Lögberg - 30.05.1935, Blaðsíða 7

LÖGrBEiíG, FIMTUDAGINN 30. MAÍ, 1935.
7
Innan fárra vikna er I ráði að koínið verið á reglubundnum flugferðum milli Pýzka-
lands og' Lakehurst i New Jersey. Fyrsta ferðin verður farin 22. júli; til þeirrar ferðar
verður notað hið nýja loftskip, sem gengur undir nafninu LZ-129. Talið er líklegt að Dr.
Hugo Eckener, frægur flugfræðingur, stýri þessari fyrstu ferð. Ráðgert er að farnar verði
tvær ferðir mánaðarlega.
Fór eftir leiðbeiningu
Almanaksins
Mrs. Rouse þjáðist óaflátanlega
í baki
Ein askja af Dodd’s Kidney Pills
kom að miklum notum.
Hart, Sask. 20. maí (einkaskeyti).
“Eg þjáðist um hríð af áköfum
bakverk,’’ skrifar Mrs. G. Rose, vel-
metin kona hér á staðnum. “Loks
tók eg að nota Dodd’s Kidney Pills,
og fyrsta askjan veitti mér talsverð-
an bata. Eg hélt svo áfram að nota
þær unz eg hafði náð fullri heilsu.
Eg er nú fertug aÖ aldri og gift
bónda. Eg las um Dodd’s Kidney
Pills í Dodd’s Almanakinu, og þess
vegna afréð eg aS reyna þær tii
þrautar.”
Margar hraustbygSar konur hafa
af reynslunni sannfærst um þaS, aS
innanhússtörf útheimti mikiS þrek.
Fólk ætti aS geta sett sig inn i hver
þrekraun slíkt sé konum, sem eins
var ástatt meS og Mrs. Rouse. Hún
var samt sem áSur nógu skynsöm
til þess að lita í kringum sig og fá
sér Dodd’s Kidney Pills í tæka tiS;
pillurnar, sem komu henni til fullr-
ar heilsu á skömmum títna.
Hann strauk hár hennar og
hvíslaSi:
“Á morgun fer eg til Torquay til
aS sækja peninga og kaupa föt
handa þér, og svo förum við burt.
Og þegar viS komum til London—
og þaS verÖur kannske bráÖlega—
þá giftum við okkur, ef þér þykir
nógu vænt um mig.”
Hann fann hreyfinguna á hári
hennar, þegar hún hristi höfuðiS.
“Æ, nei, þaS get eg ekki. Mig
langar bara aS vera hjá þér.”
Ashurst var sem í leiðslu; hann
hélt lágt áfram:
“Það er eg, sem er ekki nógu
góður handa þér. Ó, Megan, hvenær
fór þér aS þykja vænt úm mig?”
“Þegar eg sá þig á veginum og
þú leist á mig. Fyrsta kvöldið elsk-
aði eg þig, en eg hélt aldrei að þú
myndir vilja mig.”
Alt í einu hneig hún niður á hnén
og reyndi að kyssa fætur hans.
Hrollur fór um Ashurst, hann
lyfti henni upp og hélt henni fast
að sér. Hann kom ekki upp nokkru
orSi.
Hún hvislaði: “Af hverju mátti
eg það ekki.”
“Það er eg, sem ætla að kyssa
þína fætur.”
Honum vöknaði um augu, þegar
hann sá bros hennar. Tunglið skein |
á hvita andlitiÖ hennar og við hon-
um blöstu bleikrauÖar, opnar varir.
Það var sem um hana léki hin sama
Jífi þrungna, yfirnáttúrlega fegurð
og blómin á eplatrénu.
En svo glenti hún alt í einu upp
augun og starði útundan sér með
þjáningarsvip; hún vatt sér úr
faðmi lians og livíslaði: “Sjáðu!”
“Ashurst sá ekkert nema skínandi
bjartan lækinn, daufa skimuna á
runnanum, glitrandi beykitrén og
bak við þau hæðina, sem hilti upp í
tunglsljósinu. Fyrir aftan sig heyrði
hann hvíslað, og það var sem orðin
frysu á vörum hennar:
“Dvergurinn!”
