo að segja orð
fyrir orð frá upphafi til enda. Eg
hefi valið tvær ljóðlínur úr þessu
kvæði sem einkunnarorð þess, sem
eg ætla að segja hér í kvöld. Ljóð-
línurnar eru þannig:
“Hátt ber að steína; von og traust
að tvinna,
takmark og heit og efndir saman
þrinna.”
Þegar talað er um vesturflutn-
inga frá íslandi fmst mér þessi orð
einkar vel viðeigandi Þar er i raun
og sannleika sagður allur kjarninn
úr sögu vesturfaranna—landnáms-
mannanna.
Það var ekki að gamni sínu gert
að taka sig upp og flytja yfir hálf-
an hnöttinn; koma á ajóþektan stað
standa uppi með tvær hendur tómar
í ókunnu landi hjá ókunnu fólki,—
Nei, það var ekki gert að gamni
sínu. En í þá daga voru skórnir svo
þröngir heima að ekki var viðun-
andi. Þeir einir, sem þektu skort-
inn og skókreppuna á íslandi fyrir
síðustu aldamót og muna eftir þvi,
eins og við gerum mörg, sem hér
erum stödd í kvöld, geta gert sér
grein fyrir því að menn skyldu dirf-
ast að leggja út í þessa óvissu—
vesturflutningana. Annaðhvort var
að láta fyrirberast, leggja árar í bát,
taka því með þrællyndri þolinmæði
við tilviljunina að börn þeirra eldust
upp við sult og seyru eins og þeir
höfðu gert sjálfir, eða skapa sér
kjark, svifta tjöldum og leita fyrir
sér einhversstaðar úti í óþektri víð-
áttunni.
En eins og vér vitum að þetta er
sannleikur þannig er oss það einnig
ljóst að það er breytt nú. Þeir, sem
að heiman fóru, hefðu líklega fæst-
ir farið hefðu þeir verið svo miklir
spámenn að sjá i anda allar þær
framfarir, sem fyrir íslandi áttu að
liggja; öll þau lífsskilyrði, sem þar
hafa sprottið upp síðan.
Hver sá, er rétt og satt lýsti öllu
heima á íslandi fyrir aldamótin, og
héldi því fram að það væri alt eins
enn, hann væri annaðhvort bersynd-
ugur lygari eða skynlaus skepna,
sem með engu fylgdist og ekkert
læsi.
Sumt ykkar man eftir Nýja ís-
landi þegar allar plágurnar geysuðu
þar: bólan, allsleysið, hungrið, sorg-
irnar og barnadauðinn. Ef einhver
lýsti nú rétt Nýja íslandi, eins og
það var þá og héldi því fram að
það væri eins enn þann dag í dag, þá
drýgði hann sömu syndina og sá, er
lýsti ættjörð vorri eins og hún var
fyrir aldamótin og sæi þar engar
breytingar. Sá, sem ekki hefði séð
ísland í 25—30 ár og kæmi nú heim,
þekti það ekki fremur fyrir sama
land og það var en maður frá tungl-
inu þekti þessa jörð, sem sín upp-
haflegu heimkynni.
ÖKEYPIS . . .
Innleiðsla á vatnshitara upp að $15 virði
á heimili hvers Hydro viðskiftavinar.
Þér greiðið aðeins ick á mánuði aukreitis
hins vanalega raforkureiknings.
Símið 848 132
eftir
upplýsingum
WúiníppQHijdro,
55-59 lÉf PRINCESSSI