Lögberg - 12.11.1936, Síða 1

49. AK/GANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 12. NÓVEMBER, 1936
NÚMER 46
Frá Islandi
Séra Bjarni Þorsteinsson
.heiðursborgari Siglufjarðar
Séra Bjarni Þorsteinsson pró-
fessor á Siglufirði var 75 ára í
fyrradag. Siglf irðingar vottuðu
honum þakkir fyrir vel unnið starf
í þágu kaupstaðarins og heiðruÖu
hann á ýmsan hátt.
Kl. 4 í fyrradag kom karlakórinn
Vísir, sem séra Bjarni er heiðurs-
félagi í, heim að húsi hans og heils-
aði honum með ávarpi og söng.
Að því loknu kom bæjarstjórn
Sigluf jarðarkaupstaðar heim til
hans. Hafði bæjarfógeti orð fyrir
henni og tilkynti prófessornum, að
hann væri kjörinn heiðursborgari
Siglufjarðarkaupstaðar og las svo-
Mjóðandi ávarp:
“Herra prófessor séra Bjarni
Þorsteinsson!
í dag höfum vér í einu hljóði
kjörið yður heiðursborgara Siglu-
fjarðar. Um langan aldur hafið
þér, herra prófessor, með tónlistar-
störfum yðar, starfað með þjóð
vorri með þeim ágætum, að langt
hefir ljómað, og ekki aðeins út yfir
takmörk bæjarins, heldur einnig út
yfir hauður og höf lands vors. Um
mörg ár hafið þér staðið fast í
fylkingarbrjósti um framfaramál
bygðar vorrar og stjórnað málum
hennar, og yður, meira en nokkrum
einum manni er að þakka, að Siglu-
fjörður fékk bæjarréttindi með lög-
um nr. 30, 1918. Yður ber því með
réttu heiðursnafnið Conditor urbis,
höfundur Siglufjarðar, og viljum
vér því veita yður heiðursvott þann,
er vér dýrstum ráðum yfir, með
því að kjósa yður heiðursborgara
bæjarfélags vors.
Siglufirði, 14. okt., 1936.
Bæjarstjórn Sigluf jarðar.”
Að lokum söng karlakórinn Vísir
nokkur lög. Mikill fjöldi fólks var
viðstaddur. Alþ.bl. 16. okt.
# # *
Kveðjusamsœti
var Steingrími Matthíassyni héraðs-
lækni haldið s. 1. þriðjudagskvöld á
Hótel Akureyri. Stóðu fyrir því
Oddfellowstúkan “Sjöfn” og Stú-
dentafélag Akureyrar og sátu það
alls um 120 manns.—Er Steingrím-
ur nú að láta af héraðslæknisem-
bættinu, sem hann hefir gegnt í 30
ár — og flytja til Danmerkur, þar
cem hann ætlar að stunda lækning-
ar framvegis. — Samsætið fór hið
bezta fram og var heiðursgesturinn
hyltur bæði í ræðum og ljóði. —
Ræður fluttu Sig. Ein. Hlíðar, Sig.
Eggertz, Sigurður Guð mundsson
skólameistari, Steingr. Jónsson,
Steinn Steinsen, Baldvin Ryel og
læknarnir Árni Guðmundsson, Pét-
ur Jónsson og Helgi Skúlason. —
Kvæði flutti Konráð Vilhjálmsson
kennari. —Heiðursgesturinn flutti
tvær ræður, kveðjuorð og mintist
héraðsins. Samsætið stóð til kl. 3
um nóttina — en kl. 9 um morgun-
inn lagði Steingrímur upp í Dan-
merkurför sína með e. s. Island.—
Eylgja honum almennar velfarnaðar
óskir, því hann hefir jafnan verið
hér hvers manns hugljúfi og dreng-
ur hinn bezti.—íslendingur, 2. okt.
# # # •
Borgarís fyrir Norðurlandi
Veðurstofunni bárust í gær fregn-
ir frá enskum togara um tvo borg-
arísjaka á siglingaleiðum norðan-
lands.
Annar er stór og var í gær á norð-
lægri breidd 66 stig 34 mín. og
vesturlengd 21 stig 25 mín. á 140
metra dýpi, en sá staður er á all-
fjölfarinni skipaleið á austanverðu
Strandagrunni nálægt Reykjafjarð-
arál. Hinn jakinn er minni og var
Guðmundur S. Grímsson
héraðsdómari
Fréttir frá Lundar
Við Bandaríkjakosningarnar þann
3. þessa mánaðar, var Guðmundur
S. Grímsson endurkosinn gagnsókn-
arlaust til héraðsdómara í 2. dóm-
þinghá North Dakota ríkis. Er'
Guðmundur sæmdar þessarar og
trausts vel maklegur, því hann er hið
mesta valmenni, og hefir á sér al-
mennings orð sem glöggskygn og
réttlátur dómari.