“Hvar ?”
“Þarna — hjá steininum undir
trjánum!”
Hann stökk yfir lækinn, æstur í
skapi og stikaÖi í áttina til beyki-
trjánna. Hún hefir séð ofsjónir i
myrkrinu! Hvergi neitt að| sjá;
liann ruddist yfir stórgrýti og gegn-
um þyrnirunn og hrasaði. Hann
tautaði og bölvaði og samt var hann
sjálfur ekki laus við geig. Heimska!
f jarstæða! Svo kom hann aftur að
eplatrénu. En hún var farin. Hann
heyrði grísina rýta. Svo var hlið-
inu lokað. 1 staðinn fyrir hana var
nú aðeins þetta gamla eplatré. Hann
lagði handleggina utan um stofn-
inn. Þetta í staðinn fyrir sveigjan-
lega likamann hennar! aðeins ilm-
urinn dálítið svipaður, eins og skóg-
arilmur. Og yfir honum og í kring-
um hann virtust blómin anda og
ljóma, bjartari í tunglsljósinu og
meira lífi gædd en nokkru sinni fyr.
Þórarinn Guðnason þýddi.
—Dvöl.
I för með “Rosicruc-
iansv
til landsins helga og Egiptalands,
(með myndutn) eftir Sigfús S.
Bergman, prentað í Winnipeg, 1934.
ÞaS er livorttveggja, aS þessi ferð
höfundarins liefir náS yfir svo
miklu víSáttumeira svæði en flestra,
ef ekki allra, samlanda vorra, og
einnig liitt, aS hann liefir veitt eftir-
tekt fleiru en flestir mundu gert
hafa, því hann hefir séð með aug-
um fræðimannsins; enda má full-
yrði aS erfiðara sé að rita um þessa
bók svo vel sé, en flestar aÖrar
ferðasögur. Það kemur af því, að
gildi hennar er svo marghliSa, ekki
einungis hvað snertir lýsingar hans
á hinu ytra, stöðum þeim, sem hann
kom til, heldur einnig á hinu innra,
—hinu afarforna dulspekiskerfi og
mörgu því tilheyrandi, sem ein-
kennir þessa ferðasögu frá flestum
öðrum. Efni er þessvegna svo mik-
ið fyrir hendi, ef því ætti öllu að
gera réttmæt skil, að lítið væri í
minna ráðist en það var fyrir ferða-
fólkið að takast á hendur þessa
Iöngu ferÖ.
í íslenzkum þjóðsögum er sagt aS
“álfkonan hafi látið söguhetjuna
líta undir handlegg sér, og þá luk-
ust upp fyrir stúlkunni nýir heimar.
sem hún áður vissi ekkert um.” Eins
mætti segja um ferSasögu Mr. Berg-
manns. Lýsingar hans á stöðum og
umhverfi öllu þar sein hann kom á
þessari löngu ferð, sem hefir náð til
eigi allfárra nafnkendustu stórborga
og staða í Evrópu, Asíu og Afriku,
er svo ljóslifandi uppmálaS, að
manni finst maÖur sjálfur vera þar
kominn ásamt höfundinum, — því
fremur sem margt af því hafa veriS
staSir, sem vegna trúarbragðalegrar
þekkingar flestra lesenda, kemur aS
svo góSum notum. Þó lýst hafi
verið ef til vill einhverntima áSur
t. d. borgunum Funchal á Madeiru
og Gíbraltar á Spáni, Algiers í Af-
ríku, Casius í Morocco, Athenuborg
á Grikklandi o. fl. ásamt nærliggj-
andi landshlujpm, þá sannnast hér,
að það “skiftir um hver á heldur.”
Það má óhætt fullyrða að dýpri
þekkingu fær hver og einn á þessum
stöSum af að lesa þessa ferðasögu,
en vanalega gerist, því fremur sem
henni fylgja myndir allmargar.
