Lögberg - 12.07.1934, Side 1

47. ARGANGUR
* FRÁ ÍSLANDI
MBNTASKÓLI
NORÐURLANDS
Akureyri 13. júní.
Mentaskóla Norfiurlands var slit-
i8 í gær kl. 14, aÖ viÖstöddu fjöl-
menni. Seytján stúdentar utskrif-
uSust, alt karlar, og hlutu 14 þeirra
fyrstu einkunn, en þrír aðra eink-
unn. Eftir að skólameistari hafði
afhent stúdentum prófskírteini,
flutti hann þeim ávarp. Stúdentar
sungu fyrir og eftir. Um kvöldið
bauð skólameistari til kaffidrykkju í
hátíðasal skólans, kennurum, próf-
dómendum, stúdentum og ýmsum
vandamönnum þeirra, fréttariturum
blaða og útvarps, og nokkrum ö'8r-
um bæjarbúum. Margar tölur voru
fluttar yfir borðum, og stúdentar
og fleiri sungu. SamkvæmiÖ stóÖ
fram undir miðnætti.
Undir próf í skólanum gengu um
25d nemendur. Ágætiseinkunn, eða
yfir, 7.50 hlutu þrir nemendur: Sig-
urður Áskelssson, Akureyri, Rann-
veig Kristjánsdóttir frá Dagverðar-
eyri, bæði í öðrum bekk, 7.56 hvort,
og Ingvar Brynjólfsson frá Stokka-
hlöðum, í fjórða bekk, 7.ÖI, eða
hæstu einkunn, sem tekin hefir ver-
ið í skólanum frá byrjun.—Vísir.
SOGSVIRKJUNIN
Lántakan til Sogsvirkjunarinnar
var til annarar umræðu á aukafundi
bæjarstjórnar í gær. SvohljóÖandi
tillaga var samþykt með samhljóða
atkvæðum:
Beejarstjórn Reykjavíkur sam-
þykkir að taka lán til virkjunar
Sogsins, samkv. lögum nr. 82, 19.
júni 1933, um virkjun Sogsins, að
upphæð 275,000 sterlingspund, eða
tilsvarandi upphæð í öðrum gjald-
eyri. Bæjarfélagið ábyrgist láns-
upphæðina, með eignum sínum og
tekjum, og sem sérstakar trygging-
ar fyrir láninu verði ábyrgð ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar og fyrsti
veðréttur í Sogsvirkjuninni.
Bæjarstjórn Reykjavíkur veitir
borgarstjóranum í Reykjavík, Jóni
Þorlákssyni, fult og ótakmarkað
umboð til þess, fyrir hönd bæjar-
félagsins, að undirrita lánssamning
svo og til að undirrita skuldabréf
fyrir láni því, sem ræðir um í 1. HÖ
þessarar samþyktar, hvort heldur er
aðalskuldabréf eða sérskuldabréf
eða hvorttveggja. Ennfremur veitir
bæjarstjórnin nefndunr borgarstjóra,
Jóni Þorlákssyni, fult og ptakmark-
að umboð til þess að gefa Iánveit-
andanum bindandi loforð um 1. veð-
rétt í Sogsvirkjuninni, til tryggingar
lánsupphæðinni, og til þess að undir-
rita veðbréf samkvæmt þessu, þegar
til kemur.
Umboð þetta getur Jón Þorláks-
son framselt öðrum.—Ah'sir 14. júní.
NÝJA SJÚKRABIFREIÐ
fékk Rauði Kross íslands með Brú-
arfossi nýlega. Er hún frá Chrysler-
verksmiðjunni og búin allskonar ný-
tísku útbúnaði til aukinna þæginda
fyrir sjúklinga þá, sem með henni
verða fluttir. Sjúkraklefinn er upp-
hitaður með heitu lofti, sem dælt er
inn frá vélinnixig fyrir ofan rúmið
er bjalla, sem sjúklingurinn getur
gefið merki með til ökumannsins, ef
eitthvað amar að honum, Á mið-
vikudaginn var sótti bíllinn sjúkling
austur undir Eyjafjöll og reyndist
bann mjög vel, þó á misjöfnum veg-
um væri.—Vísir 16. júni.