í gær á norðlægri breidd 66 stig 12
mín. og vesturlengd 20 stig 16 mín.
á 80 rnetra dýpi, en sá staður er á
fjölfarinni skipaleið út af Skagatá
skamt undan landi. Kringum þessa
jaka eru nokkrir smájakar.—Mbl.
20. okt.
# # *
Álftir spilla silungsveiði
í Mývatni
Stjórn Fiskifélags Mývetninga stað-
hæfir í viðtali við Ólaf Sigurðsson
ráðunaut, að á síðustu árum hafi
farið mjög í vöxt, að álftir tæti
sundur riðsvæðin í Mývatni og éti
hrognin, enda þótt álftin sé grasbítur
að eðlisfari.
Segja kunnugir og athugulir
menn, er stundað hafa silungsveiði
í Mývatni um langt skeið, að fyrir
nokkrum árum hafi fáeinar álftir
byrjað á því að ræna hrognum, en
síðan hafi þeim álftum alt af farið
fjölgandi, sem grafi upp riðsvæðin
og éti hrogn, og virðist svo sem hver
læri það af annari.
Telja þeir að veiði í Mývatni stafi
af þessu hin mesta hætta.
í sumar voru svo mikil brögð að
þvi, að álftir græfu upp riðsvæðin
í vatninu, að botninn, sem á að vera
sléttur eftir klakið, líktist á stórum
svæðum þýfðri mýri eftir gröft
álftarinnar.
Dæmi er og til þess að úr maga
einnar álftar, er var veidd og krufin,
kom 1V2 lítri eða 20—30 þús. hrogn.
Eíta því margir svo á, að álftin sé
orðin þar einn hinn skæðasti veiði-
vargur og að einhver ráð þurfi að
finna til þess að fæla hana burtu
af vatninu, því hún er sem kunnugt
er alfriðaður fugl.—Mbl. 20. okt.
* * #
Lík finst i Hafralónsá
1 gær fanst lík Davíðs Vilhjálms-
sonar frá Ytri-Brekkum á Langa-
nesi, rétt fyrir norðan brúna á
Hafralónsá.
Davíð hafði farið áleiðis heim til
sín frá Gunnarsstöðum i Þistilfirði
á föstudagskvöld. — í gær fanst
hestur hans rétt utan við Syðri-
Brekkur með reiðtýgi undir kviði,
og var þá annað ístaðið brotið.
Margt ntanna frá Þórshöfn og ná-
lægum bæjum leitaði hans í fyrra-
kvöld og fram eftir nóttu, og í gær
leitaði fjöldi manns.
Þegar slætt var i Hafralónsá í ,
gær, fanst líkið rétt neðan við brúna.
—Mbl. 18. okt.
Þá er þetta sumar á enda og vet-
ur genginn í garð, og þykir mörg-
um hann koma of snemma, því 20.
október byrjaði að frjósa fyrir al-
vöru svo Manitobavatn fraus upp
fyrstu daga nóvember, en viku fyr
féll fets þykkur snjór og frusu öll
vötn við Hudson Bay brautina norð-
an við La Pas, svo það lítur út fyr-
ir að við eigum langan vetur í vænd-
um, en bót er það í máli, að víða
heyjaðist vel næstliðið sumar, því
grasspretta var góð í norðurparti
Manitobafylkis, og hirðing heyja
ágæt, því varla kom regndropi úr
lofti hér um slóðir frá 20. júni til
1. september, enda skrælnaði allur
akragróður og garðar, svo stórtjón
varð að, í öllu voru umhverfi
Óvanalega mikið var unnið að
vega gerð hér næstliðið surnar, og
bætti það inikið hag þeirra, sem at-
vinnulausir voru. Þar lagði Sam-
bandsstjórnin mikið fé fram til at-
vinnubóta, til hálfs við fylkisstjórn
vora, og nutum við þess að við höfð-
um mikilhæfan mann á sambands-
þingi Canada, því slíkt hnoss hefir
oss eigi hlotnast fyrri, að fá breiðan
og háan keyrsluveg í gegnum alla
sveitina, og búið að mölbera eða
réttara sagt að “mölva” 14 mílur af
veginum, oss að kostnaðarlausu,
nema óbeinlínis, þar sem alt fé sem
stjórnir vorar leggja fram, er borg-
að af fólkinu með sköttum og toll-
um, sem okkur er nýstárlegt að sjá
nokkurn árangur af.