Flestir hafa lýst útliti og yfirborði
eingöngu, en Mr. Bergmann gerir
meira. Hann og fræðimannaflokk-
ur sá, er hann var í för með, hefir
fengiS langtum betra færi á að
kynna sér þá staði í hinum nafn-
kendustu borgum og grendinni, sem
fáum eða engum ferðamönnum er
kunnugt um, en sem hafa mikla þýð-
ingu í breyttu viShorfi kringum-
stæSa, og tekst þaðan að ná betra
útsýni yfir heildina,—eins og t. d. i
Gíbraltar og víðar.
Viðvíkjandi öllum þessum stöð-
um eða flestum, eru skarpar landa-
fræðislegar athuganir, bæði hvaS
áttir snertir og afstöðu borga við
umhverfið, einnig fróðlegar athug-
anir um mismun miSjarðarhafsins
og úthafsins fyrir sjófarendur,
Hvað lýsingum á borgum í Ev-
rópu, eða á takmörkum Evrópu og
annara heimsálfa snertir, er án efa
lýsingin af Konstantínópel (Mikla-
garði) eftirtektarverðust, og er sú
borg tilkomumeiri og með meiri nú-
tíðarbrag en maSur hefði haldið;
þar er einnig töluverð lýsing á borg-
arbúum, klæðaburði þeirra o. fl. Af
að lesa þennan kafla, sem einnig
fjallar um áður nefnda staði og
borgir, má, eins og víða annarsstað-
ar í þessari bók, fá upplýsingar um
ýmislegt er að fornfræði lýtur; t. d.
snúðið á hinu forna handvopni
saxinu, uppruna að staðaheitum
eins og t. d. Gíbraltar. Er hér aðal-
lega átt við fyrstu kafla bókarinn-
ar.
Annar kaflinn fjallar um landið
helga, eins og það kom höfundin-
um fyrir sjónir. Eru þar hugsana-
móti öðrum, sbr. lýsinguna af Jerú-
salem, innri hlutinn með gamaldags
sniði og lifnaðarháttu, en sá ytri ný-
tizkubær, og er skiljanlegt að mest
beri á þessu í.hinum stærri borgum
austur frá. Má sjá af heildarlýs-
ingunni af landinu helga, að enn
munu þar eftirstöðvar af ýmsu frá
fornöld, sem frægS þess byggist á,
enda því auSsjáanlega haldið við,
og að vel sé tilvinnandi að koma
þangað. VirSist manni að ekki sé
mikiÖ af járnbrautum þar til sveita,
svo hinar nafnkunnu landsbygðir og
smábæir tapi ekki sínum forna,
sögurika blæ fyrir sífeldum dyn og
hávaða vélamenningar nútímans.
\Tar því eðlilegt að ferðamaðurinn
kynni vel við sig þar. í þessari
ferðasögu fylgja þær skýringar á
ýmsu í þessu fornfræga landi, sem
vart mun finnast annarsstaðar, eins
stafar af því, að höfundurinn, eins
og alt samferðafólk hans, tilheyrir
hinni fornu Rósicrusian orðu, eða
dulspekisfélagsskap, sem á rætur
lengra aftur í timann en flest ef ekki
öll önnur trúfræði nútímans, og
virSist þessi trúflokkur hafa svo
lengi varðveitt öll sín fornu skil-
riki, að slíkt muni fátítt. Af þess-
ari ástæðu er í þessari bók nákvæm-
lega lýst þeim stöðum í landinu
helga þar sem Kristur naut undir-
búningsfræðslu og einnig hans nán_
ustu, og um leið gefnar upplýsing-
ar um að meiri tök hafa verið á að
öðlast fræðslu í hinum dýpri grein-
um lífsspekinnar á Gyðingalandi á
Krists dögum, en mikill fjöldi nú-
tíÖarmanna gerir sér nokkra hug-
mynd um.