NÝ BÓK
Nýlega er komin á bókamarkað-
inn einhver vinsælasta saga Tónasar
Lie, “Den fremsynte,” í íslenzkrn,
þýðingu. Sagan heitir í þýðingunni
“Davíð skygni.” Þýðandi er Guðm.
Kamban, en útg. Bókaverzl. Sigfús-
ar Eymundssonar.—Vísir 16. júní.
ISFIRSK SKÓLABÖRN
ísfirsk skólabörn, 23 að tölu,
kornu hingað til Reykjavíkur með l
Dettifossi á þriðjudaginn. A mið-
vikudagsmorgun fóru þau austur
yfir fjall og heimsóttu Reyki, skoð-
uðu Mjólkurbú Ölfusinga, vermi-
reitina og hælið, Grýlu o. fl. SiÖan
fóru þau að Ölfusá, Þjársárbrú og
ÆgissíÖu. Þar skoðuðu þau hell-
ana, en síðan var haldiÖ að Hlíðar-
endá og skoðaðar þar tóftir þær,
sem talið er að bær Gunnars hafi
staðið, og enn fremur dys hans. Frá
Hlíðarenda gengu þau að Múla-
koti og skoðuðu þar hinn fræga
garÖ, og þar gistu þau. Um kvöld-
ið, áður en þau fóru að hátta, gengu
þau að Bleiksá og skoðuðu þar
Bleiksárgljúfur, en þau gljúfur voru
notuð, þegar kvikmyndin Hadda-
Padda var tekin. Um morguninn
lögðu þau aftur af stað og fóru að
Skálholti og skoðuðu þann rnerka
sögustað. Síðan var haldið að Laug-
arvatni, og þar gistu þau um nóttina.
I gærmorgun fóru þau af stað hing-
að og komu í bæinn kl. 4. Daginn i
dag nota þau til að skoða bæinn og
nágrenni hans. Á mánudag fara
þau til Þingvalla, á þriðjudag til
Hafnarf jarðar og á miðvikudag
heimleiðis með Goðafossi.
Leiðsögumaður barnanna er Helgi
Hannesson kennari.
Fyrsta bæjarfélagið á landinu,
sem stofnar til slíkra ferðalaga fyr-
ir skólabörn, er ísaf jarðarbær. Bær-
inn veitir árlega 500 kr. styrk til
þessara ferðalaga, en auk þess er til
ferðasjóÖiir barnanna við Barna-
skólann, og var hann stofnaður í
minningu um látinn kennara, Guð-
jón Baldvinsson.
Börnin hafa verið mjög heppin
með veður. Sólskin allan tímann, og
skap þeirra fult af sólskini og gleði.
—Alþ.bl. 16. júní.
BRUNAR A AKUREYRI
Eldur kviknaði um kl. i6j4 í
fyrradag í húsi Sigurjóns Sumar-
liðasonar, fyrrum pósts, í Munka-
þverárstræti á Akureyri. Kviknað
■hafði út frá rafstrokjárni i eldhúsi
hjá leigjendum, sem ekki voru
heima. Slökkviliðið kom þegar á
vettvang og tókst að slökkva eldinn,
svo að ekki brann til muna annað en
innviðir i eldhúsi.
Síðar sama dag, um kl. 21, kvikn-
aði i hlaða af heyböggum á vegum
Kaupfélags Eyfirðinga, er stóðu úti
við bryggjuhús félagsins á Akureyri.
Koin slökkviliðið þangað og stöðv-
aöi skjótt útbreiðslu eldsins og kæfði
hann á einni klukkustund. Enginn
baggi brann til fulls, en um 40 hey-
hestar stórskemdust af eldi og vatni.
—Alþ.bl. 11. júní.
BILL YFIR REYKJAHEIÐI
Síðastliðinn fimtudag fór fvrsta
bifreiðin á þessu vori yfir Reykja-
heiði nyrðra. Heiðin er sæmilega
góð yfirferðar, og mun þá bílfært
frá Reykjavík til Möðrudals. Næst-
komandi miðvikudag hefjast viku-
legar áætlunarferðir milli Akureyr-
ar og Kópaskers. Og hafa slíkar
fastar ferðir ekki tíðkast milli þess-
ara staða.—Alþ.bl. 18. júní.
SIGURÐUR EGGERZ
bæjarfógeti á ísafirði og sýslumað-
ur í NorÖur-ísaf jarðarsýslu, var 11.