Heilsufar hefir verið gott hér í
bygð þetta haust, og fáir dáið.
Af íslendingum hefir látist Gísli
Grímsson Snjólfssonar frá Ytra-
Núpi í Vopnafirði, áttræður maður;
hann var karlmenni að sjá og hafði
lengi gengið sem grjótpáll fyrir búi
Stefáns Ólafssonar í Lundi (bæjar-
nafn hér), enda vel haldinn á þvi
heimili til dauðadags.
Slys vildi til hér nýlega, er tveir
menn Skúla Sigfússonar, voru að
líta eftir fiskimiðum úti á Mani-
tobavatai, og féllu í vatnið, í ný-
skænda vök; annar þeirra, Berg að
nafni, islenzkur maður, gat bjargað
sér upp úr með harðræði, en hinn
var druknaður áður en hjálp kom
Maðurinn hét Haraldur Hjálmsson,
nýlega kominn af Islandi í æfintýra-
leit, viðfeldinn maður og greindur,
um þrítugsaldur. Við söknum hans
allir, sem þektum hann, þvi hann var
mannvænlegur. En ekki verður
feigum forðað — kemur í huga
manns, er maður sér menn ganga út
í auðar vakir eða nýskændar, á gló-
björtum degi, og geta hvorki dregist
upp úr né haldið sér uppi dálitla
stund, með langa stöng í hendi.
Mikill fjöldi fiskimanna sækir nú
að vatninu, alt í kringum það, svo
eflaust verður það þvergirt víða af
netjum, þó það sé 30 mílna breitt.
Frá Winnipegvatni eru komnir
hingað um 100 fiskimenn, þeir álíta
þægilegra að veiða hér á Manitoba-
vatni, þó lítið sé orðið af fiski hér
nema smákóð; hvítfiskur og gedda
gjöreydd. Eg vildi óska þeim gengi
vel, því tilkostnaður er ærinn, en út-
lit fyrir sæmilegan markað fyrir
fisk, einkum síðan farið var að
flytja fiskinn á vöruflutningabílum
til Bandaríkjanna.
En þó fiskimannafjöldinn okkar
sé fríður, mundu gömlu kerlingarn-
ar á íslandi hafa sagt eins og forð-
utn, “að nú væru flestir sótraftar á
sjó dregnir.” En íslendingar reyn-
ast góðir veiðimenn og sjómenn
hvarvetna.
(Ritað á dánardegi Jóns Arason-
ar, 7. nóvember, 1936.).
Sigurður Baldvinsson.
KOSNIB 1 BÍKISSTJÓRA-
EMBÆTTI
William Langer, utanflokka, hef-
ir verið kosinn ríkisstjóri í North
Dakota, að því er nýjustu fregnir
herma. En í Minnesotaríkinu náði
Elmer A. Benson, Farmer-Labor,
ríkisstjórakosningu með miklu afli
atkvæði.
Skipuð í virðulega ábyrgðarstöðu
FRÁ NORTH DAKOTA
Frá því var skýrt í síðasta blaði,
að Mr. Stone Hillman frá Akra,
hefði náð Sheriffs-kosningu í Pem-
bina County. 1 Bottineau var
Oscar Benson kosinn State At-
torney, Mr. Hall, County Com-
missioner fyrir Pembina County,
og G. S. Grímsson, endurkosinn
til héraðsdómara. Auk þess eru
taldar líkur á að Gunnar Olgeirsson
hafi náð héraðsdómara kosningu í
Burleigh County.
MISS GUÐRÚN MELSTED
Dagblaðið Winnipeg Free Press,
flutti á mánudaginn var, faguryrta-
grein urn Miss Guðrúnu Melsted og
starfsemi hennar í þágu stjómar-
deildar þeirrar, er Sambandsstjórm
in starfrækir i Winnipeg og um
rannsókn útsæðistegunda fjallar.
Svo mikla athygli hefir Miss Mel-
sted vakið á sér við rannsóknar-
starfsemi sína á þessu sviði, að hún
er talin með helztu sérfræðingum
hinnar canadisku þjóðar. Á al-
þjóða kornsýningunni miklu, sem
haldin var í Regina, Sask., mætti
Miss Melsted sem fulltrúi Canada-
stjórnar.