Mjög er dvaliS við dýrð sólarupp.
komunnar víða. Er eigi óliklegt að
á þeim tíma árs, sem þessi ferð stóð
yfir, megi sjá meiri fegurð stafa
frá sólaruppkomu í þeim löndum, er
liggja nær miðjarðarlinu, en mað-
ur á að venjast í hinum kaldari. Vel
er hægt að setja sig inn í þær til-
finningar, sem það vekur hjá að-
komumanni, að vera staddur við
Galíleu-vatn, og sjá sólina koma
upp og eins og höf. kemst að orði:
—“Naut eg nú meS afbrigðum á-
hrifa sólaruppkomunnar, sem ljóm-
aði á vatninu og gylti alla hliðina og
f jallið. AS öllum líkindum er lofts-
lagiS og um leiS blærinn, sem hvíl-
ir yfir vötnum i löndum á þessu
hveli jarðar, oft mildari og litfeg-
urri en er, þegar norðar dregur. Þvi
hafa hin austrænu skáld í ljóðum
sínum oft minst á “hin indælu vötn
Asíu.”
rópumanna, a. m. k. í sumu. Má
það ráða af skyndisýn einni, sem
höf. greinir frá í þessum kafla bók-
arinnar: “í einum stað í höfuð-
borginni (Jerúsalem) varð líkfylgd
á vegi okkar. Það var rigning.
Kistan með likinu í var borin lok-
laus, svo hún var orÖin hálffull af
vatni, meðan maður, sem gekk í
fararbroddi fylFingarinnar, hélt
lokinu hátt yfir höfði sér.” Þetta
sýnir að líkiÖ hefir legiS niðri í
“dammi” af vatni i kistunni. Tæp-
ast mundi þetta svona haft i vest-
rænum menningarlöndum eða meÖal
Evrópumanna, og virÖist það benda
á, að ýnúslegt í háttsemi sumra
Asíumanna sé, enn þann dag í dag,
nokkuð meÖ öðrum hætti en í Ev-
rópu, eða meðal Norðurálfumanna.
1 kaflanum um Gyðingaland má
sjá, að það eru hinir fornhelgu
staðir, náttúrufegurðin og hin ein-
kenhilegu fornu mannvirki, t. d.
neð|anjarSargöngin i Jerúsalem o.
fl. sem einna mest er um vert fyrir
ferðamanninn.
Á hugrænan Ifátt hefir “landið
helga” staðið nær flestum þjóðtim
en nokkurt annað land, því við það
hefir trúarlíf svo margra verið
téngt. Er því eigi laust við að
manni þyki fyrir að heyra, “að það
sé nú hraðfara að þorna og skrælna,
svo með tímanum verði það eyði-
mörk eða sandauðn og á þann hátt
sameinist það Arabísku eyðimörk-
inni,” segir höfundurinn. En þetta
er samt mjög liklegt, því svo hafa
stór landsvæði í hinum heitari lönd-
um farið.
Þriðji kafli bókarinnar f jallar um
Egiptaland, og má sjá að fyrir
fræðimannaflokkinn liefir það ekki
síður verið merkilegur staður en
Gyðingaland, eins og við er að bú-
ast, því fyrir þá voru þar mestu og
helztu helgidómar þeirra dulspekis-
kerfis, sem er forn-egipskt. Einnig
er Egiptaland sögufrægt frá fornu
fari fyrir alla mentaða menn; kem-
ur það mjög við frásagnir gamla
testamentisins. Má glögt sjá af
hinum yfirgripsmiklu og nákvæmu
lýsingum hversu stórvirk fornþjóð-
in hefir verið, að hafa getað með
mannvirkjum sínum reist sér þann
bautastein í landi sínu, sem hvorki
tímlnn, náttúruöflin né öll nýbreytni
tuttugustu aldarinnar hefir getað
unnið á,—sizt að öllu leyti. Er þar,
eins og viða annarsstaðar, ekki ein-
göngu rætt um yfirborð og útlit
hlutanna, eins og þeir komu fyrir
sjónir hið ytra, heldur vikið að ýms-
um innri drögum, sem í felst fróð-
leikur um uppruna, tilgang og inni-
hald þeirra. Virðist manni einna
bjartast yfir þessum kafla bókar-
innar. Til þess getur margt borið.
Frjómagn náttúrunnar í Nílardaln-
um er meira en víðast hvar annars-
staðar; þar við bætast stórfeld lista-
verk fornþjóÖarinnar og öll hin ytri
tákn hins núkla afarforna fræði-
kerfis guðspekinnar, eins og must-
erin og fleira. Við lestur í þessum
kafla gefst færi á að sjá mismun,
sem fjarlægSin skapar í mörgu i
hinum heitari löndum frá því sem
er, í hinum kaldari.