þ. m. skipaður bæjarfógeti á Akur-
eyri og sýslumaður í Evjafjarðar-
sýslu frá 1. n. m. að telja.—Vísir 16.
júní.
HALLDÖR KRISTINSSON
héraðslæknir í Hólshéraði, var 11.
þ. m. skipaður héraðslæknir í Siglu-
fjarðarhéraði frá 1. n. m. að telja.
—Visir 16. júní.
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 12. JÚLÍ 1934
NÚMER 28
Myndin er af Rev. Winston Manby Nainby og konu hans.—
Á þriðjudaginn 3. júlí s. 1. voru gefin saman í hjónaband i
Edmonton, þau Rev, Winston Manby Nainby frá Liverpool á
Englandi og Miss Isabel Jonason, dóttir Mrs. Christian
Jonason frá Edmonton. Eftir hjónavígsluna tóku bruðhjón-
in sér skemtiferð vestur á kyrrahaísströnd. Heimili þeirra
verður St. John’s vicarage, Sedgewick.—Þessi mynd af ungu
hjónunum er tekin úr Edmonton Journal.
Frá Ontario
Verkfallinu jí Flin Flon
lokið
Á mánudaginn var aftur byrjað
að vinna i námum Hudsons Bay
Mining and Smelting félagsins í
Flin Flon. Sagt er aÖ rúmur helm-
ingur þeirra, 13 hundruð manna,
sem lögðu niður vinnu, hafi nú tekiÖ
til starfa.
Ekki gekk félagið að þeirri kröíu
verkamanna að það viðurkendi rétt
United Mine Workers Union til aÖ
sernja fyrir hönd þeirra við eigendur.
Ekki eru heldur líkindi til þess að
félagið hækki kaupiÖ fyrst um sinn.
Bracken stjórnarformaður fór til
Flin Flon á dögunum til þess að
reyna að sætta málsaðila, en það
gekk illa. Samt fór að bera á sund-
urlyndi innan verkamannaflokksins,
éftir því sem leiÖ á timann og kjör
þeirra fóru að þrengjast. Um helg-
ina var útlit fyrir að þeir væru.orðn-
ir i meirihluta. sem aftur vildu byrja
að vinna. Þá var ákveðiÖ að opna
námurnar og lögreglunni skipað að
vernda þá, sem tækju upp vinnu, ef
að hinir reyndu að koma í veg fyrir
þessar ráðstafanir. Það kom þó
ekki til þess.
Fjölment lögreglulið hefir verið í
Flin Flon undanfarandi vikur, til að
gæta réttar og laga. Milli tuttugu
og þrjátíu manns voru hneptir í
varðhald fyrir helgina og kærðir
fyrir mótþróa gegn lögreglunni o. s.
frv. Mál þeirra liggja nú fyrir rétti.
Verkfall þetta stöðvaði alla vinnu
í námunum um mánaÖartíma og or-
sakaði mikil vandræði.
Roosevelt tekur sér hvíld!
Roosevelt Blandarikjaforseti tók
sér hvíld frá störfum sínum strax
eftir þingslit. Hann sigldi á beiti-
skipinu Houston, og ætlar að koma
við á ýmsum stöðum, þó að ferð-
inni sé aðallega heitið til Virgin-
eyjanna í Kyrrahafinu. Með for-
setanum er kona hans og f jórir syn-
ir, einnig nokkrir leynilögreglu-
menn og þrír fréttaritarar.
Fyrsti viðkomustaðurinn var Cap
Haitien í Haiti, þá ætlar hann að
koma viÖ í Puerto Rico áður en far-
ið verður til Virgin-eyja.
• Bandaríkin keyptu eyjar þessar
af Dönum fyrir seytján árum síðan,
fyrir 25 miljónir dollara. Til margra
ára hefir verið hin mesta fátækt á
eyjum þessum, en nú ætlar forset-
inn að veita eyjarskeggjum stórt
stjórnarlán til þess að byggja upp
helztu atvinnugreinar þeirra.
Fyrst eftir að Bandarikin tóku
eyjar þessar, var þeim stjórnað af
hermálaráðuneytinu, en fyrir þrem-
ur árum síðan var Paul M. Pearson,
fyrrum prófessor í málsnildarfræði,
skipaður landstjóri. Síðan hefir
hann barist fyrir velferð eyjar-
s^eggja og nú ætlar forsetinn að
ráða bót á erfiðleikum þeirra.