Miss Melsted er dóttir þeirra Mr.
og Mrs. S. W. Melsted að 673
Bannatyne Ave. hér í borginni.
Á FERÐ VESTANLANDS
Hon. Norman Rogers, verkamála-
ráðgj af i Sambandsst j órnarinnar,
kom til borgarinnar á’mánudaginn i
embættiserindum. Þann tíma, sem
hann stóð hér við, ráðgaðist hann
um atvinnumál og atvinnubætur við
fylkis- og bæjarstjórn. Héðan hélt
Mr. Rogers vestur á bóginn til
Regina, Calgary og Edmonton.
MADBID 1 BJÖRTU BÁLI
Samkvæmt símfregnum á mið-
vikudagsmorguninn stóð nokkur
hluti Madrid borgar í björtu báli;
hafði fluglið árásarhersins varpað
tundursprengjum yfir borgina, er
orsakaði þenna óvinafagnað. Er
búist við, að þrátt fyrir snarpa vörn,
muni borgin innan skamms gefast
upp, ef hún þá á annað borð verður
ekki brunnin til agna.
Samtíningur
Það var líka skemtun
Monsen var rithöfundur. Einu
sinni sat hann kófsveittur yfir skáld-
sögu og beið eftir andagiftinni, sem
lét bíða eftir sér. Monsen var í mjög
slæmu skapi, og ekki bætti það úr
skák, að 6 ára gamall snáði, sem
hann átti, var að leika sér í stofunni
og hafði nokkuð hátt um sig og var
alt af að leggja spurningar fyrir
föður sinn.
—Ef þú ekki hættir þessum
spurningum, segir Monsen, — þá
fer eg út og drekki mér.
Það varð dauðaþögn í tvær min-
útur, en þá sagði lítil rödd:
—Pabbi! Má eg koma með og
horfa á?
Frjáls samkepni
Fyrir um tuttugu árum ráku tveir
kaupmenn verzlun í sömu götu í
borg einni í Noregi. Þeir hétu
Mikkelsen og Palsen og milli þeirra
var mikil samkepni, einkum buðu
þeir egg niður hvor fyrir öðrum.
Mrs. Walter J. Lindal
Á föstudaginn þann 6. yfirstand-
andi mánaðar, gerði verkamálaráð-
herra Sambandsstjórnarinnar í Ot-
tawa, Hon. Norman Rogers, það
heyrinkunnugt, að í samræmi við
löggjöf síðasta þings, hefði Sam-
bandsstjórnin skipað fimm konur til
þess að starfa í samráði við allsherj
ar atvinnuleysisnefndina. Verður
það hlutverk þessarar fimm kvenna
nefndar, að rannsaka frá strönd til
strandar hag atv/innlausra kvenna
og tölu, og bera síðar fram tillögur
og niðurstöður við allsherjarnefnd-
ina, með það fyrir augum, að ráða
bót á atvinnuleysinu meðal kven-
þjóðarinnar; hefir þessi ráðstöfun
Sambandsstjórnar mælst hvarvetna
vel fyrir, og gerir almenningur sér
góðar vonir um giftuvænlegan á-
rangur.
Islenzk kona, mikilhæf og mæt,
Mrs. Walter J. Lindal, hefir verið
skipuð í þessa fimm kvenna at-
vinmtleysisnefnd, og mun því al-
inent fagnað meðal Islendinga, þvi
sakir lærdóms og atorku má hún
teljast flestum konum betur fallin
til þessa virðulega, en jafnframt á-
byrgðarmikla starfs.
Mrs. Lindal (Jórunn Hinriksson)
er fædd við Churchbridge, Sask.,
dóttir þeirra merkishjónanna Mr.
og Mrs. Magnús Hinriksson. Þótti
hún snemma afbragð annara ungl-
inga fyrir hæfileika sakir, og var,því
til menta sett; hún lauk stúdents-
prófi við Manitobaháskólann árið
1916, en þremur áruin seinna prófi
i lögum; við hvorttveggju prófin
fékk hún fyrstu ágætiseinkunn.
Maður hennar er Mr. Walter J.
Lindal, K.C., forseti Manitoba Lib-
eral Association.