Mismunur á staðháttum, loftslagi,
jurtagróðri, t. d. blómaríkinu, nátt-
uruafurðum, JiúsafurSum, eins og
t. d. mjólk, bjargræðisskepnur
öðru vísi, einkanlega reiðskjótarnir,
sem ólíkir eru að mörgu leyti hest-
um; einnig nákvæm skllgreining á
hver mismunur er á, að vera á
baki úlfalda eða á hestbaki.
Á hið heimsfræga “Sphinx”
(meyljón) og pýramídana hefir að
sönnu stundum áður verið núnst, en
hér er um að ræða skilgeining í
sambandi við, að mörgum lesend-
um hlýtur aÖ finnast að þeir nú viti
alt um þessi stórvirki, sem þeir ekki
vissu nema í brotum áður.
Það er mjög eðlilegt, að fyrir að-
komumanninn, óvanan að vera ná-
lægan meyljóninu—enda þótt dauð-
ur hlutur sé—hafi það þau áhrif að
hann geti gripið óhugur fyrst í
stað: er ekki ómögulegt að það stafi
af því,—enda þótt ekki geri hann
sér fulla grein fyrir því—að þarna
sé stórhrikalegt tákn, rétt mynd
liins forna tiðaranda, sem ríkti þeg-
ar það var búið til: ógurleg dýrsleg
grimd öðrum þræði, sameinað stór-
| hug og mannviti.
Af lýsingunni virðist sem borgin
Cairo sé að mörgu með vestrænu
fyrirkomulagi, en þó “með egipsk-
um blæ.” Má af likum ráða að
svo sé, til þess væri Níláin ein nóg,
að egipski blærinn gæti ekki horfið,
ekki sizt þegar svo bætist við ná-
lægð pýramídanna, sphinxins þar
skamt frá, og síðan eru múmíurn-
ar, sem jafnan hafa veriS flestum
undrunarefni, fyrir aldur þeirra.
Yfir borginni Luxor, sem einnig
er við Nílá, er þýður svipblær.
“Þar,” segir höf., “ríkti friður og
kyrð, ásamt fegurð .... gerður af
náttúrunnar og manna höndum.”
Hugblær sá, sem sá staður skapaði
ferðamanninum mun óvíða að finna
í nokkm ferðaminningum. Mun sú
borg hafa verið egipskari en Cairo;
þar fór fram helgiathöfn fræði-
mannaflokksins og hinna egipsku
trúbræðra þeirra, og er þar af mjög
tilkomumikil lýsing, það sem hún
nær. Var musteri það, sem hún fór
fram í. eldri en kirkjur nútímans,
því það er meira en 3000 ára, eins
og hin “mystiska” trúfræði, svo
ekki er það sem á andlega sviðinu
hefir frá frumbyggjum Egipta-
lands kotuið, síður haldgott en hin-
ar verklegu framkvæmdir þeirra.
F.f nokkuð væri aðfinsluvert í
ferðasögunni, tekiiíhi sem heild,
væri það helst—aÖ því er mér finst
—í þeim kafla, sem f jallar um Gyð-
ingaland, í tveimur stöSum; sem'sé
það, að þar eru fólkslýsingar svo
að segja engar (nema litillega af
Samverjum), hvorki um það hvort
íbúar Gyðingalands hafi litið út fyr-
ir að vera flestir eða allir af stofn-
þjóð landsins komnir, því mismun-
andi þjóðflokkar eða blandaðir geta
verið þar eins og annarsstaSar.
Ekki er heldur um það getið i
þessum kafla hvort fólkið hafi tek-
iS upp vestrænan nútíðarbúning,
eins og sumar Austurlandaþjóðir
hafa gert. í höfuSborginni Jerú-
salem hefir án efa veriÖ nógu mik-
ill mannfjöldi til þess, að það atriÖi
hefÖi átt að koma til greina. Reynd-
ar er sama vöntunin í Egiptalands
kaflanum; ekki getið um hvort
fólkið hafi tekið upp vestrænan
klæðaburð, eða hafi enn sinn sér-
stæða þfjóðbúning. Fyrir laugum
vestrænna ferðamanna hefir þetta
atriSi jafnan gert mikinn mismun,
sem eðlilegt er, næstum eins mikinn
og það, hvernig byggingarstillinn í
landinu er.