T:in 20 þúsund manns búa á eyj-
um þessum og eru 93% þeirra af
svertingjaættum. Á St. Croix,
stærstu eyjunni, borguðu 43 tekju-
skatt árið sem leið. Af þeirn, sem
deyja árlega eru 65% grafnir sem
beiningamenn. 65% af þeitn börn-
um, sem fæðast árlega eru óskilget-
in. Aðeins icoo karlmenn af 4,545
fjölskyldum Hafa kosningarrétt, en
til þess þarf að hafa $60 tekjur á
ári, eða eignir metnar á $300. Sýnir
þetta hvernig ástandið er á eyjunum.
Áður en bannlögin gengu í gildi í
Bandarikjunum, var romm-brugg-
un helzta atvinnugrein á eyjunum.
Nú mun eiga að taka upp þann starfa
að nýju. Einnig á að stofna þjóð-
banka og koma á reglubundnum
samgöngum frá Bandaríkjunum til
eyjanna.
Mitchell Hepburn, foringi frjáls-
lynda flokksins í Ontario, mun taka
við stjórnartaumunum bráðlega.
Hann hefir þegar skfpað ráðuneyti
sitt og mun það verða sem hér segir.
Stjórnarformaður og fjármálaráð-
hérra Mitchell Hepburn, fylkisskrif-
ari og fiskveiðaráðherra. H. C.
Nixon, dómsmálaráðherra, Arthur
W. Roebuck, akuryrkjumálaráð-
herra Duncan Marshall, heilbrigðis-
málaráðherra Dr. J. A. Faulkner,
verkamálaráðh. David Croll, eftir-
litsmaður með skógum og stjórnar-
löndum Hon. Peter Heenan, eftir-
litsmaður með námum Paul Leduc,
mentamálaráðgjafi Dr. L. J. Simp-
son, ráðgjafi opinberra verka T. B.
McQuesten.
Fyrsta verk nýja stjórnarfor-
mannsins verður að lækka árslaun
ráðherra um $2,000. Fær þá stjórn-
arformaður $10,000 árslaun og hin-
ir ráðherrarnir $8,000 hver. Einnig
hefir komið til tals að afnema fylk-
isstjóra embættið.
Margar aðrar sparnaðar ráðstaf-
anir ætlar Hepburn að gera, þegar
hann sest að völdum.
Reid tekur við af
Brownlee
Eins og getið var um í síðasta
blaði þá sagði Brownlee stjórnar-
formaður i Alberta lausu embætti
sínu í vikunni sem leið. EftirmaÖ-
ur hans verður Hon. R. G. Reid, en
ekki George Hoadley, eins og fyrst
var spáð. Þá hefir komið til orða
að Hon. O. L. McPherson, ráðgjafi
opinberra verka muni segja af sér,
og ef til vill einhverjir aðrir ráð-
herrarnir.
Hon. R. G. Reid kom til þessa
lands fyrir 31 ári síðan, og hefir
stundað búskap í Vermilion héraÖ-
inu í Alberta í mörg ár. Hann var
fæddur i Glasgow á Skotlandi.
Reid hefir tekið drjúgan þátt í
málum bænda um langt skeið. Ár-
ið 1921 var hann kosinn til fylkis-
þings fyrir Vermilion kjördæmið.
Sama ár tók hann sæti í ráðuneytinu.
Siðustu árin gegndi Reid fylkis-
skrifara embættinu í ráðuneyti
Brownlees.
Rússar smíða herskip
Nú þegar Rússar eru búnir að
kotna landhernum í sæmilegt horf,
ætla þeir sér aÖ auka flota sinn eins
mikið og efni leyfa og þörf sýnist
til. Rússneski flotinn er, um þess-
ar mundir, mjög smár og algerlega
ónógur til að verja strendur lands-
ins, ef að við stórveldi væri að eiga.
\’erða því hin nýju skip að líkindum
smá og hraðskreið og betur fallin
til strandvarna heldur en til orustu
í fjarlægum höfum. Enginn veit
með vissu hvað mörg skip verða
bygð, enda verður þess langt að
bíða að rússneski flotinn geti jafn-
ast á við flota Japana og Englend-
inga.