Mrs. Lindal er með afbrigðum vel
máli farin; hún hefir tekið veiga-
mikinn þátt í opinberum málum,
bæði innan vébanda frjálslyndu
stjórnmálastefnunnar og á öðrum
sviðum; mikið hefir hún gefið sig
að málefnum háskólakvenna, og er
um þessar mundir fyrsti varaforseti
Women’s Canadian Club í Winni-
peg. ,
Oss Islendingum er það ósegjan-
legt fagnaðarefni, að geta samglaðst
Mrs. Lindal yfir þeirri maklegu
sæmd, er henni, með hinni nýju og
virðulegu stöðu, hefir fallið i skaut.
Fimm konur eiga sæti í þessari ný-
skipuðu nefnd, er þegar tekur til
starfa; lagði Mrs. Lindal af stað til
Ottawa á þriðjudagskveldið.
Eggin urðu ódýrari og ódýrari og
að lokum brá Mikkelsen sér inn til
Palsens og sagði:
—Heldurðu að verðið á eggjun-
um sé nú ekki orðið nógu lágt. Við
seljum þau fyrir miklu lægra verð
en við kaupum þau og þá er bara
tap á þeim.
—Tapar þú a þeim? spurði Pal-
sen.
—Já, auðvitað, svaraði Mikkel-
sen.
—Tapar þú ekki á þeim líka?
—Nei, svaraði Palsen,—eg kaupi
þau hjá þér.
Á lœknin/fastofimni
“Notið sem fæst orð,” stóð á
hurð læknisins.
Dag nokkurn kemur maður inn á
lækningastofuna með hendina reif-
aða og svohljóðandi samtal fer fram
milli læknisins og sjúklingsins:
—Skorinn ?
—Bitinn-
—Köttur ?
—Hundur-
—Gott!
—Nei, vont!
pilturinn, — þá get eg ekkert heyrt.
Gamla manninum fanst þetta
snjallræði og hélt fyrir eyru pilts-
ins, meðan hann las bréfið upphátt.
Þegar því var lokið, sagði gamli
maðurinn:
—Þú hefir vonandi ekki heyrt
neitt ?
—Eg held nú síður, svaraði strák-
ur og fór.
Hetjudáð
Hermann hafði fengið verðlaun
fyrir að bjarga dreng frá drukknun,
Gestur, sem er á ferðalagi i þorp-
inu spyr um nánari atvik að þess-
um viðburði.
—Hann var auðvitað fullur, sagði
einn þorpsbúinn.
—Hver ? Drengurinn ?
—Nei, Hermann! Haldið þér að
Hermann hafi hent sér ófullur fram
af bryggjunni?
Leyndardómsfult bréf
Gamall maður, sem ekki var læs
á skrift, fékk einu sinni bréf. Lenti
hann nú í mestu vandræðum með
bréfið, því að hann vildi engan láta
vita, hvað stæði í bréfinu. En pilt-
urinn, seni’ kom með bréfið kunni
ráð við því:
—Þú skalt bara halda fyrir eyr-
un á mér, meðan eg les bréfið, sagði
Gott minni
Stórbóndi í sveit auglýsti eftir
vinnumanni. Maður gaf sig fram,
sem stórbóndanum leist vel á og á-
kvað að ráða til sín. Fer hann nú
að setja nýja vinnumanninn inn í
embættið, og þegar hann er búinn
að segja honum einu sinni, hvað
hann eigi að gera, ætlar hann til
frekari áherzlu, að endurtaka leið-
beiningamar.
—Nei, þess þarf ekki, segir vinnu-
maðurinn. Eg man alt, sem mér er
sagt einu sinni.
Bóndi ákveður nú að ganga úr
skugga um, hvoi^: vinnumaðurinn sé
i raun og veru svo minnisgóður sem
hann lætur, og dag nokkurn er
vinnumaðurinn er að verki gengúr
bóndi til hans og segir:
—Þykir yður góð egg?
—Ágæt, segir vinnumaðurinn.
Mánuði siðar kemur bóndinn aft-
ur til vinnumannsins, þar sem hann
er að vinna og segir:
—Hvernig viljið þér að þau séu?
—Linsoðin, sagði vinnumaðurinn.
Hani verpti eggi
Árið 1474 var hanj í Basel ákærð-
ur fyrir að hafa verpt eggi. Fyrir
rétti v?4 haninn dæmdur til þess að
brennast lifandi á báli. Dóminum
var fullnægt að viðstöddu fjöl-
menni.
Hundar sendir í pósti
Um 1775 urðu póstar að takast á
hendur að flytja allskonar varning
og jafnvel dýr. Þannig sendi enska
hirðin 5 hunda í pósti sem gjöf til
Leopolds keisara af Austurriki.