Annað atriði—þó það sé í sjálfu
sér smátt—sem er vqntun á að sé
útskýrt, er það, að þar sem höfund-
urinn fór að skoða sig um við
Galilavatn, og er þar staddur hjá
grafreit, kemst hann svo að orði:
“Alt í einu var sem heilu steinrað-
irnar (yfir leiðunum) tækju að
hreyfast og ganga í bylgjum, og
hver steinn að rótast á grunni sin-
um.” Fyrir þessu er enginn frek-
ari grein gerð. Flesta lesendur
mundi langa að vita orsökina, jafn-
vel þó ekki hefði verið hægt fyrir
hann að koma ineS annaS en get-
gátur þar um, eins og menn hafa
oft orðið að gera út af svipuðum
tilfellum; hvort það hafi heldur
verið undarleg breyting á honum
sjálfum, af því að vera þar einn
staddur að næturlagi í svo afar-
fjarlægum, ókunnugum, líklegast
margra alda gömlum grafreit, eða
hvort þarna hafi verið að verki ein-
hver forn kyngikraftur, sem fylgdi
þessum bústaS framliSinna manna,
sem áhrifaði svona?
Annars eru líklega þessar síðustu
athugasemdir líkar og ef farið væri
að finna að því ef tveir eða þrír
smánaglar stæðu ekki rétt af sér í
vandaðri og mikilli byggingu. Það
er svo lítilvægt í samanburði við
alla kosti þessarar bókar. Efninu
þannig niðurraðað, að enginn vandi
er fyrir lesendur að geta fundið alla
sögufrægustu staðina, og nafnkend-
ustu, því þeir eru allir með sérstæðu
stóru letri, þegar að þeim kemur.
í sumum ferðasögum er þessa ekki
gætt, svo alt blandast saman fyrir
augum og i huga lesandans. Mynd-
irnar góðar, betri mörgum smá-
myndum. Stórum þægilegra að
skilja lýsingar allar fyrir þær, er í
öllu auðséð vandvirkni mikil, þar
eð höfundurinn hefir í tveimur stöð-
um í bókinni sjálfur gert uppdrætti,
sem útskýra mikið þann hlut eða
stað sem hann er af.
Margt fleira mætti um þessa
merku bók segja, einkanlega um
hinn dulræna þátt hennar, en það
yrði of langt mál, og ekki fyrir aðra
en þá, sem meira hafa kynt sér en
eg, hina afarfornu egipsku guð-
speki.
Mrs. Jakobína J. Stefánsson,
Hecla, Man.
KONA DRUKNAR
Á föstudaginn druknaði Marsibil
Andrésdóttir húsfreyja að Fossi í
Vesturhópi.
VarS slysið með þeim hætti að
hún hafði farið með ikit til þvotta
út að smá á, sem rennur við tún-
garðinn. Mun hún skyndilega hafa
fengiS aðsvif, sem hún átti vanda
til, og fallið i ána.
Enginn maður var á heimilinu
þegar slysið vildi til. Maður henn-
ar var nýlega skroppinn til næsta
bæjar og heimilisfólk var ekki nema
þau tvö.
Nýja dagbl. 7. maí.
mynair ísienzks mals svo skýrar að | Fyrir ferðafólk, sem ekki hefir
1 nema stutta viödvöl, er ekki hægt
1 aS fá, til nokkurrar hlítar, vitneskju
j um siðvenjur Asíumanna í daglegu
lifi, sem ekki er viÖ að búast. En
I
' að öllum líkindum er þar töluverð-
ur niismunur milli þeirra og Ev-
næstum er eins og að sjá með eigin
augum hversu fornaldarblær þessa
gamla lands, og straumur hins nýja
tíma hrindast á, og skiftast sumstað-
ar greinnlega í tvo helminga, sem
er eins og standi ögrandi hver upp á