Rúesum mun standa á sama hvað
stórveldin gera, þegar ráðstefnan um
takmörkun flotanna kemur saman á
næsta ári, samt er álitið að þeir væru
fáanlegir að senda erindreka á ráð-
stefnuna, ef að þeim væri það boðið.
Frá Þýskalandi
Alt hefir verið meÖ kyrrum kjör-
um i Þýskalandi siðan um mánaða-
mótin síðustu. Samt er óánægja
þar gegn flokki Hitlers mjög að
magnast og flokkurinn sjálfur svo
klofinn að til vandræða horfir.
Storm-sveitirnar hafa að mestu
leyti veriÖ afvopnaðar, svo að rikis-
herinn hefir nú öll ráð í hendi sér.
Hindenburg forseti stjórnar þessum
her, og er því sterkasti maður í
landinu, sem stendur. Hitler hefir
tapað rniklu fylgi og getur vel fariÖ
svo að1 hann verði að fara frá völd-
um. Svo er hann hataður af fyrri
samherjum sinum að ráðstafanir
hafa verið gerðar til þess að koma
honum út úr landinu, og er það látið
heita svo að hann taki sér langa
hvíld utanlands.
Enginn veit enn með vissu hvað
margir voru drepnir, þegar “hreins-
unin” var gerð í nazista-flokknum.
Stjórnin hefir þrásinnis lofað að
gefa um það ítarlega skýrslu, en hún
er enn ókomin.
Nú hefir Hitler kallað saman
þingið og ætlar hann að leggja fyrir
það áætlanir sínar, og verja um leið
gerðir stjórnarinnar.
Þau miklu tíðindi, sem gerst hafa
nú í Þýskalandi hafa sannað að ein-
ing og samheldni þjóðarinnar var
miklu minni en ætlað var. Þar af
leiðandi hræðast Frakkar og aðrar
Evrópuþjóðir Þýskaland minna en
áður. Það þótti tíðindum sæta að
Rudolf Hess, háttsettur nazista-for-
ingi, frrðmæltist við Frakka á dög-
unum. Lét hann mikið yfir því
hversu Þjóðverjar æsktu eftir friði,
en sagði um leið að þeir myndu risa
upp sem einn maður, ef reynt yrði
að ráðast á þá.
Þótt horfurnar séu slæmar á
stjórnmálasviðinu, er það þó enn í-
skyggilegra að útlit er fyrir að jarð-
epla-uppskeran bregðist að miklu
leyti á Þýskalandi og getur það or-
sakað hungursneyð. Nú þegar er
stjórnin farin að gera takmörkunar
ráðstafanir svipaðar þeim, sem tiðk-
uðust á ófriðarárunum.
Ef hungursneyð bætist við aðrar
hörmungar hinnar þýsku þjóðar, er
ómögulegt að segja hvað fyrir kann
að koma.
Frakkar og Englendingar
Louis Barthou, utanríkisráðherra
Frakklands hefir verið í London
undanfarna daga. Sagt er að hann
hafi viljað fá loforð frá Englending-
um um að þeir sendu her til Frakk-
lands, ef Þjóðverjar réðust inn í
landið.
Lundúnablöðin töluðu mikið um
þessa heimsókn Barthous, og i þing-
inu var hvað eftir annað heimtað af
stjórninni að hún skýrði frá þvi
hvort nokkrir leynisamningar væri
með Bretum og Frökkum, sem orðið
gætu til þess að draga þá fyrnefndu
út í annað strið. Ráðgjafar brezku
stjórnarinnar fullyrtu að svo væri
ekki, nema hvað Locarno sáttmálinn
mælti svo fyrir að Bretar væru
skyldugir að veita Belgiu og Frakk-
landi liðveizlu, ef á þau væri ráðist.,
Brezkir herforingjar fóru nýlega til
Frakklands til að kynna sér víg-
girðingar og varnir á landamærun-
um milli Frakklands og Þýskalands.
Franski hershöfðinginn Maxime
Weygand var skömmu áður í Lon-
don og hafði þá tal af Viscount
Hailsham, hermálaráðgjafa Breta.
Það er gömul hjátrú að föstudag-
urinn sá óhappadagur, ef hann ber
upp á þann 13. mánaðarins. Þetta
verður á morgun og sigla þá éngin
fólksflutningaskip frá Montreal, né
beldur frá Englandi til Canada.
t